Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya

    ൧൦. അബ്യാകതസംയുത്തം

    10. Abyākatasaṃyuttaṃ

    ൧. ഖേമാസുത്തം

    1. Khemāsuttaṃ

    ൪൧൦. ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന ഖേമാ ഭിക്ഖുനീ കോസലേസു ചാരികം ചരമാനാ അന്തരാ ച സാവത്ഥിം അന്തരാ ച സാകേതം തോരണവത്ഥുസ്മിം വാസം ഉപഗതാ ഹോതി. അഥ ഖോ രാജാ പസേനദി കോസലോ സാകേതാ സാവത്ഥിം ഗച്ഛന്തോ, അന്തരാ ച സാകേതം അന്തരാ ച സാവത്ഥിം തോരണവത്ഥുസ്മിം ഏകരത്തിവാസം ഉപഗച്ഛി. അഥ ഖോ രാജാ പസേനദി കോസലോ അഞ്ഞതരം പുരിസം ആമന്തേസി – ‘‘ഏഹി ത്വം, അമ്ഭോ പുരിസ, തോരണവത്ഥുസ്മിം തഥാരൂപം സമണം വാ ബ്രാഹ്മണം വാ ജാന യമഹം അജ്ജ പയിരുപാസേയ്യ’’ന്തി.

    410. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena khemā bhikkhunī kosalesu cārikaṃ caramānā antarā ca sāvatthiṃ antarā ca sāketaṃ toraṇavatthusmiṃ vāsaṃ upagatā hoti. Atha kho rājā pasenadi kosalo sāketā sāvatthiṃ gacchanto, antarā ca sāketaṃ antarā ca sāvatthiṃ toraṇavatthusmiṃ ekarattivāsaṃ upagacchi. Atha kho rājā pasenadi kosalo aññataraṃ purisaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, ambho purisa, toraṇavatthusmiṃ tathārūpaṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā jāna yamahaṃ ajja payirupāseyya’’nti.

    ‘‘ഏവം, ദേവാ’’തി ഖോ സോ പുരിസോ രഞ്ഞോ പസേനദിസ്സ കോസലസ്സ പടിസ്സുത്വാ കേവലകപ്പം തോരണവത്ഥും ആഹിണ്ഡന്തോ 1 നാദ്ദസ തഥാരൂപം സമണം വാ ബ്രാഹ്മണം വാ യം രാജാ പസേനദി കോസലോ പയിരുപാസേയ്യ. അദ്ദസാ ഖോ സോ പുരിസോ ഖേമം ഭിക്ഖുനിം തോരണവത്ഥുസ്മിം വാസം ഉപഗതം. ദിസ്വാന യേന രാജാ പസേനദി കോസലോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ രാജാനം പസേനദിം കോസലം ഏതദവോച –

    ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho so puriso rañño pasenadissa kosalassa paṭissutvā kevalakappaṃ toraṇavatthuṃ āhiṇḍanto 2 nāddasa tathārūpaṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā yaṃ rājā pasenadi kosalo payirupāseyya. Addasā kho so puriso khemaṃ bhikkhuniṃ toraṇavatthusmiṃ vāsaṃ upagataṃ. Disvāna yena rājā pasenadi kosalo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ etadavoca –

    ‘‘നത്ഥി ഖോ, ദേവ, തോരണവത്ഥുസ്മിം തഥാരൂപോ സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ യം ദേവോ പയിരുപാസേയ്യ. അത്ഥി ച ഖോ, ദേവ, ഖേമാ നാമ ഭിക്ഖുനീ, തസ്സ ഭഗവതോ സാവികാ അരഹതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ. തസ്സാ ഖോ പന അയ്യായ ഏവം കല്യാണോ കിത്തിസദ്ദോ അബ്ഭുഗ്ഗതോ – ‘പണ്ഡിതാ, വിയത്താ മേധാവിനീ ബഹുസ്സുതാ ചിത്തകഥാ കല്യാണപടിഭാനാ’തി. തം ദേവോ പയിരുപാസതൂ’’തി.

    ‘‘Natthi kho, deva, toraṇavatthusmiṃ tathārūpo samaṇo vā brāhmaṇo vā yaṃ devo payirupāseyya. Atthi ca kho, deva, khemā nāma bhikkhunī, tassa bhagavato sāvikā arahato sammāsambuddhassa. Tassā kho pana ayyāya evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘paṇḍitā, viyattā medhāvinī bahussutā cittakathā kalyāṇapaṭibhānā’ti. Taṃ devo payirupāsatū’’ti.

    അഥ ഖോ രാജാ പസേനദി കോസലോ യേന ഖേമാ ഭിക്ഖുനീ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഖേമം ഭിക്ഖുനിം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ രാജാ പസേനദി കോസലോ ഖേമം ഭിക്ഖുനിം ഏതദവോച – ‘‘കിം നു ഖോ, അയ്യേ, ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’തി? ‘‘അബ്യാകതം ഖോ ഏതം, മഹാരാജ, ഭഗവതാ – ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’’തി. ‘‘കിം പനയ്യേ, ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’തി? ‘‘ഏതമ്പി ഖോ, മഹാരാജ, അബ്യാകതം ഭഗവതാ – ‘ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’’തി. ‘‘കിം നു ഖോ, അയ്യേ, ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’തി? ‘‘അബ്യാകതം ഖോ ഏതം, മഹാരാജ, ഭഗവതാ – ‘ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’’തി. ‘‘കിം പനയ്യേ, നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’തി. ‘‘ഏതമ്പി ഖോ, മഹാരാജ, അബ്യാകതം ഭഗവതാ – ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’’തി.

    Atha kho rājā pasenadi kosalo yena khemā bhikkhunī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā khemaṃ bhikkhuniṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo khemaṃ bhikkhuniṃ etadavoca – ‘‘kiṃ nu kho, ayye, hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti? ‘‘Abyākataṃ kho etaṃ, mahārāja, bhagavatā – ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’’ti. ‘‘Kiṃ panayye, na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti? ‘‘Etampi kho, mahārāja, abyākataṃ bhagavatā – ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’’ti. ‘‘Kiṃ nu kho, ayye, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti? ‘‘Abyākataṃ kho etaṃ, mahārāja, bhagavatā – ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’’ti. ‘‘Kiṃ panayye, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti. ‘‘Etampi kho, mahārāja, abyākataṃ bhagavatā – ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’’ti.

    ‘‘‘കിം നു ഖോ, അയ്യേ, ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി, ഇതി പുട്ഠാ സമാനാ – ‘അബ്യാകതം ഖോ ഏതം, മഹാരാജ, ഭഗവതാ – ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി വദേസി. ‘കിം പനയ്യേ, ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി ഇതി പുട്ഠാ സമാനാ – ‘ഏതമ്പി ഖോ, മഹാരാജ, അബ്യാകതം ഭഗവതാ – ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി വദേസി. ‘കിം നു ഖോ, അയ്യേ, ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി ഇതി പുട്ഠാ സമാനാ – ‘അബ്യാകതം ഖോ ഏതം, മഹാരാജ, ഭഗവതാ – ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി വദേസി. ‘കിം പനയ്യേ, നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി ഇതി പുട്ഠാ സമാനാ – ‘ഏതമ്പി ഖോ, മഹാരാജ, അബ്യാകതം ഭഗവതാ – നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി വദേസി. ‘കോ നു ഖോ , അയ്യേ, ഹേതു, കോ പച്ചയോ യേനേതം അബ്യാകതം ഭഗവതാ’’’തി?

    ‘‘‘Kiṃ nu kho, ayye, hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti, iti puṭṭhā samānā – ‘abyākataṃ kho etaṃ, mahārāja, bhagavatā – hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vadesi. ‘Kiṃ panayye, na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti iti puṭṭhā samānā – ‘etampi kho, mahārāja, abyākataṃ bhagavatā – na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vadesi. ‘Kiṃ nu kho, ayye, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti iti puṭṭhā samānā – ‘abyākataṃ kho etaṃ, mahārāja, bhagavatā – hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vadesi. ‘Kiṃ panayye, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti iti puṭṭhā samānā – ‘etampi kho, mahārāja, abyākataṃ bhagavatā – neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vadesi. ‘Ko nu kho , ayye, hetu, ko paccayo yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā’’’ti?

    ‘‘തേന ഹി, മഹാരാജ, തഞ്ഞേവേത്ഥ പടിപുച്ഛിസ്സാമി. യഥാ തേ ഖമേയ്യ തഥാ നം ബ്യാകരേയ്യാസി. തം കിം മഞ്ഞസി, മഹാരാജ, അത്ഥി തേ കോചി ഗണകോ വാ മുദ്ദികോ വാ സങ്ഖായകോ വാ യോ പഹോതി ഗങ്ഗായ വാലുകം 3 ഗണേതും – ഏത്തകാ 4 വാലുകാ ഇതി വാ, ഏത്തകാനി വാലുകസതാനി ഇതി വാ, ഏത്തകാനി വാലുകസഹസ്സാനി ഇതി വാ, ഏത്തകാനി വാലുകസതസഹസ്സാനി ഇതി വാ’’തി? ‘‘നോ ഹേതം, അയ്യേ’’. ‘‘അത്ഥി പന തേ കോചി ഗണകോ വാ മുദ്ദികോ വാ സങ്ഖായകോ വാ യോ പഹോതി മഹാസമുദ്ദേ ഉദകം ഗണേതും – ഏത്തകാനി ഉദകാള്ഹകാനി ഇതി വാ, ഏത്തകാനി ഉദകാള്ഹകസതാനി ഇതി വാ, ഏത്തകാനി ഉദകാള്ഹകസഹസ്സാനി ഇതി വാ, ഏത്തകാനി ഉദകാള്ഹകസതസഹസ്സാനി ഇതി വാ’’തി? ‘‘നോ ഹേതം, അയ്യേ’’. ‘‘തം കിസ്സ ഹേതു’’? ‘‘മഹായ്യേ, സമുദ്ദോ ഗമ്ഭീരോ അപ്പമേയ്യോ ദുപ്പരിയോഗാഹോ’’തി. ‘‘ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യേന രൂപേ തഥാഗതം പഞ്ഞാപയമാനോ പഞ്ഞാപേയ്യ തം രൂപം തഥാഗതസ്സ പഹീനം ഉച്ഛിന്നമൂലം താലാവത്ഥുകതം അനഭാവങ്കതം ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മം. രൂപസങ്ഖായവിമുത്തോ ഖോ, മഹാരാജ, തഥാഗതോ ഗമ്ഭീരോ അപ്പമേയ്യോ ദുപ്പരിയോഗാഹോ – സേയ്യഥാപി മഹാസമുദ്ദോ. ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി, ‘ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി, ‘ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി, ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി.

    ‘‘Tena hi, mahārāja, taññevettha paṭipucchissāmi. Yathā te khameyya tathā naṃ byākareyyāsi. Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, atthi te koci gaṇako vā muddiko vā saṅkhāyako vā yo pahoti gaṅgāya vālukaṃ 5 gaṇetuṃ – ettakā 6 vālukā iti vā, ettakāni vālukasatāni iti vā, ettakāni vālukasahassāni iti vā, ettakāni vālukasatasahassāni iti vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, ayye’’. ‘‘Atthi pana te koci gaṇako vā muddiko vā saṅkhāyako vā yo pahoti mahāsamudde udakaṃ gaṇetuṃ – ettakāni udakāḷhakāni iti vā, ettakāni udakāḷhakasatāni iti vā, ettakāni udakāḷhakasahassāni iti vā, ettakāni udakāḷhakasatasahassāni iti vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, ayye’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Mahāyye, samuddo gambhīro appameyyo duppariyogāho’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, yena rūpe tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya taṃ rūpaṃ tathāgatassa pahīnaṃ ucchinnamūlaṃ tālāvatthukataṃ anabhāvaṅkataṃ āyatiṃ anuppādadhammaṃ. Rūpasaṅkhāyavimutto kho, mahārāja, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāho – seyyathāpi mahāsamuddo. ‘Hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti.

    ‘‘യായ വേദനായ തഥാഗതം പഞ്ഞാപയമാനോ പഞ്ഞാപേയ്യ, സാ വേദനാ തഥാഗതസ്സ പഹീനാ ഉച്ഛിന്നമൂലാ താലാവത്ഥുകതാ അനഭാവങ്കതാ ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മാ. വേദനാസങ്ഖായവിമുത്തോ, മഹാരാജ, തഥാഗതോ ഗമ്ഭീരോ അപ്പമേയ്യോ ദുപ്പരിയോഗാഹോ – സേയ്യഥാപി മഹാസമുദ്ദോ. ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി, ‘ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി, ‘ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി, ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി.

    ‘‘Yāya vedanāya tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya, sā vedanā tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Vedanāsaṅkhāyavimutto, mahārāja, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāho – seyyathāpi mahāsamuddo. ‘Hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti.

    ‘‘യായ സഞ്ഞാ തഥാഗതം…പേ॰… യേഹി സങ്ഖാരേഹി തഥാഗതം പഞ്ഞാപയമാനോ പഞ്ഞാപേയ്യ, തേ സങ്ഖാരാ തഥാഗതസ്സ പഹീനാ ഉച്ഛിന്നമൂലാ താലാവത്ഥുകതാ അനഭാവങ്കതാ ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മാ. സങ്ഖാരസങ്ഖായവിമുത്തോ ഖോ, മഹാരാജ, തഥാഗതോ ഗമ്ഭീരോ അപ്പമേയ്യോ ദുപ്പരിയോഗാഹോ – സേയ്യഥാപി മഹാസമുദ്ദോ. ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി, ‘ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി , ‘ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി, ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി.

    ‘‘Yāya saññā tathāgataṃ…pe… yehi saṅkhārehi tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya, te saṅkhārā tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṅkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Saṅkhārasaṅkhāyavimutto kho, mahārāja, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāho – seyyathāpi mahāsamuddo. ‘Hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti , ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti.

    ‘‘യേന വിഞ്ഞാണേ തഥാഗതം പഞ്ഞാപയമാനോ പഞ്ഞാപേയ്യ തം വിഞ്ഞാണം തഥാഗതസ്സ പഹീനം ഉച്ഛിന്നമൂലം താലാവത്ഥുകതം അനഭാവങ്കതം ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മം. വിഞ്ഞാണസങ്ഖായവിമുത്തോ ഖോ, മഹാരാജ, തഥാഗതോ ഗമ്ഭീരോ അപ്പമേയ്യോ ദുപ്പരിയോഗാഹോ – സേയ്യഥാപി മഹാസമുദ്ദോ. ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി, ‘ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി, ‘ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി, ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതീ’’തി. അഥ ഖോ രാജാ പസേനദി കോസലോ ഖേമായ ഭിക്ഖുനിയാ ഭാസിതം അഭിനന്ദിത്വാ അനുമോദിത്വാ ഉട്ഠായാസനാ ഖേമം ഭിക്ഖുനിം അഭിവാദേത്വാ പദക്ഖിണം കത്വാ പക്കാമി.

    ‘‘Yena viññāṇe tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya taṃ viññāṇaṃ tathāgatassa pahīnaṃ ucchinnamūlaṃ tālāvatthukataṃ anabhāvaṅkataṃ āyatiṃ anuppādadhammaṃ. Viññāṇasaṅkhāyavimutto kho, mahārāja, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāho – seyyathāpi mahāsamuddo. ‘Hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upetī’’ti. Atha kho rājā pasenadi kosalo khemāya bhikkhuniyā bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā khemaṃ bhikkhuniṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.

    അഥ ഖോ രാജാ പസേനദി കോസലോ അപരേന സമയേന യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ രാജാ പസേനദി കോസലോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘കിം നു ഖോ, ഭന്തേ, ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’തി? ‘‘അബ്യാകതം ഖോ ഏതം, മഹാരാജ, മയാ – ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’’തി. ‘‘കിം പന, ഭന്തേ, ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’തി? ‘‘ഏതമ്പി ഖോ, മഹാരാജ, അബ്യാകതം മയാ – ‘ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’’തി. ‘‘കിം നു ഖോ, ഭന്തേ, ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’തി ? ‘‘അബ്യാകതം ഖോ ഏതം, മഹാരാജ, മയാ – ‘ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’’തി. ‘‘കിം പന, ഭന്തേ, നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’തി? ‘‘ഏതമ്പി ഖോ, മഹാരാജ, അബ്യാകതം മയാ – ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’’തി. ‘‘കിം നു ഖോ, ഭന്തേ, ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ – ‘അബ്യാകതം ഖോ ഏതം, മഹാരാജ, മയാ – ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി വദേസി…പേ॰…. ‘‘‘കിം പന, ഭന്തേ, നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ – ‘‘‘ഏതമ്പി ഖോ, മഹാരാജ, അബ്യാകതം മയാ – നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി വദേസി. കോ നു ഖോ, ഭന്തേ, ഹേതു, കോ പച്ചയോ, യേനേതം അബ്യാകതം ഭഗവതാ’’തി?

    Atha kho rājā pasenadi kosalo aparena samayena yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kiṃ nu kho, bhante, hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti? ‘‘Abyākataṃ kho etaṃ, mahārāja, mayā – ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’’ti. ‘‘Kiṃ pana, bhante, na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti? ‘‘Etampi kho, mahārāja, abyākataṃ mayā – ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’’ti. ‘‘Kiṃ nu kho, bhante, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti ? ‘‘Abyākataṃ kho etaṃ, mahārāja, mayā – ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’’ti. ‘‘Kiṃ pana, bhante, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti? ‘‘Etampi kho, mahārāja, abyākataṃ mayā – ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’’ti. ‘‘Kiṃ nu kho, bhante, hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti iti puṭṭho samāno – ‘abyākataṃ kho etaṃ, mahārāja, mayā – hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vadesi…pe…. ‘‘‘Kiṃ pana, bhante, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti iti puṭṭho samāno – ‘‘‘etampi kho, mahārāja, abyākataṃ mayā – neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vadesi. Ko nu kho, bhante, hetu, ko paccayo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā’’ti?

    ‘‘തേന ഹി, മഹാരാജ, തഞ്ഞേവേത്ഥ പടിപുച്ഛിസ്സാമി. യഥാ തേ ഖമേയ്യ തഥാ നം ബ്യാകരേയ്യാസി. തം കിം മഞ്ഞസി, മഹാരാജ, അത്ഥി തേ കോചി ഗണകോ വാ മുദ്ദികോ വാ സങ്ഖായകോ വാ യോ പഹോതി ഗങ്ഗായ വാലുകം ഗണേതും – ഏത്തകാ വാലുകാ ഇതി വാ…പേ॰… ഏത്തകാനി വാലുകസതസഹസ്സാനി ഇതി വാ’’തി? ‘‘നോ ഹേതം, ഭന്തേ’’. ‘‘അത്ഥി പന തേ കോചി ഗണകോ വാ മുദ്ദികോ വാ സങ്ഖായകോ വാ യോ പഹോതി മഹാസമുദ്ദേ ഉദകം ഗണേതും – ഏത്തകാനി ഉദകാള്ഹകാനി ഇതി വാ…പേ॰… ഏത്തകാനി ഉദകാള്ഹകസതസഹസ്സാനി ഇതി വാ’’തി? ‘‘നോ ഹേതം, ഭന്തേ’’. ‘‘തം കിസ്സ ഹേതു’’? ‘‘മഹാ, ഭന്തേ, സമുദ്ദോ ഗമ്ഭീരോ അപ്പമേയ്യോ ദുപ്പരിയോഗാഹോ. ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യേന രൂപേന തഥാഗതം പഞ്ഞാപയമാനോ പഞ്ഞാപേയ്യ, തം രൂപം തഥാഗതസ്സ പഹീനം ഉച്ഛിന്നമൂലം താലാവത്ഥുകതം അനഭാവങ്കതം ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മം. രൂപസങ്ഖായവിമുത്തോ ഖോ, മഹാരാജ, തഥാഗതോ ഗമ്ഭീരോ അപ്പമേയ്യോ ദുപ്പരിയോഗാഹോ – സേയ്യഥാപി മഹാസമുദ്ദോ. ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി…പേ॰… ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി. യായ വേദനായ…പേ॰… യായ സഞ്ഞായ…പേ॰… യേഹി സങ്ഖാരേഹി…പേ॰…’’.

    ‘‘Tena hi, mahārāja, taññevettha paṭipucchissāmi. Yathā te khameyya tathā naṃ byākareyyāsi. Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, atthi te koci gaṇako vā muddiko vā saṅkhāyako vā yo pahoti gaṅgāya vālukaṃ gaṇetuṃ – ettakā vālukā iti vā…pe… ettakāni vālukasatasahassāni iti vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Atthi pana te koci gaṇako vā muddiko vā saṅkhāyako vā yo pahoti mahāsamudde udakaṃ gaṇetuṃ – ettakāni udakāḷhakāni iti vā…pe… ettakāni udakāḷhakasatasahassāni iti vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Mahā, bhante, samuddo gambhīro appameyyo duppariyogāho. Evameva kho, mahārāja, yena rūpena tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya, taṃ rūpaṃ tathāgatassa pahīnaṃ ucchinnamūlaṃ tālāvatthukataṃ anabhāvaṅkataṃ āyatiṃ anuppādadhammaṃ. Rūpasaṅkhāyavimutto kho, mahārāja, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāho – seyyathāpi mahāsamuddo. ‘Hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti. Yāya vedanāya…pe… yāya saññāya…pe… yehi saṅkhārehi…pe…’’.

    ‘‘യേന വിഞ്ഞാണേന തഥാഗതം പഞ്ഞാപയമാനോ പഞ്ഞാപേയ്യ, തം വിഞ്ഞാണം തഥാഗതസ്സ പഹീനം ഉച്ഛിന്നമൂലം താലാവത്ഥുകതം അനഭാവങ്കതം ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മം. വിഞ്ഞാണസങ്ഖായവിമുത്തോ ഖോ, മഹാരാജ, തഥാഗതോ ഗമ്ഭീരോ അപ്പമേയ്യോ ദുപ്പരിയോഗാഹോ – സേയ്യഥാപി മഹാസമുദ്ദോ. ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി, ‘ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി, ‘ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതി, ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപി ന ഉപേതീ’’തി.

    ‘‘Yena viññāṇena tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya, taṃ viññāṇaṃ tathāgatassa pahīnaṃ ucchinnamūlaṃ tālāvatthukataṃ anabhāvaṅkataṃ āyatiṃ anuppādadhammaṃ. Viññāṇasaṅkhāyavimutto kho, mahārāja, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāho – seyyathāpi mahāsamuddo. ‘Hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upeti, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipi na upetī’’ti.

    ‘‘അച്ഛരിയം, ഭന്തേ, അബ്ഭുതം, ഭന്തേ! യത്ര ഹി നാമ സത്ഥു ചേവ 7 സാവികായ ച അത്ഥേന അത്ഥോ ബ്യഞ്ജനേന ബ്യഞ്ജനം സംസന്ദിസ്സതി , സമേസ്സതി, ന വിരോധയിസ്സതി 8 യദിദം അഗ്ഗപദസ്മിം. ഏകമിദാഹം, ഭന്തേ, സമയം ഖേമം ഭിക്ഖുനിം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏതമത്ഥം അപുച്ഛിം. സാപി മേ അയ്യാ ഏതേഹി പദേഹി ഏതേഹി ബ്യഞ്ജനേഹി ഏതമത്ഥം ബ്യാകാസി, സേയ്യഥാപി ഭഗവാ. അച്ഛരിയം, ഭന്തേ, അബ്ഭുതം, ഭന്തേ! യത്ര ഹി നാമ സത്ഥു ചേവ സാവികായ ച അത്ഥേന അത്ഥോ ബ്യഞ്ജനേന ബ്യഞ്ജനം സംസന്ദിസ്സതി, സമേസ്സതി, ന വിരോധയിസ്സതി യദിദം അഗ്ഗപദസ്മിം. ഹന്ദ ദാനി മയം, ഭന്തേ, ഗച്ഛാമ. ബഹുകിച്ചാ മയം ബഹുകരണീയാ’’തി. ‘‘യസ്സ ദാനി ത്വം, മഹാരാജ, കാലം മഞ്ഞസീ’’തി. അഥ ഖോ രാജാ പസേനദി കോസലോ ഭഗവതോ ഭാസിതം അഭിനന്ദിത്വാ അനുമോദിത്വാ ഉട്ഠായാസനാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ പദക്ഖിണം കത്വാ പക്കാമീതി. പഠമം.

    ‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yatra hi nāma satthu ceva 9 sāvikāya ca atthena attho byañjanena byañjanaṃ saṃsandissati , samessati, na virodhayissati 10 yadidaṃ aggapadasmiṃ. Ekamidāhaṃ, bhante, samayaṃ khemaṃ bhikkhuniṃ upasaṅkamitvā etamatthaṃ apucchiṃ. Sāpi me ayyā etehi padehi etehi byañjanehi etamatthaṃ byākāsi, seyyathāpi bhagavā. Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yatra hi nāma satthu ceva sāvikāya ca atthena attho byañjanena byañjanaṃ saṃsandissati, samessati, na virodhayissati yadidaṃ aggapadasmiṃ. Handa dāni mayaṃ, bhante, gacchāma. Bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā’’ti. ‘‘Yassa dāni tvaṃ, mahārāja, kālaṃ maññasī’’ti. Atha kho rājā pasenadi kosalo bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmīti. Paṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. അന്വാഹിണ്ഡന്തോ (സീ॰)
    2. anvāhiṇḍanto (sī.)
    3. വാലികം (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰)
    4. ഏത്തികാ (സീ॰)
    5. vālikaṃ (sī. syā. kaṃ.)
    6. ettikā (sī.)
    7. സത്ഥുനോ ചേവ (സീ॰)
    8. വിഹായിസ്സതി (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰), വിഗായിസ്സതി (ക॰)
    9. satthuno ceva (sī.)
    10. vihāyissati (sī. syā. kaṃ.), vigāyissati (ka.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൧. ഖേമാസുത്തവണ്ണനാ • 1. Khemāsuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൧. ഖേമാസുത്തവണ്ണനാ • 1. Khemāsuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact