| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
७. खेमसुत्तवण्णना
7. Khemasuttavaṇṇanā
४९. सत्तमे वुसितवाति वुत्थब्रह्मचरियवासो। कतकरणीयोति चतूहि मग्गेहि कत्तब्बं कत्वा ठितो। ओहितभारोति खन्धभारं किलेसभारं अभिसङ्खारभारञ्च ओतारेत्वा ठितो। अनुप्पत्तसदत्थोति सदत्थो वुच्चति अरहत्तं, तं पत्तोति अत्थो। परिक्खीणभवसंयोजनोति खीणभवबन्धनो। सम्मदञ्ञा विमुत्तोति सम्मा हेतुना कारणेन जानित्वा विमुत्तो। तस्स न एवं होति अत्थि मे सेय्योति वातिआदीहि सेय्यस्स सेय्योहमस्मीति मानादयो तयो माना पटिक्खित्ता। न हि खीणासवस्स ‘‘अत्थि मय्हं सेय्यो, अत्थि सदिसो, अत्थि हीनो’’ति मानो होति। नत्थि मे सेय्योतिआदीहिपि तेयेव पटिक्खित्ता। न हि खीणासवस्स ‘‘अहमेव सेय्यो, अहं सदिसो, अहं हीनो, अञ्ञे सेय्यादयो नत्थी’’ति एवं मानो होति।
49. Sattame vusitavāti vutthabrahmacariyavāso. Katakaraṇīyoti catūhi maggehi kattabbaṃ katvā ṭhito. Ohitabhāroti khandhabhāraṃ kilesabhāraṃ abhisaṅkhārabhārañca otāretvā ṭhito. Anuppattasadatthoti sadattho vuccati arahattaṃ, taṃ pattoti attho. Parikkhīṇabhavasaṃyojanoti khīṇabhavabandhano. Sammadaññā vimuttoti sammā hetunā kāraṇena jānitvā vimutto. Tassa na evaṃ hoti atthi me seyyoti vātiādīhi seyyassa seyyohamasmīti mānādayo tayo mānā paṭikkhittā. Na hi khīṇāsavassa ‘‘atthi mayhaṃ seyyo, atthi sadiso, atthi hīno’’ti māno hoti. Natthi me seyyotiādīhipi teyeva paṭikkhittā. Na hi khīṇāsavassa ‘‘ahameva seyyo, ahaṃ sadiso, ahaṃ hīno, aññe seyyādayo natthī’’ti evaṃ māno hoti.
अचिरपक्कन्तेसूति अरहत्तं ब्याकरित्वा अचिरंयेव पक्कन्तेसु। अञ्ञं ब्याकरोन्तीति अरहत्तं कथेन्ति। हसमानका मञ्ञे अञ्ञं ब्याकरोन्तीति हसमाना विय कथेन्ति। विघातं आपज्जन्तीति दुक्खं आपज्जन्ति।
Acirapakkantesūti arahattaṃ byākaritvā aciraṃyeva pakkantesu. Aññaṃ byākarontīti arahattaṃ kathenti. Hasamānakā maññe aññaṃ byākarontīti hasamānā viya kathenti. Vighātaṃ āpajjantīti dukkhaṃ āpajjanti.
न उस्सेसु न ओमेसु, समत्ते नोपनीयरेति एत्थ उस्साति उस्सितता सेय्यपुग्गला। ओमाति हीना। समत्तोति सदिसो। इति इमेसु तीसुपि सेय्यहीनसदिसेसु खीणासवा मानेन न उपनीयरे, न उपनेन्ति, न उपगच्छन्तीति अत्थो। खीणा जातीति खीणा तेसं जाति। वुसितं ब्रह्मचरियन्ति वुत्थं मग्गब्रह्मचरियं। चरन्ति संयोजनविप्पमुत्ताति सब्बसंयोजनेहि विमुत्ता हुत्वा चरन्ति। सुत्तेपि गाथायम्पि खीणासवो कथितो।
Na ussesu na omesu, samatte nopanīyareti ettha ussāti ussitatā seyyapuggalā. Omāti hīnā. Samattoti sadiso. Iti imesu tīsupi seyyahīnasadisesu khīṇāsavā mānena na upanīyare, na upanenti, na upagacchantīti attho. Khīṇā jātīti khīṇā tesaṃ jāti. Vusitaṃ brahmacariyanti vutthaṃ maggabrahmacariyaṃ. Caranti saṃyojanavippamuttāti sabbasaṃyojanehi vimuttā hutvā caranti. Suttepi gāthāyampi khīṇāsavo kathito.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ७. खेमसुत्तं • 7. Khemasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ७. खेमसुत्तवण्णना • 7. Khemasuttavaṇṇanā
