| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
7. ඛෙමසුත්‌තවණ්‌ණනා
7. Khemasuttavaṇṇanā
49. සත්‌තමෙ වුත්‌ථබ්‍රහ්‌මචරියවාසොති නිවුත්‌ථබ්‍රහ්‌මචරියවාසො. කතකරණීයොති එත්‌ථ කරණීයන්‌ති පරිඤ්‌ඤාපහානභාවනාසච්‌ඡිකිරියමාහ. තං පන යස්‌මා චතූහි මග්‌ගෙහි පච්‌චෙකං චතූසු සච්‌චෙසු කත්‌තබ්‌බත්‌තා සොළසවිධං වෙදිතබ්‌බං. තෙනාහ ‘‘චතූහි මග්‌ගෙහි කත්‌තබ්‌බ’’න්‌ති. ඛන්‌ධකිලෙසඅභිසඞ්‌ඛාරසඞ්‌ඛාතා තයො ඔසීදාපනට්‌ඨෙන භාරා වියාති භාරා. තෙ ඔහිතා ඔරොපිතා නික්‌ඛිත්‌තා පාතිතා එතෙනාති ඔහිතභාරො. තෙනාහ ‘‘ඛන්‌ධභාරං…පෙ.… ඔතාරෙත්‌වා ඨිතො’’ති. අනුප්‌පත්‌තො සදත්‌ථන්‌ති අනුප්‌පත්‌තසදත්‌ථො. සදත්‌ථොති ච සකත්‌ථමාහ ක-කාරස්‌ස ද-කාරං කත්‌වා. එත්‌ථ හි අරහත්‌තං අත්‌තනො යොනිසොමනසිකාරායත්‌තත්‌තා අත්‌තූපනිබන්‌ධට්‌ඨෙන සසන්‌තානපරියාපන්‌නත්‌තා අත්‌තානං අවිජහනට්‌ඨෙන අත්‌තනො උත්‌තමත්‌ථෙන ච අත්‌තනො අත්‌ථත්‌තා ‘‘සකත්‌ථො’’ති වුච්‌චති. තෙනාහ ‘‘සදත්‌ථො වුච්‌චති අරහත්‌ත’’න්‌ති. සම්‌මදඤ්‌ඤා විමුත්‌තොති සම්‌මා අඤ්‌ඤාය විමුත්‌තො, අච්‌ඡින්‌නභූතාය මග්‌ගපඤ්‌ඤාය සම්‌මා යථාභූතං දුක්‌ඛාදීසු යො යථා ජානිතබ්‌බො, තථා ජානිත්‌වා විමුත්‌තොති අත්‌ථො. තෙනාහ ‘‘සම්‌මා හෙතුනා’’තිආදි. විමුත්‌තොති ච ද්‌වෙ විමුත්‌තියො සබ්‌බස්‌ස චිත්‌තසංකිලෙසස්‌ස මග්‌ගො නිබ්‌බානාධිමුත්‌ති ච. නිබ්‌බානෙ අධිමුච්‌චනං තත්‌ථ නින්‌නපොණපබ්‌භාරතාය. අරහා සබ්‌බකිලෙසෙහි විමුත්‌තචිත්‌තත්‌තා චිත්‌තවිමුත්‌තියා විමුත්‌තො. නිබ්‌බානං අධිමුත්‌තත්‌තා නිබ්‌බානෙ විමුත්‌තො. සෙසමෙත්‌ථ උත්‌තානමෙව.
49. Sattame vutthabrahmacariyavāsoti nivutthabrahmacariyavāso. Katakaraṇīyoti ettha karaṇīyanti pariññāpahānabhāvanāsacchikiriyamāha. Taṃ pana yasmā catūhi maggehi paccekaṃ catūsu saccesu kattabbattā soḷasavidhaṃ veditabbaṃ. Tenāha ‘‘catūhi maggehi kattabba’’nti. Khandhakilesaabhisaṅkhārasaṅkhātā tayo osīdāpanaṭṭhena bhārā viyāti bhārā. Te ohitā oropitā nikkhittā pātitā etenāti ohitabhāro. Tenāha ‘‘khandhabhāraṃ…pe… otāretvā ṭhito’’ti. Anuppatto sadatthanti anuppattasadattho. Sadatthoti ca sakatthamāha ka-kārassa da-kāraṃ katvā. Ettha hi arahattaṃ attano yonisomanasikārāyattattā attūpanibandhaṭṭhena sasantānapariyāpannattā attānaṃ avijahanaṭṭhena attano uttamatthena ca attano atthattā ‘‘sakattho’’ti vuccati. Tenāha ‘‘sadattho vuccati arahatta’’nti. Sammadaññā vimuttoti sammā aññāya vimutto, acchinnabhūtāya maggapaññāya sammā yathābhūtaṃ dukkhādīsu yo yathā jānitabbo, tathā jānitvā vimuttoti attho. Tenāha ‘‘sammā hetunā’’tiādi. Vimuttoti ca dve vimuttiyo sabbassa cittasaṃkilesassa maggo nibbānādhimutti ca. Nibbāne adhimuccanaṃ tattha ninnapoṇapabbhāratāya. Arahā sabbakilesehi vimuttacittattā cittavimuttiyā vimutto. Nibbānaṃ adhimuttattā nibbāne vimutto. Sesamettha uttānameva.
ඛෙමසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Khemasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 7. ඛෙමසුත්‌තං • 7. Khemasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 7. ඛෙමසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Khemasuttavaṇṇanā
