Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မိလိန္ဒပဉ္ဟပာဠိ • Milindapañhapāḷi |
၄. ခေတ္တင္ဂပဉ္ဟော
4. Khettaṅgapañho
၄. ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ခေတ္တသ္သ တီဏိ အင္ဂာနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ တီဏိ အင္ဂာနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ခေတ္တံ မာတိကာသမ္ပန္နံ ဟောတိ, ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂာဝစရေန သုစရိတဝတ္တပ္ပဋိဝတ္တမာတိကာသမ္ပန္နေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ခေတ္တသ္သ ပဌမံ အင္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။
4. ‘‘Bhante nāgasena, ‘khettassa tīṇi aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni tīṇi aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, khettaṃ mātikāsampannaṃ hoti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sucaritavattappaṭivattamātikāsampannena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, khettassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ခေတ္တံ မရိယာဒာသမ္ပန္နံ ဟောတိ, တာယ စ မရိယာဒာယ ဥဒကံ ရက္ခိတ္ဝာ ဓညံ ပရိပာစေတိ, ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂာဝစရေန သီလဟိရိမရိယာဒာသမ္ပန္နေန ဘဝိတဗ္ဗံ, တာယ စ သီလဟိရိမရိယာဒာယ သာမညံ ရက္ခိတ္ဝာ စတ္တာရိ သာမညဖလာနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ခေတ္တသ္သ ဒုတိယံ အင္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, khettaṃ mariyādāsampannaṃ hoti, tāya ca mariyādāya udakaṃ rakkhitvā dhaññaṃ paripāceti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sīlahirimariyādāsampannena bhavitabbaṃ, tāya ca sīlahirimariyādāya sāmaññaṃ rakkhitvā cattāri sāmaññaphalāni gahetabbāni. Idaṃ, mahārāja, khettassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ခေတ္တံ ဥဋ္ဌာနသမ္ပန္နံ ဟောတိ, ကသ္သကသ္သ ဟာသဇနကံ အပ္ပမ္ပိ ဗီဇံ ဝုတ္တံ ဗဟု ဟောတိ, ဗဟု ဝုတ္တံ ဗဟုတရံ ဟောတိ, ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂာဝစရေန ဥဋ္ဌာနသမ္ပန္နေန ဝိပုလဖလဒာယိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ, ဒာယကာနံ ဟာသဇနကေန ဘဝိတဗ္ဗံ, ယထာ အပ္ပံ ဒိန္နံ ဗဟု ဟောတိ, ဗဟု ဒိန္နံ ဗဟုတရံ ဟောတိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ခေတ္တသ္သ တတိယံ အင္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန ဥပာလိနာ ဝိနယဓရေန –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, khettaṃ uṭṭhānasampannaṃ hoti, kassakassa hāsajanakaṃ appampi bījaṃ vuttaṃ bahu hoti, bahu vuttaṃ bahutaraṃ hoti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena uṭṭhānasampannena vipulaphaladāyinā bhavitabbaṃ, dāyakānaṃ hāsajanakena bhavitabbaṃ, yathā appaṃ dinnaṃ bahu hoti, bahu dinnaṃ bahutaraṃ hoti. Idaṃ, mahārāja, khettassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena upālinā vinayadharena –
‘‘‘ခေတ္တူပမေန ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဥဋ္ဌာနဝိပုလဒာယိနာ။
‘‘‘Khettūpamena bhavitabbaṃ, uṭṭhānavipuladāyinā;
ဧသ ခေတ္တဝရော နာမ၊ ယော ဒဒာတိ ဝိပုလံ ဖလ’’’န္တိ။
Esa khettavaro nāma, yo dadāti vipulaṃ phala’’’nti.
ခေတ္တင္ဂပဉ္ဟော စတုတ္ထော။
Khettaṅgapañho catuttho.