| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
४. खेत्तसुत्तवण्णना
4. Khettasuttavaṇṇanā
३४. चतुत्थे न महप्फलं होतीति धञ्ञफलेन महप्फलं न होति। न महस्सादन्ति यम्पिस्स फलं होति, तस्स अस्सादो न महा होति मन्दस्सादं न मधुरं। न फातिसेय्यन्ति सेय्यापिस्स न होति वुड्ढि, तस्स महन्तं वीहिथम्भसन्निवेसं न होतीति अत्थो। उन्नामनिन्नामीति थलनिन्नवसेन विसमतलं। तत्थ थले उदकं न सण्ठाति, निन्ने अतिबहु तिट्ठति। पासाणसक्खरिकन्ति पत्थरित्वा ठितपिट्ठिपासाणेहि च खुद्दकपासाणेहि च सक्खराहि च समन्नागतं। ऊसरन्ति उब्भिन्नलोणं। न च गम्भीरसितन्ति थद्धभूमिताय गम्भीरानुगतं, नङ्गलमग्गं कत्वा कसितुं न सक्का होति, उत्ताननङ्गलमग्गमेव होति। न आयसम्पन्नन्ति न उदकागमनसम्पन्नं। न अपायसम्पन्नन्ति पच्छाभागे उदकनिग्गमनमग्गसम्पन्नं न होति। न मातिकासम्पन्नन्ति न खुद्दकमहन्तीहि उदकमातिकाहि सम्पन्नं होति । न मरियादसम्पन्नन्ति न केदारमरियादाहि सम्पन्नं। न महप्फलन्तिआदीनि सब्बानि विपाकफलवसेनेव वेदितब्बानि।
34. Catutthe na mahapphalaṃ hotīti dhaññaphalena mahapphalaṃ na hoti. Na mahassādanti yampissa phalaṃ hoti, tassa assādo na mahā hoti mandassādaṃ na madhuraṃ. Na phātiseyyanti seyyāpissa na hoti vuḍḍhi, tassa mahantaṃ vīhithambhasannivesaṃ na hotīti attho. Unnāmaninnāmīti thalaninnavasena visamatalaṃ. Tattha thale udakaṃ na saṇṭhāti, ninne atibahu tiṭṭhati. Pāsāṇasakkharikanti pattharitvā ṭhitapiṭṭhipāsāṇehi ca khuddakapāsāṇehi ca sakkharāhi ca samannāgataṃ. Ūsaranti ubbhinnaloṇaṃ. Na ca gambhīrasitanti thaddhabhūmitāya gambhīrānugataṃ, naṅgalamaggaṃ katvā kasituṃ na sakkā hoti, uttānanaṅgalamaggameva hoti. Na āyasampannanti na udakāgamanasampannaṃ. Na apāyasampannanti pacchābhāge udakaniggamanamaggasampannaṃ na hoti. Na mātikāsampannanti na khuddakamahantīhi udakamātikāhi sampannaṃ hoti . Na mariyādasampannanti na kedāramariyādāhi sampannaṃ. Na mahapphalantiādīni sabbāni vipākaphalavaseneva veditabbāni.
सम्पन्नेति परिपुण्णे सम्पत्तियुत्ते। पवुत्ता बीजसम्पदाति सम्पन्नं बीजं रोपितं। देवे सम्पादयन्तम्हीति देवे सम्मा वस्सन्ते। अनीतिसम्पदा होतीति कीटकिमिआदिपाणकईतिया अभावो एका सम्पदा होति। विरूळ्हीति वड्ढि दुतिया सम्पदा होति। वेपुल्लन्ति विपुलभावो ततिया सम्पदा होति। फलन्ति परिपुण्णफलं चतुत्थी सम्पदा होति। सम्पन्नसीलेसूति परिपुण्णसीलेसु। भोजनसम्पदाति सम्पन्नं विविधभोजनं। सम्पदानन्ति तिविधं कुसलसम्पदं। उपनेतीति सा भोजनसम्पदा उपनयति। कस्मा? सम्पन्नञ्हिस्स तं कतं, यस्मास्स तं कतकम्मं सम्पन्नं परिपुण्णन्ति अत्थो। सम्पन्नत्थूधाति सम्पन्नो अत्थु इध। विज्जाचरणसम्पन्नोति तीहि विज्जाहि च पञ्चदसहि चरणधम्मेहि च समन्नागतो। लद्धाति एवरूपो पुग्गलो चित्तस्स सम्पदं अवेकल्लपरिपुण्णभावं लभित्वा। करोति कम्मसम्पदन्ति परिपुण्णकम्मं करोति। लभति चत्थसम्पदन्ति अत्थञ्च परिपुण्णं लभति। दिट्ठिसम्पदन्ति विपस्सनादिट्ठिं। मग्गसम्पदन्ति सोतापत्तिमग्गं। याति सम्पन्नमानसोति परिपुण्णचित्तो हुत्वा अरहत्तं याति। सा होति सब्बसम्पदाति सा सब्बदुक्खेहि विमुत्ति सब्बसम्पदा नाम होतीति।
Sampanneti paripuṇṇe sampattiyutte. Pavuttā bījasampadāti sampannaṃ bījaṃ ropitaṃ. Devesampādayantamhīti deve sammā vassante. Anītisampadā hotīti kīṭakimiādipāṇakaītiyā abhāvo ekā sampadā hoti. Virūḷhīti vaḍḍhi dutiyā sampadā hoti. Vepullanti vipulabhāvo tatiyā sampadā hoti. Phalanti paripuṇṇaphalaṃ catutthī sampadā hoti. Sampannasīlesūti paripuṇṇasīlesu. Bhojanasampadāti sampannaṃ vividhabhojanaṃ. Sampadānanti tividhaṃ kusalasampadaṃ. Upanetīti sā bhojanasampadā upanayati. Kasmā? Sampannañhissa taṃ kataṃ, yasmāssa taṃ katakammaṃ sampannaṃ paripuṇṇanti attho. Sampannatthūdhāti sampanno atthu idha. Vijjācaraṇasampannoti tīhi vijjāhi ca pañcadasahi caraṇadhammehi ca samannāgato. Laddhāti evarūpo puggalo cittassa sampadaṃ avekallaparipuṇṇabhāvaṃ labhitvā. Karoti kammasampadanti paripuṇṇakammaṃ karoti. Labhati catthasampadanti atthañca paripuṇṇaṃ labhati. Diṭṭhisampadanti vipassanādiṭṭhiṃ. Maggasampadanti sotāpattimaggaṃ. Yāti sampannamānasoti paripuṇṇacitto hutvā arahattaṃ yāti. Sā hoti sabbasampadāti sā sabbadukkhehi vimutti sabbasampadā nāma hotīti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ४. खेत्तसुत्तं • 4. Khettasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / १-४. पठमदानसुत्तादिवण्णना • 1-4. Paṭhamadānasuttādivaṇṇanā
