| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මිලින්‌දපඤ්‌හපාළි • Milindapañhapāḷi |
3. ඛීණාසවසතිසම්‌මොසපඤ්‌හො
3. Khīṇāsavasatisammosapañho
3. ‘‘භන්‌තෙ නාගසෙන, අත්‌ථි අරහතො සතිසම්‌මොසො’’ති? ‘‘විගතසතිසම්‌මොසා ඛො, මහාරාජ, අරහන්‌තො, නත්‌ථි අරහන්‌තානං සතිසම්‌මොසො’’ති. ‘‘ආපජ්‌ජෙය්‍ය පන, භන්‌තෙ, අරහා ආපත්‌ති’’න්‌ති? ‘‘ආම, මහාරාජා’’ති. ‘‘කිස්‌මිං වත්‌ථුස්‌මි’’න්‌ති? ‘‘කුටිකාරෙ, මහාරාජ, සඤ්‌චරිත්‌තෙ, විකාලෙ කාලසඤ්‌ඤාය, පවාරිතෙ අප්‌පවාරිතසඤ්‌ඤාය, අනතිරිත්‌තෙ අතිරිත්‌තසඤ්‌ඤායා’’ති.
3. ‘‘Bhante nāgasena, atthi arahato satisammoso’’ti? ‘‘Vigatasatisammosā kho, mahārāja, arahanto, natthi arahantānaṃ satisammoso’’ti. ‘‘Āpajjeyya pana, bhante, arahā āpatti’’nti? ‘‘Āma, mahārājā’’ti. ‘‘Kismiṃ vatthusmi’’nti? ‘‘Kuṭikāre, mahārāja, sañcaritte, vikāle kālasaññāya, pavārite appavāritasaññāya, anatiritte atirittasaññāyā’’ti.
‘‘භන්‌තෙ නාගසෙන, තුම්‌හෙ භණථ ‘යෙ ආපත්‌තිං ආපජ්‌ජන්‌ති, තෙ ද්‌වීහි කාරණෙහි ආපජ්‌ජන්‌ති අනාදරියෙන වා අජානනෙන වා’ති. අපි නු ඛො, භන්‌තෙ, අරහතො අනාදරියං හොති, යං අරහා ආපත්‌තිං ආපජ්‌ජතී’’ති? ‘‘න හි, මහාරාජා’’ති.
‘‘Bhante nāgasena, tumhe bhaṇatha ‘ye āpattiṃ āpajjanti, te dvīhi kāraṇehi āpajjanti anādariyena vā ajānanena vā’ti. Api nu kho, bhante, arahato anādariyaṃ hoti, yaṃ arahā āpattiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Na hi, mahārājā’’ti.
‘‘යදි, භන්‌තෙ නාගසෙන, අරහා ආපත්‌තිං ආපජ්‌ජති, නත්‌ථි ච අරහතො අනාදරියං, තෙන හි අත්‌ථි අරහතො සතිසම්‌මොසො’’ති? ‘‘නත්‌ථි, මහාරාජ, අරහතො සතිසම්‌මොසො, ආපත්‌තිඤ්‌ච අරහා ආපජ්‌ජතී’’ති.
‘‘Yadi, bhante nāgasena, arahā āpattiṃ āpajjati, natthi ca arahato anādariyaṃ, tena hi atthi arahato satisammoso’’ti? ‘‘Natthi, mahārāja, arahato satisammoso, āpattiñca arahā āpajjatī’’ti.
‘‘තෙන හි, භන්‌තෙ, කාරණෙන මං සඤ්‌ඤාපෙහි, කිං තත්‌ථ කාරණ’’න්‌ති? ‘‘ද්‌වෙමෙ, මහාරාජ, කිලෙසා ලොකවජ්‌ජං පණ්‌ණත්‌තිවජ්‌ජඤ්‌චාති. කතමං, මහාරාජ, ලොකවජ්‌ජං? දස අකුසලකම්‌මපථා, ඉදං වුච්‌චති ලොකවජ්‌ජං. කතමං පණ්‌ණත්‌තිවජ්‌ජං? යං ලොකෙ අත්‌ථි සමණානං අනනුච්‌ඡවිකං අනනුලොමිකං, ගිහීනං අනවජ්‌ජං. තත්‌ථ භගවා සාවකානං සික්‌ඛාපදං පඤ්‌ඤපෙති ‘යාවජීවං අනතික්‌කමනීය’න්‌ති. විකාලභොජනං, මහාරාජ, ලොකස්‌ස අනවජ්‌ජං, තං ජිනසාසනෙ වජ්‌ජං. භූතගාමවිකොපනං, මහාරාජ, ලොකස්‌ස අනවජ්‌ජං, තං ජිනසාසනෙ වජ්‌ජං. උදකෙ හස්‌සධම්‌මං, මහාරාජ, ලොකස්‌ස අනවජ්‌ජං, තං ජිනසාසනෙ වජ්‌ජං. ඉති එවරූපානි එවරූපානි, මහාරාජ , ජිනසාසනෙ වජ්‌ජානි, ඉදං වුච්‌චති පණ්‌ණත්‌තිවජ්‌ජං.
‘‘Tena hi, bhante, kāraṇena maṃ saññāpehi, kiṃ tattha kāraṇa’’nti? ‘‘Dveme, mahārāja, kilesā lokavajjaṃ paṇṇattivajjañcāti. Katamaṃ, mahārāja, lokavajjaṃ? Dasa akusalakammapathā, idaṃ vuccati lokavajjaṃ. Katamaṃ paṇṇattivajjaṃ? Yaṃ loke atthi samaṇānaṃ ananucchavikaṃ ananulomikaṃ, gihīnaṃ anavajjaṃ. Tattha bhagavā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññapeti ‘yāvajīvaṃ anatikkamanīya’nti. Vikālabhojanaṃ, mahārāja, lokassa anavajjaṃ, taṃ jinasāsane vajjaṃ. Bhūtagāmavikopanaṃ, mahārāja, lokassa anavajjaṃ, taṃ jinasāsane vajjaṃ. Udake hassadhammaṃ, mahārāja, lokassa anavajjaṃ, taṃ jinasāsane vajjaṃ. Iti evarūpāni evarūpāni, mahārāja , jinasāsane vajjāni, idaṃ vuccati paṇṇattivajjaṃ.
‘‘ලොකවජ්‌ජං අභබ්‌බො ඛීණාසවො තං අජ්‌ඣාචරිතුං, යං කිලෙසං පණ්‌ණත්‌තිවජ්‌ජං, තං අජානන්‌තො ආපජ්‌ජෙය්‍ය. අවිසයො, මහාරාජ, එකච්‌චස්‌ස අරහතො සබ්‌බං ජානිතුං, න හි තස්‌ස බලං අත්‌ථි සබ්‌බං ජානිතුං. අනඤ්‌ඤාතං, මහාරාජ, අරහතො ඉත්‌ථිපුරිසානං නාමම්‌පි ගොත්‌තම්‌පි, මග්‌ගොපි තස්‌ස මහියා අනඤ්‌ඤාතො; විමුත්‌තිං යෙව, මහාරාජ, එකච්‌චො අරහා ජානෙය්‍ය; ඡළභිඤ්‌ඤො අරහා සකවිසයං ජානෙය්‍ය; සබ්‌බඤ්‌ඤූ, මහාරාජ, තථාගතොව සබ්‌බං ජානාතී’’ති. ‘‘සාධු, භන්‌තෙ නාගසෙන, එවමෙතං තථා සම්‌පටිච්‌ඡාමී’’ති.
‘‘Lokavajjaṃ abhabbo khīṇāsavo taṃ ajjhācarituṃ, yaṃ kilesaṃ paṇṇattivajjaṃ, taṃ ajānanto āpajjeyya. Avisayo, mahārāja, ekaccassa arahato sabbaṃ jānituṃ, na hi tassa balaṃ atthi sabbaṃ jānituṃ. Anaññātaṃ, mahārāja, arahato itthipurisānaṃ nāmampi gottampi, maggopi tassa mahiyā anaññāto; vimuttiṃ yeva, mahārāja, ekacco arahā jāneyya; chaḷabhiñño arahā sakavisayaṃ jāneyya; sabbaññū, mahārāja, tathāgatova sabbaṃ jānātī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ඛීණාසවසතිසම්‌මොසපඤ්‌හො තතියො.
Khīṇāsavasatisammosapañho tatiyo.
