Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
၉. ခိပ္ပနိသန္တိသုတ္တဝဏ္ဏနာ
9. Khippanisantisuttavaṇṇanā
၁၆၉. နဝမေ ခိပ္ပံ နိသာမယတိ ဥပဓာရေတီတိ ခိပ္ပနိသန္တိ။ သုဂ္ဂဟိတံ ကတ္ဝာ ဂဏ္ဟာတီတိ သုဂ္ဂဟိတဂ္ဂာဟီ။ အတ္ထကုသလောတိ အဋ္ဌကထာယ ဆေကော။ ဓမ္မကုသလောတိ ပာဠိယံ ဆေကော။ နိရုတ္တိကုသလောတိ နိရုတ္တိဝစနေသု ဆေကော။ ဗ္ယဉ္ဇနကုသလောတိ အက္ခရပ္ပဘေဒေ ဆေကော။ ပုဗ္ဗာပရကုသလောတိ အတ္ထပုဗ္ဗာပရံ, ဓမ္မပုဗ္ဗာပရံ, အက္ခရပုဗ္ဗာပရံ, ဗ္ယဉ္ဇနပုဗ္ဗာပရံ, အနုသန္ဓိပုဗ္ဗာပရန္တိ ဣမသ္မိံ ပဉ္စဝိဓေ ပုဗ္ဗာပရေ ဆေကော။ တတ္ထ အတ္ထပုဗ္ဗာပရကုသလောတိ ဟေဋ္ဌာ အတ္ထေန ဥပရိ အတ္ထံ ဇာနာတိ, ဥပရိ အတ္ထေန ဟေဋ္ဌာ အတ္ထံ ဇာနာတိ။ ကထံ? သော ဟိ ဟေဋ္ဌာ အတ္ထံ ဌပေတ္ဝာ ဥပရိ အတ္ထေ ဝုတ္တေ ‘‘ဟေဋ္ဌာ အတ္ထော အတ္ထီ’’တိ ဇာနာတိ။ ဥပရိ အတ္ထံ ဌပေတ္ဝာ ဟေဋ္ဌာ အတ္ထေ ဝုတ္တေပိ ‘‘ဥပရိ အတ္ထော အတ္ထီ’’တိ ဇာနာတိ။ ဥဘတော ဌပေတ္ဝာ မဇ္ဈေ အတ္ထေ ဝုတ္တေ ‘‘ဥဘတော အတ္ထော အတ္ထီ’’တိ ဇာနာတိ။ မဇ္ဈေ အတ္ထံ ဌပေတ္ဝာ ဥဘတောဘာဂေသု အတ္ထေ ဝုတ္တေ ‘‘မဇ္ဈေ အတ္ထော အတ္ထီ’’တိ ဇာနာတိ။ ဓမ္မပုဗ္ဗာပရာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ အနုသန္ဓိပုဗ္ဗာပရေ ပန သီလံ အာဒိံ ကတ္ဝာ အာရဒ္ဓေ သုတ္တန္တေ မတ္ထကေ ဆသု အဘိညာသု အာဂတာသု ‘‘ယထာနုသန္ဓိံ ယထာနုပရိစ္ဆေဒံ သုတ္တန္တော ဂတော’’တိ ဇာနာတိ။ ဒိဋ္ဌိဝသေန အာရဒ္ဓေ ဥပရိ သစ္စေသု အာဂတေသုပိ ‘‘ယထာနုသန္ဓိနာ ဂတော’’တိ ဇာနာတိ။ ကလဟဘဏ္ဍနဝသေန အာရဒ္ဓေ ဥပရိ သာရဏီယဓမ္မေသု အာဂတေသုပိ, ဒ္ဝတ္တိံသတိရစ္ဆာနကထာဝသေန အာရဒ္ဓေ ဥပရိ ဒသကထာဝတ္ထူသု (အ. နိ. ၁၀.၆၉; ဥဒာ.၃၁) အာဂတေသုပိ ‘‘ယထာနုသန္ဓိနာ ဂတော’’တိ ဇာနာတီတိ။
169. Navame khippaṃ nisāmayati upadhāretīti khippanisanti. Suggahitaṃ katvā gaṇhātīti suggahitaggāhī. Atthakusaloti aṭṭhakathāya cheko. Dhammakusaloti pāḷiyaṃ cheko. Niruttikusaloti niruttivacanesu cheko. Byañjanakusaloti akkharappabhede cheko. Pubbāparakusaloti atthapubbāparaṃ, dhammapubbāparaṃ, akkharapubbāparaṃ, byañjanapubbāparaṃ, anusandhipubbāparanti imasmiṃ pañcavidhe pubbāpare cheko. Tattha atthapubbāparakusaloti heṭṭhā atthena upari atthaṃ jānāti, upari atthena heṭṭhā atthaṃ jānāti. Kathaṃ? So hi heṭṭhā atthaṃ ṭhapetvā upari atthe vutte ‘‘heṭṭhā attho atthī’’ti jānāti. Upari atthaṃ ṭhapetvā heṭṭhā atthe vuttepi ‘‘upari attho atthī’’ti jānāti. Ubhato ṭhapetvā majjhe atthe vutte ‘‘ubhato attho atthī’’ti jānāti. Majjhe atthaṃ ṭhapetvā ubhatobhāgesu atthe vutte ‘‘majjhe attho atthī’’ti jānāti. Dhammapubbāparādīsupi eseva nayo. Anusandhipubbāpare pana sīlaṃ ādiṃ katvā āraddhe suttante matthake chasu abhiññāsu āgatāsu ‘‘yathānusandhiṃ yathānuparicchedaṃ suttanto gato’’ti jānāti. Diṭṭhivasena āraddhe upari saccesu āgatesupi ‘‘yathānusandhinā gato’’ti jānāti. Kalahabhaṇḍanavasena āraddhe upari sāraṇīyadhammesu āgatesupi, dvattiṃsatiracchānakathāvasena āraddhe upari dasakathāvatthūsu (a. ni. 10.69; udā.31) āgatesupi ‘‘yathānusandhinā gato’’ti jānātīti.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၉. ခိပ္ပနိသန္တိသုတ္တံ • 9. Khippanisantisuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၇-၉. စောဒနာသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 7-9. Codanāsuttādivaṇṇanā