| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
೯. ಖಿಪ್ಪನಿಸನ್ತಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
9. Khippanisantisuttavaṇṇanā
೧೬೯. ನವಮೇ ಖಿಪ್ಪಂ ನಿಸಾಮಯತಿ ಉಪಧಾರೇತೀತಿ ಖಿಪ್ಪನಿಸನ್ತಿ। ಸುಗ್ಗಹಿತಂ ಕತ್ವಾ ಗಣ್ಹಾತೀತಿ ಸುಗ್ಗಹಿತಗ್ಗಾಹೀ। ಅತ್ಥಕುಸಲೋತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ಛೇಕೋ। ಧಮ್ಮಕುಸಲೋತಿ ಪಾಳಿಯಂ ಛೇಕೋ। ನಿರುತ್ತಿಕುಸಲೋತಿ ನಿರುತ್ತಿವಚನೇಸು ಛೇಕೋ। ಬ್ಯಞ್ಜನಕುಸಲೋತಿ ಅಕ್ಖರಪ್ಪಭೇದೇ ಛೇಕೋ। ಪುಬ್ಬಾಪರಕುಸಲೋತಿ ಅತ್ಥಪುಬ್ಬಾಪರಂ, ಧಮ್ಮಪುಬ್ಬಾಪರಂ, ಅಕ್ಖರಪುಬ್ಬಾಪರಂ, ಬ್ಯಞ್ಜನಪುಬ್ಬಾಪರಂ, ಅನುಸನ್ಧಿಪುಬ್ಬಾಪರನ್ತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಚವಿಧೇ ಪುಬ್ಬಾಪರೇ ಛೇಕೋ। ತತ್ಥ ಅತ್ಥಪುಬ್ಬಾಪರಕುಸಲೋತಿ ಹೇಟ್ಠಾ ಅತ್ಥೇನ ಉಪರಿ ಅತ್ಥಂ ಜಾನಾತಿ, ಉಪರಿ ಅತ್ಥೇನ ಹೇಟ್ಠಾ ಅತ್ಥಂ ಜಾನಾತಿ। ಕಥಂ? ಸೋ ಹಿ ಹೇಟ್ಠಾ ಅತ್ಥಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಉಪರಿ ಅತ್ಥೇ ವುತ್ತೇ ‘‘ಹೇಟ್ಠಾ ಅತ್ಥೋ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ। ಉಪರಿ ಅತ್ಥಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಹೇಟ್ಠಾ ಅತ್ಥೇ ವುತ್ತೇಪಿ ‘‘ಉಪರಿ ಅತ್ಥೋ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ। ಉಭತೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಮಜ್ಝೇ ಅತ್ಥೇ ವುತ್ತೇ ‘‘ಉಭತೋ ಅತ್ಥೋ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ। ಮಜ್ಝೇ ಅತ್ಥಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಉಭತೋಭಾಗೇಸು ಅತ್ಥೇ ವುತ್ತೇ ‘‘ಮಜ್ಝೇ ಅತ್ಥೋ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ। ಧಮ್ಮಪುಬ್ಬಾಪರಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಅನುಸನ್ಧಿಪುಬ್ಬಾಪರೇ ಪನ ಸೀಲಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಆರದ್ಧೇ ಸುತ್ತನ್ತೇ ಮತ್ಥಕೇ ಛಸು ಅಭಿಞ್ಞಾಸು ಆಗತಾಸು ‘‘ಯಥಾನುಸನ್ಧಿಂ ಯಥಾನುಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಸುತ್ತನ್ತೋ ಗತೋ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ। ದಿಟ್ಠಿವಸೇನ ಆರದ್ಧೇ ಉಪರಿ ಸಚ್ಚೇಸು ಆಗತೇಸುಪಿ ‘‘ಯಥಾನುಸನ್ಧಿನಾ ಗತೋ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ। ಕಲಹಭಣ್ಡನವಸೇನ ಆರದ್ಧೇ ಉಪರಿ ಸಾರಣೀಯಧಮ್ಮೇಸು ಆಗತೇಸುಪಿ, ದ್ವತ್ತಿಂಸತಿರಚ್ಛಾನಕಥಾವಸೇನ ಆರದ್ಧೇ ಉಪರಿ ದಸಕಥಾವತ್ಥೂಸು (ಅ॰ ನಿ॰ ೧೦.೬೯; ಉದಾ॰೩೧) ಆಗತೇಸುಪಿ ‘‘ಯಥಾನುಸನ್ಧಿನಾ ಗತೋ’’ತಿ ಜಾನಾತೀತಿ।
169. Navame khippaṃ nisāmayati upadhāretīti khippanisanti. Suggahitaṃ katvā gaṇhātīti suggahitaggāhī. Atthakusaloti aṭṭhakathāya cheko. Dhammakusaloti pāḷiyaṃ cheko. Niruttikusaloti niruttivacanesu cheko. Byañjanakusaloti akkharappabhede cheko. Pubbāparakusaloti atthapubbāparaṃ, dhammapubbāparaṃ, akkharapubbāparaṃ, byañjanapubbāparaṃ, anusandhipubbāparanti imasmiṃ pañcavidhe pubbāpare cheko. Tattha atthapubbāparakusaloti heṭṭhā atthena upari atthaṃ jānāti, upari atthena heṭṭhā atthaṃ jānāti. Kathaṃ? So hi heṭṭhā atthaṃ ṭhapetvā upari atthe vutte ‘‘heṭṭhā attho atthī’’ti jānāti. Upari atthaṃ ṭhapetvā heṭṭhā atthe vuttepi ‘‘upari attho atthī’’ti jānāti. Ubhato ṭhapetvā majjhe atthe vutte ‘‘ubhato attho atthī’’ti jānāti. Majjhe atthaṃ ṭhapetvā ubhatobhāgesu atthe vutte ‘‘majjhe attho atthī’’ti jānāti. Dhammapubbāparādīsupi eseva nayo. Anusandhipubbāpare pana sīlaṃ ādiṃ katvā āraddhe suttante matthake chasu abhiññāsu āgatāsu ‘‘yathānusandhiṃ yathānuparicchedaṃ suttanto gato’’ti jānāti. Diṭṭhivasena āraddhe upari saccesu āgatesupi ‘‘yathānusandhinā gato’’ti jānāti. Kalahabhaṇḍanavasena āraddhe upari sāraṇīyadhammesu āgatesupi, dvattiṃsatiracchānakathāvasena āraddhe upari dasakathāvatthūsu (a. ni. 10.69; udā.31) āgatesupi ‘‘yathānusandhinā gato’’ti jānātīti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೯. ಖಿಪ್ಪನಿಸನ್ತಿಸುತ್ತಂ • 9. Khippanisantisuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೭-೯. ಚೋದನಾಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 7-9. Codanāsuttādivaṇṇanā
