Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
੯. ਖਿਪ੍ਪਨਿਸਨ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
9. Khippanisantisuttavaṇṇanā
੧੬੯. ਨવਮੇ ਖਿਪ੍ਪਂ ਨਿਸਾਮਯਤਿ ਉਪਧਾਰੇਤੀਤਿ ਖਿਪ੍ਪਨਿਸਨ੍ਤਿ। ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਂ ਕਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਗ੍ਗਾਹੀ। ਅਤ੍ਥਕੁਸਲੋਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਛੇਕੋ। ਧਮ੍ਮਕੁਸਲੋਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਛੇਕੋ। ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਕੁਸਲੋਤਿ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿવਚਨੇਸੁ ਛੇਕੋ। ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੁਸਲੋਤਿ ਅਕ੍ਖਰਪ੍ਪਭੇਦੇ ਛੇਕੋ। ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਕੁਸਲੋਤਿ ਅਤ੍ਥਪੁਬ੍ਬਾਪਰਂ, ਧਮ੍ਮਪੁਬ੍ਬਾਪਰਂ, ਅਕ੍ਖਰਪੁਬ੍ਬਾਪਰਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪੁਬ੍ਬਾਪਰਂ, ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਪੁਬ੍ਬਾਪਰਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਞ੍ਚવਿਧੇ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇ ਛੇਕੋ। ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਪੁਬ੍ਬਾਪਰਕੁਸਲੋਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਤ੍ਥੇਨ ਉਪਰਿ ਅਤ੍ਥਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਉਪਰਿ ਅਤ੍ਥੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਤ੍ਥਂ ਜਾਨਾਤਿ। ਕਥਂ? ਸੋ ਹਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਤ੍ਥਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਉਪਰਿ ਅਤ੍ਥੇ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ। ਉਪਰਿ ਅਤ੍ਥਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਅਤ੍ਥੇ વੁਤ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਉਪਰਿ ਅਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ। ਉਭਤੋ ਠਪੇਤ੍વਾ ਮਜ੍ਝੇ ਅਤ੍ਥੇ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਉਭਤੋ ਅਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ। ਮਜ੍ਝੇ ਅਤ੍ਥਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਉਭਤੋਭਾਗੇਸੁ ਅਤ੍ਥੇ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਮਜ੍ਝੇ ਅਤ੍ਥੋ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ। ਧਮ੍ਮਪੁਬ੍ਬਾਪਰਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਪੁਬ੍ਬਾਪਰੇ ਪਨ ਸੀਲਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍વਾ ਆਰਦ੍ਧੇ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਮਤ੍ਥਕੇ ਛਸੁ ਅਭਿਞ੍ਞਾਸੁ ਆਗਤਾਸੁ ‘‘ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਂ ਯਥਾਨੁਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋ ਗਤੋ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ। ਦਿਟ੍ਠਿવਸੇਨ ਆਰਦ੍ਧੇ ਉਪਰਿ ਸਚ੍ਚੇਸੁ ਆਗਤੇਸੁਪਿ ‘‘ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾ ਗਤੋ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ। ਕਲਹਭਣ੍ਡਨવਸੇਨ ਆਰਦ੍ਧੇ ਉਪਰਿ ਸਾਰਣੀਯਧਮ੍ਮੇਸੁ ਆਗਤੇਸੁਪਿ, ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾવਸੇਨ ਆਰਦ੍ਧੇ ਉਪਰਿ ਦਸਕਥਾવਤ੍ਥੂਸੁ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੧੦.੬੯; ਉਦਾ॰੩੧) ਆਗਤੇਸੁਪਿ ‘‘ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਨਾ ਗਤੋ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤੀਤਿ।
169. Navame khippaṃ nisāmayati upadhāretīti khippanisanti. Suggahitaṃ katvā gaṇhātīti suggahitaggāhī. Atthakusaloti aṭṭhakathāya cheko. Dhammakusaloti pāḷiyaṃ cheko. Niruttikusaloti niruttivacanesu cheko. Byañjanakusaloti akkharappabhede cheko. Pubbāparakusaloti atthapubbāparaṃ, dhammapubbāparaṃ, akkharapubbāparaṃ, byañjanapubbāparaṃ, anusandhipubbāparanti imasmiṃ pañcavidhe pubbāpare cheko. Tattha atthapubbāparakusaloti heṭṭhā atthena upari atthaṃ jānāti, upari atthena heṭṭhā atthaṃ jānāti. Kathaṃ? So hi heṭṭhā atthaṃ ṭhapetvā upari atthe vutte ‘‘heṭṭhā attho atthī’’ti jānāti. Upari atthaṃ ṭhapetvā heṭṭhā atthe vuttepi ‘‘upari attho atthī’’ti jānāti. Ubhato ṭhapetvā majjhe atthe vutte ‘‘ubhato attho atthī’’ti jānāti. Majjhe atthaṃ ṭhapetvā ubhatobhāgesu atthe vutte ‘‘majjhe attho atthī’’ti jānāti. Dhammapubbāparādīsupi eseva nayo. Anusandhipubbāpare pana sīlaṃ ādiṃ katvā āraddhe suttante matthake chasu abhiññāsu āgatāsu ‘‘yathānusandhiṃ yathānuparicchedaṃ suttanto gato’’ti jānāti. Diṭṭhivasena āraddhe upari saccesu āgatesupi ‘‘yathānusandhinā gato’’ti jānāti. Kalahabhaṇḍanavasena āraddhe upari sāraṇīyadhammesu āgatesupi, dvattiṃsatiracchānakathāvasena āraddhe upari dasakathāvatthūsu (a. ni. 10.69; udā.31) āgatesupi ‘‘yathānusandhinā gato’’ti jānātīti.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੯. ਖਿਪ੍ਪਨਿਸਨ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤਂ • 9. Khippanisantisuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੭-੯. ਚੋਦਨਾਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 7-9. Codanāsuttādivaṇṇanā