Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
4. கி²தகத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
4. Khitakattheragāthāvaṇṇanā
லஹுகோ வத மே காயோதி ஆயஸ்மதோ கி²தகத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே புஞ்ஞானி உபசினந்தோ பது³முத்தரஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே யக்க²ஸேனாபதி ஹுத்வா நிப்³ப³த்தோ ஏகதி³வஸங் யக்க²ஸமாக³மே நிஸின்னோ ஸத்தா²ரங் அஞ்ஞதரஸ்மிங் ருக்க²மூலே நிஸின்னங் தி³ஸ்வா உபஸங்கமித்வா ஸத்தா²ரங் வந்தி³த்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³. தஸ்ஸ ஸத்தா² த⁴ம்மங் தே³ஸேஸி. ஸோ த⁴ம்மங் ஸுத்வா உளாரங் பீதிஸோமனஸ்ஸங் பவேதெ³ந்தோ அப்போ²டெந்தோ உட்ட²ஹித்வா ஸத்தா²ரங் வந்தி³த்வா பத³க்கி²ணங் கத்வா பக்காமி. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ ஸாவத்தி²யங் ப்³ராஹ்மணகுலே நிப்³ப³த்தி, கி²தகோதிஸ்ஸ நாமங் அஹோஸி. ஸோ விஞ்ஞுதங் பத்தோ மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரஸ்ஸ மஹித்³தி⁴கபா⁴வங் ஸுத்வா ‘‘இத்³தி⁴மா ப⁴விஸ்ஸாமீ’’தி புப்³ப³ஹேதுனா சோதி³யமானோ பப்³ப³ஜித்வா ப⁴க³வதோ ஸந்திகே கம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா ஸமத²விபஸ்ஸனாஸு கம்மங் கரொந்தோ நசிரஸ்ஸேவ ச²ளபி⁴ஞ்ஞோ அஹோஸி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 1.17.1-6) –
Lahukovata me kāyoti āyasmato khitakattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle yakkhasenāpati hutvā nibbatto ekadivasaṃ yakkhasamāgame nisinno satthāraṃ aññatarasmiṃ rukkhamūle nisinnaṃ disvā upasaṅkamitvā satthāraṃ vanditvā ekamantaṃ nisīdi. Tassa satthā dhammaṃ desesi. So dhammaṃ sutvā uḷāraṃ pītisomanassaṃ pavedento apphoṭento uṭṭhahitvā satthāraṃ vanditvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ brāhmaṇakule nibbatti, khitakotissa nāmaṃ ahosi. So viññutaṃ patto mahāmoggallānattherassa mahiddhikabhāvaṃ sutvā ‘‘iddhimā bhavissāmī’’ti pubbahetunā codiyamāno pabbajitvā bhagavato santike kammaṭṭhānaṃ gahetvā samathavipassanāsu kammaṃ karonto nacirasseva chaḷabhiñño ahosi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.17.1-6) –
‘‘பது³மோ நாம நாமேன, த்³விபதி³ந்தோ³ நராஸபோ⁴;
‘‘Padumo nāma nāmena, dvipadindo narāsabho;
பவனா அபி⁴னிக்க²ம்ம, த⁴ம்மங் தே³ஸேதி சக்கு²மா.
Pavanā abhinikkhamma, dhammaṃ deseti cakkhumā.
‘‘யக்கா²னங் ஸமயோ ஆஸி, அவிதூ³ரே மஹேஸினோ;
‘‘Yakkhānaṃ samayo āsi, avidūre mahesino;
யேன கிச்சேன ஸம்பத்தா, அஜ்ஜா²பெக்கி²ங்ஸு தாவதே³.
Yena kiccena sampattā, ajjhāpekkhiṃsu tāvade.
‘‘பு³த்³த⁴ஸ்ஸ கி³ரமஞ்ஞாய, அமதஸ்ஸ ச தே³ஸனங்;
‘‘Buddhassa giramaññāya, amatassa ca desanaṃ;
பஸன்னசித்தோ ஸுமனோ, அப்போ²டெத்வா உபட்ட²ஹிங்.
Pasannacitto sumano, apphoṭetvā upaṭṭhahiṃ.
‘‘ஸுசிண்ணஸ்ஸ ப²லங் பஸ்ஸ, உபட்டா²னஸ்ஸ ஸத்து²னோ;
‘‘Suciṇṇassa phalaṃ passa, upaṭṭhānassa satthuno;
திங்ஸகப்பஸஹஸ்ஸேஸு, து³க்³க³திங் நுபபஜ்ஜஹங்.
Tiṃsakappasahassesu, duggatiṃ nupapajjahaṃ.
‘‘ஊனதிங்ஸே கப்பஸதே, ஸமலங்கதனாமகோ;
‘‘Ūnatiṃse kappasate, samalaṅkatanāmako;
ஸத்தரதனஸம்பன்னோ, சக்கவத்தீ மஹப்³ப³லோ.
Sattaratanasampanno, cakkavattī mahabbalo.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா ஸவிஸேஸங் இத்³தீ⁴ஸு வஸீபா⁴வேன அனேகவிஹிதங் இத்³தி⁴வித⁴ங் பச்சனுபொ⁴ந்தோ இத்³தி⁴பாடிஹாரியேன அனுஸாஸனீபாடிஹாரியேன ச ஸத்தானங் அனுக்³க³ஹங் கரொந்தோ விஹரதி. ஸோ பி⁴க்கூ²ஹி, ‘‘கத²ங் த்வங், ஆவுஸோ, இத்³தி⁴ வளஞ்ஜேஸீ’’தி புட்டோ² தமத்த²ங் ஆசிக்க²ந்தோ –
Arahattaṃ pana patvā savisesaṃ iddhīsu vasībhāvena anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhonto iddhipāṭihāriyena anusāsanīpāṭihāriyena ca sattānaṃ anuggahaṃ karonto viharati. So bhikkhūhi, ‘‘kathaṃ tvaṃ, āvuso, iddhi vaḷañjesī’’ti puṭṭho tamatthaṃ ācikkhanto –
104.
104.
‘‘லஹுகோ வத மே காயோ, பு²ட்டோ² ச பீதிஸுகே²ன விபுலேன;
‘‘Lahuko vata me kāyo, phuṭṭho ca pītisukhena vipulena;
தூலமிவ ஏரிதங் மாலுதேன, பிலவதீவ மே காயோ’’தி. –
Tūlamiva eritaṃ mālutena, pilavatīva me kāyo’’ti. –
கா³த²ங் அபா⁴ஸி. ‘‘உதா³னவஸேனா’’திபி வத³ந்தியேவ.
Gāthaṃ abhāsi. ‘‘Udānavasenā’’tipi vadantiyeva.
தத்த² லஹுகோ வத மே காயோதி நீவரணாதி³விக்க²ம்ப⁴னேன சுத்³த³ஸவிதே⁴ன சித்தபரித³மனேன சதுரித்³தி⁴பாத³கபா⁴வனாய ஸுட்டு² சிண்ணவஸீபா⁴வேன ச மே ரூபகாயோ ஸல்லஹுகோ வத, யேன த³ந்த⁴ங் மஹாபூ⁴தபச்சயம்பி நாம இமங் கரஜகாயங் சித்தவஸேன பரிணாமேமீதி அதி⁴ப்பாயோ. பு²ட்டோ² ச பீதிஸுகே²ன விபுலேனாதி ஸப்³ப³த்த²கமேவ ப²ரந்தேன மஹதா உளாரேன பீதிஸஹிதேன ஸுகே²ன பு²ட்டோ² ச மே காயோதி யோஜனா. இத³ஞ்ச யதா² காயோ லஹுகோ அஹோஸி, தங் த³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தங். ஸுக²ஸஞ்ஞோக்கமனேன ஹி ஸத்³தி⁴ங்யேவ லஹுஸஞ்ஞோக்கமனங் ஹோதி. ஸுக²ஸ்ஸ ப²ரணஞ்செத்த² தங்ஸமுட்டா²னரூபவஸேன த³ட்ட²ப்³ப³ங் கத²ங் பன சதுத்த²ஜ்ஜா²னஸமங்கி³னோ பீதிஸுக²ப²ரணங், ஸமதிக்கந்தபீதிஸுக²ஞ்ஹி தந்தி சே? ஸச்சமேதங், இத³ங் பன ந சதுத்த²ஜ்ஜா²னலக்க²ணவஸேன வுத்தங், அத² கோ² புப்³ப³பா⁴க³வஸேன. ‘‘பீதிஸுகே²னா’’தி பன பீதிஸஹிதஸதி³ஸேன ஸுகே²ன, உபெக்கா² ஹி இத⁴ ஸந்தஸபா⁴வதாய ஞாணவிஸேஸயோக³தோ ச ஸுக²ந்தி அதி⁴ப்பேதங். ததா² ஹி வுத்தங் ‘‘ஸுக²ஸஞ்ஞஞ்ச லஹுஸஞ்ஞஞ்ச ஓக்கமதீ’’தி (படி॰ ம॰ 1.101). பாத³கஜ்ஜா²னாரம்மணேன ரூபகாயாரம்மணேன வா இத்³தி⁴சித்தேன ஸஹஜாதங் ஸுக²ஸஞ்ஞஞ்ச லஹுஸஞ்ஞஞ்ச ஓக்கமதி பவிஸதி பு²ஸதி ஸம்பாபுணாதீதி அயம்பி தத்த² அத்தோ². ததா² சாஹ அட்ட²கதா²யங் (படி॰ ம॰ அட்ட²॰ 2.3.12) – ‘‘ஸுக²ஸஞ்ஞா நாம உபெக்கா²ஸம்பயுத்தா ஸஞ்ஞா. உபெக்கா² ஹி ஸந்தங் ஸுக²ந்தி வுத்தங் ஸாயேவ ஸஞ்ஞா நீவரணேஹி சேவ விதக்காதி³பச்சனீகேஹி ச விமுத்தத்தா லஹுஸஞ்ஞாதிபி வேதி³தப்³பா³. தங் ஓக்கந்தஸ்ஸ பனஸ்ஸ கரஜகாயோபி தூலபிசு விய ஸல்லஹுகோ ஹோதி. ஸோ ஏவங் வாதக்கி²த்ததூலபிசுனோ விய ஸல்லஹுகேன தி³ஸ்ஸமானேன காயேன ப்³ரஹ்மலோகங் க³ச்ச²தீ’’தி. தேனாஹ ‘‘தூலமிவ ஏரிதங் மாலுதேன, பிலவதீவ மே காயோ’’தி. தஸ்ஸத்தோ² – யதா³ஹங் ப்³ரஹ்மலோகங் அஞ்ஞங் வா இத்³தி⁴யா க³ந்துகாமோ ஹோமி, ததா³ மாலுதேன வாயுனா ஏரிதங் சித்தங் தூலபிசு விய ஆகாஸங் லங்க⁴ந்தோயேவ மே காயோ ஹோதீதி.
Tattha lahuko vata me kāyoti nīvaraṇādivikkhambhanena cuddasavidhena cittaparidamanena caturiddhipādakabhāvanāya suṭṭhu ciṇṇavasībhāvena ca me rūpakāyo sallahuko vata, yena dandhaṃ mahābhūtapaccayampi nāma imaṃ karajakāyaṃ cittavasena pariṇāmemīti adhippāyo. Phuṭṭho ca pītisukhenavipulenāti sabbatthakameva pharantena mahatā uḷārena pītisahitena sukhena phuṭṭho ca me kāyoti yojanā. Idañca yathā kāyo lahuko ahosi, taṃ dassanatthaṃ vuttaṃ. Sukhasaññokkamanena hi saddhiṃyeva lahusaññokkamanaṃ hoti. Sukhassa pharaṇañcettha taṃsamuṭṭhānarūpavasena daṭṭhabbaṃ kathaṃ pana catutthajjhānasamaṅgino pītisukhapharaṇaṃ, samatikkantapītisukhañhi tanti ce? Saccametaṃ, idaṃ pana na catutthajjhānalakkhaṇavasena vuttaṃ, atha kho pubbabhāgavasena. ‘‘Pītisukhenā’’ti pana pītisahitasadisena sukhena, upekkhā hi idha santasabhāvatāya ñāṇavisesayogato ca sukhanti adhippetaṃ. Tathā hi vuttaṃ ‘‘sukhasaññañca lahusaññañca okkamatī’’ti (paṭi. ma. 1.101). Pādakajjhānārammaṇena rūpakāyārammaṇena vā iddhicittena sahajātaṃ sukhasaññañca lahusaññañca okkamati pavisati phusati sampāpuṇātīti ayampi tattha attho. Tathā cāha aṭṭhakathāyaṃ (paṭi. ma. aṭṭha. 2.3.12) – ‘‘sukhasaññā nāma upekkhāsampayuttā saññā. Upekkhā hi santaṃ sukhanti vuttaṃ sāyeva saññā nīvaraṇehi ceva vitakkādipaccanīkehi ca vimuttattā lahusaññātipi veditabbā. Taṃ okkantassa panassa karajakāyopi tūlapicu viya sallahuko hoti. So evaṃ vātakkhittatūlapicuno viya sallahukena dissamānena kāyena brahmalokaṃ gacchatī’’ti. Tenāha ‘‘tūlamiva eritaṃ mālutena, pilavatīva me kāyo’’ti. Tassattho – yadāhaṃ brahmalokaṃ aññaṃ vā iddhiyā gantukāmo homi, tadā mālutena vāyunā eritaṃ cittaṃ tūlapicu viya ākāsaṃ laṅghantoyeva me kāyo hotīti.
கி²தகத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Khitakattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 4. கி²தகத்தே²ரகா³தா² • 4. Khitakattheragāthā