| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā |
१०. खोमदायकत्थेरअपदानवण्णना
10. Khomadāyakattheraapadānavaṇṇanā
नगरे बन्धुमतियातिआदिकं आयस्मतो खोमदायकत्थेरस्स अपदानं। अयम्पि पुरिमबुद्धेसु कताधिकारो तत्थ तत्थ भवे विवट्टूपनिस्सयानि पुञ्ञानि उपचिनन्तो विपस्सिस्स भगवतो काले एकस्मिं कुलगेहे निब्बत्तो वयप्पत्तो सासने अभिप्पसन्नो रतनत्तयमामको विपस्सिस्स भगवतो सन्तिके धम्मं सुत्वा पसन्नमानसो खोमदुस्सेन पूजं अकासि। सो तदेव मूलं कत्वा यावजीवं पुञ्ञानि कत्वा ततो देवलोके निब्बत्तो। छसु देवेसु अपरापरं दिब्बसुखं अनुभवित्वा ततो चवित्वा मनुस्सलोके चक्कवत्तिआदिअनेकविधमनुस्ससम्पत्तिं अनुभवित्वा परिपाकगते पुञ्ञसम्भारे इमस्मिं बुद्धुप्पादे कुलगेहे निब्बत्तो वयप्पत्तो सत्थु सन्तिके धम्मं सुत्वा पटिलद्धसद्धो पब्बजित्वा विपस्सनं वड्ढेत्वा नचिरस्सेव अरहत्तं पापुणि। कतपुञ्ञनामेन खोमदायकत्थेरोति पाकटो।
Nagare bandhumatiyātiādikaṃ āyasmato khomadāyakattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto vipassissa bhagavato kāle ekasmiṃ kulagehe nibbatto vayappatto sāsane abhippasanno ratanattayamāmako vipassissa bhagavato santike dhammaṃ sutvā pasannamānaso khomadussena pūjaṃ akāsi. So tadeva mūlaṃ katvā yāvajīvaṃ puññāni katvā tato devaloke nibbatto. Chasu devesu aparāparaṃ dibbasukhaṃ anubhavitvā tato cavitvā manussaloke cakkavattiādianekavidhamanussasampattiṃ anubhavitvā paripākagate puññasambhāre imasmiṃ buddhuppāde kulagehe nibbatto vayappatto satthu santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Katapuññanāmena khomadāyakattheroti pākaṭo.
१८४. सो अत्तनो पुब्बकम्मं सरित्वा सोमनस्सजातो पुब्बचरितापदानं दस्सेन्तो नगरे बन्धुमतियातिआदिमाह। तत्थ बन्धु वुच्चति ञातको, ते बन्धू यस्मिं नगरे अञ्ञमञ्ञं सङ्घटिता वसन्ति, तं नगरं ‘‘बन्धुमती’’ति वुच्चति। रोपेमि बीजसम्पदन्ति दानसीलादिपुञ्ञबीजसम्पत्तिं रोपेमि पट्ठपेमीति अत्थो।
184. So attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ dassento nagare bandhumatiyātiādimāha. Tattha bandhu vuccati ñātako, te bandhū yasmiṃ nagare aññamaññaṃ saṅghaṭitā vasanti, taṃ nagaraṃ ‘‘bandhumatī’’ti vuccati. Ropemi bījasampadanti dānasīlādipuññabījasampattiṃ ropemi paṭṭhapemīti attho.
खोमदायकत्थेरअपदानवण्णना समत्ता।
Khomadāyakattheraapadānavaṇṇanā samattā.
ततियस्स सुभूतिवग्गस्स वण्णना समत्ता।
Tatiyassa subhūtivaggassa vaṇṇanā samattā.
चतुभाणवारवण्णना निट्ठिता।
Catubhāṇavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / अपदानपाळि • Apadānapāḷi / १०. खोमदायकत्थेरअपदानं • 10. Khomadāyakattheraapadānaṃ
