Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
12. ඛොමදුස්සසුත්තං
12. Khomadussasuttaṃ
208. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සක්කෙසු විහරති ඛොමදුස්සං නාමං සක්යානං නිගමො. අථ ඛො භගවා පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය ඛොමදුස්සං නිගමං පිණ්ඩාය පාවිසි. තෙන ඛො පන සමයෙන ඛොමදුස්සකා බ්රාහ්මණගහපතිකා සභායං සන්නිපතිතා හොන්ති කෙනචිදෙව කරණීයෙන, දෙවො ච එකමෙකං ඵුසායති. අථ ඛො භගවා යෙන සා සභා තෙනුපසඞ්කමි. අද්දසංසු ඛොමදුස්සකා බ්රාහ්මණගහපතිකා භගවන්තං දූරතොව ආගච්ඡන්තං. දිස්වාන එතදවොචුං – ‘‘කෙ ච මුණ්ඩකා සමණකා, කෙ ච සභාධම්මං ජානිස්සන්තී’’ති? අථ ඛො භගවා ඛොමදුස්සකෙ බ්රාහ්මණගහපතිකෙ ගාථාය අජ්ඣභාසි –
208. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati khomadussaṃ nāmaṃ sakyānaṃ nigamo. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya khomadussaṃ nigamaṃ piṇḍāya pāvisi. Tena kho pana samayena khomadussakā brāhmaṇagahapatikā sabhāyaṃ sannipatitā honti kenacideva karaṇīyena, devo ca ekamekaṃ phusāyati. Atha kho bhagavā yena sā sabhā tenupasaṅkami. Addasaṃsu khomadussakā brāhmaṇagahapatikā bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna etadavocuṃ – ‘‘ke ca muṇḍakā samaṇakā, ke ca sabhādhammaṃ jānissantī’’ti? Atha kho bhagavā khomadussake brāhmaṇagahapatike gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘නෙසා සභා යත්ථ න සන්ති සන්තො,
‘‘Nesā sabhā yattha na santi santo,
සන්තො න තෙ යෙ න වදන්ති ධම්මං;
Santo na te ye na vadanti dhammaṃ;
රාගඤ්ච දොසඤ්ච පහාය මොහං,
Rāgañca dosañca pahāya mohaṃ,
ධම්මං වදන්තා ච භවන්ති සන්තො’’ති.
Dhammaṃ vadantā ca bhavanti santo’’ti.
එවං වුත්තෙ, ඛොමදුස්සකා බ්රාහ්මණගහපතිකා භගවන්තං එතදවොචුං – ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම, අභික්කන්තං, භො ගොතම; සෙය්යථාපි, භො ගොතම, නික්කුජ්ජිතං වා උක්කුජ්ජෙය්ය, පටිච්ඡන්නං වා විවරෙය්ය, මූළ්හස්ස වා මග්ගං ආචික්ඛෙය්ය, අන්ධකාරෙ වා තෙලපජ්ජොතං ධාරෙය්ය – චක්ඛුමන්තො රූපානි දක්ඛන්තීති, එවමෙවං භොතා ගොතමෙන අනෙකපරියායෙන ධම්මො පකාසිතො. එතෙ මයං භවන්තං ගොතමං සරණං ගච්ඡාම ධම්මඤ්ච භික්ඛුසඞ්ඝඤ්ච. උපාසකෙ නො භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්ජතග්ගෙ පාණුපෙතෙ සරණං ගතෙ’’ති.
Evaṃ vutte, khomadussakā brāhmaṇagahapatikā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama; seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti, evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Ete mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsake no bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupete saraṇaṃ gate’’ti.
උපාසකවග්ගො දුතියො.
Upāsakavaggo dutiyo.
තස්සුද්දානං –
Tassuddānaṃ –
කසි උදයො දෙවහිතො, අඤ්ඤතරමහාසාලං;
Kasi udayo devahito, aññataramahāsālaṃ;
මානථද්ධං පච්චනීකං, නවකම්මිකකට්ඨහාරං;
Mānathaddhaṃ paccanīkaṃ, navakammikakaṭṭhahāraṃ;
මාතුපොසකං භික්ඛකො, සඞ්ගාරවො ච ඛොමදුස්සෙන ද්වාදසාති.
Mātuposakaṃ bhikkhako, saṅgāravo ca khomadussena dvādasāti.
බ්රාහ්මණසංයුත්තං සමත්තං.
Brāhmaṇasaṃyuttaṃ samattaṃ.
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්තනිකාය (අට්ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 12. ඛොමදුස්සසුත්තවණ්ණනා • 12. Khomadussasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 12. ඛොමදුස්සසුත්තවණ්ණනා • 12. Khomadussasuttavaṇṇanā