| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / චූළවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
5. ඛුද්‌දකවත්‌ථුක්‌ඛන්‌ධකං
5. Khuddakavatthukkhandhakaṃ
ඛුද්‌දකවත්‌ථුකථා
Khuddakavatthukathā
243. ඛුද්‌දකවත්‌ථුක්‌ඛන්‌ධකෙ – මල්‌ලමුට්‌ඨිකාති මුට්‌ඨිකමල්‌ලා. ගාමමුද්‌දවාති ඡවිරාගමණ්‌ඩනානුයුත්‌තා නාගරිකමනුස්‌සා. ගාමමොද්‌දවාතිපි පාඨො; එසෙවත්‌ථො. ථම්‌භෙති න්‌හානතිත්‌ථෙ නිඛණිත්‌වා ඨපිතත්‌ථම්‌භෙ.
243. Khuddakavatthukkhandhake – mallamuṭṭhikāti muṭṭhikamallā. Gāmamuddavāti chavirāgamaṇḍanānuyuttā nāgarikamanussā. Gāmamoddavātipi pāṭho; esevattho. Thambheti nhānatitthe nikhaṇitvā ṭhapitatthambhe.
කුට්‌ටෙති ඉට්‌ඨකාසිලාදාරුකුට්‌ටානං අඤ්‌ඤතරස්‌මිං. අට්‌ටානෙ න්‌හායන්‌තීති එත්‌ථ අට්‌ටානං නාම රුක්‌ඛං ඵලකං විය තච්‌ඡෙත්‌වා අට්‌ඨපදාකාරෙන රාජියො ඡින්‌දිත්‌වා න්‌හානතිත්‌ථෙ නිඛණන්‌ති, තත්‌ථ චුණ්‌ණානි ආකිරිත්‌වා මනුස්‌සා කායං ඝංසන්‌ති. ගන්‌ධබ්‌බහත්‌ථකෙනාති න්‌හානතිත්‌ථෙ ඨපිතෙන දාරුමයහත්‌ථෙන, තෙන කිර චුණ්‌ණානි ගහෙත්‌වා මනුස්‌සා සරීරං ඝංසන්‌ති . කුරුවින්‌දකසුත්‌තියාති කුරුවින්‌දකපාසාණචුණ්‌ණානි ලාඛාය බන්‌ධිත්‌වා කතගුළිකකලාපකො වුච්‌චති, තං උභොසු අන්‌තෙසු ගහෙත්‌වා සරීරං ඝංසන්‌ති. විග්‌ගය්‌හ පරිකම්‌මං කාරාපෙන්‌තීති අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං සරීරෙන සරීරං ඝංසන්‌ති. මල්‌ලකං නාම මකරදන්‌තකෙ ඡින්‌දිත්‌වා මල්‌ලකමූලසණ්‌ඨානෙන කතං මල්‌ලකන්‌ති වුච්‌චති, ඉදං ගිලානස්‌සාපි න වට්‌ටති.
Kuṭṭeti iṭṭhakāsilādārukuṭṭānaṃ aññatarasmiṃ. Aṭṭāne nhāyantīti ettha aṭṭānaṃ nāma rukkhaṃ phalakaṃ viya tacchetvā aṭṭhapadākārena rājiyo chinditvā nhānatitthe nikhaṇanti, tattha cuṇṇāni ākiritvā manussā kāyaṃ ghaṃsanti. Gandhabbahatthakenāti nhānatitthe ṭhapitena dārumayahatthena, tena kira cuṇṇāni gahetvā manussā sarīraṃ ghaṃsanti . Kuruvindakasuttiyāti kuruvindakapāsāṇacuṇṇāni lākhāya bandhitvā kataguḷikakalāpako vuccati, taṃ ubhosu antesu gahetvā sarīraṃ ghaṃsanti. Viggayha parikammaṃ kārāpentīti aññamaññaṃ sarīrena sarīraṃ ghaṃsanti. Mallakaṃ nāma makaradantake chinditvā mallakamūlasaṇṭhānena kataṃ mallakanti vuccati, idaṃ gilānassāpi na vaṭṭati.
244. අකතමල්‌ලකං නාම දන්‌තෙ අච්‌ඡින්‌දිත්‌වා කතං, ඉදං අගිලානස්‌සෙව න වට්‌ටති; ඉට්‌ඨකාඛණ්‌ඩං පන කපාලඛණ්‌ඩං වා වට්‌ටති. උක්‌කාසිකන්‌ති වත්‌ථවට්‌ටිං; තස්‌මා න්‌හායන්‌තස්‌ස යස්‌ස කස්‌සචි න්‌හානසාටකවට්‌ටියා පිට්‌ඨිං ඝංසිතුං වට්‌ටති. පුථුපාණිකන්‌ති හත්‌ථපරිකම්‌මං වුච්‌චති, තස්‌මා සබ්‌බෙසං හත්‌ථෙන පිට්‌ඨිපරිකම්‌මං කාතුං වට්‌ටති.
244.Akatamallakaṃ nāma dante acchinditvā kataṃ, idaṃ agilānasseva na vaṭṭati; iṭṭhakākhaṇḍaṃ pana kapālakhaṇḍaṃ vā vaṭṭati. Ukkāsikanti vatthavaṭṭiṃ; tasmā nhāyantassa yassa kassaci nhānasāṭakavaṭṭiyā piṭṭhiṃ ghaṃsituṃ vaṭṭati. Puthupāṇikanti hatthaparikammaṃ vuccati, tasmā sabbesaṃ hatthena piṭṭhiparikammaṃ kātuṃ vaṭṭati.
245. වල්‌ලිකාති කණ්‌ණතො නික්‌ඛන්‌තමුත්‌තොලම්‌බකාදීනං එතං අධිවචනං; න කෙවලඤ්‌ච වල්‌ලිකා එව, යංකිඤ්‌චි කණ්‌ණපිළන්‌ධනං අන්‌තමසො තාලපණ්‌ණම්‌පි න වට්‌ටති. පාමඞ්‌ගන්‌ති යංකිඤ්‌චි පලම්‌බකසුත්‌තං. කණ්‌ඨසුත්‌තකන්‌ති යංකිඤ්‌චි ගීවූපගආභරණං. කටිසුත්‌තකන්‌ති යංකිඤ්‌චි කටිපිළන්‌ධනං අන්‌තමසො සුත්‌තතන්‌තුමත්‌තම්‌පි. ඔවට්‌ටිකන්‌ති වලයං. කායූරාදීනි පාකටානෙව, අක්‌ඛකානං හෙට්‌ඨා බාහාභරණං යංකිඤ්‌චි ආභරණං න වට්‌ටති.
245.Vallikāti kaṇṇato nikkhantamuttolambakādīnaṃ etaṃ adhivacanaṃ; na kevalañca vallikā eva, yaṃkiñci kaṇṇapiḷandhanaṃ antamaso tālapaṇṇampi na vaṭṭati. Pāmaṅganti yaṃkiñci palambakasuttaṃ. Kaṇṭhasuttakanti yaṃkiñci gīvūpagaābharaṇaṃ. Kaṭisuttakanti yaṃkiñci kaṭipiḷandhanaṃ antamaso suttatantumattampi. Ovaṭṭikanti valayaṃ. Kāyūrādīni pākaṭāneva, akkhakānaṃ heṭṭhā bāhābharaṇaṃ yaṃkiñci ābharaṇaṃ na vaṭṭati.
246. දුමාසිකං වා දුවඞ්‌ගුලං වාති එත්‌ථ සචෙ කෙසා අන්‌තොද්‌වෙමාසෙ ද්‌වඞ්‌ගුලං පාපුණන්‌ති, අන්‌තොද්‌වෙමාසෙව ඡින්‌දිතබ්‌බා. ද්‌වඞ්‌ගුලෙහි අතික්‌කාමෙතුං න වට්‌ටති. සචෙපි න දීඝා, ද්‌වෙමාසතො එකදිවසම්‌පි අතික්‌කාමෙතුං න වට්‌ටතියෙව; එවමයං උභයෙනපි උක්‌කට්‌ඨපරිච්‌ඡෙදොව වුත්‌තො, තතො ඔරං පන නවට්‌ටනභාවො නාම නත්‌ථි.
246.Dumāsikaṃvā duvaṅgulaṃ vāti ettha sace kesā antodvemāse dvaṅgulaṃ pāpuṇanti, antodvemāseva chinditabbā. Dvaṅgulehi atikkāmetuṃ na vaṭṭati. Sacepi na dīghā, dvemāsato ekadivasampi atikkāmetuṃ na vaṭṭatiyeva; evamayaṃ ubhayenapi ukkaṭṭhaparicchedova vutto, tato oraṃ pana navaṭṭanabhāvo nāma natthi.
කොච්‌ඡෙන ඔසණ්‌ඨෙන්‌තීති කොච්‌ඡෙන ඔලිඛිත්‌වා සන්‌නිසීදාපෙන්‌ති. ඵණකෙනාති දන්‌තමයාදීසු යෙන කෙනචි. හත්‌ථඵණකෙනාති හත්‌ථෙනෙව ඵණකිච්‌චං කරොන්‌තා අඞ්‌ගුලීහි ඔසණ්‌ඨෙන්‌ති. සිත්‌ථතෙලකෙනාති මධුසිත්‌ථකනිය්‍යාසාදීසු යෙන කෙනචි චික්‌කලෙන. උදකතෙලකෙනාති උදකමිස්‌සකෙන තෙලෙන. මණ්‌ඩනත්‌ථාය සබ්‌බත්‌ථ දුක්‌කටං, උද්‌ධලොමෙන පන අනුලොමනිපාතනත්‌ථං හත්‌ථං තෙමෙත්‌වා සීසං පුඤ්‌ඡිතබ්‌බං. උණ්‌හාභිතත්‌තරජසිරානම්‌පි අල්‌ලහත්‌ථෙන පුඤ්‌ඡිතුං වට්‌ටති.
Kocchena osaṇṭhentīti kocchena olikhitvā sannisīdāpenti. Phaṇakenāti dantamayādīsu yena kenaci. Hatthaphaṇakenāti hattheneva phaṇakiccaṃ karontā aṅgulīhi osaṇṭhenti. Sitthatelakenāti madhusitthakaniyyāsādīsu yena kenaci cikkalena. Udakatelakenāti udakamissakena telena. Maṇḍanatthāya sabbattha dukkaṭaṃ, uddhalomena pana anulomanipātanatthaṃ hatthaṃ temetvā sīsaṃ puñchitabbaṃ. Uṇhābhitattarajasirānampi allahatthena puñchituṃ vaṭṭati.
247. න භික්‌ඛවෙ ආදාසෙ වා උදකපත්‌තෙ වාති එත්‌ථ කංසපත්‌තාදීනිපි යෙසු මුඛනිමිත්‌තං පඤ්‌ඤායති, සබ්‌බානි ආදාසසඞ්‌ඛමෙව ගච්‌ඡන්‌ති. කඤ්‌ජියාදීනිපි ච උදකපත්‌තසඞ්‌ඛමෙව. තස්‌මා යත්‌ථ කත්‌ථචි ඔලොකෙන්‌තස්‌ස දුක්‌කටං. ආබාධපච්‌චයාති ‘‘සඤ්‌ඡවි නු ඛො මෙ වණො, උදාහු න තාවා’’ති ජානනත්‌ථං; ‘‘ජිණ්‌ණො නු ඛොම්‌හි නො’’ති එවං ආයුසඞ්‌ඛාරං ඔලොකනත්‌ථම්‌පි වට්‌ටතීති වුත්‌තං.
247.Na bhikkhave ādāse vā udakapatte vāti ettha kaṃsapattādīnipi yesu mukhanimittaṃ paññāyati, sabbāni ādāsasaṅkhameva gacchanti. Kañjiyādīnipi ca udakapattasaṅkhameva. Tasmā yattha katthaci olokentassa dukkaṭaṃ. Ābādhapaccayāti ‘‘sañchavi nu kho me vaṇo, udāhu na tāvā’’ti jānanatthaṃ; ‘‘jiṇṇo nu khomhi no’’ti evaṃ āyusaṅkhāraṃ olokanatthampi vaṭṭatīti vuttaṃ.
මුඛං ආලිම්‌පන්‌තීති විප්‌පසන්‌නඡවිරාගකරෙහි මුඛාලෙපනෙහි ආලිම්‌පන්‌ති. උම්‌මද්‌දෙන්‌තීති නානාඋම්‌මද්‌දනෙහි උම්‌මද්‌දෙන්‌ති. චුණ්‌ණෙන්‌තීති මුඛචුණ්‌ණකෙන මක්‌ඛෙන්‌ති. මනොසිලිකාය මුඛං ලඤ්‌ඡෙන්‌තීති මනොසිලාය තිලකාදීනි ලඤ්‌ඡනානි කරොන්‌ති, තානි හරිතාලාදීහිපි න වට්‌ටන්‌තියෙව. අඞ්‌ගරාගාදයො පාකටායෙව. සබ්‌බත්‌ථ දුක්‌කටං.
Mukhaṃ ālimpantīti vippasannachavirāgakarehi mukhālepanehi ālimpanti. Ummaddentīti nānāummaddanehi ummaddenti. Cuṇṇentīti mukhacuṇṇakena makkhenti. Manosilikāya mukhaṃ lañchentīti manosilāya tilakādīni lañchanāni karonti, tāni haritālādīhipi na vaṭṭantiyeva. Aṅgarāgādayo pākaṭāyeva. Sabbattha dukkaṭaṃ.
248. න භික්‌ඛවෙ නච්‌චං වාතිආදීසු යංකිඤ්‌චි නච්‌චං අන්‌තමසො මොරනච්‌චම්‌පි දස්‌සනාය ගච්‌ඡන්‌තස්‌ස දුක්‌කටං. සයම්‌පි නච්‌චන්‌තස්‌ස වා නච්‌චාපෙන්‌තස්‌ස වා දුක්‌කටමෙව. ගීතම්‌පි යංකිඤ්‌චි නටගීතං වා සාධුගීතං වා අන්‌තමසො දන්‌තගීතම්‌පි ‘‘යං ගායිස්‌සාමා’’ති පුබ්‌බභාගෙ ඔකූජන්‌තා කරොන්‌ති, එතම්‌පි න වට්‌ටති. සයං ගායන්‌තස්‌සාපි ගායාපෙන්‌තස්‌සාපි දුක්‌කටමෙව. වාදිතම්‌පි යංකිඤ්‌චි න වට්‌ටති. යං පන නිට්‌ඨුභන්‌තො වා සාසඞ්‌කෙ වා ඨිතො අච්‌ඡරිකං වා ඵොටෙති , පාණිං වා පහරති, තත්‌ථ අනාපත්‌ති. සබ්‌බං අන්‌තරාරාමෙ ඨිතස්‌ස පස්‌සතො අනාපත්‌ති. ‘‘පස්‌සිස්‌සාමී’’ති විහාරතො විහාරං ගච්‌ඡන්‌තස්‌ස ආපත්‌තියෙව. ආසනසාලාය නිසින්‌නො පස්‌සති, අනාපත්‌ති. ‘‘පස්‌සිස්‌සාමී’’ති උට්‌ඨහිත්‌වා ගච්‌ඡතො ආපත්‌ති. වීථියං ඨත්‌වා ගීවං පරිවත්‌තෙත්‌වා පස්‌සතොපි ආපත්‌තියෙව.
248.Nabhikkhave naccaṃ vātiādīsu yaṃkiñci naccaṃ antamaso moranaccampi dassanāya gacchantassa dukkaṭaṃ. Sayampi naccantassa vā naccāpentassa vā dukkaṭameva. Gītampi yaṃkiñci naṭagītaṃ vā sādhugītaṃ vā antamaso dantagītampi ‘‘yaṃ gāyissāmā’’ti pubbabhāge okūjantā karonti, etampi na vaṭṭati. Sayaṃ gāyantassāpi gāyāpentassāpi dukkaṭameva. Vāditampi yaṃkiñci na vaṭṭati. Yaṃ pana niṭṭhubhanto vā sāsaṅke vā ṭhito accharikaṃ vā phoṭeti , pāṇiṃ vā paharati, tattha anāpatti. Sabbaṃ antarārāme ṭhitassa passato anāpatti. ‘‘Passissāmī’’ti vihārato vihāraṃ gacchantassa āpattiyeva. Āsanasālāya nisinno passati, anāpatti. ‘‘Passissāmī’’ti uṭṭhahitvā gacchato āpatti. Vīthiyaṃ ṭhatvā gīvaṃ parivattetvā passatopi āpattiyeva.
249. සරකුත්‌තින්‌ති සරකිරියං. භඞ්‌ගො හොතීති අලද්‌ධං උප්‌පාදෙතුං න සක්‌කොති; ලද්‌ධං සමාපජ්‌ජිතුං. පච්‌ඡිමා ජනතාති අම්‌හාකං ආචරියාපි උපජ්‌ඣායාපි එවං ගායිංසූති පච්‌ඡිමො ජනො දිට්‌ඨානුගතිං ආපජ්‌ජති; තථෙව ගායති. න භික්‌ඛවෙ ආයතකෙනාති එත්‌ථ ආයතකො නාම තං තං වත්‌තං භින්‌දිත්‌වා අක්‌ඛරානි විනාසෙත්‌වා පවත්‌තො. ධම්‌මෙ පන සුත්‌තන්‌තවත්‌තං නාම අත්‌ථි, ජාතකවත්‌තං නාම අත්‌ථි, ගාථාවත්‌තං නාම අත්‌ථි, තං විනාසෙත්‌වා අතිදීඝං කාතුං න වට්‌ටති. චතුරස්‌සෙන වත්‌තෙන පරිමණ්‌ඩලානි පදබ්‍යඤ්‌ජනානි දස්‌සෙතබ්‌බානි. සරභඤ්‌ඤන්‌ති සරෙන භණනං. සරභඤ්‌ඤෙ කිර තරඞ්‌ගවත්‌තධොතකවත්‌තගලිතවත්‌තාදීනි ද්‌වත්‌තිංස වත්‌තානි අත්‌ථි. තෙසු යං ඉච්‌ඡති, තං කාතුං ලභති. සබ්‌බෙසං පදබ්‍යඤ්‌ජනං අවිනාසෙත්‌වා විකාරං අකත්‌වා සමණසාරුප්‌පෙන චතුරස්‌සෙන නයෙන පවත්‌තනංයෙව ලක්‌ඛණං.
249.Sarakuttinti sarakiriyaṃ. Bhaṅgo hotīti aladdhaṃ uppādetuṃ na sakkoti; laddhaṃ samāpajjituṃ. Pacchimā janatāti amhākaṃ ācariyāpi upajjhāyāpi evaṃ gāyiṃsūti pacchimo jano diṭṭhānugatiṃ āpajjati; tatheva gāyati. Na bhikkhave āyatakenāti ettha āyatako nāma taṃ taṃ vattaṃ bhinditvā akkharāni vināsetvā pavatto. Dhamme pana suttantavattaṃ nāma atthi, jātakavattaṃ nāma atthi, gāthāvattaṃ nāma atthi, taṃ vināsetvā atidīghaṃ kātuṃ na vaṭṭati. Caturassena vattena parimaṇḍalāni padabyañjanāni dassetabbāni. Sarabhaññanti sarena bhaṇanaṃ. Sarabhaññe kira taraṅgavattadhotakavattagalitavattādīni dvattiṃsa vattāni atthi. Tesu yaṃ icchati, taṃ kātuṃ labhati. Sabbesaṃ padabyañjanaṃ avināsetvā vikāraṃ akatvā samaṇasāruppena caturassena nayena pavattanaṃyeva lakkhaṇaṃ.
බාහිරලොමිං උණ්‌ණින්‌ති උණ්‌ණලොමානි බහි කත්‌වා උණ්‌ණපාවාරං පාරුපන්‌ති; තථා ධාරෙන්‌තස්‌ස දුක්‌කටං. ලොමානි අන්‌තො කත්‌වා පාරුපිතුං වට්‌ටති. සමණකප්‌පකථා භූතගාමසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනායං වුත්‌තා.
Bāhiralomiṃ uṇṇinti uṇṇalomāni bahi katvā uṇṇapāvāraṃ pārupanti; tathā dhārentassa dukkaṭaṃ. Lomāni anto katvā pārupituṃ vaṭṭati. Samaṇakappakathā bhūtagāmasikkhāpadavaṇṇanāyaṃ vuttā.
251. න භික්‌ඛවෙ අත්‌තනො අඞ්‌ගජාතන්‌ති අඞ්‌ගජාතං ඡින්‌දන්‌තස්‌සෙව ථුල්‌ලච්‌චයං. අඤ්‌ඤං පන කණ්‌ණනාසාඅඞ්‌ගුලිආදිං යංකිඤ්‌චි ඡින්‌දන්‌තස්‌ස තාදිසං වා දුක්‌ඛං උප්‌පාදෙන්‌තස්‌ස දුක්‌කටං. අහිකීටදට්‌ඨාදීසු පන අඤ්‌ඤආබාධපච්‌චයා වා ලොහිතං වා මොචෙන්‌තස්‌ස ඡින්‌දන්‌තස්‌ස වා අනාපත්‌ති.
251.Na bhikkhave attano aṅgajātanti aṅgajātaṃ chindantasseva thullaccayaṃ. Aññaṃ pana kaṇṇanāsāaṅguliādiṃ yaṃkiñci chindantassa tādisaṃ vā dukkhaṃ uppādentassa dukkaṭaṃ. Ahikīṭadaṭṭhādīsu pana aññaābādhapaccayā vā lohitaṃ vā mocentassa chindantassa vā anāpatti.
252. චන්‌දනගණ්‌ඨි උප්‌පන්‌නා හොතීති චන්‌දනඝටිකා උප්‌පන්‌නා හොති. සො කිර උද්‌ධඤ්‌ච අධො ච ජාලානි පරික්‌ඛිපාපෙත්‌වා ගඞ්‌ගාය නදියා කීළති, තස්‌ස නදීසොතෙන වුය්‌හමානා චන්‌දනගණ්‌ඨි ආගන්‌ත්‌වා ජාලෙ ලග්‌ගා, තමස්‌ස පුරිසා ආහරිත්‌වා අදංසු; එවං සා උප්‌පන්‌නා හොති. ඉද්‌ධිපාටිහාරියන්‌ති එත්‌ථ විකුබ්‌බනිද්‌ධිපාටිහාරියං පටික්‌ඛිත්‌තං, අධිට්‌ඨානිද්‌ධි පන අප්‌පටික්‌ඛිත්‌තාති වෙදිතබ්‌බා.
252.Candanagaṇṭhi uppannāhotīti candanaghaṭikā uppannā hoti. So kira uddhañca adho ca jālāni parikkhipāpetvā gaṅgāya nadiyā kīḷati, tassa nadīsotena vuyhamānā candanagaṇṭhi āgantvā jāle laggā, tamassa purisā āharitvā adaṃsu; evaṃ sā uppannā hoti. Iddhipāṭihāriyanti ettha vikubbaniddhipāṭihāriyaṃ paṭikkhittaṃ, adhiṭṭhāniddhi pana appaṭikkhittāti veditabbā.
න භික්‌ඛවෙ සොවණ්‌ණමයො පත්‌තොතිආදීසු සචෙපි ගිහී භත්‌තග්‌ගෙ සුවණ්‌ණතට්‌ටිකාදීසු බ්‍යඤ්‌ජනං කත්‌වා උපනාමෙන්‌ති, ආමසිතුම්‌පි න වට්‌ටති. ඵලිකමයකාචමයකංසමයානි පන තට්‌ටිකාදීනි භාජනානි පුග්‌ගලිකපරිභොගෙනෙව න වට්‌ටන්‌ති, සඞ්‌ඝිකපරිභොගෙන වා ගිහිවිකටානි වා වට්‌ටන්‌ති. ‘‘තම්‌බලොහමයොපි පත්‌තොව න වට්‌ටති, ථාලකං පන වට්‌ටතී’’ති ඉදං සබ්‌බං කුරුන්‌දියං වුත්‌තං. මණිමයොති එත්‌ථ පන ඉන්‌දනීලාදිමණිමයො වුත්‌තො. කංසමයොති එත්‌ථ වට්‌ටලොහමයොපි සඞ්‌ගහිතො.
Na bhikkhave sovaṇṇamayo pattotiādīsu sacepi gihī bhattagge suvaṇṇataṭṭikādīsu byañjanaṃ katvā upanāmenti, āmasitumpi na vaṭṭati. Phalikamayakācamayakaṃsamayāni pana taṭṭikādīni bhājanāni puggalikaparibhogeneva na vaṭṭanti, saṅghikaparibhogena vā gihivikaṭāni vā vaṭṭanti. ‘‘Tambalohamayopi pattova na vaṭṭati, thālakaṃ pana vaṭṭatī’’ti idaṃ sabbaṃ kurundiyaṃ vuttaṃ. Maṇimayoti ettha pana indanīlādimaṇimayo vutto. Kaṃsamayoti ettha vaṭṭalohamayopi saṅgahito.
253. ලිඛිතුන්‌ති තනුකරණත්‌ථායෙතං වුත්‌තං. පකතිමණ්‌ඩලන්‌ති මකරදන්‌තච්‌ඡින්‌නකමණ්‌ඩලමෙව.
253.Likhitunti tanukaraṇatthāyetaṃ vuttaṃ. Pakatimaṇḍalanti makaradantacchinnakamaṇḍalameva.
254. ආවට්‌ටිත්‌වාති අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං පහරිත්‌වා. පත්‌තාධාරකන්‌ති එත්‌ථ ‘‘දන්‌තවල්‌ලිවෙත්‌තාදීහි කතෙ භූමිආධාරකෙ තයො, දාරුආධාරකෙ ද්‌වෙ පත්‌තෙ උපරූපරි ඨපෙතුං වට්‌ටතී’’ති කුරුන්‌දියං වුත්‌තං. මහාඅට්‌ඨකථායං පන වුත්‌තං – ‘‘භූමිආධාරකෙ තිණ්‌ණං පත්‌තානං අනොකාසො, ද්‌වෙ ඨපෙතුං වට්‌ටති. දාරුආධාරකදණ්‌ඩාධාරකෙසුපි සුසජ්‌ජිතෙසු එසෙව නයො. භමකොටිසදිසො පන දාරුආධාරකො තීහි දණ්‌ඩකෙහි බද්‌ධො දණ්‌ඩකාධාරො ච එකස්‌සපි පත්‌තස්‌ස අනොකාසො, තත්‌ථ ඨපෙත්‌වාපි හත්‌ථෙන ගහෙත්‌වා එව නිසීදිතබ්‌බං. භූමියං පන නික්‌කුජ්‌ජිත්‌වා එකමෙව ඨපෙතබ්‌බ’’න්‌ති.
254.Āvaṭṭitvāti aññamaññaṃ paharitvā. Pattādhārakanti ettha ‘‘dantavallivettādīhi kate bhūmiādhārake tayo, dāruādhārake dve patte uparūpari ṭhapetuṃ vaṭṭatī’’ti kurundiyaṃ vuttaṃ. Mahāaṭṭhakathāyaṃ pana vuttaṃ – ‘‘bhūmiādhārake tiṇṇaṃ pattānaṃ anokāso, dve ṭhapetuṃ vaṭṭati. Dāruādhārakadaṇḍādhārakesupi susajjitesu eseva nayo. Bhamakoṭisadiso pana dāruādhārako tīhi daṇḍakehi baddho daṇḍakādhāro ca ekassapi pattassa anokāso, tattha ṭhapetvāpi hatthena gahetvā eva nisīditabbaṃ. Bhūmiyaṃ pana nikkujjitvā ekameva ṭhapetabba’’nti.
මිඩ්‌ඪන්‌තෙති ආලින්‌දකමිඩ්‌ඪිකාදීනං අන්‌තෙ. සචෙ පන පරිවත්‌තෙත්‌වා තත්‌ථෙව පතිට්‌ඨාති, එවරූපාය විත්‌ථිණ්‌ණාය මිඩ්‌ඪියා ඨපෙතුං වට්‌ටති. පරිභණ්‌ඩන්‌තෙති බාහිරපස්‌සෙ කතාය තනුකමිඩ්‌ඪිකාය අන්‌තෙ. මිඩ්‌ඪියං වුත්‌තනයෙනෙවෙත්‌ථාපි විනිච්‌ඡයො වෙදිතබ්‌බො.
Miḍḍhanteti ālindakamiḍḍhikādīnaṃ ante. Sace pana parivattetvā tattheva patiṭṭhāti, evarūpāya vitthiṇṇāya miḍḍhiyā ṭhapetuṃ vaṭṭati. Paribhaṇḍanteti bāhirapasse katāya tanukamiḍḍhikāya ante. Miḍḍhiyaṃ vuttanayenevetthāpi vinicchayo veditabbo.
චොළකන්‌ති යං පත්‌ථරිත්‌වා පත්‌තො ඨපීයති; තස්‌මිං පන අසති කටසාරකෙ වා තට්‌ටිකාය වා මත්‌තිකාපරිභණ්‌ඩකතාය භූමියා වා යත්‌ථ න දුස්‌සති, තථාරූපාය වාලිකාය වා ඨපෙතුං වට්‌ටති. පංසුරජාදීසු පන ඛරභූමියං වා ඨපෙන්‌තස්‌ස දුක්‌කටං. පත්‌තමාළකං ඉට්‌ඨකාහි වා දාරූහි වා කාතුං වට්‌ටති . පත්‌තකුණ්‌ඩොලිකාති මහාමුඛකුණ්‌ඩසණ්‌ඨානා භණ්‌ඩකුක්‌ඛලිකා වුච්‌චති. යො ලග්‌ගෙය්‍යාති යත්‌ථ කත්‌ථචි ලග්‌ගෙන්‌තස්‌ස දුක්‌කටමෙව. චීවරවංසෙපි බන්‌ධිත්‌වා ඨපෙතුං න වට්‌ටති. භණ්‌ඩකට්‌ඨපනත්‌ථමෙව වා කතං හොතු නිසීදනසයනත්‌ථං වා යත්‌ථ කත්‌ථචි මඤ්‌චෙ වා පීඨෙ වා ඨපෙන්‌තස්‌ස දුක්‌කටං, අඤ්‌ඤෙන පන භණ්‌ඩකෙන සද්‌ධිං බන්‌ධිත්‌වා ඨපෙතුං වට්‌ටති. අටනියං බන්‌ධිත්‌වා ඔලම්‌බෙතුං වා වට්‌ටති, බන්‌ධිත්‌වාපි උපරි ඨපෙතුං න වට්‌ටතියෙව. සචෙ පන මඤ්‌චො වා පීඨං වා උක්‌ඛිපිත්‌වා චීවරවංසාදීසු අට්‌ටකඡන්‌නෙන ඨපිතං හොති, තත්‌ථ ඨපෙතුං වට්‌ටති. අංසවද්‌ධනකෙන අංසකූටෙ ලග්‌ගෙත්‌වා අඞ්‌කෙ ඨපෙතුං වට්‌ටති. ඡත්‌තෙ භත්‌තපූරොපි අංසකූටෙ ලග්‌ගිතපත්‌තොපි ඨපෙතුං න වට්‌ටති, භණ්‌ඩකෙන පන සද්‌ධිං බන්‌ධිත්‌වා වා අට්‌ටකං කත්‌වා වා ඨපිතෙ යො කොචි ඨපෙතුං වට්‌ටති.
Coḷakanti yaṃ pattharitvā patto ṭhapīyati; tasmiṃ pana asati kaṭasārake vā taṭṭikāya vā mattikāparibhaṇḍakatāya bhūmiyā vā yattha na dussati, tathārūpāya vālikāya vā ṭhapetuṃ vaṭṭati. Paṃsurajādīsu pana kharabhūmiyaṃ vā ṭhapentassa dukkaṭaṃ. Pattamāḷakaṃ iṭṭhakāhi vā dārūhi vā kātuṃ vaṭṭati . Pattakuṇḍolikāti mahāmukhakuṇḍasaṇṭhānā bhaṇḍakukkhalikā vuccati. Yo laggeyyāti yattha katthaci laggentassa dukkaṭameva. Cīvaravaṃsepi bandhitvā ṭhapetuṃ na vaṭṭati. Bhaṇḍakaṭṭhapanatthameva vā kataṃ hotu nisīdanasayanatthaṃ vā yattha katthaci mañce vā pīṭhe vā ṭhapentassa dukkaṭaṃ, aññena pana bhaṇḍakena saddhiṃ bandhitvā ṭhapetuṃ vaṭṭati. Aṭaniyaṃ bandhitvā olambetuṃ vā vaṭṭati, bandhitvāpi upari ṭhapetuṃ na vaṭṭatiyeva. Sace pana mañco vā pīṭhaṃ vā ukkhipitvā cīvaravaṃsādīsu aṭṭakachannena ṭhapitaṃ hoti, tattha ṭhapetuṃ vaṭṭati. Aṃsavaddhanakena aṃsakūṭe laggetvā aṅke ṭhapetuṃ vaṭṭati. Chatte bhattapūropi aṃsakūṭe laggitapattopi ṭhapetuṃ na vaṭṭati, bhaṇḍakena pana saddhiṃ bandhitvā vā aṭṭakaṃ katvā vā ṭhapite yo koci ṭhapetuṃ vaṭṭati.
255. පත්‌තහත්‌ථෙනාති එත්‌ථ න කෙවලං යස්‌ස පත්‌තො හත්‌ථෙ, සො එව පත්‌තහත්‌ථො, න කෙවලඤ්‌ච කවාටමෙව පණාමෙතුං න ලභති; අපිච ඛො පන හත්‌ථෙ වා පිට්‌ඨිපාදෙ වා යත්‌ථ කත්‌ථචි සරීරාවයවෙ පත්‌තස්‌මිං සති හත්‌ථෙන වා පාදෙන වා සීසෙන වා යෙන කෙනචි සරීරාවයවෙන කවාටං වා පණාමෙතුං ඝටිකං වා උක්‌ඛිපිතුං සූචිං වා කුඤ්‌චිකාය අපාපුරිතුං න ලභති. අංසකූටෙ පන පත්‌තං ලග්‌ගෙත්‌වා යථාසුඛං අවාපුරිතුං ලභති.
255.Pattahatthenāti ettha na kevalaṃ yassa patto hatthe, so eva pattahattho, na kevalañca kavāṭameva paṇāmetuṃ na labhati; apica kho pana hatthe vā piṭṭhipāde vā yattha katthaci sarīrāvayave pattasmiṃ sati hatthena vā pādena vā sīsena vā yena kenaci sarīrāvayavena kavāṭaṃ vā paṇāmetuṃ ghaṭikaṃ vā ukkhipituṃ sūciṃ vā kuñcikāya apāpurituṃ na labhati. Aṃsakūṭe pana pattaṃ laggetvā yathāsukhaṃ avāpurituṃ labhati.
තුම්‌බකටාහන්‌ති ලාබුකටාහං වුච්‌චති, තං පරිහරිතුං න වට්‌ටති. ලභිත්‌වා පන තාවකාලිකං පරිභුඤ්‌ජිතුං වට්‌ටති. ඝටිකටාහෙපි එසෙව නයො. ඝටිකටාහන්‌ති ඝටිකපාලං. අභුං මෙති උත්‍රාසවචනමෙතං. සබ්‌බපංසුකූලිකෙනාති එත්‌ථ චීවරඤ්‌ච මඤ්‌චපීඨඤ්‌ච පංසුකූලං වට්‌ටති, අජ්‌ඣොහරණීයං පන දින්‌නකමෙව ගහෙතබ්‌බං.
Tumbakaṭāhanti lābukaṭāhaṃ vuccati, taṃ pariharituṃ na vaṭṭati. Labhitvā pana tāvakālikaṃ paribhuñjituṃ vaṭṭati. Ghaṭikaṭāhepi eseva nayo. Ghaṭikaṭāhanti ghaṭikapālaṃ. Abhuṃ meti utrāsavacanametaṃ. Sabbapaṃsukūlikenāti ettha cīvarañca mañcapīṭhañca paṃsukūlaṃ vaṭṭati, ajjhoharaṇīyaṃ pana dinnakameva gahetabbaṃ.
චලකානීති චබ්‌බෙත්‌වා අපවිද්‌ධාමිසානි. අට්‌ඨිකානීති මච්‌ඡමංසඅට්‌ඨිකානි. උච්‌ඡිට්‌ඨොදකන්‌ති මුඛවික්‌ඛාලනොදකං. එතෙසු යංකිඤ්‌චි පත්‌තෙන නීහරන්‌තස්‌ස දුක්‌කටං. පත්‌තං පටිග්‌ගහං කත්‌වා හත්‌ථං ධොවිතුම්‌පි න ලභති. හත්‌ථධොතපාදධොතඋදකම්‌පි පත්‌තෙ ආකිරිත්‌වා නීහරිතුං න වට්‌ටති. අනුච්‌ඡිට්‌ඨං සුද්‌ධපත්‌තං උච්‌ඡිට්‌ඨහත්‌ථෙන ගණ්‌හිතුං න වට්‌ටති, වාමහත්‌ථෙන පනෙත්‌ථ උදකං ආසිඤ්‌චිත්‌වා එකං උදකගණ්‌ඩුසං ගහෙත්‌වා උච්‌ඡිට්‌ඨහත්‌ථෙන ගණ්‌හිතුං වට්‌ටති. එත්‌තාවතාපි හි සො උච්‌ඡිට්‌ඨපත්‌තො හොති, හත්‌ථං පන බහි උදකෙන වික්‌ඛාලෙත්‌වා ගහෙතුං වට්‌ටති. මච්‌ඡමංසඵලාඵලාදීනි ඛාදන්‌තො යං තත්‌ථ අට්‌ඨිං වා චලකං වා ඡඩ්‌ඩෙතුකාමො හොති, තං පත්‌තෙ ඨපෙතුං න ලභති. යං පන පටිඛාදිතුකාමො හොති, තං පත්‌තෙ ඨපෙතුං ලභති. අට්‌ඨිකකණ්‌ටකාදීනි තත්‌ථෙව කත්‌වා හත්‌ථෙන ලුඤ්‌චිත්‌වා ඛාදිතුං වට්‌ටති. මුඛතො නීහටං පන යංකිඤ්‌චි පුන ඛාදිතුකාමො හොති, තං පත්‌තෙ ඨපෙතුං න ලභති. සිඞ්‌ගිවෙරනාළිකෙරඛණ්‌ඩානි ඩංසිත්‌වා පුන ඨපෙතුං ලභති.
Calakānīti cabbetvā apaviddhāmisāni. Aṭṭhikānīti macchamaṃsaaṭṭhikāni. Ucchiṭṭhodakanti mukhavikkhālanodakaṃ. Etesu yaṃkiñci pattena nīharantassa dukkaṭaṃ. Pattaṃ paṭiggahaṃ katvā hatthaṃ dhovitumpi na labhati. Hatthadhotapādadhotaudakampi patte ākiritvā nīharituṃ na vaṭṭati. Anucchiṭṭhaṃ suddhapattaṃ ucchiṭṭhahatthena gaṇhituṃ na vaṭṭati, vāmahatthena panettha udakaṃ āsiñcitvā ekaṃ udakagaṇḍusaṃ gahetvā ucchiṭṭhahatthena gaṇhituṃ vaṭṭati. Ettāvatāpi hi so ucchiṭṭhapatto hoti, hatthaṃ pana bahi udakena vikkhāletvā gahetuṃ vaṭṭati. Macchamaṃsaphalāphalādīni khādanto yaṃ tattha aṭṭhiṃ vā calakaṃ vā chaḍḍetukāmo hoti, taṃ patte ṭhapetuṃ na labhati. Yaṃ pana paṭikhāditukāmo hoti, taṃ patte ṭhapetuṃ labhati. Aṭṭhikakaṇṭakādīni tattheva katvā hatthena luñcitvā khādituṃ vaṭṭati. Mukhato nīhaṭaṃ pana yaṃkiñci puna khāditukāmo hoti, taṃ patte ṭhapetuṃ na labhati. Siṅgiveranāḷikerakhaṇḍāni ḍaṃsitvā puna ṭhapetuṃ labhati.
256. නමතකන්‌ති සත්‌ථකවෙඨනකං පිලොතිකඛණ්‌ඩං. දණ්‌ඩසත්‌ථකන්‌ති පිප්‌ඵලකං වා අඤ්‌ඤම්‌පි වා යංකිඤ්‌චි දණ්‌ඩං යොජෙත්‌වා කතසත්‌ථකං.
256.Namatakanti satthakaveṭhanakaṃ pilotikakhaṇḍaṃ. Daṇḍasatthakanti pipphalakaṃ vā aññampi vā yaṃkiñci daṇḍaṃ yojetvā katasatthakaṃ.
කණ්‌ණකිතා හොන්‌තීති මලග්‌ගහිතා හොන්‌ති. කිණ්‌ණෙන පූරෙතුන්‌ති කිණ්‌ණචුණ්‌ණෙන පූරෙතුං. සත්‌තුයාති හලිද්‌දිමිස්‌සකෙන පිට්‌ඨචුණ්‌ණෙන. සරිතකන්‌ති පාසාණචුණ්‌ණං වුච්‌චති; තෙන පූරෙතුං අනුජානාමීති අත්‌ථො. මධුසිත්‌ථකෙන සාරෙතුන්‌ති මධුසිත්‌ථකෙන මක්‌ඛෙතුං. සරිතකං පරිභිජ්‌ජතීති තං මක්‌ඛිතමධුසිත්‌ථකං භිජ්‌ජති. සරිතසිපාටිකන්‌ති මධුසිත්‌ථකපිලොතිකං; සත්‌ථකොසකසිපාටියා පන සරිතසිපාටිකාය අනුලොමාති කුරුන්‌දියං වුත්‌තං. කථිනන්‌ති නිස්‌සෙණිම්‌පි තත්‌ථ අත්‌ථරිතබ්‌බකටසාරකකිලඤ්‌ජානං අඤ්‌ඤතරම්‌පි. කථිනරජ්‌ජුන්‌ති යාය දුපට්‌ටචීවරං සිබ්‌බන්‌තා කථිනෙ චීවරම්‌පි බන්‌ධන්‌ති. කථිනං නප්‌පහොතීති දීඝස්‌ස භික්‌ඛුනො පමාණෙන කතං කථිනං; තත්‌ථ රස්‌සස්‌ස භික්‌ඛුනො චීවරං පත්‌ථරියමානං නප්‌පහොති, අන්‌තොයෙව හොති; දණ්‌ඩකෙ න පාපුණාතීති අත්‌ථො. දණ්‌ඩකථිනන්‌ති තස්‌ස මජ්‌ඣෙ ඉතරස්‌ස භික්‌ඛුනො පමාණෙන අඤ්‌ඤං නිස්‌සෙණිං බන්‌ධිතුං අනුජානාමීති අත්‌ථො.
Kaṇṇakitā hontīti malaggahitā honti. Kiṇṇena pūretunti kiṇṇacuṇṇena pūretuṃ. Sattuyāti haliddimissakena piṭṭhacuṇṇena. Saritakanti pāsāṇacuṇṇaṃ vuccati; tena pūretuṃ anujānāmīti attho. Madhusitthakena sāretunti madhusitthakena makkhetuṃ. Saritakaṃ paribhijjatīti taṃ makkhitamadhusitthakaṃ bhijjati. Saritasipāṭikanti madhusitthakapilotikaṃ; satthakosakasipāṭiyā pana saritasipāṭikāya anulomāti kurundiyaṃ vuttaṃ. Kathinanti nisseṇimpi tattha attharitabbakaṭasārakakilañjānaṃ aññatarampi. Kathinarajjunti yāya dupaṭṭacīvaraṃ sibbantā kathine cīvarampi bandhanti. Kathinaṃ nappahotīti dīghassa bhikkhuno pamāṇena kataṃ kathinaṃ; tattha rassassa bhikkhuno cīvaraṃ patthariyamānaṃ nappahoti, antoyeva hoti; daṇḍake na pāpuṇātīti attho. Daṇḍakathinanti tassa majjhe itarassa bhikkhuno pamāṇena aññaṃ nisseṇiṃ bandhituṃ anujānāmīti attho.
බිදලකන්‌ති දණ්‌ඩකථිනප්‌පමාණෙන කටසාරකස්‌ස පරියන්‌තෙ පටිසංහරිත්‌වා දුගුණකරණං. සලාකන්‌ති දුපට්‌ටචීවරස්‌ස අන්‌තරෙ පවෙසනසලාකං. විනන්‌ධනරජ්‌ජුන්‌ති මහානිස්‌සෙණියා සද්‌ධිං ඛුද්‌දකං නිස්‌සෙණිං විනන්‌ධිතුං රජ්‌ජුං. විනන්‌ධනසුත්‌තන්‌ති ඛුද්‌දකනිස්‌සෙණියා චීවරං විනන්‌ධිතුං සුත්‌තකං. විනන්‌ධිත්‌වා චීවරං සිබ්‌බෙතුන්‌ති තෙන සුත්‌තකෙන තත්‌ථ චීවරං විනන්‌ධිත්‌වා සිබ්‌බිතුං. විසමා හොන්‌තීති කාචි ඛුද්‌දකා හොන්‌ති, කාචි මහන්‌තා. කළිම්‌භකන්‌ති පමාණසඤ්‌ඤාකරණං යංකිඤ්‌චි තාලපණ්‌ණාදිං. මොඝසුත්‌තකන්‌ති වඩ්‌ඪකීනං දාරූසු කාළසුත්‌තෙන විය හලිද්‌දිසුත්‌තෙන සඤ්‌ඤාකරණං . අඞ්‌ගුලියා පටිග්‌ගණ්‌හන්‌තීති සූචිමුඛං අඞ්‌ගුලියා පටිච්‌ඡන්‌ති. පටිග්‌ගහන්‌ති අඞ්‌ගුලිකොසකං.
Bidalakanti daṇḍakathinappamāṇena kaṭasārakassa pariyante paṭisaṃharitvā duguṇakaraṇaṃ. Salākanti dupaṭṭacīvarassa antare pavesanasalākaṃ. Vinandhanarajjunti mahānisseṇiyā saddhiṃ khuddakaṃ nisseṇiṃ vinandhituṃ rajjuṃ. Vinandhanasuttanti khuddakanisseṇiyā cīvaraṃ vinandhituṃ suttakaṃ. Vinandhitvā cīvaraṃ sibbetunti tena suttakena tattha cīvaraṃ vinandhitvā sibbituṃ. Visamā hontīti kāci khuddakā honti, kāci mahantā. Kaḷimbhakanti pamāṇasaññākaraṇaṃ yaṃkiñci tālapaṇṇādiṃ. Moghasuttakanti vaḍḍhakīnaṃ dārūsu kāḷasuttena viya haliddisuttena saññākaraṇaṃ . Aṅguliyā paṭiggaṇhantīti sūcimukhaṃ aṅguliyā paṭicchanti. Paṭiggahanti aṅgulikosakaṃ.
257. ආවෙසනවිත්‌ථකං නාම යංකිඤ්‌චි පාතිචඞ්‌කොටකාදි. උච්‌චවත්‌ථුකන්‌ති පංසුං ආකිරිත්‌වා උච්‌චවත්‌ථුකං කාතුං අනුජානාමීති අත්‌ථො. ඔගුම්‌ඵෙත්‌වා උල්‌ලිත්‌තාවලිත්‌තං කාතුන්‌ති ඡදනං ඔධුනිත්‌වා ඝනදණ්‌ඩකං කත්‌වා අන්‌තො චෙව බහි ච මත්‌තිකාය ලිම්‌පිතුන්‌ති අත්‌ථො. ගොඝංසිකායාති වෙළුං වා රුක්‌ඛදණ්‌ඩං වා අන්‌තොකත්‌වා තෙන සද්‌ධිං සඞ්‌ඝරිතුන්‌ති අත්‌ථො. බන්‌ධනරජ්‌ජුන්‌ති තථා සඞ්‌ඝරිතස්‌ස බන්‌ධනරජ්‌ජුං.
257.Āvesanavitthakaṃ nāma yaṃkiñci pāticaṅkoṭakādi. Uccavatthukanti paṃsuṃ ākiritvā uccavatthukaṃ kātuṃ anujānāmīti attho. Ogumphetvā ullittāvalittaṃ kātunti chadanaṃ odhunitvā ghanadaṇḍakaṃ katvā anto ceva bahi ca mattikāya limpitunti attho. Goghaṃsikāyāti veḷuṃ vā rukkhadaṇḍaṃ vā antokatvā tena saddhiṃ saṅgharitunti attho. Bandhanarajjunti tathā saṅgharitassa bandhanarajjuṃ.
258. කටච්‌ඡුපරිස්‌සාවනං නාම තීසු දණ්‌ඩකෙසු විනන්‌ධිත්‌වා කතං.
258.Kaṭacchuparissāvanaṃ nāma tīsu daṇḍakesu vinandhitvā kataṃ.
259. යො න දදෙය්‍යාති අපරිස්‌සාවනකස්‌සෙව යො න දදාති, තස්‌ස ආපත්‌ති. යො පන අත්‌තනො හත්‌ථෙ පරිස්‌සාවනෙ විජ්‌ජමානෙපි යාචති, තස්‌ස න අකාමා දාතබ්‌බං. දණ්‌ඩපරිස්‌සාවනන්‌ති රජකානං ඛාරපරිස්‌සාවනං විය චතූසු පාදෙසු බද්‌ධනිස්‌සෙණිකාය සාටකං බන්‌ධිත්‌වා මජ්‌ඣෙදණ්‌ඩකෙ උදකං ආසිඤ්‌චිතබ්‌බං, තං උභොපි කොට්‌ඨාසෙ පූරෙත්‌වා පරිස්‌සවති. ඔත්‌ථරකං නාම යං උදකෙ ඔත්‌ථරිත්‌වා ඝටකෙන උදකං ගණ්‌හන්‌ති, තඤ්‌හි චතූසු දණ්‌ඩකෙසු වත්‌ථං බන්‌ධිත්‌වා උදකෙ චත්‌තාරො ඛාණුකෙ නිඛණිත්‌වා තෙසු බන්‌ධිත්‌වා සබ්‌බපරියන්‌තෙ උදකතො මොචෙත්‌වා මජ්‌ඣෙ ඔත්‌ථරිත්‌වා ඝටෙන උදකං ගණ්‌හන්‌ති. මකසකුටිකාති චීවරකුටිකා වුච්‌චති.
259.Yo na dadeyyāti aparissāvanakasseva yo na dadāti, tassa āpatti. Yo pana attano hatthe parissāvane vijjamānepi yācati, tassa na akāmā dātabbaṃ. Daṇḍaparissāvananti rajakānaṃ khāraparissāvanaṃ viya catūsu pādesu baddhanisseṇikāya sāṭakaṃ bandhitvā majjhedaṇḍake udakaṃ āsiñcitabbaṃ, taṃ ubhopi koṭṭhāse pūretvā parissavati. Ottharakaṃ nāma yaṃ udake ottharitvā ghaṭakena udakaṃ gaṇhanti, tañhi catūsu daṇḍakesu vatthaṃ bandhitvā udake cattāro khāṇuke nikhaṇitvā tesu bandhitvā sabbapariyante udakato mocetvā majjhe ottharitvā ghaṭena udakaṃ gaṇhanti. Makasakuṭikāti cīvarakuṭikā vuccati.
260. අභිසන්‌නකායාති සෙම්‌හාදිදොසුස්‌සන්‌නකායා. අග්‌ගළවට්‌ටි නාම ද්‌වාරබාහාය සමප්‌පමාණොයෙව අග්‌ගළත්‌ථම්‌භො වුච්‌චති, යත්‌ථ තීණි චත්‌තාරි ඡිද්‌දානි කත්‌වා සූචියො දෙන්‌ති. කපිසීසකං නාම ද්‌වාරබාහං විජ්‌ඣිත්‌වා තත්‌ථ පවෙසිතො අග්‌ගළපාසකො වුච්‌චති. සූචිකාති තත්‌ථ මජ්‌ඣෙ ඡිද්‌දං කත්‌වා පවෙසිතා. ඝටිකාති උපරි යොජිතා. මණ්‌ඩලිකං කාතුන්‌ති නීචවත්‌ථුකං චිනිතුං. ධූමනෙත්‌තන්‌ති ධූමනික්‌ඛමනඡිද්‌දං. වාසෙතුන්‌ති ගන්‌ධෙන වාසෙතුං. උදකට්‌ඨානන්‌ති උදකත්‌ථපනට්‌ඨානං. තත්‌ථ ඝටෙන උදකං ඨපෙත්‌වා සරාවකෙන වළඤ්‌ජෙතබ්‌බං. කොට්‌ඨකොති ද්‌වාරකොට්‌ඨකො.
260.Abhisannakāyāti semhādidosussannakāyā. Aggaḷavaṭṭi nāma dvārabāhāya samappamāṇoyeva aggaḷatthambho vuccati, yattha tīṇi cattāri chiddāni katvā sūciyo denti. Kapisīsakaṃ nāma dvārabāhaṃ vijjhitvā tattha pavesito aggaḷapāsako vuccati. Sūcikāti tattha majjhe chiddaṃ katvā pavesitā. Ghaṭikāti upari yojitā. Maṇḍalikaṃ kātunti nīcavatthukaṃ cinituṃ. Dhūmanettanti dhūmanikkhamanachiddaṃ. Vāsetunti gandhena vāsetuṃ. Udakaṭṭhānanti udakatthapanaṭṭhānaṃ. Tattha ghaṭena udakaṃ ṭhapetvā sarāvakena vaḷañjetabbaṃ. Koṭṭhakoti dvārakoṭṭhako.
261. තිස්‌සො පටිච්‌ඡාදියොති එත්‌ථ ජන්‌තාඝරපටිච්‌ඡාදි ච උදකපටිච්‌ඡාදි ච පරිකම්‌මං කරොන්‌තස්‌සෙව වට්‌ටති, සෙසෙසු අභිවාදනාදීසු න වට්‌ටති. වත්‌ථපටිච්‌ඡාදි සබ්‌බකම්‌මෙසු වට්‌ටති. උදකං න හොතීති න්‌හානොදකං න හොති.
261.Tissopaṭicchādiyoti ettha jantāgharapaṭicchādi ca udakapaṭicchādi ca parikammaṃ karontasseva vaṭṭati, sesesu abhivādanādīsu na vaṭṭati. Vatthapaṭicchādi sabbakammesu vaṭṭati. Udakaṃ na hotīti nhānodakaṃ na hoti.
262. තුලන්‌ති පණ්‌ණිකානං විය උදකඋබ්‌බාහනකතුලං. කරකටකො වුච්‌චති ගොණෙ වා යොජෙත්‌වා හත්‌ථෙහි වා ගහෙත්‌වා දීඝවරත්‌තාදීහි ආකඩ්‌ඪනයන්‌තං. චක්‌කවට්‌ටකන්‌ති අරහටඝටියන්‌තං. චම්‌මඛණ්‌ඩං නාම තුලාය වා කරකටකෙ වා යොජෙතබ්‌බකං චම්‌මභාජනං. පාකටා හොතීති අපරික්‌ඛිත්‌තා හොති. උදකපුඤ්‌ඡනීති දණ්‌ඩමයාපි විසාණමයාපි දාරුමයාපි වට්‌ටති, තස්‌සා අසති චොළකෙනාපි උදකං පච්‌චුද්‌ධරිතුං වට්‌ටති.
262.Tulanti paṇṇikānaṃ viya udakaubbāhanakatulaṃ. Karakaṭako vuccati goṇe vā yojetvā hatthehi vā gahetvā dīghavarattādīhi ākaḍḍhanayantaṃ. Cakkavaṭṭakanti arahaṭaghaṭiyantaṃ. Cammakhaṇḍaṃ nāma tulāya vā karakaṭake vā yojetabbakaṃ cammabhājanaṃ. Pākaṭā hotīti aparikkhittā hoti. Udakapuñchanīti daṇḍamayāpi visāṇamayāpi dārumayāpi vaṭṭati, tassā asati coḷakenāpi udakaṃ paccuddharituṃ vaṭṭati.
263. උදකමාතිකන්‌ති උදකස්‌ස ආගමනමාතිකං. නිල්‌ලෙඛජන්‌තාඝරං නාම ආවිද්‌ධපක්‌ඛපාසකං වුච්‌චති, ගොපානසීනං උපරි මණ්‌ඩලෙ පක්‌ඛපාසකෙ ඨපෙත්‌වා කතකූටච්‌ඡදනස්‌සෙතං නාමං. චාතුමාසං නිසීදනෙනාති නිසීදනෙන චත්‌තාරො මාසෙ න විප්‌පවසිතබ්‌බන්‌ති අත්‌ථො.
263.Udakamātikanti udakassa āgamanamātikaṃ. Nillekhajantāgharaṃ nāma āviddhapakkhapāsakaṃ vuccati, gopānasīnaṃ upari maṇḍale pakkhapāsake ṭhapetvā katakūṭacchadanassetaṃ nāmaṃ. Cātumāsaṃ nisīdanenāti nisīdanena cattāro māse na vippavasitabbanti attho.
264. පුප්‌ඵාභිකිණ්‌ණෙසූති පුප්‌ඵෙහි සන්‌ථතෙසු. නමතකං නාම එළකලොමෙහි කතං අවායිමං චම්‌මඛණ්‌ඩපරිහාරෙන පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. ආසිත්‌තකූපධානං නාම තම්‌බලොහෙන වා රජතෙන වා කතාය පෙළාය එතං අධිවචනං, පටික්‌ඛිත්‌තත්‌තා පන දාරුමයාපි න වට්‌ටති. මළොරිකාති දණ්‌ඩධාරකො වුච්‌චති. යට්‌ඨිආධාරකපණ්‌ණාධාරකපච්‌ඡිකපිට්‌ඨානිපි එත්‌ථෙව පවිට්‌ඨානි. ආධාරකසඞ්‌ඛෙපගමනතො හි පට්‌ඨාය ඡිද්‌දං විද්‌ධම්‌පි අවිද්‌ධම්‌පි වට්‌ටතියෙව. එකභාජනෙති එත්‌ථ සචෙ එකො භික්‌ඛු භාජනතො ඵලං වා පූවං වා ගහෙත්‌වා ගච්‌ඡති, තස්‌මිං අපගතෙ ඉතරස්‌ස සෙසකං භුඤ්‌ජිතුං වට්‌ටති. ඉතරස්‌සාපි තස්‌මිං ඛීණෙ පුන ගහෙතුං වට්‌ටති.
264.Pupphābhikiṇṇesūti pupphehi santhatesu. Namatakaṃ nāma eḷakalomehi kataṃ avāyimaṃ cammakhaṇḍaparihārena paribhuñjitabbaṃ. Āsittakūpadhānaṃ nāma tambalohena vā rajatena vā katāya peḷāya etaṃ adhivacanaṃ, paṭikkhittattā pana dārumayāpi na vaṭṭati. Maḷorikāti daṇḍadhārako vuccati. Yaṭṭhiādhārakapaṇṇādhārakapacchikapiṭṭhānipi ettheva paviṭṭhāni. Ādhārakasaṅkhepagamanato hi paṭṭhāya chiddaṃ viddhampi aviddhampi vaṭṭatiyeva. Ekabhājaneti ettha sace eko bhikkhu bhājanato phalaṃ vā pūvaṃ vā gahetvā gacchati, tasmiṃ apagate itarassa sesakaṃ bhuñjituṃ vaṭṭati. Itarassāpi tasmiṃ khīṇe puna gahetuṃ vaṭṭati.
265. අට්‌ඨහඞ්‌ගෙහීති එත්‌ථ එකෙකෙනපි අඞ්‌ගෙන සමන්‌නාගතස්‌ස අන්‌තොසීමාය වා නිස්‌සීමං ගන්‌ත්‌වා නදීආදීසු වා නික්‌කුජ්‌ජිතුං වට්‌ටතියෙව. එවං නික්‌කුජ්‌ජිතෙ පන පත්‌තෙ තස්‌ස ගෙහෙ කොචි දෙය්‍යධම්‌මො න ගහෙතබ්‌බො – ‘‘අසුකස්‌ස ගෙහෙ භික්‌ඛං මා ගණ්‌හිත්‌ථා’’ති අඤ්‌ඤෙසු විහාරෙසුපි පෙසෙතබ්‌බං. උක්‌කුජ්‌ජනකාලෙ පන යාවතතියං යාචාපෙත්‌වා හත්‌ථපාසං විජහාපෙත්‌වා ඤත්‌තිදුතියකම්‌මෙන උක්‌කුජ්‌ජිතබ්‌බො.
265.Aṭṭhahaṅgehīti ettha ekekenapi aṅgena samannāgatassa antosīmāya vā nissīmaṃ gantvā nadīādīsu vā nikkujjituṃ vaṭṭatiyeva. Evaṃ nikkujjite pana patte tassa gehe koci deyyadhammo na gahetabbo – ‘‘asukassa gehe bhikkhaṃ mā gaṇhitthā’’ti aññesu vihāresupi pesetabbaṃ. Ukkujjanakāle pana yāvatatiyaṃ yācāpetvā hatthapāsaṃ vijahāpetvā ñattidutiyakammena ukkujjitabbo.
268. පුරක්‌ඛත්‌වාති අග්‌ගතො කත්‌වා. සංහරන්‌තූති සංහරියන්‌තු. චෙලපටිකන්‌ති චෙලසන්‌ථරං. සො කිර ‘‘සචෙ අහං පුත්‌තං ලච්‌ඡාමි, අක්‌කමිස්‌සති මෙ භගවා චෙලපටික’’න්‌ති ඉමිනා අජ්‌ඣාසයෙන සන්‌ථරි, අභබ්‌බො චෙස පුත්‌තලාභාය; තස්‌මා භගවා න අක්‌කමි. යදි අක්‌කමෙය්‍ය, පච්‌ඡා පුත්‌තං අලභන්‌තො ‘‘නායං සබ්‌බඤ්‌ඤූ’’ති දිට්‌ඨිං ගණ්‌හෙය්‍ය. ඉදං තාව භගවතො අනක්‌කමනෙ කාරණං. යස්‌මා පන භික්‌ඛූපි යෙ අජානන්‌තා අක්‌කමෙය්‍යුං, තෙ ගිහීනං පරිභූතා භවෙය්‍යුං; තස්‌මා භික්‌ඛූ පරිභවතො මොචෙතුං සික්‌ඛාපදං පඤ්‌ඤපෙසි. ඉදං සික්‌ඛාපදපඤ්‌ඤාපනෙ කාරණං.
268.Purakkhatvāti aggato katvā. Saṃharantūti saṃhariyantu. Celapaṭikanti celasantharaṃ. So kira ‘‘sace ahaṃ puttaṃ lacchāmi, akkamissati me bhagavā celapaṭika’’nti iminā ajjhāsayena santhari, abhabbo cesa puttalābhāya; tasmā bhagavā na akkami. Yadi akkameyya, pacchā puttaṃ alabhanto ‘‘nāyaṃ sabbaññū’’ti diṭṭhiṃ gaṇheyya. Idaṃ tāva bhagavato anakkamane kāraṇaṃ. Yasmā pana bhikkhūpi ye ajānantā akkameyyuṃ, te gihīnaṃ paribhūtā bhaveyyuṃ; tasmā bhikkhū paribhavato mocetuṃ sikkhāpadaṃ paññapesi. Idaṃ sikkhāpadapaññāpane kāraṇaṃ.
මඞ්‌ගලත්‌ථාය යාචියමානෙනාති අපගතගබ්‌භා වා හොතු ගරුගබ්‌භා වා, එවරූපෙසු ඨානෙසු මඞ්‌ගලත්‌ථාය යාචියමානෙන අක්‌කමිතුං වට්‌ටති. ධොතපාදකං නාම පාදධොවනට්‌ඨානෙ ධොතෙහි පාදෙහි අක්‌කමනත්‌ථාය පච්‌චත්‌ථරණං අත්‌ථතං හොති, තං අක්‌කමිතුං වට්‌ටති.
Maṅgalatthāya yāciyamānenāti apagatagabbhā vā hotu garugabbhā vā, evarūpesu ṭhānesu maṅgalatthāya yāciyamānena akkamituṃ vaṭṭati. Dhotapādakaṃ nāma pādadhovanaṭṭhāne dhotehi pādehi akkamanatthāya paccattharaṇaṃ atthataṃ hoti, taṃ akkamituṃ vaṭṭati.
269. කතකං නාම පදුමකණ්‌ණිකාකාරං පාදඝංසනත්‌ථං කණ්‌ටකෙ උට්‌ඨාපෙත්‌වා කතං. තං වට්‌ටං වා හොතු චතුරස්‌සාදිභෙදං වා, බාහුලිකානුයොගත්‌තා පටික්‌ඛිත්‌තමෙව, නෙව පටිග්‌ගහෙතුං න පරිභුඤ්‌ජිතුං වට්‌ටති. සක්‌ඛරාති පාසාණො වුච්‌චති; පාසාණඵෙණකොපි වට්‌ටති. විධූපනන්‌ති වීජනී වුච්‌චති . තාලවණ්‌ටං පන තාලපණ්‌ණෙහි වා කතං හොතු වෙළුදන්‌තවිලීවෙහි වා මොරපිඤ්‌ඡෙහි වා චම්‌මවිකතීහි වා සබ්‌බං වට්‌ටති. මකසබීජනී දන්‌තමයවිසාණමයදණ්‌ඩකාපි වට්‌ටති, වාකමයබීජනියා කෙතකපාරොහකුන්‌තාලපණ්‌ණාදිමයාපි සඞ්‌ගහිතා.
269.Katakaṃ nāma padumakaṇṇikākāraṃ pādaghaṃsanatthaṃ kaṇṭake uṭṭhāpetvā kataṃ. Taṃ vaṭṭaṃ vā hotu caturassādibhedaṃ vā, bāhulikānuyogattā paṭikkhittameva, neva paṭiggahetuṃ na paribhuñjituṃ vaṭṭati. Sakkharāti pāsāṇo vuccati; pāsāṇapheṇakopi vaṭṭati. Vidhūpananti vījanī vuccati . Tālavaṇṭaṃ pana tālapaṇṇehi vā kataṃ hotu veḷudantavilīvehi vā morapiñchehi vā cammavikatīhi vā sabbaṃ vaṭṭati. Makasabījanī dantamayavisāṇamayadaṇḍakāpi vaṭṭati, vākamayabījaniyā ketakapārohakuntālapaṇṇādimayāpi saṅgahitā.
270. ගිලානස්‌ස ඡත්‌තන්‌ති එත්‌ථ යස්‌ස කායඩාහො වා පිත්‌තකොපො වා හොති, චක්‌ඛු වා දුබ්‌බලං, අඤ්‌ඤො වා කොචි ආබාධො විනා ඡත්‌තෙන උප්‌පජ්‌ජති, තස්‌ස ගාමෙ වා අරඤ්‌ඤෙ වා ඡත්‌තං වට්‌ටති. වස්‌සෙ පන චීවරගුත්‌තත්‌ථං වාළමිගචොරභයෙසු ච අත්‌තගුත්‌තත්‌ථම්‌පි වට්‌ටති. එකපණ්‌ණච්‌ඡත්‌තං පන සබ්‌බත්‌ථෙව වට්‌ටති.
270.Gilānassa chattanti ettha yassa kāyaḍāho vā pittakopo vā hoti, cakkhu vā dubbalaṃ, añño vā koci ābādho vinā chattena uppajjati, tassa gāme vā araññe vā chattaṃ vaṭṭati. Vasse pana cīvaraguttatthaṃ vāḷamigacorabhayesu ca attaguttatthampi vaṭṭati. Ekapaṇṇacchattaṃ pana sabbattheva vaṭṭati.
අසිස්‌සාති අසි අස්‌ස. විජ්‌ජොතලතීති විජ්‌ජොතති. දණ්‌ඩසම්‌මුතින්‌ති එත්‌ථ පමාණයුත්‌තො චතුහත්‌ථොයෙව දණ්‌ඩො සම්‌මන්‌නිත්‌වා දාතබ්‌බො. තතො ඌනාතිරිත්‌තො විනාපි සම්‌මුතියා සබ්‌බෙසං වට්‌ටති. සික්‌කා පන අගිලානස්‌ස න වට්‌ටති, ගිලානස්‌සාපි සම්‌මන්‌නිත්‌වාව දාතබ්‌බා.
Asissāti asi assa. Vijjotalatīti vijjotati. Daṇḍasammutinti ettha pamāṇayutto catuhatthoyeva daṇḍo sammannitvā dātabbo. Tato ūnātiritto vināpi sammutiyā sabbesaṃ vaṭṭati. Sikkā pana agilānassa na vaṭṭati, gilānassāpi sammannitvāva dātabbā.
273. රොමන්‌ථකස්‌සාති එත්‌ථ ඨපෙත්‌වා රොමන්‌ථකං සෙසානං ආගතං උග්‌ගාරං මුඛෙ සන්‌ධාරෙත්‌වා ගිලන්‌තානං ආපත්‌ති. සචෙ පන අසන්‌ධාරිතමෙව පරගලං ගච්‌ඡති, වට්‌ටති.
273.Romanthakassāti ettha ṭhapetvā romanthakaṃ sesānaṃ āgataṃ uggāraṃ mukhe sandhāretvā gilantānaṃ āpatti. Sace pana asandhāritameva paragalaṃ gacchati, vaṭṭati.
යං දිය්‍යමානන්‌ති යං දායකෙහි දිය්‍යමානං පටිග්‌ගහිතභාජනතො බහි පතිතං, තං භික්‌ඛුනා සාමං ගහෙත්‌වා පරිභුඤ්‌ජිතුං අනුජානාමීති අත්‌ථො. ඉදං භොජනවග්‌ගෙ වණ්‌ණිතමෙව.
Yaṃ diyyamānanti yaṃ dāyakehi diyyamānaṃ paṭiggahitabhājanato bahi patitaṃ, taṃ bhikkhunā sāmaṃ gahetvā paribhuñjituṃ anujānāmīti attho. Idaṃ bhojanavagge vaṇṇitameva.
274. කුප්‌පං කරිස්‌සාමීති සද්‌දං කරිස්‌සාමි. නඛාදීහි නඛච්‌ඡෙදනෙ ආපත්‌ති නත්‌ථි, අනුරක්‌ඛණත්‌ථං පන නඛච්‌ඡෙදනං අනුඤ්‌ඤාතං. වීසතිමට්‌ඨන්‌ති වීසතිපි නඛෙ ලිඛිතමට්‌ඨෙ කාරාපෙන්‌ති. මලමත්‌තන්‌ති නඛතො මලමත්‌තං අපකඩ්‌ඪිතුං අනුජානාමීති අත්‌ථො.
274.Kuppaṃ karissāmīti saddaṃ karissāmi. Nakhādīhi nakhacchedane āpatti natthi, anurakkhaṇatthaṃ pana nakhacchedanaṃ anuññātaṃ. Vīsatimaṭṭhanti vīsatipi nakhe likhitamaṭṭhe kārāpenti. Malamattanti nakhato malamattaṃ apakaḍḍhituṃ anujānāmīti attho.
275. ඛුරසිපාටිකන්‌ති ඛුරකොසකං . මස්‌සුං කප්‌පාපෙන්‌තීති කත්‌තරියා මස්‌සුං ඡෙදාපෙන්‌ති. මස්‌සුං වඩ්‌ඪාපෙන්‌තීති මස්‌සුං දීඝං කාරෙන්‌ති. ගොලොමිකන්‌ති හනුකම්‌හි දීඝං කත්‌වා ඨපිතං එළකමස්‌සු වුච්‌චති. චතුරස්‌සකන්‌ති චතුකොණං. පරිමුඛන්‌ති උරෙ ලොමසංහරණං. අඩ්‌ඪදුකන්‌ති උදරෙ ලොමරාජිට්‌ඨපනං. ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌සාති මස්‌සුකප්‌පාපනාදීසු සබ්‌බත්‌ථ ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස. ආබාධප්‌පච්‌චයා සම්‌බාධෙ ලොමන්‌ති ගණ්‌ඩවණරුධිආදිආබාධප්‌පච්‌චයා. කත්‌තරිකායාති ගණ්‌ඩවණරුධිසීසරොගාබාධප්‌පච්‌චයා. සක්‌ඛරාදීහි නාසිකාලොමග්‌ගාහාපනෙ ආපත්‌ති නත්‌ථි. අනුරක්‌ඛණත්‌ථං පන සණ්‌ඩාසො අනුඤ්‌ඤාතො. න භික්‌ඛවෙ පලිතං ගාහාපෙතබ්‌බන්‌ති එත්‌ථ යං භමුකාය වා නලාටෙ වා දාඨිකාය වා උග්‌ගන්‌ත්‌වා බීභච්‌ඡං ඨිතං, තාදිසං ලොමං පලිතං වා අපලිතං වා ගාහාපෙතුං වට්‌ටති.
275.Khurasipāṭikanti khurakosakaṃ . Massuṃ kappāpentīti kattariyā massuṃ chedāpenti. Massuṃ vaḍḍhāpentīti massuṃ dīghaṃ kārenti. Golomikanti hanukamhi dīghaṃ katvā ṭhapitaṃ eḷakamassu vuccati. Caturassakanti catukoṇaṃ. Parimukhanti ure lomasaṃharaṇaṃ. Aḍḍhadukanti udare lomarājiṭṭhapanaṃ. Āpatti dukkaṭassāti massukappāpanādīsu sabbattha āpatti dukkaṭassa. Ābādhappaccayā sambādhe lomanti gaṇḍavaṇarudhiādiābādhappaccayā. Kattarikāyāti gaṇḍavaṇarudhisīsarogābādhappaccayā. Sakkharādīhi nāsikālomaggāhāpane āpatti natthi. Anurakkhaṇatthaṃ pana saṇḍāso anuññāto. Na bhikkhave palitaṃ gāhāpetabbanti ettha yaṃ bhamukāya vā nalāṭe vā dāṭhikāya vā uggantvā bībhacchaṃ ṭhitaṃ, tādisaṃ lomaṃ palitaṃ vā apalitaṃ vā gāhāpetuṃ vaṭṭati.
277. කංසපත්‌ථරිකාති කංසභණ්‌ඩවාණිජා. බන්‌ධනමත්‌තන්‌ති වාසිකත්‌තරයට්‌ඨිආදීනං බන්‌ධනමත්‌තං.
277.Kaṃsapattharikāti kaṃsabhaṇḍavāṇijā. Bandhanamattanti vāsikattarayaṭṭhiādīnaṃ bandhanamattaṃ.
278. න භික්‌ඛවෙ අකායබන්‌ධනෙනාති එත්‌ථ අබන්‌ධිත්‌වා නික්‌ඛමන්‌තෙන යත්‌ථ සරති, තත්‌ථ බන්‌ධිතබ්‌බං. ආසනසාලාය බන්‌ධිස්‌සාමීති ගන්‌තුං වට්‌ටති. සරිත්‌වා යාව න බන්‌ධති, න තාව පිණ්‌ඩාය චරිතබ්‌බං. කලාබුකං නාම බහුරජ්‌ජුකං. දෙඩ්‌ඩුභකං නාම උදකසප්‌පසීසසදිසං. මුරජං නාම මුරජවට්‌ටිසණ්‌ඨානං වෙඨෙත්‌වා කතං. මද්‌දවීණං නාම පාමඞ්‌ගසණ්‌ඨානං. ඊදිසඤ්‌හි එකම්‌පි න වට්‌ටති, පගෙව බහූනි. පට්‌ටිකං සූකරන්‌තකන්‌ති එත්‌ථ පකතිවීතා වා මච්‌ඡකණ්‌ටකවායිමා වා පට්‌ටිකා වට්‌ටති, සෙසා කුඤ්‌ජරච්‌ඡිකාදිභෙදා න වට්‌ටන්‌ති. සූකරන්‌තකං නාම කුඤ්‌ජිකාකොසකසණ්‌ඨානං හොති. එකරජ්‌ජුකං පන මුද්‌දිකකායබන්‌ධනඤ්‌ච සූකරන්‌තකං අනුලොමෙති. අනුජානාමි භික්‌ඛවෙ මුරජං මද්‌දවීණන්‌ති ඉදං දසාසුයෙව අනුඤ්‌ඤාතං . පාමඞ්‌ගදසා චෙත්‌ථ චතුන්‌නං උපරි න වට්‌ටති. සොභණං නාම වෙඨෙත්‌වා මුඛවට්‌ටිසිබ්‌බනං. ගුණකං නාම මුදිඞ්‌ගසණ්‌ඨානෙන සිබ්‌බනං; එවං සිබ්‌බිතා හි අන්‌තා ථිරා හොන්‌ති. පවනන්‌තොති පාසන්‌තො වුච්‌චති.
278.Nabhikkhave akāyabandhanenāti ettha abandhitvā nikkhamantena yattha sarati, tattha bandhitabbaṃ. Āsanasālāya bandhissāmīti gantuṃ vaṭṭati. Saritvā yāva na bandhati, na tāva piṇḍāya caritabbaṃ. Kalābukaṃ nāma bahurajjukaṃ. Deḍḍubhakaṃ nāma udakasappasīsasadisaṃ. Murajaṃ nāma murajavaṭṭisaṇṭhānaṃ veṭhetvā kataṃ. Maddavīṇaṃ nāma pāmaṅgasaṇṭhānaṃ. Īdisañhi ekampi na vaṭṭati, pageva bahūni. Paṭṭikaṃ sūkarantakanti ettha pakativītā vā macchakaṇṭakavāyimā vā paṭṭikā vaṭṭati, sesā kuñjaracchikādibhedā na vaṭṭanti. Sūkarantakaṃ nāma kuñjikākosakasaṇṭhānaṃ hoti. Ekarajjukaṃ pana muddikakāyabandhanañca sūkarantakaṃ anulometi. Anujānāmi bhikkhave murajaṃ maddavīṇanti idaṃ dasāsuyeva anuññātaṃ . Pāmaṅgadasā cettha catunnaṃ upari na vaṭṭati. Sobhaṇaṃ nāma veṭhetvā mukhavaṭṭisibbanaṃ. Guṇakaṃ nāma mudiṅgasaṇṭhānena sibbanaṃ; evaṃ sibbitā hi antā thirā honti. Pavanantoti pāsanto vuccati.
280. හත්‌ථිසොණ්‌ඩකං නාම නාභිමූලතො හත්‌ථිසොණ්‌ඩසණ්‌ඨානං ඔලම්‌බකං කත්‌වා නිවත්‌ථං චොළිකඉත්‌ථීනං නිවාසනං විය. මච්‌ඡවාළකං නාම එකතො දසන්‌තං එකතො පාසන්‌තං ඔලම්‌බෙත්‌වා නිවත්‌ථං. චතුකණ්‌ණකං නාම උපරි ද්‌වෙ, හෙට්‌ඨතො ද්‌වෙති එවං චත්‌තාරො කණ්‌ණෙ දස්‌සෙත්‌වා නිවත්‌ථං. තාලවණ්‌ටකං නාම තාලවණ්‌ටාකාරෙන සාටකං ඔලම්‌බෙත්‌වා නිවාසනං. සතවලිකං නාම දීඝසාටකං අනෙකක්‌ඛත්‌තුං ඔභඤ්‌ජිත්‌වා ඔවට්‌ටිකං කරොන්‌තෙන නිවත්‌ථං, වාමදක්‌ඛිණපස්‌සෙසු වා නිරන්‌තරං වලියො දස්‌සෙත්‌වා නිවත්‌ථං. සචෙ පන ජාණුතො පට්‌ඨාය එකා වා ද්‌වෙ වා වලියො පඤ්‌ඤායන්‌ති, වට්‌ටති.
280.Hatthisoṇḍakaṃ nāma nābhimūlato hatthisoṇḍasaṇṭhānaṃ olambakaṃ katvā nivatthaṃ coḷikaitthīnaṃ nivāsanaṃ viya. Macchavāḷakaṃ nāma ekato dasantaṃ ekato pāsantaṃ olambetvā nivatthaṃ. Catukaṇṇakaṃ nāma upari dve, heṭṭhato dveti evaṃ cattāro kaṇṇe dassetvā nivatthaṃ. Tālavaṇṭakaṃ nāma tālavaṇṭākārena sāṭakaṃ olambetvā nivāsanaṃ. Satavalikaṃ nāma dīghasāṭakaṃ anekakkhattuṃ obhañjitvā ovaṭṭikaṃ karontena nivatthaṃ, vāmadakkhiṇapassesu vā nirantaraṃ valiyo dassetvā nivatthaṃ. Sace pana jāṇuto paṭṭhāya ekā vā dve vā valiyo paññāyanti, vaṭṭati.
සංවෙල්‌ලියං නිවාසෙන්‌තීති මල්‌ලකම්‌මකාරාදයො විය කච්‌ඡං බන්‌ධිත්‌වා නිවාසෙන්‌ති; එවං නිවාසෙතුං ගිලානස්‌සපි මග්‌ගප්‌පටිපන්‌නස්‌සපි න වට්‌ටති. යම්‌පි මග්‌ගං ගච්‌ඡන්‌තා එකං වා ද්‌වෙ වා කොණෙ උක්‌ඛිපිත්‌වා අන්‌තරවාසකස්‌ස උපරි ලග්‌ගෙන්‌ති, අන්‌තො වා එකං කාසාවං තථා නිවාසෙත්‌වා බහි අපරං නිවාසෙන්‌ති, සබ්‌බං න වට්‌ටති. ගිලානො පන අන්‌තො කාසාවස්‌ස ඔවට්‌ටිකං දස්‌සෙත්‌වා අපරං උපරි නිවාසෙතුං ලභති. අගිලානෙන ද්‌වෙ නිවාසෙන්‌තෙන සගුණං කත්‌වා නිවාසෙතබ්‌බානි. ඉති යඤ්‌ච ඉධ පටික්‌ඛිත්‌තං, යඤ්‌ච සෙඛියවණ්‌ණනායං; තං සබ්‌බං වජ්‌ජෙත්‌වා නිබ්‌බිකාරං තිමණ්‌ඩලං පටිච්‌ඡාදෙන්‌තෙන පරිමණ්‌ඩලං නිවාසෙතබ්‌බං. යංකිඤ්‌චි විකාරං කරොන්‌තො දුක්‌කටා න මුච්‌චති. න භික්‌ඛවෙ ගිහිපාරුතං පාරුපිතබ්‌බන්‌ති එවං පටික්‌ඛිත්‌තං ගිහිපාරුතං අපාරුපිත්‌වා, උභො කණ්‌ණෙ සමං කත්‌වා පාරුපනං පරිමණ්‌ඩලපාරුපනං නාම, තං පාරුපිතබ්‌බං.
Saṃvelliyaṃ nivāsentīti mallakammakārādayo viya kacchaṃ bandhitvā nivāsenti; evaṃ nivāsetuṃ gilānassapi maggappaṭipannassapi na vaṭṭati. Yampi maggaṃ gacchantā ekaṃ vā dve vā koṇe ukkhipitvā antaravāsakassa upari laggenti, anto vā ekaṃ kāsāvaṃ tathā nivāsetvā bahi aparaṃ nivāsenti, sabbaṃ na vaṭṭati. Gilāno pana anto kāsāvassa ovaṭṭikaṃ dassetvā aparaṃ upari nivāsetuṃ labhati. Agilānena dve nivāsentena saguṇaṃ katvā nivāsetabbāni. Iti yañca idha paṭikkhittaṃ, yañca sekhiyavaṇṇanāyaṃ; taṃ sabbaṃ vajjetvā nibbikāraṃ timaṇḍalaṃ paṭicchādentena parimaṇḍalaṃ nivāsetabbaṃ. Yaṃkiñci vikāraṃ karonto dukkaṭā na muccati. Na bhikkhave gihipārutaṃ pārupitabbanti evaṃ paṭikkhittaṃ gihipārutaṃ apārupitvā, ubho kaṇṇe samaṃ katvā pārupanaṃ parimaṇḍalapārupanaṃ nāma, taṃ pārupitabbaṃ.
තත්‌ථ යංකිඤ්‌චි සෙතපටපාරුතං පරිබ්‌බාජකපාරුතං එකසාටකපාරුතං සොණ්‌ඩපාරුතං අන්‌තෙපුරිකපාරුතං මහාජෙට්‌ඨකපාරුතං කුටිපවෙසකපාරුතං බ්‍රාහ්‌මණපාරුතං පාළිකාරකපාරුතන්‌ති එවමාදි පරිමණ්‌ඩලලක්‌ඛණතො අඤ්‌ඤථා පාරුතං, සබ්‌බමෙතං ගිහිපාරුතං නාම. තස්‌මා යථා සෙතපටා අඩ්‌ඪපාලකනිගණ්‌ඨා පාරුපන්‌ති, යථා ච එකච්‌චෙ පරිබ්‌බාජකා උරං විවරිත්‌වා ද්‌වීසු අංසකූටෙසු පාවුරණං ඨපෙන්‌ති, යථා ච එකසාටකා මනුස්‌සා නිවත්‌ථසාටකස්‌ස එකෙනන්‌තෙන පිට්‌ඨිං පාරුපිත්‌වා උභො කණ්‌ණෙ උභොසු අංසකූටෙසු ඨපෙන්‌ති, යථා ච සුරාසොණ්‌ඩාදයො සාටකෙන ගීවං පරික්‌ඛිපන්‌තා උභො අන්‌තෙ උදරෙ වා ඔලම්‌බෙන්‌ති; පිට්‌ඨියං වා ඛිපන්‌ති, යථා ච අන්‌තෙපුරිකායො අක්‌ඛිතාරකමත්‌තං දස්‌සෙත්‌වා ඔගුණ්‌ඨිකං පාරුපන්‌ති, යථා ච මහාජෙට්‌ඨා දීඝසාටකං නිවාසෙත්‌වා තස්‌සෙව එකෙනන්‌තෙන සකලසරීරං පාරුපන්‌ති, යථා ච කස්‌සකා ඛෙත්‌තකුටිං පවිසන්‌තා සාටකං පලිවෙඨෙත්‌වා උපකච්‌ඡකෙ පක්‌ඛිපිත්‌වා තස්‌සෙව එකෙනන්‌තෙන සරීරං පාරුපන්‌ති, යථා ච බ්‍රාහ්‌මණා උභින්‌නං උපකච්‌ඡකානං අන්‌තරෙන සාටකං පවෙසෙත්‌වා අංසකූටෙසු පක්‌ඛිපන්‌ති, යථා ච පාළිකාරකො භික්‌ඛු එකංසපාරුපනෙන පාරුතං වාමබාහුං විවරිත්‌වා චීවරං අංසකූටං ආරොපෙති; එවං අපාරුපිත්‌වා සබ්‌බෙපි එතෙ අඤ්‌ඤෙ ච එවරූපෙ පාරුපනදොසෙ වජ්‌ජෙත්‌වා නිබ්‌බිකාරං පරිමණ්‌ඩලං පාරුපිතබ්‌බං. තථා අපාරුපිත්‌වා ආරාමෙ වා අන්‌තරඝරෙ වා අනාදරෙන යංකිඤ්‌චි විකාරං කරොන්‌තස්‌ස දුක්‌කටං.
Tattha yaṃkiñci setapaṭapārutaṃ paribbājakapārutaṃ ekasāṭakapārutaṃ soṇḍapārutaṃ antepurikapārutaṃ mahājeṭṭhakapārutaṃ kuṭipavesakapārutaṃ brāhmaṇapārutaṃ pāḷikārakapārutanti evamādi parimaṇḍalalakkhaṇato aññathā pārutaṃ, sabbametaṃ gihipārutaṃ nāma. Tasmā yathā setapaṭā aḍḍhapālakanigaṇṭhā pārupanti, yathā ca ekacce paribbājakā uraṃ vivaritvā dvīsu aṃsakūṭesu pāvuraṇaṃ ṭhapenti, yathā ca ekasāṭakā manussā nivatthasāṭakassa ekenantena piṭṭhiṃ pārupitvā ubho kaṇṇe ubhosu aṃsakūṭesu ṭhapenti, yathā ca surāsoṇḍādayo sāṭakena gīvaṃ parikkhipantā ubho ante udare vā olambenti; piṭṭhiyaṃ vā khipanti, yathā ca antepurikāyo akkhitārakamattaṃ dassetvā oguṇṭhikaṃ pārupanti, yathā ca mahājeṭṭhā dīghasāṭakaṃ nivāsetvā tasseva ekenantena sakalasarīraṃ pārupanti, yathā ca kassakā khettakuṭiṃ pavisantā sāṭakaṃ paliveṭhetvā upakacchake pakkhipitvā tasseva ekenantena sarīraṃ pārupanti, yathā ca brāhmaṇā ubhinnaṃ upakacchakānaṃ antarena sāṭakaṃ pavesetvā aṃsakūṭesu pakkhipanti, yathā ca pāḷikārako bhikkhu ekaṃsapārupanena pārutaṃ vāmabāhuṃ vivaritvā cīvaraṃ aṃsakūṭaṃ āropeti; evaṃ apārupitvā sabbepi ete aññe ca evarūpe pārupanadose vajjetvā nibbikāraṃ parimaṇḍalaṃ pārupitabbaṃ. Tathā apārupitvā ārāme vā antaraghare vā anādarena yaṃkiñci vikāraṃ karontassa dukkaṭaṃ.
281. මුණ්‌ඩවට්‌ටීති යථා රඤ්‌ඤො කුහිඤ්‌චි ගච්‌ඡතො පරික්‌ඛාරභණ්‌ඩවහනමනුස්‌සාති අධිප්‌පායො. අන්‌තරාකාජන්‌ති මජ්‌ඣෙ ලග්‌ගෙත්‌වා ද්‌වීහි වහිතබ්‌බභාරං.
281.Muṇḍavaṭṭīti yathā rañño kuhiñci gacchato parikkhārabhaṇḍavahanamanussāti adhippāyo. Antarākājanti majjhe laggetvā dvīhi vahitabbabhāraṃ.
282. අචක්‌ඛුස්‌සන්‌ති චක්‌ඛූනං හිතං න හොති; පරිහානිං ජනෙති. නච්‌ඡාදෙතීති න රුච්‌චති. අට්‌ඨඞ්‌ගුලපරමන්‌ති මනුස්‌සානං පමාණඞ්‌ගුලෙන අට්‌ඨඞ්‌ගුලපරමං. අතිමටාහකන්‌ති අතිඛුද්‌දකං.
282.Acakkhussanti cakkhūnaṃ hitaṃ na hoti; parihāniṃ janeti. Nacchādetīti na ruccati. Aṭṭhaṅgulaparamanti manussānaṃ pamāṇaṅgulena aṭṭhaṅgulaparamaṃ. Atimaṭāhakanti atikhuddakaṃ.
283. දායං ආලිම්‌පෙන්‌තීති තිණවනාදීසු අග්‌ගිං දෙන්‌ති. පටග්‌ගින්‌ති පටිඅග්‌ගිං. පරිත්‌තන්‌ති අප්‌පහරිතකරණෙන වා පරිඛාඛණනෙන වා පරිත්‌තාණං. එත්‌ථ පන අනුපසම්‌පන්‌නෙ සති සයං අග්‌ගිං දාතුං න ලභති, අසති අග්‌ගිම්‌පි දාතුං ලභති, භූමිං තච්‌ඡෙත්‌වා තිණානිපි හරිතුං, පරිඛම්‌පි ඛණිතුං, අල්‌ලසාඛං භඤ්‌ජිත්‌වාපි අග්‌ගිං නිබ්‌බාපෙතුං ලභති, සෙනාසනං පත්‌තං වා අප්‌පත්‌තං වා තථා නිබ්‌බාපෙතුං ලභතියෙව. උදකෙන පන කප්‌පියෙනෙව ලභති, න ඉතරෙන.
283.Dāyaṃ ālimpentīti tiṇavanādīsu aggiṃ denti. Paṭagginti paṭiaggiṃ. Parittanti appaharitakaraṇena vā parikhākhaṇanena vā parittāṇaṃ. Ettha pana anupasampanne sati sayaṃ aggiṃ dātuṃ na labhati, asati aggimpi dātuṃ labhati, bhūmiṃ tacchetvā tiṇānipi harituṃ, parikhampi khaṇituṃ, allasākhaṃ bhañjitvāpi aggiṃ nibbāpetuṃ labhati, senāsanaṃ pattaṃ vā appattaṃ vā tathā nibbāpetuṃ labhatiyeva. Udakena pana kappiyeneva labhati, na itarena.
284. සති කරණීයෙති සුක්‌ඛකට්‌ඨාදිග්‌ගහණකිච්‌චෙ සති. පොරිසියන්‌ති පුරිසප්‌පමාණං. ආපදාසූති වාළමිගාදයො වා දිස්‌වා මග්‌ගමූළ්‌හො වා දිසා ඔලොකෙතුකාමො හුත්‌වා දවඩාහං වා උදකොඝං වා ආගච්‌ඡන්‌තං දිස්‌වා එවරූපාසු ආපදාසු අතිඋච්‌චම්‌පි රුක්‌ඛං ආරොහිතුං වට්‌ටති.
284.Sati karaṇīyeti sukkhakaṭṭhādiggahaṇakicce sati. Porisiyanti purisappamāṇaṃ. Āpadāsūti vāḷamigādayo vā disvā maggamūḷho vā disā oloketukāmo hutvā davaḍāhaṃ vā udakoghaṃ vā āgacchantaṃ disvā evarūpāsu āpadāsu atiuccampi rukkhaṃ ārohituṃ vaṭṭati.
285. කල්‍යාණවාක්‌කරණාති මධුරසද්‌දා. ඡන්‌දසො ආරොපෙමාති වෙදං විය සක්‌කතභාසාය වාචනාමග්‌ගං ආරොපෙම. සකාය නිරුත්‌තියාති එත්‌ථ සකා නිරුත්‌ති නාම සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෙන වුත්‌තප්‌පකාරො මාගධිකො වොහාරො.
285.Kalyāṇavākkaraṇāti madhurasaddā. Chandaso āropemāti vedaṃ viya sakkatabhāsāya vācanāmaggaṃ āropema. Sakāya niruttiyāti ettha sakā nirutti nāma sammāsambuddhena vuttappakāro māgadhiko vohāro.
286. ලොකායතං නාම සබ්‌බං උච්‌ඡිට්‌ඨං, සබ්‌බං අනුච්‌ඡිට්‌ඨං, සෙතො කාකො, කාළො බකො; ඉමිනා ච ඉමිනා ච කාරණෙනාති එවමාදිනිරත්‌ථකකාරණපටිසංයුත්‌තං තිත්‌ථියසත්‌ථං.
286.Lokāyataṃ nāma sabbaṃ ucchiṭṭhaṃ, sabbaṃ anucchiṭṭhaṃ, seto kāko, kāḷo bako; iminā ca iminā ca kāraṇenāti evamādiniratthakakāraṇapaṭisaṃyuttaṃ titthiyasatthaṃ.
288. අන්‌තරා අහොසීති අන්‌තරිතා අහොසි පටිච්‌ඡන්‌නා.
288.Antarā ahosīti antaritā ahosi paṭicchannā.
289. ආබාධප්‌පච්‌චයාති යස්‌ස ආබාධස්‌ස ලසුණං භෙසජ්‌ජං; තප්‌පච්‌චයාති අත්‌ථො.
289.Ābādhappaccayāti yassa ābādhassa lasuṇaṃ bhesajjaṃ; tappaccayāti attho.
290. පස්‌සාවපාදුකන්‌ති එත්‌ථ පාදුකා ඉට්‌ඨකාහිපි සිලාහිපි දාරූහිපි කාතුං වට්‌ටති. වච්‌චපාදුකායපි එසෙව නයො. පරිවෙණන්‌ති වච්‌චකුටිපරික්‌ඛෙපබ්‌භන්‌තරං.
290.Passāvapādukanti ettha pādukā iṭṭhakāhipi silāhipi dārūhipi kātuṃ vaṭṭati. Vaccapādukāyapi eseva nayo. Pariveṇanti vaccakuṭiparikkhepabbhantaraṃ.
293. යථාධම්‌මො කාරෙතබ්‌බොති දුක්‌කටවත්‌ථුම්‌හි දුක්‌කටෙන පාචිත්‌තියවත්‌ථුම්‌හි පාචිත්‌තියෙන කාරෙතබ්‌බො. පහරණත්‌ථං කතං පහරණීති වුච්‌චති, යස්‌ස කස්‌සචි ආවුධසඞ්‌ඛාතස්‌සෙතං අධිවචනං, තං ඨපෙත්‌වා අඤ්‌ඤං සබ්‌බං ලොහභණ්‌ඩං අනුජානාමීති අත්‌ථො. කතකඤ්‌ච කුම්‌භකාරිකඤ්‌චාති එත්‌ථ කතකං වුත්‌තමෙව. කුම්‌භකාරිකඤ්‌චාති ධනියස්‌සෙව සබ්‌බමත්‌තිකාමයකුටි වුච්‌චති. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙවාති.
293.Yathādhammokāretabboti dukkaṭavatthumhi dukkaṭena pācittiyavatthumhi pācittiyena kāretabbo. Paharaṇatthaṃ kataṃ paharaṇīti vuccati, yassa kassaci āvudhasaṅkhātassetaṃ adhivacanaṃ, taṃ ṭhapetvā aññaṃ sabbaṃ lohabhaṇḍaṃ anujānāmīti attho. Katakañca kumbhakārikañcāti ettha katakaṃ vuttameva. Kumbhakārikañcāti dhaniyasseva sabbamattikāmayakuṭi vuccati. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ඛුද්‌දකවත්‌ථුකථා නිට්‌ඨිතා.
Khuddakavatthukathā niṭṭhitā.
ඛුද්‌දකවත්‌ථුක්‌ඛන්‌ධකවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Khuddakavatthukkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / චූළවග්‌ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi / ඛුද්‌දකවත්‌ථූනි • Khuddakavatthūni
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ඛුද්‌දකවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Khuddakavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / ඛුද්‌දකවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Khuddakavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / ඛුද්‌දකවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Khuddakavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / ඛුද්‌දකවත්‌ථුකථා • Khuddakavatthukathā
