Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వినయవినిచ్ఛయ-ఉత్తరవినిచ్ఛయ • Vinayavinicchaya-uttaravinicchaya |
ఖుద్దకవత్థుక్ఖన్ధకకథా
Khuddakavatthukkhandhakakathā
౨౭౮౩.
2783.
రుక్ఖే వా పన కుట్టేవా, అట్టానే థమ్భకేసు వా;
Rukkhe vā pana kuṭṭevā, aṭṭāne thambhakesu vā;
న్హాయమానో సకం కాయం, ఉగ్ఘంసేయ్యస్స దుక్కటం.
Nhāyamāno sakaṃ kāyaṃ, ugghaṃseyyassa dukkaṭaṃ.
౨౭౮౪.
2784.
కాయం గన్ధబ్బహత్థేన, కురువిన్దకసుత్తియా;
Kāyaṃ gandhabbahatthena, kuruvindakasuttiyā;
మల్లకేన న ఘంసేయ్య, నాఞ్ఞమఞ్ఞఞ్చ కాయతో.
Mallakena na ghaṃseyya, nāññamaññañca kāyato.
౨౭౮౫.
2785.
అకతం మల్లకం నామ, గిలానస్సేవ వట్టతి;
Akataṃ mallakaṃ nāma, gilānasseva vaṭṭati;
కతం తం మల్లకం నామ, సబ్బేసమ్పి న వట్టతి.
Kataṃ taṃ mallakaṃ nāma, sabbesampi na vaṭṭati.
౨౭౮౬.
2786.
కపాలిట్ఠకఖణ్డాని, సబ్బస్స పుథుపాణికం;
Kapāliṭṭhakakhaṇḍāni, sabbassa puthupāṇikaṃ;
గిలానస్సాగిలానస్స, వత్థవట్టి చ వట్టతి.
Gilānassāgilānassa, vatthavaṭṭi ca vaṭṭati.
౨౭౮౭.
2787.
వుత్తా ఫేణకపాసాణ-కథలా పాదఘంసనే;
Vuttā pheṇakapāsāṇa-kathalā pādaghaṃsane;
వట్టం వా చతురస్సం వా, కతకం న చ వట్టతి.
Vaṭṭaṃ vā caturassaṃ vā, katakaṃ na ca vaṭṭati.
౨౭౮౮.
2788.
యం కిఞ్చిపి అలఙ్కారం, ధారేన్తస్సపి దుక్కటం;
Yaṃ kiñcipi alaṅkāraṃ, dhārentassapi dukkaṭaṃ;
హోతి అన్తమసో తాల-పణ్ణమత్తమ్పి భిక్ఖునో.
Hoti antamaso tāla-paṇṇamattampi bhikkhuno.
౨౭౮౯.
2789.
ఓసణ్హేయ్య సకే కేసే, యో హత్థఫణకేన వా;
Osaṇheyya sake kese, yo hatthaphaṇakena vā;
ఫణకేనపి కోచ్ఛేన, దుక్కటం తస్స నిద్దిసే.
Phaṇakenapi kocchena, dukkaṭaṃ tassa niddise.
౨౭౯౦.
2790.
సిత్థతేలోదతేలేహి , మణ్డనత్థం న వట్టతి;
Sitthatelodatelehi , maṇḍanatthaṃ na vaṭṭati;
అనులోమనిపాతత్థం, ఉద్ధంలోమేన భిక్ఖునా.
Anulomanipātatthaṃ, uddhaṃlomena bhikkhunā.
౨౭౯౧.
2791.
హత్థం తేలేన తేమేత్వా, పుఞ్ఛితబ్బా సిరోరుహా;
Hatthaṃ telena temetvā, puñchitabbā siroruhā;
వట్టతుణ్హాభితత్తస్స, అల్లహత్థేన పుఞ్ఛితుం.
Vaṭṭatuṇhābhitattassa, allahatthena puñchituṃ.
౨౭౯౨.
2792.
ఆదాసే ఉదపత్తే వా, యత్థ కత్థచి అత్తనో;
Ādāse udapatte vā, yattha katthaci attano;
ముఖబిమ్బం వినా హేతుం, ఓలోకేన్తస్స దుక్కటం.
Mukhabimbaṃ vinā hetuṃ, olokentassa dukkaṭaṃ.
౨౭౯౩.
2793.
‘‘సఞ్ఛవిం తు ముఖం, నో’’తి, దట్ఠుమాబాధపచ్చయా;
‘‘Sañchaviṃ tu mukhaṃ, no’’ti, daṭṭhumābādhapaccayā;
‘‘జిణ్ణో నో’’తాయుసఙ్ఖార-జాననత్థఞ్చ వట్టతి.
‘‘Jiṇṇo no’’tāyusaṅkhāra-jānanatthañca vaṭṭati.
౨౭౯౪.
2794.
నచ్చం వా పన గీతం వా, వాదితం వాపి భిక్ఖునో;
Naccaṃ vā pana gītaṃ vā, vāditaṃ vāpi bhikkhuno;
దట్ఠుం వా పన సోతుం వా, గచ్ఛతో హోతి దుక్కటం.
Daṭṭhuṃ vā pana sotuṃ vā, gacchato hoti dukkaṭaṃ.
౨౭౯౫.
2795.
దట్ఠుమన్తమసో మోర-నచ్చమ్పి చ న వట్టతి;
Daṭṭhumantamaso mora-naccampi ca na vaṭṭati;
సోతుమన్తమసో దన్త-గీతమ్పి చ న వట్టతి.
Sotumantamaso danta-gītampi ca na vaṭṭati.
౨౭౯౬.
2796.
నచ్చన్తస్స సయం వాపి, నచ్చాపేన్తస్స దుక్కటం;
Naccantassa sayaṃ vāpi, naccāpentassa dukkaṭaṃ;
అనాపత్తన్తరారామే, ఠత్వా సుణాతి పస్సతి.
Anāpattantarārāme, ṭhatvā suṇāti passati.
౨౭౯౭.
2797.
‘‘పస్సిస్సామీ’’తి నచ్చం వా, గీతం వా పన వాదితం;
‘‘Passissāmī’’ti naccaṃ vā, gītaṃ vā pana vāditaṃ;
విహారతో విహారం వా, గచ్ఛతో హోతి దుక్కటం.
Vihārato vihāraṃ vā, gacchato hoti dukkaṭaṃ.
౨౭౯౮.
2798.
ఆపత్తన్తోవిహారేపి, ఉట్ఠహిత్వాన గచ్ఛతో;
Āpattantovihārepi, uṭṭhahitvāna gacchato;
ఠత్వా గీవం పసారేత్వా, పస్సతోపి చ వీథియం.
Ṭhatvā gīvaṃ pasāretvā, passatopi ca vīthiyaṃ.
౨౭౯౯.
2799.
కేసా దీఘా న ధారేయ్యా, యో ధారేయ్యస్స దుక్కటం;
Kesā dīghā na dhāreyyā, yo dhāreyyassa dukkaṭaṃ;
ద్వఙ్గులం వా దుమాసం వా, తతో ఉద్ధం న వట్టతి.
Dvaṅgulaṃ vā dumāsaṃ vā, tato uddhaṃ na vaṭṭati.
౨౮౦౦.
2800.
నఖే నాసికలోమాని, దీఘాని న తు ధారయే;
Nakhe nāsikalomāni, dīghāni na tu dhāraye;
న చ వీసతిమట్ఠం వా, కాతుం వట్టతి భిక్ఖునో.
Na ca vīsatimaṭṭhaṃ vā, kātuṃ vaṭṭati bhikkhuno.
౨౮౦౧.
2801.
కప్పాపేయ్య విసుం మస్సుం, దాఠికం వా ఠపేయ్య యో;
Kappāpeyya visuṃ massuṃ, dāṭhikaṃ vā ṭhapeyya yo;
సంహరాపేయ్య వా లోమం, సమ్బాధే తస్స దుక్కటం.
Saṃharāpeyya vā lomaṃ, sambādhe tassa dukkaṭaṃ.
౨౮౦౨.
2802.
ఛిన్దతో దుక్కటం వుత్తం, కేసే కత్తరికాయ వా;
Chindato dukkaṭaṃ vuttaṃ, kese kattarikāya vā;
అగిలానస్స అఞ్ఞేన, ఛిన్దాపేన్తస్స వా తథా.
Agilānassa aññena, chindāpentassa vā tathā.
౨౮౦౩.
2803.
ఛిన్దతో అత్తనో అఙ్గ-జాతం థుల్లచ్చయం సియా;
Chindato attano aṅga-jātaṃ thullaccayaṃ siyā;
సేసఙ్గఛేదనే అత్త-వధే ఆపత్తి దుక్కటం.
Sesaṅgachedane atta-vadhe āpatti dukkaṭaṃ.
౨౮౦౪.
2804.
అహికీటాదిదట్ఠస్స, తాదిసాబాధపచ్చయా;
Ahikīṭādidaṭṭhassa, tādisābādhapaccayā;
న దోసో ఛిన్దతో అఙ్గం, మోచేన్తస్స చ లోహితం.
Na doso chindato aṅgaṃ, mocentassa ca lohitaṃ.
౨౮౦౫.
2805.
అపరిస్సావనో మగ్గం, సచే గచ్ఛతి దుక్కటం;
Aparissāvano maggaṃ, sace gacchati dukkaṭaṃ;
యాచమానస్స వా మగ్గే, తథేవాదదతోపి తం.
Yācamānassa vā magge, tathevādadatopi taṃ.
౨౮౦౬.
2806.
న భుఞ్జే న పివే నగ్గో, న ఖాదే న చ సాయయే;
Na bhuñje na pive naggo, na khāde na ca sāyaye;
న దదే న చ గణ్హేయ్య, న గచ్ఛేయ్యపి అఞ్జసం.
Na dade na ca gaṇheyya, na gaccheyyapi añjasaṃ.
౨౮౦౭.
2807.
వన్దితబ్బం న నగ్గేన, వన్దాపేతబ్బమేవ వా;
Vanditabbaṃ na naggena, vandāpetabbameva vā;
పరికమ్మం న కాతబ్బం, న నగ్గేన చ కారయే.
Parikammaṃ na kātabbaṃ, na naggena ca kāraye.
౨౮౦౮.
2808.
పరికమ్మే పటిచ్ఛాదీ, తిస్సో జన్తాఘరాదికా;
Parikamme paṭicchādī, tisso jantāgharādikā;
వుత్తా, వత్థపటిచ్ఛాదీ, సబ్బత్థ పన వట్టతి.
Vuttā, vatthapaṭicchādī, sabbattha pana vaṭṭati.
౨౮౦౯.
2809.
యత్థ కత్థచి పేళాయం, భుఞ్జితుం న చ వట్టతి;
Yattha katthaci peḷāyaṃ, bhuñjituṃ na ca vaṭṭati;
ఏకతో భుఞ్జతో హోతి, దుక్కటం ఏకభాజనే.
Ekato bhuñjato hoti, dukkaṭaṃ ekabhājane.
౨౮౧౦.
2810.
ఏకపావురణా ఏక-త్థరణా వా నిపజ్జరే;
Ekapāvuraṇā eka-ttharaṇā vā nipajjare;
ఏకమఞ్చేపి వా తేసం, హోతి ఆపత్తి దుక్కటం.
Ekamañcepi vā tesaṃ, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
౨౮౧౧.
2811.
న నిసీదేయ్య సఙ్ఘాటి-పల్లత్థికముపాగతో;
Na nisīdeyya saṅghāṭi-pallatthikamupāgato;
కిఞ్చి కీళం న కీళేయ్య, పలితం న చ గాహయే.
Kiñci kīḷaṃ na kīḷeyya, palitaṃ na ca gāhaye.
౨౮౧౨.
2812.
భముకాయ నలాటే వా, దాఠికాయపి ఉగ్గతం;
Bhamukāya nalāṭe vā, dāṭhikāyapi uggataṃ;
తాదిసం పలితం చఞ్ఞం, గాహాపేతుమ్పి వట్టతి.
Tādisaṃ palitaṃ caññaṃ, gāhāpetumpi vaṭṭati.
౨౮౧౩.
2813.
అగిలానో సచే భిక్ఖు, ఛత్తం ధారేయ్య దుక్కటం;
Agilāno sace bhikkhu, chattaṃ dhāreyya dukkaṭaṃ;
అత్తనో చీవరాదీనం, గుత్తత్థం పన వట్టతి.
Attano cīvarādīnaṃ, guttatthaṃ pana vaṭṭati.
౨౮౧౪.
2814.
హత్థిసోణ్డం చతుక్కణ్ణం, వసనం మచ్ఛవాళకం;
Hatthisoṇḍaṃ catukkaṇṇaṃ, vasanaṃ macchavāḷakaṃ;
వేల్లియం తాలవణ్టఞ్చ, నివాసేన్తస్స దుక్కటం.
Velliyaṃ tālavaṇṭañca, nivāsentassa dukkaṭaṃ.
౨౮౧౫.
2815.
గహిపారుపనం వాపి, పారుపన్తస్స దుక్కటం;
Gahipārupanaṃ vāpi, pārupantassa dukkaṭaṃ;
నివాసనే పారుపనే, పరిమణ్డలతా మతా.
Nivāsane pārupane, parimaṇḍalatā matā.
౨౮౧౬.
2816.
లోకాయతం న వాచేయ్య, న చ తం పరియాపుణే;
Lokāyataṃ na vāceyya, na ca taṃ pariyāpuṇe;
న తిరచ్ఛానవిజ్జా వా, వాచేతబ్బావ భిక్ఖునా.
Na tiracchānavijjā vā, vācetabbāva bhikkhunā.
౨౮౧౭.
2817.
న చ వట్టతి ధారేతుం, సబ్బా చామరిబీజనీ;
Na ca vaṭṭati dhāretuṃ, sabbā cāmaribījanī;
న చాలిమ్పేయ్య దాయం వా, న చ లఞ్జే ముఖమ్పి చ.
Na cālimpeyya dāyaṃ vā, na ca lañje mukhampi ca.
౨౮౧౮.
2818.
న వహే ఉభతోకాజం, వట్టతన్తరకాజకం;
Na vahe ubhatokājaṃ, vaṭṭatantarakājakaṃ;
సీసక్ఖన్ధకటోలమ్బ-భారే దోసో న విజ్జతి.
Sīsakkhandhakaṭolamba-bhāre doso na vijjati.
౨౮౧౯.
2819.
అట్ఠఙ్గులాదికం భిక్ఖు, పచ్ఛిమం చతురఙ్గులా;
Aṭṭhaṅgulādikaṃ bhikkhu, pacchimaṃ caturaṅgulā;
ఖాదతో దన్తకట్ఠఞ్చ, హోతి ఆపత్తి దుక్కటం.
Khādato dantakaṭṭhañca, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
౨౮౨౦.
2820.
రుక్ఖం నేవాభిరూహేయ్య, కిచ్చే సతిపి పోరిసం;
Rukkhaṃ nevābhirūheyya, kicce satipi porisaṃ;
ఆపదాసు యథాకామం, వట్టతేవాభిరూహితుం.
Āpadāsu yathākāmaṃ, vaṭṭatevābhirūhituṃ.
౨౮౨౧.
2821.
లసుణం న చ ఖాదేయ్య, సచే నాకల్లకో సియా;
Lasuṇaṃ na ca khādeyya, sace nākallako siyā;
నారోపేతబ్బకం బుద్ధ-వచనం అఞ్ఞథా పన.
Nāropetabbakaṃ buddha-vacanaṃ aññathā pana.
౨౮౨౨.
2822.
ఖిపితేన చ వత్తబ్బం, ‘‘జీవా’’తి, గిహినా పున;
Khipitena ca vattabbaṃ, ‘‘jīvā’’ti, gihinā puna;
‘‘జీవథా’’తి చ వుత్తేన, ‘‘చిరం జీవా’’తి వట్టతి.
‘‘Jīvathā’’ti ca vuttena, ‘‘ciraṃ jīvā’’ti vaṭṭati.
౨౮౨౩.
2823.
సామణేరం గహట్ఠం వా, ఆకోటేన్తస్స దుక్కటం;
Sāmaṇeraṃ gahaṭṭhaṃ vā, ākoṭentassa dukkaṭaṃ;
సయనే పుప్ఫసంకిణ్ణే, న వట్టతి నిపజ్జితుం.
Sayane pupphasaṃkiṇṇe, na vaṭṭati nipajjituṃ.
౨౮౨౪.
2824.
ఖురభణ్డం న గణ్హేయ్య, సచే న్హాపితపుబ్బకో;
Khurabhaṇḍaṃ na gaṇheyya, sace nhāpitapubbako;
న చ ధారణియా ఉణ్హీ, సబ్బా బాహిరలోమికా.
Na ca dhāraṇiyā uṇhī, sabbā bāhiralomikā.
౨౮౨౫.
2825.
అఙ్గరాగం కరోన్తస్స, దుక్కటం సముదీరితం;
Aṅgarāgaṃ karontassa, dukkaṭaṃ samudīritaṃ;
అకాయబన్ధనస్సాపి, గామం పవిసతోపి చ.
Akāyabandhanassāpi, gāmaṃ pavisatopi ca.
౨౮౨౬.
2826.
లోహజం దారుజం సబ్బం, కప్పియం మత్తికామయం;
Lohajaṃ dārujaṃ sabbaṃ, kappiyaṃ mattikāmayaṃ;
వినా సత్థఞ్చ పత్తఞ్చ, కతకం కుమ్భకారికం.
Vinā satthañca pattañca, katakaṃ kumbhakārikaṃ.
ఖుద్దకవత్థుక్ఖన్ధకకథా.
Khuddakavatthukkhandhakakathā.