Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိနယဝိနိစ္ဆယ-ဥတ္တရဝိနိစ္ဆယ • Vinayavinicchaya-uttaravinicchaya

    ခုဒ္ဒကဝတ္ထုက္ခန္ဓကကထာ

    Khuddakavatthukkhandhakakathā

    ၂၇၈၃.

    2783.

    ရုက္ခေ ဝာ ပန ကုဋ္ဋေဝာ၊ အဋ္ဋာနေ ထမ္ဘကေသု ဝာ။

    Rukkhe vā pana kuṭṭevā, aṭṭāne thambhakesu vā;

    န္ဟာယမာနော သကံ ကာယံ၊ ဥဂ္ဃံသေယ္ယသ္သ ဒုက္ကဋံ။

    Nhāyamāno sakaṃ kāyaṃ, ugghaṃseyyassa dukkaṭaṃ.

    ၂၇၈၄.

    2784.

    ကာယံ ဂန္ဓဗ္ဗဟတ္ထေန၊ ကုရုဝိန္ဒကသုတ္တိယာ။

    Kāyaṃ gandhabbahatthena, kuruvindakasuttiyā;

    မလ္လကေန န ဃံသေယ္ယ၊ နာညမညဉ္စ ကာယတော။

    Mallakena na ghaṃseyya, nāññamaññañca kāyato.

    ၂၇၈၅.

    2785.

    အကတံ မလ္လကံ နာမ၊ ဂိလာနသ္သေဝ ဝဋ္ဋတိ။

    Akataṃ mallakaṃ nāma, gilānasseva vaṭṭati;

    ကတံ တံ မလ္လကံ နာမ၊ သဗ္ဗေသမ္ပိ န ဝဋ္ဋတိ။

    Kataṃ taṃ mallakaṃ nāma, sabbesampi na vaṭṭati.

    ၂၇၈၆.

    2786.

    ကပာလိဋ္ဌကခဏ္ဍာနိ၊ သဗ္ဗသ္သ ပုထုပာဏိကံ။

    Kapāliṭṭhakakhaṇḍāni, sabbassa puthupāṇikaṃ;

    ဂိလာနသ္သာဂိလာနသ္သ၊ ဝတ္ထဝဋ္ဋိ စ ဝဋ္ဋတိ။

    Gilānassāgilānassa, vatthavaṭṭi ca vaṭṭati.

    ၂၇၈၇.

    2787.

    ဝုတ္တာ ဖေဏကပာသာဏ-ကထလာ ပာဒဃံသနေ။

    Vuttā pheṇakapāsāṇa-kathalā pādaghaṃsane;

    ဝဋ္ဋံ ဝာ စတုရသ္သံ ဝာ၊ ကတကံ န စ ဝဋ္ဋတိ။

    Vaṭṭaṃ vā caturassaṃ vā, katakaṃ na ca vaṭṭati.

    ၂၇၈၈.

    2788.

    ယံ ကိဉ္စိပိ အလင္ကာရံ၊ ဓာရေန္တသ္သပိ ဒုက္ကဋံ။

    Yaṃ kiñcipi alaṅkāraṃ, dhārentassapi dukkaṭaṃ;

    ဟောတိ အန္တမသော တာလ-ပဏ္ဏမတ္တမ္ပိ ဘိက္ခုနော။

    Hoti antamaso tāla-paṇṇamattampi bhikkhuno.

    ၂၇၈၉.

    2789.

    ဩသဏ္ဟေယ္ယ သကေ ကေသေ၊ ယော ဟတ္ထဖဏကေန ဝာ။

    Osaṇheyya sake kese, yo hatthaphaṇakena vā;

    ဖဏကေနပိ ကောစ္ဆေန၊ ဒုက္ကဋံ တသ္သ နိဒ္ဒိသေ။

    Phaṇakenapi kocchena, dukkaṭaṃ tassa niddise.

    ၂၇၉၀.

    2790.

    သိတ္ထတေလောဒတေလေဟိ ၊ မဏ္ဍနတ္ထံ န ဝဋ္ဋတိ။

    Sitthatelodatelehi , maṇḍanatthaṃ na vaṭṭati;

    အနုလောမနိပာတတ္ထံ၊ ဥဒ္ဓံလောမေန ဘိက္ခုနာ။

    Anulomanipātatthaṃ, uddhaṃlomena bhikkhunā.

    ၂၇၉၁.

    2791.

    ဟတ္ထံ တေလေန တေမေတ္ဝာ၊ ပုဉ္ဆိတဗ္ဗာ သိရောရုဟာ။

    Hatthaṃ telena temetvā, puñchitabbā siroruhā;

    ဝဋ္ဋတုဏ္ဟာဘိတတ္တသ္သ၊ အလ္လဟတ္ထေန ပုဉ္ဆိတုံ။

    Vaṭṭatuṇhābhitattassa, allahatthena puñchituṃ.

    ၂၇၉၂.

    2792.

    အာဒာသေ ဥဒပတ္တေ ဝာ၊ ယတ္ထ ကတ္ထစိ အတ္တနော။

    Ādāse udapatte vā, yattha katthaci attano;

    မုခဗိမ္ဗံ ဝိနာ ဟေတုံ၊ ဩလောကေန္တသ္သ ဒုက္ကဋံ။

    Mukhabimbaṃ vinā hetuṃ, olokentassa dukkaṭaṃ.

    ၂၇၉၃.

    2793.

    ‘‘သဉ္ဆဝိံ တု မုခံ၊ နော’’တိ၊ ဒဋ္ဌုမာဗာဓပစ္စယာ။

    ‘‘Sañchaviṃ tu mukhaṃ, no’’ti, daṭṭhumābādhapaccayā;

    ‘‘ဇိဏ္ဏော နော’’တာယုသင္ခာရ-ဇာနနတ္ထဉ္စ ဝဋ္ဋတိ။

    ‘‘Jiṇṇo no’’tāyusaṅkhāra-jānanatthañca vaṭṭati.

    ၂၇၉၄.

    2794.

    နစ္စံ ဝာ ပန ဂီတံ ဝာ၊ ဝာဒိတံ ဝာပိ ဘိက္ခုနော။

    Naccaṃ vā pana gītaṃ vā, vāditaṃ vāpi bhikkhuno;

    ဒဋ္ဌုံ ဝာ ပန သောတုံ ဝာ၊ ဂစ္ဆတော ဟောတိ ဒုက္ကဋံ။

    Daṭṭhuṃ vā pana sotuṃ vā, gacchato hoti dukkaṭaṃ.

    ၂၇၉၅.

    2795.

    ဒဋ္ဌုမန္တမသော မောရ-နစ္စမ္ပိ စ န ဝဋ္ဋတိ။

    Daṭṭhumantamaso mora-naccampi ca na vaṭṭati;

    သောတုမန္တမသော ဒန္တ-ဂီတမ္ပိ စ န ဝဋ္ဋတိ။

    Sotumantamaso danta-gītampi ca na vaṭṭati.

    ၂၇၉၆.

    2796.

    နစ္စန္တသ္သ သယံ ဝာပိ၊ နစ္စာပေန္တသ္သ ဒုက္ကဋံ။

    Naccantassa sayaṃ vāpi, naccāpentassa dukkaṭaṃ;

    အနာပတ္တန္တရာရာမေ၊ ဌတ္ဝာ သုဏာတိ ပသ္သတိ။

    Anāpattantarārāme, ṭhatvā suṇāti passati.

    ၂၇၉၇.

    2797.

    ‘‘ပသ္သိသ္သာမီ’’တိ နစ္စံ ဝာ၊ ဂီတံ ဝာ ပန ဝာဒိတံ။

    ‘‘Passissāmī’’ti naccaṃ vā, gītaṃ vā pana vāditaṃ;

    ဝိဟာရတော ဝိဟာရံ ဝာ၊ ဂစ္ဆတော ဟောတိ ဒုက္ကဋံ။

    Vihārato vihāraṃ vā, gacchato hoti dukkaṭaṃ.

    ၂၇၉၈.

    2798.

    အာပတ္တန္တောဝိဟာရေပိ၊ ဥဋ္ဌဟိတ္ဝာန ဂစ္ဆတော။

    Āpattantovihārepi, uṭṭhahitvāna gacchato;

    ဌတ္ဝာ ဂီဝံ ပသာရေတ္ဝာ၊ ပသ္သတောပိ စ ဝီထိယံ။

    Ṭhatvā gīvaṃ pasāretvā, passatopi ca vīthiyaṃ.

    ၂၇၉၉.

    2799.

    ကေသာ ဒီဃာ န ဓာရေယ္ယာ၊ ယော ဓာရေယ္ယသ္သ ဒုက္ကဋံ။

    Kesā dīghā na dhāreyyā, yo dhāreyyassa dukkaṭaṃ;

    ဒ္ဝင္ဂုလံ ဝာ ဒုမာသံ ဝာ၊ တတော ဥဒ္ဓံ န ဝဋ္ဋတိ။

    Dvaṅgulaṃ vā dumāsaṃ vā, tato uddhaṃ na vaṭṭati.

    ၂၈၀၀.

    2800.

    နခေ နာသိကလောမာနိ၊ ဒီဃာနိ န တု ဓာရယေ။

    Nakhe nāsikalomāni, dīghāni na tu dhāraye;

    န စ ဝီသတိမဋ္ဌံ ဝာ၊ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ ဘိက္ခုနော။

    Na ca vīsatimaṭṭhaṃ vā, kātuṃ vaṭṭati bhikkhuno.

    ၂၈၀၁.

    2801.

    ကပ္ပာပေယ္ယ ဝိသုံ မသ္သုံ၊ ဒာဌိကံ ဝာ ဌပေယ္ယ ယော။

    Kappāpeyya visuṃ massuṃ, dāṭhikaṃ vā ṭhapeyya yo;

    သံဟရာပေယ္ယ ဝာ လောမံ၊ သမ္ဗာဓေ တသ္သ ဒုက္ကဋံ။

    Saṃharāpeyya vā lomaṃ, sambādhe tassa dukkaṭaṃ.

    ၂၈၀၂.

    2802.

    ဆိန္ဒတော ဒုက္ကဋံ ဝုတ္တံ၊ ကေသေ ကတ္တရိကာယ ဝာ။

    Chindato dukkaṭaṃ vuttaṃ, kese kattarikāya vā;

    အဂိလာနသ္သ အညေန၊ ဆိန္ဒာပေန္တသ္သ ဝာ တထာ။

    Agilānassa aññena, chindāpentassa vā tathā.

    ၂၈၀၃.

    2803.

    ဆိန္ဒတော အတ္တနော အင္ဂ-ဇာတံ ထုလ္လစ္စယံ သိယာ။

    Chindato attano aṅga-jātaṃ thullaccayaṃ siyā;

    သေသင္ဂဆေဒနေ အတ္တ-ဝဓေ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋံ။

    Sesaṅgachedane atta-vadhe āpatti dukkaṭaṃ.

    ၂၈၀၄.

    2804.

    အဟိကီဋာဒိဒဋ္ဌသ္သ၊ တာဒိသာဗာဓပစ္စယာ။

    Ahikīṭādidaṭṭhassa, tādisābādhapaccayā;

    န ဒောသော ဆိန္ဒတော အင္ဂံ၊ မောစေန္တသ္သ စ လောဟိတံ။

    Na doso chindato aṅgaṃ, mocentassa ca lohitaṃ.

    ၂၈၀၅.

    2805.

    အပရိသ္သာဝနော မဂ္ဂံ၊ သစေ ဂစ္ဆတိ ဒုက္ကဋံ။

    Aparissāvano maggaṃ, sace gacchati dukkaṭaṃ;

    ယာစမာနသ္သ ဝာ မဂ္ဂေ၊ တထေဝာဒဒတောပိ တံ။

    Yācamānassa vā magge, tathevādadatopi taṃ.

    ၂၈၀၆.

    2806.

    န ဘုဉ္ဇေ န ပိဝေ နဂ္ဂော၊ န ခာဒေ န စ သာယယေ။

    Na bhuñje na pive naggo, na khāde na ca sāyaye;

    န ဒဒေ န စ ဂဏ္ဟေယ္ယ၊ န ဂစ္ဆေယ္ယပိ အဉ္ဇသံ။

    Na dade na ca gaṇheyya, na gaccheyyapi añjasaṃ.

    ၂၈၀၇.

    2807.

    ဝန္ဒိတဗ္ဗံ န နဂ္ဂေန၊ ဝန္ဒာပေတဗ္ဗမေဝ ဝာ။

    Vanditabbaṃ na naggena, vandāpetabbameva vā;

    ပရိကမ္မံ န ကာတဗ္ဗံ၊ န နဂ္ဂေန စ ကာရယေ။

    Parikammaṃ na kātabbaṃ, na naggena ca kāraye.

    ၂၈၀၈.

    2808.

    ပရိကမ္မေ ပဋိစ္ဆာဒီ၊ တိသ္သော ဇန္တာဃရာဒိကာ။

    Parikamme paṭicchādī, tisso jantāgharādikā;

    ဝုတ္တာ၊ ဝတ္ထပဋိစ္ဆာဒီ၊ သဗ္ဗတ္ထ ပန ဝဋ္ဋတိ။

    Vuttā, vatthapaṭicchādī, sabbattha pana vaṭṭati.

    ၂၈၀၉.

    2809.

    ယတ္ထ ကတ္ထစိ ပေဠာယံ၊ ဘုဉ္ဇိတုံ န စ ဝဋ္ဋတိ။

    Yattha katthaci peḷāyaṃ, bhuñjituṃ na ca vaṭṭati;

    ဧကတော ဘုဉ္ဇတော ဟောတိ၊ ဒုက္ကဋံ ဧကဘာဇနေ။

    Ekato bhuñjato hoti, dukkaṭaṃ ekabhājane.

    ၂၈၁၀.

    2810.

    ဧကပာဝုရဏာ ဧက-တ္ထရဏာ ဝာ နိပဇ္ဇရေ။

    Ekapāvuraṇā eka-ttharaṇā vā nipajjare;

    ဧကမဉ္စေပိ ဝာ တေသံ၊ ဟောတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋံ။

    Ekamañcepi vā tesaṃ, hoti āpatti dukkaṭaṃ.

    ၂၈၁၁.

    2811.

    န နိသီဒေယ္ယ သင္ဃာဋိ-ပလ္လတ္ထိကမုပာဂတော။

    Na nisīdeyya saṅghāṭi-pallatthikamupāgato;

    ကိဉ္စိ ကီဠံ န ကီဠေယ္ယ၊ ပလိတံ န စ ဂာဟယေ။

    Kiñci kīḷaṃ na kīḷeyya, palitaṃ na ca gāhaye.

    ၂၈၁၂.

    2812.

    ဘမုကာယ နလာဋေ ဝာ၊ ဒာဌိကာယပိ ဥဂ္ဂတံ။

    Bhamukāya nalāṭe vā, dāṭhikāyapi uggataṃ;

    တာဒိသံ ပလိတံ စညံ၊ ဂာဟာပေတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။

    Tādisaṃ palitaṃ caññaṃ, gāhāpetumpi vaṭṭati.

    ၂၈၁၃.

    2813.

    အဂိလာနော သစေ ဘိက္ခု၊ ဆတ္တံ ဓာရေယ္ယ ဒုက္ကဋံ။

    Agilāno sace bhikkhu, chattaṃ dhāreyya dukkaṭaṃ;

    အတ္တနော စီဝရာဒီနံ၊ ဂုတ္တတ္ထံ ပန ဝဋ္ဋတိ။

    Attano cīvarādīnaṃ, guttatthaṃ pana vaṭṭati.

    ၂၈၁၄.

    2814.

    ဟတ္ထိသောဏ္ဍံ စတုက္ကဏ္ဏံ၊ ဝသနံ မစ္ဆဝာဠကံ။

    Hatthisoṇḍaṃ catukkaṇṇaṃ, vasanaṃ macchavāḷakaṃ;

    ဝေလ္လိယံ တာလဝဏ္ဋဉ္စ၊ နိဝာသေန္တသ္သ ဒုက္ကဋံ။

    Velliyaṃ tālavaṇṭañca, nivāsentassa dukkaṭaṃ.

    ၂၈၁၅.

    2815.

    ဂဟိပာရုပနံ ဝာပိ၊ ပာရုပန္တသ္သ ဒုက္ကဋံ။

    Gahipārupanaṃ vāpi, pārupantassa dukkaṭaṃ;

    နိဝာသနေ ပာရုပနေ၊ ပရိမဏ္ဍလတာ မတာ။

    Nivāsane pārupane, parimaṇḍalatā matā.

    ၂၈၁၆.

    2816.

    လောကာယတံ န ဝာစေယ္ယ၊ န စ တံ ပရိယာပုဏေ။

    Lokāyataṃ na vāceyya, na ca taṃ pariyāpuṇe;

    န တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာ ဝာ၊ ဝာစေတဗ္ဗာဝ ဘိက္ခုနာ။

    Na tiracchānavijjā vā, vācetabbāva bhikkhunā.

    ၂၈၁၇.

    2817.

    န စ ဝဋ္ဋတိ ဓာရေတုံ၊ သဗ္ဗာ စာမရိဗီဇနီ။

    Na ca vaṭṭati dhāretuṃ, sabbā cāmaribījanī;

    န စာလိမ္ပေယ္ယ ဒာယံ ဝာ၊ န စ လဉ္ဇေ မုခမ္ပိ စ။

    Na cālimpeyya dāyaṃ vā, na ca lañje mukhampi ca.

    ၂၈၁၈.

    2818.

    န ဝဟေ ဥဘတောကာဇံ၊ ဝဋ္ဋတန္တရကာဇကံ။

    Na vahe ubhatokājaṃ, vaṭṭatantarakājakaṃ;

    သီသက္ခန္ဓကဋောလမ္ဗ-ဘာရေ ဒောသော န ဝိဇ္ဇတိ။

    Sīsakkhandhakaṭolamba-bhāre doso na vijjati.

    ၂၈၁၉.

    2819.

    အဋ္ဌင္ဂုလာဒိကံ ဘိက္ခု၊ ပစ္ဆိမံ စတုရင္ဂုလာ။

    Aṭṭhaṅgulādikaṃ bhikkhu, pacchimaṃ caturaṅgulā;

    ခာဒတော ဒန္တကဋ္ဌဉ္စ၊ ဟောတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋံ။

    Khādato dantakaṭṭhañca, hoti āpatti dukkaṭaṃ.

    ၂၈၂၀.

    2820.

    ရုက္ခံ နေဝာဘိရူဟေယ္ယ၊ ကိစ္စေ သတိပိ ပောရိသံ။

    Rukkhaṃ nevābhirūheyya, kicce satipi porisaṃ;

    အာပဒာသု ယထာကာမံ၊ ဝဋ္ဋတေဝာဘိရူဟိတုံ။

    Āpadāsu yathākāmaṃ, vaṭṭatevābhirūhituṃ.

    ၂၈၂၁.

    2821.

    လသုဏံ န စ ခာဒေယ္ယ၊ သစေ နာကလ္လကော သိယာ။

    Lasuṇaṃ na ca khādeyya, sace nākallako siyā;

    နာရောပေတဗ္ဗကံ ဗုဒ္ဓ-ဝစနံ အညထာ ပန။

    Nāropetabbakaṃ buddha-vacanaṃ aññathā pana.

    ၂၈၂၂.

    2822.

    ခိပိတေန စ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ‘‘ဇီဝာ’’တိ၊ ဂိဟိနာ ပုန။

    Khipitena ca vattabbaṃ, ‘‘jīvā’’ti, gihinā puna;

    ‘‘ဇီဝထာ’’တိ စ ဝုတ္တေန၊ ‘‘စိရံ ဇီဝာ’’တိ ဝဋ္ဋတိ။

    ‘‘Jīvathā’’ti ca vuttena, ‘‘ciraṃ jīvā’’ti vaṭṭati.

    ၂၈၂၃.

    2823.

    သာမဏေရံ ဂဟဋ္ဌံ ဝာ၊ အာကောဋေန္တသ္သ ဒုက္ကဋံ။

    Sāmaṇeraṃ gahaṭṭhaṃ vā, ākoṭentassa dukkaṭaṃ;

    သယနေ ပုပ္ဖသံကိဏ္ဏေ၊ န ဝဋ္ဋတိ နိပဇ္ဇိတုံ။

    Sayane pupphasaṃkiṇṇe, na vaṭṭati nipajjituṃ.

    ၂၈၂၄.

    2824.

    ခုရဘဏ္ဍံ န ဂဏ္ဟေယ္ယ၊ သစေ န္ဟာပိတပုဗ္ဗကော။

    Khurabhaṇḍaṃ na gaṇheyya, sace nhāpitapubbako;

    န စ ဓာရဏိယာ ဥဏ္ဟီ၊ သဗ္ဗာ ဗာဟိရလောမိကာ။

    Na ca dhāraṇiyā uṇhī, sabbā bāhiralomikā.

    ၂၈၂၅.

    2825.

    အင္ဂရာဂံ ကရောန္တသ္သ၊ ဒုက္ကဋံ သမုဒီရိတံ။

    Aṅgarāgaṃ karontassa, dukkaṭaṃ samudīritaṃ;

    အကာယဗန္ဓနသ္သာပိ၊ ဂာမံ ပဝိသတောပိ စ။

    Akāyabandhanassāpi, gāmaṃ pavisatopi ca.

    ၂၈၂၆.

    2826.

    လောဟဇံ ဒာရုဇံ သဗ္ဗံ၊ ကပ္ပိယံ မတ္တိကာမယံ။

    Lohajaṃ dārujaṃ sabbaṃ, kappiyaṃ mattikāmayaṃ;

    ဝိနာ သတ္ထဉ္စ ပတ္တဉ္စ၊ ကတကံ ကုမ္ဘကာရိကံ။

    Vinā satthañca pattañca, katakaṃ kumbhakārikaṃ.

    ခုဒ္ဒကဝတ္ထုက္ခန္ဓကကထာ။

    Khuddakavatthukkhandhakakathā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact