Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විනයවිනිච්ඡය-උත්තරවිනිච්ඡය • Vinayavinicchaya-uttaravinicchaya |
ඛුද්දකවත්ථුක්ඛන්ධකකථා
Khuddakavatthukkhandhakakathā
2783.
2783.
රුක්ඛෙ වා පන කුට්ටෙවා, අට්ටානෙ ථම්භකෙසු වා;
Rukkhe vā pana kuṭṭevā, aṭṭāne thambhakesu vā;
න්හායමානො සකං කායං, උග්ඝංසෙය්යස්ස දුක්කටං.
Nhāyamāno sakaṃ kāyaṃ, ugghaṃseyyassa dukkaṭaṃ.
2784.
2784.
කායං ගන්ධබ්බහත්ථෙන, කුරුවින්දකසුත්තියා;
Kāyaṃ gandhabbahatthena, kuruvindakasuttiyā;
මල්ලකෙන න ඝංසෙය්ය, නාඤ්ඤමඤ්ඤඤ්ච කායතො.
Mallakena na ghaṃseyya, nāññamaññañca kāyato.
2785.
2785.
අකතං මල්ලකං නාම, ගිලානස්සෙව වට්ටති;
Akataṃ mallakaṃ nāma, gilānasseva vaṭṭati;
කතං තං මල්ලකං නාම, සබ්බෙසම්පි න වට්ටති.
Kataṃ taṃ mallakaṃ nāma, sabbesampi na vaṭṭati.
2786.
2786.
කපාලිට්ඨකඛණ්ඩානි, සබ්බස්ස පුථුපාණිකං;
Kapāliṭṭhakakhaṇḍāni, sabbassa puthupāṇikaṃ;
ගිලානස්සාගිලානස්ස, වත්ථවට්ටි ච වට්ටති.
Gilānassāgilānassa, vatthavaṭṭi ca vaṭṭati.
2787.
2787.
වුත්තා ඵෙණකපාසාණ-කථලා පාදඝංසනෙ;
Vuttā pheṇakapāsāṇa-kathalā pādaghaṃsane;
වට්ටං වා චතුරස්සං වා, කතකං න ච වට්ටති.
Vaṭṭaṃ vā caturassaṃ vā, katakaṃ na ca vaṭṭati.
2788.
2788.
යං කිඤ්චිපි අලඞ්කාරං, ධාරෙන්තස්සපි දුක්කටං;
Yaṃ kiñcipi alaṅkāraṃ, dhārentassapi dukkaṭaṃ;
හොති අන්තමසො තාල-පණ්ණමත්තම්පි භික්ඛුනො.
Hoti antamaso tāla-paṇṇamattampi bhikkhuno.
2789.
2789.
ඔසණ්හෙය්ය සකෙ කෙසෙ, යො හත්ථඵණකෙන වා;
Osaṇheyya sake kese, yo hatthaphaṇakena vā;
ඵණකෙනපි කොච්ඡෙන, දුක්කටං තස්ස නිද්දිසෙ.
Phaṇakenapi kocchena, dukkaṭaṃ tassa niddise.
2790.
2790.
සිත්ථතෙලොදතෙලෙහි , මණ්ඩනත්ථං න වට්ටති;
Sitthatelodatelehi , maṇḍanatthaṃ na vaṭṭati;
අනුලොමනිපාතත්ථං, උද්ධංලොමෙන භික්ඛුනා.
Anulomanipātatthaṃ, uddhaṃlomena bhikkhunā.
2791.
2791.
හත්ථං තෙලෙන තෙමෙත්වා, පුඤ්ඡිතබ්බා සිරොරුහා;
Hatthaṃ telena temetvā, puñchitabbā siroruhā;
වට්ටතුණ්හාභිතත්තස්ස, අල්ලහත්ථෙන පුඤ්ඡිතුං.
Vaṭṭatuṇhābhitattassa, allahatthena puñchituṃ.
2792.
2792.
ආදාසෙ උදපත්තෙ වා, යත්ථ කත්ථචි අත්තනො;
Ādāse udapatte vā, yattha katthaci attano;
මුඛබිම්බං විනා හෙතුං, ඔලොකෙන්තස්ස දුක්කටං.
Mukhabimbaṃ vinā hetuṃ, olokentassa dukkaṭaṃ.
2793.
2793.
‘‘සඤ්ඡවිං තු මුඛං, නො’’ති, දට්ඨුමාබාධපච්චයා;
‘‘Sañchaviṃ tu mukhaṃ, no’’ti, daṭṭhumābādhapaccayā;
‘‘ජිණ්ණො නො’’තායුසඞ්ඛාර-ජානනත්ථඤ්ච වට්ටති.
‘‘Jiṇṇo no’’tāyusaṅkhāra-jānanatthañca vaṭṭati.
2794.
2794.
නච්චං වා පන ගීතං වා, වාදිතං වාපි භික්ඛුනො;
Naccaṃ vā pana gītaṃ vā, vāditaṃ vāpi bhikkhuno;
දට්ඨුං වා පන සොතුං වා, ගච්ඡතො හොති දුක්කටං.
Daṭṭhuṃ vā pana sotuṃ vā, gacchato hoti dukkaṭaṃ.
2795.
2795.
දට්ඨුමන්තමසො මොර-නච්චම්පි ච න වට්ටති;
Daṭṭhumantamaso mora-naccampi ca na vaṭṭati;
සොතුමන්තමසො දන්ත-ගීතම්පි ච න වට්ටති.
Sotumantamaso danta-gītampi ca na vaṭṭati.
2796.
2796.
නච්චන්තස්ස සයං වාපි, නච්චාපෙන්තස්ස දුක්කටං;
Naccantassa sayaṃ vāpi, naccāpentassa dukkaṭaṃ;
අනාපත්තන්තරාරාමෙ, ඨත්වා සුණාති පස්සති.
Anāpattantarārāme, ṭhatvā suṇāti passati.
2797.
2797.
‘‘පස්සිස්සාමී’’ති නච්චං වා, ගීතං වා පන වාදිතං;
‘‘Passissāmī’’ti naccaṃ vā, gītaṃ vā pana vāditaṃ;
විහාරතො විහාරං වා, ගච්ඡතො හොති දුක්කටං.
Vihārato vihāraṃ vā, gacchato hoti dukkaṭaṃ.
2798.
2798.
ආපත්තන්තොවිහාරෙපි, උට්ඨහිත්වාන ගච්ඡතො;
Āpattantovihārepi, uṭṭhahitvāna gacchato;
ඨත්වා ගීවං පසාරෙත්වා, පස්සතොපි ච වීථියං.
Ṭhatvā gīvaṃ pasāretvā, passatopi ca vīthiyaṃ.
2799.
2799.
කෙසා දීඝා න ධාරෙය්යා, යො ධාරෙය්යස්ස දුක්කටං;
Kesā dīghā na dhāreyyā, yo dhāreyyassa dukkaṭaṃ;
ද්වඞ්ගුලං වා දුමාසං වා, තතො උද්ධං න වට්ටති.
Dvaṅgulaṃ vā dumāsaṃ vā, tato uddhaṃ na vaṭṭati.
2800.
2800.
නඛෙ නාසිකලොමානි, දීඝානි න තු ධාරයෙ;
Nakhe nāsikalomāni, dīghāni na tu dhāraye;
න ච වීසතිමට්ඨං වා, කාතුං වට්ටති භික්ඛුනො.
Na ca vīsatimaṭṭhaṃ vā, kātuṃ vaṭṭati bhikkhuno.
2801.
2801.
කප්පාපෙය්ය විසුං මස්සුං, දාඨිකං වා ඨපෙය්ය යො;
Kappāpeyya visuṃ massuṃ, dāṭhikaṃ vā ṭhapeyya yo;
සංහරාපෙය්ය වා ලොමං, සම්බාධෙ තස්ස දුක්කටං.
Saṃharāpeyya vā lomaṃ, sambādhe tassa dukkaṭaṃ.
2802.
2802.
ඡින්දතො දුක්කටං වුත්තං, කෙසෙ කත්තරිකාය වා;
Chindato dukkaṭaṃ vuttaṃ, kese kattarikāya vā;
අගිලානස්ස අඤ්ඤෙන, ඡින්දාපෙන්තස්ස වා තථා.
Agilānassa aññena, chindāpentassa vā tathā.
2803.
2803.
ඡින්දතො අත්තනො අඞ්ග-ජාතං ථුල්ලච්චයං සියා;
Chindato attano aṅga-jātaṃ thullaccayaṃ siyā;
සෙසඞ්ගඡෙදනෙ අත්ත-වධෙ ආපත්ති දුක්කටං.
Sesaṅgachedane atta-vadhe āpatti dukkaṭaṃ.
2804.
2804.
අහිකීටාදිදට්ඨස්ස, තාදිසාබාධපච්චයා;
Ahikīṭādidaṭṭhassa, tādisābādhapaccayā;
න දොසො ඡින්දතො අඞ්ගං, මොචෙන්තස්ස ච ලොහිතං.
Na doso chindato aṅgaṃ, mocentassa ca lohitaṃ.
2805.
2805.
අපරිස්සාවනො මග්ගං, සචෙ ගච්ඡති දුක්කටං;
Aparissāvano maggaṃ, sace gacchati dukkaṭaṃ;
යාචමානස්ස වා මග්ගෙ, තථෙවාදදතොපි තං.
Yācamānassa vā magge, tathevādadatopi taṃ.
2806.
2806.
න භුඤ්ජෙ න පිවෙ නග්ගො, න ඛාදෙ න ච සායයෙ;
Na bhuñje na pive naggo, na khāde na ca sāyaye;
න දදෙ න ච ගණ්හෙය්ය, න ගච්ඡෙය්යපි අඤ්ජසං.
Na dade na ca gaṇheyya, na gaccheyyapi añjasaṃ.
2807.
2807.
වන්දිතබ්බං න නග්ගෙන, වන්දාපෙතබ්බමෙව වා;
Vanditabbaṃ na naggena, vandāpetabbameva vā;
පරිකම්මං න කාතබ්බං, න නග්ගෙන ච කාරයෙ.
Parikammaṃ na kātabbaṃ, na naggena ca kāraye.
2808.
2808.
පරිකම්මෙ පටිච්ඡාදී, තිස්සො ජන්තාඝරාදිකා;
Parikamme paṭicchādī, tisso jantāgharādikā;
වුත්තා, වත්ථපටිච්ඡාදී, සබ්බත්ථ පන වට්ටති.
Vuttā, vatthapaṭicchādī, sabbattha pana vaṭṭati.
2809.
2809.
යත්ථ කත්ථචි පෙළායං, භුඤ්ජිතුං න ච වට්ටති;
Yattha katthaci peḷāyaṃ, bhuñjituṃ na ca vaṭṭati;
එකතො භුඤ්ජතො හොති, දුක්කටං එකභාජනෙ.
Ekato bhuñjato hoti, dukkaṭaṃ ekabhājane.
2810.
2810.
එකපාවුරණා එක-ත්ථරණා වා නිපජ්ජරෙ;
Ekapāvuraṇā eka-ttharaṇā vā nipajjare;
එකමඤ්චෙපි වා තෙසං, හොති ආපත්ති දුක්කටං.
Ekamañcepi vā tesaṃ, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
2811.
2811.
න නිසීදෙය්ය සඞ්ඝාටි-පල්ලත්ථිකමුපාගතො;
Na nisīdeyya saṅghāṭi-pallatthikamupāgato;
කිඤ්චි කීළං න කීළෙය්ය, පලිතං න ච ගාහයෙ.
Kiñci kīḷaṃ na kīḷeyya, palitaṃ na ca gāhaye.
2812.
2812.
භමුකාය නලාටෙ වා, දාඨිකායපි උග්ගතං;
Bhamukāya nalāṭe vā, dāṭhikāyapi uggataṃ;
තාදිසං පලිතං චඤ්ඤං, ගාහාපෙතුම්පි වට්ටති.
Tādisaṃ palitaṃ caññaṃ, gāhāpetumpi vaṭṭati.
2813.
2813.
අගිලානො සචෙ භික්ඛු, ඡත්තං ධාරෙය්ය දුක්කටං;
Agilāno sace bhikkhu, chattaṃ dhāreyya dukkaṭaṃ;
අත්තනො චීවරාදීනං, ගුත්තත්ථං පන වට්ටති.
Attano cīvarādīnaṃ, guttatthaṃ pana vaṭṭati.
2814.
2814.
හත්ථිසොණ්ඩං චතුක්කණ්ණං, වසනං මච්ඡවාළකං;
Hatthisoṇḍaṃ catukkaṇṇaṃ, vasanaṃ macchavāḷakaṃ;
වෙල්ලියං තාලවණ්ටඤ්ච, නිවාසෙන්තස්ස දුක්කටං.
Velliyaṃ tālavaṇṭañca, nivāsentassa dukkaṭaṃ.
2815.
2815.
ගහිපාරුපනං වාපි, පාරුපන්තස්ස දුක්කටං;
Gahipārupanaṃ vāpi, pārupantassa dukkaṭaṃ;
නිවාසනෙ පාරුපනෙ, පරිමණ්ඩලතා මතා.
Nivāsane pārupane, parimaṇḍalatā matā.
2816.
2816.
ලොකායතං න වාචෙය්ය, න ච තං පරියාපුණෙ;
Lokāyataṃ na vāceyya, na ca taṃ pariyāpuṇe;
න තිරච්ඡානවිජ්ජා වා, වාචෙතබ්බාව භික්ඛුනා.
Na tiracchānavijjā vā, vācetabbāva bhikkhunā.
2817.
2817.
න ච වට්ටති ධාරෙතුං, සබ්බා චාමරිබීජනී;
Na ca vaṭṭati dhāretuṃ, sabbā cāmaribījanī;
න චාලිම්පෙය්ය දායං වා, න ච ලඤ්ජෙ මුඛම්පි ච.
Na cālimpeyya dāyaṃ vā, na ca lañje mukhampi ca.
2818.
2818.
න වහෙ උභතොකාජං, වට්ටතන්තරකාජකං;
Na vahe ubhatokājaṃ, vaṭṭatantarakājakaṃ;
සීසක්ඛන්ධකටොලම්බ-භාරෙ දොසො න විජ්ජති.
Sīsakkhandhakaṭolamba-bhāre doso na vijjati.
2819.
2819.
අට්ඨඞ්ගුලාදිකං භික්ඛු, පච්ඡිමං චතුරඞ්ගුලා;
Aṭṭhaṅgulādikaṃ bhikkhu, pacchimaṃ caturaṅgulā;
ඛාදතො දන්තකට්ඨඤ්ච, හොති ආපත්ති දුක්කටං.
Khādato dantakaṭṭhañca, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
2820.
2820.
රුක්ඛං නෙවාභිරූහෙය්ය, කිච්චෙ සතිපි පොරිසං;
Rukkhaṃ nevābhirūheyya, kicce satipi porisaṃ;
ආපදාසු යථාකාමං, වට්ටතෙවාභිරූහිතුං.
Āpadāsu yathākāmaṃ, vaṭṭatevābhirūhituṃ.
2821.
2821.
ලසුණං න ච ඛාදෙය්ය, සචෙ නාකල්ලකො සියා;
Lasuṇaṃ na ca khādeyya, sace nākallako siyā;
නාරොපෙතබ්බකං බුද්ධ-වචනං අඤ්ඤථා පන.
Nāropetabbakaṃ buddha-vacanaṃ aññathā pana.
2822.
2822.
ඛිපිතෙන ච වත්තබ්බං, ‘‘ජීවා’’ති, ගිහිනා පුන;
Khipitena ca vattabbaṃ, ‘‘jīvā’’ti, gihinā puna;
‘‘ජීවථා’’ති ච වුත්තෙන, ‘‘චිරං ජීවා’’ති වට්ටති.
‘‘Jīvathā’’ti ca vuttena, ‘‘ciraṃ jīvā’’ti vaṭṭati.
2823.
2823.
සාමණෙරං ගහට්ඨං වා, ආකොටෙන්තස්ස දුක්කටං;
Sāmaṇeraṃ gahaṭṭhaṃ vā, ākoṭentassa dukkaṭaṃ;
සයනෙ පුප්ඵසංකිණ්ණෙ, න වට්ටති නිපජ්ජිතුං.
Sayane pupphasaṃkiṇṇe, na vaṭṭati nipajjituṃ.
2824.
2824.
ඛුරභණ්ඩං න ගණ්හෙය්ය, සචෙ න්හාපිතපුබ්බකො;
Khurabhaṇḍaṃ na gaṇheyya, sace nhāpitapubbako;
න ච ධාරණියා උණ්හී, සබ්බා බාහිරලොමිකා.
Na ca dhāraṇiyā uṇhī, sabbā bāhiralomikā.
2825.
2825.
අඞ්ගරාගං කරොන්තස්ස, දුක්කටං සමුදීරිතං;
Aṅgarāgaṃ karontassa, dukkaṭaṃ samudīritaṃ;
අකායබන්ධනස්සාපි, ගාමං පවිසතොපි ච.
Akāyabandhanassāpi, gāmaṃ pavisatopi ca.
2826.
2826.
ලොහජං දාරුජං සබ්බං, කප්පියං මත්තිකාමයං;
Lohajaṃ dārujaṃ sabbaṃ, kappiyaṃ mattikāmayaṃ;
විනා සත්ථඤ්ච පත්තඤ්ච, කතකං කුම්භකාරිකං.
Vinā satthañca pattañca, katakaṃ kumbhakārikaṃ.
ඛුද්දකවත්ථුක්ඛන්ධකකථා.
Khuddakavatthukkhandhakakathā.