Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / விப⁴ங்க³பாளி • Vibhaṅgapāḷi |
17. கு²த்³த³கவத்து²விப⁴ங்கோ³
17. Khuddakavatthuvibhaṅgo
1. ஏககமாதிகா
1. Ekakamātikā
832. (1)ஜாதிமதோ³ (2)கொ³த்தமதோ³ (3)ஆரொக்³யமதோ³ (4)யொப்³ப³னமதோ³ (5)ஜீவிதமதோ³ (6)லாப⁴மதோ³ (7)ஸக்காரமதோ³ (8) க³ருகாரமதோ³ (9) புரெக்கா²ரமதோ³ (10) பரிவாரமதோ³ (11) போ⁴க³மதோ³ (12) வண்ணமதோ³ (13) ஸுதமதோ³ (14) படிபா⁴னமதோ³ (15) ரத்தஞ்ஞுமதோ³ (16) பிண்ட³பாதிகமதோ³ (17) அனவஞ்ஞாதமதோ³ (18) இரியாபத²மதோ³ (19) இத்³தி⁴மதோ³ (20) யஸமதோ³ (21) ஸீலமதோ³ (22) ஜா²னமதோ³ (23) ஸிப்பமதோ³ (24) ஆரோஹமதோ³ (25) பரிணாஹமதோ³ (26) ஸண்டா²னமதோ³ (27) பாரிபூரிமதோ³ (28)மதோ³ (29) பமாதோ³ (30) த²ம்போ⁴ (31) ஸாரம்போ⁴ (32) அத்ரிச்ச²தா (33)மஹிச்ச²தா (34) பாபிச்ச²தா (35) ஸிங்க³ங் (36) திந்திணங் (37) சாபல்யங் (38)அஸபா⁴க³வுத்தி (39) அரதி (40) தந்தீ³ (41) விஜம்பி⁴தா (42) ப⁴த்தஸம்மதோ³ (43) சேதஸோ ச லீனத்தங் 1 (44) குஹனா (45) லபனா (46) நேமித்திகதா (47)நிப்பேஸிகதா (48) லாபே⁴ன லாப⁴ங் நிஜிகீ³ஸனதா 2 (49) ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ (50) ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ (51) ஹீனோ ஹமஸ்மீதி மானோ (52) ஸெய்யஸ்ஸ ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ (53) ஸெய்யஸ்ஸ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ (54) ஸெய்யஸ்ஸ ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோ (55) ஸதி³ஸஸ்ஸ ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ (56) ஸதி³ஸஸ்ஸ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ (57) ஸதி³ஸஸ்ஸ ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோ (58) ஹீனஸ்ஸ ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ (59) ஹீனஸ்ஸ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ (60) ஹீனஸ்ஸ ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோ (61) மானோ (62) அதிமானோ (63) மானாதிமானோ (64) ஓமானோ (65)அதி⁴மானோ (66) அஸ்மிமானோ (67) மிச்சா²மானோ (68) ஞாதிவிதக்கோ (69)ஜனபத³விதக்கோ (70) அமரவிதக்கோ (71) பரானுத்³த³யதாபடிஸங்யுத்தோ விதக்கோ (72) லாப⁴ஸக்காரஸிலோகபடிஸங்யுத்தோ விதக்கோ (73) அனவஞ்ஞத்திபடிஸங்யுத்தோ விதக்கோ
832. (1)Jātimado (2)gottamado (3)ārogyamado (4)yobbanamado (5)jīvitamado (6)lābhamado (7)sakkāramado (8) garukāramado (9) purekkhāramado (10) parivāramado (11) bhogamado (12) vaṇṇamado (13) sutamado (14) paṭibhānamado (15) rattaññumado (16) piṇḍapātikamado (17) anavaññātamado (18) iriyāpathamado (19) iddhimado (20) yasamado (21) sīlamado (22) jhānamado (23) sippamado (24) ārohamado (25) pariṇāhamado (26) saṇṭhānamado (27) pāripūrimado (28)mado (29) pamādo (30) thambho (31) sārambho (32) atricchatā (33)mahicchatā (34) pāpicchatā (35) siṅgaṃ (36) tintiṇaṃ (37) cāpalyaṃ (38)asabhāgavutti (39) arati (40) tandī (41) vijambhitā (42) bhattasammado (43) cetaso ca līnattaṃ 3 (44) kuhanā (45) lapanā (46) nemittikatā (47)nippesikatā (48) lābhena lābhaṃ nijigīsanatā 4 (49) seyyohamasmīti māno (50) sadisohamasmīti māno (51) hīno hamasmīti māno (52) seyyassa seyyohamasmīti māno (53) seyyassa sadisohamasmīti māno (54) seyyassa hīnohamasmīti māno (55) sadisassa seyyohamasmīti māno (56) sadisassa sadisohamasmīti māno (57) sadisassa hīnohamasmīti māno (58) hīnassa seyyohamasmīti māno (59) hīnassa sadisohamasmīti māno (60) hīnassa hīnohamasmīti māno (61) māno (62) atimāno (63) mānātimāno (64) omāno (65)adhimāno (66) asmimāno (67) micchāmāno (68) ñātivitakko (69)janapadavitakko (70) amaravitakko (71) parānuddayatāpaṭisaṃyutto vitakko (72) lābhasakkārasilokapaṭisaṃyutto vitakko (73) anavaññattipaṭisaṃyutto vitakko
ஏககங்.
Ekakaṃ.
2. து³கமாதிகா
2. Dukamātikā
833. (1) கோதோ⁴ ச உபனாஹோ ச (2) மக்கோ² ச பளாஸோ 5 ச (3) இஸ்ஸா ச மச்ச²ரியஞ்ச (4) மாயா ச ஸாடெ²ய்யஞ்ச (5) அவிஜ்ஜா ச ப⁴வதண்ஹா ச (6) ப⁴வதி³ட்டி² ச விப⁴வதி³ட்டி² ச (7) ஸஸ்ஸததி³ட்டி² ச உச்சே²த³தி³ட்டி² ச (8) அந்தவாதி³ட்டி² ச அனந்தவாதி³ட்டி² ச (9) புப்³ப³ந்தானுதி³ட்டி² ச அபரந்தானுதி³ட்டி² ச (10) அஹிரிகஞ்ச அனொத்தப்பஞ்ச (11) தோ³வசஸ்ஸதா ச பாபமித்ததா ச (12) அனஜ்ஜவோ ச அமத்³த³வோ ச (13) அக்க²ந்தி ச அஸோரச்சஞ்ச (14) அஸாக²ல்யஞ்ச அப்படிஸந்தா²ரோ ச (15)இந்த்³ரியேஸு அகு³த்தத்³வாரதா ச போ⁴ஜனே அமத்தஞ்ஞுதா ச (16) முட்ட²ஸ்ஸச்சஞ்ச அஸம்பஜஞ்ஞஞ்ச (17) ஸீலவிபத்தி ச தி³ட்டி²விபத்தி ச (18) அஜ்ஜ²த்தஸங்யோஜனஞ்ச ப³ஹித்³தா⁴ஸங்யோஜனஞ்ச
833. (1) Kodho ca upanāho ca (2) makkho ca paḷāso 6 ca (3) issā ca macchariyañca (4) māyā ca sāṭheyyañca (5) avijjā ca bhavataṇhā ca (6) bhavadiṭṭhi ca vibhavadiṭṭhi ca (7) sassatadiṭṭhi ca ucchedadiṭṭhi ca (8) antavādiṭṭhi ca anantavādiṭṭhi ca (9) pubbantānudiṭṭhi ca aparantānudiṭṭhi ca (10) ahirikañca anottappañca (11) dovacassatā ca pāpamittatā ca (12) anajjavo ca amaddavo ca (13) akkhanti ca asoraccañca (14) asākhalyañca appaṭisanthāro ca (15)indriyesu aguttadvāratā ca bhojane amattaññutā ca (16) muṭṭhassaccañca asampajaññañca (17) sīlavipatti ca diṭṭhivipatti ca (18) ajjhattasaṃyojanañca bahiddhāsaṃyojanañca
து³கங்.
Dukaṃ.
3. திகமாதிகா
3. Tikamātikā
834. (1) தீணி அகுஸலமூலானி (2) தயோ அகுஸலவிதக்கா (3) திஸ்ஸோ அகுஸலஸஞ்ஞா (4) திஸ்ஸோ அகுஸலதா⁴துயோ (5) தீணி து³ச்சரிதானி (6) தயோ ஆஸவா (7) தீணி ஸங்யோஜனானி (8) திஸ்ஸோ தண்ஹா (9) அபராபி திஸ்ஸோ தண்ஹா (10) அபராபி திஸ்ஸோ தண்ஹா (11) திஸ்ஸோ ஏஸனா (12) திஸ்ஸோ விதா⁴ (13) தீணி ப⁴யானி (14)தீணி தமானி (15) தீணி தித்தா²யதனானி (16) தயோ கிஞ்சனா (17) தீணி அங்க³ணானி (18) தீணி மலானி (19) தீணி விஸமானி (20) அபரானிபி தீணி விஸமானி (21) தயோ அக்³கீ³ (22) தயோ கஸாவா (23) அபரேபி தயோ கஸாவா (24)அஸ்ஸாத³தி³ட்டி², அத்தானுதி³ட்டி², மிச்சா²தி³ட்டி² (25) அரதி, விஹேஸா, அத⁴ம்மசரியா (26)தோ³வசஸ்ஸதா, பாபமித்ததா, நானத்தஸஞ்ஞா (27) உத்³த⁴ச்சங், கோஸஜ்ஜங், பமாதோ³ (28) அஸந்துட்டி²தா, அஸம்பஜஞ்ஞதா, மஹிச்ச²தா (29) அஹிரிகங், அனொத்தப்பங், பமாதோ³ (30)அனாத³ரியங், தோ³வசஸ்ஸதா, பாபமித்ததா (31) அஸ்ஸத்³தி⁴யங், அவத³ஞ்ஞுதா, கோஸஜ்ஜங் (32) உத்³த⁴ச்சங், அஸங்வரோ, து³ஸ்ஸீல்யங் (33) அரியானங் அத³ஸ்ஸனகம்யதா, ஸத்³த⁴ம்மங் அஸோதுகம்யதா, உபாரம்ப⁴சித்ததா (34) முட்ட²ஸ்ஸச்சங், அஸம்பஜஞ்ஞங், சேதஸோ விக்கே²போ (35)அயோனிஸோ மனஸிகாரோ, கும்மக்³க³ஸேவனா, சேதஸோ ச லீனத்தங்
834. (1) Tīṇi akusalamūlāni (2) tayo akusalavitakkā (3) tisso akusalasaññā (4) tisso akusaladhātuyo (5) tīṇi duccaritāni (6) tayo āsavā (7) tīṇi saṃyojanāni (8) tisso taṇhā (9) aparāpi tisso taṇhā (10) aparāpi tisso taṇhā (11) tisso esanā (12) tisso vidhā (13) tīṇi bhayāni (14)tīṇi tamāni (15) tīṇi titthāyatanāni (16) tayo kiñcanā (17) tīṇi aṅgaṇāni (18) tīṇi malāni (19) tīṇi visamāni (20) aparānipi tīṇi visamāni (21) tayo aggī (22) tayo kasāvā (23) aparepi tayo kasāvā (24)assādadiṭṭhi, attānudiṭṭhi, micchādiṭṭhi (25) arati, vihesā, adhammacariyā (26)dovacassatā, pāpamittatā, nānattasaññā (27) uddhaccaṃ, kosajjaṃ, pamādo (28) asantuṭṭhitā, asampajaññatā, mahicchatā (29) ahirikaṃ, anottappaṃ, pamādo (30)anādariyaṃ, dovacassatā, pāpamittatā (31) assaddhiyaṃ, avadaññutā, kosajjaṃ (32) uddhaccaṃ, asaṃvaro, dussīlyaṃ (33) ariyānaṃ adassanakamyatā, saddhammaṃ asotukamyatā, upārambhacittatā (34) muṭṭhassaccaṃ, asampajaññaṃ, cetaso vikkhepo (35)ayoniso manasikāro, kummaggasevanā, cetaso ca līnattaṃ
திகங்.
Tikaṃ.
4. சதுக்கமாதிகா
4. Catukkamātikā
835. (1) சத்தாரோ ஆஸவா (2) சத்தாரோ க³ந்தா² (3) சத்தாரோ ஓகா⁴ (4) சத்தாரோ யோகா³ (5) சத்தாரி உபாதா³னானி (6) சத்தாரோ தண்ஹுப்பாதா³ (7) சத்தாரி அக³திக³மனானி (8) சத்தாரோ விபரியாஸா 7 (9) சத்தாரோ அனரியவோஹாரா (10) அபரேபி சத்தாரோ அனரியவோஹாரா (11) சத்தாரி து³ச்சரிதானி (12) அபரானிபி சத்தாரி து³ச்சரிதானி (13)சத்தாரி ப⁴யானி (14) அபரானிபி சத்தாரி ப⁴யானி (15) சதஸ்ஸோ தி³ட்டி²யோ
835. (1) Cattāro āsavā (2) cattāro ganthā (3) cattāro oghā (4) cattāro yogā (5) cattāri upādānāni (6) cattāro taṇhuppādā (7) cattāri agatigamanāni (8) cattāro vipariyāsā 8 (9) cattāro anariyavohārā (10) aparepi cattāro anariyavohārā (11) cattāri duccaritāni (12) aparānipi cattāri duccaritāni (13)cattāri bhayāni (14) aparānipi cattāri bhayāni (15) catasso diṭṭhiyo
சதுக்கங்.
Catukkaṃ.
5. பஞ்சகமாதிகா
5. Pañcakamātikā
836. (1) பஞ்சோரம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி (2) பஞ்சுத்³த⁴ம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி (3) பஞ்ச மச்ச²ரியானி (4) பஞ்ச ஸங்கா³ (5) பஞ்ச ஸல்லா (6) பஞ்ச சேதோகி²லா (7)பஞ்ச சேதஸோவினிப³ந்தா⁴ 9 (8) பஞ்ச நீவரணானி (9) பஞ்ச கம்மானி ஆனந்தரிகானி (10) பஞ்ச தி³ட்டி²யோ (11) பஞ்ச வேரா (12) பஞ்ச ப்³யஸனா (13) பஞ்ச அக்க²ந்தியா ஆதீ³னவா (14) பஞ்ச ப⁴யானி (15) பஞ்ச தி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னவாதா³
836. (1) Pañcorambhāgiyāni saṃyojanāni (2) pañcuddhambhāgiyāni saṃyojanāni (3) pañca macchariyāni (4) pañca saṅgā (5) pañca sallā (6) pañca cetokhilā (7)pañca cetasovinibandhā 10 (8) pañca nīvaraṇāni (9) pañca kammāni ānantarikāni (10) pañca diṭṭhiyo (11) pañca verā (12) pañca byasanā (13) pañca akkhantiyā ādīnavā (14) pañca bhayāni (15) pañca diṭṭhadhammanibbānavādā
பஞ்சகங்.
Pañcakaṃ.
6. ச²க்கமாதிகா
6. Chakkamātikā
837. (1) ச² விவாத³மூலானி (2) ச² ச²ந்த³ராகா³ (3) ச² விரோத⁴வத்தூ²னி (4) ச² தண்ஹாகாயா (5) ச² அகா³ரவா (6) ச² பரிஹானியா த⁴ம்மா (7) அபரேபி ச² பரிஹானியா த⁴ம்மா (8) ச² ஸோமனஸ்ஸுபவிசாரா (9) ச² தோ³மனஸ்ஸுபவிசாரா (10) ச² உபெக்கு²பவிசாரா (11) ச² கே³ஹஸிதானி ஸோமனஸ்ஸானி (12) ச² கே³ஹஸிதானி தோ³மனஸ்ஸானி (13) ச² கே³ஹஸிதா உபெக்கா² (14) ச² தி³ட்டி²யோ
837. (1) Cha vivādamūlāni (2) cha chandarāgā (3) cha virodhavatthūni (4) cha taṇhākāyā (5) cha agāravā (6) cha parihāniyā dhammā (7) aparepi cha parihāniyā dhammā (8) cha somanassupavicārā (9) cha domanassupavicārā (10) cha upekkhupavicārā (11) cha gehasitāni somanassāni (12) cha gehasitāni domanassāni (13) cha gehasitā upekkhā (14) cha diṭṭhiyo
ச²க்கங்.
Chakkaṃ.
7. ஸத்தகமாதிகா
7. Sattakamātikā
838. (1) ஸத்த அனுஸயா (2) ஸத்த ஸங்யோஜனானி (3) ஸத்த பரியுட்டா²னானி (4)ஸத்த அஸத்³த⁴ம்மா (5) ஸத்த து³ச்சரிதானி (6) ஸத்த மானா (7) ஸத்த தி³ட்டி²யோ
838. (1) Satta anusayā (2) satta saṃyojanāni (3) satta pariyuṭṭhānāni (4)satta asaddhammā (5) satta duccaritāni (6) satta mānā (7) satta diṭṭhiyo
ஸத்தகங்.
Sattakaṃ.
8. அட்ட²கமாதிகா
8. Aṭṭhakamātikā
839. (1) அட்ட² கிலேஸவத்தூ²னி (2) அட்ட² குஸீதவத்தூ²னி (3) அட்ட²ஸு லோகத⁴ம்மேஸு சித்தஸ்ஸ படிகா⁴தோ (4) அட்ட² அனரியவோஹாரா (5) அட்ட² மிச்ச²த்தா (6) அட்ட² புரிஸதோ³ஸா (7) அட்ட² அஸஞ்ஞிவாதா³ (8) அட்ட² நேவஸஞ்ஞினாஸஞ்ஞிவாதா³
839. (1) Aṭṭha kilesavatthūni (2) aṭṭha kusītavatthūni (3) aṭṭhasu lokadhammesu cittassa paṭighāto (4) aṭṭha anariyavohārā (5) aṭṭha micchattā (6) aṭṭha purisadosā (7) aṭṭha asaññivādā (8) aṭṭha nevasaññināsaññivādā
அட்ட²கங்.
Aṭṭhakaṃ.
9. நவகமாதிகா
9. Navakamātikā
840. (1) நவ ஆகா⁴தவத்தூ²னி (2) நவ புரிஸமலானி (3) நவவிதா⁴ மானா (4)நவ தண்ஹாமூலகா த⁴ம்மா (5) நவ இஞ்ஜிதானி (6) நவ மஞ்ஞிதானி (7) நவ ப²ந்தி³தானி (8) நவ பபஞ்சிதானி (9) நவ ஸங்க²தானி
840. (1) Nava āghātavatthūni (2) nava purisamalāni (3) navavidhā mānā (4)nava taṇhāmūlakā dhammā (5) nava iñjitāni (6) nava maññitāni (7) nava phanditāni (8) nava papañcitāni (9) nava saṅkhatāni
நவகங்.
Navakaṃ.
10. த³ஸகமாதிகா
10. Dasakamātikā
841. (1) த³ஸ கிலேஸவத்தூ²னி (2) த³ஸ ஆகா⁴தவத்தூ²னி (3) த³ஸ அகுஸலகம்மபதா² (4) த³ஸ ஸங்யோஜனானி (5) த³ஸ மிச்ச²த்தா (6) த³ஸவத்து²கா மிச்சா²தி³ட்டி² (7) த³ஸவத்து²கா அந்தக்³கா³ஹிகா தி³ட்டி²
841. (1) Dasa kilesavatthūni (2) dasa āghātavatthūni (3) dasa akusalakammapathā (4) dasa saṃyojanāni (5) dasa micchattā (6) dasavatthukā micchādiṭṭhi (7) dasavatthukā antaggāhikā diṭṭhi
த³ஸகங்.
Dasakaṃ.
842. அட்டா²ரஸ தண்ஹாவிசரிதானி அஜ்ஜ²த்திகஸ்ஸ உபாதா³ய, அட்டா²ரஸ தண்ஹாவிசரிதானி பா³ஹிரஸ்ஸ உபாதா³ய, ததே³கஜ்ஜ²ங் அபி⁴ஸஞ்ஞூஹித்வா அபி⁴ஸங்கி²பித்வா ச²த்திங்ஸ தண்ஹாவிசரிதானி ஹொந்தி. இதி அதீதானி ச²த்திங்ஸ தண்ஹாவிசரிதானி, அனாக³தானி ச²த்திங்ஸ தண்ஹாவிசரிதானி, பச்சுப்பன்னானி ச²த்திங்ஸ தண்ஹாவிசரிதானி, ததே³கஜ்ஜ²ங் அபி⁴ஸஞ்ஞூஹித்வா அபி⁴ஸங்கி²பித்வா அட்ட² தண்ஹாவிசரிதஸதங் ஹோதி. யானி ச த்³வாஸட்டி² தி³ட்டி²க³தானி ப்³ரஹ்மஜாலே வெய்யாகரணே வுத்தானி ப⁴க³வதா.
842. Aṭṭhārasa taṇhāvicaritāni ajjhattikassa upādāya, aṭṭhārasa taṇhāvicaritāni bāhirassa upādāya, tadekajjhaṃ abhisaññūhitvā abhisaṅkhipitvā chattiṃsa taṇhāvicaritāni honti. Iti atītāni chattiṃsa taṇhāvicaritāni, anāgatāni chattiṃsa taṇhāvicaritāni, paccuppannāni chattiṃsa taṇhāvicaritāni, tadekajjhaṃ abhisaññūhitvā abhisaṅkhipitvā aṭṭha taṇhāvicaritasataṃ hoti. Yāni ca dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni brahmajāle veyyākaraṇe vuttāni bhagavatā.
மாதிகா.
Mātikā.
1. ஏககனித்³தே³ஸோ
1. Ekakaniddeso
(1) ஜாதிமதோ³
(1) Jātimado
843. தத்த² கதமோ ஜாதிமதோ³? ஜாதிங் படிச்ச மதோ³ மஜ்ஜனா மஜ்ஜிதத்தங் மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ 11 த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஜாதிமதோ³’’.
843. Tattha katamo jātimado? Jātiṃ paṭicca mado majjanā majjitattaṃ māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo 12 dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘jātimado’’.
(2-27) கொ³த்தமதா³தீ³
(2-27) Gottamadādī
844. தத்த² கதமோ கொ³த்தமதோ³? கொ³த்தங் படிச்ச…பே॰… ஆரொக்³யங் படிச்ச…பே॰… யொப்³ப³னங் படிச்ச…பே॰… ஜீவிதங் படிச்ச…பே॰… லாப⁴ங் படிச்ச…பே॰… ஸக்காரங் படிச்ச…பே॰… க³ருகாரங் படிச்ச…பே॰… புரெக்கா²ரங் படிச்ச…பே॰… பரிவாரங் படிச்ச…பே॰… போ⁴க³ங் படிச்ச…பே॰… வண்ணங் படிச்ச…பே॰… ஸுதங் படிச்ச…பே॰… படிபா⁴னங் படிச்ச…பே॰… ரத்தஞ்ஞுதங் படிச்ச…பே॰… பிண்ட³பாதிகத்தங் படிச்ச…பே॰… அனவஞ்ஞாதங் படிச்ச…பே॰… இரியாபத²ங் படிச்ச…பே॰… இத்³தி⁴ங் படிச்ச…பே॰… யஸங் படிச்ச…பே॰… ஸீலங் படிச்ச…பே॰… ஜா²னங் படிச்ச…பே॰… ஸிப்பங் படிச்ச…பே॰… ஆரோஹங் படிச்ச…பே॰… பரிணாஹங் படிச்ச…பே॰… ஸண்டா²னங் படிச்ச…பே॰… பாரிபூரிங் படிச்ச மதோ³ மஜ்ஜனா மஜ்ஜிதத்தங் மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘பாரிபூரிமதோ³’’.
844. Tattha katamo gottamado? Gottaṃ paṭicca…pe… ārogyaṃ paṭicca…pe… yobbanaṃ paṭicca…pe… jīvitaṃ paṭicca…pe… lābhaṃ paṭicca…pe… sakkāraṃ paṭicca…pe… garukāraṃ paṭicca…pe… purekkhāraṃ paṭicca…pe… parivāraṃ paṭicca…pe… bhogaṃ paṭicca…pe… vaṇṇaṃ paṭicca…pe… sutaṃ paṭicca…pe… paṭibhānaṃ paṭicca…pe… rattaññutaṃ paṭicca…pe… piṇḍapātikattaṃ paṭicca…pe… anavaññātaṃ paṭicca…pe… iriyāpathaṃ paṭicca…pe… iddhiṃ paṭicca…pe… yasaṃ paṭicca…pe… sīlaṃ paṭicca…pe… jhānaṃ paṭicca…pe… sippaṃ paṭicca…pe… ārohaṃ paṭicca…pe… pariṇāhaṃ paṭicca…pe… saṇṭhānaṃ paṭicca…pe… pāripūriṃ paṭicca mado majjanā majjitattaṃ māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘pāripūrimado’’.
(28) மதோ³
(28) Mado
845. தத்த² கதமோ மதோ³? யோ மதோ³ மஜ்ஜனா மஜ்ஜிதத்தங் மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘மதோ³’’.
845. Tattha katamo mado? Yo mado majjanā majjitattaṃ māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘mado’’.
(29) பமாதோ³
(29) Pamādo
846. தத்த² கதமோ பமாதோ³? காயது³ச்சரிதே வா வசீது³ச்சரிதே வா மனோது³ச்சரிதே வா பஞ்சஸு வா காமகு³ணேஸு சித்தஸ்ஸ வொஸ்ஸக்³கோ³ வொஸ்ஸக்³கா³னுப்பதா³னங் குஸலானங் வா த⁴ம்மானங் பா⁴வனாய அஸக்கச்சகிரியதா அஸாதச்சகிரியதா அனட்டி²தகிரியதா ஓலீனவுத்திதா நிக்கி²த்தச²ந்த³தா நிக்கி²த்தது⁴ரதா அனாஸேவனா அபா⁴வனா அப³ஹுலீகம்மங் அனதி⁴ட்டா²னங் அனநுயோகோ³ பமாதோ³, யோ ஏவரூபோ பமாதோ³ பமஜ்ஜனா பமஜ்ஜிதத்தங் – அயங் வுச்சதி ‘‘பமாதோ³’’.
846. Tattha katamo pamādo? Kāyaduccarite vā vacīduccarite vā manoduccarite vā pañcasu vā kāmaguṇesu cittassa vossaggo vossaggānuppadānaṃ kusalānaṃ vā dhammānaṃ bhāvanāya asakkaccakiriyatā asātaccakiriyatā anaṭṭhitakiriyatā olīnavuttitā nikkhittachandatā nikkhittadhuratā anāsevanā abhāvanā abahulīkammaṃ anadhiṭṭhānaṃ ananuyogo pamādo, yo evarūpo pamādo pamajjanā pamajjitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘pamādo’’.
(30) த²ம்போ⁴
(30) Thambho
847. தத்த² கதமோ த²ம்போ⁴? யோ த²ம்போ⁴ த²ம்ப⁴னா த²ம்பி⁴தத்தங் கக்க²ளியங் பா²ருஸியங் உஜுசித்ததா அமுது³தா – அயங் வுச்சதி ‘‘த²ம்போ⁴’’.
847. Tattha katamo thambho? Yo thambho thambhanā thambhitattaṃ kakkhaḷiyaṃ phārusiyaṃ ujucittatā amudutā – ayaṃ vuccati ‘‘thambho’’.
(31) ஸாரம்போ⁴
(31) Sārambho
848. தத்த² கதமோ ஸாரம்போ⁴? யோ ஸாரம்போ⁴ படிஸாரம்போ⁴ ஸாரம்ப⁴னா படிஸாரம்ப⁴னா படிஸாரம்பி⁴தத்தங் – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸாரம்போ⁴’’.
848. Tattha katamo sārambho? Yo sārambho paṭisārambho sārambhanā paṭisārambhanā paṭisārambhitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘sārambho’’.
(32) அத்ரிச்ச²தா
(32) Atricchatā
849. தத்த² கதமா அத்ரிச்ச²தா? இதரீதரசீவரபிண்ட³பாதஸேனாஸனகி³லானப்பச்சயபே⁴ஸஜ்ஜபரிக்கா²ரேஹி பஞ்சஹி வா காமகு³ணேஹி அஸந்துட்ட²ஸ்ஸ பி⁴ய்யோகம்யதா , யா ஏவரூபா இச்சா² இச்சா²க³தா அத்ரிச்ச²தா ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘அத்ரிச்ச²தா’’.
849. Tattha katamā atricchatā? Itarītaracīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārehi pañcahi vā kāmaguṇehi asantuṭṭhassa bhiyyokamyatā , yā evarūpā icchā icchāgatā atricchatā rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘atricchatā’’.
(33) மஹிச்ச²தா
(33) Mahicchatā
850. தத்த² கதமா மஹிச்ச²தா? இதரீதரசீவரபிண்ட³பாதஸேனாஸனகி³லானப்பச்சயபே⁴ஸஜ்ஜபரிக்கா²ரேஹி பஞ்சஹி வா காமகு³ணேஹி அஸந்துட்ட²ஸ்ஸ பி⁴ய்யோகம்யதா, யா ஏவரூபா இச்சா² இச்சா²க³தா மஹிச்ச²தா ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘மஹிச்ச²தா’’.
850. Tattha katamā mahicchatā? Itarītaracīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārehi pañcahi vā kāmaguṇehi asantuṭṭhassa bhiyyokamyatā, yā evarūpā icchā icchāgatā mahicchatā rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘mahicchatā’’.
(34) பாபிச்ச²தா
(34) Pāpicchatā
851. தத்த² கதமா பாபிச்ச²தா? இதே⁴கச்சோ அஸ்ஸத்³தோ⁴ ஸமானோ ‘‘ஸத்³தோ⁴தி மங் ஜனோ ஜானாதூ’’தி இச்ச²தி, து³ஸ்ஸீலோ ஸமானோ ‘‘ஸீலவாதி மங் ஜனோ ஜானாதூ’’தி இச்ச²தி, அப்பஸ்ஸுதோ ஸமானோ ‘‘ப³ஹுஸ்ஸுதோதி மங் ஜனோ ஜானாதூ’’தி இச்ச²தி, ஸங்க³ணிகாராமோ ஸமானோ ‘‘பவிவித்தோதி மங் ஜனோ ஜானாதூ’’தி இச்ச²தி, குஸீதோ ஸமானோ ‘‘ஆரத்³த⁴வீரியோதி மங் ஜனோ ஜானாதூ’’தி இச்ச²தி, முட்ட²ஸ்ஸதீ ஸமானோ ‘‘உபட்டி²தஸ்ஸதீதி மங் ஜனோ ஜானாதூ’’தி இச்ச²தி, அஸமாஹிதோ ஸமானோ ‘‘ஸமாஹிதோதி மங் ஜனோ ஜானாதூ’’தி இச்ச²தி, து³ப்பஞ்ஞோ ஸமானோ ‘‘பஞ்ஞவாதி மங் ஜனோ ஜானாதூ’’தி இச்ச²தி, அகீ²ணாஸவோ ஸமானோ ‘‘கீ²ணாஸவோதி மங் ஜனோ ஜானாதூ’’தி இச்ச²தி – யா ஏவரூபா இச்சா² இச்சா²க³தா பாபிச்ச²தா ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘பாபிச்ச²தா’’.
851. Tattha katamā pāpicchatā? Idhekacco assaddho samāno ‘‘saddhoti maṃ jano jānātū’’ti icchati, dussīlo samāno ‘‘sīlavāti maṃ jano jānātū’’ti icchati, appassuto samāno ‘‘bahussutoti maṃ jano jānātū’’ti icchati, saṅgaṇikārāmo samāno ‘‘pavivittoti maṃ jano jānātū’’ti icchati, kusīto samāno ‘‘āraddhavīriyoti maṃ jano jānātū’’ti icchati, muṭṭhassatī samāno ‘‘upaṭṭhitassatīti maṃ jano jānātū’’ti icchati, asamāhito samāno ‘‘samāhitoti maṃ jano jānātū’’ti icchati, duppañño samāno ‘‘paññavāti maṃ jano jānātū’’ti icchati, akhīṇāsavo samāno ‘‘khīṇāsavoti maṃ jano jānātū’’ti icchati – yā evarūpā icchā icchāgatā pāpicchatā rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘pāpicchatā’’.
(35) ஸிங்க³ங்
(35) Siṅgaṃ
852. தத்த² கதமங் ஸிங்க³ங்? யங் ஸிங்க³ங் ஸிங்கா³ரதா சாதுரதா சாதுரியங் பரிக்க²த்ததா பாரிக்க²த்தியங் – இத³ங் வுச்சதி ‘‘ஸிங்க³ங்’’.
852. Tattha katamaṃ siṅgaṃ? Yaṃ siṅgaṃ siṅgāratā cāturatā cāturiyaṃ parikkhattatā pārikkhattiyaṃ – idaṃ vuccati ‘‘siṅgaṃ’’.
(36) திந்திணங்
(36) Tintiṇaṃ
853. தத்த² கதமங் திந்திணங்? யங் திந்திணங் திந்திணாயனா திந்திணாயிதத்தங் லோலுப்பங் லோலுப்பாயனா லோலுப்பாயிதத்தங் புச்ச²ஞ்ஜிகதா ஸாது⁴கம்யதா – இத³ங் வுச்சதி ‘‘திந்திணங்’’.
853. Tattha katamaṃ tintiṇaṃ? Yaṃ tintiṇaṃ tintiṇāyanā tintiṇāyitattaṃ loluppaṃ loluppāyanā loluppāyitattaṃ pucchañjikatā sādhukamyatā – idaṃ vuccati ‘‘tintiṇaṃ’’.
(37) சாபல்யங்
(37) Cāpalyaṃ
854. தத்த² கதமங் சாபல்யங்? சீவரமண்ட³னா பத்தமண்ட³னா ஸேனாஸனமண்ட³னா இமஸ்ஸ வா பூதிகாயஸ்ஸ பா³ஹிரானங் வா பரிக்கா²ரானங் மண்ட³னா விபூ⁴ஸனா கேளனா பரிகேளனா கி³த்³தி⁴கதா கி³த்³தி⁴கத்தங் சபலதா சாபல்யங் – இத³ங் வுச்சதி ‘‘சாபல்யங்’’.
854. Tattha katamaṃ cāpalyaṃ? Cīvaramaṇḍanā pattamaṇḍanā senāsanamaṇḍanā imassa vā pūtikāyassa bāhirānaṃ vā parikkhārānaṃ maṇḍanā vibhūsanā keḷanā parikeḷanā giddhikatā giddhikattaṃ capalatā cāpalyaṃ – idaṃ vuccati ‘‘cāpalyaṃ’’.
(38) அஸபா⁴க³வுத்தி
(38) Asabhāgavutti
855. தத்த² கதமங் அஸபா⁴க³வுத்தி? மாதரி வா பிதரி வா ஜெட்டே² வா பா⁴தரி வா ஆசரியேஸு வா உபஜ்ஜா²யே வா பு³த்³தே⁴ வா ஸாவகேஸு வா அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேஸு க³ருட்டா²னியேஸு விப்படிகூலக்³கா³ஹிதா விபச்சனீகஸாததா அனாத³ரியங் அனாத³ரியதா அகா³ரவதா அப்பதிஸ்ஸவதா – அயங் வுச்சதி ‘‘அஸபா⁴க³வுத்தி’’.
855. Tattha katamaṃ asabhāgavutti? Mātari vā pitari vā jeṭṭhe vā bhātari vā ācariyesu vā upajjhāye vā buddhe vā sāvakesu vā aññataraññataresu garuṭṭhāniyesu vippaṭikūlaggāhitā vipaccanīkasātatā anādariyaṃ anādariyatā agāravatā appatissavatā – ayaṃ vuccati ‘‘asabhāgavutti’’.
(39) அரதி
(39) Arati
856. தத்த² கதமா அரதி? பந்தேஸு வா ஸேனாஸனேஸு அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேஸு வா அதி⁴குஸலேஸு த⁴ம்மேஸு அரதி அரதிதா அனபி⁴ரதி அனபி⁴ரமணா உக்கண்டி²தா பரிதஸ்ஸிதா – அயங் வுச்சதி ‘‘அரதி’’.
856. Tattha katamā arati? Pantesu vā senāsanesu aññataraññataresu vā adhikusalesu dhammesu arati aratitā anabhirati anabhiramaṇā ukkaṇṭhitā paritassitā – ayaṃ vuccati ‘‘arati’’.
(40) தந்தீ³
(40) Tandī
857. தத்த² கதமா தந்தீ³? யா தந்தீ³ தந்தி³யனா தந்தி³மனகதா ஆலஸ்யங் ஆலஸ்யாயனா ஆலஸ்யாயிதத்தங் – அயங் வுச்சதி ‘‘தந்தீ³’’.
857. Tattha katamā tandī? Yā tandī tandiyanā tandimanakatā ālasyaṃ ālasyāyanā ālasyāyitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘tandī’’.
(41) விஜம்பி⁴தா
(41) Vijambhitā
858. தத்த² கதமா விஜம்பி⁴தா? யா காயஸ்ஸ ஜம்ப⁴னா விஜம்ப⁴னா ஆனமனா வினமனா ஸன்னமனா பணமனா ப்³யாதி⁴யகங் – அயங் வுச்சதி ‘‘விஜம்பி⁴தா’’.
858. Tattha katamā vijambhitā? Yā kāyassa jambhanā vijambhanā ānamanā vinamanā sannamanā paṇamanā byādhiyakaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘vijambhitā’’.
(42) ப⁴த்தஸம்மதோ³
(42) Bhattasammado
859. தத்த² கதமோ ப⁴த்தஸம்மதோ³? யா பு⁴த்தாவிஸ்ஸ ப⁴த்தமுச்சா² ப⁴த்தகிலமதோ² ப⁴த்தபரிளாஹோ காயது³ட்டு²ல்லங் – அயங் வுச்சதி ‘‘ப⁴த்தஸம்மதோ³’’.
859. Tattha katamo bhattasammado? Yā bhuttāvissa bhattamucchā bhattakilamatho bhattapariḷāho kāyaduṭṭhullaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘bhattasammado’’.
(43) சேதஸோ ச லீனத்தங்
(43) Cetaso ca līnattaṃ
860. தத்த² கதமங் சேதஸோ ச லீனத்தங்? யா சித்தஸ்ஸ அகல்யதா அகம்மஞ்ஞதா ஓலீயனா ஸல்லீயனா லீனங் லீயனா லீயிதத்தங் தி²னங் தீ²யனா தீ²யிதத்தங் சித்தஸ்ஸ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘சேதஸோ ச லீனத்தங்’’.
860. Tattha katamaṃ cetaso ca līnattaṃ? Yā cittassa akalyatā akammaññatā olīyanā sallīyanā līnaṃ līyanā līyitattaṃ thinaṃ thīyanā thīyitattaṃ cittassa – idaṃ vuccati ‘‘cetaso ca līnattaṃ’’.
(44) குஹனா
(44) Kuhanā
(45) லபனா
(45) Lapanā
862. தத்த² கதமா லபனா? லாப⁴ஸக்காரஸிலோகஸன்னிஸ்ஸிதஸ்ஸ பாபிச்ச²ஸ்ஸ இச்சா²பகதஸ்ஸ யா பரேஸங் ஆலபனா லபனா ஸல்லபனா உல்லபனா ஸமுல்லபனா உன்னஹனா ஸமுன்னஹனா உக்காசனா ஸமுக்காசனா அனுப்பியபா⁴ணிதா சாடுகம்யதா முக்³க³ஸூப்யதா பாரிப⁴டயதா – அயங் வுச்சதி ‘‘லபனா’’.
862. Tattha katamā lapanā? Lābhasakkārasilokasannissitassa pāpicchassa icchāpakatassa yā paresaṃ ālapanā lapanā sallapanā ullapanā samullapanā unnahanā samunnahanā ukkācanā samukkācanā anuppiyabhāṇitā cāṭukamyatā muggasūpyatā pāribhaṭayatā – ayaṃ vuccati ‘‘lapanā’’.
(46) நேமித்திகதா
(46) Nemittikatā
863. தத்த² கதமா நேமித்திகதா? லாப⁴ஸக்காரஸிலோகஸன்னிஸ்ஸிதஸ்ஸ பாபிச்ச²ஸ்ஸ இச்சா²பகதஸ்ஸ யங் பரேஸங் நிமித்தங் நிமித்தகம்மங் ஓபா⁴ஸோ ஓபா⁴ஸகம்மங் ஸாமந்தஜப்பா பரிகதா² – அயங் வுச்சதி ‘‘நேமித்திகதா’’.
863. Tattha katamā nemittikatā? Lābhasakkārasilokasannissitassa pāpicchassa icchāpakatassa yaṃ paresaṃ nimittaṃ nimittakammaṃ obhāso obhāsakammaṃ sāmantajappā parikathā – ayaṃ vuccati ‘‘nemittikatā’’.
(47) நிப்பேஸிகதா
(47) Nippesikatā
864. தத்த² கதமா நிப்பேஸிகதா? லாப⁴ஸக்காரஸிலோகஸன்னிஸ்ஸிதஸ்ஸ பாபிச்ச²ஸ்ஸ இச்சா²பகதஸ்ஸ யா பரேஸங் அக்கோஸனா வம்ப⁴னா க³ரஹணா உக்கே²பனா ஸமுக்கே²பனா கி²பனா ஸங்கி²பனா பாபனா ஸம்பாபனா அவண்ணஹாரிகா பரபிட்டி²மங்ஸிகதா – அயங் வுச்சதி ‘‘நிப்பேஸிகதா’’.
864. Tattha katamā nippesikatā? Lābhasakkārasilokasannissitassa pāpicchassa icchāpakatassa yā paresaṃ akkosanā vambhanā garahaṇā ukkhepanā samukkhepanā khipanā saṅkhipanā pāpanā sampāpanā avaṇṇahārikā parapiṭṭhimaṃsikatā – ayaṃ vuccati ‘‘nippesikatā’’.
(48) லாபே⁴ன லாப⁴ங் நிஜிகீ³ஸனதா
(48) Lābhena lābhaṃ nijigīsanatā
865. தத்த² கதமா லாபே⁴ன லாப⁴ங் நிஜிகீ³ஸனதா? லாப⁴ஸக்காரஸிலோகஸன்னிஸ்ஸிதோ பாபிச்சோ² இச்சா²பகதோ இதோ லத்³த⁴ங் ஆமிஸங் அமுத்ர ஹரதி அமுத்ர வா லத்³த⁴ங் ஆமிஸங் இத⁴ ஆஹரதி, யா ஏவரூபா ஆமிஸஸ்ஸ எட்டி² க³வெட்டி² பரியெட்டி² ஏஸனா க³வேஸனா பரியேஸனா – அயங் வுச்சதி ‘‘லாபே⁴ன லாப⁴ங் நிஜிகீ³ஸனதா’’.
865. Tattha katamā lābhena lābhaṃ nijigīsanatā? Lābhasakkārasilokasannissito pāpiccho icchāpakato ito laddhaṃ āmisaṃ amutra harati amutra vā laddhaṃ āmisaṃ idha āharati, yā evarūpā āmisassa eṭṭhi gaveṭṭhi pariyeṭṭhi esanā gavesanā pariyesanā – ayaṃ vuccati ‘‘lābhena lābhaṃ nijigīsanatā’’.
(49) ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ
(49) Seyyohamasmīti māno
866. தத்த² கதமோ ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ? இதே⁴கச்சோ ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா வண்ணபொக்க²ரதாய வா த⁴னேன வா அஜ்ஜே²னேன வா கம்மாயதனேன வா ஸிப்பாயதனேன வா விஜ்ஜாட்டா²னேன 17 வா ஸுதேன வா படிபா⁴னேன வா அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா மானங் ஜப்பேதி, யோ ஏவரூபோ மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ’’.
866. Tattha katamo seyyohamasmīti māno? Idhekacco jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā vaṇṇapokkharatāya vā dhanena vā ajjhenena vā kammāyatanena vā sippāyatanena vā vijjāṭṭhānena 18 vā sutena vā paṭibhānena vā aññataraññatarena vatthunā mānaṃ jappeti, yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘seyyohamasmīti māno’’.
(50) ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ
(50) Sadisohamasmīti māno
867. தத்த² கதமோ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ? இதே⁴கச்சோ ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா வண்ணபொக்க²ரதாய வா த⁴னேன வா அஜ்ஜே²னேன வா கம்மாயதனேன வா ஸிப்பாயதனேன வா விஜ்ஜாட்டா²னேன வா ஸுதேன வா படிபா⁴னேன வா அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா மானங் ஜப்பேதி, யோ ஏவரூபோ மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ’’.
867. Tattha katamo sadisohamasmīti māno? Idhekacco jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā vaṇṇapokkharatāya vā dhanena vā ajjhenena vā kammāyatanena vā sippāyatanena vā vijjāṭṭhānena vā sutena vā paṭibhānena vā aññataraññatarena vatthunā mānaṃ jappeti, yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘sadisohamasmīti māno’’.
(51) ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோ
(51) Hīnohamasmīti māno
868. தத்த² கதமோ ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோ? இதே⁴கச்சோ ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா வண்ணபொக்க²ரதாய வா த⁴னேன வா அஜ்ஜே²னேன வா கம்மாயதனேன வா ஸிப்பாயதனேன வா விஜ்ஜாட்டா²னேன வா ஸுதேன வா படிபா⁴னேன வா அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா ஓமானங் ஜப்பேதி, யோ ஏவரூபோ ஓமானோ ஓமஞ்ஞனா ஓமஞ்ஞிதத்தங் ஹீளனா ஓஹீளனா ஓஹீளிதத்தங் அத்துஞ்ஞா அத்தவஞ்ஞா அத்தபரிப⁴வோ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோ’’.
868. Tattha katamo hīnohamasmīti māno? Idhekacco jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā vaṇṇapokkharatāya vā dhanena vā ajjhenena vā kammāyatanena vā sippāyatanena vā vijjāṭṭhānena vā sutena vā paṭibhānena vā aññataraññatarena vatthunā omānaṃ jappeti, yo evarūpo omāno omaññanā omaññitattaṃ hīḷanā ohīḷanā ohīḷitattaṃ attuññā attavaññā attaparibhavo – ayaṃ vuccati ‘‘hīnohamasmīti māno’’.
(52) ஸெய்யஸ்ஸ ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ
(52) Seyyassa seyyohamasmīti māno
869. தத்த² கதமோ ஸெய்யஸ்ஸ ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ? இதே⁴கச்சோ ஸெய்யோ ஹோதி ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா வண்ணபொக்க²ரதாய வா த⁴னேன வா அஜ்ஜே²னேன வா கம்மாயதனேன வா ஸிப்பாயதனேன வா விஜ்ஜாட்டா²னேன வா ஸுதேன வா படிபா⁴னேன வா அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா பரேஹி ஸெய்யங் அத்தானங் த³ஹதி; ஸோ தங் நிஸ்ஸாய மானங் ஜப்பேதி. யோ ஏவரூபோ மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸெய்யஸ்ஸ ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ’’.
869. Tattha katamo seyyassa seyyohamasmīti māno? Idhekacco seyyo hoti jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā vaṇṇapokkharatāya vā dhanena vā ajjhenena vā kammāyatanena vā sippāyatanena vā vijjāṭṭhānena vā sutena vā paṭibhānena vā aññataraññatarena vatthunā parehi seyyaṃ attānaṃ dahati; so taṃ nissāya mānaṃ jappeti. Yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘seyyassa seyyohamasmīti māno’’.
(53) ஸெய்யஸ்ஸ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ
(53) Seyyassa sadisohamasmīti māno
870. தத்த² கதமோ ஸெய்யஸ்ஸ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ? இதே⁴கச்சோ ஸெய்யோ ஹோதி ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா வண்ணபொக்க²ரதாய வா த⁴னேன வா அஜ்ஜே²னேன வா கம்மாயதனேன வா ஸிப்பாயதனேன வா விஜ்ஜாட்டா²னேன வா ஸுதேன வா படிபா⁴னேன வா அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா பரேஹி ஸதி³ஸங் அத்தானங் த³ஹதி; ஸோ தங் நிஸ்ஸாய மானங் ஜப்பேதி. யோ ஏவரூபோ மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸெய்யஸ்ஸ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ’’.
870. Tattha katamo seyyassa sadisohamasmīti māno? Idhekacco seyyo hoti jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā vaṇṇapokkharatāya vā dhanena vā ajjhenena vā kammāyatanena vā sippāyatanena vā vijjāṭṭhānena vā sutena vā paṭibhānena vā aññataraññatarena vatthunā parehi sadisaṃ attānaṃ dahati; so taṃ nissāya mānaṃ jappeti. Yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘seyyassa sadisohamasmīti māno’’.
(54) ஸெய்யஸ்ஸ ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோ
(54) Seyyassa hīnohamasmīti māno
871. தத்த² கதமோ ஸெய்யஸ்ஸ ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோ? இதே⁴கச்சோ ஸெய்யோ ஹோதி ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா வண்ணபொக்க²ரதாய வா த⁴னேன வா அஜ்ஜே²னேன வா கம்மாயதனேன வா ஸிப்பாயதனேன வா விஜ்ஜாட்டா²னேன வா ஸுதேன வா படிபா⁴னேன வா அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா பரேஹி ஹீனங் அத்தானங் த³ஹதி; ஸோ தங் நிஸ்ஸாய ஓமானங் ஜப்பேதி. யோ ஏவரூபோ ஓமானோ ஓமஞ்ஞனா ஓமஞ்ஞிதத்தங் ஹீளனா ஓஹீளனா ஓஹீளிதத்தங் அத்துஞ்ஞா அத்தவஞ்ஞா அத்தபரிப⁴வோ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸெய்யஸ்ஸ ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோ’’.
871. Tattha katamo seyyassa hīnohamasmīti māno? Idhekacco seyyo hoti jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā vaṇṇapokkharatāya vā dhanena vā ajjhenena vā kammāyatanena vā sippāyatanena vā vijjāṭṭhānena vā sutena vā paṭibhānena vā aññataraññatarena vatthunā parehi hīnaṃ attānaṃ dahati; so taṃ nissāya omānaṃ jappeti. Yo evarūpo omāno omaññanā omaññitattaṃ hīḷanā ohīḷanā ohīḷitattaṃ attuññā attavaññā attaparibhavo – ayaṃ vuccati ‘‘seyyassa hīnohamasmīti māno’’.
(55) ஸதி³ஸஸ்ஸ ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ
(55) Sadisassa seyyohamasmīti māno
872. தத்த² கதமோ ஸதி³ஸஸ்ஸ ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ? இதே⁴கச்சோ ஸதி³ஸோ ஹோதி ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா…பே॰… அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா பரேஹி ஸெய்யங் அத்தானங் த³ஹதி; ஸோ தங் நிஸ்ஸாய மானங் ஜப்பேதி. யோ ஏவரூபோ மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங்…பே॰… கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸதி³ஸஸ்ஸ ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ’’.
872. Tattha katamo sadisassa seyyohamasmīti māno? Idhekacco sadiso hoti jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā…pe… aññataraññatarena vatthunā parehi seyyaṃ attānaṃ dahati; so taṃ nissāya mānaṃ jappeti. Yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ…pe… ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘sadisassa seyyohamasmīti māno’’.
(56) ஸதி³ஸஸ்ஸ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ
(56) Sadisassa sadisohamasmīti māno
873. தத்த² கதமோ ஸதி³ஸஸ்ஸ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ? இதே⁴கச்சோ ஸதி³ஸோ ஹோதி ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா…பே॰… அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா பரேஹி ஸதி³ஸங் அத்தானங் த³ஹதி; ஸோ தங் நிஸ்ஸாய மானங் ஜப்பேதி. யோ ஏவரூபோ மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸதி³ஸஸ்ஸ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ’’.
873. Tattha katamo sadisassa sadisohamasmīti māno? Idhekacco sadiso hoti jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā…pe… aññataraññatarena vatthunā parehi sadisaṃ attānaṃ dahati; so taṃ nissāya mānaṃ jappeti. Yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘sadisassa sadisohamasmīti māno’’.
(57) ஸதி³ஸஸ்ஸ ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோ
(57) Sadisassa hīnohamasmīti māno
874. தத்த² கதமோ ஸதி³ஸஸ்ஸ ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோ? இதே⁴கச்சோ ஸதி³ஸோ ஹோதி ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா…பே॰… அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா பரேஹி ஹீனங் அத்தானங் த³ஹதி; ஸோ தங் நிஸ்ஸாய ஓமானங் ஜப்பேதி. யோ ஏவரூபோ ஓமானோ ஓமஞ்ஞனா ஓமஞ்ஞிதத்தங் ஹீளனா ஓஹீளனா ஓஹீளிதத்தங் அத்துஞ்ஞா அத்தவஞ்ஞா அத்தபரிப⁴வோ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸதி³ஸஸ்ஸ ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோ’’.
874. Tattha katamo sadisassa hīnohamasmīti māno? Idhekacco sadiso hoti jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā…pe… aññataraññatarena vatthunā parehi hīnaṃ attānaṃ dahati; so taṃ nissāya omānaṃ jappeti. Yo evarūpo omāno omaññanā omaññitattaṃ hīḷanā ohīḷanā ohīḷitattaṃ attuññā attavaññā attaparibhavo – ayaṃ vuccati ‘‘sadisassa hīnohamasmīti māno’’.
(58) ஹீனஸ்ஸ ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ
(58) Hīnassa seyyohamasmīti māno
875. தத்த² கதமோ ஹீனஸ்ஸ ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ? இதே⁴கச்சோ ஹீனோ ஹோதி ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா…பே॰… அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா பரேஹி ஸெய்யங் அத்தானங் த³ஹதி; ஸோ தங் நிஸ்ஸாய மானங் ஜப்பேதி. யோ ஏவரூபோ மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஹீனஸ்ஸ ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோ’’.
875. Tattha katamo hīnassa seyyohamasmīti māno? Idhekacco hīno hoti jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā…pe… aññataraññatarena vatthunā parehi seyyaṃ attānaṃ dahati; so taṃ nissāya mānaṃ jappeti. Yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘hīnassa seyyohamasmīti māno’’.
(59) ஹீனஸ்ஸ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ
(59) Hīnassa sadisohamasmīti māno
876. தத்த² கதமோ ஹீனஸ்ஸ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ? இதே⁴கச்சோ ஹீனோ ஹோதி ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா…பே॰… அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா பரேஹி ஸதி³ஸங் அத்தானங் த³ஹதி; ஸோ தங் நிஸ்ஸாய மானங் ஜப்பேதி. யோ ஏவரூபோ மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஹீனஸ்ஸ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோ’’.
876. Tattha katamo hīnassa sadisohamasmīti māno? Idhekacco hīno hoti jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā…pe… aññataraññatarena vatthunā parehi sadisaṃ attānaṃ dahati; so taṃ nissāya mānaṃ jappeti. Yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘hīnassa sadisohamasmīti māno’’.
(60) ஹீனஸ்ஸ ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோ
(60) Hīnassa hīnohamasmīti māno
877. தத்த² கதமோ ஹீனஸ்ஸ ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோ? இதே⁴கச்சோ ஹீனோ ஹோதி ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா…பே॰… அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா பரேஹி ஸதி³ஸங் அத்தானங் த³ஹதி; ஸோ தங் நிஸ்ஸாய ஓமானங் ஜப்பேதி. யோ ஏவரூபோ ஓமானோ ஓமஞ்ஞனா ஓமஞ்ஞிதத்தங் ஹீளனா ஓஹீளனா ஓஹீளிதத்தங் அத்துஞ்ஞா அத்தவஞ்ஞா அத்தபரிப⁴வோ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஹீனஸ்ஸ ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோ’’.
877. Tattha katamo hīnassa hīnohamasmīti māno? Idhekacco hīno hoti jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā…pe… aññataraññatarena vatthunā parehi sadisaṃ attānaṃ dahati; so taṃ nissāya omānaṃ jappeti. Yo evarūpo omāno omaññanā omaññitattaṃ hīḷanā ohīḷanā ohīḷitattaṃ attuññā attavaññā attaparibhavo – ayaṃ vuccati ‘‘hīnassa hīnohamasmīti māno’’.
(61) மானோ
(61) Māno
878. தத்த² கதமோ மானோ? யோ மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘மானோ’’.
878. Tattha katamo māno? Yo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘māno’’.
(62) அதிமானோ
(62) Atimāno
879. தத்த² கதமோ அதிமானோ? இதே⁴கச்சோ ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா…பே॰… அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா பரேஹி அத்தானங் அதிமஞ்ஞதி. யோ ஏவரூபோ மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘அதிமானோ’’.
879. Tattha katamo atimāno? Idhekacco jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā…pe… aññataraññatarena vatthunā parehi attānaṃ atimaññati. Yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘atimāno’’.
(63) மானாதிமானோ
(63) Mānātimāno
880. தத்த² கதமோ மானாதிமானோ? இதே⁴கச்சோ ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா…பே॰… அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா புப்³ப³காலங் பரேஹி ஸதி³ஸங் அத்தானங் த³ஹதி, அபரகாலங் அத்தானங் ஸெய்யங் த³ஹதி. யோ ஏவரூபோ மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘மானாதிமானோ’’.
880. Tattha katamo mānātimāno? Idhekacco jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā…pe… aññataraññatarena vatthunā pubbakālaṃ parehi sadisaṃ attānaṃ dahati, aparakālaṃ attānaṃ seyyaṃ dahati. Yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘mānātimāno’’.
(64) ஓமானோ
(64) Omāno
881. தத்த² கதமோ ஓமானோ? இதே⁴கச்சோ ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா வண்ணபொக்க²ரதாய வா த⁴னேன வா அஜ்ஜே²னேன வா கம்மாயதனேன வா ஸிப்பாயதனேன வா விஜ்ஜாட்டா²னேன வா ஸுதேன வா படிபா⁴னேன வா அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா ஓமானங் ஜப்பேதி. யோ ஏவரூபோ ஓமானோ ஓமஞ்ஞனா ஓமஞ்ஞிதத்தங் ஹீளனா ஓஹீளனா ஓஹீளிதத்தங் அத்துஞ்ஞா அத்தவஞ்ஞா அத்தபரிப⁴வோ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஓமானோ’’.
881. Tattha katamo omāno? Idhekacco jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā vaṇṇapokkharatāya vā dhanena vā ajjhenena vā kammāyatanena vā sippāyatanena vā vijjāṭṭhānena vā sutena vā paṭibhānena vā aññataraññatarena vatthunā omānaṃ jappeti. Yo evarūpo omāno omaññanā omaññitattaṃ hīḷanā ohīḷanā ohīḷitattaṃ attuññā attavaññā attaparibhavo – ayaṃ vuccati ‘‘omāno’’.
(65) அதி⁴மானோ
(65) Adhimāno
882. தத்த² கதமோ அதி⁴மானோ? அப்பத்தே பத்தஸஞ்ஞிதா, அகதே கதஸஞ்ஞிதா, அனதி⁴க³தே அதி⁴க³தஸஞ்ஞிதா, அஸச்சி²கதே ஸச்சி²கதஸஞ்ஞிதா, யோ ஏவரூபோ மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘அதி⁴மானோ’’.
882. Tattha katamo adhimāno? Appatte pattasaññitā, akate katasaññitā, anadhigate adhigatasaññitā, asacchikate sacchikatasaññitā, yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘adhimāno’’.
(66) அஸ்மிமானோ
(66) Asmimāno
883. தத்த² கதமோ அஸ்மிமானோ? ரூபங் அஸ்மீதி மானோ, அஸ்மீதி ச²ந்தோ³ , அஸ்மீதி அனுஸயோ, வேத³னா…பே॰… ஸஞ்ஞா…பே॰… ஸங்கா²ரா…பே॰… விஞ்ஞாணங் அஸ்மீதி மானோ, அஸ்மீதி ச²ந்தோ³, அஸ்மீதி அனுஸயோ, யோ ஏவரூபோ மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘அஸ்மிமானோ’’.
883. Tattha katamo asmimāno? Rūpaṃ asmīti māno, asmīti chando , asmīti anusayo, vedanā…pe… saññā…pe… saṅkhārā…pe… viññāṇaṃ asmīti māno, asmīti chando, asmīti anusayo, yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘asmimāno’’.
(67) மிச்சா²மானோ
(67) Micchāmāno
884. தத்த² கதமோ மிச்சா²மானோ? இதே⁴கச்சோ பாபகேன வா கம்மாயதனேன பாபகேன வா ஸிப்பாயதனேன பாபகேன வா விஜ்ஜாட்டா²னேன பாபகேன வா ஸுதேன பாபகேன வா படிபா⁴னேன பாபகேன வா ஸீலேன பாபகேன வா வதேன பாபகேன வா ஸீலப்³ப³தேன பாபிகாய வா தி³ட்டி²யா அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா மானங் ஜப்பேதி, யோ ஏவரூபோ மானோ மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தங் உன்னதி உன்னாமோ த⁴ஜோ ஸம்பக்³கா³ஹோ கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘மிச்சா²மானோ’’.
884. Tattha katamo micchāmāno? Idhekacco pāpakena vā kammāyatanena pāpakena vā sippāyatanena pāpakena vā vijjāṭṭhānena pāpakena vā sutena pāpakena vā paṭibhānena pāpakena vā sīlena pāpakena vā vatena pāpakena vā sīlabbatena pāpikāya vā diṭṭhiyā aññataraññatarena vatthunā mānaṃ jappeti, yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnāmo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘micchāmāno’’.
(68) ஞாதிவிதக்கோ
(68) Ñātivitakko
885. தத்த² கதமோ ஞாதிவிதக்கோ? ஞாதகே ஆரப்³ப⁴ கே³ஹஸிதோ தக்கோ விதக்கோ மிச்சா²ஸங்கப்போ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஞாதிவிதக்கோ’’.
885. Tattha katamo ñātivitakko? Ñātake ārabbha gehasito takko vitakko micchāsaṅkappo – ayaṃ vuccati ‘‘ñātivitakko’’.
(69) ஜனபத³விதக்கோ
(69) Janapadavitakko
886. தத்த² கதமோ ஜனபத³விதக்கோ? ஜனபத³ங் ஆரப்³ப⁴ கே³ஹஸிதோ தக்கோ விதக்கோ மிச்சா²ஸங்கப்போ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஜனபத³விதக்கோ’’.
886. Tattha katamo janapadavitakko? Janapadaṃ ārabbha gehasito takko vitakko micchāsaṅkappo – ayaṃ vuccati ‘‘janapadavitakko’’.
(70) அமரவிதக்கோ
(70) Amaravitakko
887. தத்த² கதமோ அமரவிதக்கோ? து³க்கரகாரிதாபடிஸங்யுத்தோ வா தி³ட்டி²க³தபடிஸங்யுத்தோ வா கே³ஹஸிதோ தக்கோ விதக்கோ மிச்சா²ஸங்கப்போ – அயங் வுச்சதி ‘‘அமரவிதக்கோ’’.
887. Tattha katamo amaravitakko? Dukkarakāritāpaṭisaṃyutto vā diṭṭhigatapaṭisaṃyutto vā gehasito takko vitakko micchāsaṅkappo – ayaṃ vuccati ‘‘amaravitakko’’.
(71) பரானுத்³த³யதாபடிஸங்யுத்தோ விதக்கோ
(71) Parānuddayatāpaṭisaṃyutto vitakko
888. தத்த² கதமோ பரானுத்³த³யதாபடிஸங்யுத்தோ விதக்கோ? இதே⁴கச்சோ கி³ஹீஹி ஸங்ஸட்டோ² விஹரதி ஸஹனந்தீ³ ஸஹஸோகீ, ஸுகி²தேஸு ஸுகி²தோ, து³க்கி²தேஸு து³க்கி²தோ, உப்பன்னேஸு கிச்சகரணீயேஸு அத்தனா வா யோக³ங் ஆபஜ்ஜதி. யோ தத்த² கே³ஹஸிதோ தக்கோ விதக்கோ மிச்சா²ஸங்கப்போ – அயங் வுச்சதி ‘‘பரானுத்³த³யதாபடிஸங்யுத்தோ விதக்கோ’’.
888. Tattha katamo parānuddayatāpaṭisaṃyutto vitakko? Idhekacco gihīhi saṃsaṭṭho viharati sahanandī sahasokī, sukhitesu sukhito, dukkhitesu dukkhito, uppannesu kiccakaraṇīyesu attanā vā yogaṃ āpajjati. Yo tattha gehasito takko vitakko micchāsaṅkappo – ayaṃ vuccati ‘‘parānuddayatāpaṭisaṃyutto vitakko’’.
(72) லாபா⁴தி³படிஸங்யுத்தோ விதக்கோ
(72) Lābhādipaṭisaṃyutto vitakko
889. தத்த² கதமோ லாப⁴ஸக்காரஸிலோகபடிஸங்யுத்தோ விதக்கோ? லாப⁴ஸக்காரஸிலோகங் ஆரப்³ப⁴ கே³ஹஸிதோ தக்கோ விதக்கோ மிச்சா²ஸங்கப்போ – அயங் வுச்சதி ‘‘லாப⁴ஸக்காரஸிலோகபடிஸங்யுத்தோ விதக்கோ’’.
889. Tattha katamo lābhasakkārasilokapaṭisaṃyutto vitakko? Lābhasakkārasilokaṃ ārabbha gehasito takko vitakko micchāsaṅkappo – ayaṃ vuccati ‘‘lābhasakkārasilokapaṭisaṃyutto vitakko’’.
(73) அனவஞ்ஞத்திபடிஸங்யுத்தோ விதக்கோ
(73) Anavaññattipaṭisaṃyutto vitakko
890. தத்த² கதமோ அனவஞ்ஞத்திபடிஸங்யுத்தோ விதக்கோ? இதே⁴கச்சோ ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா கோலபுத்தியேன வா வண்ணபொக்க²ரதாய வா த⁴னேன வா அஜ்ஜே²னேன வா கம்மாயதனேன வா ஸிப்பாயதனேன வா விஜ்ஜாட்டா²னேன வா ஸுதேன வா படிபா⁴னேன வா அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வத்து²னா மா மங் பரே அவஜானிங்ஸூதி. யோ தத்த² கே³ஹஸிதோ தக்கோ விதக்கோ மிச்சா²ஸங்கப்போ – அயங் வுச்சதி ‘‘அனவஞ்ஞத்திபடிஸங்யுத்தோ விதக்கோ’’.
890. Tattha katamo anavaññattipaṭisaṃyutto vitakko? Idhekacco jātiyā vā gottena vā kolaputtiyena vā vaṇṇapokkharatāya vā dhanena vā ajjhenena vā kammāyatanena vā sippāyatanena vā vijjāṭṭhānena vā sutena vā paṭibhānena vā aññataraññatarena vatthunā mā maṃ pare avajāniṃsūti. Yo tattha gehasito takko vitakko micchāsaṅkappo – ayaṃ vuccati ‘‘anavaññattipaṭisaṃyutto vitakko’’.
ஏககங்.
Ekakaṃ.
2. து³கனித்³தே³ஸோ
2. Dukaniddeso
(1) கோதோ⁴ ச உபனாஹோ ச
(1) Kodho ca upanāho ca
891. (க) தத்த² கதமோ கோதோ⁴? யோ கோதோ⁴ குஜ்ஜ²னா குஜ்ஜி²தத்தங் தோ³ஸோ து³ஸ்ஸனா து³ஸ்ஸிதத்தங் ப்³யாபத்தி ப்³யாபஜ்ஜனா ப்³யாபஜ்ஜிதத்தங் விரோதோ⁴ படிவிரோதோ⁴ சண்டி³க்கங் அஸுரோபோ அனத்தமனதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘கோதோ⁴’’.
891. (Ka) tattha katamo kodho? Yo kodho kujjhanā kujjhitattaṃ doso dussanā dussitattaṃ byāpatti byāpajjanā byāpajjitattaṃ virodho paṭivirodho caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘kodho’’.
(க²) தத்த² கதமோ உபனாஹோ? புப்³ப³காலங் கோதோ⁴, அபரகாலங் உபனாஹோ. யோ ஏவரூபோ உபனாஹோ உபனய்ஹனா உபனய்ஹிதத்தங் அட்ட²பனா ட²பனா ஸண்ட²பனா அனுஸங்ஸந்த³னா அனுப்பப³ந்த⁴னா த³ள்ஹீகம்மங் கோத⁴ஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘உபனாஹோ’’.
(Kha) tattha katamo upanāho? Pubbakālaṃ kodho, aparakālaṃ upanāho. Yo evarūpo upanāho upanayhanā upanayhitattaṃ aṭṭhapanā ṭhapanā saṇṭhapanā anusaṃsandanā anuppabandhanā daḷhīkammaṃ kodhassa – ayaṃ vuccati ‘‘upanāho’’.
(2) மக்கோ² ச பளாஸோ ச
(2) Makkho ca paḷāso ca
892. (க) தத்த² கதமோ மக்கோ²? யோ மக்கோ² மக்கா²யனா மக்கா²யிதத்தங் 19 நிட்டு²ரியங் நிட்டு²ரியகம்மங் – அயங் வுச்சதி ‘‘மக்கோ²’’.
892. (Ka) tattha katamo makkho? Yo makkho makkhāyanā makkhāyitattaṃ 20 niṭṭhuriyaṃ niṭṭhuriyakammaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘makkho’’.
(க²) தத்த² கதமோ பளாஸோ? யோ பளாஸோ பளாஸாயனா 21 பளாஸாஹாரோ விவாத³ட்டா²னங் யுக³க்³கா³ஹோ அப்படினிஸ்ஸக்³கோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘பளாஸோ’’.
(Kha) tattha katamo paḷāso? Yo paḷāso paḷāsāyanā 22 paḷāsāhāro vivādaṭṭhānaṃ yugaggāho appaṭinissaggo – ayaṃ vuccati ‘‘paḷāso’’.
(3) இஸ்ஸா ச மச்ச²ரியஞ்ச
(3) Issā ca macchariyañca
893. (க) தத்த² கதமா இஸ்ஸா? யா பரலாப⁴ஸக்காரக³ருகாரமானநவந்த³னபூஜனாஸு இஸ்ஸா இஸ்ஸாயனா இஸ்ஸாயிதத்தங் உஸூயா உஸூயனா உஸூயிதத்தங் – அயங் வுச்சதி ‘‘இஸ்ஸா’’.
893. (Ka) tattha katamā issā? Yā paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu issā issāyanā issāyitattaṃ usūyā usūyanā usūyitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘issā’’.
(க²) தத்த² கதமங் மச்ச²ரியங்? பஞ்ச மச்ச²ரியானி – ஆவாஸமச்ச²ரியங், குலமச்ச²ரியங், லாப⁴மச்ச²ரியங், வண்ணமச்ச²ரியங், த⁴ம்மமச்ச²ரியங். யங் ஏவரூபங் மச்சே²ரங் மச்ச²ராயனா மச்ச²ராயிதத்தங் வேவிச்ச²ங் கத³ரியங் கடுகஞ்சுகதா அக்³க³ஹிதத்தங் 23 சித்தஸ்ஸ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘மச்ச²ரியங்’’.
(Kha) tattha katamaṃ macchariyaṃ? Pañca macchariyāni – āvāsamacchariyaṃ, kulamacchariyaṃ, lābhamacchariyaṃ, vaṇṇamacchariyaṃ, dhammamacchariyaṃ. Yaṃ evarūpaṃ maccheraṃ maccharāyanā maccharāyitattaṃ vevicchaṃ kadariyaṃ kaṭukañcukatā aggahitattaṃ 24 cittassa – idaṃ vuccati ‘‘macchariyaṃ’’.
(4) மாயா ச ஸாடெ²ய்யஞ்ச
(4) Māyā ca sāṭheyyañca
894. (க) தத்த² கதமா மாயா? இதே⁴கச்சோ காயேன து³ச்சரிதங் சரித்வா, வாசாய து³ச்சரிதங் சரித்வா, மனஸா து³ச்சரிதங் சரித்வா தஸ்ஸ படிச்சா²த³னஹேதுங் பாபிகங் இச்ச²ங் பணித³ஹதி. ‘‘மா மங் ஜஞ்ஞா’’தி இச்ச²தி. ‘‘மா மங் ஜஞ்ஞா’’தி ஸங்கப்பேதி. ‘‘மா மங் ஜஞ்ஞா’’தி வாசங் பா⁴ஸதி. ‘‘மா மங் ஜஞ்ஞா’’தி காயேன பரக்கமதி. யா ஏவரூபா மாயா மாயாவிதா அச்சாஸரா வஞ்சனா நிகதி விகிரணா பரிஹரணா கூ³ஹனா பரிகூ³ஹனா சா²த³னா படிச்சா²த³னா அனுத்தானீகம்மங் அனாவிகம்மங் வொச்சா²த³னா பாபகிரியா – அயங் வுச்சதி ‘‘மாயா’’.
894. (Ka) tattha katamā māyā? Idhekacco kāyena duccaritaṃ caritvā, vācāya duccaritaṃ caritvā, manasā duccaritaṃ caritvā tassa paṭicchādanahetuṃ pāpikaṃ icchaṃ paṇidahati. ‘‘Mā maṃ jaññā’’ti icchati. ‘‘Mā maṃ jaññā’’ti saṅkappeti. ‘‘Mā maṃ jaññā’’ti vācaṃ bhāsati. ‘‘Mā maṃ jaññā’’ti kāyena parakkamati. Yā evarūpā māyā māyāvitā accāsarā vañcanā nikati vikiraṇā pariharaṇā gūhanā parigūhanā chādanā paṭicchādanā anuttānīkammaṃ anāvikammaṃ vocchādanā pāpakiriyā – ayaṃ vuccati ‘‘māyā’’.
(க²) தத்த² கதமங் ஸாடெ²ய்யங்? இதே⁴கச்சோ ஸடோ² ஹோதி பரிஸடோ². யங் தத்த² ஸட²ங் ஸட²தா ஸாடெ²ய்யங் கக்கரதா கக்கரியங் 25 பரிக்க²த்ததா பாரிக்க²த்தியங் – இத³ங் வுச்சதி ‘‘ஸாடெ²ய்யங்’’.
(Kha) tattha katamaṃ sāṭheyyaṃ? Idhekacco saṭho hoti parisaṭho. Yaṃ tattha saṭhaṃ saṭhatā sāṭheyyaṃ kakkaratā kakkariyaṃ 26 parikkhattatā pārikkhattiyaṃ – idaṃ vuccati ‘‘sāṭheyyaṃ’’.
(5) அவிஜ்ஜா ச ப⁴வதண்ஹா ச
(5) Avijjā ca bhavataṇhā ca
895. (க) தத்த² கதமா அவிஜ்ஜா? யங் அஞ்ஞாணங் அத³ஸ்ஸனங்…பே॰… அவிஜ்ஜாலங்கீ³ மோஹோ அகுஸலமூலங் – அயங் வுச்சதி ‘‘அவிஜ்ஜா’’.
895. (Ka) tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
(க²) தத்த² கதமா ப⁴வதண்ஹா? யோ ப⁴வேஸு ப⁴வச்ச²ந்தோ³ ப⁴வராகோ³ ப⁴வனந்தீ³ ப⁴வதண்ஹா ப⁴வஸினேஹோ ப⁴வபரிளாஹோ ப⁴வமுச்சா² ப⁴வஜ்ஜோ²ஸானங் – அயங் வுச்சதி ‘‘ப⁴வதண்ஹா’’.
(Kha) tattha katamā bhavataṇhā? Yo bhavesu bhavacchando bhavarāgo bhavanandī bhavataṇhā bhavasineho bhavapariḷāho bhavamucchā bhavajjhosānaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘bhavataṇhā’’.
(6) ப⁴வதி³ட்டி² ச விப⁴வதி³ட்டி² ச
(6) Bhavadiṭṭhi ca vibhavadiṭṭhi ca
896. (க) தத்த² கதமா ப⁴வதி³ட்டி²? ‘‘ப⁴விஸ்ஸதி அத்தா ச லோகோ சா’’தி – யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – அயங் வுச்சதி ‘‘ப⁴வதி³ட்டி²’’.
896. (Ka) tattha katamā bhavadiṭṭhi? ‘‘Bhavissati attā ca loko cā’’ti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ‘‘bhavadiṭṭhi’’.
(க²) தத்த² கதமா விப⁴வதி³ட்டி²? ‘‘ந ப⁴விஸ்ஸதி அத்தா ச லோகோ சா’’தி – யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – அயங் வுச்சதி விப⁴வதி³ட்டி².
(Kha) tattha katamā vibhavadiṭṭhi? ‘‘Na bhavissati attā ca loko cā’’ti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati vibhavadiṭṭhi.
(7) ஸஸ்ஸததி³ட்டி² ச உச்சே²த³தி³ட்டி² ச
(7) Sassatadiṭṭhi ca ucchedadiṭṭhi ca
897. (க) தத்த² கதமா ஸஸ்ஸததி³ட்டி²? ‘‘ஸஸ்ஸதோ அத்தா ச லோகோ சா’’தி – யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸஸ்ஸததி³ட்டி²’’.
897. (Ka) tattha katamā sassatadiṭṭhi? ‘‘Sassato attā ca loko cā’’ti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ‘‘sassatadiṭṭhi’’.
(க²) தத்த² கதமா உச்சே²த³தி³ட்டி²? ‘‘உச்சி²ஜ்ஜிஸ்ஸதி அத்தா ச லோகோ சா’’தி – யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – அயங் வுச்சதி ‘‘உச்சே²த³தி³ட்டி²’’.
(Kha) tattha katamā ucchedadiṭṭhi? ‘‘Ucchijjissati attā ca loko cā’’ti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ‘‘ucchedadiṭṭhi’’.
(8) அந்தவாதி³ட்டி² ச அனந்தவாதி³ட்டி² ச
(8) Antavādiṭṭhi ca anantavādiṭṭhi ca
898. (க) தத்த² கதமா அந்தவாதி³ட்டி²? ‘‘அந்தவா அத்தா ச லோகோ சா’’தி – யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – அயங் வுச்சதி ‘‘அந்தவாதி³ட்டி²’’.
898. (Ka) tattha katamā antavādiṭṭhi? ‘‘Antavā attā ca loko cā’’ti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ‘‘antavādiṭṭhi’’.
(க²) தத்த² கதமா அனந்தவாதி³ட்டி²? ‘‘அனந்தவா அத்தா ச லோகோ சா’’தி – யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – அயங் வுச்சதி ‘‘அனந்தவாதி³ட்டி²’’.
(Kha) tattha katamā anantavādiṭṭhi? ‘‘Anantavā attā ca loko cā’’ti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ‘‘anantavādiṭṭhi’’.
(9) புப்³ப³ந்தானுதி³ட்டி² ச அபரந்தானுதி³ட்டி² ச
(9) Pubbantānudiṭṭhi ca aparantānudiṭṭhi ca
899. (க) தத்த² கதமா புப்³ப³ந்தானுதி³ட்டி²? புப்³ப³ந்தங் ஆரப்³ப⁴ யா உப்பஜ்ஜதி தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – அயங் வுச்சதி ‘‘புப்³ப³ந்தானுதி³ட்டி²’’.
899. (Ka) tattha katamā pubbantānudiṭṭhi? Pubbantaṃ ārabbha yā uppajjati diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ‘‘pubbantānudiṭṭhi’’.
(க²) தத்த² கதமா அபரந்தானுதி³ட்டி²? அபரந்தங் ஆரப்³ப⁴ யா உப்பஜ்ஜதி தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – அயங் வுச்சதி ‘‘அபரந்தானுதி³ட்டி²’’.
(Kha) tattha katamā aparantānudiṭṭhi? Aparantaṃ ārabbha yā uppajjati diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ‘‘aparantānudiṭṭhi’’.
(10) அஹிரிகஞ்ச அனொத்தப்பஞ்ச
(10) Ahirikañca anottappañca
900. (க) தத்த² கதமங் அஹிரிகங்? யங் ந ஹிரீயதி ஹிரியிதப்³பே³ன, ந ஹிரீயதி பாபகானங் அகுஸலானங் த⁴ம்மானங் ஸமாபத்தியா – இத³ங் வுச்சதி ‘‘அஹிரிகங்’’.
900. (Ka) tattha katamaṃ ahirikaṃ? Yaṃ na hirīyati hiriyitabbena, na hirīyati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati ‘‘ahirikaṃ’’.
(க²) தத்த² கதமங் அனொத்தப்பங்? யங் ந ஒத்தப்பதி ஒத்தப்பிதப்³பே³ன ந ஒத்தப்பதி பாபகானங் அகுஸலானங் த⁴ம்மானங் ஸமாபத்தியா – இத³ங் வுச்சதி ‘‘அனொத்தப்பங்’’.
(Kha) tattha katamaṃ anottappaṃ? Yaṃ na ottappati ottappitabbena na ottappati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati ‘‘anottappaṃ’’.
(11) தோ³வசஸ்ஸதா ச பாபமித்ததா ச
(11) Dovacassatā ca pāpamittatā ca
901. (க) தத்த² கதமா தோ³வசஸ்ஸதா? ஸஹத⁴ம்மிகே வுச்சமானே தோ³வசஸ்ஸாயங் தோ³வசஸ்ஸியங் தோ³வசஸ்ஸதா விப்படிகுலக்³கா³ஹிதா விபச்சனீகஸாததா அனாத³ரியங் அனாத³ரதா அகா³ரவதா அப்பதிஸ்ஸவதா – அயங் வுச்சதி ‘‘தோ³வசஸ்ஸதா’’.
901. (Ka) tattha katamā dovacassatā? Sahadhammike vuccamāne dovacassāyaṃ dovacassiyaṃ dovacassatā vippaṭikulaggāhitā vipaccanīkasātatā anādariyaṃ anādaratā agāravatā appatissavatā – ayaṃ vuccati ‘‘dovacassatā’’.
(க²) தத்த² கதமா பாபமித்ததா? யே தே புக்³க³லா அஸ்ஸத்³தா⁴ து³ஸ்ஸீலா அப்பஸ்ஸுதா மச்ச²ரினோ து³ப்பஞ்ஞா, யா தேஸங் ஸேவனா நிஸேவனா ஸங்ஸேவனா ப⁴ஜனா ஸம்ப⁴ஜனா ப⁴த்தி ஸம்ப⁴த்தி ஸம்பவங்கதா – அயங் வுச்சதி ‘‘பாபமித்ததா’’.
(Kha) tattha katamā pāpamittatā? Ye te puggalā assaddhā dussīlā appassutā maccharino duppaññā, yā tesaṃ sevanā nisevanā saṃsevanā bhajanā sambhajanā bhatti sambhatti sampavaṅkatā – ayaṃ vuccati ‘‘pāpamittatā’’.
(12) அனஜ்ஜவோ ச அமத்³த³வோ ச
(12) Anajjavo ca amaddavo ca
902. (க) தத்த² கதமோ அனஜ்ஜவோ? யோ அனஜ்ஜவோ அனஜ்ஜவதா ஜிம்ஹதா வங்கதா குடிலதா – அயங் வுச்சதி ‘‘அனஜ்ஜவோ’’.
902. (Ka) tattha katamo anajjavo? Yo anajjavo anajjavatā jimhatā vaṅkatā kuṭilatā – ayaṃ vuccati ‘‘anajjavo’’.
(க²) தத்த² கதமோ அமத்³த³வோ ? யா அமுது³தா அமத்³த³வதா கக்க²ளியங் பா²ருஸியங் கக்க²ளதா கடி²னதா 27 உஜுசித்ததா அமுது³தா – அயங் வுச்சதி ‘‘அமத்³த³வோ’’.
(Kha) tattha katamo amaddavo ? Yā amudutā amaddavatā kakkhaḷiyaṃ phārusiyaṃ kakkhaḷatā kaṭhinatā 28 ujucittatā amudutā – ayaṃ vuccati ‘‘amaddavo’’.
(13) அக்க²ந்தி ச அஸோரச்சஞ்ச
(13) Akkhanti ca asoraccañca
903. (க) தத்த² கதமா அக்க²ந்தி? யா அக்க²ந்தி அக்க²மனதா அனதி⁴வாஸனதா சண்டி³க்கங் அஸுரோபோ அனத்தமனதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘அக்க²ந்தி’’.
903. (Ka) tattha katamā akkhanti? Yā akkhanti akkhamanatā anadhivāsanatā caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘akkhanti’’.
(க²) தத்த² கதமங் அஸோரச்சங்? காயிகோ வீதிக்கமோ வாசஸிகோ வீதிக்கமோ காயிகவாசஸிகோ வீதிக்கமோ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘அஸோரச்சங்’’. ஸப்³ப³ம்பி து³ஸ்ஸீல்யங் அஸோரச்சங்.
(Kha) tattha katamaṃ asoraccaṃ? Kāyiko vītikkamo vācasiko vītikkamo kāyikavācasiko vītikkamo – idaṃ vuccati ‘‘asoraccaṃ’’. Sabbampi dussīlyaṃ asoraccaṃ.
(14) அஸாக²ல்யஞ்ச அப்படிஸந்தா²ரோ ச
(14) Asākhalyañca appaṭisanthāro ca
904. (க) தத்த² கதமங் அஸாக²ல்யங்? யா ஸா வாசா கண்ட³கா கக்கஸா பரகடுகா பராபி⁴ஸஜ்ஜனீ கோத⁴ஸாமந்தா அஸமாதி⁴ஸங்வத்தனிகா ததா²ரூபிங் வாசங் பா⁴ஸிதா ஹோதி. யா தத்த² அஸண்ஹவாசதா அஸகி²லவாசதா ப²ருஸவாசதா – இத³ங் வுச்சதி ‘‘அஸாக²ல்யங்’’.
904. (Ka) tattha katamaṃ asākhalyaṃ? Yā sā vācā kaṇḍakā kakkasā parakaṭukā parābhisajjanī kodhasāmantā asamādhisaṃvattanikā tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti. Yā tattha asaṇhavācatā asakhilavācatā pharusavācatā – idaṃ vuccati ‘‘asākhalyaṃ’’.
(க²) தத்த² கதமோ அப்படிஸந்தா²ரோ 29? த்³வே படிஸந்தா²ரா – ஆமிஸபடிஸந்தா²ரோ ச த⁴ம்மபடிஸந்தா²ரோ ச. இதே⁴கச்சோ அப்படிஸந்தா²ரகோ ஹோதி ஆமிஸபடிஸந்தா²ரேன வா த⁴ம்மபடிஸந்தா²ரேன வா – அயங் வுச்சதி ‘‘அப்படிஸந்தா²ரோ’’.
(Kha) tattha katamo appaṭisanthāro 30? Dve paṭisanthārā – āmisapaṭisanthāro ca dhammapaṭisanthāro ca. Idhekacco appaṭisanthārako hoti āmisapaṭisanthārena vā dhammapaṭisanthārena vā – ayaṃ vuccati ‘‘appaṭisanthāro’’.
(15) இந்த்³ரியேஸு அகு³த்தத்³வாரதா ச போ⁴ஜனே அமத்தஞ்ஞுதா ச
(15) Indriyesu aguttadvāratā ca bhojane amattaññutā ca
905. (க) தத்த² கதமா இந்த்³ரியேஸு அகு³த்தத்³வாரதா? இதே⁴கச்சோ சக்கு²னா ரூபங் தி³ஸ்வா நிமித்தக்³கா³ஹீ ஹோதி அனுப்³யஞ்ஜனக்³கா³ஹீ. யத்வாதி⁴கரணமேனங் சக்கு²ந்த்³ரியங் அஸங்வுதங் விஹரந்தங் அபி⁴ஜ்ஜா²தோ³மனஸ்ஸா பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா அன்வாஸ்ஸவெய்யுங், தஸ்ஸ ஸங்வராய ந படிபஜ்ஜதி, ந ரக்க²தி சக்கு²ந்த்³ரியங், சக்கு²ந்த்³ரியே ந ஸங்வரங் ஆபஜ்ஜதி. ஸோதேன ஸத்³த³ங் ஸுத்வா…பே॰… கா⁴னேன க³ந்த⁴ங் கா⁴யித்வா…பே॰… ஜிவ்ஹாய ரஸங் ஸாயித்வா…பே॰… காயேன பொ²ட்ட²ப்³ப³ங் பு²ஸித்வா…பே॰… மனஸா த⁴ம்மங் விஞ்ஞாய நிமித்தக்³கா³ஹீ ஹோதி அனுப்³யஞ்ஜனக்³கா³ஹீ. யத்வாதி⁴கரணமேனங் மனிந்த்³ரியங் அஸங்வுதங் விஹரந்தங் அபி⁴ஜ்ஜா²தோ³மனஸ்ஸா பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா அன்வாஸ்ஸவெய்யுங், தஸ்ஸ ஸங்வராய ந படிபஜ்ஜதி, ந ரக்க²தி மனிந்த்³ரியங், மனிந்த்³ரியே ந ஸங்வரங் ஆபஜ்ஜதி . யா இமேஸங் ச²ன்னங் இந்த்³ரியானங் அகு³த்தி அகோ³பனா அனாரக்கோ² அஸங்வரோ – அயங் வுச்சதி ‘‘இந்த்³ரியேஸு அகு³த்தத்³வாரதா’’.
905. (Ka) tattha katamā indriyesu aguttadvāratā? Idhekacco cakkhunā rūpaṃ disvā nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati, na rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye na saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati, na rakkhati manindriyaṃ, manindriye na saṃvaraṃ āpajjati . Yā imesaṃ channaṃ indriyānaṃ agutti agopanā anārakkho asaṃvaro – ayaṃ vuccati ‘‘indriyesu aguttadvāratā’’.
(க²) தத்த² கதமா போ⁴ஜனே அமத்தஞ்ஞுதா? இதே⁴கச்சோ அப்படிஸங்கா² அயோனிஸோ ஆஹாரங் ஆஹாரேதி த³வாய மதா³ய மண்ட³னாய விபூ⁴ஸனாய. யா தத்த² அஸந்துட்டி²தா அமத்தஞ்ஞுதா அப்படிஸங்கா² போ⁴ஜனே – அயங் வுச்சதி ‘‘போ⁴ஜனே அமத்தஞ்ஞுதா.’’
(Kha) tattha katamā bhojane amattaññutā? Idhekacco appaṭisaṅkhā ayoniso āhāraṃ āhāreti davāya madāya maṇḍanāya vibhūsanāya. Yā tattha asantuṭṭhitā amattaññutā appaṭisaṅkhā bhojane – ayaṃ vuccati ‘‘bhojane amattaññutā.’’
(16) முட்ட²ஸ்ஸச்சஞ்ச அஸம்பஜஞ்ஞஞ்ச
(16) Muṭṭhassaccañca asampajaññañca
906. (க) தத்த² கதமங் முட்ட²ஸ்ஸச்சங்? யா அஸ்ஸதி அனநுஸ்ஸதி அப்படிஸ்ஸதி அஸ்ஸதி அஸ்ஸரணதா அதா⁴ரணதா பிலாபனதா ஸம்முஸனதா – இத³ங் வுச்சதி ‘‘முட்ட²ஸ்ஸச்சங்’’.
906. (Ka) tattha katamaṃ muṭṭhassaccaṃ? Yā assati ananussati appaṭissati assati assaraṇatā adhāraṇatā pilāpanatā sammusanatā – idaṃ vuccati ‘‘muṭṭhassaccaṃ’’.
(க²) தத்த² கதமங் அஸம்பஜஞ்ஞங்? யங் அஞ்ஞாணங் அத³ஸ்ஸனங்…பே॰… அவிஜ்ஜாலங்கீ³ மோஹோ அகுஸலமூலங் – இத³ங் வுச்சதி ‘‘அஸம்பஜஞ்ஞங்’’.
(Kha) tattha katamaṃ asampajaññaṃ? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – idaṃ vuccati ‘‘asampajaññaṃ’’.
(17) ஸீலவிபத்தி ச தி³ட்டி²விபத்தி ச
(17) Sīlavipatti ca diṭṭhivipatti ca
907. (க) தத்த² கதமா ஸீலவிபத்தி? யோ காயிகோ வீதிக்கமோ வாசஸிகோ வீதிக்கமோ காயிகவாசஸிகோ வீதிக்கமோ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸீலவிபத்தி’’. ஸப்³ப³ம்பி து³ஸ்ஸீல்யங் ஸீலவிபத்தி.
907. (Ka) tattha katamā sīlavipatti? Yo kāyiko vītikkamo vācasiko vītikkamo kāyikavācasiko vītikkamo – ayaṃ vuccati ‘‘sīlavipatti’’. Sabbampi dussīlyaṃ sīlavipatti.
(க²) தத்த² கதமா தி³ட்டி²விபத்தி? ‘‘நத்தி² தி³ன்னங், நத்தி² யிட்ட²ங்…பே॰… யே இமஞ்ச லோகங் பரஞ்ச லோகங் ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா பவேதெ³ந்தீ’’தி – யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – அயங் வுச்சதி ‘‘தி³ட்டி²விபத்தி’’. ஸப்³பா³பி மிச்சா²தி³ட்டி² தி³ட்டி²விபத்தி.
(Kha) tattha katamā diṭṭhivipatti? ‘‘Natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ…pe… ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’’ti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ‘‘diṭṭhivipatti’’. Sabbāpi micchādiṭṭhi diṭṭhivipatti.
(18) அஜ்ஜ²த்தஸங்யோஜனஞ்ச ப³ஹித்³தா⁴ஸங்யோஜனஞ்ச
(18) Ajjhattasaṃyojanañca bahiddhāsaṃyojanañca
908. (க) தத்த² கதமங் அஜ்ஜ²த்தஸங்யோஜனங்? பஞ்சோரம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி – அஜ்ஜ²த்தஸங்யோஜனங். (க²) பஞ்சுத்³த⁴ம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி – ப³ஹித்³தா⁴ஸங்யோஜனங்.
908. (Ka) tattha katamaṃ ajjhattasaṃyojanaṃ? Pañcorambhāgiyāni saṃyojanāni – ajjhattasaṃyojanaṃ. (Kha) pañcuddhambhāgiyāni saṃyojanāni – bahiddhāsaṃyojanaṃ.
து³கங்.
Dukaṃ.
3. திகனித்³தே³ஸோ
3. Tikaniddeso
(1) தீணி அகுஸலமூலானி
(1) Tīṇi akusalamūlāni
909. தத்த² கதமானி தீணி அகுஸலமூலானி? லோபோ⁴, தோ³ஸோ, மோஹோ.
909. Tattha katamāni tīṇi akusalamūlāni? Lobho, doso, moho.
(க) தத்த² கதமோ லோபோ⁴? யோ ராகோ³ ஸாராகோ³ அனுனயோ அனுரோதோ⁴ நந்தீ³ நந்தி³ராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ இச்சா² முச்சா² அஜ்ஜோ²ஸானங் கே³தோ⁴ பரிகே³தோ⁴ ஸங்கோ³ பங்கோ ஏஜா மாயா ஜனிகா ஸஞ்ஜனநீ ஸிப்³பி³னீ ஜாலினீ ஸரிதா விஸத்திகா ஸோதங் விஸடா 31 ஆயூஹனீ 32 து³தியா பணிதி⁴ ப⁴வனெத்தி வனங் வனதோ² ஸந்த²வோ 33 ஸினேஹோ அபெக்கா² படிப³ந்து⁴ ஆஸா ஆஸீஸனா ஆஸீஸிதத்தங் 34 ரூபாஸா ஸத்³தா³ஸா க³ந்தா⁴ஸா ரஸாஸா பொ²ட்ட²ப்³பா³ஸா லாபா⁴ஸா த⁴னாஸா புத்தாஸா ஜீவிதாஸா ஜப்பா அபி⁴ஜப்பா ஜப்பனா ஜப்பிதத்தங் லோலுப்பங் லோலுப்பாயனா லோலுப்பாயிதத்தங் புச்ச²ஞ்ஜிகதா ஸாது⁴கம்யதா அத⁴ம்மராகோ³ விஸமலோபோ⁴ நிகந்தி நிகாமனா பத்த²னா பிஹனா ஸம்பத்த²னா காமதண்ஹா ப⁴வதண்ஹா விப⁴வதண்ஹா ரூபதண்ஹா அரூபதண்ஹா நிரோத⁴தண்ஹா ஸத்³த³தண்ஹா ரூபதண்ஹா க³ந்த⁴தண்ஹா ரஸதண்ஹா பொ²ட்ட²ப்³ப³தண்ஹா த⁴ம்மதண்ஹா ஓகோ⁴ யோகோ³ க³ந்தோ² உபாதா³னங் ஆவரணங் நீவரணங் ச²த³னங் ப³ந்த⁴னங் உபக்கிலேஸோ அனுஸயோ பரியுட்டா²னங் லதா வேவிச்ச²ங் து³க்க²மூலங் து³க்க²னிதா³னங் து³க்க²ப்பப⁴வோ மாரபாஸோ மாரப³ளிஸங் மாரவிஸயோ தண்ஹானதீ³ தண்ஹாஜாலங் தண்ஹாக³த்³து³லங் தண்ஹாஸமுத்³தோ³ அபி⁴ஜ்ஜா² லோபோ⁴ அகுஸலமூலங் – அயங் வுச்சதி ‘‘லோபோ⁴’’.
(Ka) tattha katamo lobho? Yo rāgo sārāgo anunayo anurodho nandī nandirāgo cittassa sārāgo icchā mucchā ajjhosānaṃ gedho parigedho saṅgo paṅko ejā māyā janikā sañjananī sibbinī jālinī saritā visattikā sotaṃ visaṭā 35 āyūhanī 36 dutiyā paṇidhi bhavanetti vanaṃ vanatho santhavo 37 sineho apekkhā paṭibandhu āsā āsīsanā āsīsitattaṃ 38 rūpāsā saddāsā gandhāsā rasāsā phoṭṭhabbāsā lābhāsā dhanāsā puttāsā jīvitāsā jappā abhijappā jappanā jappitattaṃ loluppaṃ loluppāyanā loluppāyitattaṃ pucchañjikatā sādhukamyatā adhammarāgo visamalobho nikanti nikāmanā patthanā pihanā sampatthanā kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā rūpataṇhā arūpataṇhā nirodhataṇhā saddataṇhā rūpataṇhā gandhataṇhā rasataṇhā phoṭṭhabbataṇhā dhammataṇhā ogho yogo gantho upādānaṃ āvaraṇaṃ nīvaraṇaṃ chadanaṃ bandhanaṃ upakkileso anusayo pariyuṭṭhānaṃ latā vevicchaṃ dukkhamūlaṃ dukkhanidānaṃ dukkhappabhavo mārapāso mārabaḷisaṃ māravisayo taṇhānadī taṇhājālaṃ taṇhāgaddulaṃ taṇhāsamuddo abhijjhā lobho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘lobho’’.
(க²) தத்த² கதமோ தோ³ஸோ? ‘‘அனத்த²ங் மே அசரீ’’தி ஆகா⁴தோ ஜாயதி, ‘‘அனத்த²ங் மே சரதீ’’தி ஆகா⁴தோ ஜாயதி, ‘‘அனத்த²ங் மே சரிஸ்ஸதீ’’தி ஆகா⁴தோ ஜாயதி, ‘‘பியஸ்ஸ மே மனாபஸ்ஸ அனத்த²ங் அசரி’’…பே॰… அனத்த²ங் சரதி…பே॰… ‘‘அனத்த²ங் சரிஸ்ஸதீ’’தி ஆகா⁴தோ ஜாயதி, ‘‘அப்பியஸ்ஸ மே அமனாபஸ்ஸ அத்த²ங் அசரி’’…பே॰… அத்த²ங் சரதி…பே॰… ‘‘அத்த²ங் சரிஸ்ஸதீ’’தி ஆகா⁴தோ ஜாயதி, அட்டா²னே வா பன ஆகா⁴தோ ஜாயதி. யோ ஏவரூபோ சித்தஸ்ஸ ஆகா⁴தோ படிகா⁴தோ படிக⁴ங் படிவிரோதோ⁴ கோபோ பகோபோ ஸம்பகோபோ தோ³ஸோ பதோ³ஸோ ஸம்பதோ³ஸோ சித்தஸ்ஸ ப்³யாபத்தி மனோபதோ³ஸோ கோதோ⁴ குஜ்ஜ²னா குஜ்ஜி²தத்தங் தோ³ஸோ து³ஸ்ஸனா து³ஸ்ஸிதத்தங் ப்³யாபத்தி ப்³யாபஜ்ஜனா ப்³யாபஜ்ஜிதத்தங் விரோதோ⁴ படிவிரோதோ⁴ சண்டி³க்கங் அஸுரோபோ அனத்தமனதா சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘தோ³ஸோ’’.
(Kha) tattha katamo doso? ‘‘Anatthaṃ me acarī’’ti āghāto jāyati, ‘‘anatthaṃ me caratī’’ti āghāto jāyati, ‘‘anatthaṃ me carissatī’’ti āghāto jāyati, ‘‘piyassa me manāpassa anatthaṃ acari’’…pe… anatthaṃ carati…pe… ‘‘anatthaṃ carissatī’’ti āghāto jāyati, ‘‘appiyassa me amanāpassa atthaṃ acari’’…pe… atthaṃ carati…pe… ‘‘atthaṃ carissatī’’ti āghāto jāyati, aṭṭhāne vā pana āghāto jāyati. Yo evarūpo cittassa āghāto paṭighāto paṭighaṃ paṭivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa byāpatti manopadoso kodho kujjhanā kujjhitattaṃ doso dussanā dussitattaṃ byāpatti byāpajjanā byāpajjitattaṃ virodho paṭivirodho caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘doso’’.
(க³) தத்த² கதமோ மோஹோ? து³க்கே² அஞ்ஞாணங், து³க்க²ஸமுத³யே அஞ்ஞாணங், து³க்க²னிரோதே⁴ அஞ்ஞாணங், து³க்க²னிரோத⁴கா³மினியா படிபதா³ய அஞ்ஞாணங், புப்³ப³ந்தே அஞ்ஞாணங், அபரந்தே அஞ்ஞாணங், புப்³ப³ந்தாபரந்தே அஞ்ஞாணங், இத³ப்பச்சயதா படிச்சஸமுப்பன்னேஸு த⁴ம்மேஸு அஞ்ஞாணங், யங் ஏவரூபங் அஞ்ஞாணங் அத³ஸ்ஸனங்…பே॰… அவிஜ்ஜாலங்கீ³ மோஹோ அகுஸலமூலங் – அயங் வுச்சதி ‘‘மோஹோ’’. இமானி தீணி அகுஸலமூலானி.
(Ga) tattha katamo moho? Dukkhe aññāṇaṃ, dukkhasamudaye aññāṇaṃ, dukkhanirodhe aññāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ, pubbante aññāṇaṃ, aparante aññāṇaṃ, pubbantāparante aññāṇaṃ, idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu aññāṇaṃ, yaṃ evarūpaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘moho’’. Imāni tīṇi akusalamūlāni.
(2) தயோ அகுஸலவிதக்கா
(2) Tayo akusalavitakkā
910. தத்த² கதமே தயோ அகுஸலவிதக்கா? காமவிதக்கோ, ப்³யாபாத³விதக்கோ, விஹிங்ஸாவிதக்கோ.
910. Tattha katame tayo akusalavitakkā? Kāmavitakko, byāpādavitakko, vihiṃsāvitakko.
(க) தத்த² கதமோ காமவிதக்கோ? காமபடிஸங்யுத்தோ தக்கோ விதக்கோ மிச்சா²ஸங்கப்போ – அயங் வுச்சதி ‘‘காமவிதக்கோ’’.
(Ka) tattha katamo kāmavitakko? Kāmapaṭisaṃyutto takko vitakko micchāsaṅkappo – ayaṃ vuccati ‘‘kāmavitakko’’.
(க²) தத்த² கதமோ ப்³யாபாத³விதக்கோ? ப்³யாபாத³படிஸங்யுத்தோ தக்கோ விதக்கோ மிச்சா²ஸங்கப்போ – அயங் வுச்சதி ‘‘ப்³யாபாத³விதக்கோ’’.
(Kha) tattha katamo byāpādavitakko? Byāpādapaṭisaṃyutto takko vitakko micchāsaṅkappo – ayaṃ vuccati ‘‘byāpādavitakko’’.
(க³) தத்த² கதமோ விஹிங்ஸாவிதக்கோ? விஹிங்ஸாபடிஸங்யுத்தோ தக்கோ விதக்கோ மிச்சா²ஸங்கப்போ – அயங் வுச்சதி ‘‘விஹிங்ஸாவிதக்கோ’’. இமே தயோ அகுஸலவிதக்கா.
(Ga) tattha katamo vihiṃsāvitakko? Vihiṃsāpaṭisaṃyutto takko vitakko micchāsaṅkappo – ayaṃ vuccati ‘‘vihiṃsāvitakko’’. Ime tayo akusalavitakkā.
(3) திஸ்ஸோ அகுஸலஸஞ்ஞா
(3) Tisso akusalasaññā
911. தத்த² கதமா திஸ்ஸோ அகுஸலஸஞ்ஞா? காமஸஞ்ஞா, ப்³யாபாத³ஸஞ்ஞா, விஹிங்ஸாஸஞ்ஞா.
911. Tattha katamā tisso akusalasaññā? Kāmasaññā, byāpādasaññā, vihiṃsāsaññā.
(க) தத்த² கதமா காமஸஞ்ஞா? காமபடிஸங்யுத்தா ஸஞ்ஞா ஸஞ்ஜானநா ஸஞ்ஜானிதத்தங் – அயங் வுச்சதி ‘‘காமஸஞ்ஞா’’.
(Ka) tattha katamā kāmasaññā? Kāmapaṭisaṃyuttā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kāmasaññā’’.
(க²) தத்த² கதமா ப்³யாபாத³ஸஞ்ஞா? ப்³யாபாத³படிஸங்யுத்தா ஸஞ்ஞா ஸஞ்ஜானநா ஸஞ்ஜானிதத்தங் – அயங் வுச்சதி ‘‘ப்³யாபாத³ஸஞ்ஞா’’.
(Kha) tattha katamā byāpādasaññā? Byāpādapaṭisaṃyuttā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘byāpādasaññā’’.
(க³) தத்த² கதமா விஹிங்ஸாஸஞ்ஞா? விஹிங்ஸாபடிஸங்யுத்தா ஸஞ்ஞா ஸஞ்ஜானநா ஸஞ்ஜானிதத்தங் – அயங் வுச்சதி ‘‘விஹிங்ஸாஸஞ்ஞா’’. இமா திஸ்ஸோ அகுஸலஸஞ்ஞா.
(Ga) tattha katamā vihiṃsāsaññā? Vihiṃsāpaṭisaṃyuttā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘vihiṃsāsaññā’’. Imā tisso akusalasaññā.
(4) திஸ்ஸோ அகுஸலதா⁴துயோ
(4) Tisso akusaladhātuyo
912. தத்த² கதமா திஸ்ஸோ அகுஸலதா⁴துயோ? காமதா⁴து, ப்³யாபாத³தா⁴து, விஹிங்ஸாதா⁴து.
912. Tattha katamā tisso akusaladhātuyo? Kāmadhātu, byāpādadhātu, vihiṃsādhātu.
தத்த² கதமா காமதா⁴து? காமவிதக்கோ காமதா⁴து. ப்³யாபாத³விதக்கோ ப்³யாபாத³தா⁴து. விஹிங்ஸாவிதக்கோ விஹிங்ஸாதா⁴து.
Tattha katamā kāmadhātu? Kāmavitakko kāmadhātu. Byāpādavitakko byāpādadhātu. Vihiṃsāvitakko vihiṃsādhātu.
(க) தத்த² கதமோ காமவிதக்கோ? காமபடிஸங்யுத்தோ தக்கோ விதக்கோ மிச்சா²ஸங்கப்போ – அயங் வுச்சதி ‘‘காமவிதக்கோ’’.
(Ka) tattha katamo kāmavitakko? Kāmapaṭisaṃyutto takko vitakko micchāsaṅkappo – ayaṃ vuccati ‘‘kāmavitakko’’.
(க²) தத்த² கதமோ ப்³யாபாத³விதக்கோ ? ப்³யாபாத³படிஸங்யுத்தோ தக்கோ விதக்கோ மிச்சா²ஸங்கப்போ – அயங் வுச்சதி ‘‘ப்³யாபாத³விதக்கோ’’.
(Kha) tattha katamo byāpādavitakko ? Byāpādapaṭisaṃyutto takko vitakko micchāsaṅkappo – ayaṃ vuccati ‘‘byāpādavitakko’’.
(க³) தத்த² கதமோ விஹிங்ஸாவிதக்கோ? விஹிங்ஸாபடிஸங்யுத்தோ தக்கோ விதக்கோ மிச்சா²ஸங்கப்போ – அயங் வுச்சதி ‘‘விஹிங்ஸாவிதக்கோ’’. இமா திஸ்ஸோ அகுஸலதா⁴துயோ.
(Ga) tattha katamo vihiṃsāvitakko? Vihiṃsāpaṭisaṃyutto takko vitakko micchāsaṅkappo – ayaṃ vuccati ‘‘vihiṃsāvitakko’’. Imā tisso akusaladhātuyo.
(5) தீணி து³ச்சரிதானி
(5) Tīṇi duccaritāni
913. தத்த² கதமானி தீணி து³ச்சரிதானி? காயது³ச்சரிதங், வசீது³ச்சரிதங், மனோது³ச்சரிதங்.
913. Tattha katamāni tīṇi duccaritāni? Kāyaduccaritaṃ, vacīduccaritaṃ, manoduccaritaṃ.
(க) தத்த² கதமங் காயது³ச்சரிதங்? பாணாதிபாதோ, அதி³ன்னாதா³னங், காமேஸுமிச்சா²சாரோ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘காயது³ச்சரிதங்’’.
(Ka) tattha katamaṃ kāyaduccaritaṃ? Pāṇātipāto, adinnādānaṃ, kāmesumicchācāro – idaṃ vuccati ‘‘kāyaduccaritaṃ’’.
(க²) தத்த² கதமங் வசீது³ச்சரிதங்? முஸாவாதோ³, பிஸுணா வாசா, ப²ருஸா வாசா, ஸம்ப²ப்பலாபோ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘வசீது³ச்சரிதங்’’.
(Kha) tattha katamaṃ vacīduccaritaṃ? Musāvādo, pisuṇā vācā, pharusā vācā, samphappalāpo – idaṃ vuccati ‘‘vacīduccaritaṃ’’.
(க³) தத்த² கதமங் மனோது³ச்சரிதங்? அபி⁴ஜ்ஜா² , ப்³யாபாதோ³, மிச்சா²தி³ட்டி² – இத³ங் வுச்சதி ‘‘மனோது³ச்சரிதங்’’.
(Ga) tattha katamaṃ manoduccaritaṃ? Abhijjhā , byāpādo, micchādiṭṭhi – idaṃ vuccati ‘‘manoduccaritaṃ’’.
(க-க³) தத்த² கதமங் காயது³ச்சரிதங்? அகுஸலங் காயகம்மங் காயது³ச்சரிதங், அகுஸலங் வசீகம்மங் வசீது³ச்சரிதங், அகுஸலங் மனோகம்மங் மனோது³ச்சரிதங்.
(Ka-ga) tattha katamaṃ kāyaduccaritaṃ? Akusalaṃ kāyakammaṃ kāyaduccaritaṃ, akusalaṃ vacīkammaṃ vacīduccaritaṃ, akusalaṃ manokammaṃ manoduccaritaṃ.
தத்த² கதமங் அகுஸலங் காயகம்மங்? அகுஸலா காயஸஞ்சேதனா அகுஸலங் காயகம்மங், அகுஸலா வசீஸஞ்சேதனா அகுஸலங் வசீகம்மங், அகுஸலா மனோஸஞ்சேதனா அகுஸலங் மனோகம்மங். இமானி தீணி து³ச்சரிதானி.
Tattha katamaṃ akusalaṃ kāyakammaṃ? Akusalā kāyasañcetanā akusalaṃ kāyakammaṃ, akusalā vacīsañcetanā akusalaṃ vacīkammaṃ, akusalā manosañcetanā akusalaṃ manokammaṃ. Imāni tīṇi duccaritāni.
(6) தயோ ஆஸவா
(6) Tayo āsavā
914. தத்த² கதமே தயோ ஆஸவா? காமாஸவோ, ப⁴வாஸவோ, அவிஜ்ஜாஸவோ.
914. Tattha katame tayo āsavā? Kāmāsavo, bhavāsavo, avijjāsavo.
(க) தத்த² கதமோ காமாஸவோ? யோ காமேஸு காமச்ச²ந்தோ³ காமராகோ³ காமனந்தீ³ காமதண்ஹா காமஸினேஹோ காமபரிளாஹோ காமமுச்சா² காமஜ்ஜோ²ஸானங் – அயங் வுச்சதி ‘‘காமாஸவோ’’.
(Ka) tattha katamo kāmāsavo? Yo kāmesu kāmacchando kāmarāgo kāmanandī kāmataṇhā kāmasineho kāmapariḷāho kāmamucchā kāmajjhosānaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kāmāsavo’’.
(க²) தத்த² கதமோ ப⁴வாஸவோ? யோ ப⁴வேஸு ப⁴வச்ச²ந்தோ³…பே॰… ப⁴வஜ்ஜோ²ஸானங் – அயங் வுச்சதி ‘‘ப⁴வாஸவோ’’.
(Kha) tattha katamo bhavāsavo? Yo bhavesu bhavacchando…pe… bhavajjhosānaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘bhavāsavo’’.
(க³) தத்த² கதமோ அவிஜ்ஜாஸவோ? து³க்கே² அஞ்ஞாணங்…பே॰… அவிஜ்ஜாலங்கீ³ மோஹோ அகுஸலமூலங் – அயங் வுச்சதி ‘‘அவிஜ்ஜாஸவோ’’. இமே தயோ ஆஸவா.
(Ga) tattha katamo avijjāsavo? Dukkhe aññāṇaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāsavo’’. Ime tayo āsavā.
(7) தீணி ஸங்யோஜனானி
(7) Tīṇi saṃyojanāni
915. தத்த² கதமானி தீணி ஸங்யோஜனானி? ஸக்காயதி³ட்டி², விசிகிச்சா², ஸீலப்³ப³தபராமாஸோ.
915. Tattha katamāni tīṇi saṃyojanāni? Sakkāyadiṭṭhi, vicikicchā, sīlabbataparāmāso.
(க) தத்த² கதமா ஸக்காயதி³ட்டி²? இத⁴ அஸ்ஸுதவா புது²ஜ்ஜனோ அரியானங் அத³ஸ்ஸாவீ அரியத⁴ம்மஸ்ஸ அகோவிதோ³ அரியத⁴ம்மே அவினீதோ, ஸப்புரிஸானங் அத³ஸ்ஸாவீ ஸப்புரிஸத⁴ம்மஸ்ஸ அகோவிதோ³ ஸப்புரிஸத⁴ம்மே அவினீதோ – ரூபங் அத்ததோ ஸமனுபஸ்ஸதி ரூபவந்தங் வா அத்தானங் அத்தனி வா ரூபங் ரூபஸ்மிங் வா அத்தானங். வேத³னங்…பே॰… ஸஞ்ஞங்…பே॰… ஸங்கா²ரே…பே॰… விஞ்ஞாணங் அத்ததோ ஸமனுபஸ்ஸதி விஞ்ஞாணவந்தங் வா அத்தானங் அத்தனி வா விஞ்ஞாணங் விஞ்ஞாணஸ்மிங் வா அத்தானங். யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸக்காயதி³ட்டி²’’.
(Ka) tattha katamā sakkāyadiṭṭhi? Idha assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto – rūpaṃ attato samanupassati rūpavantaṃ vā attānaṃ attani vā rūpaṃ rūpasmiṃ vā attānaṃ. Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato samanupassati viññāṇavantaṃ vā attānaṃ attani vā viññāṇaṃ viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ‘‘sakkāyadiṭṭhi’’.
(க²) தத்த² கதமா விசிகிச்சா²? ஸத்த²ரி கங்க²தி விசிகிச்ச²தி, த⁴ம்மே கங்க²தி விசிகிச்ச²தி, ஸங்கே⁴ கங்க²தி விசிகிச்ச²தி, ஸிக்கா²ய கங்க²தி விசிகிச்ச²தி, புப்³ப³ந்தே கங்க²தி விசிகிச்ச²தி, அபரந்தே கங்க²தி விசிகிச்ச²தி, புப்³ப³ந்தாபரந்தே கங்க²தி விசிகிச்ச²தி , இத³ப்பச்சயதாபடிச்சஸமுப்பன்னேஸு த⁴ம்மேஸு கங்க²தி விசிகிச்ச²தி. யா ஏவரூபா கங்கா² கங்கா²யனா கங்கா²யிதத்தங் த²ம்பி⁴தத்தங் சித்தஸ்ஸ மனோவிலேகோ² – அயங் வுச்சதி ‘‘விசிகிச்சா²’’.
(Kha) tattha katamā vicikicchā? Satthari kaṅkhati vicikicchati, dhamme kaṅkhati vicikicchati, saṅghe kaṅkhati vicikicchati, sikkhāya kaṅkhati vicikicchati, pubbante kaṅkhati vicikicchati, aparante kaṅkhati vicikicchati, pubbantāparante kaṅkhati vicikicchati , idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu kaṅkhati vicikicchati. Yā evarūpā kaṅkhā kaṅkhāyanā kaṅkhāyitattaṃ thambhitattaṃ cittassa manovilekho – ayaṃ vuccati ‘‘vicikicchā’’.
(க³) தத்த² கதமோ ஸீலப்³ப³தபராமாஸோ? ‘‘இதோ ப³ஹித்³தா⁴ ஸமணப்³ராஹ்மணானங் ஸீலேன ஸுத்³தி⁴ வதேன ஸுத்³தி⁴ ஸீலப்³ப³தேன ஸுத்³தீ⁴’’தி – யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸீலப்³ப³தபராமாஸோ’’. இமானி தீணி ஸங்யோஜனானி.
(Ga) tattha katamo sīlabbataparāmāso? ‘‘Ito bahiddhā samaṇabrāhmaṇānaṃ sīlena suddhi vatena suddhi sīlabbatena suddhī’’ti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ‘‘sīlabbataparāmāso’’. Imāni tīṇi saṃyojanāni.
(8) திஸ்ஸோ தண்ஹா
(8) Tisso taṇhā
916. தத்த² கதமா திஸ்ஸோ தண்ஹா? காமதண்ஹா, ப⁴வதண்ஹா, விப⁴வதண்ஹா.
916. Tattha katamā tisso taṇhā? Kāmataṇhā, bhavataṇhā, vibhavataṇhā.
தத்த² கதமா ப⁴வதண்ஹா? ப⁴வதி³ட்டி²ஸஹக³தோ ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘ப⁴வதண்ஹா’’.
Tattha katamā bhavataṇhā? Bhavadiṭṭhisahagato rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘bhavataṇhā’’.
தத்த² கதமா விப⁴வதண்ஹா? உச்சே²த³தி³ட்டி²ஸஹக³தோ ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘விப⁴வதண்ஹா’’. அவஸேஸா தண்ஹா காமதண்ஹா.
Tattha katamā vibhavataṇhā? Ucchedadiṭṭhisahagato rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘vibhavataṇhā’’. Avasesā taṇhā kāmataṇhā.
தத்த² கதமா காமதண்ஹா? காமதா⁴துபடிஸங்யுத்தோ ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘காமதண்ஹா’’.
Tattha katamā kāmataṇhā? Kāmadhātupaṭisaṃyutto rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘kāmataṇhā’’.
( ) 39 ரூபதா⁴துஅரூபதா⁴துபடிஸங்யுத்தோ ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘ப⁴வதண்ஹா’’.
( ) 40 Rūpadhātuarūpadhātupaṭisaṃyutto rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘bhavataṇhā’’.
( ) 41 உச்சே²த³தி³ட்டி²ஸஹக³தோ ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘விப⁴வதண்ஹா’’. இமா திஸ்ஸோ தண்ஹா.
( ) 42 Ucchedadiṭṭhisahagato rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘vibhavataṇhā’’. Imā tisso taṇhā.
(9) அபராபி திஸ்ஸோ தண்ஹா
(9) Aparāpi tisso taṇhā
917. தத்த² கதமா அபராபி திஸ்ஸோ தண்ஹா? காமதண்ஹா, ரூபதண்ஹா, அரூபதண்ஹா.
917. Tattha katamā aparāpi tisso taṇhā? Kāmataṇhā, rūpataṇhā, arūpataṇhā.
(க) தத்த² கதமா காமதண்ஹா? காமதா⁴துபடிஸங்யுத்தோ ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘காமதண்ஹா’’.
(Ka) tattha katamā kāmataṇhā? Kāmadhātupaṭisaṃyutto rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘kāmataṇhā’’.
(க²) தத்த² கதமா ரூபதண்ஹா? ரூபதா⁴துபடிஸங்யுத்தோ ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘ரூபதண்ஹா’’.
(Kha) tattha katamā rūpataṇhā? Rūpadhātupaṭisaṃyutto rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘rūpataṇhā’’.
(க³) தத்த² கதமா அரூபதண்ஹா? அரூபதா⁴துபடிஸங்யுத்தோ ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘அரூபதண்ஹா’’. இமா திஸ்ஸோ தண்ஹா.
(Ga) tattha katamā arūpataṇhā? Arūpadhātupaṭisaṃyutto rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘arūpataṇhā’’. Imā tisso taṇhā.
(10) அபராபி திஸ்ஸோ தண்ஹா
(10) Aparāpi tisso taṇhā
918. தத்த² கதமா அபராபி திஸ்ஸோ தண்ஹா? ரூபதண்ஹா, அரூபதண்ஹா, நிரோத⁴தண்ஹா.
918. Tattha katamā aparāpi tisso taṇhā? Rūpataṇhā, arūpataṇhā, nirodhataṇhā.
(க) தத்த² கதமா ரூபதண்ஹா? ரூபதா⁴துபடிஸங்யுத்தோ ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘ரூபதண்ஹா’’.
(Ka) tattha katamā rūpataṇhā? Rūpadhātupaṭisaṃyutto rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘rūpataṇhā’’.
(க²) தத்த² கதமா அரூபதண்ஹா? அரூபதா⁴துபடிஸங்யுத்தோ ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘அரூபதண்ஹா’’.
(Kha) tattha katamā arūpataṇhā? Arūpadhātupaṭisaṃyutto rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘arūpataṇhā’’.
(க³) தத்த² கதமா நிரோத⁴தண்ஹா? உச்சே²த³தி³ட்டி²ஸஹக³தோ ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘நிரோத⁴தண்ஹா’’. இமா திஸ்ஸோ தண்ஹா.
(Ga) tattha katamā nirodhataṇhā? Ucchedadiṭṭhisahagato rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘nirodhataṇhā’’. Imā tisso taṇhā.
(11) திஸ்ஸோ ஏஸனா
(11) Tisso esanā
919. தத்த² கதமா திஸ்ஸோ ஏஸனா? காமேஸனா, ப⁴வேஸனா, ப்³ரஹ்மசரியேஸனா.
919. Tattha katamā tisso esanā? Kāmesanā, bhavesanā, brahmacariyesanā.
(க) தத்த² கதமா காமேஸனா? யோ காமேஸு காமச்ச²ந்தோ³…பே॰… காமஜ்ஜோ²ஸானங் – அயங் வுச்சதி ‘‘காமேஸனா’’.
(Ka) tattha katamā kāmesanā? Yo kāmesu kāmacchando…pe… kāmajjhosānaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kāmesanā’’.
(க²) தத்த² கதமா ப⁴வேஸனா? யோ ப⁴வேஸு ப⁴வச்ச²ந்தோ³…பே॰… ப⁴வஜ்ஜோ²ஸானங் – அயங் வுச்சதி ‘‘ப⁴வேஸனா’’.
(Kha) tattha katamā bhavesanā? Yo bhavesu bhavacchando…pe… bhavajjhosānaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘bhavesanā’’.
(க³) தத்த² கதமா ப்³ரஹ்மசரியேஸனா? ‘‘ஸஸ்ஸதோ லோகோ’’தி வா, ‘‘அஸஸ்ஸதோ லோகோ’’தி – வா…பே॰… ‘‘நேவ ஹோதி ந ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’’தி வா யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – அயங் வுச்சதி ‘‘ப்³ரஹ்மசரியேஸனா’’.
(Ga) tattha katamā brahmacariyesanā? ‘‘Sassato loko’’ti vā, ‘‘asassato loko’’ti – vā…pe… ‘‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ‘‘brahmacariyesanā’’.
(க) தத்த² கதமா காமேஸனா, காமராகோ³, ததே³கட்ட²ங் அகுஸலங் காயகம்மங் வசீகம்மங் மனோகம்மங் – அயங் வுச்சதி ‘‘காமேஸனா’’.
(Ka) tattha katamā kāmesanā, kāmarāgo, tadekaṭṭhaṃ akusalaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ manokammaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kāmesanā’’.
(க²) தத்த² கதமா ப⁴வேஸனா, ப⁴வராகோ³ ததே³கட்ட²ங் அகுஸலங் காயகம்மங் வசீகம்மங் மனோகம்மங் – அயங் வுச்சதி ‘‘ப⁴வேஸனா’’.
(Kha) tattha katamā bhavesanā, bhavarāgo tadekaṭṭhaṃ akusalaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ manokammaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘bhavesanā’’.
(க³) தத்த² கதமா ப்³ரஹ்மசரியேஸனா, அந்தக்³கா³ஹிகா தி³ட்டி² ததே³கட்ட²ங் அகுஸலங் காயகம்மங் வசீகம்மங் மனோகம்மங் – அயங் வுச்சதி ‘‘ப்³ரஹ்மசரியேஸனா’’. இமா திஸ்ஸோ ஏஸனா.
(Ga) tattha katamā brahmacariyesanā, antaggāhikā diṭṭhi tadekaṭṭhaṃ akusalaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ manokammaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘brahmacariyesanā’’. Imā tisso esanā.
(12) திஸ்ஸோ விதா⁴
(12) Tisso vidhā
920. தத்த² கதமா திஸ்ஸோ விதா⁴? ‘‘ஸெய்யோஹமஸ்மீ’’தி விதா⁴, ‘‘ஸதி³ஸோஹமஸ்மீ’’தி விதா⁴, ‘‘ஹீனோஹமஸ்மீ’’தி விதா⁴ – இமா திஸ்ஸோ விதா⁴.
920. Tattha katamā tisso vidhā? ‘‘Seyyohamasmī’’ti vidhā, ‘‘sadisohamasmī’’ti vidhā, ‘‘hīnohamasmī’’ti vidhā – imā tisso vidhā.
(13) தீணி ப⁴யானி
(13) Tīṇi bhayāni
921. தத்த² கதமானி தீணி ப⁴யானி? ஜாதிப⁴யங், ஜராப⁴யங், மரணப⁴யங்.
921. Tattha katamāni tīṇi bhayāni? Jātibhayaṃ, jarābhayaṃ, maraṇabhayaṃ.
(க) தத்த² கதமங் ஜாதிப⁴யங்? ஜாதிங் படிச்ச ப⁴யங் ப⁴யானகங் ச²ம்பி⁴தத்தங் லோமஹங்ஸோ சேதஸோ உத்ராஸோ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘ஜாதிப⁴யங்’’.
(Ka) tattha katamaṃ jātibhayaṃ? Jātiṃ paṭicca bhayaṃ bhayānakaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso cetaso utrāso – idaṃ vuccati ‘‘jātibhayaṃ’’.
(க²) தத்த² கதமங் ஜராப⁴யங்? ஜரங் படிச்ச ப⁴யங் ப⁴யானகங் ச²ம்பி⁴தத்தங் லோமஹங்ஸோ சேதஸோ உத்ராஸோ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘ஜராப⁴யங்’’.
(Kha) tattha katamaṃ jarābhayaṃ? Jaraṃ paṭicca bhayaṃ bhayānakaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso cetaso utrāso – idaṃ vuccati ‘‘jarābhayaṃ’’.
(க³) தத்த² கதமங் மரணப⁴யங்? மரணங் படிச்ச ப⁴யங் ப⁴யானகங் ச²ம்பி⁴தத்தங் லோமஹங்ஸோ சேதஸோ உத்ராஸோ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘மரணப⁴யங்’’. இமானி தீணி ப⁴யானி.
(Ga) tattha katamaṃ maraṇabhayaṃ? Maraṇaṃ paṭicca bhayaṃ bhayānakaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso cetaso utrāso – idaṃ vuccati ‘‘maraṇabhayaṃ’’. Imāni tīṇi bhayāni.
(14) தீணி தமானி
(14) Tīṇi tamāni
922. தத்த² கதமானி தீணி தமானி? அதீதங் வா அத்³தா⁴னங் ஆரப்³ப⁴ கங்க²தி விசிகிச்ச²தி நாதி⁴முச்சதி ந ஸம்பஸீத³தி, அனாக³தங் வா அத்³தா⁴னங் ஆரப்³ப⁴ கங்க²தி விசிகிச்ச²தி நாதி⁴முச்சதி ந ஸம்பஸீத³தி, ஏதரஹி வா பச்சுப்பன்னங் அத்³தா⁴னங் ஆரப்³ப⁴ கங்க²தி விசிகிச்ச²தி நாதி⁴முச்சதி ந ஸம்பஸீத³தி – இமானி தீணி தமானி.
922. Tattha katamāni tīṇi tamāni? Atītaṃ vā addhānaṃ ārabbha kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati, anāgataṃ vā addhānaṃ ārabbha kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati, etarahi vā paccuppannaṃ addhānaṃ ārabbha kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati – imāni tīṇi tamāni.
(15) தீணி தித்தா²யதனானி
(15) Tīṇi titthāyatanāni
923. தத்த² கதமானி தீணி தித்தா²யதனானி? இதே⁴கச்சோ ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா ஏவங்வாதீ³ ஹோதி ஏவங்தி³ட்டீ² – ‘‘யங் கிஞ்சாயங் புரிஸபுக்³க³லோ படிஸங்வேதே³தி ஸுக²ங் வா து³க்க²ங் வா அது³க்க²மஸுக²ங் வா, ஸப்³ப³ங் தங் புப்³பே³ கதஹேதூ’’தி; இத⁴ பனேகச்சோ ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா ஏவங்வாதீ³ ஹோதி ஏவங்தி³ட்டீ² – ‘‘யங் கிஞ்சாயங் புரிஸபுக்³க³லோ படிஸங்வேதே³தி ஸுக²ங் வா து³க்க²ங் வா அது³க்க²மஸுக²ங் வா, ஸப்³ப³ங் தங் இஸ்ஸரனிம்மானஹேதூ’’தி; இத⁴ பனேகச்சோ ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா ஏவங்வாதீ³ ஹோதி ஏவங்தி³ட்டீ² – ‘‘யங் கிஞ்சாயங் புரிஸபுக்³க³லோ படிஸங்வேதே³தி ஸுக²ங் வா து³க்க²ங் வா அது³க்க²மஸுக²ங் வா, ஸப்³ப³ங் தங் அஹேது அப்பச்சயா’’தி – இமானி தீணி தித்தா²யதனானி.
923. Tattha katamāni tīṇi titthāyatanāni? Idhekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃvādī hoti evaṃdiṭṭhī – ‘‘yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbe katahetū’’ti; idha panekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃvādī hoti evaṃdiṭṭhī – ‘‘yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ issaranimmānahetū’’ti; idha panekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃvādī hoti evaṃdiṭṭhī – ‘‘yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ ahetu appaccayā’’ti – imāni tīṇi titthāyatanāni.
(16) தயோ கிஞ்சனா
(16) Tayo kiñcanā
924. தத்த² கதமே தயோ கிஞ்சனா 43? ராகோ³ கிஞ்சனங், தோ³ஸோ கிஞ்சனங், மோஹோ கிஞ்சனங் – இமே தயோ கிஞ்சனா.
924. Tattha katame tayo kiñcanā 44? Rāgo kiñcanaṃ, doso kiñcanaṃ, moho kiñcanaṃ – ime tayo kiñcanā.
(17) தீணி அங்க³ணானி
(17) Tīṇi aṅgaṇāni
தத்த² கதமானி தீணி அங்க³ணானி? ராகோ³ அங்க³ணங், தோ³ஸோ அங்க³ணங், மோஹோ அங்க³ணங் – இமானி தீணி அங்க³ணானி.
Tattha katamāni tīṇi aṅgaṇāni? Rāgo aṅgaṇaṃ, doso aṅgaṇaṃ, moho aṅgaṇaṃ – imāni tīṇi aṅgaṇāni.
(18) தீணி மலானி
(18) Tīṇi malāni
தத்த² கதமானி தீணி மலானி? ராகோ³ மலங், தோ³ஸோ மலங், மோஹோ மலங் – இமானி தீணி மலானி.
Tattha katamāni tīṇi malāni? Rāgo malaṃ, doso malaṃ, moho malaṃ – imāni tīṇi malāni.
(19) தீணி விஸமானி
(19) Tīṇi visamāni
தத்த² கதமானி தீணி விஸமானி? ராகோ³ விஸமங், தோ³ஸோ விஸமங், மோஹோ விஸமங் – இமானி தீணி விஸமானி.
Tattha katamāni tīṇi visamāni? Rāgo visamaṃ, doso visamaṃ, moho visamaṃ – imāni tīṇi visamāni.
(20) அபரானிபி தீணி விஸமானி
(20) Aparānipi tīṇi visamāni
தத்த² கதமானி அபரானிபி தீணி விஸமானி? காயவிஸமங், வசீவிஸமங், மனோவிஸமங் – இமானி தீணி விஸமானி.
Tattha katamāni aparānipi tīṇi visamāni? Kāyavisamaṃ, vacīvisamaṃ, manovisamaṃ – imāni tīṇi visamāni.
(21) தயோ அக்³கீ³
(21) Tayo aggī
தத்த² கதமே தயோ அக்³கீ³? ராக³க்³கி³, தோ³ஸக்³கி³, மோஹக்³கி³ – இமே தயோ அக்³கீ³.
Tattha katame tayo aggī? Rāgaggi, dosaggi, mohaggi – ime tayo aggī.
(22) தயோ கஸாவா
(22) Tayo kasāvā
தத்த² கதமே தயோ கஸாவா? ராக³கஸாவோ, தோ³ஸகஸாவோ, மோஹகஸாவோ – இமே தயோ கஸாவா.
Tattha katame tayo kasāvā? Rāgakasāvo, dosakasāvo, mohakasāvo – ime tayo kasāvā.
(23) அபரேபி தயோ கஸாவா
(23) Aparepi tayo kasāvā
தத்த² கதமே அபரேபி தயோ கஸாவா? காயகஸாவோ, வசீகஸாவோ, மனோகஸாவோ – இமே தயோ கஸாவா.
Tattha katame aparepi tayo kasāvā? Kāyakasāvo, vacīkasāvo, manokasāvo – ime tayo kasāvā.
(24. க) அஸ்ஸாத³தி³ட்டி²
(24. Ka) assādadiṭṭhi
925. தத்த² கதமா அஸ்ஸாத³தி³ட்டி²? இதே⁴கச்சோ ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா ஏவங்வாதீ³ ஹோதி ஏவங்தி³ட்டீ² – ‘‘நத்தி² காமேஸு தோ³ஸோ’’தி. ஸோ காமேஸு பாதப்³யதங் ஆபஜ்ஜதி. அயங் வுச்சதி ‘‘அஸ்ஸாத³தி³ட்டி²’’.
925. Tattha katamā assādadiṭṭhi? Idhekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃvādī hoti evaṃdiṭṭhī – ‘‘natthi kāmesu doso’’ti. So kāmesu pātabyataṃ āpajjati. Ayaṃ vuccati ‘‘assādadiṭṭhi’’.
(க²) அத்தானுதி³ட்டி²
(Kha) attānudiṭṭhi
தத்த² கதமா அத்தானுதி³ட்டி²? இத⁴ அஸ்ஸுதவா புது²ஜ்ஜனோ அரியானங் அத³ஸ்ஸாவீ அரியத⁴ம்மஸ்ஸ அகோவிதோ³ அரியத⁴ம்மே அவினீதோ, ஸப்புரிஸானங் அத³ஸ்ஸாவீ ஸப்புரிஸத⁴ம்மஸ்ஸ அகோவிதோ³ ஸப்புரிஸத⁴ம்மே அவினீதோ – ரூபங் அத்ததோ ஸமனுபஸ்ஸதி ரூபவந்தங் வா அத்தானங் அத்தனி வா ரூபங் ரூபஸ்மிங் வா அத்தானங். வேத³னங்…பே॰… ஸஞ்ஞங்…பே॰… ஸங்கா²ரே…பே॰… விஞ்ஞாணங் அத்ததோ ஸமனுபஸ்ஸதி விஞ்ஞாணவந்தங் வா அத்தானங் அத்தனி வா விஞ்ஞாணங் விஞ்ஞாணஸ்மிங் வா அத்தானங். யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – அயங் வுச்சதி ‘‘அத்தானுதி³ட்டி²’’.
Tattha katamā attānudiṭṭhi? Idha assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto – rūpaṃ attato samanupassati rūpavantaṃ vā attānaṃ attani vā rūpaṃ rūpasmiṃ vā attānaṃ. Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato samanupassati viññāṇavantaṃ vā attānaṃ attani vā viññāṇaṃ viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ‘‘attānudiṭṭhi’’.
(க³) மிச்சா²தி³ட்டி²
(Ga) micchādiṭṭhi
தத்த² கதமா மிச்சா²தி³ட்டி²? ‘‘நத்தி² தி³ன்னங், நத்தி² யிட்ட²ங்…பே॰… யே இமஞ்ச லோகங் பரஞ்ச லோகங் ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா பவேதெ³ந்தீ’’தி – யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – அயங் வுச்சதி ‘‘மிச்சா²தி³ட்டி²’’. ஸஸ்ஸததி³ட்டி² அஸ்ஸாத³தி³ட்டி², ஸக்காயதி³ட்டி² அத்தானுதி³ட்டி², உச்சே²த³தி³ட்டி² மிச்சா²தி³ட்டி².
Tattha katamā micchādiṭṭhi? ‘‘Natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ…pe… ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’’ti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ‘‘micchādiṭṭhi’’. Sassatadiṭṭhi assādadiṭṭhi, sakkāyadiṭṭhi attānudiṭṭhi, ucchedadiṭṭhi micchādiṭṭhi.
(25. க) அரதி
(25. Ka) arati
926. தத்த² கதமா அரதி? பந்தேஸு வா ஸேனாஸனேஸு அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேஸு வா அதி⁴குஸலேஸு த⁴ம்மேஸு அரதி அரதிதா அனபி⁴ரதி அனபி⁴ரமணா உக்கண்டி²தா பரிதஸ்ஸிதா – அயங் வுச்சதி ‘‘அரதி’’.
926. Tattha katamā arati? Pantesu vā senāsanesu aññataraññataresu vā adhikusalesu dhammesu arati aratitā anabhirati anabhiramaṇā ukkaṇṭhitā paritassitā – ayaṃ vuccati ‘‘arati’’.
(க²) விஹேஸா
(Kha) vihesā
தத்த² கதமா விஹேஸா? இதே⁴கச்சோ பாணினா வா லெட்³டு³னா வா த³ண்டே³ன வா ஸத்தே²ன வா ரஜ்ஜுயா வா அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன ஸத்தே விஹேடே²தி, யா ஏவரூபா ஹேட²னா விஹேட²னா ஹிங்ஸனா விஹிங்ஸனா ரோஸனா விரோஸனா பரூபகா⁴தோ – அயங் வுச்சதி ‘‘விஹேஸா’’.
Tattha katamā vihesā? Idhekacco pāṇinā vā leḍḍunā vā daṇḍena vā satthena vā rajjuyā vā aññataraññatarena satte viheṭheti, yā evarūpā heṭhanā viheṭhanā hiṃsanā vihiṃsanā rosanā virosanā parūpaghāto – ayaṃ vuccati ‘‘vihesā’’.
(க³) அத⁴ம்மசரியா
(Ga) adhammacariyā
தத்த² கதமா அத⁴ம்மசரியா? காயேன அத⁴ம்மசரியாவிஸமசரியா, வாசாய அத⁴ம்மசரியாவிஸமசரியா, மனஸா அத⁴ம்மசரியாவிஸமசரியா – அயங் வுச்சதி ‘‘அத⁴ம்மசரியா’’.
Tattha katamā adhammacariyā? Kāyena adhammacariyāvisamacariyā, vācāya adhammacariyāvisamacariyā, manasā adhammacariyāvisamacariyā – ayaṃ vuccati ‘‘adhammacariyā’’.
(26. க) தோ³வசஸ்ஸதா
(26. Ka) dovacassatā
927. தத்த² கதமா தோ³வசஸ்ஸதா? ஸஹத⁴ம்மிகே வுச்சமானே தோ³வசஸ்ஸாயங் தோ³வசஸ்ஸியங் தோ³வசஸ்ஸதா விப்படிகுலக்³கா³ஹிதா விபச்சனீகஸாததா அனாத³ரியங் அனாத³ரதா அகா³ரவதா அப்பதிஸ்ஸவதா – அயங் வுச்சதி ‘‘தோ³வசஸ்ஸதா’’.
927. Tattha katamā dovacassatā? Sahadhammike vuccamāne dovacassāyaṃ dovacassiyaṃ dovacassatā vippaṭikulaggāhitā vipaccanīkasātatā anādariyaṃ anādaratā agāravatā appatissavatā – ayaṃ vuccati ‘‘dovacassatā’’.
(க²) பாபமித்ததா
(Kha) pāpamittatā
தத்த² கதமா பாபமித்ததா? யே தே புக்³க³லா அஸ்ஸத்³தா⁴ து³ஸ்ஸீலா அப்பஸ்ஸுதா மச்ச²ரினோ து³ப்பஞ்ஞா, யா தேஸங் ஸேவனா நிஸேவனா ஸங்ஸேவனா ப⁴ஜனா ஸம்ப⁴ஜனா ப⁴த்தி ஸம்ப⁴த்தி தங்ஸம்பவங்கதா – அயங் வுச்சதி ‘‘பாபமித்ததா’’.
Tattha katamā pāpamittatā? Ye te puggalā assaddhā dussīlā appassutā maccharino duppaññā, yā tesaṃ sevanā nisevanā saṃsevanā bhajanā sambhajanā bhatti sambhatti taṃsampavaṅkatā – ayaṃ vuccati ‘‘pāpamittatā’’.
(க³) நானத்தஸஞ்ஞா
(Ga) nānattasaññā
தத்த² கதமா நானத்தஸஞ்ஞா? காமஸஞ்ஞா, ப்³யாபாத³ஸஞ்ஞா, விஹிங்ஸாஸஞ்ஞா – அயங் வுச்சதி ‘‘நானத்தஸஞ்ஞா’’. ஸப்³பா³பி அகுஸலா ஸஞ்ஞா நானத்தஸஞ்ஞா.
Tattha katamā nānattasaññā? Kāmasaññā, byāpādasaññā, vihiṃsāsaññā – ayaṃ vuccati ‘‘nānattasaññā’’. Sabbāpi akusalā saññā nānattasaññā.
(27. க) உத்³த⁴ச்சங்
(27. Ka) uddhaccaṃ
928. தத்த² கதமங் உத்³த⁴ச்சங்? யங் சித்தஸ்ஸ உத்³த⁴ச்சங் அவூபஸமோ சேதஸோ விக்கே²போ ப⁴ந்தத்தங் சித்தஸ்ஸ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘உத்³த⁴ச்சங்’’.
928. Tattha katamaṃ uddhaccaṃ? Yaṃ cittassa uddhaccaṃ avūpasamo cetaso vikkhepo bhantattaṃ cittassa – idaṃ vuccati ‘‘uddhaccaṃ’’.
(க²) கோஸஜ்ஜங்
(Kha) kosajjaṃ
தத்த² கதமங் கோஸஜ்ஜங்? காயது³ச்சரிதே வா வசீது³ச்சரிதே வா மனோது³ச்சரிதே வா பஞ்சஸு வா காமகு³ணேஸு சித்தஸ்ஸ வொஸ்ஸக்³கோ³ வொஸ்ஸக்³கா³னுப்பதா³னங் குஸலானங் த⁴ம்மானங் பா⁴வனாய அஸக்கச்சகிரியதா அஸாதச்சகிரியதா அனட்டி²தகிரியதா ஓலீனவுத்திதா நிக்கி²த்தச²ந்த³தா நிக்கி²த்தது⁴ரதா அனாஸேவனா அபா⁴வனா அப³ஹுலீகம்மங் அனதி⁴ட்டா²னங் அனநுயோகோ³ பமாதோ³ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘கோஸஜ்ஜங்’’.
Tattha katamaṃ kosajjaṃ? Kāyaduccarite vā vacīduccarite vā manoduccarite vā pañcasu vā kāmaguṇesu cittassa vossaggo vossaggānuppadānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ bhāvanāya asakkaccakiriyatā asātaccakiriyatā anaṭṭhitakiriyatā olīnavuttitā nikkhittachandatā nikkhittadhuratā anāsevanā abhāvanā abahulīkammaṃ anadhiṭṭhānaṃ ananuyogo pamādo – idaṃ vuccati ‘‘kosajjaṃ’’.
(க³) பமாதோ³
(Ga) pamādo
தத்த² கதமோ பமாதோ³? காயது³ச்சரிதே வா வசீது³ச்சரிதே வா மனோது³ச்சரிதே வா பஞ்சஸு வா காமகு³ணேஸு சித்தஸ்ஸ வொஸ்ஸக்³கோ³ வொஸ்ஸக்³கா³னுப்பதா³னங் குஸலானங் த⁴ம்மானங் பா⁴வனாய அஸக்கச்சகிரியதா அஸாதச்சகிரியதா அனட்டி²தகிரியதா ஓலீனவுத்திதா நிக்கி²த்தச²ந்த³தா நிக்கி²த்தது⁴ரதா அனாஸேவனா அபா⁴வனா அப³ஹுலீகம்மங் அனதி⁴ட்டா²னங் அனநுயோகோ³ பமாதோ³, யோ ஏவரூபோ பமாதோ³ பமஜ்ஜனா பமஜ்ஜிதத்தங் – அயங் வுச்சதி ‘‘பமாதோ³’’.
Tattha katamo pamādo? Kāyaduccarite vā vacīduccarite vā manoduccarite vā pañcasu vā kāmaguṇesu cittassa vossaggo vossaggānuppadānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ bhāvanāya asakkaccakiriyatā asātaccakiriyatā anaṭṭhitakiriyatā olīnavuttitā nikkhittachandatā nikkhittadhuratā anāsevanā abhāvanā abahulīkammaṃ anadhiṭṭhānaṃ ananuyogo pamādo, yo evarūpo pamādo pamajjanā pamajjitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘pamādo’’.
(28. க) அஸந்துட்டி²தா
(28. Ka) asantuṭṭhitā
929. தத்த² கதமா அஸந்துட்டி²தா? இதரீதரசீவரபிண்ட³பாதஸேனாஸனகி³லானபச்சயபே⁴ஸஜ்ஜபரிக்கா²ரேஹி பஞ்சஹி வா காமகு³ணேஹி அஸந்துட்ட²ஸ்ஸ பி⁴ய்யோகம்யதா, யா ஏவரூபா இச்சா² இச்சா²க³தா அஸந்துட்டி²தா ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘அஸந்துட்டி²தா’’.
929. Tattha katamā asantuṭṭhitā? Itarītaracīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārehi pañcahi vā kāmaguṇehi asantuṭṭhassa bhiyyokamyatā, yā evarūpā icchā icchāgatā asantuṭṭhitā rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘asantuṭṭhitā’’.
(க²) அஸம்பஜஞ்ஞதா
(Kha) asampajaññatā
தத்த² கதமா அஸம்பஜஞ்ஞதா? யங் அஞ்ஞாணங் அத³ஸ்ஸனங்…பே॰… அவிஜ்ஜாலங்கீ³ மோஹோ அகுஸலமூலங் – அயங் வுச்சதி ‘‘அஸம்பஜஞ்ஞதா’’.
Tattha katamā asampajaññatā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘asampajaññatā’’.
(க³) மஹிச்ச²தா
(Ga) mahicchatā
தத்த² கதமா மஹிச்ச²தா? இதரீதரசீவரபிண்ட³பாதஸேனாஸனகி³லானபச்சயபே⁴ஸஜ்ஜபரிக்கா²ரேஹி பஞ்சஹி வா காமகு³ணேஹி அஸந்துட்ட²ஸ்ஸ பி⁴ய்யோகம்யதா, யா ஏவரூபா இச்சா² இச்சா²க³தா மஹிச்ச²தா ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘மஹிச்ச²தா’’.
Tattha katamā mahicchatā? Itarītaracīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārehi pañcahi vā kāmaguṇehi asantuṭṭhassa bhiyyokamyatā, yā evarūpā icchā icchāgatā mahicchatā rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘mahicchatā’’.
(29. க) அஹிரிகங்
(29. Ka) ahirikaṃ
930. தத்த² கதமங் அஹிரிகங்? யங் ந ஹிரீயதி ஹிரீயிதப்³பே³ன, ந ஹிரீயதி பாபகானங் அகுஸலானங் த⁴ம்மானங் ஸமாபத்தியா – இத³ங் வுச்சதி ‘‘அஹிரிகங்’’.
930. Tattha katamaṃ ahirikaṃ? Yaṃ na hirīyati hirīyitabbena, na hirīyati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati ‘‘ahirikaṃ’’.
(க²) அனொத்தப்பங்
(Kha) anottappaṃ
தத்த² கதமங் அனொத்தப்பங்? யங் ந ஒத்தப்பதி ஒத்தப்பிதப்³பே³ன, ந ஒத்தப்பதி பாபகானங் அகுஸலானங் த⁴ம்மானங் ஸமாபத்தியா – இத³ங் வுச்சதி ‘‘அனொத்தப்பங்’’.
Tattha katamaṃ anottappaṃ? Yaṃ na ottappati ottappitabbena, na ottappati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati ‘‘anottappaṃ’’.
(க³) பமாதோ³
(Ga) pamādo
தத்த² கதமோ பமாதோ³? காயது³ச்சரிதே வா வசீது³ச்சரிதே வா மனோது³ச்சரிதே வா பஞ்சஸு வா காமகு³ணேஸு சித்தஸ்ஸ வொஸ்ஸக்³கோ³ வொஸ்ஸக்³கா³னுப்பதா³னங் குஸலானங் த⁴ம்மானங் பா⁴வனாய அஸக்கச்சகிரியதா அஸாதச்சகிரியதா அனட்டி²தகிரியதா ஓலீனவுத்திதா நிக்கி²த்தச²ந்த³தா நிக்கி²த்தது⁴ரதா அனாஸேவனா அபா⁴வனா அப³ஹுலீகம்மங் அனதி⁴ட்டா²னங் அனநுயோகோ³ பமாதோ³, யோ ஏவரூபோ பமாதோ³ பமஜ்ஜனா பமஜ்ஜிதத்தங் – அயங் வுச்சதி ‘‘பமாதோ³’’.
Tattha katamo pamādo? Kāyaduccarite vā vacīduccarite vā manoduccarite vā pañcasu vā kāmaguṇesu cittassa vossaggo vossaggānuppadānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ bhāvanāya asakkaccakiriyatā asātaccakiriyatā anaṭṭhitakiriyatā olīnavuttitā nikkhittachandatā nikkhittadhuratā anāsevanā abhāvanā abahulīkammaṃ anadhiṭṭhānaṃ ananuyogo pamādo, yo evarūpo pamādo pamajjanā pamajjitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘pamādo’’.
(30. க) அனாத³ரியங்
(30. Ka) anādariyaṃ
931. தத்த² கதமங் அனாத³ரியங்? யங் அனாத³ரியங் அனாத³ரதா அகா³ரவதா அப்பதிஸ்ஸவதா அனத்³தா³ அனத்³தா³யனா அனத்³தா³யிதத்தங் 45 அஸீல்யங் அசித்தீகாரோ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘அனாத³ரியங்’’.
931. Tattha katamaṃ anādariyaṃ? Yaṃ anādariyaṃ anādaratā agāravatā appatissavatā anaddā anaddāyanā anaddāyitattaṃ 46 asīlyaṃ acittīkāro – idaṃ vuccati ‘‘anādariyaṃ’’.
(க²) தோ³வசஸ்ஸதா
(Kha) dovacassatā
தத்த² கதமா தோ³வசஸ்ஸதா? ஸஹத⁴ம்மிகே வுச்சமானே தோ³வசஸ்ஸாயங் தோ³வசஸ்ஸியங் தோ³வசஸ்ஸதா விப்படிகுலக்³கா³ஹிதா விபச்சனீகஸாததா அனாத³ரியங் அனாத³ரதா அகா³ரவதா அப்பதிஸ்ஸவதா – அயங் வுச்சதி ‘‘தோ³வசஸ்ஸதா’’.
Tattha katamā dovacassatā? Sahadhammike vuccamāne dovacassāyaṃ dovacassiyaṃ dovacassatā vippaṭikulaggāhitā vipaccanīkasātatā anādariyaṃ anādaratā agāravatā appatissavatā – ayaṃ vuccati ‘‘dovacassatā’’.
(க³) பாபமித்ததா
(Ga) pāpamittatā
தத்த² கதமா பாபமித்ததா? யே தே புக்³க³லா அஸ்ஸத்³தா⁴ து³ஸ்ஸீலா அப்பஸ்ஸுதா மச்ச²ரினோ து³ப்பஞ்ஞா, யா தேஸங் ஸேவனா நிஸேவனா ஸங்ஸேவனா படிஸேவனா ப⁴ஜனா ஸம்ப⁴ஜனா ப⁴த்தி ஸம்ப⁴த்தி தங்ஸம்பவங்கதா – அயங் வுச்சதி ‘‘பாபமித்ததா’’.
Tattha katamā pāpamittatā? Ye te puggalā assaddhā dussīlā appassutā maccharino duppaññā, yā tesaṃ sevanā nisevanā saṃsevanā paṭisevanā bhajanā sambhajanā bhatti sambhatti taṃsampavaṅkatā – ayaṃ vuccati ‘‘pāpamittatā’’.
(31. க) அஸ்ஸத்³தி⁴யங்
(31. Ka) assaddhiyaṃ
932. தத்த² கதமங் அஸ்ஸத்³தி⁴யங்? இதே⁴கச்சோ அஸ்ஸத்³தோ⁴ ஹோதி, ந ஸத்³த³ஹதி பு³த்³த⁴ங் வா த⁴ம்மங் வா ஸங்க⁴ங் வா, யங் ஏவரூபங் அஸ்ஸத்³தி⁴யங் அஸ்ஸத்³த³ஹனா அனோகப்பனா அனபி⁴ப்பஸாதோ³ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘அஸ்ஸத்³தி⁴யங்’’.
932. Tattha katamaṃ assaddhiyaṃ? Idhekacco assaddho hoti, na saddahati buddhaṃ vā dhammaṃ vā saṅghaṃ vā, yaṃ evarūpaṃ assaddhiyaṃ assaddahanā anokappanā anabhippasādo – idaṃ vuccati ‘‘assaddhiyaṃ’’.
(க²) அவத³ஞ்ஞுதா
(Kha) avadaññutā
தத்த² கதமா அவத³ஞ்ஞுதா? பஞ்ச மச்ச²ரியானி – ஆவாஸமச்ச²ரியங், குலமச்ச²ரியங், லாப⁴மச்ச²ரியங், வண்ணமச்ச²ரியங், த⁴ம்மமச்ச²ரியங். யங் ஏவரூபங் மச்சே²ரங் மச்ச²ராயனா மச்ச²ராயிதத்தங் வேவிச்ச²ங் கத³ரியங் கடுகஞ்சுகதா அக்³க³ஹிதத்தங் சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘அவத³ஞ்ஞுதா’’.
Tattha katamā avadaññutā? Pañca macchariyāni – āvāsamacchariyaṃ, kulamacchariyaṃ, lābhamacchariyaṃ, vaṇṇamacchariyaṃ, dhammamacchariyaṃ. Yaṃ evarūpaṃ maccheraṃ maccharāyanā maccharāyitattaṃ vevicchaṃ kadariyaṃ kaṭukañcukatā aggahitattaṃ cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘avadaññutā’’.
(க³) கோஸஜ்ஜங்
(Ga) kosajjaṃ
தத்த² கதமங் கோஸஜ்ஜங்? காயது³ச்சரிதே வா வசீது³ச்சரிதே வா மனோது³ச்சரிதே வா பஞ்சஸு வா காமகு³ணேஸு சித்தஸ்ஸ வொஸ்ஸக்³கோ³, வொஸ்ஸக்³கா³னுப்பதா³னங் குஸலானங் த⁴ம்மானங், பா⁴வனாய அஸக்கச்சகிரியதா அஸாதச்சகிரியதா அனட்டி²தகிரியதா ஓலீனவுத்திதா நிக்கி²த்தச²ந்த³தா நிக்கி²த்தது⁴ரதா அனாஸேவனா அபா⁴வனா அப³ஹுலீகம்மங் அனதி⁴ட்டா²னங் அனநுயோகோ³ பமாதோ³ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘கோஸஜ்ஜங்’’.
Tattha katamaṃ kosajjaṃ? Kāyaduccarite vā vacīduccarite vā manoduccarite vā pañcasu vā kāmaguṇesu cittassa vossaggo, vossaggānuppadānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ, bhāvanāya asakkaccakiriyatā asātaccakiriyatā anaṭṭhitakiriyatā olīnavuttitā nikkhittachandatā nikkhittadhuratā anāsevanā abhāvanā abahulīkammaṃ anadhiṭṭhānaṃ ananuyogo pamādo – idaṃ vuccati ‘‘kosajjaṃ’’.
(32. க) உத்³த⁴ச்சங்
(32. Ka) uddhaccaṃ
933. தத்த² கதமங் உத்³த⁴ச்சங்? யங் சித்தஸ்ஸ உத்³த⁴ச்சங் அவூபஸமோ சேதஸோ விக்கே²போ ப⁴வந்தத்தங் சித்தஸ்ஸ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘உத்³த⁴ச்சங்’’.
933. Tattha katamaṃ uddhaccaṃ? Yaṃ cittassa uddhaccaṃ avūpasamo cetaso vikkhepo bhavantattaṃ cittassa – idaṃ vuccati ‘‘uddhaccaṃ’’.
(க²) அஸங்வரோ
(Kha) asaṃvaro
தத்த² கதமோ அஸங்வரோ? இதே⁴கச்சோ சக்கு²னா ரூபங் தி³ஸ்வா நிமித்தக்³கா³ஹீ ஹோதி அனுப்³யஞ்ஜனக்³கா³ஹீ. யத்வாதி⁴கரணமேனங் சக்கு²ந்த்³ரியங் அஸங்வுதங் விஹரந்தங் அபி⁴ஜ்ஜா²தோ³மனஸ்ஸா பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா அன்வாஸ்ஸவெய்யுங், தஸ்ஸ ஸங்வராய ந படிபஜ்ஜதி, ந ரக்க²தி சக்கு²ந்த்³ரியங், சக்கு²ந்த்³ரியே ந ஸங்வரங் ஆபஜ்ஜதி. ஸோதேன ஸத்³த³ங் ஸுத்வா…பே॰… கா⁴னேன க³ந்த⁴ங் கா⁴யித்வா…பே॰… ஜிவ்ஹாய ரஸங் ஸாயித்வா…பே॰… காயேன பொ²ட்ட²ப்³ப³ங் பு²ஸித்வா…பே॰… மனஸா த⁴ம்மங் விஞ்ஞாய நிமித்தக்³கா³ஹீ ஹோதி அனுப்³யஞ்ஜனக்³கா³ஹீ. யத்வாதி⁴கரணமேனங் மனிந்த்³ரியங் அஸங்வுதங் விஹரந்தங் அபி⁴ஜ்ஜா²தோ³மனஸ்ஸா பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா அன்வாஸ்ஸவெய்யுங், தஸ்ஸ ஸங்வராய ந படிபஜ்ஜதி, ந ரக்க²தி மனிந்த்³ரியங், மனிந்த்³ரியே ந ஸங்வரங் ஆபஜ்ஜதி – அயங் வுச்சதி ‘‘அஸங்வரோ’’.
Tattha katamo asaṃvaro? Idhekacco cakkhunā rūpaṃ disvā nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati, na rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye na saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati, na rakkhati manindriyaṃ, manindriye na saṃvaraṃ āpajjati – ayaṃ vuccati ‘‘asaṃvaro’’.
(க³) து³ஸ்ஸீல்யங்
(Ga) dussīlyaṃ
தத்த² கதமங் து³ஸ்ஸீல்யங்? காயிகோ வீதிக்கமோ, வாசஸிகோ வீதிக்கமோ, காயிகவாசஸிகோ வீதிக்கமோ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘து³ஸ்ஸீல்யங்’’.
Tattha katamaṃ dussīlyaṃ? Kāyiko vītikkamo, vācasiko vītikkamo, kāyikavācasiko vītikkamo – idaṃ vuccati ‘‘dussīlyaṃ’’.
(33. க) அரியானங் அத³ஸ்ஸனகம்யதா
(33. Ka) ariyānaṃ adassanakamyatā
934. தத்த² கதமா அரியானங் அத³ஸ்ஸனகம்யதா? தத்த² கதமே அரியா? அரியா வுச்சந்தி பு³த்³தா⁴ ச பு³த்³த⁴ஸாவகா ச. யா இமேஸங் அரியானங் அத³ஸ்ஸனகம்யதா அத³ட்டு²கம்யதா அஸமேதுகம்யதா அஸமாக³ந்துகம்யதா – அயங் வுச்சதி ‘‘அரியானங் அத³ஸ்ஸனகம்யதா’’.
934. Tattha katamā ariyānaṃ adassanakamyatā? Tattha katame ariyā? Ariyā vuccanti buddhā ca buddhasāvakā ca. Yā imesaṃ ariyānaṃ adassanakamyatā adaṭṭhukamyatā asametukamyatā asamāgantukamyatā – ayaṃ vuccati ‘‘ariyānaṃ adassanakamyatā’’.
(க²) ஸத்³த⁴ம்மங் அஸோதுகம்யதா
(Kha) saddhammaṃ asotukamyatā
தத்த² கதமா ஸத்³த⁴ம்மங் அஸோதுகம்யதா? தத்த² கதமோ ஸத்³த⁴ம்மோ? சத்தாரோ ஸதிபட்டா²னா, சத்தாரோ ஸம்மப்பதா⁴னா, சத்தாரோ இத்³தி⁴பாதா³, பஞ்சிந்த்³ரியானி, பஞ்ச ப³லானி, ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³, அரியோ அட்ட²ங்கி³கோ மக்³கோ³ – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸத்³த⁴ம்மோ’’. யா இமஸ்ஸ ஸத்³த⁴ம்மஸ்ஸ அஸோதுகம்யதா அஸவனகம்யதா அனுக்³க³ஹேதுகம்யதா அதா⁴ரேதுகம்யதா – அயங் வுச்சதி ‘‘ஸத்³த⁴ம்மங் அஸோதுகம்யதா’’.
Tattha katamā saddhammaṃ asotukamyatā? Tattha katamo saddhammo? Cattāro satipaṭṭhānā, cattāro sammappadhānā, cattāro iddhipādā, pañcindriyāni, pañca balāni, satta bojjhaṅgā, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo – ayaṃ vuccati ‘‘saddhammo’’. Yā imassa saddhammassa asotukamyatā asavanakamyatā anuggahetukamyatā adhāretukamyatā – ayaṃ vuccati ‘‘saddhammaṃ asotukamyatā’’.
(க³) உபாரம்ப⁴சித்ததா
(Ga) upārambhacittatā
தத்த² கதமா உபாரம்ப⁴சித்ததா? தத்த² கதமோ உபாரம்போ⁴? யோ உபாரம்போ⁴ அனுபாரம்போ⁴ உபாரம்ப⁴னா அனுபாரம்ப⁴னா அனுபாரம்பி⁴தத்தங் உஞ்ஞா அவஞ்ஞா பரிப⁴வோ ரந்த⁴க³வேஸிதா – அயங் வுச்சதி ‘‘உபாரம்ப⁴சித்ததா’’.
Tattha katamā upārambhacittatā? Tattha katamo upārambho? Yo upārambho anupārambho upārambhanā anupārambhanā anupārambhitattaṃ uññā avaññā paribhavo randhagavesitā – ayaṃ vuccati ‘‘upārambhacittatā’’.
(34. க) முட்ட²ஸ்ஸச்சங்
(34. Ka) muṭṭhassaccaṃ
935. தத்த² கதமங் முட்ட²ஸ்ஸச்சங்? யா அஸ்ஸதி அனநுஸ்ஸதி அப்படிஸ்ஸதி அஸ்ஸதி அஸ்ஸரணதா அதா⁴ரணதா பிலாபனதா ஸம்முஸனதா – இத³ங் வுச்சதி ‘‘முட்ட²ஸ்ஸச்சங்’’.
935. Tattha katamaṃ muṭṭhassaccaṃ? Yā assati ananussati appaṭissati assati assaraṇatā adhāraṇatā pilāpanatā sammusanatā – idaṃ vuccati ‘‘muṭṭhassaccaṃ’’.
(க²) அஸம்பஜஞ்ஞங்
(Kha) asampajaññaṃ
தத்த² கதமங் அஸம்பஜஞ்ஞங்? யங் அஞ்ஞாணங் அத³ஸ்ஸனங் …பே॰… அவிஜ்ஜாலங்கீ³ மோஹோ அகுஸலமூலங் – இத³ங் வுச்சதி ‘‘அஸம்பஜஞ்ஞங்’’.
Tattha katamaṃ asampajaññaṃ? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ …pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – idaṃ vuccati ‘‘asampajaññaṃ’’.
(க³) சேதஸோ விக்கே²போ
(Ga) cetaso vikkhepo
தத்த² கதமோ சேதஸோ விக்கே²போ? யங் சித்தஸ்ஸ உத்³த⁴ச்சங் அவூபஸமோ சேதஸோ விக்கே²போ ப⁴ந்தத்தங் சித்தஸ்ஸ – அயங் வுச்சதி ‘‘சேதஸோ விக்கே²போ’’.
Tattha katamo cetaso vikkhepo? Yaṃ cittassa uddhaccaṃ avūpasamo cetaso vikkhepo bhantattaṃ cittassa – ayaṃ vuccati ‘‘cetaso vikkhepo’’.
(35. க) அயோனிஸோ மனஸிகாரோ
(35. Ka) ayoniso manasikāro
936. தத்த² கதமோ அயோனிஸோ மனஸிகாரோ? அனிச்சே ‘‘நிச்ச’’ந்தி அயோனிஸோ மனஸிகாரோ, து³க்கே² ‘‘ஸுக²’’ந்தி அயோனிஸோ மனஸிகாரோ, அனத்தனி ‘‘அத்தா’’தி அயோனிஸோ மனஸிகாரோ, அஸுபே⁴ ‘‘ஸுப⁴’’ந்தி அயோனிஸோ மனஸிகாரோ, ஸச்சவிப்படிகுலேன வா சித்தஸ்ஸ ஆவட்டனா அனாவட்டனா ஆபோ⁴கோ³ ஸமன்னாஹாரோ மனஸிகாரோ – அயங் வுச்சதி ‘‘அயோனிஸோ மனஸிகாரோ’’.
936. Tattha katamo ayoniso manasikāro? Anicce ‘‘nicca’’nti ayoniso manasikāro, dukkhe ‘‘sukha’’nti ayoniso manasikāro, anattani ‘‘attā’’ti ayoniso manasikāro, asubhe ‘‘subha’’nti ayoniso manasikāro, saccavippaṭikulena vā cittassa āvaṭṭanā anāvaṭṭanā ābhogo samannāhāro manasikāro – ayaṃ vuccati ‘‘ayoniso manasikāro’’.
(க²) கும்மக்³க³ஸேவனா
(Kha) kummaggasevanā
தத்த² கதமா கும்மக்³க³ஸேவனா? தத்த² கதமோ கும்மக்³கோ³? மிச்சா²தி³ட்டி², மிச்சா²ஸங்கப்போ, மிச்சா²வாசா, மிச்சா²கம்மந்தோ, மிச்சா²ஆஜீவோ, மிச்சா²வாயாமோ, மிச்சா²ஸதி, மிச்சா²ஸமாதி⁴ – அயங் வுச்சதி ‘‘கும்மக்³கோ³’’. யா இமஸ்ஸ கும்மக்³க³ஸ்ஸ ஸேவனா நிஸேவனா ஸங்ஸேவனா ப⁴ஜனா ஸம்ப⁴ஜனா ப⁴த்தி ஸம்ப⁴த்தி தங்ஸம்பவங்கதா – அயங் வுச்சதி ‘‘கும்மக்³க³ஸேவனா’’.
Tattha katamā kummaggasevanā? Tattha katamo kummaggo? Micchādiṭṭhi, micchāsaṅkappo, micchāvācā, micchākammanto, micchāājīvo, micchāvāyāmo, micchāsati, micchāsamādhi – ayaṃ vuccati ‘‘kummaggo’’. Yā imassa kummaggassa sevanā nisevanā saṃsevanā bhajanā sambhajanā bhatti sambhatti taṃsampavaṅkatā – ayaṃ vuccati ‘‘kummaggasevanā’’.
(க³) சேதஸோ ச லீனத்தங்
(Ga) cetaso ca līnattaṃ
தத்த² கதமங் சேதஸோ ச லீனத்தங்? யா சித்தஸ்ஸ அகல்யதா அகம்மஞ்ஞதா ஓலீயனா ஸல்லீயனா லீனங் லீயனா லீயிதத்தங் தி²னங் தி²யனா தி²யிதத்தங் சித்தஸ்ஸ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘சேதஸோ ச லீனத்தங்’’.
Tattha katamaṃ cetaso ca līnattaṃ? Yā cittassa akalyatā akammaññatā olīyanā sallīyanā līnaṃ līyanā līyitattaṃ thinaṃ thiyanā thiyitattaṃ cittassa – idaṃ vuccati ‘‘cetaso ca līnattaṃ’’.
திகங்.
Tikaṃ.
4. சதுக்கனித்³தே³ஸோ
4. Catukkaniddeso
(1) சத்தாரோ ஆஸவா
(1) Cattāro āsavā
937. தத்த² கதமே சத்தாரோ ஆஸவா? காமாஸவோ, ப⁴வாஸவோ, தி³ட்டா²ஸவோ, அவிஜ்ஜாஸவோ.
937. Tattha katame cattāro āsavā? Kāmāsavo, bhavāsavo, diṭṭhāsavo, avijjāsavo.
(க) காமாஸவோ
(Ka) kāmāsavo
தத்த² கதமோ காமாஸவோ? யோ காமேஸு காமச்ச²ந்தோ³ காமராகோ³ காமனந்தீ³ காமதண்ஹா காமஸினேஹோ காமபரிளாஹோ காமமுச்சா² காமஜ்ஜோ²ஸானங் – அயங் வுச்சதி ‘‘காமாஸவோ’’.
Tattha katamo kāmāsavo? Yo kāmesu kāmacchando kāmarāgo kāmanandī kāmataṇhā kāmasineho kāmapariḷāho kāmamucchā kāmajjhosānaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kāmāsavo’’.
(க²) ப⁴வாஸவோ
(Kha) bhavāsavo
தத்த² கதமோ ப⁴வாஸவோ? யோ ப⁴வேஸு ப⁴வச்ச²ந்தோ³…பே॰… ப⁴வஜ்ஜோ²ஸானங் – அயங் வுச்சதி ‘‘ப⁴வாஸவோ’’.
Tattha katamo bhavāsavo? Yo bhavesu bhavacchando…pe… bhavajjhosānaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘bhavāsavo’’.
(க³) தி³ட்டா²ஸவோ
(Ga) diṭṭhāsavo
தத்த² கதமோ தி³ட்டா²ஸவோ? ‘‘ஸஸ்ஸதோ லோகோ’’தி வா, ‘‘அஸஸ்ஸதோ லோகோ’’தி வா, ‘‘அந்தவா லோகோ’’தி வா, ‘‘அனந்தவா லோகோ’’தி வா, ‘‘தங் ஜீவங் தங் ஸரீர’’ந்தி வா, ‘‘அஞ்ஞங் ஜீவங் அஞ்ஞங் ஸரீர’’ந்தி வா, ‘‘ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’’தி வா, ‘‘ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’’தி வா, ‘‘ஹோதி ச ந ச ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’’தி வா, ‘‘நேவ ஹோதி ந ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’’தி வா. யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – அயங் வுச்சதி ‘‘தி³ட்டா²ஸவோ’’. ஸப்³பா³பி மிச்சா²தி³ட்டி² தி³ட்டா²ஸவோ.
Tattha katamo diṭṭhāsavo? ‘‘Sassato loko’’ti vā, ‘‘asassato loko’’ti vā, ‘‘antavā loko’’ti vā, ‘‘anantavā loko’’ti vā, ‘‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’’nti vā, ‘‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’’nti vā, ‘‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā, ‘‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā, ‘‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā, ‘‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā. Yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ‘‘diṭṭhāsavo’’. Sabbāpi micchādiṭṭhi diṭṭhāsavo.
(க⁴) அவிஜ்ஜாஸவோ
(Gha) avijjāsavo
தத்த² கதமோ அவிஜ்ஜாஸவோ? து³க்கே² அஞ்ஞாணங், து³க்க²ஸமுத³யே அஞ்ஞாணங் , து³க்க²னிரோதே⁴ அஞ்ஞாணங், து³க்க²னிரோத⁴கா³மினியா படிபதா³ய அஞ்ஞாணங், புப்³ப³ந்தே அஞ்ஞாணங், அபரந்தே அஞ்ஞாணங், புப்³ப³ந்தாபரந்தே அஞ்ஞாணங், இத³ப்பச்சயதா படிச்சஸமுப்பன்னேஸு த⁴ம்மேஸு அஞ்ஞாணங். யங் ஏவரூபங் அஞ்ஞாணங் அத³ஸ்ஸனங்…பே॰… அவிஜ்ஜாலங்கீ³ மோஹோ அகுஸலமூலங் – அயங் வுச்சதி ‘‘அவிஜ்ஜாஸவோ’’. இமே சத்தாரோ ஆஸவா.
Tattha katamo avijjāsavo? Dukkhe aññāṇaṃ, dukkhasamudaye aññāṇaṃ , dukkhanirodhe aññāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ, pubbante aññāṇaṃ, aparante aññāṇaṃ, pubbantāparante aññāṇaṃ, idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu aññāṇaṃ. Yaṃ evarūpaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāsavo’’. Ime cattāro āsavā.
(2-5) சத்தாரோ க³ந்தா²தீ³
(2-5) Cattāro ganthādī
938. தத்த² கதமே சத்தாரோ க³ந்தா² …பே॰… சத்தாரோ ஓகா⁴…பே॰… சத்தாரோ யோகா³…பே॰… சத்தாரி உபாதா³னானி? காமுபாதா³னங், தி³ட்டு²பாதா³னங், ஸீலப்³ப³துபாதா³னங், அத்தவாது³பாதா³னங்.
938. Tattha katame cattāro ganthā …pe… cattāro oghā…pe… cattāro yogā…pe… cattāri upādānāni? Kāmupādānaṃ, diṭṭhupādānaṃ, sīlabbatupādānaṃ, attavādupādānaṃ.
(க) காமுபாதா³னங்
(Ka) kāmupādānaṃ
தத்த² கதமங் காமுபாதா³னங்? யோ காமேஸு காமச்ச²ந்தோ³…பே॰… காமஜ்ஜோ²ஸானங் – இத³ங் வுச்சதி ‘‘காமுபாதா³னங்’’.
Tattha katamaṃ kāmupādānaṃ? Yo kāmesu kāmacchando…pe… kāmajjhosānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘kāmupādānaṃ’’.
(க²) தி³ட்டு²பாதா³னங்
(Kha) diṭṭhupādānaṃ
தத்த² கதமங் தி³ட்டு²பாதா³னங்? ‘‘நத்தி² தி³ன்னங், நத்தி² யிட்ட²ங்…பே॰… யே இமஞ்ச லோகங் பரஞ்ச லோகங் ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா பவேதெ³ந்தீ’’தி. யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘தி³ட்டு²பாதா³னங்’’. ட²பெத்வா ஸீலப்³ப³துபாதா³னஞ்ச அத்தவாது³பாதா³னஞ்ச ஸப்³பா³பி மிச்சா²தி³ட்டி² தி³ட்டு²பாதா³னங்.
Tattha katamaṃ diṭṭhupādānaṃ? ‘‘Natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ…pe… ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’’ti. Yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati ‘‘diṭṭhupādānaṃ’’. Ṭhapetvā sīlabbatupādānañca attavādupādānañca sabbāpi micchādiṭṭhi diṭṭhupādānaṃ.
(க³) ஸீலப்³ப³துபாதா³னங்
(Ga) sīlabbatupādānaṃ
தத்த² கதமங் ஸீலப்³ப³துபாதா³னங்? இதோ ப³ஹித்³தா⁴ ஸமணப்³ராஹ்மணானங் ஸீலேன ஸுத்³தி⁴ வதேன ஸுத்³தி⁴ ஸீலப்³ப³தேன ஸுத்³தீ⁴தி. யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘ஸீலப்³ப³துபாதா³னங்’’.
Tattha katamaṃ sīlabbatupādānaṃ? Ito bahiddhā samaṇabrāhmaṇānaṃ sīlena suddhi vatena suddhi sīlabbatena suddhīti. Yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati ‘‘sīlabbatupādānaṃ’’.
(க⁴) அத்தவாது³பாதா³னங்
(Gha) attavādupādānaṃ
தத்த² கதமங் அத்தவாது³பாதா³னங்? இத⁴ அஸ்ஸுதவா புது²ஜ்ஜனோ அரியானங் அத³ஸ்ஸாவீ அரியத⁴ம்மஸ்ஸ அகோவிதோ³ அரியத⁴ம்மே அவினீதோ, ஸப்புரிஸானங் அத³ஸ்ஸாவீ ஸப்புரிஸத⁴ம்மஸ்ஸ அகோவிதோ³ ஸப்புரிஸத⁴ம்மே அவினீதோ – ரூபங் அத்ததோ ஸமனுபஸ்ஸதி ரூபவந்தங் வா அத்தானங் அத்தனி வா ரூபங் ரூபஸ்மிங் வா அத்தானங். வேத³னங்…பே॰… ஸஞ்ஞங்…பே॰… ஸங்கா²ரே…பே॰… விஞ்ஞாணங் அத்ததோ ஸமனுபஸ்ஸதி விஞ்ஞாணவந்தங் வா அத்தானங் அத்தனி வா விஞ்ஞாணங் விஞ்ஞாணஸ்மிங் வா அத்தானங். யா ஏவரூபா தி³ட்டி² தி³ட்டி²க³தங்…பே॰… விபரியாஸக்³கா³ஹோ – இத³ங் வுச்சதி ‘‘அத்தவாது³பாதா³னங்’’. இமானி சத்தாரி உபாதா³னானி.
Tattha katamaṃ attavādupādānaṃ? Idha assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto – rūpaṃ attato samanupassati rūpavantaṃ vā attānaṃ attani vā rūpaṃ rūpasmiṃ vā attānaṃ. Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato samanupassati viññāṇavantaṃ vā attānaṃ attani vā viññāṇaṃ viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. Yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati ‘‘attavādupādānaṃ’’. Imāni cattāri upādānāni.
(6) சத்தாரோ தண்ஹுப்பாதா³
(6) Cattāro taṇhuppādā
939. தத்த² கதமே சத்தாரோ தண்ஹுப்பாதா³? சீவரஹேது வா பி⁴க்கு²னோ தண்ஹா உப்பஜ்ஜமானா உப்பஜ்ஜதி, பிண்ட³பாதஹேது வா பி⁴க்கு²னோ தண்ஹா உப்பஜ்ஜமானா உப்பஜ்ஜதி, ஸேனாஸனஹேது வா பி⁴க்கு²னோ தண்ஹா உப்பஜ்ஜமானா உப்பஜ்ஜதி, இதிப⁴வாப⁴வஹேது வா பி⁴க்கு²னோ தண்ஹா உப்பஜ்ஜமானா உப்பஜ்ஜதி – இமே சத்தாரோ தண்ஹுப்பாதா³.
939. Tattha katame cattāro taṇhuppādā? Cīvarahetu vā bhikkhuno taṇhā uppajjamānā uppajjati, piṇḍapātahetu vā bhikkhuno taṇhā uppajjamānā uppajjati, senāsanahetu vā bhikkhuno taṇhā uppajjamānā uppajjati, itibhavābhavahetu vā bhikkhuno taṇhā uppajjamānā uppajjati – ime cattāro taṇhuppādā.
(7) சத்தாரி அக³திக³மனானி
(7) Cattāri agatigamanāni
தத்த² கதமானி சத்தாரி அக³திக³மனானி? ச²ந்தா³க³திங் க³ச்ச²தி, தோ³ஸாக³திங் க³ச்ச²தி, மோஹாக³திங் க³ச்ச²தி, ப⁴யாக³திங் க³ச்ச²தி. யா ஏவரூபா அக³தி அக³திக³மனங் ச²ந்த³க³மனங் வக்³க³க³மனங் வாரிக³மனங் – இமானி சத்தாரி அக³திக³மனானி.
Tattha katamāni cattāri agatigamanāni? Chandāgatiṃ gacchati, dosāgatiṃ gacchati, mohāgatiṃ gacchati, bhayāgatiṃ gacchati. Yā evarūpā agati agatigamanaṃ chandagamanaṃ vaggagamanaṃ vārigamanaṃ – imāni cattāri agatigamanāni.
(8) சத்தாரோ விபரியாஸா
(8) Cattāro vipariyāsā
தத்த² கதமே சத்தாரோ விபரியாஸா? அனிச்சே ‘‘நிச்ச’’ந்தி ஸஞ்ஞாவிபரியாஸோ சித்தவிபரியாஸோ தி³ட்டி²விபரியாஸோ, து³க்கே² ‘‘ஸுக²’’ந்தி ஸஞ்ஞாவிபரியாஸோ சித்தவிபரியாஸோ தி³ட்டி²விபரியாஸோ, அனத்தனி ‘‘அத்தா’’தி ஸஞ்ஞாவிபரியாஸோ சித்தவிபரியாஸோ தி³ட்டி²விபரியாஸோ, அஸுபே⁴ ‘‘ஸுப⁴’’ந்தி ஸஞ்ஞாவிபரியாஸோ சித்தவிபரியாஸோ தி³ட்டி²விபரியாஸோ – இமே சத்தாரோ விபரியாஸா.
Tattha katame cattāro vipariyāsā? Anicce ‘‘nicca’’nti saññāvipariyāso cittavipariyāso diṭṭhivipariyāso, dukkhe ‘‘sukha’’nti saññāvipariyāso cittavipariyāso diṭṭhivipariyāso, anattani ‘‘attā’’ti saññāvipariyāso cittavipariyāso diṭṭhivipariyāso, asubhe ‘‘subha’’nti saññāvipariyāso cittavipariyāso diṭṭhivipariyāso – ime cattāro vipariyāsā.
(9) சத்தாரோ அனரியவோஹாரா
(9) Cattāro anariyavohārā
தத்த² கதமே சத்தாரோ அனரியவோஹாரா? அதி³ட்டே² தி³ட்ட²வாதி³தா, அஸ்ஸுதே ஸுதவாதி³தா, அமுதே முதவாதி³தா, அவிஞ்ஞாதே விஞ்ஞாதவாதி³தா – இமே சத்தாரோ அனரியவோஹாரா.
Tattha katame cattāro anariyavohārā? Adiṭṭhe diṭṭhavāditā, assute sutavāditā, amute mutavāditā, aviññāte viññātavāditā – ime cattāro anariyavohārā.
(10) அபரேபி சத்தாரோ அனரியவோஹாரா
(10) Aparepi cattāro anariyavohārā
தத்த² கதமே அபரேபி சத்தாரோ அனரியவோஹாரா? தி³ட்டே² அதி³ட்ட²வாதி³தா, ஸுதே அஸ்ஸுதவாதி³தா, முதே அமுதவாதி³தா, விஞ்ஞாதே அவிஞ்ஞாதவாதி³தா – இமே சத்தாரோ அனரியவோஹாரா.
Tattha katame aparepi cattāro anariyavohārā? Diṭṭhe adiṭṭhavāditā, sute assutavāditā, mute amutavāditā, viññāte aviññātavāditā – ime cattāro anariyavohārā.
(11) சத்தாரி து³ச்சரிதானி
(11) Cattāri duccaritāni
தத்த² கதமானி சத்தாரி து³ச்சரிதானி? பாணாதிபாதோ, அதி³ன்னாதா³னங், காமேஸுமிச்சா²சாரோ, முஸாவாதோ³ – இமானி சத்தாரி து³ச்சரிதானி.
Tattha katamāni cattāri duccaritāni? Pāṇātipāto, adinnādānaṃ, kāmesumicchācāro, musāvādo – imāni cattāri duccaritāni.
(12) அபரானிபி சத்தாரி து³ச்சரிதானி
(12) Aparānipi cattāri duccaritāni
தத்த² கதமானி அபரானிபி சத்தாரி து³ச்சரிதானி? முஸாவாதோ³, பிஸுணா வாசா, ப²ருஸா வாசா, ஸம்ப²ப்பலாபோ – இமானி சத்தாரி து³ச்சரிதானி.
Tattha katamāni aparānipi cattāri duccaritāni? Musāvādo, pisuṇā vācā, pharusā vācā, samphappalāpo – imāni cattāri duccaritāni.
(13) சத்தாரி ப⁴யானி
(13) Cattāri bhayāni
தத்த² கதமானி சத்தாரி ப⁴யானி? ஜாதிப⁴யங், ஜராப⁴யங், ப்³யாதி⁴ப⁴யங், மரணப⁴யங் – இமானி சத்தாரி ப⁴யானி.
Tattha katamāni cattāri bhayāni? Jātibhayaṃ, jarābhayaṃ, byādhibhayaṃ, maraṇabhayaṃ – imāni cattāri bhayāni.
(14) அபரானிபி சத்தாரி ப⁴யானி
(14) Aparānipi cattāri bhayāni
தத்த² கதமானி அபரானிபி சத்தாரி ப⁴யானி? ராஜப⁴யங், சோரப⁴யங், அக்³கி³ப⁴யங், உத³கப⁴யங் – இமானி சத்தாரி ப⁴யானி.
Tattha katamāni aparānipi cattāri bhayāni? Rājabhayaṃ, corabhayaṃ, aggibhayaṃ, udakabhayaṃ – imāni cattāri bhayāni.
தத்த² கதமானி அபரானிபி சத்தாரி ப⁴யானி? ஊமிப⁴யங், கும்பீ⁴லப⁴யங் 47, ஆவட்டப⁴யங், ஸுஸுகாப⁴யங் – இமானி சத்தாரி ப⁴யானி.
Tattha katamāni aparānipi cattāri bhayāni? Ūmibhayaṃ, kumbhīlabhayaṃ 48, āvaṭṭabhayaṃ, susukābhayaṃ – imāni cattāri bhayāni.
தத்த² கதமானி அபரானிபி சத்தாரி ப⁴யானி? அத்தானுவாத³ப⁴யங், பரானுவாத³ப⁴யங், த³ண்ட³ப⁴யங், து³க்³க³திப⁴யங் – இமானி சத்தாரி ப⁴யானி.
Tattha katamāni aparānipi cattāri bhayāni? Attānuvādabhayaṃ, parānuvādabhayaṃ, daṇḍabhayaṃ, duggatibhayaṃ – imāni cattāri bhayāni.
(15) சதஸ்ஸோ தி³ட்டி²யோ
(15) Catasso diṭṭhiyo
தத்த² கதமா சதஸ்ஸோ தி³ட்டி²யோ? ‘‘ஸயங்கதங் ஸுக²து³க்க²’’ந்தி ஸச்சதோ தே²ததோ தி³ட்டி² உப்பஜ்ஜதி, ‘‘பரங்கதங் ஸுக²து³க்க²’’ந்தி ஸச்சதோ தே²ததோ தி³ட்டி² உப்பஜ்ஜதி, ‘‘ஸயங்கதஞ்ச பரங்கதஞ்ச ஸுக²து³க்க²’’ந்தி ஸச்சதோ தே²ததோ தி³ட்டி² உப்பஜ்ஜதி, ‘‘அஸயங்காரங் அபரங்காரங் அதி⁴ச்சஸமுப்பன்னங் ஸுக²து³க்க²’’ந்தி ஸச்சதோ தே²ததோ தி³ட்டி² உப்பஜ்ஜதி – இமா சதஸ்ஸோ தி³ட்டி²யோ.
Tattha katamā catasso diṭṭhiyo? ‘‘Sayaṅkataṃ sukhadukkha’’nti saccato thetato diṭṭhi uppajjati, ‘‘paraṅkataṃ sukhadukkha’’nti saccato thetato diṭṭhi uppajjati, ‘‘sayaṅkatañca paraṅkatañca sukhadukkha’’nti saccato thetato diṭṭhi uppajjati, ‘‘asayaṅkāraṃ aparaṅkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkha’’nti saccato thetato diṭṭhi uppajjati – imā catasso diṭṭhiyo.
சதுக்கங்.
Catukkaṃ.
5. பஞ்சகனித்³தே³ஸோ
5. Pañcakaniddeso
(1) பஞ்சோரம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி
(1) Pañcorambhāgiyāni saṃyojanāni
940. தத்த² கதமானி பஞ்சோரம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி? ஸக்காயதி³ட்டி², விசிகிச்சா², ஸீலப்³ப³தபராமாஸோ, காமச்ச²ந்தோ³, ப்³யாபாதோ³ – இமானி பஞ்சோரம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி.
940. Tattha katamāni pañcorambhāgiyāni saṃyojanāni? Sakkāyadiṭṭhi, vicikicchā, sīlabbataparāmāso, kāmacchando, byāpādo – imāni pañcorambhāgiyāni saṃyojanāni.
(2) பஞ்சுத்³த⁴ம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி
(2) Pañcuddhambhāgiyāni saṃyojanāni
தத்த² கதமானி பஞ்சுத்³த⁴ம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி? ரூபராகோ³, அரூபராகோ³, மானோ, உத்³த⁴ச்சங், அவிஜ்ஜா – இமானி பஞ்சுத்³த⁴ம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி.
Tattha katamāni pañcuddhambhāgiyāni saṃyojanāni? Rūparāgo, arūparāgo, māno, uddhaccaṃ, avijjā – imāni pañcuddhambhāgiyāni saṃyojanāni.
(3) பஞ்ச மச்ச²ரியானி
(3) Pañca macchariyāni
தத்த² கதமானி பஞ்ச மச்ச²ரியானி? ஆவாஸமச்ச²ரியங், குலமச்ச²ரியங், லாப⁴மச்ச²ரியங், வண்ணமச்ச²ரியங், த⁴ம்மமச்ச²ரியங் – இமானி பஞ்ச மச்ச²ரியானி.
Tattha katamāni pañca macchariyāni? Āvāsamacchariyaṃ, kulamacchariyaṃ, lābhamacchariyaṃ, vaṇṇamacchariyaṃ, dhammamacchariyaṃ – imāni pañca macchariyāni.
(4) பஞ்ச ஸங்கா³
(4) Pañca saṅgā
தத்த² கதமே பஞ்ச ஸங்கா³? ராக³ஸங்கோ³, தோ³ஸஸங்கோ³, மோஹஸங்கோ³, மானஸங்கோ³, தி³ட்டி²ஸங்கோ³ – இமே பஞ்ச ஸங்கா³.
Tattha katame pañca saṅgā? Rāgasaṅgo, dosasaṅgo, mohasaṅgo, mānasaṅgo, diṭṭhisaṅgo – ime pañca saṅgā.
(5) பஞ்ச ஸல்லா
(5) Pañca sallā
தத்த² கதமே பஞ்ச ஸல்லா? ராக³ஸல்லங், தோ³ஸஸல்லங், மோஹஸல்லங், மானஸல்லங், தி³ட்டி²ஸல்லங் – இமே பஞ்ச ஸல்லா.
Tattha katame pañca sallā? Rāgasallaṃ, dosasallaṃ, mohasallaṃ, mānasallaṃ, diṭṭhisallaṃ – ime pañca sallā.
(6) பஞ்ச சேதோகி²லா
(6) Pañca cetokhilā
941. தத்த² கதமே பஞ்ச சேதோகி²லா? ஸத்த²ரி கங்க²தி விசிகிச்ச²தி நாதி⁴முச்சதி ந ஸம்பஸீத³தி, த⁴ம்மே கங்க²தி விசிகிச்ச²தி நாதி⁴முச்சதி ந ஸம்பஸீத³தி, ஸங்கே⁴ கங்க²தி விசிகிச்ச²தி நாதி⁴முச்சதி ந ஸம்பஸீத³தி, ஸிக்கா²ய கங்க²தி விசிகிச்ச²தி நாதி⁴முச்சதி ந ஸம்பஸீத³தி, ஸப்³ரஹ்மசாரீஸு குபிதோ ஹோதி அனத்தமனோ ஆஹதசித்தோ கி²லஜாதோ – இமே பஞ்ச சேதோகி²லா.
941. Tattha katame pañca cetokhilā? Satthari kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati, dhamme kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati, saṅghe kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati, sikkhāya kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati, sabrahmacārīsu kupito hoti anattamano āhatacitto khilajāto – ime pañca cetokhilā.
(7) பஞ்ச சேதஸோ வினிப³ந்தா⁴
(7) Pañca cetaso vinibandhā
தத்த² கதமே பஞ்ச சேதஸோ வினிப³ந்தா⁴? காமே அவீதராகோ³ ஹோதி அவிக³தச்ச²ந்தோ³ அவிக³தபேமோ அவிக³தபிபாஸோ அவிக³தபரிளாஹோ அவிக³ததண்ஹோ; காயே அவீதராகோ³ ஹோதி… ரூபே அவீதராகோ³ ஹோதி… யாவத³த்த²ங் உத³ராவதே³ஹகங் பு⁴ஞ்ஜித்வா ஸெய்யஸுக²ங் பஸ்ஸஸுக²ங் மித்³த⁴ஸுக²ங் அனுயுத்தோ விஹரதி; அஞ்ஞதரங் தே³வனிகாயங் பணிதா⁴ய ப்³ரஹ்மசரியங் சரதி – ‘‘இமினாஹங் ஸீலேன வா வதேன வா தபேன வா ப்³ரஹ்மசரியேன வா தே³வோ வா ப⁴விஸ்ஸாமி தே³வஞ்ஞதரோ வா’’தி – இமே பஞ்ச சேதஸோவினிப³ந்தா⁴.
Tattha katame pañca cetaso vinibandhā? Kāme avītarāgo hoti avigatacchando avigatapemo avigatapipāso avigatapariḷāho avigatataṇho; kāye avītarāgo hoti… rūpe avītarāgo hoti… yāvadatthaṃ udarāvadehakaṃ bhuñjitvā seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharati; aññataraṃ devanikāyaṃ paṇidhāya brahmacariyaṃ carati – ‘‘imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi devaññataro vā’’ti – ime pañca cetasovinibandhā.
(8) பஞ்ச நீவரணானி
(8) Pañca nīvaraṇāni
தத்த² கதமானி பஞ்ச நீவரணானி? காமச்ச²ந்த³னீவரணங், ப்³யாபாத³னீவரணங், தி²னமித்³த⁴னீவரணங், உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சனீவரணங், விசிகிச்சா²னீவரணங் – இமானி பஞ்ச நீவரணானி.
Tattha katamāni pañca nīvaraṇāni? Kāmacchandanīvaraṇaṃ, byāpādanīvaraṇaṃ, thinamiddhanīvaraṇaṃ, uddhaccakukkuccanīvaraṇaṃ, vicikicchānīvaraṇaṃ – imāni pañca nīvaraṇāni.
(9) பஞ்ச கம்மானி ஆனந்தரிகானி
(9) Pañca kammāni ānantarikāni
தத்த² கதமானி பஞ்ச கம்மானி ஆனந்தரிகானி? மாதா ஜீவிதா வோரோபிதா ஹோதி, பிதா ஜீவிதா வோரோபிதோ ஹோதி, அரஹந்தோ ஜீவிதா வோரோபிதோ ஹோதி, து³ட்டே²ன சித்தேன ததா²க³தஸ்ஸ லோஹிதங் உப்பாதி³தங் ஹோதி , ஸங்கோ⁴ பி⁴ன்னோ ஹோதி – இமானி பஞ்ச கம்மானி ஆனந்தரிகானி.
Tattha katamāni pañca kammāni ānantarikāni? Mātā jīvitā voropitā hoti, pitā jīvitā voropito hoti, arahanto jīvitā voropito hoti, duṭṭhena cittena tathāgatassa lohitaṃ uppāditaṃ hoti , saṅgho bhinno hoti – imāni pañca kammāni ānantarikāni.
(10) பஞ்ச தி³ட்டி²யோ
(10) Pañca diṭṭhiyo
தத்த² கதமா பஞ்ச தி³ட்டி²யோ? ‘‘ஸஞ்ஞீ அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி இத்தே²கே அபி⁴வத³ந்தி, ‘‘அஸஞ்ஞீ அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி இத்தே²கே அபி⁴வத³ந்தி, ‘‘நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி இத்தே²கே அபி⁴வத³ந்தி, ஸதோ வா பன ஸத்தஸ்ஸ உச்சே²த³ங் வினாஸங் விப⁴வங் பஞ்ஞாபெந்தி, தி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னங் வா பனேகே அபி⁴வத³ந்தி – இமா பஞ்ச தி³ட்டி²யோ.
Tattha katamā pañca diṭṭhiyo? ‘‘Saññī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti ittheke abhivadanti, ‘‘asaññī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti ittheke abhivadanti, ‘‘nevasaññīnāsaññī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti ittheke abhivadanti, sato vā pana sattassa ucchedaṃ vināsaṃ vibhavaṃ paññāpenti, diṭṭhadhammanibbānaṃ vā paneke abhivadanti – imā pañca diṭṭhiyo.
(11) பஞ்ச வேரா
(11) Pañca verā
942. தத்த² கதமே பஞ்ச வேரா? பாணாதிபாதோ, அதி³ன்னாதா³னங், காமேஸுமிச்சா²சாரோ, முஸாவாதோ³, ஸுராமேரயமஜ்ஜபமாத³ட்டா²னா – இமே பஞ்ச வேரா.
942. Tattha katame pañca verā? Pāṇātipāto, adinnādānaṃ, kāmesumicchācāro, musāvādo, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā – ime pañca verā.
(12) பஞ்ச ப்³யஸனா
(12) Pañca byasanā
தத்த² கதமே பஞ்ச ப்³யஸனா? ஞாதிப்³யஸனங், போ⁴க³ப்³யஸனங், ரோக³ப்³யஸனங், ஸீலப்³யஸனங், தி³ட்டி²ப்³யஸனங் – இமே பஞ்ச ப்³யஸனா.
Tattha katame pañca byasanā? Ñātibyasanaṃ, bhogabyasanaṃ, rogabyasanaṃ, sīlabyasanaṃ, diṭṭhibyasanaṃ – ime pañca byasanā.
(13) பஞ்ச அக்க²ந்தியா ஆதீ³னவா
(13) Pañca akkhantiyā ādīnavā
தத்த² கதமே பஞ்ச அக்க²ந்தியா ஆதீ³னவா? ப³ஹுனோ ஜனஸ்ஸ அப்பியோ ஹோதி அமனாபோ, வேரப³ஹுலோ ச ஹோதி, வஜ்ஜப³ஹுலோ ச, ஸம்மூள்ஹோ காலங்கரோதி, காயஸ்ஸ பே⁴தா³ பரங் மரணா அபாயங் து³க்³க³திங் வினிபாதங் நிரயங் உபபஜ்ஜதி – இமே பஞ்ச அக்க²ந்தியா ஆதீ³னவா.
Tattha katame pañca akkhantiyā ādīnavā? Bahuno janassa appiyo hoti amanāpo, verabahulo ca hoti, vajjabahulo ca, sammūḷho kālaṅkaroti, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati – ime pañca akkhantiyā ādīnavā.
(14) பஞ்ச ப⁴யானி
(14) Pañca bhayāni
தத்த² கதமானி பஞ்ச ப⁴யானி? ஆஜீவகப⁴யங், அஸிலோகப⁴யங், பரிஸஸாரஜ்ஜப⁴யங், மரணப⁴யங், து³க்³க³திப⁴யங் – இமானி பஞ்ச ப⁴யானி.
Tattha katamāni pañca bhayāni? Ājīvakabhayaṃ, asilokabhayaṃ, parisasārajjabhayaṃ, maraṇabhayaṃ, duggatibhayaṃ – imāni pañca bhayāni.
(15) பஞ்ச தி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னவாதா³
(15) Pañca diṭṭhadhammanibbānavādā
943. தத்த² கதமே பஞ்ச தி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னவாதா³?
943. Tattha katame pañca diṭṭhadhammanibbānavādā?
(க) இதே⁴கச்சோ ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா ஏவங்வாதீ³ ஹோதி ஏவங்தி³ட்டி² 49 – ‘‘யதோ கோ², போ⁴ , அயங் அத்தா பஞ்சஹி காமகு³ணேஹி ஸமப்பிதோ ஸமங்கீ³பூ⁴தோ பரிசாரேதி, எத்தாவதா கோ², போ⁴, அயங் அத்தா பரமதி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னப்பத்தோ ஹோதீ’’தி. இத்தே²கே ஸதோ ஸத்தஸ்ஸ பரமதி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னங் பஞ்ஞபெந்தி.
(Ka) idhekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃvādī hoti evaṃdiṭṭhi 50 – ‘‘yato kho, bho , ayaṃ attā pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāreti, ettāvatā kho, bho, ayaṃ attā paramadiṭṭhadhammanibbānappatto hotī’’ti. Ittheke sato sattassa paramadiṭṭhadhammanibbānaṃ paññapenti.
(க²) தமஞ்ஞோ ஏவமாஹ – ‘‘அத்தி² கோ², போ⁴, ஏஸோ அத்தா யங் த்வங் வதே³ஸி நேஸோ நத்தீ²தி வதா³மி. நோ ச கோ², போ⁴, அயங் அத்தா எத்தாவதா பரமதி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னப்பத்தோ ஹோதி. தங் கிஸ்ஸ ஹேது? காமா ஹி, போ⁴, அனிச்சா து³க்கா² விபரிணாமத⁴ம்மா. தேஸங் விபரிணாமஞ்ஞதா²பா⁴வா உப்பஜ்ஜந்தி ஸோகபரிதே³வது³க்க²தோ³மனஸ்ஸுபாயாஸா. யதோ கோ², போ⁴, அயங் அத்தா விவிச்சேவ காமேஹி…பே॰… பட²மங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி, எத்தாவதா கோ², போ⁴, அயங் அத்தா பரமதி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னப்பத்தோ ஹோதீ’’தி. இத்தே²கே ஸதோ ஸத்தஸ்ஸ பரமதி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னங் பஞ்ஞபெந்தி.
(Kha) tamañño evamāha – ‘‘atthi kho, bho, eso attā yaṃ tvaṃ vadesi neso natthīti vadāmi. No ca kho, bho, ayaṃ attā ettāvatā paramadiṭṭhadhammanibbānappatto hoti. Taṃ kissa hetu? Kāmā hi, bho, aniccā dukkhā vipariṇāmadhammā. Tesaṃ vipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Yato kho, bho, ayaṃ attā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, ettāvatā kho, bho, ayaṃ attā paramadiṭṭhadhammanibbānappatto hotī’’ti. Ittheke sato sattassa paramadiṭṭhadhammanibbānaṃ paññapenti.
(க³) தமஞ்ஞோ ஏவமாஹ – ‘‘அத்தி² கோ², போ⁴, ஏஸோ அத்தா யங் த்வங் வதே³ஸி. நேஸோ நத்தீ²தி வதா³மி. நோ ச கோ², போ⁴, அயங் அத்தா எத்தாவதா பரமதி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னப்பத்தோ ஹோதி. தங் கிஸ்ஸ ஹேது? யதே³வ தத்த² விதக்கிதங் விசாரிதங் ஏதேன ஏதங் ஓளாரிகங் அக்கா²யதி. யதோ கோ², போ⁴, அயங் அத்தா விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா…பே॰… து³தியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி, எத்தாவதா கோ², போ⁴, அயங் அத்தா பரமதி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னப்பத்தோ ஹோதீ’’தி. இத்தே²கே ஸதோ ஸத்தஸ்ஸ பரமதி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னங் பஞ்ஞபெந்தி.
(Ga) tamañño evamāha – ‘‘atthi kho, bho, eso attā yaṃ tvaṃ vadesi. Neso natthīti vadāmi. No ca kho, bho, ayaṃ attā ettāvatā paramadiṭṭhadhammanibbānappatto hoti. Taṃ kissa hetu? Yadeva tattha vitakkitaṃ vicāritaṃ etena etaṃ oḷārikaṃ akkhāyati. Yato kho, bho, ayaṃ attā vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, ettāvatā kho, bho, ayaṃ attā paramadiṭṭhadhammanibbānappatto hotī’’ti. Ittheke sato sattassa paramadiṭṭhadhammanibbānaṃ paññapenti.
(க⁴) தமஞ்ஞோ ஏவமாஹ – ‘‘அத்தி² கோ², போ⁴, ஏஸோ அத்தா யங் த்வங் வதே³ஸி. நேஸோ நத்தீ²தி வதா³மி. நோ ச கோ², போ⁴, அயங் அத்தா எத்தாவதா பரமதி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னப்பத்தோ ஹோதி. தங் கிஸ்ஸ ஹேது? யதே³வ தத்த² பீதிக³தங் சேதஸோ உப்பிலாவிதங், ஏதேன ஏதங் ஓளாரிகங் அக்கா²யதி. யதோ கோ², போ⁴, அயங் அத்தா பீதியா ச விராகா³…பே॰… ததியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி, எத்தாவதா கோ², போ⁴, அயங் அத்தா பரமதி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னப்பத்தோ ஹோதீ’’தி. இத்தே²கே ஸதோ ஸத்தஸ்ஸ பரமதி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னங் பஞ்ஞபெந்தி.
(Gha) tamañño evamāha – ‘‘atthi kho, bho, eso attā yaṃ tvaṃ vadesi. Neso natthīti vadāmi. No ca kho, bho, ayaṃ attā ettāvatā paramadiṭṭhadhammanibbānappatto hoti. Taṃ kissa hetu? Yadeva tattha pītigataṃ cetaso uppilāvitaṃ, etena etaṃ oḷārikaṃ akkhāyati. Yato kho, bho, ayaṃ attā pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, ettāvatā kho, bho, ayaṃ attā paramadiṭṭhadhammanibbānappatto hotī’’ti. Ittheke sato sattassa paramadiṭṭhadhammanibbānaṃ paññapenti.
(ங) தமஞ்ஞோ ஏவமாஹ – ‘‘அத்தி² கோ², போ⁴, ஏஸோ அத்தா யங் த்வங் வதே³ஸி. நேஸோ நத்தீ²தி வதா³மி. நோ ச கோ², போ⁴, அயங் அத்தா எத்தாவதா பரமதி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னப்பத்தோ ஹோதி. தங் கிஸ்ஸ ஹேது? யதே³வ தத்த² ஸுக²பீதி சேதஸோ ஆபோ⁴கோ³, ஏதேன ஏதங் ஓளாரிகங் அக்கா²யதி. யதோ கோ², போ⁴, அயங் அத்தா ஸுக²ஸ்ஸ ச பஹானா…பே॰… சதுத்த²ங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி, எத்தாவதா கோ², போ⁴, அயங் அத்தா பரமதி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னப்பத்தோ ஹோதீ’’தி. இத்தே²கே ஸதோ ஸத்தஸ்ஸ பரமதி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னங் பஞ்ஞபெந்தி. இமே பஞ்ச தி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னவாதா³.
(Ṅa) tamañño evamāha – ‘‘atthi kho, bho, eso attā yaṃ tvaṃ vadesi. Neso natthīti vadāmi. No ca kho, bho, ayaṃ attā ettāvatā paramadiṭṭhadhammanibbānappatto hoti. Taṃ kissa hetu? Yadeva tattha sukhapīti cetaso ābhogo, etena etaṃ oḷārikaṃ akkhāyati. Yato kho, bho, ayaṃ attā sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, ettāvatā kho, bho, ayaṃ attā paramadiṭṭhadhammanibbānappatto hotī’’ti. Ittheke sato sattassa paramadiṭṭhadhammanibbānaṃ paññapenti. Ime pañca diṭṭhadhammanibbānavādā.
பஞ்சகங்.
Pañcakaṃ.
6. ச²க்கனித்³தே³ஸோ
6. Chakkaniddeso
(1) ச² விவாத³மூலானி
(1) Cha vivādamūlāni
944. தத்த² கதமானி ச² விவாத³மூலானி? கோதோ⁴, மக்கோ², இஸ்ஸா, ஸாடெ²ய்யங், பாபிச்ச²தா, ஸந்தி³ட்டி²பராமாஸிதா – இமானி ச² விவாத³மூலானி.
944. Tattha katamāni cha vivādamūlāni? Kodho, makkho, issā, sāṭheyyaṃ, pāpicchatā, sandiṭṭhiparāmāsitā – imāni cha vivādamūlāni.
(2) ச² ச²ந்த³ராகா³
(2) Cha chandarāgā
தத்த² கதமே ச² ச²ந்த³ராகா³? ச²ந்த³ராகா³ கே³ஹஸிதா த⁴ம்மா. மனாபியேஸு ரூபேஸு கே³ஹஸிதோ ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³, மனாபியேஸு ஸத்³தே³ஸு…பே॰… மனாபியேஸு க³ந்தே⁴ஸு…பே॰… மனாபியேஸு ரஸேஸு…பே॰… மனாபியேஸு பொ²ட்ட²ப்³பே³ஸு…பே॰… மனாபியேஸு த⁴ம்மேஸு கே³ஹஸிதோ ராகோ³ ஸாராகோ³ சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³ – இமே ச² ச²ந்த³ராகா³.
Tattha katame cha chandarāgā? Chandarāgā gehasitā dhammā. Manāpiyesu rūpesu gehasito rāgo sārāgo cittassa sārāgo, manāpiyesu saddesu…pe… manāpiyesu gandhesu…pe… manāpiyesu rasesu…pe… manāpiyesu phoṭṭhabbesu…pe… manāpiyesu dhammesu gehasito rāgo sārāgo cittassa sārāgo – ime cha chandarāgā.
(3) ச² விரோத⁴வத்தூ²னி
(3) Cha virodhavatthūni
தத்த² கதமானி ச² விரோத⁴வத்தூ²னி? அமனாபியேஸு ரூபேஸு சித்தஸ்ஸ ஆகா⁴தோ படிகா⁴தோ சண்டி³க்கங் அஸுரோபோ அனத்தமனதா சித்தஸ்ஸ, அமனாபியேஸு ஸத்³தே³ஸு…பே॰… அமனாபியேஸு க³ந்தே⁴ஸு…பே॰… அமனாபியேஸு ரஸேஸு…பே॰… அமனாபியேஸு பொ²ட்ட²ப்³பே³ஸு…பே॰… அமனாபியேஸு த⁴ம்மேஸு சித்தஸ்ஸ ஆகா⁴தோ படிகா⁴தோ சண்டி³க்கங் அஸுரோபோ அனத்தமனதா சித்தஸ்ஸ – இமானி ச² விரோத⁴வத்தூ²னி.
Tattha katamāni cha virodhavatthūni? Amanāpiyesu rūpesu cittassa āghāto paṭighāto caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa, amanāpiyesu saddesu…pe… amanāpiyesu gandhesu…pe… amanāpiyesu rasesu…pe… amanāpiyesu phoṭṭhabbesu…pe… amanāpiyesu dhammesu cittassa āghāto paṭighāto caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa – imāni cha virodhavatthūni.
(4) ச² தண்ஹாகாயா
(4) Cha taṇhākāyā
தத்த² கதமே ச² தண்ஹாகாயா? ரூபதண்ஹா, ஸத்³த³தண்ஹா, க³ந்த⁴தண்ஹா, ரஸதண்ஹா, பொ²ட்ட²ப்³ப³தண்ஹா, த⁴ம்மதண்ஹா – இமே ச² தண்ஹாகாயா.
Tattha katame cha taṇhākāyā? Rūpataṇhā, saddataṇhā, gandhataṇhā, rasataṇhā, phoṭṭhabbataṇhā, dhammataṇhā – ime cha taṇhākāyā.
(5) ச² அகா³ரவா
(5) Cha agāravā
945. தத்த² கதமே ச² அகா³ரவா? ஸத்த²ரி அகா³ரவோ விஹரதி அப்பதிஸ்ஸோ, த⁴ம்மே அகா³ரவோ விஹரதி அப்பதிஸ்ஸோ, ஸங்கே⁴ அகா³ரவோ விஹரதி அப்பதிஸ்ஸோ, ஸிக்கா²ய அகா³ரவோ விஹரதி அப்பதிஸ்ஸோ, அப்பமாதே³ அகா³ரவோ விஹரதி அப்பதிஸ்ஸோ, படிஸந்தா²ரே அகா³ரவோ விஹரதி அப்பதிஸ்ஸோ – இமே ச² அகா³ரவா.
945. Tattha katame cha agāravā? Satthari agāravo viharati appatisso, dhamme agāravo viharati appatisso, saṅghe agāravo viharati appatisso, sikkhāya agāravo viharati appatisso, appamāde agāravo viharati appatisso, paṭisanthāre agāravo viharati appatisso – ime cha agāravā.
(6) ச² பரிஹானியா த⁴ம்மா
(6) Cha parihāniyā dhammā
தத்த² கதமே ச² பரிஹானியா த⁴ம்மா? கம்மாராமதா, ப⁴ஸ்ஸாராமதா, நித்³தா³ராமதா, ஸங்க³ணிகாராமதா, ஸங்ஸக்³கா³ராமதா, பபஞ்சாராமதா – இமே ச² பரிஹானியா த⁴ம்மா.
Tattha katame cha parihāniyā dhammā? Kammārāmatā, bhassārāmatā, niddārāmatā, saṅgaṇikārāmatā, saṃsaggārāmatā, papañcārāmatā – ime cha parihāniyā dhammā.
(7) அபரேபி ச² பரிஹானியா த⁴ம்மா
(7) Aparepi cha parihāniyā dhammā
946. தத்த² கதமே அபரேபி ச² பரிஹானியா த⁴ம்மா? கம்மாராமதா, ப⁴ஸ்ஸாராமதா, நித்³தா³ராமதா, ஸங்க³ணிகாராமதா, தோ³வசஸ்ஸதா, பாபமித்ததா – இமே ச² பரிஹானியா த⁴ம்மா.
946. Tattha katame aparepi cha parihāniyā dhammā? Kammārāmatā, bhassārāmatā, niddārāmatā, saṅgaṇikārāmatā, dovacassatā, pāpamittatā – ime cha parihāniyā dhammā.
(8) ச² ஸோமனஸ்ஸுபவிசாரா
(8) Cha somanassupavicārā
தத்த² கதமே ச² ஸோமனஸ்ஸுபவிசாரா? சக்கு²னா ரூபங் தி³ஸ்வா ஸோமனஸ்ஸட்டா²னியங் ரூபங் உபவிசரதி, ஸோதேன ஸத்³த³ங் ஸுத்வா…பே॰… கா⁴னேன க³ந்த⁴ங் கா⁴யித்வா…பே॰… ஜிவ்ஹாய ரஸங் ஸாயித்வா…பே॰… காயேன பொ²ட்ட²ப்³ப³ங் பு²ஸித்வா…பே॰… மனஸா த⁴ம்மங் விஞ்ஞாய ஸோமனஸ்ஸட்டா²னியங் த⁴ம்மங் உபவிசரதி – இமே ச² ஸோமனஸ்ஸுபவிசாரா.
Tattha katame cha somanassupavicārā? Cakkhunā rūpaṃ disvā somanassaṭṭhāniyaṃ rūpaṃ upavicarati, sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya somanassaṭṭhāniyaṃ dhammaṃ upavicarati – ime cha somanassupavicārā.
(9) ச² தோ³மனஸ்ஸுபவிசாரா
(9) Cha domanassupavicārā
தத்த² கதமே ச² தோ³மனஸ்ஸுபவிசாரா? சக்கு²னா ரூபங் தி³ஸ்வா தோ³மனஸ்ஸட்டா²னியங் ரூபங் உபவிசரதி, ஸோதேன ஸத்³த³ங் ஸுத்வா…பே॰… கா⁴னேன க³ந்த⁴ங் கா⁴யித்வா…பே॰… ஜிவ்ஹாய ரஸங் ஸாயித்வா …பே॰… காயேன பொ²ட்ட²ப்³ப³ங் பு²ஸித்வா…பே॰… மனஸா த⁴ம்மங் விஞ்ஞாய தோ³மனஸ்ஸட்டா²னியங் த⁴ம்மங் உபவிசரதி – இமே ச² தோ³மனஸ்ஸுபவிசாரா.
Tattha katame cha domanassupavicārā? Cakkhunā rūpaṃ disvā domanassaṭṭhāniyaṃ rūpaṃ upavicarati, sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā …pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya domanassaṭṭhāniyaṃ dhammaṃ upavicarati – ime cha domanassupavicārā.
(10) ச² உபெக்கு²பவிசாரா
(10) Cha upekkhupavicārā
தத்த² கதமே ச² உபெக்கு²பவிசாரா? சக்கு²னா ரூபங் தி³ஸ்வா உபெக்கா²ட்டா²னியங் ரூபங் உபவிசரதி, ஸோதேன ஸத்³த³ங் ஸுத்வா…பே॰… கா⁴னேன க³ந்த⁴ங் கா⁴யித்வா…பே॰… ஜிவ்ஹாய ரஸங் ஸாயித்வா…பே॰… காயேன பொ²ட்ட²ப்³ப³ங் பு²ஸித்வா…பே॰… மனஸா த⁴ம்மங் விஞ்ஞாய உபெக்கா²ட்டா²னியங் த⁴ம்மங் உபவிசரதி – இமே ச² உபெக்கு²பவிசாரா.
Tattha katame cha upekkhupavicārā? Cakkhunā rūpaṃ disvā upekkhāṭṭhāniyaṃ rūpaṃ upavicarati, sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya upekkhāṭṭhāniyaṃ dhammaṃ upavicarati – ime cha upekkhupavicārā.
(11) ச² கே³ஹஸிதானி ஸோமனஸ்ஸானி
(11) Cha gehasitāni somanassāni
947. தத்த² கதமானி ச² கே³ஹஸிதானி ஸோமனஸ்ஸானி? மனாபியேஸு ரூபேஸு கே³ஹஸிதங் சேதஸிகங் ஸாதங் சேதஸிகங் ஸுக²ங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜங் ஸாதங் ஸுக²ங் வேத³யிதங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜா ஸாதா ஸுகா² வேத³னா, மனாபியேஸு ஸத்³தே³ஸு…பே॰… மனாபியேஸு க³ந்தே⁴ஸு…பே॰… மனாபியேஸு ரஸேஸு…பே॰… மனாபியேஸு பொ²ட்ட²ப்³பே³ஸு…பே॰… மனாபியேஸு த⁴ம்மேஸு கே³ஹஸிதங் சேதஸிகங் ஸாதங் சேதஸிகங் ஸுக²ங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜங் ஸாதங் ஸுக²ங் வேத³யிதங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜா ஸாதா ஸுகா² வேத³னா – இமானி ச² கே³ஹஸிதானி ஸோமனஸ்ஸானி.
947. Tattha katamāni cha gehasitāni somanassāni? Manāpiyesu rūpesu gehasitaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā, manāpiyesu saddesu…pe… manāpiyesu gandhesu…pe… manāpiyesu rasesu…pe… manāpiyesu phoṭṭhabbesu…pe… manāpiyesu dhammesu gehasitaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – imāni cha gehasitāni somanassāni.
(12) ச² கே³ஹஸிதானி தோ³மனஸ்ஸானி
(12) Cha gehasitāni domanassāni
தத்த² கதமானி ச² கே³ஹஸிதானி தோ³மனஸ்ஸானி? அமனாபியேஸு ரூபேஸு கே³ஹஸிதங் சேதஸிகங் அஸாதங் சேதஸிகங் து³க்க²ங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜங் அஸாதங் து³க்க²ங் வேத³யிதங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜா அஸாதா து³க்கா² வேத³னா, அமனாபியேஸு ஸத்³தே³ஸு…பே॰… அமனாபியேஸு க³ந்தே⁴ஸு…பே॰… அமனாபியேஸு ரஸேஸு…பே॰… அமனாபியேஸு பொ²ட்ட²ப்³பே³ஸு…பே॰… அமனாபியேஸு த⁴ம்மேஸு கே³ஹஸிதங் சேதஸிகங் அஸாதங் சேதஸிகங் து³க்க²ங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜங் அஸாதங் து³க்க²ங் வேத³யிதங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜா அஸாதா து³க்கா² வேத³னா – இமானி ச² கே³ஹஸிதானி தோ³மனஸ்ஸானி.
Tattha katamāni cha gehasitāni domanassāni? Amanāpiyesu rūpesu gehasitaṃ cetasikaṃ asātaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ cetosamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā asātā dukkhā vedanā, amanāpiyesu saddesu…pe… amanāpiyesu gandhesu…pe… amanāpiyesu rasesu…pe… amanāpiyesu phoṭṭhabbesu…pe… amanāpiyesu dhammesu gehasitaṃ cetasikaṃ asātaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ cetosamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā asātā dukkhā vedanā – imāni cha gehasitāni domanassāni.
(13) ச² கே³ஹஸிதா உபெக்கா²
(13) Cha gehasitā upekkhā
தத்த² கதமா ச² கே³ஹஸிதா உபெக்கா²? உபெக்கா²ட்டா²னியேஸு ரூபேஸு கே³ஹஸிதங் சேதஸிகங் நேவ ஸாதங் நாஸாதங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜங் அது³க்க²மஸுக²ங் வேத³யிதங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜா அது³க்க²மஸுகா² வேத³னா, உபெக்கா²ட்டா²னியேஸு ஸத்³தே³ஸு…பே॰… உபெக்கா²ட்டா²னியேஸு க³ந்தே⁴ஸு…பே॰… உபெக்கா²ட்டா²னியேஸு ரஸேஸு…பே॰… உபெக்கா²ட்டா²னியேஸு பொ²ட்ட²ப்³பே³ஸு…பே॰… உபெக்கா²ட்டா²னியேஸு த⁴ம்மேஸு கே³ஹஸிதங் சேதஸிகங் நேவ ஸாதங் நாஸாதங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜங் அது³க்க²மஸுக²ங் வேத³யிதங் சேதோஸம்ப²ஸ்ஸஜா அது³க்க²மஸுகா² வேத³னா – இமா ச² கே³ஹஸிதா உபெக்கா².
Tattha katamā cha gehasitā upekkhā? Upekkhāṭṭhāniyesu rūpesu gehasitaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā, upekkhāṭṭhāniyesu saddesu…pe… upekkhāṭṭhāniyesu gandhesu…pe… upekkhāṭṭhāniyesu rasesu…pe… upekkhāṭṭhāniyesu phoṭṭhabbesu…pe… upekkhāṭṭhāniyesu dhammesu gehasitaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – imā cha gehasitā upekkhā.
(14) ச² தி³ட்டி²யோ
(14) Cha diṭṭhiyo
948. தத்த² கதமா ச² தி³ட்டி²யோ? ‘‘அத்தி² மே அத்தா’’தி வா அஸ்ஸ ஸச்சதோ தே²ததோ தி³ட்டி² உப்பஜ்ஜதி, ‘‘நத்தி² மே அத்தா’’தி வா அஸ்ஸ ஸச்சதோ தே²ததோ தி³ட்டி² உப்பஜ்ஜதி, ‘‘அத்தனா வா அத்தானங் ஸஞ்ஜானாமீ’’தி வா அஸ்ஸ ஸச்சதோ தே²ததோ தி³ட்டி² உப்பஜ்ஜதி, ‘‘அத்தனா வா அனத்தானங் ஸஞ்ஜானாமீ’’தி வா அஸ்ஸ ஸச்சதோ தே²ததோ தி³ட்டி² உப்பஜ்ஜதி, ‘‘அனத்தனா வா அத்தானங் ஸஞ்ஜானாமீ’’தி வா அஸ்ஸ ஸச்சதோ தே²ததோ தி³ட்டி² உப்பஜ்ஜதி; அத² வா பனஸ்ஸ ஏவங்தி³ட்டி² ஹோதி – ‘‘ஸோ மே அயங் அத்தா வதோ³ வேதெ³ய்யோ தத்ர தத்ர தீ³க⁴ரத்தங் கல்யாணபாபகானங் கம்மானங் விபாகங் பச்சனுபோ⁴தி. ந ஸோ ஜாதோ நாஹோஸி, ந ஸோ ஜாதோ ந ப⁴விஸ்ஸதி, நிச்சோ து⁴வோ ஸஸ்ஸதோ அவிபரிணாமத⁴ம்மோ’’தி வா பனஸ்ஸ ஸச்சதோ தே²ததோ தி³ட்டி² உப்பஜ்ஜதி. இமா ச² தி³ட்டி²யோ.
948. Tattha katamā cha diṭṭhiyo? ‘‘Atthi me attā’’ti vā assa saccato thetato diṭṭhi uppajjati, ‘‘natthi me attā’’ti vā assa saccato thetato diṭṭhi uppajjati, ‘‘attanā vā attānaṃ sañjānāmī’’ti vā assa saccato thetato diṭṭhi uppajjati, ‘‘attanā vā anattānaṃ sañjānāmī’’ti vā assa saccato thetato diṭṭhi uppajjati, ‘‘anattanā vā attānaṃ sañjānāmī’’ti vā assa saccato thetato diṭṭhi uppajjati; atha vā panassa evaṃdiṭṭhi hoti – ‘‘so me ayaṃ attā vado vedeyyo tatra tatra dīgharattaṃ kalyāṇapāpakānaṃ kammānaṃ vipākaṃ paccanubhoti. Na so jāto nāhosi, na so jāto na bhavissati, nicco dhuvo sassato avipariṇāmadhammo’’ti vā panassa saccato thetato diṭṭhi uppajjati. Imā cha diṭṭhiyo.
ச²க்கங்.
Chakkaṃ.
7. ஸத்தகனித்³தே³ஸோ
7. Sattakaniddeso
(1) ஸத்தானுஸயா
(1) Sattānusayā
949. தத்த² கதமே ஸத்தானுஸயா? காமராகா³னுஸயோ, படிகா⁴னுஸயோ, மானானுஸயோ, தி³ட்டா²னுஸயோ, விசிகிச்சா²னுஸயோ, ப⁴வராகா³னுஸயோ, அவிஜ்ஜானுஸயோ – இமே ஸத்த அனுஸயா.
949. Tattha katame sattānusayā? Kāmarāgānusayo, paṭighānusayo, mānānusayo, diṭṭhānusayo, vicikicchānusayo, bhavarāgānusayo, avijjānusayo – ime satta anusayā.
(2) ஸத்த ஸங்யோஜனானி
(2) Satta saṃyojanāni
தத்த² கதமானி ஸத்த ஸங்யோஜனானி? காமராக³ஸங்யோஜனங், படிக⁴ஸங்யோஜனங், மானஸங்யோஜனங், தி³ட்டி²ஸங்யோஜனங், விசிகிச்சா²ஸங்யோஜனங், ப⁴வராக³ஸங்யோஜனங், அவிஜ்ஜாஸங்யோஜனங் – இமானி ஸத்த ஸங்யோஜனானி.
Tattha katamāni satta saṃyojanāni? Kāmarāgasaṃyojanaṃ, paṭighasaṃyojanaṃ, mānasaṃyojanaṃ, diṭṭhisaṃyojanaṃ, vicikicchāsaṃyojanaṃ, bhavarāgasaṃyojanaṃ, avijjāsaṃyojanaṃ – imāni satta saṃyojanāni.
(3) ஸத்த பரியுட்டா²னானி
(3) Satta pariyuṭṭhānāni
தத்த² கதமானி ஸத்த பரியுட்டா²னானி? காமராக³பரியுட்டா²னங், படிக⁴பரியுட்டா²னங், மானபரியுட்டா²னங், தி³ட்டி²பரியுட்டா²னங், விசிகிச்சா²பரியுட்டா²னங், ப⁴வராக³பரியுட்டா²னங், அவிஜ்ஜாபரியுட்டா²னங் – இமானி ஸத்த பரியுட்டா²னானி.
Tattha katamāni satta pariyuṭṭhānāni? Kāmarāgapariyuṭṭhānaṃ, paṭighapariyuṭṭhānaṃ, mānapariyuṭṭhānaṃ, diṭṭhipariyuṭṭhānaṃ, vicikicchāpariyuṭṭhānaṃ, bhavarāgapariyuṭṭhānaṃ, avijjāpariyuṭṭhānaṃ – imāni satta pariyuṭṭhānāni.
(4) ஸத்த அஸத்³த⁴ம்மா
(4) Satta asaddhammā
950. தத்த² கதமே ஸத்த அஸத்³த⁴ம்மா? அஸ்ஸத்³தோ⁴ ஹோதி, அஹிரிகோ ஹோதி, அனொத்தப்பீ ஹோதி, அப்பஸ்ஸுதோ ஹோதி, குஸீதோ ஹோதி, முட்ட²ஸ்ஸதீ ஹோதி, து³ப்பஞ்ஞோ ஹோதி – இமே ஸத்த அஸத்³த⁴ம்மா.
950. Tattha katame satta asaddhammā? Assaddho hoti, ahiriko hoti, anottappī hoti, appassuto hoti, kusīto hoti, muṭṭhassatī hoti, duppañño hoti – ime satta asaddhammā.
(5) ஸத்த து³ச்சரிதானி
(5) Satta duccaritāni
தத்த² கதமானி ஸத்த து³ச்சரிதானி? பாணாதிபாதோ, அதி³ன்னாதா³னங், காமேஸுமிச்சா²சாரோ, முஸாவாதோ³, பிஸுணா வாசா, ப²ருஸா வாசா, ஸம்ப²ப்பலாபோ – இமானி ஸத்த து³ச்சரிதானி.
Tattha katamāni satta duccaritāni? Pāṇātipāto, adinnādānaṃ, kāmesumicchācāro, musāvādo, pisuṇā vācā, pharusā vācā, samphappalāpo – imāni satta duccaritāni.
(6) ஸத்த மானா
(6) Satta mānā
தத்த² கதமே ஸத்த மானா? மானோ, அதிமானோ, மானாதிமானோ, ஓமானோ, அதி⁴மானோ, அஸ்மிமானோ, மிச்சா²மானோ – இமே ஸத்த மானா.
Tattha katame satta mānā? Māno, atimāno, mānātimāno, omāno, adhimāno, asmimāno, micchāmāno – ime satta mānā.
(7) ஸத்த தி³ட்டி²யோ
(7) Satta diṭṭhiyo
951. (க) தத்த² கதமா ஸத்த தி³ட்டி²யோ? இதே⁴கச்சோ ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா ஏவங்வாதீ³ ஹோதி ஏவங்தி³ட்டி² – ‘‘யதோ கோ², போ⁴, அயங் அத்தா ரூபீ சாதுமஹாபூ⁴திகோ 51 மாதாபெத்திகஸம்ப⁴வோ காயஸ்ஸ பே⁴தா³ உச்சி²ஜ்ஜதி வினஸ்ஸதி ந ஹோதி பரங் மரணா, எத்தாவதா கோ² போ⁴, அயங் அத்தா ஸம்மா ஸமுச்சி²ன்னோ ஹோதீ’’தி. இத்தே²கே ஸதோ ஸத்தஸ்ஸ உச்சே²த³ங் வினாஸங் விப⁴வங் பஞ்ஞபெந்தி.
951. (Ka) tattha katamā satta diṭṭhiyo? Idhekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃvādī hoti evaṃdiṭṭhi – ‘‘yato kho, bho, ayaṃ attā rūpī cātumahābhūtiko 52 mātāpettikasambhavo kāyassa bhedā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā, ettāvatā kho bho, ayaṃ attā sammā samucchinno hotī’’ti. Ittheke sato sattassa ucchedaṃ vināsaṃ vibhavaṃ paññapenti.
(க²) தமஞ்ஞோ ஏவமாஹ – ‘‘அத்தி² கோ², போ⁴, ஏஸோ அத்தா யங் த்வங் வதே³ஸி. ‘நேஸோ நத்தீ²’தி வதா³மி. நோ ச கோ², போ⁴, அயங் அத்தா எத்தாவதா ஸம்மா ஸமுச்சி²ன்னோ ஹோதி. அத்தி² கோ² போ⁴ அஞ்ஞோ அத்தா தி³ப்³போ³ ரூபீ காமாவசரோ கப³ளீகாரப⁴க்கோ². தங் த்வங் ந ஜானாஸி ந பஸ்ஸஸி. தமஹங் ஜானாமி பஸ்ஸாமி. ஸோ கோ², போ⁴, அத்தா யதோ காயஸ்ஸ பே⁴தா³ உச்சி²ஜ்ஜதி வினஸ்ஸதி ந ஹோதி பரங் மரணா, எத்தாவதா கோ², போ⁴, அயங் அத்தா ஸம்மாஸமுச்சி²ன்னோ ஹோதீ’’தி. இத்தே²கே ஸதோ ஸத்தஸ்ஸ உச்சே²த³ங் வினாஸங் விப⁴வங் பஞ்ஞபெந்தி.
(Kha) tamañño evamāha – ‘‘atthi kho, bho, eso attā yaṃ tvaṃ vadesi. ‘Neso natthī’ti vadāmi. No ca kho, bho, ayaṃ attā ettāvatā sammā samucchinno hoti. Atthi kho bho añño attā dibbo rūpī kāmāvacaro kabaḷīkārabhakkho. Taṃ tvaṃ na jānāsi na passasi. Tamahaṃ jānāmi passāmi. So kho, bho, attā yato kāyassa bhedā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā, ettāvatā kho, bho, ayaṃ attā sammāsamucchinno hotī’’ti. Ittheke sato sattassa ucchedaṃ vināsaṃ vibhavaṃ paññapenti.
(க³) தமஞ்ஞோ ஏவமாஹ – ‘‘அத்தி² கோ², போ⁴, ஏஸோ அத்தா யங் த்வங் வதே³ஸி. ‘நேஸோ நத்தீ²’தி வதா³மி. நோ ச கோ², போ⁴, அயங் அத்தா எத்தாவதா ஸம்மா ஸமுச்சி²ன்னோ ஹோதி. அத்தி² கோ², போ⁴, அஞ்ஞோ அத்தா தி³ப்³போ³ ரூபீ மனோமயோ ஸப்³ப³ங்க³பச்சங்கீ³ அஹீனிந்த்³ரியோ. தங் த்வங் ந ஜானாஸி ந பஸ்ஸஸி. தமஹங் ஜானாமி பஸ்ஸாமி. ஸோ கோ², போ⁴, அத்தா யதோ காயஸ்ஸ பே⁴தா³ உச்சி²ஜ்ஜதி வினஸ்ஸதி ந ஹோதி பரங் மரணா, எத்தாவதா கோ², போ⁴, அயங் அத்தா ஸம்மா ஸமுச்சி²ன்னோ ஹோதீ’’தி. இத்தே²கே ஸதோ ஸத்தஸ்ஸ உச்சே²த³ங் வினாஸங் விப⁴வங் பஞ்ஞபெந்தி.
(Ga) tamañño evamāha – ‘‘atthi kho, bho, eso attā yaṃ tvaṃ vadesi. ‘Neso natthī’ti vadāmi. No ca kho, bho, ayaṃ attā ettāvatā sammā samucchinno hoti. Atthi kho, bho, añño attā dibbo rūpī manomayo sabbaṅgapaccaṅgī ahīnindriyo. Taṃ tvaṃ na jānāsi na passasi. Tamahaṃ jānāmi passāmi. So kho, bho, attā yato kāyassa bhedā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā, ettāvatā kho, bho, ayaṃ attā sammā samucchinno hotī’’ti. Ittheke sato sattassa ucchedaṃ vināsaṃ vibhavaṃ paññapenti.
(க⁴) தமஞ்ஞோ ஏவமாஹ – ‘‘அத்தி² கோ², போ⁴, ஏஸோ அத்தா யங் த்வங் வதே³ஸி. ‘நேஸோ நத்தீ²’தி வதா³மி. நோ ச கோ², போ⁴, அயங் அத்தா எத்தாவதா ஸம்மா ஸமுச்சி²ன்னோ ஹோதி. அத்தி² கோ², போ⁴, அஞ்ஞோ அத்தா ஸப்³ப³ஸோ ரூபஸஞ்ஞானங் ஸமதிக்கமா படிக⁴ஸஞ்ஞானங் அத்த²ங்க³மா நானத்தஸஞ்ஞானங் அமனஸிகாரா அனந்தோ ஆகாஸோதி ஆகாஸானஞ்சாயதனூபகோ³. தங் த்வங் ந ஜானாஸி ந பஸ்ஸஸி. தமஹங் ஜானாமி பஸ்ஸாமி. ஸோ கோ², போ⁴, அத்தா யதோ காயஸ்ஸ பே⁴தா³ உச்சி²ஜ்ஜதி வினஸ்ஸதி ந ஹோதி பரங் மரணா, எத்தாவதா கோ², போ⁴, அயங் அத்தா ஸம்மா ஸமுச்சி²ன்னோ ஹோதீ’’தி. இத்தே²கே ஸதோ ஸத்தஸ்ஸ உச்சே²த³ங் வினாஸங் விப⁴வங் பஞ்ஞபெந்தி.
(Gha) tamañño evamāha – ‘‘atthi kho, bho, eso attā yaṃ tvaṃ vadesi. ‘Neso natthī’ti vadāmi. No ca kho, bho, ayaṃ attā ettāvatā sammā samucchinno hoti. Atthi kho, bho, añño attā sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ananto ākāsoti ākāsānañcāyatanūpago. Taṃ tvaṃ na jānāsi na passasi. Tamahaṃ jānāmi passāmi. So kho, bho, attā yato kāyassa bhedā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā, ettāvatā kho, bho, ayaṃ attā sammā samucchinno hotī’’ti. Ittheke sato sattassa ucchedaṃ vināsaṃ vibhavaṃ paññapenti.
(ங) தமஞ்ஞோ ஏவமாஹ – ‘‘அத்தி² கோ², போ⁴, ஏஸோ அத்தா யங் த்வங் வதே³ஸி. ‘நேஸோ நத்தீ²’தி வதா³மி. நோ ச கோ², போ⁴, அயங் அத்தா எத்தாவதா ஸம்மா ஸமுச்சி²ன்னோ ஹோதி. அத்தி² கோ², போ⁴, அஞ்ஞோ அத்தா ஸப்³ப³ஸோ ஆகாஸானஞ்சாயதனங் ஸமதிக்கம்ம அனந்தங் விஞ்ஞாணந்தி விஞ்ஞாணஞ்சாயதனூபகோ³. தங் த்வங் ந ஜானாஸி ந பஸ்ஸஸி. தமஹங் ஜானாமி பஸ்ஸாமி. ஸோ கோ², போ⁴, அத்தா யதோ காயஸ்ஸ பே⁴தா³ உச்சி²ஜ்ஜதி வினஸ்ஸதி ந ஹோதி பரங் மரணா, எத்தாவதா கோ², போ⁴, அயங் அத்தா ஸம்மா ஸமுச்சி²ன்னோ ஹோதீ’’தி. இத்தே²கே ஸதோ ஸத்தஸ்ஸ உச்சே²த³ங் வினாஸங் விப⁴வங் பஞ்ஞபெந்தி.
(Ṅa) tamañño evamāha – ‘‘atthi kho, bho, eso attā yaṃ tvaṃ vadesi. ‘Neso natthī’ti vadāmi. No ca kho, bho, ayaṃ attā ettāvatā sammā samucchinno hoti. Atthi kho, bho, añño attā sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma anantaṃ viññāṇanti viññāṇañcāyatanūpago. Taṃ tvaṃ na jānāsi na passasi. Tamahaṃ jānāmi passāmi. So kho, bho, attā yato kāyassa bhedā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā, ettāvatā kho, bho, ayaṃ attā sammā samucchinno hotī’’ti. Ittheke sato sattassa ucchedaṃ vināsaṃ vibhavaṃ paññapenti.
(ச) தமஞ்ஞோ ஏவமாஹ – ‘‘அத்தி² கோ², போ⁴, ஏஸோ அத்தா யங் த்வங் வதே³ஸி. ‘நேஸோ நத்தீ²’தி வதா³மி. நோ ச கோ², போ⁴, அயங் அத்தா எத்தாவதா ஸம்மா ஸமுச்சி²ன்னோ ஹோதி. அத்தி² கோ², போ⁴, அஞ்ஞோ அத்தா ஸப்³ப³ஸோ விஞ்ஞாணஞ்சாயதனங் ஸமதிக்கம்ம நத்தி² கிஞ்சீதி ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனூபகோ³. தங் த்வங் ந ஜானாஸி ந பஸ்ஸஸி. தமஹங் ஜானாமி பஸ்ஸாமி. ஸோ கோ², போ⁴, அத்தா யதோ காயஸ்ஸ பே⁴தா³ உச்சி²ஜ்ஜதி வினஸ்ஸதி ந ஹோதி பரங் மரணா, எத்தாவதா கோ², போ⁴, அயங் அத்தா ஸம்மா ஸமுச்சி²ன்னோ ஹோதீ’’தி. இத்தே²கே ஸதோ ஸத்தஸ்ஸ உச்சே²த³ங் வினாஸங் விப⁴வங் பஞ்ஞபெந்தி.
(Ca) tamañño evamāha – ‘‘atthi kho, bho, eso attā yaṃ tvaṃ vadesi. ‘Neso natthī’ti vadāmi. No ca kho, bho, ayaṃ attā ettāvatā sammā samucchinno hoti. Atthi kho, bho, añño attā sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanūpago. Taṃ tvaṃ na jānāsi na passasi. Tamahaṃ jānāmi passāmi. So kho, bho, attā yato kāyassa bhedā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā, ettāvatā kho, bho, ayaṃ attā sammā samucchinno hotī’’ti. Ittheke sato sattassa ucchedaṃ vināsaṃ vibhavaṃ paññapenti.
(ச²) தமஞ்ஞோ ஏவமாஹ – ‘‘அத்தி² கோ² பன ஏஸோ அத்தா யங் த்வங் வதே³ஸி. ‘நேஸோ நத்தீ²’தி வதா³மி. நோ ச கோ², போ⁴, அயங் அத்தா எத்தாவதா ஸம்மா ஸமுச்சி²ன்னோ ஹோதி. அத்தி² கோ², போ⁴, அஞ்ஞோ அத்தா ஸப்³ப³ஸோ ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் ஸமதிக்கம்ம நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனூபகோ³. தங் த்வங் ந ஜானாஸி ந பஸ்ஸஸி. தமஹங் ஜானாமி பஸ்ஸாமி. ஸோ கோ², போ⁴, அத்தா யதோ காயஸ்ஸ பே⁴தா³ உச்சி²ஜ்ஜதி வினஸ்ஸதி ந ஹோதி பரங் மரணா, எத்தாவதா கோ², போ⁴, அயங் அத்தா ஸம்மா ஸமுச்சி²ன்னோ ஹோதீ’’தி. இத்தே²கே ஸதோ ஸத்தஸ்ஸ உச்சே²த³ங் வினாஸங் விப⁴வங் பஞ்ஞபெந்தி. இமா ஸத்த தி³ட்டி²யோ.
(Cha) tamañño evamāha – ‘‘atthi kho pana eso attā yaṃ tvaṃ vadesi. ‘Neso natthī’ti vadāmi. No ca kho, bho, ayaṃ attā ettāvatā sammā samucchinno hoti. Atthi kho, bho, añño attā sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanūpago. Taṃ tvaṃ na jānāsi na passasi. Tamahaṃ jānāmi passāmi. So kho, bho, attā yato kāyassa bhedā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā, ettāvatā kho, bho, ayaṃ attā sammā samucchinno hotī’’ti. Ittheke sato sattassa ucchedaṃ vināsaṃ vibhavaṃ paññapenti. Imā satta diṭṭhiyo.
ஸத்தகங்.
Sattakaṃ.
8. அட்ட²கனித்³தே³ஸோ
8. Aṭṭhakaniddeso
(1) அட்ட² கிலேஸவத்தூ²னி
(1) Aṭṭha kilesavatthūni
952. தத்த² கதமானி அட்ட² கிலேஸவத்தூ²னி? லோபோ⁴, தோ³ஸோ, மோஹோ, மானோ, தி³ட்டி², விசிகிச்சா², தி²னங், உத்³த⁴ச்சங் – இமானி அட்ட² கிலேஸவத்தூ²னி.
952. Tattha katamāni aṭṭha kilesavatthūni? Lobho, doso, moho, māno, diṭṭhi, vicikicchā, thinaṃ, uddhaccaṃ – imāni aṭṭha kilesavatthūni.
(2) அட்ட² குஸீதவத்தூ²னி
(2) Aṭṭha kusītavatthūni
953. தத்த² கதமானி அட்ட² குஸீதவத்தூ²னி?
953. Tattha katamāni aṭṭha kusītavatthūni?
(க) இத⁴ பி⁴க்கு²னா கம்மங் காதப்³ப³ங் ஹோதி. தஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘‘கம்மங் கோ² மே காதப்³ப³ங் ப⁴விஸ்ஸதி. கம்மங் கோ² பன மே கரொந்தஸ்ஸ காயோ கிலமிஸ்ஸதி. ஹந்தா³ஹங் நிபஜ்ஜாமீ’’தி. ஸோ நிபஜ்ஜதி; ந வீரியங் ஆரப⁴தி அப்பத்தஸ்ஸ பத்தியா, அனதி⁴க³தஸ்ஸ அதி⁴க³மாய, அஸச்சி²கதஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாய. இத³ங் பட²மங் குஸீதவத்து².
(Ka) idha bhikkhunā kammaṃ kātabbaṃ hoti. Tassa evaṃ hoti – ‘‘kammaṃ kho me kātabbaṃ bhavissati. Kammaṃ kho pana me karontassa kāyo kilamissati. Handāhaṃ nipajjāmī’’ti. So nipajjati; na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā, anadhigatassa adhigamāya, asacchikatassa sacchikiriyāya. Idaṃ paṭhamaṃ kusītavatthu.
(க²) புன சபரங் பி⁴க்கு²னா கம்மங் கதங் ஹோதி. தஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘‘அஹங் கோ² கம்மங் அகாஸிங். கம்மங் கோ² பன மே கரொந்தஸ்ஸ காயோ கிலந்தோ. ஹந்தா³ஹங் நிபஜ்ஜாமீ’’தி. ஸோ நிபஜ்ஜதி; ந வீரியங் ஆரப⁴தி அப்பத்தஸ்ஸ பத்தியா, அனதி⁴க³தஸ்ஸ அதி⁴க³மாய, அஸச்சி²கதஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாய. இத³ங் து³தியங் குஸீதவத்து².
(Kha) puna caparaṃ bhikkhunā kammaṃ kataṃ hoti. Tassa evaṃ hoti – ‘‘ahaṃ kho kammaṃ akāsiṃ. Kammaṃ kho pana me karontassa kāyo kilanto. Handāhaṃ nipajjāmī’’ti. So nipajjati; na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā, anadhigatassa adhigamāya, asacchikatassa sacchikiriyāya. Idaṃ dutiyaṃ kusītavatthu.
(க³) புன சபரங் பி⁴க்கு²னா மக்³கோ³ க³ந்தப்³போ³ ஹோதி. தஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘‘மக்³கோ³ கோ² மே க³ந்தப்³போ³ ப⁴விஸ்ஸதி. மக்³க³ங் கோ² பன மே க³ச்ச²ந்தஸ்ஸ காயோ கிலமிஸ்ஸதி. ஹந்தா³ஹங் நிபஜ்ஜாமீ’’தி. ஸோ நிபஜ்ஜதி; ந வீரியங் ஆரப⁴தி அப்பத்தஸ்ஸ பத்தியா, அனதி⁴க³தஸ்ஸ அதி⁴க³மாய, அஸச்சி²கதஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாய. இத³ங் ததியங் குஸீதவத்து².
(Ga) puna caparaṃ bhikkhunā maggo gantabbo hoti. Tassa evaṃ hoti – ‘‘maggo kho me gantabbo bhavissati. Maggaṃ kho pana me gacchantassa kāyo kilamissati. Handāhaṃ nipajjāmī’’ti. So nipajjati; na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā, anadhigatassa adhigamāya, asacchikatassa sacchikiriyāya. Idaṃ tatiyaṃ kusītavatthu.
(க⁴) புன சபரங் பி⁴க்கு²னா மக்³கோ³ க³தோ ஹோதி. தஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘‘அஹங் கோ² மக்³க³ங் அக³மாஸிங். மக்³க³ங் கோ² பன மே க³ச்ச²ந்தஸ்ஸ காயோ கிலந்தோ. ஹந்தா³ஹங் நிபஜ்ஜாமீ’’தி. ஸோ நிபஜ்ஜதி ; ந வீரியங் ஆரப⁴தி அப்பத்தஸ்ஸ பத்தியா, அனதி⁴க³தஸ்ஸ அதி⁴க³மாய, அஸச்சி²கதஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாய. இத³ங் சதுத்த²ங் குஸீதவத்து².
(Gha) puna caparaṃ bhikkhunā maggo gato hoti. Tassa evaṃ hoti – ‘‘ahaṃ kho maggaṃ agamāsiṃ. Maggaṃ kho pana me gacchantassa kāyo kilanto. Handāhaṃ nipajjāmī’’ti. So nipajjati ; na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā, anadhigatassa adhigamāya, asacchikatassa sacchikiriyāya. Idaṃ catutthaṃ kusītavatthu.
(ங) புன சபரங் பி⁴க்கு² கா³மங் வா நிக³மங் வா பிண்டா³ய சரந்தோ ந லப⁴தி லூக²ஸ்ஸ வா பணீதஸ்ஸ வா போ⁴ஜனஸ்ஸ யாவத³த்த²ங் பாரிபூரிங். தஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘‘அஹங் கோ² கா³மங் வா நிக³மங் வா பிண்டா³ய சரந்தோ நாலத்த²ங் லூக²ஸ்ஸ வா பணீதஸ்ஸ வா போ⁴ஜனஸ்ஸ யாவத³த்த²ங் பாரிபூரிங். தஸ்ஸ மே காயோ கிலந்தோ அகம்மஞ்ஞோ. ஹந்தா³ஹங் நிபஜ்ஜாமீ’’தி. ஸோ நிபஜ்ஜதி; ந வீரியங் ஆரப⁴தி அப்பத்தஸ்ஸ பத்தியா, அனதி⁴க³தஸ்ஸ அதி⁴க³மாய, அஸச்சி²கதஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாய. இத³ங் பஞ்சமங் குஸீதவத்து².
(Ṅa) puna caparaṃ bhikkhu gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto na labhati lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ. Tassa evaṃ hoti – ‘‘ahaṃ kho gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto nālatthaṃ lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ. Tassa me kāyo kilanto akammañño. Handāhaṃ nipajjāmī’’ti. So nipajjati; na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā, anadhigatassa adhigamāya, asacchikatassa sacchikiriyāya. Idaṃ pañcamaṃ kusītavatthu.
(ச) புன சபரங் பி⁴க்கு² கா³மங் வா நிக³மங் வா பிண்டா³ய சரந்தோ லப⁴தி லூக²ஸ்ஸ வா பணீதஸ்ஸ வா போ⁴ஜனஸ்ஸ யாவத³த்த²ங் பாரிபூரிங். தஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘‘அஹங் கோ² கா³மங் வா நிக³மங் வா பிண்டா³ய சரந்தோ அலத்த²ங் லூக²ஸ்ஸ வா பணீதஸ்ஸ வா போ⁴ஜனஸ்ஸ யாவத³த்த²ங் பாரிபூரிங். தஸ்ஸ மே காயோ கிலந்தோ அகம்மஞ்ஞோ மாஸாசிதங் மஞ்ஞே. ஹந்தா³ஹங் நிபஜ்ஜாமீ’’தி. ஸோ நிபஜ்ஜதி; ந வீரியங் ஆரப⁴தி அப்பத்தஸ்ஸ பத்தியா, அனதி⁴க³தஸ்ஸ அதி⁴க³மாய, அஸச்சி²கதஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாய. இத³ங் ச²ட்ட²ங் குஸீதவத்து².
(Ca) puna caparaṃ bhikkhu gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto labhati lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ. Tassa evaṃ hoti – ‘‘ahaṃ kho gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto alatthaṃ lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ. Tassa me kāyo kilanto akammañño māsācitaṃ maññe. Handāhaṃ nipajjāmī’’ti. So nipajjati; na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā, anadhigatassa adhigamāya, asacchikatassa sacchikiriyāya. Idaṃ chaṭṭhaṃ kusītavatthu.
(ச²) புன சபரங் பி⁴க்கு²னோ உப்பன்னோ ஹோதி அப்பமத்தகோ ஆபா³தோ⁴. தஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘‘உப்பன்னோ கோ² மே அயங் அப்பமத்தகோ ஆபா³தோ⁴. அத்தி² கப்போ நிபஜ்ஜிதுங் . ஹந்தா³ஹங் நிபஜ்ஜாமீ’’தி. ஸோ நிபஜ்ஜதி; ந வீரியங் ஆரப⁴தி அப்பத்தஸ்ஸ பத்தியா, அனதி⁴க³தஸ்ஸ அதி⁴க³மாய, அஸச்சி²கதஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாய. இத³ங் ஸத்தமங் குஸீதவத்து².
(Cha) puna caparaṃ bhikkhuno uppanno hoti appamattako ābādho. Tassa evaṃ hoti – ‘‘uppanno kho me ayaṃ appamattako ābādho. Atthi kappo nipajjituṃ . Handāhaṃ nipajjāmī’’ti. So nipajjati; na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā, anadhigatassa adhigamāya, asacchikatassa sacchikiriyāya. Idaṃ sattamaṃ kusītavatthu.
(ஜ) புன சபரங் பி⁴க்கு² கி³லானா வுட்டி²தோ 53 ஹோதி அசிரவுட்டி²தோ கே³லஞ்ஞா. தஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘‘அஹங் கோ² கி³லானா வுட்டி²தோ அசிரவுட்டி²தோ கே³லஞ்ஞா. தஸ்ஸ மே காயோ து³ப்³ப³லோ அகம்மஞ்ஞோ. ஹந்தா³ஹங் நிபஜ்ஜாமீ’’தி. ஸோ நிபஜ்ஜதி; ந வீரியங் ஆரப⁴தி அப்பத்தஸ்ஸ பத்தியா, அனதி⁴க³தஸ்ஸ அதி⁴க³மாய, அஸச்சி²கதஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாய. இத³ங் அட்ட²மங் குஸீதவத்து². இமானி அட்ட² குஸீதவத்தூ²னி.
(Ja) puna caparaṃ bhikkhu gilānā vuṭṭhito 54 hoti aciravuṭṭhito gelaññā. Tassa evaṃ hoti – ‘‘ahaṃ kho gilānā vuṭṭhito aciravuṭṭhito gelaññā. Tassa me kāyo dubbalo akammañño. Handāhaṃ nipajjāmī’’ti. So nipajjati; na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā, anadhigatassa adhigamāya, asacchikatassa sacchikiriyāya. Idaṃ aṭṭhamaṃ kusītavatthu. Imāni aṭṭha kusītavatthūni.
(3) அட்ட²ஸு லோகத⁴ம்மேஸு சித்தஸ்ஸ படிகா⁴தோ
(3) Aṭṭhasu lokadhammesu cittassa paṭighāto
954. தத்த² கதமேஸு அட்ட²ஸு லோகத⁴ம்மேஸு சித்தஸ்ஸ படிகா⁴தோ? லாபே⁴ ஸாராகோ³, அலாபே⁴ படிவிரோதோ⁴, யஸே ஸாராகோ³, அயஸே படிவிரோதோ⁴, பஸங்ஸாய ஸாராகோ³, நிந்தா³ய படிவிரோதோ⁴, ஸுகே² ஸாராகோ³, து³க்கே² படிவிரோதோ⁴ – இமேஸு அட்ட²ஸு லோகத⁴ம்மேஸு சித்தஸ்ஸ படிகா⁴தோ.
954. Tattha katamesu aṭṭhasu lokadhammesu cittassa paṭighāto? Lābhe sārāgo, alābhe paṭivirodho, yase sārāgo, ayase paṭivirodho, pasaṃsāya sārāgo, nindāya paṭivirodho, sukhe sārāgo, dukkhe paṭivirodho – imesu aṭṭhasu lokadhammesu cittassa paṭighāto.
(4) அட்ட²அனரியவோஹாரா
(4) Aṭṭhaanariyavohārā
955. தத்த² கதமே அட்ட² அனரியவோஹாரா? அதி³ட்டே² தி³ட்ட²வாதி³தா, அஸ்ஸுதே ஸுதவாதி³தா, அமுதே முதவாதி³தா, அவிஞ்ஞாதே விஞ்ஞாதவாதி³தா, தி³ட்டே² அதி³ட்ட²வாதி³தா, ஸுதே அஸ்ஸுதவாதி³தா, முதே அமுதவாதி³தா, விஞ்ஞாதே அவிஞ்ஞாதவாதி³தா – இமே அட்ட² அனரியவோஹாரா.
955. Tattha katame aṭṭha anariyavohārā? Adiṭṭhe diṭṭhavāditā, assute sutavāditā, amute mutavāditā, aviññāte viññātavāditā, diṭṭhe adiṭṭhavāditā, sute assutavāditā, mute amutavāditā, viññāte aviññātavāditā – ime aṭṭha anariyavohārā.
(5) அட்ட² மிச்ச²த்தா
(5) Aṭṭha micchattā
956. தத்த² கதமே அட்ட² மிச்ச²த்தா? மிச்சா²தி³ட்டி², மிச்சா²ஸங்கப்போ, மிச்சா²வாசா, மிச்சா²கம்மந்தோ, மிச்சா²ஆஜீவோ, மிச்சா²வாயாமோ, மிச்சா²ஸதி, மிச்சா²ஸமாதி⁴ – இமே அட்ட² மிச்ச²த்தா.
956. Tattha katame aṭṭha micchattā? Micchādiṭṭhi, micchāsaṅkappo, micchāvācā, micchākammanto, micchāājīvo, micchāvāyāmo, micchāsati, micchāsamādhi – ime aṭṭha micchattā.
(6) அட்ட² புரிஸதோ³ஸா
(6) Aṭṭha purisadosā
957. தத்த² கதமே அட்ட² புரிஸதோ³ஸா? (க) இத⁴ பி⁴க்கூ² பி⁴க்கு²ங் ஆபத்தியா சோதெ³ந்தி. ஸோ பி⁴க்கு² பி⁴க்கூ²ஹி ஆபத்தியா சோதி³யமானோ 55 ‘‘ந ஸராமி ந ஸராமீ’’தி அஸ்ஸதியாவ நிப்³பே³டே²தி. அயங் பட²மோ புரிஸதோ³ஸோ.
957. Tattha katame aṭṭha purisadosā? (Ka) idha bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno 56 ‘‘na sarāmi na sarāmī’’ti assatiyāva nibbeṭheti. Ayaṃ paṭhamo purisadoso.
(க²) புன சபரங் பி⁴க்கூ² பி⁴க்கு²ங் ஆபத்தியா சோதெ³ந்தி. ஸோ பி⁴க்கு² பி⁴க்கூ²ஹி ஆபத்தியா சோதி³யமானோ சோத³கங்யேவ படிப்ப²ரதி – ‘‘கிங் நு கோ² துய்ஹங் பா³லஸ்ஸ அப்³யத்தஸ்ஸ ப⁴ணிதேன! த்வம்பி நாம மங் ப⁴ணிதப்³ப³ங் மஞ்ஞஸீ’’தி! அயங் து³தியோ புரிஸதோ³ஸோ.
(Kha) puna caparaṃ bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno codakaṃyeva paṭippharati – ‘‘kiṃ nu kho tuyhaṃ bālassa abyattassa bhaṇitena! Tvampi nāma maṃ bhaṇitabbaṃ maññasī’’ti! Ayaṃ dutiyo purisadoso.
(க³) புன சபரங் பி⁴க்கூ² பி⁴க்கு²ங் ஆபத்தியா சோதெ³ந்தி. ஸோ பி⁴க்கு² பி⁴க்கூ²ஹி ஆபத்தியா சோதி³யமானோ சோத³கங்யேவ 57 பச்சாரோபேதி – ‘‘த்வம்பி கோ²ஸி இத்த²ன்னாமங் ஆபத்திங் ஆபன்னோ. த்வங் தாவ பட²மங் படிகரோஹீ’’தி. அயங் ததியோ புரிஸதோ³ஸோ.
(Ga) puna caparaṃ bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno codakaṃyeva 58 paccāropeti – ‘‘tvampi khosi itthannāmaṃ āpattiṃ āpanno. Tvaṃ tāva paṭhamaṃ paṭikarohī’’ti. Ayaṃ tatiyo purisadoso.
(க⁴) புன சபரங் பி⁴க்கூ² பி⁴க்கு²ங் ஆபத்தியா சோதெ³ந்தி. ஸோ பி⁴க்கு² பி⁴க்கூ²ஹி ஆபத்தியா சோதி³யமானோ அஞ்ஞேனாஞ்ஞங் படிசரதி, ப³ஹித்³தா⁴ கத²ங் அபனாமேதி, கோபஞ்ச தோ³ஸஞ்ச அப்பச்சயஞ்ச பாதுகரோதி. அயங் சதுத்தோ² புரிஸதோ³ஸோ.
(Gha) puna caparaṃ bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno aññenāññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ apanāmeti, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. Ayaṃ catuttho purisadoso.
(ங) புன சபரங் பி⁴க்கூ² பி⁴க்கு²ங் ஆபத்தியா சோதெ³ந்தி. ஸோ பி⁴க்கு² பி⁴க்கூ²ஹி ஆபத்தியா சோதி³யமானோ ஸங்க⁴மஜ்ஜே² பா³ஹாவிக்கே²பகங் ப⁴ணதி. அயங் பஞ்சமோ புரிஸதோ³ஸோ.
(Ṅa) puna caparaṃ bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno saṅghamajjhe bāhāvikkhepakaṃ bhaṇati. Ayaṃ pañcamo purisadoso.
(ச) புன சபரங் பி⁴க்கூ² பி⁴க்கு²ங் ஆபத்தியா சோதெ³ந்தி. ஸோ பி⁴க்கு² பி⁴க்கூ²ஹி ஆபத்தியா சோதி³யமானோ அனாதி³யித்வா ஸங்க⁴ங், அனாதி³யித்வா சோத³கங், ஸாபத்திகோவ 59 யேனகாமங் பக்கமதி. அயங் ச²ட்டோ² புரிஸதோ³ஸோ.
(Ca) puna caparaṃ bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno anādiyitvā saṅghaṃ, anādiyitvā codakaṃ, sāpattikova 60 yenakāmaṃ pakkamati. Ayaṃ chaṭṭho purisadoso.
(ச²) புன சபரங் பி⁴க்கூ² பி⁴க்கு²ங் ஆபத்தியா சோதெ³ந்தி. ஸோ பி⁴க்கு² பி⁴க்கூ²ஹி ஆபத்தியா சோதி³யமானோ ‘‘நேவாஹங் ஆபன்னொம்ஹி, ந பனாஹங் அனாபன்னொம்ஹீ’’தி துண்ஹீபூ⁴தோ ஸங்க⁴ங் விஹேஸேதி. அயங் ஸத்தமோ புரிஸதோ³ஸோ.
(Cha) puna caparaṃ bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno ‘‘nevāhaṃ āpannomhi, na panāhaṃ anāpannomhī’’ti tuṇhībhūto saṅghaṃ viheseti. Ayaṃ sattamo purisadoso.
(ஜ) புன சபரங் பி⁴க்கூ² பி⁴க்கு²ங் ஆபத்தியா சோதெ³ந்தி. ஸோ பி⁴க்கு² பி⁴க்கூ²ஹி ஆபத்தியா சோதி³யமானோ ஏவமாஹ – ‘‘கிங் நு கோ² தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ அதிபா³ள்ஹங் மயி ப்³யாவடா. இதா³னாஹங் ஸிக்க²ங் பச்சக்கா²ய ஹீனாயாவத்திஸ்ஸாமீ’’தி. ஸோ ஸிக்க²ங் பச்சக்கா²ய ஹீனாயாவத்தித்வா ஏவமாஹ – ‘‘இதா³னி கோ² தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ அத்தமனா ஹோதா²’’தி. அயங் அட்ட²மோ புரிஸதோ³ஸோ. இமே அட்ட² புரிஸதோ³ஸா.
(Ja) puna caparaṃ bhikkhū bhikkhuṃ āpattiyā codenti. So bhikkhu bhikkhūhi āpattiyā codiyamāno evamāha – ‘‘kiṃ nu kho tumhe āyasmanto atibāḷhaṃ mayi byāvaṭā. Idānāhaṃ sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissāmī’’ti. So sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattitvā evamāha – ‘‘idāni kho tumhe āyasmanto attamanā hothā’’ti. Ayaṃ aṭṭhamo purisadoso. Ime aṭṭha purisadosā.
(7) அட்ட² அஸஞ்ஞீவாதா³
(7) Aṭṭha asaññīvādā
958. தத்த² கதமே அட்ட² அஸஞ்ஞீவாதா³? ‘‘ரூபீ அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி – அஸஞ்ஞீதி நங் பஞ்ஞபெந்தி; அரூபீ அத்தா…பே॰… ரூபீ ச அரூபீ ச…பே॰… நேவரூபீனாரூபீ…பே॰… ‘‘அந்தவா அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி – அஸஞ்ஞீதி நங் பஞ்ஞபெந்தி; ‘‘அனந்தவா அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி – அஸஞ்ஞீதி நங் பஞ்ஞபெந்தி; ‘‘அந்தவா ச அனந்தவா ச அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி – அஸஞ்ஞீதி நங் பஞ்ஞபெந்தி; ‘‘நேவந்தவா நானந்தவா அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி – அஸஞ்ஞீதி நங் பஞ்ஞபெந்தி. இமே அட்ட² அஸஞ்ஞீவாதா³.
958. Tattha katame aṭṭha asaññīvādā? ‘‘Rūpī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti – asaññīti naṃ paññapenti; arūpī attā…pe… rūpī ca arūpī ca…pe… nevarūpīnārūpī…pe… ‘‘antavā attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti – asaññīti naṃ paññapenti; ‘‘anantavā attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti – asaññīti naṃ paññapenti; ‘‘antavā ca anantavā ca attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti – asaññīti naṃ paññapenti; ‘‘nevantavā nānantavā attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti – asaññīti naṃ paññapenti. Ime aṭṭha asaññīvādā.
(8) அட்ட² நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீவாதா³
(8) Aṭṭha nevasaññīnāsaññīvādā
959. தத்த² கதமே அட்ட² நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீவாதா³? ‘‘ரூபீ அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி – நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீதி நங் பஞ்ஞபெந்தி; ‘‘அரூபீ அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி – நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீதி நங் பஞ்ஞபெந்தி; ‘‘ரூபீ ச அரூபீ ச அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி – நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீதி நங் பஞ்ஞபெந்தி; ‘‘நேவரூபீனாரூபீ அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி – நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீதி நங் பஞ்ஞபெந்தி; ‘‘அந்தவா அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி – நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீதி நங் பஞ்ஞபெந்தி; ‘‘அனந்தவா அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி – நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீதி நங் பஞ்ஞபெந்தி; ‘‘அந்தவா ச அனந்தவா ச அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி – நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீதி நங் பஞ்ஞபெந்தி; ‘‘நேவந்தவா நானந்தவா அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’தி – நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீதி நங் பஞ்ஞபெந்தி. இமே அட்ட² நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீவாதா³.
959. Tattha katame aṭṭha nevasaññīnāsaññīvādā? ‘‘Rūpī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti – nevasaññīnāsaññīti naṃ paññapenti; ‘‘arūpī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti – nevasaññīnāsaññīti naṃ paññapenti; ‘‘rūpī ca arūpī ca attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti – nevasaññīnāsaññīti naṃ paññapenti; ‘‘nevarūpīnārūpī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti – nevasaññīnāsaññīti naṃ paññapenti; ‘‘antavā attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti – nevasaññīnāsaññīti naṃ paññapenti; ‘‘anantavā attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti – nevasaññīnāsaññīti naṃ paññapenti; ‘‘antavā ca anantavā ca attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti – nevasaññīnāsaññīti naṃ paññapenti; ‘‘nevantavā nānantavā attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti – nevasaññīnāsaññīti naṃ paññapenti. Ime aṭṭha nevasaññīnāsaññīvādā.
அட்ட²கங்.
Aṭṭhakaṃ.
9. நவகனித்³தே³ஸோ
9. Navakaniddeso
(1) நவ ஆகா⁴தவத்தூ²னி
(1) Nava āghātavatthūni
960. தத்த² கதமானி நவ ஆகா⁴தவத்தூ²னி? ‘‘அனத்த²ங் மே அசரீ’’தி ஆகா⁴தோ ஜாயதி ; ‘‘அனத்த²ங் மே சரதீ’’தி ஆகா⁴தோ ஜாயதி; ‘‘அனத்த²ங் மே சரிஸ்ஸதீ’’தி ஆகா⁴தோ ஜாயதி; ‘‘பியஸ்ஸ மே மனாபஸ்ஸ அனத்த²ங் அசரி’’…பே॰… அனத்த²ங் சரதி…பே॰… அனத்த²ங் சரிஸ்ஸதீதி ஆகா⁴தோ ஜாயதி; அப்பியஸ்ஸ மே அமனாபஸ்ஸ அத்த²ங் அசரி…பே॰… அத்த²ங் சரதி…பே॰… அத்த²ங் சரிஸ்ஸதீதி ஆகா⁴தோ ஜாயதி. இமானி நவ ஆகா⁴தவத்தூ²னி.
960. Tattha katamāni nava āghātavatthūni? ‘‘Anatthaṃ me acarī’’ti āghāto jāyati ; ‘‘anatthaṃ me caratī’’ti āghāto jāyati; ‘‘anatthaṃ me carissatī’’ti āghāto jāyati; ‘‘piyassa me manāpassa anatthaṃ acari’’…pe… anatthaṃ carati…pe… anatthaṃ carissatīti āghāto jāyati; appiyassa me amanāpassa atthaṃ acari…pe… atthaṃ carati…pe… atthaṃ carissatīti āghāto jāyati. Imāni nava āghātavatthūni.
(2) நவ புரிஸமலானி
(2) Nava purisamalāni
961. தத்த² கதமானி நவ புரிஸமலானி? கோதோ⁴, மக்கோ², இஸ்ஸா, மச்ச²ரியங், மாயா, ஸாடெ²ய்யங், முஸாவாதோ³, பாபிச்ச²தா, மிச்சா²தி³ட்டி² – இமானி நவ புரிஸமலானி.
961. Tattha katamāni nava purisamalāni? Kodho, makkho, issā, macchariyaṃ, māyā, sāṭheyyaṃ, musāvādo, pāpicchatā, micchādiṭṭhi – imāni nava purisamalāni.
(3) நவவிதா⁴ மானா
(3) Navavidhā mānā
962. தத்த² கதமே நவவிதா⁴ மானா? ‘‘ஸெய்யஸ்ஸ ஸெய்யோஹமஸ்மீ’’தி மானோ, ‘‘ஸெய்யஸ்ஸ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீ’’தி மானோ, ‘‘ஸெய்யஸ்ஸ ஹீனோஹமஸ்மீ’’தி மானோ, ‘‘ஸதி³ஸஸ்ஸ ஸெய்யோஹமஸ்மீ’’தி மானோ, ‘‘ஸதி³ஸஸ்ஸ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீ’’தி மானோ, ‘‘ஸதி³ஸஸ்ஸ ஹீனோஹமஸ்மீ’’தி மானோ, ‘‘ஹீனஸ்ஸ ஸெய்யோஹமஸ்மீ’’தி மானோ, ‘‘ஹீனஸ்ஸ ஸதி³ஸோஹமஸ்மீ’’தி மானோ, ‘‘ஹீனஸ்ஸ ஹீனோஹமஸ்மீ’’தி மானோ – இமே நவவிதா⁴ மானா.
962. Tattha katame navavidhā mānā? ‘‘Seyyassa seyyohamasmī’’ti māno, ‘‘seyyassa sadisohamasmī’’ti māno, ‘‘seyyassa hīnohamasmī’’ti māno, ‘‘sadisassa seyyohamasmī’’ti māno, ‘‘sadisassa sadisohamasmī’’ti māno, ‘‘sadisassa hīnohamasmī’’ti māno, ‘‘hīnassa seyyohamasmī’’ti māno, ‘‘hīnassa sadisohamasmī’’ti māno, ‘‘hīnassa hīnohamasmī’’ti māno – ime navavidhā mānā.
(4) நவ தண்ஹாமூலகா த⁴ம்மா
(4) Nava taṇhāmūlakā dhammā
963. தத்த² கதமே நவ தண்ஹாமூலகா த⁴ம்மா? தண்ஹங் படிச்ச பரியேஸனா, பரியேஸனங் படிச்ச லாபோ⁴, லாப⁴ங் படிச்ச வினிச்ச²யோ, வினிச்ச²யங் படிச்ச ச²ந்த³ராகோ³, ச²ந்த³ராக³ங் படிச்ச அஜ்ஜோ²ஸானங், அஜ்ஜோ²ஸானங் படிச்ச பரிக்³க³ஹோ, பரிக்³க³ஹங் படிச்ச மச்ச²ரியங், மச்ச²ரியங் படிச்ச ஆரக்கோ², ஆரக்கா²தி⁴கரணங் த³ண்டா³தா³ன-ஸத்தா²தா³ன-கலஹ-விக்³க³ஹவிவாத³-துவங்துவங்-பேஸுஞ்ஞ-முஸாவாதா³ அனேகே பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா ஸம்ப⁴வந்தி – இமே நவ தண்ஹாமூலகா த⁴ம்மா.
963. Tattha katame nava taṇhāmūlakā dhammā? Taṇhaṃ paṭicca pariyesanā, pariyesanaṃ paṭicca lābho, lābhaṃ paṭicca vinicchayo, vinicchayaṃ paṭicca chandarāgo, chandarāgaṃ paṭicca ajjhosānaṃ, ajjhosānaṃ paṭicca pariggaho, pariggahaṃ paṭicca macchariyaṃ, macchariyaṃ paṭicca ārakkho, ārakkhādhikaraṇaṃ daṇḍādāna-satthādāna-kalaha-viggahavivāda-tuvaṃtuvaṃ-pesuñña-musāvādā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti – ime nava taṇhāmūlakā dhammā.
(5) நவ இஞ்ஜிதானி
(5) Nava iñjitāni
964. தத்த² கதமானி நவ இஞ்ஜிதானி? ‘‘அஸ்மீ’’தி இஞ்ஜிதமேதங், ‘‘அஹமஸ்மீ’’தி இஞ்ஜிதமேதங் , ‘‘அயமஹமஸ்மீ’’தி இஞ்ஜிதமேதங் ‘‘ப⁴விஸ்ஸ’’ந்தி இஞ்ஜிதமேதங், ‘‘ரூபீ ப⁴விஸ்ஸ’’ந்தி இஞ்ஜிதமேதங், ‘‘அரூபீ ப⁴விஸ்ஸ’’ந்தி இஞ்ஜிதமேதங், ‘‘ஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸ’’ந்தி இஞ்ஜிதமேதங், ‘‘அஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸ’’ந்தி இஞ்ஜிதமேதங், ‘‘நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸ’’ந்தி இஞ்ஜிதமேதங் – இமானி நவ இஞ்ஜிதானி.
964. Tattha katamāni nava iñjitāni? ‘‘Asmī’’ti iñjitametaṃ, ‘‘ahamasmī’’ti iñjitametaṃ , ‘‘ayamahamasmī’’ti iñjitametaṃ ‘‘bhavissa’’nti iñjitametaṃ, ‘‘rūpī bhavissa’’nti iñjitametaṃ, ‘‘arūpī bhavissa’’nti iñjitametaṃ, ‘‘saññī bhavissa’’nti iñjitametaṃ, ‘‘asaññī bhavissa’’nti iñjitametaṃ, ‘‘nevasaññīnāsaññī bhavissa’’nti iñjitametaṃ – imāni nava iñjitāni.
(6-9) நவ மஞ்ஞிதாதீ³னி
(6-9) Nava maññitādīni
965. தத்த² கதமானி நவ மஞ்ஞிதானி… நவ ப²ந்தி³தானி… நவ பபஞ்சிதானி… நவ ஸங்க²தானி? ‘‘அஸ்மீ’’தி ஸங்க²தமேதங், ‘‘அஹமஸ்மீ’’தி ஸங்க²தமேதங் , ‘‘அயமஹமஸ்மீ’’தி ஸங்க²தமேதங், ‘‘ப⁴விஸ்ஸ’’ந்தி ஸங்க²தமேதங், ‘‘ரூபீ ப⁴விஸ்ஸ’’ந்தி ஸங்க²தமேதங், ‘‘அரூபீ ப⁴விஸ்ஸ’’ந்தி ஸங்க²தமேதங், ‘‘ஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸ’’ந்தி ஸங்க²தமேதங் , ‘‘அஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸ’’ந்தி ஸங்க²தமேதங், ‘‘நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸ’’ந்தி ஸங்க²தமேதங் – இமானி நவ ஸங்க²தானி.
965. Tattha katamāni nava maññitāni… nava phanditāni… nava papañcitāni… nava saṅkhatāni? ‘‘Asmī’’ti saṅkhatametaṃ, ‘‘ahamasmī’’ti saṅkhatametaṃ , ‘‘ayamahamasmī’’ti saṅkhatametaṃ, ‘‘bhavissa’’nti saṅkhatametaṃ, ‘‘rūpī bhavissa’’nti saṅkhatametaṃ, ‘‘arūpī bhavissa’’nti saṅkhatametaṃ, ‘‘saññī bhavissa’’nti saṅkhatametaṃ , ‘‘asaññī bhavissa’’nti saṅkhatametaṃ, ‘‘nevasaññīnāsaññī bhavissa’’nti saṅkhatametaṃ – imāni nava saṅkhatāni.
நவகங்.
Navakaṃ.
10. த³ஸகனித்³தே³ஸோ
10. Dasakaniddeso
(1) த³ஸ கிலேஸவத்தூ²னி
(1) Dasa kilesavatthūni
966. தத்த² கதமானி த³ஸ கிலேஸவத்தூ²னி? லோபோ⁴, தோ³ஸோ, மோஹோ, மானோ, தி³ட்டி², விசிகிச்சா², தி²னங், உத்³த⁴ச்சங், அஹிரிகங், அனொத்தப்பங் – இமானி த³ஸ கிலேஸவத்தூ²னி.
966. Tattha katamāni dasa kilesavatthūni? Lobho, doso, moho, māno, diṭṭhi, vicikicchā, thinaṃ, uddhaccaṃ, ahirikaṃ, anottappaṃ – imāni dasa kilesavatthūni.
(2) த³ஸ ஆகா⁴தவத்தூ²னி
(2) Dasa āghātavatthūni
967. தத்த² கதமானி த³ஸ ஆகா⁴தவத்தூ²னி? ‘‘அனத்த²ங் மே அசரீ’’தி ஆகா⁴தோ ஜாயதி, ‘‘அனத்த²ங் மே சரதீ’’தி ஆகா⁴தோ ஜாயதி, ‘‘அனத்த²ங் மே சரிஸ்ஸதீ’’தி ஆகா⁴தோ ஜாயதி, ‘‘பியஸ்ஸ மே மனாபஸ்ஸ அனத்த²ங் அசரி’’…பே॰… அனத்த²ங் சரதி…பே॰… அனத்த²ங் சரிஸ்ஸதீதி ஆகா⁴தோ ஜாயதி, அப்பியஸ்ஸ மே அமனாபஸ்ஸ அத்த²ங் அசரி…பே॰… அத்த²ங் சரதி…பே॰… அத்த²ங் சரிஸ்ஸதீதி ஆகா⁴தோ ஜாயதி, அட்டா²னே வா பன ஆகா⁴தோ ஜாயதி – இமானி த³ஸ ஆகா⁴தவத்தூ²னி.
967. Tattha katamāni dasa āghātavatthūni? ‘‘Anatthaṃ me acarī’’ti āghāto jāyati, ‘‘anatthaṃ me caratī’’ti āghāto jāyati, ‘‘anatthaṃ me carissatī’’ti āghāto jāyati, ‘‘piyassa me manāpassa anatthaṃ acari’’…pe… anatthaṃ carati…pe… anatthaṃ carissatīti āghāto jāyati, appiyassa me amanāpassa atthaṃ acari…pe… atthaṃ carati…pe… atthaṃ carissatīti āghāto jāyati, aṭṭhāne vā pana āghāto jāyati – imāni dasa āghātavatthūni.
(3) த³ஸ அகுஸலகம்மபதா²
(3) Dasa akusalakammapathā
968. தத்த² கதமே த³ஸ அகுஸலகம்மபதா²? பாணாதிபாதோ, அதி³ன்னாதா³னங், காமேஸுமிச்சா²சாரோ, முஸாவாதோ³, பிஸுணா வாசா, ப²ருஸா வாசா, ஸம்ப²ப்பலாபோ, அபி⁴ஜ்ஜா², ப்³யாபாதோ³, மிச்சா²தி³ட்டி² – இமே த³ஸ அகுஸலகம்மபதா².
968. Tattha katame dasa akusalakammapathā? Pāṇātipāto, adinnādānaṃ, kāmesumicchācāro, musāvādo, pisuṇā vācā, pharusā vācā, samphappalāpo, abhijjhā, byāpādo, micchādiṭṭhi – ime dasa akusalakammapathā.
(4) த³ஸ ஸங்யோஜனானி
(4) Dasa saṃyojanāni
969. தத்த² கதமானி த³ஸ ஸங்யோஜனானி? காமராக³ஸங்யோஜனங், படிக⁴ஸங்யோஜனங் , மானஸங்யோஜனங், தி³ட்டி²ஸங்யோஜனங், விசிகிச்சா²ஸங்யோஜனங், ஸீலப்³ப³தபராமாஸஸங்யோஜனங், ப⁴வராக³ஸங்யோஜனங், இஸ்ஸாஸங்யோஜனங், மச்ச²ரியஸங்யோஜனங், அவிஜ்ஜாஸங்யோஜனங் – இமானி த³ஸ ஸங்யோஜனானி.
969. Tattha katamāni dasa saṃyojanāni? Kāmarāgasaṃyojanaṃ, paṭighasaṃyojanaṃ , mānasaṃyojanaṃ, diṭṭhisaṃyojanaṃ, vicikicchāsaṃyojanaṃ, sīlabbataparāmāsasaṃyojanaṃ, bhavarāgasaṃyojanaṃ, issāsaṃyojanaṃ, macchariyasaṃyojanaṃ, avijjāsaṃyojanaṃ – imāni dasa saṃyojanāni.
(5) த³ஸ மிச்ச²த்தா
(5) Dasa micchattā
970. தத்த² கதமே த³ஸ மிச்ச²த்தா? மிச்சா²தி³ட்டி², மிச்சா²ஸங்கப்போ, மிச்சா²வாசா, மிச்சா²கம்மந்தோ, மிச்சா²ஆஜீவோ, மிச்சா²வாயாமோ, மிச்சா²ஸதி, மிச்சா²ஸமாதி⁴ , மிச்சா²ஞாணங், மிச்சா²விமுத்தி – இமே த³ஸ மிச்ச²த்தா.
970. Tattha katame dasa micchattā? Micchādiṭṭhi, micchāsaṅkappo, micchāvācā, micchākammanto, micchāājīvo, micchāvāyāmo, micchāsati, micchāsamādhi , micchāñāṇaṃ, micchāvimutti – ime dasa micchattā.
(6) த³ஸவத்து²கா மிச்சா²தி³ட்டி²
(6) Dasavatthukā micchādiṭṭhi
971. தத்த² கதமா த³ஸவத்து²கா மிச்சா²தி³ட்டி²? நத்தி² தி³ன்னங், நத்தி² யிட்ட²ங், நத்தி² ஹுதங், நத்தி² ஸுகதது³க்கடானங் கம்மானங் ப²லங் விபாகோ, நத்தி² அயங் லோகோ, நத்தி² பரோ லோகோ, நத்தி² மாதா, நத்தி² பிதா, நத்தி² ஸத்தா ஓபபாதிகா, நத்தி² லோகே ஸமணப்³ராஹ்மணா ஸம்மக்³க³தா 61 ஸம்மா படிபன்னா யே இமஞ்ச லோகங் பரஞ்ச லோகங் ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா பவேதெ³ந்தீதி – அயங் த³ஸவத்து²கா மிச்சா²தி³ட்டி².
971. Tattha katamā dasavatthukā micchādiṭṭhi? Natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā 62 sammā paṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentīti – ayaṃ dasavatthukā micchādiṭṭhi.
(7) த³ஸவத்து²கா அந்தக்³கா³ஹிகா தி³ட்டி²
(7) Dasavatthukā antaggāhikā diṭṭhi
972. தத்த² கதமா த³ஸவத்து²கா அந்தக்³கா³ஹிகா தி³ட்டி²? ஸஸ்ஸதோ லோகோதி வா, அஸஸ்ஸதோ லோகோதி வா, அந்தவா லோகோதி வா, அனந்தவா லோகோதி வா, தங் ஜீவங் தங் ஸரீரந்தி வா, அஞ்ஞங் ஜீவங் அஞ்ஞங் ஸரீரந்தி வா, ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணாதி வா, ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணாதி வா, ஹோதி ச ந ச ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணாதி வா, நேவ ஹோதி ந ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணாதி வா – அயங் த³ஸவத்து²கா அந்தக்³கா³ஹிகா தி³ட்டி².
972. Tattha katamā dasavatthukā antaggāhikā diṭṭhi? Sassato lokoti vā, asassato lokoti vā, antavā lokoti vā, anantavā lokoti vā, taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti vā, aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti vā, hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā – ayaṃ dasavatthukā antaggāhikā diṭṭhi.
த³ஸகங்.
Dasakaṃ.
11. தண்ஹாவிசரிதனித்³தே³ஸோ
11. Taṇhāvicaritaniddeso
(1) அஜ்ஜ²த்திகஸ்ஸ உபாதா³ய
(1) Ajjhattikassa upādāya
973. தத்த² கதமானி அட்டா²ரஸ தண்ஹாவிசரிதானி அஜ்ஜ²த்திகஸ்ஸ உபாதா³ய? அஸ்மீதி ஹோதி, இத்த²ஸ்மீதி ஹோதி, ஏவஸ்மீதி ஹோதி, அஞ்ஞதா²ஸ்மீதி ஹோதி, ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி, இத்த²ங் ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி, ஏவங் ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி, அஞ்ஞதா² ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி, அஸஸ்மீதி ஹோதி, ஸாதஸ்மீதி ஹோதி, ஸியந்தி ஹோதி, இத்த²ங் ஸியந்தி ஹோதி, ஏவங் ஸியந்தி ஹோதி, அஞ்ஞதா² ஸியந்தி ஹோதி, அபாஹங் ஸியந்தி ஹோதி, அபாஹங் இத்த²ங் ஸியந்தி ஹோதி, அபாஹங் ஏவங் ஸியந்தி ஹோதி, அபாஹங் அஞ்ஞதா² ஸியந்தி ஹோதி.
973. Tattha katamāni aṭṭhārasa taṇhāvicaritāni ajjhattikassa upādāya? Asmīti hoti, itthasmīti hoti, evasmīti hoti, aññathāsmīti hoti, bhavissanti hoti, itthaṃ bhavissanti hoti, evaṃ bhavissanti hoti, aññathā bhavissanti hoti, asasmīti hoti, sātasmīti hoti, siyanti hoti, itthaṃ siyanti hoti, evaṃ siyanti hoti, aññathā siyanti hoti, apāhaṃ siyanti hoti, apāhaṃ itthaṃ siyanti hoti, apāhaṃ evaṃ siyanti hoti, apāhaṃ aññathā siyanti hoti.
974. கத²ஞ்ச அஸ்மீதி ஹோதி? கஞ்சி த⁴ம்மங் அனவகாரிங் 63 கரித்வா ரூபங்…பே॰… வேத³னங்… ஸஞ்ஞங்… ஸங்கா²ரே… விஞ்ஞாணங் அஸ்மீதி ச²ந்த³ங் படிலப⁴தி, அஸ்மீதி மானங் படிலப⁴தி , அஸ்மீதி தி³ட்டி²ங் படிலப⁴தி. தஸ்மிங் ஸதி இமானி பபஞ்சிதானி ஹொந்தி – இத்த²ஸ்மீதி வா ஏவஸ்மீதி வா அஞ்ஞதா²ஸ்மீதி வா.
974. Kathañca asmīti hoti? Kañci dhammaṃ anavakāriṃ 64 karitvā rūpaṃ…pe… vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ asmīti chandaṃ paṭilabhati, asmīti mānaṃ paṭilabhati , asmīti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Tasmiṃ sati imāni papañcitāni honti – itthasmīti vā evasmīti vā aññathāsmīti vā.
(2) கத²ஞ்ச இத்த²ஸ்மீதி ஹோதி? க²த்தியொஸ்மீதி வா, ப்³ராஹ்மணொஸ்மீதி வா, வெஸ்ஸொஸ்மீதி வா, ஸுத்³தொ³ஸ்மீதி வா, க³ஹட்டொ²ஸ்மீதி வா, பப்³ப³ஜிதொஸ்மீதி வா, தே³வொஸ்மீதி வா, மனுஸ்ஸொஸ்மீதி வா, ரூபீஸ்மீதி வா, அரூபீஸ்மீதி வா, ஸஞ்ஞீஸ்மீதி வா, அஸஞ்ஞீஸ்மீதி வா, நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீஸ்மீதி வா – ஏவங் இத்த²ஸ்மீதி ஹோதி.
(2) Kathañca itthasmīti hoti? Khattiyosmīti vā, brāhmaṇosmīti vā, vessosmīti vā, suddosmīti vā, gahaṭṭhosmīti vā, pabbajitosmīti vā, devosmīti vā, manussosmīti vā, rūpīsmīti vā, arūpīsmīti vā, saññīsmīti vā, asaññīsmīti vā, nevasaññīnāsaññīsmīti vā – evaṃ itthasmīti hoti.
(3) கத²ஞ்ச ஏவஸ்மீதி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் 65 உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ ததா²ஹங் க²த்தியொஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ ததா²ஹங் ப்³ராஹ்மணொஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ வெஸ்ஸோ ததா²ஹங் வெஸ்ஸொஸ்மீதி வா யதா² ஸோ ஸுத்³தோ³ ததா²ஹங் ஸுத்³தொ³ஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ க³ஹட்டோ² ததா²ஹங் க³ஹட்டொ²ஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ பப்³ப³ஜிதோ ததா²ஹங் பப்³ப³ஜிதொஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ தே³வோ ததா²ஹங் தே³வொஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ மனுஸ்ஸோ ததா²ஹங் மனுஸ்ஸொஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ ரூபீ ததா²ஹங் ரூபீஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ அரூபீ ததா²ஹங் அரூபீஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ ஸஞ்ஞீ ததா²ஹங் ஸஞ்ஞீஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ அஸஞ்ஞீ ததா²ஹங் அஸஞ்ஞீஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ததா²ஹங் நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீஸ்மீதி வா – ஏவங் ஏவஸ்மீதி ஹோதி.
(3) Kathañca evasmīti hoti? Parapuggalaṃ 66 upanidhāya yathā so khattiyo tathāhaṃ khattiyosmīti vā, yathā so brāhmaṇo tathāhaṃ brāhmaṇosmīti vā, yathā so vesso tathāhaṃ vessosmīti vā yathā so suddo tathāhaṃ suddosmīti vā, yathā so gahaṭṭho tathāhaṃ gahaṭṭhosmīti vā, yathā so pabbajito tathāhaṃ pabbajitosmīti vā, yathā so devo tathāhaṃ devosmīti vā, yathā so manusso tathāhaṃ manussosmīti vā, yathā so rūpī tathāhaṃ rūpīsmīti vā, yathā so arūpī tathāhaṃ arūpīsmīti vā, yathā so saññī tathāhaṃ saññīsmīti vā, yathā so asaññī tathāhaṃ asaññīsmīti vā, yathā so nevasaññīnāsaññī tathāhaṃ nevasaññīnāsaññīsmīti vā – evaṃ evasmīti hoti.
(4) கத²ஞ்ச அஞ்ஞதா²ஸ்மீதி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ நாஹங் ததா² க²த்தியொஸ்மீதி வா யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ நாஹங் ததா² ப்³ராஹ்மணொஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ வெஸ்ஸோ நாஹங் ததா² வெஸ்ஸொஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ ஸுத்³தோ³ நாஹங் ததா² ஸுத்³தொ³ஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ க³ஹட்டோ² நாஹங் ததா² க³ஹட்டொ²ஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ பப்³ப³ஜிதோ நாஹங் ததா² பப்³ப³ஜிதொஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ தே³வோ நாஹங் ததா² தே³வொஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ மனுஸ்ஸோ நாஹங் ததா² மனுஸ்ஸொஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ ரூபீ நாஹங் ததா² ரூபீஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ அரூபீ நாஹங் ததா² அரூபீஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ ஸஞ்ஞீ நாஹங் ததா² ஸஞ்ஞீஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ அஸஞ்ஞீ நாஹங் ததா² அஸஞ்ஞீஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ நாஹங் ததா² நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீஸ்மீதி வா – ஏவங் அஞ்ஞதா²ஸ்மீதி ஹோதி.
(4) Kathañca aññathāsmīti hoti? Parapuggalaṃ upanidhāya yathā so khattiyo nāhaṃ tathā khattiyosmīti vā yathā so brāhmaṇo nāhaṃ tathā brāhmaṇosmīti vā, yathā so vesso nāhaṃ tathā vessosmīti vā, yathā so suddo nāhaṃ tathā suddosmīti vā, yathā so gahaṭṭho nāhaṃ tathā gahaṭṭhosmīti vā, yathā so pabbajito nāhaṃ tathā pabbajitosmīti vā, yathā so devo nāhaṃ tathā devosmīti vā, yathā so manusso nāhaṃ tathā manussosmīti vā, yathā so rūpī nāhaṃ tathā rūpīsmīti vā, yathā so arūpī nāhaṃ tathā arūpīsmīti vā, yathā so saññī nāhaṃ tathā saññīsmīti vā, yathā so asaññī nāhaṃ tathā asaññīsmīti vā, yathā so nevasaññīnāsaññī nāhaṃ tathā nevasaññīnāsaññīsmīti vā – evaṃ aññathāsmīti hoti.
(5) கத²ஞ்ச ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி? கஞ்சி த⁴ம்மங் அனவகாரிங் கரித்வா ரூபங்…பே॰… வேத³னங்… ஸஞ்ஞங்… ஸங்கா²ரே… விஞ்ஞாணங் ப⁴விஸ்ஸந்தி ச²ந்த³ங் படிலப⁴தி, ப⁴விஸ்ஸந்தி மானங் படிலப⁴தி , ப⁴விஸ்ஸந்தி தி³ட்டி²ங் படிலப⁴தி. தஸ்மிங் ஸதி இமானி பபஞ்சிதானி ஹொந்தி – இத்த²ங் ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, ஏவங் ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, அஞ்ஞதா² ப⁴விஸ்ஸந்தி வா.
(5) Kathañca bhavissanti hoti? Kañci dhammaṃ anavakāriṃ karitvā rūpaṃ…pe… vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ bhavissanti chandaṃ paṭilabhati, bhavissanti mānaṃ paṭilabhati , bhavissanti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Tasmiṃ sati imāni papañcitāni honti – itthaṃ bhavissanti vā, evaṃ bhavissanti vā, aññathā bhavissanti vā.
(6) கத²ஞ்ச இத்த²ங் ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி? க²த்தியோ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, ப்³ராஹ்மணோ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, வெஸ்ஸோ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, ஸுத்³தோ³ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, க³ஹட்டோ² ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, பப்³ப³ஜிதோ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, தே³வோ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, மனுஸ்ஸோ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, ரூபீ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, அரூபீ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, ஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, அஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா – ஏவங் இத்த²ங் ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி.
(6) Kathañca itthaṃ bhavissanti hoti? Khattiyo bhavissanti vā, brāhmaṇo bhavissanti vā, vesso bhavissanti vā, suddo bhavissanti vā, gahaṭṭho bhavissanti vā, pabbajito bhavissanti vā, devo bhavissanti vā, manusso bhavissanti vā, rūpī bhavissanti vā, arūpī bhavissanti vā, saññī bhavissanti vā, asaññī bhavissanti vā, nevasaññīnāsaññī bhavissanti vā – evaṃ itthaṃ bhavissanti hoti.
(7) கத²ஞ்ச ஏவங் ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ ததா²ஹங் க²த்தியோ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ ததா²ஹங் ப்³ராஹ்மணோ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா…பே॰… யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ததா²ஹங் நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா – ஏவங் ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி.
(7) Kathañca evaṃ bhavissanti hoti? Parapuggalaṃ upanidhāya yathā so khattiyo tathāhaṃ khattiyo bhavissanti vā, yathā so brāhmaṇo tathāhaṃ brāhmaṇo bhavissanti vā…pe… yathā so nevasaññīnāsaññī tathāhaṃ nevasaññīnāsaññī bhavissanti vā – evaṃ bhavissanti hoti.
(8) கத²ஞ்ச அஞ்ஞதா² ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ நாஹங் ததா² க²த்தியோ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ நாஹங் ததா² ப்³ராஹ்மணோ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா…பே॰… யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ நாஹங் ததா² நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா – ஏவங் அஞ்ஞதா² ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி.
(8) Kathañca aññathā bhavissanti hoti? Parapuggalaṃ upanidhāya yathā so khattiyo nāhaṃ tathā khattiyo bhavissanti vā, yathā so brāhmaṇo nāhaṃ tathā brāhmaṇo bhavissanti vā…pe… yathā so nevasaññīnāsaññī nāhaṃ tathā nevasaññīnāsaññī bhavissanti vā – evaṃ aññathā bhavissanti hoti.
(9) கத²ஞ்ச அஸஸ்மீதி ஹோதி? கஞ்சி த⁴ம்மங் அனவகாரிங் கரித்வா ரூபங்…பே॰… வேத³னங்… ஸஞ்ஞங்… ஸங்கா²ரே… விஞ்ஞாணங் நிச்சொஸ்மி து⁴வொஸ்மி ஸஸ்ஸதொஸ்மி அவிபரிணாமத⁴ம்மொஸ்மீதி – ஏவங் அஸஸ்மீதி ஹோதி.
(9) Kathañca asasmīti hoti? Kañci dhammaṃ anavakāriṃ karitvā rūpaṃ…pe… vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ niccosmi dhuvosmi sassatosmi avipariṇāmadhammosmīti – evaṃ asasmīti hoti.
(10) கத²ஞ்ச ஸாதஸ்மீதி ஹோதி? கஞ்சி த⁴ம்மங் அனவகாரிங் கரித்வா ரூபங்…பே॰… வேத³னங்… ஸஞ்ஞங்… ஸங்கா²ரே… விஞ்ஞாணங் உச்சி²ஜ்ஜிஸ்ஸாமி வினஸ்ஸிஸ்ஸாமி ந ப⁴விஸ்ஸாமீதி – ஏவங் ஸாதஸ்மீதி ஹோதி.
(10) Kathañca sātasmīti hoti? Kañci dhammaṃ anavakāriṃ karitvā rūpaṃ…pe… vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ ucchijjissāmi vinassissāmi na bhavissāmīti – evaṃ sātasmīti hoti.
(11) கத²ஞ்ச ஸியந்தி ஹோதி? கஞ்சி த⁴ம்மங் அனவகாரிங் கரித்வா ரூபங்…பே॰… வேத³னங்… ஸஞ்ஞங்… ஸங்கா²ரே… விஞ்ஞாணங் ஸியந்தி ச²ந்த³ங் படிலப⁴தி, ஸியந்தி மானங் படிலப⁴தி , ஸியந்தி தி³ட்டி²ங் படிலப⁴தி. தஸ்மிங் ஸதி இமானி பபஞ்சிதானி ஹொந்தி – இத்த²ங் ஸியந்தி வா, ஏவங் ஸியந்தி வா, அஞ்ஞதா² ஸியந்தி வா.
(11) Kathañca siyanti hoti? Kañci dhammaṃ anavakāriṃ karitvā rūpaṃ…pe… vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ siyanti chandaṃ paṭilabhati, siyanti mānaṃ paṭilabhati , siyanti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Tasmiṃ sati imāni papañcitāni honti – itthaṃ siyanti vā, evaṃ siyanti vā, aññathā siyanti vā.
(12) கத²ஞ்ச இத்த²ங் ஸியந்தி ஹோதி? க²த்தியோ ஸியந்தி வா, ப்³ராஹ்மணோ ஸியந்தி வா, வெஸ்ஸோ ஸியந்தி வா, ஸுத்³தோ³ ஸியந்தி வா, க³ஹட்டோ² ஸியந்தி வா, பப்³ப³ஜிதோ ஸியந்தி வா, தே³வோ ஸியந்தி வா, மனுஸ்ஸோ ஸியந்தி வா, ரூபீ ஸியந்தி வா, அரூபீ ஸியந்தி வா, ஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா, அஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா, நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா – ஏவங் இத்த²ங் ஸியந்தி ஹோதி.
(12) Kathañca itthaṃ siyanti hoti? Khattiyo siyanti vā, brāhmaṇo siyanti vā, vesso siyanti vā, suddo siyanti vā, gahaṭṭho siyanti vā, pabbajito siyanti vā, devo siyanti vā, manusso siyanti vā, rūpī siyanti vā, arūpī siyanti vā, saññī siyanti vā, asaññī siyanti vā, nevasaññīnāsaññī siyanti vā – evaṃ itthaṃ siyanti hoti.
(13) கத²ஞ்ச ஏவங் ஸியந்தி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ ததா²ஹங் க²த்தியோ ஸியந்தி வா, யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ ததா²ஹங் ப்³ராஹ்மணோ ஸியந்தி வா…பே॰… யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ததா²ஹங் நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா – ஏவங் ஏவங் ஸியந்தி ஹோதி.
(13) Kathañca evaṃ siyanti hoti? Parapuggalaṃ upanidhāya yathā so khattiyo tathāhaṃ khattiyo siyanti vā, yathā so brāhmaṇo tathāhaṃ brāhmaṇo siyanti vā…pe… yathā so nevasaññīnāsaññī tathāhaṃ nevasaññīnāsaññī siyanti vā – evaṃ evaṃ siyanti hoti.
(14) கத²ஞ்ச அஞ்ஞதா² ஸியந்தி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ நாஹங் ததா² க²த்தியோ ஸியந்தி வா, யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ நாஹங் ததா² ப்³ராஹ்மணோ ஸியந்தி வா…பே॰… யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ நாஹங் ததா² நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா – ஏவங் அஞ்ஞதா² ஸியந்தி ஹோதி.
(14) Kathañca aññathā siyanti hoti? Parapuggalaṃ upanidhāya yathā so khattiyo nāhaṃ tathā khattiyo siyanti vā, yathā so brāhmaṇo nāhaṃ tathā brāhmaṇo siyanti vā…pe… yathā so nevasaññīnāsaññī nāhaṃ tathā nevasaññīnāsaññī siyanti vā – evaṃ aññathā siyanti hoti.
(15) கத²ஞ்ச அபாஹங் ஸியந்தி ஹோதி? கஞ்சி த⁴ம்மங் அனவகாரிங் கரித்வா ரூபங்… வேத³னங்… ஸஞ்ஞங்… ஸங்கா²ரே… விஞ்ஞாணங் அபாஹங் ஸியந்தி ச²ந்த³ங் படிலப⁴தி, அபாஹங் ஸியந்தி மானங் படிலப⁴தி, அபாஹங் ஸியந்தி தி³ட்டி²ங் படிலப⁴தி. தஸ்மிங் ஸதி இமானி பபஞ்சிதானி ஹொந்தி – அபாஹங் இத்த²ங் ஸியந்தி வா, அபாஹங் ஏவங் ஸியந்தி வா, அபாஹங் அஞ்ஞதா² ஸியந்தி வா.
(15) Kathañca apāhaṃ siyanti hoti? Kañci dhammaṃ anavakāriṃ karitvā rūpaṃ… vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ apāhaṃ siyanti chandaṃ paṭilabhati, apāhaṃ siyanti mānaṃ paṭilabhati, apāhaṃ siyanti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Tasmiṃ sati imāni papañcitāni honti – apāhaṃ itthaṃ siyanti vā, apāhaṃ evaṃ siyanti vā, apāhaṃ aññathā siyanti vā.
(16) கத²ஞ்ச அபாஹங் இத்த²ங் ஸியந்தி ஹோதி? அபாஹங் க²த்தியோ ஸியந்தி வா, அபாஹங் ப்³ராஹ்மணோ ஸியந்தி வா, அபாஹங் வெஸ்ஸோ ஸியந்தி வா, அபாஹங் ஸுத்³தோ³ ஸியந்தி வா, அபாஹங் க³ஹட்டோ² ஸியந்தி வா, அபாஹங் பப்³ப³ஜிதோ ஸியந்தி வா, அபாஹங் தே³வோ ஸியந்தி வா, அபாஹங் மனுஸ்ஸோ ஸியந்தி வா, அபாஹங் ரூபீ ஸியந்தி வா, அபாஹங் அரூபீ ஸியந்தி வா, அபாஹங் ஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா, அபாஹங் அஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா, அபாஹங் நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா – ஏவங் அபாஹங் இத்த²ங் ஸியந்தி ஹோதி. (17) கத²ஞ்ச அபாஹங் ஏவங் ஸியந்தி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ அபாஹங் ததா² க²த்தியோ ஸியந்தி வா, யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ அபாஹங் ததா² ப்³ராஹ்மணோ ஸியந்தி வா…பே॰… யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ அபாஹங் ததா² நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா – ஏவங் அபாஹங் ஏவங் ஸியந்தி ஹோதி.
(16) Kathañca apāhaṃ itthaṃ siyanti hoti? Apāhaṃ khattiyo siyanti vā, apāhaṃ brāhmaṇo siyanti vā, apāhaṃ vesso siyanti vā, apāhaṃ suddo siyanti vā, apāhaṃ gahaṭṭho siyanti vā, apāhaṃ pabbajito siyanti vā, apāhaṃ devo siyanti vā, apāhaṃ manusso siyanti vā, apāhaṃ rūpī siyanti vā, apāhaṃ arūpī siyanti vā, apāhaṃ saññī siyanti vā, apāhaṃ asaññī siyanti vā, apāhaṃ nevasaññīnāsaññī siyanti vā – evaṃ apāhaṃ itthaṃ siyanti hoti. (17) Kathañca apāhaṃ evaṃ siyanti hoti? Parapuggalaṃ upanidhāya yathā so khattiyo apāhaṃ tathā khattiyo siyanti vā, yathā so brāhmaṇo apāhaṃ tathā brāhmaṇo siyanti vā…pe… yathā so nevasaññīnāsaññī apāhaṃ tathā nevasaññīnāsaññī siyanti vā – evaṃ apāhaṃ evaṃ siyanti hoti.
(18) கத²ஞ்ச அபாஹங் அஞ்ஞதா² ஸியந்தி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ அபாஹங் ந ததா² க²த்தியோ ஸியந்தி வா, யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ அபாஹங் ந ததா² ப்³ராஹ்மணோ ஸியந்தி வா…பே॰… யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ அபாஹங் ந ததா² நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா – ஏவங் அபாஹங் அஞ்ஞதா² ஸியந்தி ஹோதி.
(18) Kathañca apāhaṃ aññathā siyanti hoti? Parapuggalaṃ upanidhāya yathā so khattiyo apāhaṃ na tathā khattiyo siyanti vā, yathā so brāhmaṇo apāhaṃ na tathā brāhmaṇo siyanti vā…pe… yathā so nevasaññīnāsaññī apāhaṃ na tathā nevasaññīnāsaññī siyanti vā – evaṃ apāhaṃ aññathā siyanti hoti.
இமானி அட்டா²ரஸ தண்ஹாவிசரிதானி அஜ்ஜ²த்திகஸ்ஸ உபாதா³ய.
Imāni aṭṭhārasa taṇhāvicaritāni ajjhattikassa upādāya.
(2) பா³ஹிரஸ்ஸ உபாதா³ய
(2) Bāhirassa upādāya
975. தத்த² கதமானி அட்டா²ரஸ தண்ஹாவிசரிதானி பா³ஹிரஸ்ஸ உபாதா³ய? இமினா அஸ்மீதி ஹோதி, இமினா இத்த²ஸ்மீதி ஹோதி, இமினா ஏவஸ்மீதி ஹோதி, இமினா அஞ்ஞதா²ஸ்மீதி ஹோதி, இமினா ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி, இமினா இத்த²ங் ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி, இமினா ஏவங் ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி, இமினா அஞ்ஞதா² ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி, இமினா அஸஸ்மீதி ஹோதி, இமினா ஸாதஸ்மீதி ஹோதி, இமினா ஸியந்தி ஹோதி, இமினா இத்த²ங் ஸியந்தி ஹோதி, இமினா ஏவங் ஸியந்தி ஹோதி, இமினா அஞ்ஞதா² ஸியந்தி ஹோதி, இமினா அபாஹங் ஸியந்தி ஹோதி, இமினா அபாஹங் இத்த²ங் ஸியந்தி ஹோதி, இமினா அபாஹங் ஏவங் ஸியந்தி ஹோதி, இமினா அபாஹங் அஞ்ஞதா² ஸியந்தி ஹோதி.
975. Tattha katamāni aṭṭhārasa taṇhāvicaritāni bāhirassa upādāya? Iminā asmīti hoti, iminā itthasmīti hoti, iminā evasmīti hoti, iminā aññathāsmīti hoti, iminā bhavissanti hoti, iminā itthaṃ bhavissanti hoti, iminā evaṃ bhavissanti hoti, iminā aññathā bhavissanti hoti, iminā asasmīti hoti, iminā sātasmīti hoti, iminā siyanti hoti, iminā itthaṃ siyanti hoti, iminā evaṃ siyanti hoti, iminā aññathā siyanti hoti, iminā apāhaṃ siyanti hoti, iminā apāhaṃ itthaṃ siyanti hoti, iminā apāhaṃ evaṃ siyanti hoti, iminā apāhaṃ aññathā siyanti hoti.
976. (1) கத²ஞ்ச இமினா அஸ்மீதி ஹோதி? கஞ்சி த⁴ம்மங் அவகாரிங் கரித்வா ரூபங்… வேத³னங்… ஸஞ்ஞங்… ஸங்கா²ரே… விஞ்ஞாணங் இமினா அஸ்மீதி ச²ந்த³ங் படிலப⁴தி , இமினா அஸ்மீதி மானங் படிலப⁴தி, இமினா அஸ்மீதி தி³ட்டி²ங் படிலப⁴தி. தஸ்மிங் ஸதி இமானி பபஞ்சிதானி ஹொந்தி – இமினா இத்த²ஸ்மீதி வா, இமினா ஏவஸ்மீதி வா, இமினா அஞ்ஞதா²ஸ்மீதி வா.
976. (1) Kathañca iminā asmīti hoti? Kañci dhammaṃ avakāriṃ karitvā rūpaṃ… vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ iminā asmīti chandaṃ paṭilabhati , iminā asmīti mānaṃ paṭilabhati, iminā asmīti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Tasmiṃ sati imāni papañcitāni honti – iminā itthasmīti vā, iminā evasmīti vā, iminā aññathāsmīti vā.
(2) கத²ஞ்ச இமினா இத்த²ஸ்மீதி ஹோதி? இமினா க²த்தியொஸ்மீதி வா, இமினா ப்³ராஹ்மணொஸ்மீதி வா, இமினா வெஸ்ஸொஸ்மீதி வா, இமினா ஸுத்³தொ³ஸ்மீதி வா, இமினா க³ஹட்டொ²ஸ்மீதி வா, இமினா பப்³ப³ஜிதொஸ்மீதி வா, இமினா தே³வொஸ்மீதி வா, இமினா மனுஸ்ஸொஸ்மீதி வா, இமினா ரூபீஸ்மீதி வா, இமினா அரூபீஸ்மீதி வா, இமினா ஸஞ்ஞீஸ்மீதி வா, இமினா அஸஞ்ஞீஸ்மீதி வா, இமினா நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீஸ்மீதி வா – ஏவங் இமினா இத்த²ஸ்மீதி ஹோதி.
(2) Kathañca iminā itthasmīti hoti? Iminā khattiyosmīti vā, iminā brāhmaṇosmīti vā, iminā vessosmīti vā, iminā suddosmīti vā, iminā gahaṭṭhosmīti vā, iminā pabbajitosmīti vā, iminā devosmīti vā, iminā manussosmīti vā, iminā rūpīsmīti vā, iminā arūpīsmīti vā, iminā saññīsmīti vā, iminā asaññīsmīti vā, iminā nevasaññīnāsaññīsmīti vā – evaṃ iminā itthasmīti hoti.
(3) கத²ஞ்ச இமினா ஏவஸ்மீதி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ இமினா ததா²ஹங் க²த்தியொஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ இமினா ததா²ஹங் ப்³ராஹ்மணொஸ்மீதி வா…பே॰… யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ இமினா ததா²ஹங் நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீஸ்மீதி வா – ஏவங் இமினா ஏவஸ்மீதி ஹோதி.
(3) Kathañca iminā evasmīti hoti? Parapuggalaṃ upanidhāya yathā so khattiyo iminā tathāhaṃ khattiyosmīti vā, yathā so brāhmaṇo iminā tathāhaṃ brāhmaṇosmīti vā…pe… yathā so nevasaññīnāsaññī iminā tathāhaṃ nevasaññīnāsaññīsmīti vā – evaṃ iminā evasmīti hoti.
(4) கத²ஞ்ச இமினா அஞ்ஞதா²ஸ்மீதி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ இமினா நாஹங் ததா² க²த்தியொஸ்மீதி வா, யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ இமினா நாஹங் ததா² ப்³ராஹ்மணொஸ்மீதி வா…பே॰… யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ இமினா நாஹங் ததா² நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீஸ்மீதி வா – ஏவங் இமினா அஞ்ஞதா²ஸ்மீதி ஹோதி.
(4) Kathañca iminā aññathāsmīti hoti? Parapuggalaṃ upanidhāya yathā so khattiyo iminā nāhaṃ tathā khattiyosmīti vā, yathā so brāhmaṇo iminā nāhaṃ tathā brāhmaṇosmīti vā…pe… yathā so nevasaññīnāsaññī iminā nāhaṃ tathā nevasaññīnāsaññīsmīti vā – evaṃ iminā aññathāsmīti hoti.
(5) கத²ஞ்ச இமினா ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி? கஞ்சி த⁴ம்மங் அவகாரிங் கரித்வா ரூபங்… வேத³னங்… ஸஞ்ஞங்… ஸங்கா²ரே… விஞ்ஞாணங் இமினா ப⁴விஸ்ஸந்தி ச²ந்த³ங் படிலப⁴தி, இமினா ப⁴விஸ்ஸந்தி மானங் படிலப⁴தி, இமினா ப⁴விஸ்ஸந்தி தி³ட்டி²ங் படிலப⁴தி. தஸ்மிங் ஸதி இமானி பபஞ்சிதானி ஹொந்தி – இமினா இத்த²ங் ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, இமினா ஏவங் ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, இமினா அஞ்ஞதா² ப⁴விஸ்ஸந்தி வா.
(5) Kathañca iminā bhavissanti hoti? Kañci dhammaṃ avakāriṃ karitvā rūpaṃ… vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ iminā bhavissanti chandaṃ paṭilabhati, iminā bhavissanti mānaṃ paṭilabhati, iminā bhavissanti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Tasmiṃ sati imāni papañcitāni honti – iminā itthaṃ bhavissanti vā, iminā evaṃ bhavissanti vā, iminā aññathā bhavissanti vā.
(6) கத²ஞ்ச இமினா இத்த²ங் ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி? இமினா க²த்தியோ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா…பே॰… இமினா அரூபீ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, இமினா ஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, இமினா அஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, இமினா நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா – ஏவங் இமினா இத்த²ங் ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி.
(6) Kathañca iminā itthaṃ bhavissanti hoti? Iminā khattiyo bhavissanti vā…pe… iminā arūpī bhavissanti vā, iminā saññī bhavissanti vā, iminā asaññī bhavissanti vā, iminā nevasaññīnāsaññī bhavissanti vā – evaṃ iminā itthaṃ bhavissanti hoti.
(7) கத²ஞ்ச இமினா ஏவங் ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ இமினா ததா²ஹங் க²த்தியோ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ இமினா ததா²ஹங் ப்³ராஹ்மணோ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா…பே॰… யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ இமினா ததா²ஹங் நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா – ஏவங் இமினா ஏவங் ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி.
(7) Kathañca iminā evaṃ bhavissanti hoti? Parapuggalaṃ upanidhāya yathā so khattiyo iminā tathāhaṃ khattiyo bhavissanti vā, yathā so brāhmaṇo iminā tathāhaṃ brāhmaṇo bhavissanti vā…pe… yathā so nevasaññīnāsaññī iminā tathāhaṃ nevasaññīnāsaññī bhavissanti vā – evaṃ iminā evaṃ bhavissanti hoti.
(8) கத²ஞ்ச இமினா அஞ்ஞதா² ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ இமினா நாஹங் ததா² க²த்தியோ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா, யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ இமினா நாஹங் ததா² ப்³ராஹ்மணோ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா…பே॰… யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ இமினா நாஹங் ததா² நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ப⁴விஸ்ஸந்தி வா – ஏவங் இமினா அஞ்ஞதா² ப⁴விஸ்ஸந்தி ஹோதி.
(8) Kathañca iminā aññathā bhavissanti hoti? Parapuggalaṃ upanidhāya yathā so khattiyo iminā nāhaṃ tathā khattiyo bhavissanti vā, yathā so brāhmaṇo iminā nāhaṃ tathā brāhmaṇo bhavissanti vā…pe… yathā so nevasaññīnāsaññī iminā nāhaṃ tathā nevasaññīnāsaññī bhavissanti vā – evaṃ iminā aññathā bhavissanti hoti.
(9) கத²ஞ்ச இமினா அஸஸ்மீதி ஹோதி? கஞ்சி த⁴ம்மங் அவகாரிங் 67 கரித்வா ரூபங்…பே॰… வேத³னங்… ஸஞ்ஞங்… ஸங்கா²ரே… விஞ்ஞாணங் இமினா நிச்சொஸ்மி து⁴வொஸ்மி ஸஸ்ஸதொஸ்மி அவிபரிணாமத⁴ம்மொஸ்மீதி – ஏவங் இமினா அஸஸ்மீதி ஹோதி.
(9) Kathañca iminā asasmīti hoti? Kañci dhammaṃ avakāriṃ 68 karitvā rūpaṃ…pe… vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ iminā niccosmi dhuvosmi sassatosmi avipariṇāmadhammosmīti – evaṃ iminā asasmīti hoti.
(10) கத²ஞ்ச இமினா ஸாதஸ்மீதி ஹோதி? கஞ்சி த⁴ம்மங் அவகாரிங் கரித்வா ரூபங்…பே॰… வேத³னங்… ஸஞ்ஞங்… ஸங்கா²ரே… விஞ்ஞாணங் இமினா உச்சி²ஜ்ஜிஸ்ஸாமி வினஸ்ஸிஸ்ஸாமி ந ப⁴விஸ்ஸாமீதி – ஏவங் இமினா ஸாதஸ்மீதி ஹோதி.
(10) Kathañca iminā sātasmīti hoti? Kañci dhammaṃ avakāriṃ karitvā rūpaṃ…pe… vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ iminā ucchijjissāmi vinassissāmi na bhavissāmīti – evaṃ iminā sātasmīti hoti.
(11) கத²ஞ்ச இமினா ஸியந்தி ஹோதி? கஞ்சி த⁴ம்மங் அவகாரிங் கரித்வா ரூபங்…பே॰… வேத³னங்… ஸஞ்ஞங்… ஸங்கா²ரே… விஞ்ஞாணங் இமினா ஸியந்தி ச²ந்த³ங் படிலப⁴தி, இமினா ஸியந்தி மானங் படிலப⁴தி, இமினா ஸியந்தி தி³ட்டி²ங் படிலப⁴தி. தஸ்மிங் ஸதி இமானி பபஞ்சிதானி ஹொந்தி – இமினா இத்த²ங் ஸியந்தி வா, இமினா ஏவங் ஸியந்தி வா, இமினா அஞ்ஞதா² ஸியந்தி வா.
(11) Kathañca iminā siyanti hoti? Kañci dhammaṃ avakāriṃ karitvā rūpaṃ…pe… vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ iminā siyanti chandaṃ paṭilabhati, iminā siyanti mānaṃ paṭilabhati, iminā siyanti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Tasmiṃ sati imāni papañcitāni honti – iminā itthaṃ siyanti vā, iminā evaṃ siyanti vā, iminā aññathā siyanti vā.
(12) கத²ஞ்ச இமினா இத்த²ங் ஸியந்தி ஹோதி? இமினா க²த்தியோ ஸியந்தி வா, இமினா ப்³ராஹ்மணோ ஸியந்தி வா, இமினா வெஸ்ஸோ ஸியந்தி வா, இமினா ஸுத்³தோ³ ஸியந்தி வா, இமினா க³ஹட்டோ² ஸியந்தி வா, இமினா பப்³ப³ஜிதோ ஸியந்தி வா, இமினா தே³வோ ஸியந்தி வா, இமினா மனுஸ்ஸோ ஸியந்தி வா, இமினா ரூபீ ஸியந்தி வா, இமினா அரூபீ ஸியந்தி வா, இமினா ஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா, இமினா அஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா, இமினா நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா – ஏவங் இமினா இத்த²ங் ஸியந்தி ஹோதி.
(12) Kathañca iminā itthaṃ siyanti hoti? Iminā khattiyo siyanti vā, iminā brāhmaṇo siyanti vā, iminā vesso siyanti vā, iminā suddo siyanti vā, iminā gahaṭṭho siyanti vā, iminā pabbajito siyanti vā, iminā devo siyanti vā, iminā manusso siyanti vā, iminā rūpī siyanti vā, iminā arūpī siyanti vā, iminā saññī siyanti vā, iminā asaññī siyanti vā, iminā nevasaññīnāsaññī siyanti vā – evaṃ iminā itthaṃ siyanti hoti.
(13) கத²ஞ்ச இமினா ஏவங் ஸியந்தி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ இமினா ததா²ஹங் க²த்தியோ ஸியந்தி வா, யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ இமினா ததா²ஹங் ப்³ராஹ்மணோ ஸியந்தி வா…பே॰… யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ இமினா ததா²ஹங் நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா – ஏவங் இமினா ஏவங் ஸியந்தி ஹோதி.
(13) Kathañca iminā evaṃ siyanti hoti? Parapuggalaṃ upanidhāya yathā so khattiyo iminā tathāhaṃ khattiyo siyanti vā, yathā so brāhmaṇo iminā tathāhaṃ brāhmaṇo siyanti vā…pe… yathā so nevasaññīnāsaññī iminā tathāhaṃ nevasaññīnāsaññī siyanti vā – evaṃ iminā evaṃ siyanti hoti.
(14) கத²ஞ்ச இமினா அஞ்ஞதா² ஸியந்தி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ இமினா நாஹங் ததா² க²த்தியோ ஸியந்தி வா, யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ இமினா நாஹங் ததா² ப்³ராஹ்மணோ ஸியந்தி வா…பே॰… யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ இமினா நாஹங் ததா² நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா – ஏவங் இமினா அஞ்ஞதா² ஸியந்தி ஹோதி.
(14) Kathañca iminā aññathā siyanti hoti? Parapuggalaṃ upanidhāya yathā so khattiyo iminā nāhaṃ tathā khattiyo siyanti vā, yathā so brāhmaṇo iminā nāhaṃ tathā brāhmaṇo siyanti vā…pe… yathā so nevasaññīnāsaññī iminā nāhaṃ tathā nevasaññīnāsaññī siyanti vā – evaṃ iminā aññathā siyanti hoti.
(15) கத²ஞ்ச இமினா அபாஹங் ஸியந்தி ஹோதி? கஞ்சி த⁴ம்மங் அவகாரிங் கரித்வா ரூபங்…பே॰… வேத³னங்… ஸஞ்ஞங்… ஸங்கா²ரே… விஞ்ஞாணங் இமினா அபாஹங் ஸியந்தி ச²ந்த³ங் படிலப⁴தி, இமினா அபாஹங் ஸியந்தி மானங் படிலப⁴தி, இமினா அபாஹங் ஸியந்தி தி³ட்டி²ங் படிலப⁴தி. தஸ்மிங் ஸதி இமானி பபஞ்சிதானி ஹொந்தி – இமினா அபாஹங் இத்த²ங் ஸியந்தி வா, இமினா அபாஹங் ஏவங் ஸியந்தி வா, இமினா அபாஹங் அஞ்ஞதா² ஸியந்தி வா.
(15) Kathañca iminā apāhaṃ siyanti hoti? Kañci dhammaṃ avakāriṃ karitvā rūpaṃ…pe… vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ iminā apāhaṃ siyanti chandaṃ paṭilabhati, iminā apāhaṃ siyanti mānaṃ paṭilabhati, iminā apāhaṃ siyanti diṭṭhiṃ paṭilabhati. Tasmiṃ sati imāni papañcitāni honti – iminā apāhaṃ itthaṃ siyanti vā, iminā apāhaṃ evaṃ siyanti vā, iminā apāhaṃ aññathā siyanti vā.
(16) கத²ஞ்ச இமினா அபாஹங் இத்த²ங் ஸியந்தி ஹோதி? இமினா அபாஹங் க²த்தியோ ஸியந்தி வா, இமினா அபாஹங் ப்³ராஹ்மணோ ஸியந்தி வா, இமினா அபாஹங் வெஸ்ஸோ ஸியந்தி வா, இமினா அபாஹங் ஸுத்³தோ³ ஸியந்தி வா, இமினா அபாஹங் க³ஹட்டோ² ஸியந்தி வா, இமினா அபாஹங் பப்³ப³ஜிதோ ஸியந்தி வா, இமினா அபாஹங் தே³வோ ஸியந்தி வா, இமினா அபாஹங் மனுஸ்ஸோ ஸியந்தி வா, இமினா அபாஹங் ரூபீ ஸியந்தி வா, இமினா அபாஹங் அரூபீ ஸியந்தி வா, இமினா அபாஹங் ஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா, இமினா அபாஹங் அஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா, இமினா அபாஹங் நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா – ஏவங் இமினா அபாஹங் இத்த²ங் ஸியந்தி ஹோதி.
(16) Kathañca iminā apāhaṃ itthaṃ siyanti hoti? Iminā apāhaṃ khattiyo siyanti vā, iminā apāhaṃ brāhmaṇo siyanti vā, iminā apāhaṃ vesso siyanti vā, iminā apāhaṃ suddo siyanti vā, iminā apāhaṃ gahaṭṭho siyanti vā, iminā apāhaṃ pabbajito siyanti vā, iminā apāhaṃ devo siyanti vā, iminā apāhaṃ manusso siyanti vā, iminā apāhaṃ rūpī siyanti vā, iminā apāhaṃ arūpī siyanti vā, iminā apāhaṃ saññī siyanti vā, iminā apāhaṃ asaññī siyanti vā, iminā apāhaṃ nevasaññīnāsaññī siyanti vā – evaṃ iminā apāhaṃ itthaṃ siyanti hoti.
(17) கத²ஞ்ச இமினா அபாஹங் ஏவங் ஸியந்தி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ இமினா அபாஹங் ததா² க²த்தியோ ஸியந்தி வா, யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ இமினா அபாஹங் ததா² ப்³ராஹ்மணோ ஸியந்தி வா…பே॰… யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ இமினா அபாஹங் ததா² நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா – ஏவங் இமினா அபாஹங் ஏவங் ஸியந்தி ஹோதி.
(17) Kathañca iminā apāhaṃ evaṃ siyanti hoti? Parapuggalaṃ upanidhāya yathā so khattiyo iminā apāhaṃ tathā khattiyo siyanti vā, yathā so brāhmaṇo iminā apāhaṃ tathā brāhmaṇo siyanti vā…pe… yathā so nevasaññīnāsaññī iminā apāhaṃ tathā nevasaññīnāsaññī siyanti vā – evaṃ iminā apāhaṃ evaṃ siyanti hoti.
(18) கத²ஞ்ச இமினா அபாஹங் அஞ்ஞதா² ஸியந்தி ஹோதி? பரபுக்³க³லங் உபனிதா⁴ய யதா² ஸோ க²த்தியோ இமினா அபாஹங் ந ததா² க²த்தியோ ஸியந்தி வா, யதா² ஸோ ப்³ராஹ்மணோ இமினா அபாஹங் ந ததா² ப்³ராஹ்மணோ ஸியந்தி வா…பே॰… யதா² ஸோ நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ இமினா அபாஹங் ந ததா² நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீ ஸியந்தி வா – ஏவங் இமினா அபாஹங் அஞ்ஞதா² ஸியந்தி ஹோதி.
(18) Kathañca iminā apāhaṃ aññathā siyanti hoti? Parapuggalaṃ upanidhāya yathā so khattiyo iminā apāhaṃ na tathā khattiyo siyanti vā, yathā so brāhmaṇo iminā apāhaṃ na tathā brāhmaṇo siyanti vā…pe… yathā so nevasaññīnāsaññī iminā apāhaṃ na tathā nevasaññīnāsaññī siyanti vā – evaṃ iminā apāhaṃ aññathā siyanti hoti.
இமானி அட்டா²ரஸ தண்ஹாவிசரிதானி பா³ஹிரஸ்ஸ உபாதா³ய.
Imāni aṭṭhārasa taṇhāvicaritāni bāhirassa upādāya.
இதி இமானி அட்டா²ரஸ தண்ஹாவிசரிதானி அஜ்ஜ²த்திகஸ்ஸ உபாதா³ய, இமானி அட்டா²ரஸ தண்ஹாவிசரிதானி பா³ஹிரஸ்ஸ உபாதா³ய, ததே³கஜ்ஜ²ங் அபி⁴ஸஞ்ஞூஹித்வா அபி⁴ஸங்கி²பித்வா ச²த்திங்ஸ தண்ஹாவிசரிதானி ஹொந்தி. இதி ஏவரூபானி அதீதானி ச²த்திங்ஸ தண்ஹாவிசரிதானி, அனாக³தானி ச²த்திங்ஸ தண்ஹாவிசரிதானி, பச்சுப்பன்னானி ச²த்திங்ஸ தண்ஹாவிசரிதானி, ததே³கஜ்ஜ²ங் அபி⁴ஸஞ்ஞூஹித்வா அபி⁴ஸங்கி²பித்வா அட்ட²தண்ஹாவிசரிதஸதங் ஹோதி.
Iti imāni aṭṭhārasa taṇhāvicaritāni ajjhattikassa upādāya, imāni aṭṭhārasa taṇhāvicaritāni bāhirassa upādāya, tadekajjhaṃ abhisaññūhitvā abhisaṅkhipitvā chattiṃsa taṇhāvicaritāni honti. Iti evarūpāni atītāni chattiṃsa taṇhāvicaritāni, anāgatāni chattiṃsa taṇhāvicaritāni, paccuppannāni chattiṃsa taṇhāvicaritāni, tadekajjhaṃ abhisaññūhitvā abhisaṅkhipitvā aṭṭhataṇhāvicaritasataṃ hoti.
977. தத்த² கதமானி த்³வாஸட்டி² தி³ட்டி²க³தானி ப்³ரஹ்மஜாலே வெய்யாகரணே வுத்தானி ப⁴க³வதா? சத்தாரோ ஸஸ்ஸதவாதா³, சத்தாரோ ஏகச்சஸஸ்ஸதிகா, சத்தாரோ அந்தானந்திகா, சத்தாரோ அமராவிக்கே²பிகா, த்³வே அதி⁴ச்சஸமுப்பன்னிகா, ஸோளஸ ஸஞ்ஞீவாதா³, அட்ட² அஸஞ்ஞீவாதா³, அட்ட² நேவஸஞ்ஞீனாஸஞ்ஞீவாதா³, ஸத்த உச்சே²த³வாதா³, பஞ்ச தி³ட்ட²த⁴ம்மனிப்³பா³னவாதா³ – இமானி த்³வாஸட்டி² தி³ட்டி²க³தானி ப்³ரஹ்மஜாலே வெய்யாகரணே வுத்தானி ப⁴க³வதாதி.
977. Tattha katamāni dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni brahmajāle veyyākaraṇe vuttāni bhagavatā? Cattāro sassatavādā, cattāro ekaccasassatikā, cattāro antānantikā, cattāro amarāvikkhepikā, dve adhiccasamuppannikā, soḷasa saññīvādā, aṭṭha asaññīvādā, aṭṭha nevasaññīnāsaññīvādā, satta ucchedavādā, pañca diṭṭhadhammanibbānavādā – imāni dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni brahmajāle veyyākaraṇe vuttāni bhagavatāti.
கு²த்³த³கவத்து²விப⁴ங்கோ³ நிட்டி²தோ.
Khuddakavatthuvibhaṅgo niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ஸம்மோஹவினோத³னீ-அட்ட²கதா² • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā
1. ஏககமாதிகாதி³வண்ணனா • 1. Ekakamātikādivaṇṇanā
(2.) து³கனித்³தே³ஸவண்ணனா • (2.) Dukaniddesavaṇṇanā
(3.) திகனித்³தே³ஸவண்ணனா • (3.) Tikaniddesavaṇṇanā
(4.) சதுக்கனித்³தே³ஸவண்ணனா • (4.) Catukkaniddesavaṇṇanā
(5.) பஞ்சகனித்³தே³ஸவண்ணனா • (5.) Pañcakaniddesavaṇṇanā
(6.) ச²க்கனித்³தே³ஸவண்ணனா • (6.) Chakkaniddesavaṇṇanā
(7.) ஸத்தகனித்³தே³ஸவண்ணனா • (7.) Sattakaniddesavaṇṇanā
(8.) அட்ட²கனித்³தே³ஸவண்ணனா • (8.) Aṭṭhakaniddesavaṇṇanā
(9.) நவகனித்³தே³ஸவண்ணனா • (9.) Navakaniddesavaṇṇanā
(10.) த³ஸகனித்³தே³ஸவண்ணனா • (10.) Dasakaniddesavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / விப⁴ங்க³-மூலடீகா • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / 17. கு²த்³த³கவத்து²விப⁴ங்கோ³ • 17. Khuddakavatthuvibhaṅgo
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / விப⁴ங்க³-அனுடீகா • Vibhaṅga-anuṭīkā / 17. கு²த்³த³கவத்து²விப⁴ங்கோ³ • 17. Khuddakavatthuvibhaṅgo