Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / చూళవగ్గపాళి • Cūḷavaggapāḷi |
౨. ఖుద్దానుఖుద్దకసిక్ఖాపదకథా
2. Khuddānukhuddakasikkhāpadakathā
౪౪౧. అథ ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో థేరే భిక్ఖూ ఏతదవోచ – ‘‘భగవా మం, భన్తే, పరినిబ్బానకాలే ఏవమాహ – ‘ఆకఙ్ఖమానో, ఆనన్ద, సఙ్ఘో మమచ్చయేన ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదాని సమూహనేయ్యా’’’తి. ‘‘పుచ్ఛి పన త్వం, ఆవుసో ఆనన్ద, భగవన్తం – ‘కతమాని పన, భన్తే, ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదానీ’’’తి? ‘‘న ఖోహం, భన్తే, భగవన్తం పుచ్ఛిం – ‘కతమాని పన, భన్తే, ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదానీ’’తి. ఏకచ్చే థేరా ఏవమాహంసు – ‘‘చత్తారి పారాజికాని ఠపేత్వా, అవసేసాని ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదానీ’’తి. ఏకచ్చే థేరా ఏవమాహంసు – ‘‘చత్తారి పారాజికాని ఠపేత్వా , తేరస సఙ్ఘాదిసేసే ఠపేత్వా, అవసేసాని ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదానీ’’తి. ఏకచ్చే థేరా ఏవమాహంసు – ‘‘చత్తారి పారాజికాని ఠపేత్వా, తేరస సఙ్ఘాదిసేసే ఠపేత్వా, ద్వే అనియతే ఠపేత్వా, అవసేసాని ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదానీ’’తి. ఏకచ్చే థేరా ఏవమాహంసు – ‘‘చత్తారి పారాజికాని ఠపేత్వా, తేరస సఙ్ఘాదిసేసే ఠపేత్వా, ద్వే అనియతే ఠపేత్వా, తింస నిస్సగ్గియే పాచిత్తియే ఠపేత్వా, అవసేసాని ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదానీ’’తి. ఏకచ్చే థేరా ఏవమాహంసు – ‘‘చత్తారి పారాజికాని ఠపేత్వా, తేరస సఙ్ఘాదిసేసే ఠపేత్వా, ద్వే అనియతే ఠపేత్వా, తింస నిస్సగ్గియే పాచిత్తియే ఠపేత్వా, ద్వేనవుతి పాచిత్తియే ఠపేత్వా, అవసేసాని ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదానీ’’తి. ఏకచ్చే థేరా ఏవమాహంసు – ‘‘చత్తారి పారాజికాని ఠపేత్వా, తేరస సఙ్ఘాదిసేసే ఠపేత్వా, ద్వే అనియతే ఠపేత్వా, తింస నిస్సగ్గియే పాచిత్తియే ఠపేత్వా, ద్వేనవుతి పాచిత్తియే ఠపేత్వా, చత్తారో పాటిదేసనీయే ఠపేత్వా, అవసేసాని ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదానీ’’తి.
441. Atha kho āyasmā ānando there bhikkhū etadavoca – ‘‘bhagavā maṃ, bhante, parinibbānakāle evamāha – ‘ākaṅkhamāno, ānanda, saṅgho mamaccayena khuddānukhuddakāni sikkhāpadāni samūhaneyyā’’’ti. ‘‘Pucchi pana tvaṃ, āvuso ānanda, bhagavantaṃ – ‘katamāni pana, bhante, khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’’’ti? ‘‘Na khohaṃ, bhante, bhagavantaṃ pucchiṃ – ‘katamāni pana, bhante, khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā, avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā , terasa saṅghādisese ṭhapetvā, avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā, terasa saṅghādisese ṭhapetvā, dve aniyate ṭhapetvā, avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā, terasa saṅghādisese ṭhapetvā, dve aniyate ṭhapetvā, tiṃsa nissaggiye pācittiye ṭhapetvā, avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā, terasa saṅghādisese ṭhapetvā, dve aniyate ṭhapetvā, tiṃsa nissaggiye pācittiye ṭhapetvā, dvenavuti pācittiye ṭhapetvā, avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’’ti. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘‘cattāri pārājikāni ṭhapetvā, terasa saṅghādisese ṭhapetvā, dve aniyate ṭhapetvā, tiṃsa nissaggiye pācittiye ṭhapetvā, dvenavuti pācittiye ṭhapetvā, cattāro pāṭidesanīye ṭhapetvā, avasesāni khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’’ti.
౪౪౨. అథ ఖో ఆయస్మా మహాకస్సపో సఙ్ఘం ఞాపేసి –
442. Atha kho āyasmā mahākassapo saṅghaṃ ñāpesi –
‘‘సుణాతు మే, ఆవుసో, సఙ్ఘో. సన్తమ్హాకం సిక్ఖాపదాని గిహిగతాని. గిహినోపి జానన్తి – ‘ఇదం వో సమణానం సక్యపుత్తియానం కప్పతి, ఇదం వో న కప్పతీ’తి. సచే మయం ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదాని సమూహనిస్సామ, భవిస్సన్తి వత్తారో – ‘ధూమకాలికం సమణేన గోతమేన సావకానం సిక్ఖాపదం పఞ్ఞత్తం. యావిమేసం సత్థా అట్ఠాసి తావిమే సిక్ఖాపదేసు సిక్ఖింసు. యతో ఇమేసం సత్థా పరినిబ్బుతో, న దానిమే సిక్ఖాపదేసు సిక్ఖన్తీ’తి. యది సఙ్ఘస్స పత్తకల్లం, సఙ్ఘో అప్పఞ్ఞత్తం నప్పఞ్ఞపేయ్య, పఞ్ఞత్తం న సముచ్ఛిన్దేయ్య, యథాపఞ్ఞత్తేసు సిక్ఖాపదేసు సమాదాయ వత్తేయ్య. ఏసా ఞత్తి.
‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Santamhākaṃ sikkhāpadāni gihigatāni. Gihinopi jānanti – ‘idaṃ vo samaṇānaṃ sakyaputtiyānaṃ kappati, idaṃ vo na kappatī’ti. Sace mayaṃ khuddānukhuddakāni sikkhāpadāni samūhanissāma, bhavissanti vattāro – ‘dhūmakālikaṃ samaṇena gotamena sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ. Yāvimesaṃ satthā aṭṭhāsi tāvime sikkhāpadesu sikkhiṃsu. Yato imesaṃ satthā parinibbuto, na dānime sikkhāpadesu sikkhantī’ti. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho appaññattaṃ nappaññapeyya, paññattaṃ na samucchindeyya, yathāpaññattesu sikkhāpadesu samādāya vatteyya. Esā ñatti.
‘‘సుణాతు మే, ఆవుసో, సఙ్ఘో. సన్తమ్హాకం సిక్ఖాపదాని గిహిగతాని. గిహినోపి జానన్తి – ‘ఇదం వో సమణానం సక్యపుత్తియానం కప్పతి, ఇదం వో న కప్పతీ’తి. సచే మయం ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదాని సమూహనిస్సామ, భవిస్సన్తి వత్తారో – ‘ధూమకాలికం సమణేన గోతమేన సావకానం సిక్ఖాపదం పఞ్ఞత్తం . యావిమేసం సత్థా అట్ఠాసి తావిమే సిక్ఖాపదేసు సిక్ఖింసు. యతో ఇమేసం సత్థా పరినిబ్బుతో, న దానిమే సిక్ఖాపదేసు సిక్ఖన్తీ’తి. సఙ్ఘో అప్పఞ్ఞత్తం నప్పఞ్ఞపేతి, పఞ్ఞత్తం న సముచ్ఛిన్దతి, యథాపఞ్ఞత్తేసు సిక్ఖాపదేసు సమాదాయ వత్తతి. యస్సాయస్మతో ఖమతి అప్పఞ్ఞత్తస్స అప్పఞ్ఞాపనా, పఞ్ఞత్తస్స అసముచ్ఛేదో, యథాపఞ్ఞత్తేసు సిక్ఖాపదేసు సమాదాయ వత్తనా, సో తుణ్హస్స; యస్స నక్ఖమతి, సో భాసేయ్య.
‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Santamhākaṃ sikkhāpadāni gihigatāni. Gihinopi jānanti – ‘idaṃ vo samaṇānaṃ sakyaputtiyānaṃ kappati, idaṃ vo na kappatī’ti. Sace mayaṃ khuddānukhuddakāni sikkhāpadāni samūhanissāma, bhavissanti vattāro – ‘dhūmakālikaṃ samaṇena gotamena sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ . Yāvimesaṃ satthā aṭṭhāsi tāvime sikkhāpadesu sikkhiṃsu. Yato imesaṃ satthā parinibbuto, na dānime sikkhāpadesu sikkhantī’ti. Saṅgho appaññattaṃ nappaññapeti, paññattaṃ na samucchindati, yathāpaññattesu sikkhāpadesu samādāya vattati. Yassāyasmato khamati appaññattassa appaññāpanā, paññattassa asamucchedo, yathāpaññattesu sikkhāpadesu samādāya vattanā, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘సఙ్ఘో అప్పఞ్ఞత్తం నప్పఞ్ఞపేతి, పఞ్ఞత్తం న సముచ్ఛిన్దతి, యథాపఞ్ఞత్తేసు సిక్ఖాపదేసు సమాదాయ వత్తతి. ఖమతి సఙ్ఘస్స, తస్మా తుణ్హీ, ఏవమేతం ధారయామీ’’తి.
‘‘Saṅgho appaññattaṃ nappaññapeti, paññattaṃ na samucchindati, yathāpaññattesu sikkhāpadesu samādāya vattati. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
౪౪౩. అథ ఖో థేరా భిక్ఖూ ఆయస్మన్తం ఆనన్దం ఏతదవోచుం – ‘‘ఇదం తే, ఆవుసో ఆనన్ద, దుక్కటం, యం త్వం భగవన్తం న పుచ్ఛి – ‘కతమాని పన, భన్తే, ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదానీ’తి. దేసేహి తం దుక్కట’’న్తి. ‘‘అహం ఖో, భన్తే, అస్సతియా భగవన్తం న పుచ్ఛిం – ‘కతమాని పన, భన్తే, ఖుద్దానుఖుద్దకాని సిక్ఖాపదానీ’తి. నాహం తం దుక్కటం పస్సామి, అపి చాయస్మన్తానం సద్ధాయ దేసేమి తం దుక్కట’’న్తి. ‘‘ఇదమ్పి తే, ఆవుసో ఆనన్ద, దుక్కటం, యం త్వం భగవతో వస్సికసాటికం అక్కమిత్వా సిబ్బేసి. దేసేహి తం దుక్కట’’న్తి. ‘‘అహం ఖో, భన్తే, న అగారవేన భగవతో వస్సికసాటికం అక్కమిత్వా సిబ్బేసిం. నాహం తం దుక్కటం పస్సామి, అపి చాయస్మన్తానం సద్ధాయ దేసేమి తం దుక్కట’’న్తి. ‘‘ఇదమ్పి తే, ఆవుసో ఆనన్ద, దుక్కటం, యం త్వం మాతుగామేహి భగవతో సరీరం పఠమం వన్దాపేసి, తాసం రోదన్తీనం భగవతో సరీరం అస్సుకేన మక్ఖితం. దేసేహి తం దుక్కట’’న్తి. అహం ఖో, భన్తే – మాయిమాసం 1 వికాలే అహేసున్తి – మాతుగామేహి భగవతో సరీరం పఠమం వన్దాపేసిం. నాహం తం దుక్కటం పస్సామి, అపి చాయస్మన్తానం సద్ధాయ దేసేమి తం దుక్కట’’న్తి. ‘‘ఇదమ్పి తే, ఆవుసో ఆనన్ద, దుక్కటం, యం త్వం భగవతా ఓళారికే నిమిత్తే కయిరమానే, ఓళారికే ఓభాసే కయిరమానే, న భగవన్తం యాచి – ‘తిట్ఠతు భగవా కప్పం, తిట్ఠతు సుగతో కప్పం, బహుజనహితాయ బహుజనసుఖాయ లోకానుకమ్పాయ అత్థాయ హితాయ సుఖాయ దేవమనుస్సాన’న్తి. దేసేహి తం దుక్కట’’న్తి. ‘‘అహం ఖో, భన్తే, మారేన పరియుట్ఠితచిత్తో న భగవన్తం యాచిం – ‘తిట్ఠతు భగవా కప్పం, తిట్ఠతు సుగతో కప్పం, బహుజనహితాయ బహుజనసుఖాయ లోకానుకమ్పాయ అత్థాయ హితాయ సుఖాయ దేవమనుస్సాన’న్తి. నాహం తం దుక్కటం పస్సామి, అపి చాయస్మన్తానం సద్ధాయ దేసేమి తం దుక్కట’’న్తి. ‘‘ఇదమ్పి తే, ఆవుసో ఆనన్ద, దుక్కటం యం త్వం మాతుగామస్స తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పబ్బజ్జం ఉస్సుక్కం అకాసి. దేసేహి తం దుక్కట’’న్తి. ‘‘అహం ఖో, భన్తే, అయం మహాపజాపతి గోతమీ భగవతో మాతుచ్ఛా ఆపాదికా పోసికా ఖీరస్స దాయికా భగవన్తం జనేత్తియా కాలఙ్కతాయ థఞ్ఞం పాయేసీతి మాతుగామస్స తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పబ్బజ్జం ఉస్సుక్కం అకాసిం. నాహం తం దుక్కటం పస్సామి, అపి చాయస్మన్తానం సద్ధాయ దేసేమి తం దుక్కట’’న్తి.
443. Atha kho therā bhikkhū āyasmantaṃ ānandaṃ etadavocuṃ – ‘‘idaṃ te, āvuso ānanda, dukkaṭaṃ, yaṃ tvaṃ bhagavantaṃ na pucchi – ‘katamāni pana, bhante, khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Desehi taṃ dukkaṭa’’nti. ‘‘Ahaṃ kho, bhante, assatiyā bhagavantaṃ na pucchiṃ – ‘katamāni pana, bhante, khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’ti. Nāhaṃ taṃ dukkaṭaṃ passāmi, api cāyasmantānaṃ saddhāya desemi taṃ dukkaṭa’’nti. ‘‘Idampi te, āvuso ānanda, dukkaṭaṃ, yaṃ tvaṃ bhagavato vassikasāṭikaṃ akkamitvā sibbesi. Desehi taṃ dukkaṭa’’nti. ‘‘Ahaṃ kho, bhante, na agāravena bhagavato vassikasāṭikaṃ akkamitvā sibbesiṃ. Nāhaṃ taṃ dukkaṭaṃ passāmi, api cāyasmantānaṃ saddhāya desemi taṃ dukkaṭa’’nti. ‘‘Idampi te, āvuso ānanda, dukkaṭaṃ, yaṃ tvaṃ mātugāmehi bhagavato sarīraṃ paṭhamaṃ vandāpesi, tāsaṃ rodantīnaṃ bhagavato sarīraṃ assukena makkhitaṃ. Desehi taṃ dukkaṭa’’nti. Ahaṃ kho, bhante – māyimāsaṃ 2 vikāle ahesunti – mātugāmehi bhagavato sarīraṃ paṭhamaṃ vandāpesiṃ. Nāhaṃ taṃ dukkaṭaṃ passāmi, api cāyasmantānaṃ saddhāya desemi taṃ dukkaṭa’’nti. ‘‘Idampi te, āvuso ānanda, dukkaṭaṃ, yaṃ tvaṃ bhagavatā oḷārike nimitte kayiramāne, oḷārike obhāse kayiramāne, na bhagavantaṃ yāci – ‘tiṭṭhatu bhagavā kappaṃ, tiṭṭhatu sugato kappaṃ, bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’nti. Desehi taṃ dukkaṭa’’nti. ‘‘Ahaṃ kho, bhante, mārena pariyuṭṭhitacitto na bhagavantaṃ yāciṃ – ‘tiṭṭhatu bhagavā kappaṃ, tiṭṭhatu sugato kappaṃ, bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’nti. Nāhaṃ taṃ dukkaṭaṃ passāmi, api cāyasmantānaṃ saddhāya desemi taṃ dukkaṭa’’nti. ‘‘Idampi te, āvuso ānanda, dukkaṭaṃ yaṃ tvaṃ mātugāmassa tathāgatappavedite dhammavinaye pabbajjaṃ ussukkaṃ akāsi. Desehi taṃ dukkaṭa’’nti. ‘‘Ahaṃ kho, bhante, ayaṃ mahāpajāpati gotamī bhagavato mātucchā āpādikā posikā khīrassa dāyikā bhagavantaṃ janettiyā kālaṅkatāya thaññaṃ pāyesīti mātugāmassa tathāgatappavedite dhammavinaye pabbajjaṃ ussukkaṃ akāsiṃ. Nāhaṃ taṃ dukkaṭaṃ passāmi, api cāyasmantānaṃ saddhāya desemi taṃ dukkaṭa’’nti.
౪౪౪. తేన ఖో పన సమయేన ఆయస్మా పురాణో దక్ఖిణాగిరిస్మిం చారికం చరతి మహతా భిక్ఖుసఙ్ఘేన సద్ధిం పఞ్చమత్తేహి భిక్ఖుసతేహి. అథ ఖో ఆయస్మా పురాణో థేరేహి భిక్ఖూహి ధమ్మే చ వినయే చ సఙ్గీతే దక్ఖిణాగిరిస్మిం యథాభిరన్తం విహరిత్వా యేన రాజగహం యేన వేళువనం కలన్దకనివాపో యేన థేరా భిక్ఖూ తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా థేరేహి భిక్ఖూహి సద్ధిం పటిసమ్మోదిత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో ఆయస్మన్తం పురాణం థేరా భిక్ఖూ ఏతదవోచుం – ‘‘థేరేహి, ఆవుసో పురాణ, ధమ్మో చ వినయో చ సఙ్గీతో. ఉపేహి తం సఙ్గీతి’’న్తి. ‘‘సుసఙ్గీతావుసో, థేరేహి ధమ్మో చ వినయో చ. అపిచ యథేవ మయా భగవతో సమ్ముఖా సుతం, సమ్ముఖా పటిగ్గహితం, తథేవాహం ధారేస్సామీ’’తి.
444. Tena kho pana samayena āyasmā purāṇo dakkhiṇāgirismiṃ cārikaṃ carati mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi. Atha kho āyasmā purāṇo therehi bhikkhūhi dhamme ca vinaye ca saṅgīte dakkhiṇāgirismiṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena rājagahaṃ yena veḷuvanaṃ kalandakanivāpo yena therā bhikkhū tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā therehi bhikkhūhi saddhiṃ paṭisammoditvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ purāṇaṃ therā bhikkhū etadavocuṃ – ‘‘therehi, āvuso purāṇa, dhammo ca vinayo ca saṅgīto. Upehi taṃ saṅgīti’’nti. ‘‘Susaṅgītāvuso, therehi dhammo ca vinayo ca. Apica yatheva mayā bhagavato sammukhā sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ, tathevāhaṃ dhāressāmī’’ti.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / చూళవగ్గ-అట్ఠకథా • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ఖుద్దానుఖుద్దకసిక్ఖాపదకథా • Khuddānukhuddakasikkhāpadakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ఖుద్దానుఖుద్దకసిక్ఖాపదకథావణ్ణనా • Khuddānukhuddakasikkhāpadakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ఖుద్దానుఖుద్దకకథావణ్ణనా • Khuddānukhuddakakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ఖుద్దానుఖుద్దకసిక్ఖాపదకథావణ్ణనా • Khuddānukhuddakasikkhāpadakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౧. ఖుద్దానుఖుద్దకసిక్ఖాపదకథా • 1. Khuddānukhuddakasikkhāpadakathā