| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā |
១១. បញ្ចសតិកក្ខន្ធកោ
11. Pañcasatikakkhandhako
ខុទ្ទានុខុទ្ទកសិក្ខាបទកថាវណ្ណនា
Khuddānukhuddakasikkhāpadakathāvaṇṇanā
៤៣៧. បញ្ចសតិកក្ខន្ធកេ បាឡិយំ ‘‘អបាវុសោ, អម្ហាកំ សត្ថារំ ជានាសី’’តិ ឥទំ ថេរោ សយំ ភគវតោ បរិនិព្ពុតភាវំ ជានន្តោបិ អត្តនា សហគតភិក្ខុបរិសាយ ញាបនត្ថមេវ, សុភទ្ទស្ស វុឌ្ឍបព្ពជិតស្ស សាសនស្ស បដិបក្ខវចនំ ភិក្ខូនំ វិញ្ញាបនត្ថញ្ច ឯវំ បុច្ឆិ។ សុភទ្ទោ ហិ កុសិនារាយំ ភគវតិ អភិប្បសន្នាយ ខត្តិយាទិគហដ្ឋបរិសាយ មជ្ឈេ ភគវតោ បរិនិព្ពានំ សុត្វា ហដ្ឋបហដ្ឋោបិ ភយេន បហដ្ឋាការំ វាចាយ បកាសេតុំ ន សក្ខិស្សតិ, ឥធេវ បន វិជនបទេសេ សុត្វា យថាជ្ឈាសយំ អត្តនោ បាបលទ្ធិំ បកាសេស្សតិ, តតោ តមេវ បច្ចយំ ទស្សេត្វា ភិក្ខូ សមុស្សាហេត្វា ធម្មវិនយសង្គហំ ការេត្វា ឯតស្ស បាបភិក្ខុស្ស, អញ្ញេសញ្ច ឦទិសានំ មនោរថវិឃាតំ, សាសនដ្ឋិតិញ្ច ករិស្សាមីតិ ជានន្តោវ តំ បុច្ឆីតិ វេទិតព្ពំ។ តេនេវ ថេរោ ‘‘ឯកមិទាហំ, អាវុសោ, សមយ’’ន្តិអាទិនា សុភទ្ទវចនមេវ ទស្សេត្វា ធម្មវិនយំ សង្គាយាបេសិ។ នានាភាវោតិ សរីរេន នានាទេសភាវោ, វិប្បវាសោតិ អត្ថោ។ វិនាភាវោតិ មរណេន វិយុជ្ជនំ។ អញ្ញថាភាវោតិ ភវន្តរូបគមនេន អញ្ញាការប្បត្តិ។
437. Pañcasatikakkhandhake pāḷiyaṃ ‘‘apāvuso, amhākaṃ satthāraṃ jānāsī’’ti idaṃ thero sayaṃ bhagavato parinibbutabhāvaṃ jānantopi attanā sahagatabhikkhuparisāya ñāpanatthameva, subhaddassa vuḍḍhapabbajitassa sāsanassa paṭipakkhavacanaṃ bhikkhūnaṃ viññāpanatthañca evaṃ pucchi. Subhaddo hi kusinārāyaṃ bhagavati abhippasannāya khattiyādigahaṭṭhaparisāya majjhe bhagavato parinibbānaṃ sutvā haṭṭhapahaṭṭhopi bhayena pahaṭṭhākāraṃ vācāya pakāsetuṃ na sakkhissati, idheva pana vijanapadese sutvā yathājjhāsayaṃ attano pāpaladdhiṃ pakāsessati, tato tameva paccayaṃ dassetvā bhikkhū samussāhetvā dhammavinayasaṅgahaṃ kāretvā etassa pāpabhikkhussa, aññesañca īdisānaṃ manorathavighātaṃ, sāsanaṭṭhitiñca karissāmīti jānantova taṃ pucchīti veditabbaṃ. Teneva thero ‘‘ekamidāhaṃ, āvuso, samaya’’ntiādinā subhaddavacanameva dassetvā dhammavinayaṃ saṅgāyāpesi. Nānābhāvoti sarīrena nānādesabhāvo, vippavāsoti attho. Vinābhāvoti maraṇena viyujjanaṃ. Aññathābhāvoti bhavantarūpagamanena aññākārappatti.
៤៤១. ‘‘អាកង្ខមានោ…បេ.… សមូហនេយ្យា’’តិ ឥទំ ភគវា មយា ‘‘អាកង្ខមានោ’’តិ វុត្តត្តា ឯកសិក្ខាបទម្បិ សមូហនិតព្ពំ អបស្សន្តា, សមូហនេ ច ទោសំ ទិស្វា ធម្មសង្គហកា ភិក្ខូ ‘‘អបញ្ញត្តំ ន បញ្ញាបេស្សាម, បញ្ញត្តំ ន សមុច្ឆិន្ទិស្សាមា’’តិអាទិនា បុន ‘‘បញ្ញត្តិសទិសាយ អកុប្បាយ កម្មវាចាយ សាវេត្វា សមាទាយ វត្តិស្សន្តិ, តតោ យាវ សាសនន្តរធានា អប្បដិពាហិយានិ សិក្ខាបទានិ ភវិស្សន្តី’’តិ ឥមិនា អធិប្បាយេន អវោចាតិ ទដ្ឋព្ពំ។ តេនេវ មហាថេរាបិ តថេវ បដិបជ្ជិំសុ។
441.‘‘Ākaṅkhamāno…pe… samūhaneyyā’’ti idaṃ bhagavā mayā ‘‘ākaṅkhamāno’’ti vuttattā ekasikkhāpadampi samūhanitabbaṃ apassantā, samūhane ca dosaṃ disvā dhammasaṅgahakā bhikkhū ‘‘apaññattaṃ na paññāpessāma, paññattaṃ na samucchindissāmā’’tiādinā puna ‘‘paññattisadisāya akuppāya kammavācāya sāvetvā samādāya vattissanti, tato yāva sāsanantaradhānā appaṭibāhiyāni sikkhāpadāni bhavissantī’’ti iminā adhippāyena avocāti daṭṭhabbaṃ. Teneva mahātherāpi tatheva paṭipajjiṃsu.
គិហិគតានីតិ គិហីសុ គតានិ។ ខត្តិយមហាសារាទិគិហីហិ ញាតានីតិ អត្ថោ។ ចិតកធូមកាលោ អត្តនោ បវត្តិបរិយោសានភូតោ ឯតស្សាតិ ធូមកាលិកំ។
Gihigatānīti gihīsu gatāni. Khattiyamahāsārādigihīhi ñātānīti attho. Citakadhūmakālo attano pavattipariyosānabhūto etassāti dhūmakālikaṃ.
៤៤៣. ឱឡារិកេ និមិត្តេ ករិយមានេបីតិ ‘‘អាកង្ខមានោ, អានន្ទ, តថាគតោ កប្បំ វា តិដ្ឋេយ្យ កប្បាវសេសំ វា’’តិ ឯវំ ថូលតរេ ‘‘តិដ្ឋតុ, ភគវា, កប្ប’’ន្តិ យាចនហេតុភូតេ ឱកាសនិមិត្តេ កម្មេ ករិយមានេ។ មារេន បរិយុដ្ឋិតចិត្តោតិ មារេន អាវិដ្ឋចិត្តោ។
443.Oḷārikenimitte kariyamānepīti ‘‘ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā’’ti evaṃ thūlatare ‘‘tiṭṭhatu, bhagavā, kappa’’nti yācanahetubhūte okāsanimitte kamme kariyamāne. Mārena pariyuṭṭhitacittoti mārena āviṭṭhacitto.
៤៤៥. ឧជ្ជវនិកាយាតិ បដិសោតគាមិនិយា។ កុច្ឆិតោ លវោ ឆេទោ វិនាសោ កុលវោ, និរត្ថកវិនិយោគោ។ តំ ន គច្ឆន្តីតិ ន កុលវំ គមេន្តិ។
445.Ujjavanikāyāti paṭisotagāminiyā. Kucchito lavo chedo vināso kulavo, niratthakaviniyogo. Taṃ na gacchantīti na kulavaṃ gamenti.
ខុទ្ទានុខុទ្ទកសិក្ខាបទកថាវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Khuddānukhuddakasikkhāpadakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
បញ្ចសតិកក្ខន្ធកវណ្ណនានយោ និដ្ឋិតោ។
Pañcasatikakkhandhakavaṇṇanānayo niṭṭhito.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi
១. សង្គីតិនិទានំ • 1. Saṅgītinidānaṃ
២. ខុទ្ទានុខុទ្ទកសិក្ខាបទកថា • 2. Khuddānukhuddakasikkhāpadakathā
៣. ព្រហ្មទណ្ឌកថា • 3. Brahmadaṇḍakathā
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ខុទ្ទានុខុទ្ទកសិក្ខាបទកថា • Khuddānukhuddakasikkhāpadakathā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā
សង្គីតិនិទានកថាវណ្ណនា • Saṅgītinidānakathāvaṇṇanā
ខុទ្ទានុខុទ្ទកសិក្ខាបទកថាវណ្ណនា • Khuddānukhuddakasikkhāpadakathāvaṇṇanā
ព្រហ្មទណ្ឌកថាវណ្ណនា • Brahmadaṇḍakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā
សង្គីតិនិទានកថាវណ្ណនា • Saṅgītinidānakathāvaṇṇanā
ខុទ្ទានុខុទ្ទកកថាវណ្ណនា • Khuddānukhuddakakathāvaṇṇanā
ព្រហ្មទណ្ឌកថាវណ្ណនា • Brahmadaṇḍakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / ១. ខុទ្ទានុខុទ្ទកសិក្ខាបទកថា • 1. Khuddānukhuddakasikkhāpadakathā
