Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā |
၁၁. ပဉ္စသတိကက္ခန္ဓကော
11. Pañcasatikakkhandhako
ခုဒ္ဒာနုခုဒ္ဒကသိက္ခာပဒကထာဝဏ္ဏနာ
Khuddānukhuddakasikkhāpadakathāvaṇṇanā
၄၃၇. ပဉ္စသတိကက္ခန္ဓကေ ပာဠိယံ ‘‘အပာဝုသော, အမ္ဟာကံ သတ္ထာရံ ဇာနာသီ’’တိ ဣဒံ ထေရော သယံ ဘဂဝတော ပရိနိဗ္ဗုတဘာဝံ ဇာနန္တောပိ အတ္တနာ သဟဂတဘိက္ခုပရိသာယ ဉာပနတ္ထမေဝ, သုဘဒ္ဒသ္သ ဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတသ္သ သာသနသ္သ ပဋိပက္ခဝစနံ ဘိက္ခူနံ ဝိညာပနတ္ထဉ္စ ဧဝံ ပုစ္ဆိ။ သုဘဒ္ဒော ဟိ ကုသိနာရာယံ ဘဂဝတိ အဘိပ္ပသန္နာယ ခတ္တိယာဒိဂဟဋ္ဌပရိသာယ မဇ္ဈေ ဘဂဝတော ပရိနိဗ္ဗာနံ သုတ္ဝာ ဟဋ္ဌပဟဋ္ဌောပိ ဘယေန ပဟဋ္ဌာကာရံ ဝာစာယ ပကာသေတုံ န သက္ခိသ္သတိ, ဣဓေဝ ပန ဝိဇနပဒေသေ သုတ္ဝာ ယထာဇ္ဈာသယံ အတ္တနော ပာပလဒ္ဓိံ ပကာသေသ္သတိ, တတော တမေဝ ပစ္စယံ ဒသ္သေတ္ဝာ ဘိက္ခူ သမုသ္သာဟေတ္ဝာ ဓမ္မဝိနယသင္ဂဟံ ကာရေတ္ဝာ ဧတသ္သ ပာပဘိက္ခုသ္သ, အညေသဉ္စ ဤဒိသာနံ မနောရထဝိဃာတံ, သာသနဋ္ဌိတိဉ္စ ကရိသ္သာမီတိ ဇာနန္တောဝ တံ ပုစ္ဆီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တေနေဝ ထေရော ‘‘ဧကမိဒာဟံ, အာဝုသော, သမယ’’န္တိအာဒိနာ သုဘဒ္ဒဝစနမေဝ ဒသ္သေတ္ဝာ ဓမ္မဝိနယံ သင္ဂာယာပေသိ။ နာနာဘာဝောတိ သရီရေန နာနာဒေသဘာဝော, ဝိပ္ပဝာသောတိ အတ္ထော။ ဝိနာဘာဝောတိ မရဏေန ဝိယုဇ္ဇနံ။ အညထာဘာဝောတိ ဘဝန္တရူပဂမနေန အညာကာရပ္ပတ္တိ။
437. Pañcasatikakkhandhake pāḷiyaṃ ‘‘apāvuso, amhākaṃ satthāraṃ jānāsī’’ti idaṃ thero sayaṃ bhagavato parinibbutabhāvaṃ jānantopi attanā sahagatabhikkhuparisāya ñāpanatthameva, subhaddassa vuḍḍhapabbajitassa sāsanassa paṭipakkhavacanaṃ bhikkhūnaṃ viññāpanatthañca evaṃ pucchi. Subhaddo hi kusinārāyaṃ bhagavati abhippasannāya khattiyādigahaṭṭhaparisāya majjhe bhagavato parinibbānaṃ sutvā haṭṭhapahaṭṭhopi bhayena pahaṭṭhākāraṃ vācāya pakāsetuṃ na sakkhissati, idheva pana vijanapadese sutvā yathājjhāsayaṃ attano pāpaladdhiṃ pakāsessati, tato tameva paccayaṃ dassetvā bhikkhū samussāhetvā dhammavinayasaṅgahaṃ kāretvā etassa pāpabhikkhussa, aññesañca īdisānaṃ manorathavighātaṃ, sāsanaṭṭhitiñca karissāmīti jānantova taṃ pucchīti veditabbaṃ. Teneva thero ‘‘ekamidāhaṃ, āvuso, samaya’’ntiādinā subhaddavacanameva dassetvā dhammavinayaṃ saṅgāyāpesi. Nānābhāvoti sarīrena nānādesabhāvo, vippavāsoti attho. Vinābhāvoti maraṇena viyujjanaṃ. Aññathābhāvoti bhavantarūpagamanena aññākārappatti.
၄၄၁. ‘‘အာကင္ခမာနော။ပေ.။ သမူဟနေယ္ယာ’’တိ ဣဒံ ဘဂဝာ မယာ ‘‘အာကင္ခမာနော’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ဧကသိက္ခာပဒမ္ပိ သမူဟနိတဗ္ဗံ အပသ္သန္တာ, သမူဟနေ စ ဒောသံ ဒိသ္ဝာ ဓမ္မသင္ဂဟကာ ဘိက္ခူ ‘‘အပညတ္တံ န ပညာပေသ္သာမ, ပညတ္တံ န သမုစ္ဆိန္ဒိသ္သာမာ’’တိအာဒိနာ ပုန ‘‘ပညတ္တိသဒိသာယ အကုပ္ပာယ ကမ္မဝာစာယ သာဝေတ္ဝာ သမာဒာယ ဝတ္တိသ္သန္တိ, တတော ယာဝ သာသနန္တရဓာနာ အပ္ပဋိဗာဟိယာနိ သိက္ခာပဒာနိ ဘဝိသ္သန္တီ’’တိ ဣမိနာ အဓိပ္ပာယေန အဝောစာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တေနေဝ မဟာထေရာပိ တထေဝ ပဋိပဇ္ဇိံသု။
441.‘‘Ākaṅkhamāno…pe… samūhaneyyā’’ti idaṃ bhagavā mayā ‘‘ākaṅkhamāno’’ti vuttattā ekasikkhāpadampi samūhanitabbaṃ apassantā, samūhane ca dosaṃ disvā dhammasaṅgahakā bhikkhū ‘‘apaññattaṃ na paññāpessāma, paññattaṃ na samucchindissāmā’’tiādinā puna ‘‘paññattisadisāya akuppāya kammavācāya sāvetvā samādāya vattissanti, tato yāva sāsanantaradhānā appaṭibāhiyāni sikkhāpadāni bhavissantī’’ti iminā adhippāyena avocāti daṭṭhabbaṃ. Teneva mahātherāpi tatheva paṭipajjiṃsu.
ဂိဟိဂတာနီတိ ဂိဟီသု ဂတာနိ။ ခတ္တိယမဟာသာရာဒိဂိဟီဟိ ဉာတာနီတိ အတ္ထော။ စိတကဓူမကာလော အတ္တနော ပဝတ္တိပရိယောသာနဘူတော ဧတသ္သာတိ ဓူမကာလိကံ။
Gihigatānīti gihīsu gatāni. Khattiyamahāsārādigihīhi ñātānīti attho. Citakadhūmakālo attano pavattipariyosānabhūto etassāti dhūmakālikaṃ.
၄၄၃. ဩဠာရိကေ နိမိတ္တေ ကရိယမာနေပီတိ ‘‘အာကင္ခမာနော, အာနန္ဒ, တထာဂတော ကပ္ပံ ဝာ တိဋ္ဌေယ္ယ ကပ္ပာဝသေသံ ဝာ’’တိ ဧဝံ ထူလတရေ ‘‘တိဋ္ဌတု, ဘဂဝာ, ကပ္ပ’’န္တိ ယာစနဟေတုဘူတေ ဩကာသနိမိတ္တေ ကမ္မေ ကရိယမာနေ။ မာရေန ပရိယုဋ္ဌိတစိတ္တောတိ မာရေန အာဝိဋ္ဌစိတ္တော။
443.Oḷārikenimitte kariyamānepīti ‘‘ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā’’ti evaṃ thūlatare ‘‘tiṭṭhatu, bhagavā, kappa’’nti yācanahetubhūte okāsanimitte kamme kariyamāne. Mārena pariyuṭṭhitacittoti mārena āviṭṭhacitto.
၄၄၅. ဥဇ္ဇဝနိကာယာတိ ပဋိသောတဂာမိနိယာ။ ကုစ္ဆိတော လဝော ဆေဒော ဝိနာသော ကုလဝော, နိရတ္ထကဝိနိယောဂော။ တံ န ဂစ္ဆန္တီတိ န ကုလဝံ ဂမေန္တိ။
445.Ujjavanikāyāti paṭisotagāminiyā. Kucchito lavo chedo vināso kulavo, niratthakaviniyogo. Taṃ na gacchantīti na kulavaṃ gamenti.
ခုဒ္ဒာနုခုဒ္ဒကသိက္ခာပဒကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Khuddānukhuddakasikkhāpadakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
ပဉ္စသတိကက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာနယော နိဋ္ဌိတော။
Pañcasatikakkhandhakavaṇṇanānayo niṭṭhito.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi
၁. သင္ဂီတိနိဒာနံ • 1. Saṅgītinidānaṃ
၂. ခုဒ္ဒာနုခုဒ္ဒကသိက္ခာပဒကထာ • 2. Khuddānukhuddakasikkhāpadakathā
၃. ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍကထာ • 3. Brahmadaṇḍakathā
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ခုဒ္ဒာနုခုဒ္ဒကသိက္ခာပဒကထာ • Khuddānukhuddakasikkhāpadakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
သင္ဂီတိနိဒာနကထာဝဏ္ဏနာ • Saṅgītinidānakathāvaṇṇanā
ခုဒ္ဒာနုခုဒ္ဒကသိက္ခာပဒကထာဝဏ္ဏနာ • Khuddānukhuddakasikkhāpadakathāvaṇṇanā
ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍကထာဝဏ္ဏနာ • Brahmadaṇḍakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā
သင္ဂီတိနိဒာနကထာဝဏ္ဏနာ • Saṅgītinidānakathāvaṇṇanā
ခုဒ္ဒာနုခုဒ္ဒကကထာဝဏ္ဏနာ • Khuddānukhuddakakathāvaṇṇanā
ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍကထာဝဏ္ဏနာ • Brahmadaṇḍakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၁. ခုဒ္ဒာနုခုဒ္ဒကသိက္ခာပဒကထာ • 1. Khuddānukhuddakasikkhāpadakathā