Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā

    ൧൧. പഞ്ചസതികക്ഖന്ധകോ

    11. Pañcasatikakkhandhako

    ഖുദ്ദാനുഖുദ്ദകസിക്ഖാപദകഥാവണ്ണനാ

    Khuddānukhuddakasikkhāpadakathāvaṇṇanā

    ൪൩൭. പഞ്ചസതികക്ഖന്ധകേ പാളിയം ‘‘അപാവുസോ, അമ്ഹാകം സത്ഥാരം ജാനാസീ’’തി ഇദം ഥേരോ സയം ഭഗവതോ പരിനിബ്ബുതഭാവം ജാനന്തോപി അത്തനാ സഹഗതഭിക്ഖുപരിസായ ഞാപനത്ഥമേവ, സുഭദ്ദസ്സ വുഡ്ഢപബ്ബജിതസ്സ സാസനസ്സ പടിപക്ഖവചനം ഭിക്ഖൂനം വിഞ്ഞാപനത്ഥഞ്ച ഏവം പുച്ഛി. സുഭദ്ദോ ഹി കുസിനാരായം ഭഗവതി അഭിപ്പസന്നായ ഖത്തിയാദിഗഹട്ഠപരിസായ മജ്ഝേ ഭഗവതോ പരിനിബ്ബാനം സുത്വാ ഹട്ഠപഹട്ഠോപി ഭയേന പഹട്ഠാകാരം വാചായ പകാസേതും ന സക്ഖിസ്സതി, ഇധേവ പന വിജനപദേസേ സുത്വാ യഥാജ്ഝാസയം അത്തനോ പാപലദ്ധിം പകാസേസ്സതി, തതോ തമേവ പച്ചയം ദസ്സേത്വാ ഭിക്ഖൂ സമുസ്സാഹേത്വാ ധമ്മവിനയസങ്ഗഹം കാരേത്വാ ഏതസ്സ പാപഭിക്ഖുസ്സ, അഞ്ഞേസഞ്ച ഈദിസാനം മനോരഥവിഘാതം, സാസനട്ഠിതിഞ്ച കരിസ്സാമീതി ജാനന്തോവ തം പുച്ഛീതി വേദിതബ്ബം. തേനേവ ഥേരോ ‘‘ഏകമിദാഹം, ആവുസോ, സമയ’’ന്തിആദിനാ സുഭദ്ദവചനമേവ ദസ്സേത്വാ ധമ്മവിനയം സങ്ഗായാപേസി. നാനാഭാവോതി സരീരേന നാനാദേസഭാവോ, വിപ്പവാസോതി അത്ഥോ. വിനാഭാവോതി മരണേന വിയുജ്ജനം. അഞ്ഞഥാഭാവോതി ഭവന്തരൂപഗമനേന അഞ്ഞാകാരപ്പത്തി.

    437. Pañcasatikakkhandhake pāḷiyaṃ ‘‘apāvuso, amhākaṃ satthāraṃ jānāsī’’ti idaṃ thero sayaṃ bhagavato parinibbutabhāvaṃ jānantopi attanā sahagatabhikkhuparisāya ñāpanatthameva, subhaddassa vuḍḍhapabbajitassa sāsanassa paṭipakkhavacanaṃ bhikkhūnaṃ viññāpanatthañca evaṃ pucchi. Subhaddo hi kusinārāyaṃ bhagavati abhippasannāya khattiyādigahaṭṭhaparisāya majjhe bhagavato parinibbānaṃ sutvā haṭṭhapahaṭṭhopi bhayena pahaṭṭhākāraṃ vācāya pakāsetuṃ na sakkhissati, idheva pana vijanapadese sutvā yathājjhāsayaṃ attano pāpaladdhiṃ pakāsessati, tato tameva paccayaṃ dassetvā bhikkhū samussāhetvā dhammavinayasaṅgahaṃ kāretvā etassa pāpabhikkhussa, aññesañca īdisānaṃ manorathavighātaṃ, sāsanaṭṭhitiñca karissāmīti jānantova taṃ pucchīti veditabbaṃ. Teneva thero ‘‘ekamidāhaṃ, āvuso, samaya’’ntiādinā subhaddavacanameva dassetvā dhammavinayaṃ saṅgāyāpesi. Nānābhāvoti sarīrena nānādesabhāvo, vippavāsoti attho. Vinābhāvoti maraṇena viyujjanaṃ. Aññathābhāvoti bhavantarūpagamanena aññākārappatti.

    ൪൪൧. ‘‘ആകങ്ഖമാനോ…പേ॰… സമൂഹനേയ്യാ’’തി ഇദം ഭഗവാ മയാ ‘‘ആകങ്ഖമാനോ’’തി വുത്തത്താ ഏകസിക്ഖാപദമ്പി സമൂഹനിതബ്ബം അപസ്സന്താ, സമൂഹനേ ച ദോസം ദിസ്വാ ധമ്മസങ്ഗഹകാ ഭിക്ഖൂ ‘‘അപഞ്ഞത്തം ന പഞ്ഞാപേസ്സാമ, പഞ്ഞത്തം ന സമുച്ഛിന്ദിസ്സാമാ’’തിആദിനാ പുന ‘‘പഞ്ഞത്തിസദിസായ അകുപ്പായ കമ്മവാചായ സാവേത്വാ സമാദായ വത്തിസ്സന്തി, തതോ യാവ സാസനന്തരധാനാ അപ്പടിബാഹിയാനി സിക്ഖാപദാനി ഭവിസ്സന്തീ’’തി ഇമിനാ അധിപ്പായേന അവോചാതി ദട്ഠബ്ബം. തേനേവ മഹാഥേരാപി തഥേവ പടിപജ്ജിംസു.

    441.‘‘Ākaṅkhamāno…pe… samūhaneyyā’’ti idaṃ bhagavā mayā ‘‘ākaṅkhamāno’’ti vuttattā ekasikkhāpadampi samūhanitabbaṃ apassantā, samūhane ca dosaṃ disvā dhammasaṅgahakā bhikkhū ‘‘apaññattaṃ na paññāpessāma, paññattaṃ na samucchindissāmā’’tiādinā puna ‘‘paññattisadisāya akuppāya kammavācāya sāvetvā samādāya vattissanti, tato yāva sāsanantaradhānā appaṭibāhiyāni sikkhāpadāni bhavissantī’’ti iminā adhippāyena avocāti daṭṭhabbaṃ. Teneva mahātherāpi tatheva paṭipajjiṃsu.

    ഗിഹിഗതാനീതി ഗിഹീസു ഗതാനി. ഖത്തിയമഹാസാരാദിഗിഹീഹി ഞാതാനീതി അത്ഥോ. ചിതകധൂമകാലോ അത്തനോ പവത്തിപരിയോസാനഭൂതോ ഏതസ്സാതി ധൂമകാലികം.

    Gihigatānīti gihīsu gatāni. Khattiyamahāsārādigihīhi ñātānīti attho. Citakadhūmakālo attano pavattipariyosānabhūto etassāti dhūmakālikaṃ.

    ൪൪൩. ഓളാരികേ നിമിത്തേ കരിയമാനേപീതി ‘‘ആകങ്ഖമാനോ, ആനന്ദ, തഥാഗതോ കപ്പം വാ തിട്ഠേയ്യ കപ്പാവസേസം വാ’’തി ഏവം ഥൂലതരേ ‘‘തിട്ഠതു, ഭഗവാ, കപ്പ’’ന്തി യാചനഹേതുഭൂതേ ഓകാസനിമിത്തേ കമ്മേ കരിയമാനേ. മാരേന പരിയുട്ഠിതചിത്തോതി മാരേന ആവിട്ഠചിത്തോ.

    443.Oḷārikenimitte kariyamānepīti ‘‘ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā’’ti evaṃ thūlatare ‘‘tiṭṭhatu, bhagavā, kappa’’nti yācanahetubhūte okāsanimitte kamme kariyamāne. Mārena pariyuṭṭhitacittoti mārena āviṭṭhacitto.

    ൪൪൫. ഉജ്ജവനികായാതി പടിസോതഗാമിനിയാ. കുച്ഛിതോ ലവോ ഛേദോ വിനാസോ കുലവോ, നിരത്ഥകവിനിയോഗോ. തം ന ഗച്ഛന്തീതി ന കുലവം ഗമേന്തി.

    445.Ujjavanikāyāti paṭisotagāminiyā. Kucchito lavo chedo vināso kulavo, niratthakaviniyogo. Taṃ na gacchantīti na kulavaṃ gamenti.

    ഖുദ്ദാനുഖുദ്ദകസിക്ഖാപദകഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Khuddānukhuddakasikkhāpadakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.

    പഞ്ചസതികക്ഖന്ധകവണ്ണനാനയോ നിട്ഠിതോ.

    Pañcasatikakkhandhakavaṇṇanānayo niṭṭhito.







    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ചൂളവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ഖുദ്ദാനുഖുദ്ദകസിക്ഖാപദകഥാ • Khuddānukhuddakasikkhāpadakathā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൧. ഖുദ്ദാനുഖുദ്ദകസിക്ഖാപദകഥാ • 1. Khuddānukhuddakasikkhāpadakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact