Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi

    ๑๖. ติํสนิปาโต

    16. Tiṃsanipāto

    ๕๑๑. กิํฉนฺทชาตกํ (๑)

    511. Kiṃchandajātakaṃ (1)

    ๑.

    1.

    กิํฉโนฺท กิมธิปฺปาโย, เอโก สมฺมสิ ฆมฺมนิ;

    Kiṃchando kimadhippāyo, eko sammasi ghammani;

    กิํ ปตฺถยาโน กิํ เอสํ, เกน อเตฺถน พฺราหฺมณฯ

    Kiṃ patthayāno kiṃ esaṃ, kena atthena brāhmaṇa.

    ๒.

    2.

    ยถา มหา วาริธโร, กุโมฺภ สุปริณาหวา 1;

    Yathā mahā vāridharo, kumbho supariṇāhavā 2;

    ตถูปมํ อมฺพปกฺกํ, วณฺณคนฺธรสุตฺตมํฯ

    Tathūpamaṃ ambapakkaṃ, vaṇṇagandharasuttamaṃ.

    ๓.

    3.

    ตํ วุยฺหมานํ โสเตน, ทิสฺวานามลมชฺฌิเม;

    Taṃ vuyhamānaṃ sotena, disvānāmalamajjhime;

    ปาณีหิ นํ คเหตฺวาน, อคฺยายตนมาหริํฯ

    Pāṇīhi naṃ gahetvāna, agyāyatanamāhariṃ.

    ๔.

    4.

    ตโต กทลิปเตฺตสุ, นิกฺขิปิตฺวา สยํ อหํ;

    Tato kadalipattesu, nikkhipitvā sayaṃ ahaṃ;

    สเตฺถน นํ วิกเปฺปตฺวา, ขุปฺปิปาสํ อหาสิ เมฯ

    Satthena naṃ vikappetvā, khuppipāsaṃ ahāsi me.

    ๕.

    5.

    โสหํ อเปตทรโถ, พฺยนฺตีภูโต 3 ทุขกฺขโม;

    Sohaṃ apetadaratho, byantībhūto 4 dukhakkhamo;

    อสฺสาทํ นาธิคจฺฉามิ, ผเลสฺวเญฺญสุ เกสุจิ 5ฯ

    Assādaṃ nādhigacchāmi, phalesvaññesu kesuci 6.

    ๖.

    6.

    โสเสตฺวา นูน มรณํ, ตํ มมํ อาวหิสฺสติ;

    Sosetvā nūna maraṇaṃ, taṃ mamaṃ āvahissati;

    อมฺพํ ยสฺส ผลํ สาทุ, มธุรคฺคํ มโนรมํ;

    Ambaṃ yassa phalaṃ sādu, madhuraggaṃ manoramaṃ;

    ยมุทฺธริํ วุยฺหมานํ, อุทธิสฺมา มหณฺณเวฯ

    Yamuddhariṃ vuyhamānaṃ, udadhismā mahaṇṇave.

    ๗.

    7.

    อกฺขาตํ เต มยา สพฺพํ, ยสฺมา อุปวสามหํ;

    Akkhātaṃ te mayā sabbaṃ, yasmā upavasāmahaṃ;

    รมฺมํ ปติ นิสิโนฺนสฺมิ, ปุถุโลมายุตา ปุถุฯ

    Rammaṃ pati nisinnosmi, puthulomāyutā puthu.

    ๘.

    8.

    ตฺวญฺจ โข เมว 7 อกฺขาหิ, อตฺตานมปลายินิ;

    Tvañca kho meva 8 akkhāhi, attānamapalāyini;

    กา วา ตฺวมสิ กลฺยาณิ, กิสฺส วา ตฺวํ สุมชฺฌิเมฯ

    Kā vā tvamasi kalyāṇi, kissa vā tvaṃ sumajjhime.

    ๙.

    9.

    รุปฺปปฎฺฎปลิมฎฺฐีว 9, พฺยคฺฆีว คิริสานุชา;

    Ruppapaṭṭapalimaṭṭhīva 10, byagghīva girisānujā;

    ยา สนฺติ นาริโย เทเวสุ, เทวานํ ปริจาริกาฯ

    Yā santi nāriyo devesu, devānaṃ paricārikā.

    ๑๐.

    10.

    ยา จ มนุสฺสโลกสฺมิํ, รูเปนานฺวาคติตฺถิโย;

    Yā ca manussalokasmiṃ, rūpenānvāgatitthiyo;

    รูเปน เต สทิสี นตฺถิ, เทเวสุ คนฺธพฺพมนุสฺสโลเก 11;

    Rūpena te sadisī natthi, devesu gandhabbamanussaloke 12;

    ปุฎฺฐาสิ เม จารุปุพฺพงฺคิ, พฺรูหิ นามญฺจ พนฺธเวฯ

    Puṭṭhāsi me cārupubbaṅgi, brūhi nāmañca bandhave.

    ๑๑.

    11.

    ยํ ตฺวํ ปติ นิสิโนฺนสิ, รมฺมํ พฺราหฺมณ โกสิกิํ;

    Yaṃ tvaṃ pati nisinnosi, rammaṃ brāhmaṇa kosikiṃ;

    สาหํ ภุสาลยา วุตฺถา, วรวาริวโหฆสาฯ

    Sāhaṃ bhusālayā vutthā, varavārivahoghasā.

    ๑๒.

    12.

    นานาทุมคณากิณฺณา, พหุกา คิริกนฺทรา;

    Nānādumagaṇākiṇṇā, bahukā girikandarā;

    มเมว ปมุขา โหนฺติ, อภิสนฺทนฺติ ปาวุเสฯ

    Mameva pamukhā honti, abhisandanti pāvuse.

    ๑๓.

    13.

    อโถ พหู วนโตทา, นีลวาริวหินฺธรา;

    Atho bahū vanatodā, nīlavārivahindharā;

    พหุกา นาควิโตฺตทา, อภิสนฺทนฺติ วารินาฯ

    Bahukā nāgavittodā, abhisandanti vārinā.

    ๑๔.

    14.

    ตา อมฺพชมฺพุลพุชา, นีปา ตาลา จุทุมฺพรา 13;

    Tā ambajambulabujā, nīpā tālā cudumbarā 14;

    พหูนิ ผลชาตานิ, อาวหนฺติ อภิณฺหโสฯ

    Bahūni phalajātāni, āvahanti abhiṇhaso.

    ๑๕.

    15.

    ยํ กิญฺจิ อุภโต ตีเร, ผลํ ปตติ อมฺพุนิ;

    Yaṃ kiñci ubhato tīre, phalaṃ patati ambuni;

    อสํสยํ ตํ โสตสฺส, ผลํ โหติ วสานุคํฯ

    Asaṃsayaṃ taṃ sotassa, phalaṃ hoti vasānugaṃ.

    ๑๖.

    16.

    เอตทญฺญาย เมธาวิ, ปุถุปญฺญ สุโณหิ เม;

    Etadaññāya medhāvi, puthupañña suṇohi me;

    มา โรจย มภิสงฺคํ, ปฎิเสธ ชนาธิปฯ

    Mā rocaya mabhisaṅgaṃ, paṭisedha janādhipa.

    ๑๗.

    17.

    น วาหํ วฑฺฒวํ 15 มเญฺญ, ยํ ตฺวํ รฎฺฐาภิวฑฺฒน;

    Na vāhaṃ vaḍḍhavaṃ 16 maññe, yaṃ tvaṃ raṭṭhābhivaḍḍhana;

    อาเจยฺยมาโน ราชิสิ, มรณํ อภิกงฺขสิฯ

    Āceyyamāno rājisi, maraṇaṃ abhikaṅkhasi.

    ๑๘.

    18.

    ตสฺส ชานนฺติ ปิตโร, คนฺธพฺพา จ สเทวกา;

    Tassa jānanti pitaro, gandhabbā ca sadevakā;

    เย จาปิ อิสโย โลเก, สญฺญตตฺตา ตปสฺสิโน;

    Ye cāpi isayo loke, saññatattā tapassino;

    อสํสยํ เตปิ 17 ชานนฺติ, ปฎฺฐภูตา 18 ยสสฺสิโนฯ

    Asaṃsayaṃ tepi 19 jānanti, paṭṭhabhūtā 20 yasassino.

    ๑๙.

    19.

    เอวํ วิทิตฺวา วิทู สพฺพธมฺมํ, วิทฺธํสนํ จวนํ ชีวิตสฺส;

    Evaṃ viditvā vidū sabbadhammaṃ, viddhaṃsanaṃ cavanaṃ jīvitassa;

    น จียตี ตสฺส นรสฺส ปาปํ, สเจ น เจเตติ วธาย ตสฺสฯ

    Na cīyatī tassa narassa pāpaṃ, sace na ceteti vadhāya tassa.

    ๒๐.

    20.

    อิสิปูคสมญฺญาเต, เอวํ โลกฺยา วิทิตา สติ 21;

    Isipūgasamaññāte, evaṃ lokyā viditā sati 22;

    อนริยปริสมฺภาเส, ปาปกมฺมํ ชิคีสสิ 23ฯ

    Anariyaparisambhāse, pāpakammaṃ jigīsasi 24.

    ๒๑.

    21.

    สเจ อหํ มริสฺสามิ, ตีเร เต ปุถุสุโสฺสณิ;

    Sace ahaṃ marissāmi, tīre te puthusussoṇi;

    อสํสยํ ตํ อสิโลโก, มยิ เปเต อาคมิสฺสติฯ

    Asaṃsayaṃ taṃ asiloko, mayi pete āgamissati.

    ๒๒.

    22.

    ตสฺมา หิ ปาปกํ กมฺมํ, รกฺขเสฺสว 25 สุมชฺฌิเม;

    Tasmā hi pāpakaṃ kammaṃ, rakkhasseva 26 sumajjhime;

    มา ตํ สโพฺพ ชโน ปจฺฉา, ปกุฎฺฐายิ 27 มยิ มเตฯ

    Mā taṃ sabbo jano pacchā, pakuṭṭhāyi 28 mayi mate.

    ๒๓.

    23.

    อญฺญาตเมตํ อวิสยฺหสาหิ, อตฺตานมมฺพญฺจ ททามิ เต ตํ;

    Aññātametaṃ avisayhasāhi, attānamambañca dadāmi te taṃ;

    โส ทุจฺจเช กามคุเณ ปหาย, สนฺติญฺจ ธมฺมญฺจ อธิฎฺฐิโตสิฯ

    So duccaje kāmaguṇe pahāya, santiñca dhammañca adhiṭṭhitosi.

    ๒๔.

    24.

    โย หิตฺวา ปุพฺพสโญฺญคํ, ปจฺฉา สํโยชเน ฐิโต;

    Yo hitvā pubbasaññogaṃ, pacchā saṃyojane ṭhito;

    อธมฺมเญฺจว จรติ, ปาปญฺจสฺส ปวฑฺฒติฯ

    Adhammañceva carati, pāpañcassa pavaḍḍhati.

    ๒๕.

    25.

    เอหิ ตํ ปาปยิสฺสามิ, กามํ อโปฺปสฺสุโก ภว;

    Ehi taṃ pāpayissāmi, kāmaṃ appossuko bhava;

    อุปานยามิ สีตสฺมิํ, วิหราหิ อนุสฺสุโกฯ

    Upānayāmi sītasmiṃ, viharāhi anussuko.

    ๒๖.

    26.

    ตํ ปุปฺผรสมเตฺตภิ, วกฺกเงฺคหิ อรินฺทม;

    Taṃ puppharasamattebhi, vakkaṅgehi arindama;

    โกญฺจา มยูรา ทิวิยา, โกลฎฺฐิมธุสาฬิกา;

    Koñcā mayūrā diviyā, kolaṭṭhimadhusāḷikā;

    กูชิตา หํสปูเคหิ, โกกิเลตฺถ ปโพธเรฯ

    Kūjitā haṃsapūgehi, kokilettha pabodhare.

    ๒๗.

    27.

    อเมฺพตฺถ วิปฺปสาขคฺคา 29, ปลาลขลสนฺนิภา;

    Ambettha vippasākhaggā 30, palālakhalasannibhā;

    โกสมฺพสฬลา 31 นีปา, ปกฺกตาลวิลมฺพิโนฯ

    Kosambasaḷalā 32 nīpā, pakkatālavilambino.

    ๒๘.

    28.

    มาลี ติริฎี กายูรี, องฺคที จนฺทนุสฺสโท 33;

    Mālī tiriṭī kāyūrī, aṅgadī candanussado 34;

    รตฺติํ ตฺวํ ปริจาเรสิ, ทิวา เวเทสิ เวทนํฯ

    Rattiṃ tvaṃ paricāresi, divā vedesi vedanaṃ.

    ๒๙.

    29.

    โสฬสิตฺถิสหสฺสานิ, ยา เตมา ปริจาริกา;

    Soḷasitthisahassāni, yā temā paricārikā;

    เอวํ มหานุภาโวสิ, อพฺภุโต โลมหํสโนฯ

    Evaṃ mahānubhāvosi, abbhuto lomahaṃsano.

    ๓๐.

    30.

    กิํ กมฺมมกรี ปุเพฺพ, ปาปํ อตฺตทุขาวหํ;

    Kiṃ kammamakarī pubbe, pāpaṃ attadukhāvahaṃ;

    ยํ กริตฺวา มนุเสฺสสุ, ปิฎฺฐิมํสานิ ขาทสิฯ

    Yaṃ karitvā manussesu, piṭṭhimaṃsāni khādasi.

    ๓๑.

    31.

    อเชฺฌนานิ ปฎิคฺคยฺห, กาเมสุ คธิโต 35 อหํ;

    Ajjhenāni paṭiggayha, kāmesu gadhito 36 ahaṃ;

    อจริํ ทีฆมทฺธานํ, ปเรสํ อหิตายหํฯ

    Acariṃ dīghamaddhānaṃ, paresaṃ ahitāyahaṃ.

    ๓๒.

    32.

    โย ปิฎฺฐิมํสิโก โหติ, เอวํ อุกฺกจฺจ ขาทติ;

    Yo piṭṭhimaṃsiko hoti, evaṃ ukkacca khādati;

    ยถาหํ อชฺช ขาทามิ, ปิฎฺฐิมํสานิ อตฺตโนติฯ

    Yathāhaṃ ajja khādāmi, piṭṭhimaṃsāni attanoti.

    กิํฉนฺทชาตกํ ปฐมํฯ

    Kiṃchandajātakaṃ paṭhamaṃ.




    Next: ๕๑๒. กุมฺภชาตกํ • 512. Kumbhajātakaṃ




    Footnotes:
    1. สุปริณามวา (ก.)
    2. supariṇāmavā (ka.)
    3. พฺยนฺติภูโต (สี. ปี. ก.)
    4. byantibhūto (sī. pī. ka.)
    5. เกสุปิ (ก. สี.)
    6. kesupi (ka. sī.)
    7. เม (สี.), มม (?)
    8. me (sī.), mama (?)
    9. รุปฺปปฎฺฎปฺลมฎฺฐีว (สฺยา.), รูปปฎฺฎปมฎฺฐีว (ก.)
    10. ruppapaṭṭaplamaṭṭhīva (syā.), rūpapaṭṭapamaṭṭhīva (ka.)
    11. เทวคนฺธพฺพมานุเส (สฺยา.)
    12. devagandhabbamānuse (syā.)
    13. ตาลมุทุมฺพรา (สฺยา. ก.)
    14. tālamudumbarā (syā. ka.)
    15. วทฺธวํ (สี. ปี.)
    16. vaddhavaṃ (sī. pī.)
    17. เต (สี. ปี.)
    18. วทฺธภูตา (สี. ปี.)
    19. te (sī. pī.)
    20. vaddhabhūtā (sī. pī.)
    21. ปติ (ก. สฺยา. ก.)
    22. pati (ka. syā. ka.)
    23. ชิคิํสสิ (สี. สฺยา. ปี.)
    24. jigiṃsasi (sī. syā. pī.)
    25. รกฺขสฺสุ จ (สฺยา.)
    26. rakkhassu ca (syā.)
    27. ปกตฺถาสิ (สี. ปี.), ปตฺวกฺขาสิ (สฺยา.)
    28. pakatthāsi (sī. pī.), patvakkhāsi (syā.)
    29. วิปฺปสูนคฺคา (สี. สฺยา. ปี.), วิปฺปโอนคฺคา (ก.)
    30. vippasūnaggā (sī. syā. pī.), vippaonaggā (ka.)
    31. โกสุมฺภสลลา (สี. สฺยา. ปี.)
    32. kosumbhasalalā (sī. syā. pī.)
    33. จนฺทนสฺสโท (สี.)
    34. candanassado (sī.)
    35. คถิโต (สี. ปี.), คิทฺธิโต (สฺยา. ก.), คิทฺธิโก (ก. อฎฺฐ.)
    36. gathito (sī. pī.), giddhito (syā. ka.), giddhiko (ka. aṭṭha.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๑๕๑] ๑. กิํฉนฺทชาตกวณฺณนา • [151] 1. Kiṃchandajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact