| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
២. កិំទទសុត្តវណ្ណនា
2. Kiṃdadasuttavaṇṇanā
៤២. ទុតិយេ អន្នទោតិ យស្មា អតិពលវាបិ ទ្វេ តីណិ ភត្តានិ អភុត្វា ឧដ្ឋាតុំ ន សក្កោតិ, ភុត្វា បន ទុព្ពលោបិ ហុត្វា ពលសម្បន្នោ ហោតិ, តស្មា ‘‘អន្នទោ ពលទោ’’តិ អាហ។ វត្ថទោតិ យស្មា សុរូបោបិ ទុច្ចោឡោ វា អចោឡោ វា វិរូបោ ហោតិ ឱហីឡិតោ ទុទ្ទសិកោ, វត្ថច្ឆន្នោ ទេវបុត្តោ វិយ សោភតិ , តស្មា ‘‘វត្ថទោ ហោតិ វណ្ណទោ’’តិ អាហ។ យានទោតិ ហត្ថិយានាទីនំ ទាយកោ។ តេសុ បន –
42. Dutiye annadoti yasmā atibalavāpi dve tīṇi bhattāni abhutvā uṭṭhātuṃ na sakkoti, bhutvā pana dubbalopi hutvā balasampanno hoti, tasmā ‘‘annado balado’’ti āha. Vatthadoti yasmā surūpopi duccoḷo vā acoḷo vā virūpo hoti ohīḷito duddasiko, vatthacchanno devaputto viya sobhati , tasmā ‘‘vatthado hoti vaṇṇado’’ti āha. Yānadoti hatthiyānādīnaṃ dāyako. Tesu pana –
‘‘ន ហត្ថិយានំ សមណស្ស កប្បតិ,
‘‘Na hatthiyānaṃ samaṇassa kappati,
ន អស្សយានំ, ន រថេន យាតុំ;
Na assayānaṃ, na rathena yātuṃ;
ឥទញ្ច យានំ សមណស្ស កប្បតិ,
Idañca yānaṃ samaṇassa kappati,
ឧបាហនា រក្ខតោ សីលខន្ធ’’ន្តិ។
Upāhanā rakkhato sīlakhandha’’nti.
តស្មា ឆត្តុបាហនកត្តរយដ្ឋិមញ្ចបីឋានំ ទាយកោ, យោ ច មគ្គំ សោធេតិ, និស្សេណិំ ករោតិ, សេតុំ ករោតិ, នាវំ បដិយាទេតិ, សព្ពោបិ យានទោវ ហោតិ។ សុខទោ ហោតីតិ យានស្ស សុខាវហនតោ សុខទោ នាម ហោតិ។ ចក្ខុទោតិ អន្ធការេ ចក្ខុមន្តានម្បិ រូបទស្សនាភាវតោ ទីបទោ ចក្ខុទោ នាម ហោតិ, អនុរុទ្ធត្ថេរោ វិយ ទិព្ពចក្ខុ សម្បទម្បិ លភតិ។
Tasmā chattupāhanakattarayaṭṭhimañcapīṭhānaṃ dāyako, yo ca maggaṃ sodheti, nisseṇiṃ karoti, setuṃ karoti, nāvaṃ paṭiyādeti, sabbopi yānadova hoti. Sukhado hotīti yānassa sukhāvahanato sukhado nāma hoti. Cakkhudoti andhakāre cakkhumantānampi rūpadassanābhāvato dīpado cakkhudo nāma hoti, anuruddhatthero viya dibbacakkhu sampadampi labhati.
សព្ពទទោ ហោតីតិ សព្ពេសំយេវ ពលាទីនំ ទាយកោ ហោតិ។ ទ្វេ តយោ គាមេ បិណ្ឌាយ ចរិត្វា កិញ្ចិ អលទ្ធា អាគតស្សាបិ សីតលាយ បោក្ខរណិយា ន្ហាយិត្វា បតិស្សយំ បវិសិត្វា មុហុត្តំ មញ្ចេ និបជ្ជិត្វា ឧដ្ឋាយ និសិន្នស្ស ហិ កាយេ ពលំ អាហរិត្វា បក្ខិត្តំ វិយ ហោតិ។ ពហិ វិចរន្តស្ស ច កាយេ វណ្ណាយតនំ វាតាតបេហិ ឈាយតិ, បតិស្សយំ បវិសិត្វា ទ្វារំ បិធាយ មុហុត្តំ និបន្នស្ស ច វិសភាគសន្តតិ វូបសម្មតិ, សភាគសន្តតិ ឱក្កមតិ, វណ្ណាយតនំ អាហរិត្វា បក្ខិត្តំ វិយ ហោតិ។ ពហិ វិចរន្តស្ស បាទេ កណ្ដកោ វិជ្ឈតិ, ខាណុ បហរតិ, សរីសបាទិបរិស្សយោ ចេវ ចោរភយញ្ច ឧប្បជ្ជតិ, បតិស្សយំ បវិសិត្វា ទ្វារំ បិធាយ និបន្នស្ស សព្ពេតេ បរិស្សយា ន ហោន្តិ, ធម្មំ សជ្ឈាយន្តស្ស ធម្មបីតិសុខំ, កម្មដ្ឋានំ មនសិករោន្តស្ស ឧបសមសុខំ ឧប្បជ្ជតិ។ តថា ពហិ វិចរន្តស្ស ច សេទា មុច្ចន្តិ, អក្ខីនិ ផន្ទន្តិ, សេនាសនំ បវិសនក្ខណេ កូបេ ឱតិណ្ណោ វិយ ហោតិ, មញ្ចបីឋាទីនិ ន បញ្ញាយន្តិ។ មុហុត្តំ និសិន្នស្ស បន អក្ខិបសាទោ អាហរិត្វា បក្ខិត្តោ វិយ ហោតិ, ទ្វារកវាដវាតបានមញ្ចបីឋាទីនិ បញ្ញាយន្តិ។ តេន វុត្តំ – ‘‘សោ ច សព្ពទទោ ហោតិ, យោ ទទាតិ ឧបស្សយ’’ន្តិ។
Sabbadado hotīti sabbesaṃyeva balādīnaṃ dāyako hoti. Dve tayo gāme piṇḍāya caritvā kiñci aladdhā āgatassāpi sītalāya pokkharaṇiyā nhāyitvā patissayaṃ pavisitvā muhuttaṃ mañce nipajjitvā uṭṭhāya nisinnassa hi kāye balaṃ āharitvā pakkhittaṃ viya hoti. Bahi vicarantassa ca kāye vaṇṇāyatanaṃ vātātapehi jhāyati, patissayaṃ pavisitvā dvāraṃ pidhāya muhuttaṃ nipannassa ca visabhāgasantati vūpasammati, sabhāgasantati okkamati, vaṇṇāyatanaṃ āharitvā pakkhittaṃ viya hoti. Bahi vicarantassa pāde kaṇṭako vijjhati, khāṇu paharati, sarīsapādiparissayo ceva corabhayañca uppajjati, patissayaṃ pavisitvā dvāraṃ pidhāya nipannassa sabbete parissayā na honti, dhammaṃ sajjhāyantassa dhammapītisukhaṃ, kammaṭṭhānaṃ manasikarontassa upasamasukhaṃ uppajjati. Tathā bahi vicarantassa ca sedā muccanti, akkhīni phandanti, senāsanaṃ pavisanakkhaṇe kūpe otiṇṇo viya hoti, mañcapīṭhādīni na paññāyanti. Muhuttaṃ nisinnassa pana akkhipasādo āharitvā pakkhitto viya hoti, dvārakavāṭavātapānamañcapīṭhādīni paññāyanti. Tena vuttaṃ – ‘‘so ca sabbadado hoti, yo dadāti upassaya’’nti.
អមតំទទោ ច សោ ហោតីតិ បណីតភោជនស្ស បត្តំ បូរេន្តោ វិយ អមរណទានំ នាម ទេតិ។ យោ ធម្មមនុសាសតីតិ យោ ធម្មំ អនុសាសតិ, អដ្ឋកថំ កថេតិ, បាឡិំ វាចេតិ, បុច្ឆិតបញ្ហំ វិស្សជ្ជេតិ, កម្មដ្ឋានំ អាចិក្ខតិ, ធម្មស្សវនំ ករោតិ, សព្ពោបេស ធម្មំ អនុសាសតិ នាម។ សព្ពទានានញ្ច ឥទំ ធម្មទានមេវ អគ្គន្តិ វេទិតព្ពំ។ វុត្តម្បិ ចេតំ –
Amataṃdado ca so hotīti paṇītabhojanassa pattaṃ pūrento viya amaraṇadānaṃ nāma deti. Yo dhammamanusāsatīti yo dhammaṃ anusāsati, aṭṭhakathaṃ katheti, pāḷiṃ vāceti, pucchitapañhaṃ vissajjeti, kammaṭṭhānaṃ ācikkhati, dhammassavanaṃ karoti, sabbopesa dhammaṃ anusāsati nāma. Sabbadānānañca idaṃ dhammadānameva agganti veditabbaṃ. Vuttampi cetaṃ –
‘‘សព្ពទានំ ធម្មទានំ ជិនាតិ,
‘‘Sabbadānaṃ dhammadānaṃ jināti,
សព្ពរសំ ធម្មរសោ ជិនាតិ;
Sabbarasaṃ dhammaraso jināti;
សព្ពរតិំ ធម្មរតិ ជិនាតិ,
Sabbaratiṃ dhammarati jināti,
តណ្ហក្ខយោ សព្ពទុក្ខំ ជិនាតី’’តិ។ (ធ. ប. ៣៥៤); ទុតិយំ;
Taṇhakkhayo sabbadukkhaṃ jinātī’’ti. (dha. pa. 354); Dutiyaṃ;
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ២. កិំទទសុត្តំ • 2. Kiṃdadasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ២. កិំទទសុត្តវណ្ណនា • 2. Kiṃdadasuttavaṇṇanā
