Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೨. ಕಿಂದದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
2. Kiṃdadasuttavaṇṇanā
೪೨. ದುತಿಯೇ ಅನ್ನದೋತಿ ಯಸ್ಮಾ ಅತಿಬಲವಾಪಿ ದ್ವೇ ತೀಣಿ ಭತ್ತಾನಿ ಅಭುತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಭುತ್ವಾ ಪನ ದುಬ್ಬಲೋಪಿ ಹುತ್ವಾ ಬಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಅನ್ನದೋ ಬಲದೋ’’ತಿ ಆಹ। ವತ್ಥದೋತಿ ಯಸ್ಮಾ ಸುರೂಪೋಪಿ ದುಚ್ಚೋಳೋ ವಾ ಅಚೋಳೋ ವಾ ವಿರೂಪೋ ಹೋತಿ ಓಹೀಳಿತೋ ದುದ್ದಸಿಕೋ, ವತ್ಥಚ್ಛನ್ನೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ವಿಯ ಸೋಭತಿ , ತಸ್ಮಾ ‘‘ವತ್ಥದೋ ಹೋತಿ ವಣ್ಣದೋ’’ತಿ ಆಹ। ಯಾನದೋತಿ ಹತ್ಥಿಯಾನಾದೀನಂ ದಾಯಕೋ। ತೇಸು ಪನ –
42. Dutiye annadoti yasmā atibalavāpi dve tīṇi bhattāni abhutvā uṭṭhātuṃ na sakkoti, bhutvā pana dubbalopi hutvā balasampanno hoti, tasmā ‘‘annado balado’’ti āha. Vatthadoti yasmā surūpopi duccoḷo vā acoḷo vā virūpo hoti ohīḷito duddasiko, vatthacchanno devaputto viya sobhati , tasmā ‘‘vatthado hoti vaṇṇado’’ti āha. Yānadoti hatthiyānādīnaṃ dāyako. Tesu pana –
‘‘ನ ಹತ್ಥಿಯಾನಂ ಸಮಣಸ್ಸ ಕಪ್ಪತಿ,
‘‘Na hatthiyānaṃ samaṇassa kappati,
ನ ಅಸ್ಸಯಾನಂ, ನ ರಥೇನ ಯಾತುಂ।
Na assayānaṃ, na rathena yātuṃ;
ಇದಞ್ಚ ಯಾನಂ ಸಮಣಸ್ಸ ಕಪ್ಪತಿ,
Idañca yānaṃ samaṇassa kappati,
ಉಪಾಹನಾ ರಕ್ಖತೋ ಸೀಲಖನ್ಧ’’ನ್ತಿ॥
Upāhanā rakkhato sīlakhandha’’nti.
ತಸ್ಮಾ ಛತ್ತುಪಾಹನಕತ್ತರಯಟ್ಠಿಮಞ್ಚಪೀಠಾನಂ ದಾಯಕೋ, ಯೋ ಚ ಮಗ್ಗಂ ಸೋಧೇತಿ, ನಿಸ್ಸೇಣಿಂ ಕರೋತಿ, ಸೇತುಂ ಕರೋತಿ, ನಾವಂ ಪಟಿಯಾದೇತಿ, ಸಬ್ಬೋಪಿ ಯಾನದೋವ ಹೋತಿ। ಸುಖದೋ ಹೋತೀತಿ ಯಾನಸ್ಸ ಸುಖಾವಹನತೋ ಸುಖದೋ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಚಕ್ಖುದೋತಿ ಅನ್ಧಕಾರೇ ಚಕ್ಖುಮನ್ತಾನಮ್ಪಿ ರೂಪದಸ್ಸನಾಭಾವತೋ ದೀಪದೋ ಚಕ್ಖುದೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಅನುರುದ್ಧತ್ಥೇರೋ ವಿಯ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖು ಸಮ್ಪದಮ್ಪಿ ಲಭತಿ।
Tasmā chattupāhanakattarayaṭṭhimañcapīṭhānaṃ dāyako, yo ca maggaṃ sodheti, nisseṇiṃ karoti, setuṃ karoti, nāvaṃ paṭiyādeti, sabbopi yānadova hoti. Sukhado hotīti yānassa sukhāvahanato sukhado nāma hoti. Cakkhudoti andhakāre cakkhumantānampi rūpadassanābhāvato dīpado cakkhudo nāma hoti, anuruddhatthero viya dibbacakkhu sampadampi labhati.
ಸಬ್ಬದದೋ ಹೋತೀತಿ ಸಬ್ಬೇಸಂಯೇವ ಬಲಾದೀನಂ ದಾಯಕೋ ಹೋತಿ। ದ್ವೇ ತಯೋ ಗಾಮೇ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಲದ್ಧಾ ಆಗತಸ್ಸಾಪಿ ಸೀತಲಾಯ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ನ್ಹಾಯಿತ್ವಾ ಪತಿಸ್ಸಯಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಮುಹುತ್ತಂ ಮಞ್ಚೇ ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಹಿ ಕಾಯೇ ಬಲಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ಪಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಿಯ ಹೋತಿ। ಬಹಿ ವಿಚರನ್ತಸ್ಸ ಚ ಕಾಯೇ ವಣ್ಣಾಯತನಂ ವಾತಾತಪೇಹಿ ಝಾಯತಿ, ಪತಿಸ್ಸಯಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ದ್ವಾರಂ ಪಿಧಾಯ ಮುಹುತ್ತಂ ನಿಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ವಿಸಭಾಗಸನ್ತತಿ ವೂಪಸಮ್ಮತಿ, ಸಭಾಗಸನ್ತತಿ ಓಕ್ಕಮತಿ, ವಣ್ಣಾಯತನಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ಪಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಿಯ ಹೋತಿ। ಬಹಿ ವಿಚರನ್ತಸ್ಸ ಪಾದೇ ಕಣ್ಟಕೋ ವಿಜ್ಝತಿ, ಖಾಣು ಪಹರತಿ, ಸರೀಸಪಾದಿಪರಿಸ್ಸಯೋ ಚೇವ ಚೋರಭಯಞ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಪತಿಸ್ಸಯಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ದ್ವಾರಂ ಪಿಧಾಯ ನಿಪನ್ನಸ್ಸ ಸಬ್ಬೇತೇ ಪರಿಸ್ಸಯಾ ನ ಹೋನ್ತಿ, ಧಮ್ಮಂ ಸಜ್ಝಾಯನ್ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮಪೀತಿಸುಖಂ, ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಮನಸಿಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಉಪಸಮಸುಖಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ತಥಾ ಬಹಿ ವಿಚರನ್ತಸ್ಸ ಚ ಸೇದಾ ಮುಚ್ಚನ್ತಿ, ಅಕ್ಖೀನಿ ಫನ್ದನ್ತಿ, ಸೇನಾಸನಂ ಪವಿಸನಕ್ಖಣೇ ಕೂಪೇ ಓತಿಣ್ಣೋ ವಿಯ ಹೋತಿ, ಮಞ್ಚಪೀಠಾದೀನಿ ನ ಪಞ್ಞಾಯನ್ತಿ। ಮುಹುತ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಪನ ಅಕ್ಖಿಪಸಾದೋ ಆಹರಿತ್ವಾ ಪಕ್ಖಿತ್ತೋ ವಿಯ ಹೋತಿ, ದ್ವಾರಕವಾಟವಾತಪಾನಮಞ್ಚಪೀಠಾದೀನಿ ಪಞ್ಞಾಯನ್ತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಸೋ ಚ ಸಬ್ಬದದೋ ಹೋತಿ, ಯೋ ದದಾತಿ ಉಪಸ್ಸಯ’’ನ್ತಿ।
Sabbadado hotīti sabbesaṃyeva balādīnaṃ dāyako hoti. Dve tayo gāme piṇḍāya caritvā kiñci aladdhā āgatassāpi sītalāya pokkharaṇiyā nhāyitvā patissayaṃ pavisitvā muhuttaṃ mañce nipajjitvā uṭṭhāya nisinnassa hi kāye balaṃ āharitvā pakkhittaṃ viya hoti. Bahi vicarantassa ca kāye vaṇṇāyatanaṃ vātātapehi jhāyati, patissayaṃ pavisitvā dvāraṃ pidhāya muhuttaṃ nipannassa ca visabhāgasantati vūpasammati, sabhāgasantati okkamati, vaṇṇāyatanaṃ āharitvā pakkhittaṃ viya hoti. Bahi vicarantassa pāde kaṇṭako vijjhati, khāṇu paharati, sarīsapādiparissayo ceva corabhayañca uppajjati, patissayaṃ pavisitvā dvāraṃ pidhāya nipannassa sabbete parissayā na honti, dhammaṃ sajjhāyantassa dhammapītisukhaṃ, kammaṭṭhānaṃ manasikarontassa upasamasukhaṃ uppajjati. Tathā bahi vicarantassa ca sedā muccanti, akkhīni phandanti, senāsanaṃ pavisanakkhaṇe kūpe otiṇṇo viya hoti, mañcapīṭhādīni na paññāyanti. Muhuttaṃ nisinnassa pana akkhipasādo āharitvā pakkhitto viya hoti, dvārakavāṭavātapānamañcapīṭhādīni paññāyanti. Tena vuttaṃ – ‘‘so ca sabbadado hoti, yo dadāti upassaya’’nti.
ಅಮತಂದದೋ ಚ ಸೋ ಹೋತೀತಿ ಪಣೀತಭೋಜನಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ಪೂರೇನ್ತೋ ವಿಯ ಅಮರಣದಾನಂ ನಾಮ ದೇತಿ। ಯೋ ಧಮ್ಮಮನುಸಾಸತೀತಿ ಯೋ ಧಮ್ಮಂ ಅನುಸಾಸತಿ, ಅಟ್ಠಕಥಂ ಕಥೇತಿ, ಪಾಳಿಂ ವಾಚೇತಿ, ಪುಚ್ಛಿತಪಞ್ಹಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತಿ, ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಆಚಿಕ್ಖತಿ, ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಂ ಕರೋತಿ, ಸಬ್ಬೋಪೇಸ ಧಮ್ಮಂ ಅನುಸಾಸತಿ ನಾಮ। ಸಬ್ಬದಾನಾನಞ್ಚ ಇದಂ ಧಮ್ಮದಾನಮೇವ ಅಗ್ಗನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ –
Amataṃdado ca so hotīti paṇītabhojanassa pattaṃ pūrento viya amaraṇadānaṃ nāma deti. Yo dhammamanusāsatīti yo dhammaṃ anusāsati, aṭṭhakathaṃ katheti, pāḷiṃ vāceti, pucchitapañhaṃ vissajjeti, kammaṭṭhānaṃ ācikkhati, dhammassavanaṃ karoti, sabbopesa dhammaṃ anusāsati nāma. Sabbadānānañca idaṃ dhammadānameva agganti veditabbaṃ. Vuttampi cetaṃ –
‘‘ಸಬ್ಬದಾನಂ ಧಮ್ಮದಾನಂ ಜಿನಾತಿ,
‘‘Sabbadānaṃ dhammadānaṃ jināti,
ಸಬ್ಬರಸಂ ಧಮ್ಮರಸೋ ಜಿನಾತಿ।
Sabbarasaṃ dhammaraso jināti;
ಸಬ್ಬರತಿಂ ಧಮ್ಮರತಿ ಜಿನಾತಿ,
Sabbaratiṃ dhammarati jināti,
ತಣ್ಹಕ್ಖಯೋ ಸಬ್ಬದುಕ್ಖಂ ಜಿನಾತೀ’’ತಿ॥ (ಧ॰ ಪ॰ ೩೫೪)। ದುತಿಯಂ।
Taṇhakkhayo sabbadukkhaṃ jinātī’’ti. (dha. pa. 354); Dutiyaṃ;
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೨. ಕಿಂದದಸುತ್ತಂ • 2. Kiṃdadasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೨. ಕಿಂದದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Kiṃdadasuttavaṇṇanā