Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්තනිකාය (අට්ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
2. කිංදදසුත්තවණ්ණනා
2. Kiṃdadasuttavaṇṇanā
42. දුතියෙ අන්නදොති යස්මා අතිබලවාපි ද්වෙ තීණි භත්තානි අභුත්වා උට්ඨාතුං න සක්කොති, භුත්වා පන දුබ්බලොපි හුත්වා බලසම්පන්නො හොති, තස්මා ‘‘අන්නදො බලදො’’ති ආහ. වත්ථදොති යස්මා සුරූපොපි දුච්චොළො වා අචොළො වා විරූපො හොති ඔහීළිතො දුද්දසිකො, වත්ථච්ඡන්නො දෙවපුත්තො විය සොභති , තස්මා ‘‘වත්ථදො හොති වණ්ණදො’’ති ආහ. යානදොති හත්ථියානාදීනං දායකො. තෙසු පන –
42. Dutiye annadoti yasmā atibalavāpi dve tīṇi bhattāni abhutvā uṭṭhātuṃ na sakkoti, bhutvā pana dubbalopi hutvā balasampanno hoti, tasmā ‘‘annado balado’’ti āha. Vatthadoti yasmā surūpopi duccoḷo vā acoḷo vā virūpo hoti ohīḷito duddasiko, vatthacchanno devaputto viya sobhati , tasmā ‘‘vatthado hoti vaṇṇado’’ti āha. Yānadoti hatthiyānādīnaṃ dāyako. Tesu pana –
‘‘න හත්ථියානං සමණස්ස කප්පති,
‘‘Na hatthiyānaṃ samaṇassa kappati,
න අස්සයානං, න රථෙන යාතුං;
Na assayānaṃ, na rathena yātuṃ;
ඉදඤ්ච යානං සමණස්ස කප්පති,
Idañca yānaṃ samaṇassa kappati,
උපාහනා රක්ඛතො සීලඛන්ධ’’න්ති.
Upāhanā rakkhato sīlakhandha’’nti.
තස්මා ඡත්තුපාහනකත්තරයට්ඨිමඤ්චපීඨානං දායකො, යො ච මග්ගං සොධෙති, නිස්සෙණිං කරොති, සෙතුං කරොති, නාවං පටියාදෙති, සබ්බොපි යානදොව හොති. සුඛදො හොතීති යානස්ස සුඛාවහනතො සුඛදො නාම හොති. චක්ඛුදොති අන්ධකාරෙ චක්ඛුමන්තානම්පි රූපදස්සනාභාවතො දීපදො චක්ඛුදො නාම හොති, අනුරුද්ධත්ථෙරො විය දිබ්බචක්ඛු සම්පදම්පි ලභති.
Tasmā chattupāhanakattarayaṭṭhimañcapīṭhānaṃ dāyako, yo ca maggaṃ sodheti, nisseṇiṃ karoti, setuṃ karoti, nāvaṃ paṭiyādeti, sabbopi yānadova hoti. Sukhado hotīti yānassa sukhāvahanato sukhado nāma hoti. Cakkhudoti andhakāre cakkhumantānampi rūpadassanābhāvato dīpado cakkhudo nāma hoti, anuruddhatthero viya dibbacakkhu sampadampi labhati.
සබ්බදදො හොතීති සබ්බෙසංයෙව බලාදීනං දායකො හොති. ද්වෙ තයො ගාමෙ පිණ්ඩාය චරිත්වා කිඤ්චි අලද්ධා ආගතස්සාපි සීතලාය පොක්ඛරණියා න්හායිත්වා පතිස්සයං පවිසිත්වා මුහුත්තං මඤ්චෙ නිපජ්ජිත්වා උට්ඨාය නිසින්නස්ස හි කායෙ බලං ආහරිත්වා පක්ඛිත්තං විය හොති. බහි විචරන්තස්ස ච කායෙ වණ්ණායතනං වාතාතපෙහි ඣායති, පතිස්සයං පවිසිත්වා ද්වාරං පිධාය මුහුත්තං නිපන්නස්ස ච විසභාගසන්තති වූපසම්මති, සභාගසන්තති ඔක්කමති, වණ්ණායතනං ආහරිත්වා පක්ඛිත්තං විය හොති. බහි විචරන්තස්ස පාදෙ කණ්ටකො විජ්ඣති, ඛාණු පහරති, සරීසපාදිපරිස්සයො චෙව චොරභයඤ්ච උප්පජ්ජති, පතිස්සයං පවිසිත්වා ද්වාරං පිධාය නිපන්නස්ස සබ්බෙතෙ පරිස්සයා න හොන්ති, ධම්මං සජ්ඣායන්තස්ස ධම්මපීතිසුඛං, කම්මට්ඨානං මනසිකරොන්තස්ස උපසමසුඛං උප්පජ්ජති. තථා බහි විචරන්තස්ස ච සෙදා මුච්චන්ති, අක්ඛීනි ඵන්දන්ති, සෙනාසනං පවිසනක්ඛණෙ කූපෙ ඔතිණ්ණො විය හොති, මඤ්චපීඨාදීනි න පඤ්ඤායන්ති. මුහුත්තං නිසින්නස්ස පන අක්ඛිපසාදො ආහරිත්වා පක්ඛිත්තො විය හොති, ද්වාරකවාටවාතපානමඤ්චපීඨාදීනි පඤ්ඤායන්ති. තෙන වුත්තං – ‘‘සො ච සබ්බදදො හොති, යො දදාති උපස්සය’’න්ති.
Sabbadado hotīti sabbesaṃyeva balādīnaṃ dāyako hoti. Dve tayo gāme piṇḍāya caritvā kiñci aladdhā āgatassāpi sītalāya pokkharaṇiyā nhāyitvā patissayaṃ pavisitvā muhuttaṃ mañce nipajjitvā uṭṭhāya nisinnassa hi kāye balaṃ āharitvā pakkhittaṃ viya hoti. Bahi vicarantassa ca kāye vaṇṇāyatanaṃ vātātapehi jhāyati, patissayaṃ pavisitvā dvāraṃ pidhāya muhuttaṃ nipannassa ca visabhāgasantati vūpasammati, sabhāgasantati okkamati, vaṇṇāyatanaṃ āharitvā pakkhittaṃ viya hoti. Bahi vicarantassa pāde kaṇṭako vijjhati, khāṇu paharati, sarīsapādiparissayo ceva corabhayañca uppajjati, patissayaṃ pavisitvā dvāraṃ pidhāya nipannassa sabbete parissayā na honti, dhammaṃ sajjhāyantassa dhammapītisukhaṃ, kammaṭṭhānaṃ manasikarontassa upasamasukhaṃ uppajjati. Tathā bahi vicarantassa ca sedā muccanti, akkhīni phandanti, senāsanaṃ pavisanakkhaṇe kūpe otiṇṇo viya hoti, mañcapīṭhādīni na paññāyanti. Muhuttaṃ nisinnassa pana akkhipasādo āharitvā pakkhitto viya hoti, dvārakavāṭavātapānamañcapīṭhādīni paññāyanti. Tena vuttaṃ – ‘‘so ca sabbadado hoti, yo dadāti upassaya’’nti.
අමතංදදො ච සො හොතීති පණීතභොජනස්ස පත්තං පූරෙන්තො විය අමරණදානං නාම දෙති. යො ධම්මමනුසාසතීති යො ධම්මං අනුසාසති, අට්ඨකථං කථෙති, පාළිං වාචෙති, පුච්ඡිතපඤ්හං විස්සජ්ජෙති, කම්මට්ඨානං ආචික්ඛති, ධම්මස්සවනං කරොති, සබ්බොපෙස ධම්මං අනුසාසති නාම. සබ්බදානානඤ්ච ඉදං ධම්මදානමෙව අග්ගන්ති වෙදිතබ්බං. වුත්තම්පි චෙතං –
Amataṃdado ca so hotīti paṇītabhojanassa pattaṃ pūrento viya amaraṇadānaṃ nāma deti. Yo dhammamanusāsatīti yo dhammaṃ anusāsati, aṭṭhakathaṃ katheti, pāḷiṃ vāceti, pucchitapañhaṃ vissajjeti, kammaṭṭhānaṃ ācikkhati, dhammassavanaṃ karoti, sabbopesa dhammaṃ anusāsati nāma. Sabbadānānañca idaṃ dhammadānameva agganti veditabbaṃ. Vuttampi cetaṃ –
‘‘සබ්බදානං ධම්මදානං ජිනාති,
‘‘Sabbadānaṃ dhammadānaṃ jināti,
සබ්බරසං ධම්මරසො ජිනාති;
Sabbarasaṃ dhammaraso jināti;
සබ්බරතිං ධම්මරති ජිනාති,
Sabbaratiṃ dhammarati jināti,
තණ්හක්ඛයො සබ්බදුක්ඛං ජිනාතී’’ති. (ධ. ප. 354); දුතියං;
Taṇhakkhayo sabbadukkhaṃ jinātī’’ti. (dha. pa. 354); Dutiyaṃ;
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 2. කිංදදසුත්තං • 2. Kiṃdadasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 2. කිංදදසුත්තවණ්ණනා • 2. Kiṃdadasuttavaṇṇanā