Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੨. ਕਿਂਦਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
2. Kiṃdadasuttavaṇṇanā
੪੨. ਦੁਤਿਯੇ ਅਨ੍ਨਦੋਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਤਿਬਲવਾਪਿ ਦ੍વੇ ਤੀਣਿ ਭਤ੍ਤਾਨਿ ਅਭੁਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਭੁਤ੍વਾ ਪਨ ਦੁਬ੍ਬਲੋਪਿ ਹੁਤ੍વਾ ਬਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਨ੍ਨਦੋ ਬਲਦੋ’’ਤਿ ਆਹ। વਤ੍ਥਦੋਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸੁਰੂਪੋਪਿ ਦੁਚ੍ਚੋਲ਼ੋ વਾ ਅਚੋਲ਼ੋ વਾ વਿਰੂਪੋ ਹੋਤਿ ਓਹੀਲ਼ਿਤੋ ਦੁਦ੍ਦਸਿਕੋ, વਤ੍ਥਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ વਿਯ ਸੋਭਤਿ , ਤਸ੍ਮਾ ‘‘વਤ੍ਥਦੋ ਹੋਤਿ વਣ੍ਣਦੋ’’ਤਿ ਆਹ। ਯਾਨਦੋਤਿ ਹਤ੍ਥਿਯਾਨਾਦੀਨਂ ਦਾਯਕੋ। ਤੇਸੁ ਪਨ –
42. Dutiye annadoti yasmā atibalavāpi dve tīṇi bhattāni abhutvā uṭṭhātuṃ na sakkoti, bhutvā pana dubbalopi hutvā balasampanno hoti, tasmā ‘‘annado balado’’ti āha. Vatthadoti yasmā surūpopi duccoḷo vā acoḷo vā virūpo hoti ohīḷito duddasiko, vatthacchanno devaputto viya sobhati , tasmā ‘‘vatthado hoti vaṇṇado’’ti āha. Yānadoti hatthiyānādīnaṃ dāyako. Tesu pana –
‘‘ਨ ਹਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਤਿ,
‘‘Na hatthiyānaṃ samaṇassa kappati,
ਨ ਅਸ੍ਸਯਾਨਂ, ਨ ਰਥੇਨ ਯਾਤੁਂ।
Na assayānaṃ, na rathena yātuṃ;
ਇਦਞ੍ਚ ਯਾਨਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਤਿ,
Idañca yānaṃ samaṇassa kappati,
ਉਪਾਹਨਾ ਰਕ੍ਖਤੋ ਸੀਲਖਨ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ॥
Upāhanā rakkhato sīlakhandha’’nti.
ਤਸ੍ਮਾ ਛਤ੍ਤੁਪਾਹਨਕਤ੍ਤਰਯਟ੍ਠਿਮਞ੍ਚਪੀਠਾਨਂ ਦਾਯਕੋ, ਯੋ ਚ ਮਗ੍ਗਂ ਸੋਧੇਤਿ, ਨਿਸ੍ਸੇਣਿਂ ਕਰੋਤਿ, ਸੇਤੁਂ ਕਰੋਤਿ, ਨਾવਂ ਪਟਿਯਾਦੇਤਿ, ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਯਾਨਦੋવ ਹੋਤਿ। ਸੁਖਦੋ ਹੋਤੀਤਿ ਯਾਨਸ੍ਸ ਸੁਖਾવਹਨਤੋ ਸੁਖਦੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਚਕ੍ਖੁਦੋਤਿ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਚਕ੍ਖੁਮਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਰੂਪਦਸ੍ਸਨਾਭਾવਤੋ ਦੀਪਦੋ ਚਕ੍ਖੁਦੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੋ વਿਯ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ ਸਮ੍ਪਦਮ੍ਪਿ ਲਭਤਿ।
Tasmā chattupāhanakattarayaṭṭhimañcapīṭhānaṃ dāyako, yo ca maggaṃ sodheti, nisseṇiṃ karoti, setuṃ karoti, nāvaṃ paṭiyādeti, sabbopi yānadova hoti. Sukhado hotīti yānassa sukhāvahanato sukhado nāma hoti. Cakkhudoti andhakāre cakkhumantānampi rūpadassanābhāvato dīpado cakkhudo nāma hoti, anuruddhatthero viya dibbacakkhu sampadampi labhati.
ਸਬ੍ਬਦਦੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂਯੇવ ਬਲਾਦੀਨਂ ਦਾਯਕੋ ਹੋਤਿ। ਦ੍વੇ ਤਯੋ ਗਾਮੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਲਦ੍ਧਾ ਆਗਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸੀਤਲਾਯ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਨ੍ਹਾਯਿਤ੍વਾ ਪਤਿਸ੍ਸਯਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਮਞ੍ਚੇ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਹਿ ਕਾਯੇ ਬਲਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ વਿਯ ਹੋਤਿ। ਬਹਿ વਿਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਕਾਯੇ વਣ੍ਣਾਯਤਨਂ વਾਤਾਤਪੇਹਿ ਝਾਯਤਿ, ਪਤਿਸ੍ਸਯਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਦ੍વਾਰਂ ਪਿਧਾਯ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਨਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ વਿਸਭਾਗਸਨ੍ਤਤਿ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ, ਸਭਾਗਸਨ੍ਤਤਿ ਓਕ੍ਕਮਤਿ, વਣ੍ਣਾਯਤਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ વਿਯ ਹੋਤਿ। ਬਹਿ વਿਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਦੇ ਕਣ੍ਟਕੋ વਿਜ੍ਝਤਿ, ਖਾਣੁ ਪਹਰਤਿ, ਸਰੀਸਪਾਦਿਪਰਿਸ੍ਸਯੋ ਚੇવ ਚੋਰਭਯਞ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਪਤਿਸ੍ਸਯਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਦ੍વਾਰਂ ਪਿਧਾਯ ਨਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬੇਤੇ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਸਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਪੀਤਿਸੁਖਂ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਸਮਸੁਖਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਤਥਾ ਬਹਿ વਿਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਸੇਦਾ ਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਫਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਸੇਨਾਸਨਂ ਪવਿਸਨਕ੍ਖਣੇ ਕੂਪੇ ਓਤਿਣ੍ਣੋ વਿਯ ਹੋਤਿ, ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦੀਨਿ ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ। ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਨ ਅਕ੍ਖਿਪਸਾਦੋ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ વਿਯ ਹੋਤਿ, ਦ੍વਾਰਕવਾਟવਾਤਪਾਨਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦੀਨਿ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸੋ ਚ ਸਬ੍ਬਦਦੋ ਹੋਤਿ, ਯੋ ਦਦਾਤਿ ਉਪਸ੍ਸਯ’’ਨ੍ਤਿ।
Sabbadado hotīti sabbesaṃyeva balādīnaṃ dāyako hoti. Dve tayo gāme piṇḍāya caritvā kiñci aladdhā āgatassāpi sītalāya pokkharaṇiyā nhāyitvā patissayaṃ pavisitvā muhuttaṃ mañce nipajjitvā uṭṭhāya nisinnassa hi kāye balaṃ āharitvā pakkhittaṃ viya hoti. Bahi vicarantassa ca kāye vaṇṇāyatanaṃ vātātapehi jhāyati, patissayaṃ pavisitvā dvāraṃ pidhāya muhuttaṃ nipannassa ca visabhāgasantati vūpasammati, sabhāgasantati okkamati, vaṇṇāyatanaṃ āharitvā pakkhittaṃ viya hoti. Bahi vicarantassa pāde kaṇṭako vijjhati, khāṇu paharati, sarīsapādiparissayo ceva corabhayañca uppajjati, patissayaṃ pavisitvā dvāraṃ pidhāya nipannassa sabbete parissayā na honti, dhammaṃ sajjhāyantassa dhammapītisukhaṃ, kammaṭṭhānaṃ manasikarontassa upasamasukhaṃ uppajjati. Tathā bahi vicarantassa ca sedā muccanti, akkhīni phandanti, senāsanaṃ pavisanakkhaṇe kūpe otiṇṇo viya hoti, mañcapīṭhādīni na paññāyanti. Muhuttaṃ nisinnassa pana akkhipasādo āharitvā pakkhitto viya hoti, dvārakavāṭavātapānamañcapīṭhādīni paññāyanti. Tena vuttaṃ – ‘‘so ca sabbadado hoti, yo dadāti upassaya’’nti.
ਅਮਤਂਦਦੋ ਚ ਸੋ ਹੋਤੀਤਿ ਪਣੀਤਭੋਜਨਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਨ੍ਤੋ વਿਯ ਅਮਰਣਦਾਨਂ ਨਾਮ ਦੇਤਿ। ਯੋ ਧਮ੍ਮਮਨੁਸਾਸਤੀਤਿ ਯੋ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਸਾਸਤਿ, ਅਟ੍ਠਕਥਂ ਕਥੇਤਿ, ਪਾਲ਼ਿਂ વਾਚੇਤਿ, ਪੁਚ੍ਛਿਤਪਞ੍ਹਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਤਿ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸવਨਂ ਕਰੋਤਿ, ਸਬ੍ਬੋਪੇਸ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਸਾਸਤਿ ਨਾਮ। ਸਬ੍ਬਦਾਨਾਨਞ੍ਚ ਇਦਂ ਧਮ੍ਮਦਾਨਮੇવ ਅਗ੍ਗਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ –
Amataṃdado ca so hotīti paṇītabhojanassa pattaṃ pūrento viya amaraṇadānaṃ nāma deti. Yo dhammamanusāsatīti yo dhammaṃ anusāsati, aṭṭhakathaṃ katheti, pāḷiṃ vāceti, pucchitapañhaṃ vissajjeti, kammaṭṭhānaṃ ācikkhati, dhammassavanaṃ karoti, sabbopesa dhammaṃ anusāsati nāma. Sabbadānānañca idaṃ dhammadānameva agganti veditabbaṃ. Vuttampi cetaṃ –
‘‘ਸਬ੍ਬਦਾਨਂ ਧਮ੍ਮਦਾਨਂ ਜਿਨਾਤਿ,
‘‘Sabbadānaṃ dhammadānaṃ jināti,
ਸਬ੍ਬਰਸਂ ਧਮ੍ਮਰਸੋ ਜਿਨਾਤਿ।
Sabbarasaṃ dhammaraso jināti;
ਸਬ੍ਬਰਤਿਂ ਧਮ੍ਮਰਤਿ ਜਿਨਾਤਿ,
Sabbaratiṃ dhammarati jināti,
ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯੋ ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਂ ਜਿਨਾਤੀ’’ਤਿ॥ (ਧ॰ ਪ॰ ੩੫੪)। ਦੁਤਿਯਂ।
Taṇhakkhayo sabbadukkhaṃ jinātī’’ti. (dha. pa. 354); Dutiyaṃ;
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੨. ਕਿਂਦਦਸੁਤ੍ਤਂ • 2. Kiṃdadasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੨. ਕਿਂਦਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Kiṃdadasuttavaṇṇanā