Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౮. కింసుకోపమసుత్తం
8. Kiṃsukopamasuttaṃ
౨౪౫. అథ ఖో అఞ్ఞతరో భిక్ఖు యేనఞ్ఞతరో భిక్ఖు తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా తం భిక్ఖుం ఏతదవోచ – ‘‘కిత్తావతా ను ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖునో దస్సనం సువిసుద్ధం హోతీ’’తి? ‘‘యతో ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖు ఛన్నం ఫస్సాయతనానం సముదయఞ్చ అత్థఙ్గమఞ్చ యథాభూతం పజానాతి, ఏత్తావతా ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖునో దస్సనం సువిసుద్ధం హోతీ’’తి.
245. Atha kho aññataro bhikkhu yenaññataro bhikkhu tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘kittāvatā nu kho, āvuso, bhikkhuno dassanaṃ suvisuddhaṃ hotī’’ti? ‘‘Yato kho, āvuso, bhikkhu channaṃ phassāyatanānaṃ samudayañca atthaṅgamañca yathābhūtaṃ pajānāti, ettāvatā kho, āvuso, bhikkhuno dassanaṃ suvisuddhaṃ hotī’’ti.
అథ ఖో సో భిక్ఖు అసన్తుట్ఠో తస్స భిక్ఖుస్స పఞ్హవేయ్యాకరణేన 1, యేనఞ్ఞతరో భిక్ఖు తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా తం భిక్ఖుం ఏతదవోచ – ‘‘కిత్తావతా ను ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖునో దస్సనం సువిసుద్ధం హోతీ’’తి? ‘‘యతో ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖు పఞ్చన్నం ఉపాదానక్ఖన్ధానం సముదయఞ్చ అత్థఙ్గమఞ్చ యథాభూతం పజానాతి, ఏత్తావతా ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖునో దస్సనం సువిసుద్ధం హోతీ’’తి.
Atha kho so bhikkhu asantuṭṭho tassa bhikkhussa pañhaveyyākaraṇena 2, yenaññataro bhikkhu tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘kittāvatā nu kho, āvuso, bhikkhuno dassanaṃ suvisuddhaṃ hotī’’ti? ‘‘Yato kho, āvuso, bhikkhu pañcannaṃ upādānakkhandhānaṃ samudayañca atthaṅgamañca yathābhūtaṃ pajānāti, ettāvatā kho, āvuso, bhikkhuno dassanaṃ suvisuddhaṃ hotī’’ti.
అథ ఖో సో భిక్ఖు అసన్తుట్ఠో తస్స భిక్ఖుస్స పఞ్హవేయ్యాకరణేన, యేనఞ్ఞతరో భిక్ఖు తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా తం భిక్ఖుం ఏతదవోచ – ‘‘కిత్తావతా ను ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖునో దస్సనం సువిసుద్ధం హోతీ’’తి? ‘‘యతో ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖు చతున్నం మహాభూతానం సముదయఞ్చ అత్థఙ్గమఞ్చ యథాభూతం పజానాతి, ఏత్తావతా ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖునో దస్సనం సువిసుద్ధం హోతీ’’తి.
Atha kho so bhikkhu asantuṭṭho tassa bhikkhussa pañhaveyyākaraṇena, yenaññataro bhikkhu tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘kittāvatā nu kho, āvuso, bhikkhuno dassanaṃ suvisuddhaṃ hotī’’ti? ‘‘Yato kho, āvuso, bhikkhu catunnaṃ mahābhūtānaṃ samudayañca atthaṅgamañca yathābhūtaṃ pajānāti, ettāvatā kho, āvuso, bhikkhuno dassanaṃ suvisuddhaṃ hotī’’ti.
అథ ఖో సో భిక్ఖు అసన్తుట్ఠో తస్స భిక్ఖుస్స పఞ్హవేయ్యాకరణేన, యేనఞ్ఞతరో భిక్ఖు తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా తం భిక్ఖుం ఏతదవోచ – ‘‘కిత్తావతా ను ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖునో దస్సనం సువిసుద్ధం హోతీ’’తి? ‘‘యతో ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖు యం కిఞ్చి సముదయధమ్మం , సబ్బం తం నిరోధధమ్మన్తి యథాభూతం పజానాతి, ఏత్తావతా, ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖునో దస్సనం సువిసుద్ధం హోతీ’’తి.
Atha kho so bhikkhu asantuṭṭho tassa bhikkhussa pañhaveyyākaraṇena, yenaññataro bhikkhu tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘kittāvatā nu kho, āvuso, bhikkhuno dassanaṃ suvisuddhaṃ hotī’’ti? ‘‘Yato kho, āvuso, bhikkhu yaṃ kiñci samudayadhammaṃ , sabbaṃ taṃ nirodhadhammanti yathābhūtaṃ pajānāti, ettāvatā, kho, āvuso, bhikkhuno dassanaṃ suvisuddhaṃ hotī’’ti.
అథ ఖో సో భిక్ఖు అసన్తుట్ఠో తస్స భిక్ఖుస్స పఞ్హవేయ్యాకరణేన, యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఇధాహం, భన్తే, యేనఞ్ఞతరో భిక్ఖు తేనుపసఙ్కమిం; ఉపసఙ్కమిత్వా తం భిక్ఖుం ఏతదవోచం – కిత్తావతా ను ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖునో దస్సనం సువిసుద్ధం హోతీ’తి? ఏవం వుత్తే, భన్తే, సో భిక్ఖు మం ఏతదవోచ – ‘యతో ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖు ఛన్నం ఫస్సాయతనానం సముదయఞ్చ అత్థఙ్గమఞ్చ యథాభూతం పజానాతి, ఏత్తావతా ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖునో దస్సనం సువిసుద్ధం హోతీ’తి. అథ ఖ్వాహం, భన్తే, అసన్తుట్ఠో తస్స భిక్ఖుస్స పఞ్హవేయ్యాకరణేన , యేనఞ్ఞతరో భిక్ఖు తేనుపసఙ్కమిం; ఉపసఙ్కమిత్వా తం భిక్ఖుం ఏతదవోచం – ‘కిత్తావతా ను ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖునో దస్సనం సువిసుద్ధం హోతీ’తి? ఏవం వుత్తే, భన్తే, సో భిక్ఖు మం ఏతదవోచ – ‘యతో ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖు పఞ్చన్నం ఉపాదానక్ఖన్ధానం…పే॰… చతున్నం మహాభూతానం సముదయఞ్చ అత్థఙ్గమఞ్చ యథాభూతం పజానాతి…పే॰… యం కిఞ్చి సముదయధమ్మం, సబ్బం తం నిరోధధమ్మన్తి యథాభూతం పజానాతి, ఏత్తావతా ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖునో దస్సనం సువిసుద్ధం హోతీ’తి. అథ ఖ్వాహం, భన్తే, అసన్తుట్ఠో తస్స భిక్ఖుస్స పఞ్హవేయ్యాకరణేన యేన భగవా తేనుపసఙ్కమిం ( ) 3. కిత్తావతా ను ఖో, భన్తే, భిక్ఖునో దస్సనం సువిసుద్ధం హోతీ’’తి?
Atha kho so bhikkhu asantuṭṭho tassa bhikkhussa pañhaveyyākaraṇena, yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idhāhaṃ, bhante, yenaññataro bhikkhu tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā taṃ bhikkhuṃ etadavocaṃ – kittāvatā nu kho, āvuso, bhikkhuno dassanaṃ suvisuddhaṃ hotī’ti? Evaṃ vutte, bhante, so bhikkhu maṃ etadavoca – ‘yato kho, āvuso, bhikkhu channaṃ phassāyatanānaṃ samudayañca atthaṅgamañca yathābhūtaṃ pajānāti, ettāvatā kho, āvuso, bhikkhuno dassanaṃ suvisuddhaṃ hotī’ti. Atha khvāhaṃ, bhante, asantuṭṭho tassa bhikkhussa pañhaveyyākaraṇena , yenaññataro bhikkhu tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā taṃ bhikkhuṃ etadavocaṃ – ‘kittāvatā nu kho, āvuso, bhikkhuno dassanaṃ suvisuddhaṃ hotī’ti? Evaṃ vutte, bhante, so bhikkhu maṃ etadavoca – ‘yato kho, āvuso, bhikkhu pañcannaṃ upādānakkhandhānaṃ…pe… catunnaṃ mahābhūtānaṃ samudayañca atthaṅgamañca yathābhūtaṃ pajānāti…pe… yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhammanti yathābhūtaṃ pajānāti, ettāvatā kho, āvuso, bhikkhuno dassanaṃ suvisuddhaṃ hotī’ti. Atha khvāhaṃ, bhante, asantuṭṭho tassa bhikkhussa pañhaveyyākaraṇena yena bhagavā tenupasaṅkamiṃ ( ) 4. Kittāvatā nu kho, bhante, bhikkhuno dassanaṃ suvisuddhaṃ hotī’’ti?
‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖు, పురిసస్స కింసుకో అదిట్ఠపుబ్బో అస్స. సో యేనఞ్ఞతరో పురిసో కింసుకస్స దస్సావీ తేనుపసఙ్కమేయ్య. ఉపసఙ్కమిత్వా తం పురిసం ఏవం వదేయ్య – ‘కీదిసో, భో పురిస, కింసుకో’తి? సో ఏవం వదేయ్య – ‘కాళకో ఖో, అమ్భో పురిస, కింసుకో – సేయ్యథాపి ఝామఖాణూ’తి. తేన ఖో పన, భిక్ఖు, సమయేన తాదిసోవస్స కింసుకో యథాపి 5 తస్స పురిసస్స దస్సనం. అథ ఖో, సో భిక్ఖు, పురిసో అసన్తుట్ఠో తస్స పురిసస్స పఞ్హవేయ్యాకరణేన, యేనఞ్ఞతరో పురిసో కింసుకస్స దస్సావీ తేనుపసఙ్కమేయ్య; ఉపసఙ్కమిత్వా తం పురిసం ఏవం వదేయ్య – ‘కీదిసో , భో పురిస, కింసుకో’తి? సో ఏవం వదేయ్య – ‘లోహితకో ఖో, అమ్భో పురిస, కింసుకో – సేయ్యథాపి మంసపేసీ’తి. తేన ఖో పన, భిక్ఖు, సమయేన తాదిసోవస్స కింసుకో యథాపి తస్స పురిసస్స దస్సనం. అథ ఖో సో భిక్ఖు పురిసో అసన్తుట్ఠో తస్స పురిసస్స పఞ్హవేయ్యాకరణేన, యేనఞ్ఞతరో పురిసో కింసుకస్స దస్సావీ తేనుపసఙ్కమేయ్య ; ఉపసఙ్కమిత్వా తం పురిసం ఏవం వదేయ్య – ‘కీదిసో, భో పురిస, కింసుకో’తి? సో ఏవం వదేయ్య – ‘ఓచీరకజాతో 6 ఖో, అమ్భో పురిస, కింసుకో ఆదిన్నసిపాటికో – సేయ్యథాపి సిరీసో’తి. తేన ఖో పన, భిక్ఖు, సమయేన తాదిసోవస్స కింసుకో, యథాపి తస్స పురిసస్స దస్సనం. అథ ఖో సో భిక్ఖు పురిసో అసన్తుట్ఠో తస్స పురిసస్స పఞ్హవేయ్యాకరణేన , యేనఞ్ఞతరో పురిసో కింసుకస్స దస్సావీ తేనుపసఙ్కమేయ్య; ఉపసఙ్కమిత్వా తం పురిసం ఏవం వదేయ్య – ‘కీదిసో, భో పురిస, కింసుకో’తి? సో ఏవం వదేయ్య – ‘బహలపత్తపలాసో సన్దచ్ఛాయో 7 ఖో, అమ్భో పురిస, కింసుకో – సేయ్యథాపి నిగ్రోధో’తి. తేన ఖో పన, భిక్ఖు, సమయేన తాదిసోవస్స కింసుకో, యథాపి తస్స పురిసస్స దస్సనం. ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖు, యథా యథా అధిముత్తానం తేసం సప్పురిసానం దస్సనం సువిసుద్ధం హోతి, తథా తథా ఖో తేహి సప్పురిసేహి బ్యాకతం.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhu, purisassa kiṃsuko adiṭṭhapubbo assa. So yenaññataro puriso kiṃsukassa dassāvī tenupasaṅkameyya. Upasaṅkamitvā taṃ purisaṃ evaṃ vadeyya – ‘kīdiso, bho purisa, kiṃsuko’ti? So evaṃ vadeyya – ‘kāḷako kho, ambho purisa, kiṃsuko – seyyathāpi jhāmakhāṇū’ti. Tena kho pana, bhikkhu, samayena tādisovassa kiṃsuko yathāpi 8 tassa purisassa dassanaṃ. Atha kho, so bhikkhu, puriso asantuṭṭho tassa purisassa pañhaveyyākaraṇena, yenaññataro puriso kiṃsukassa dassāvī tenupasaṅkameyya; upasaṅkamitvā taṃ purisaṃ evaṃ vadeyya – ‘kīdiso , bho purisa, kiṃsuko’ti? So evaṃ vadeyya – ‘lohitako kho, ambho purisa, kiṃsuko – seyyathāpi maṃsapesī’ti. Tena kho pana, bhikkhu, samayena tādisovassa kiṃsuko yathāpi tassa purisassa dassanaṃ. Atha kho so bhikkhu puriso asantuṭṭho tassa purisassa pañhaveyyākaraṇena, yenaññataro puriso kiṃsukassa dassāvī tenupasaṅkameyya ; upasaṅkamitvā taṃ purisaṃ evaṃ vadeyya – ‘kīdiso, bho purisa, kiṃsuko’ti? So evaṃ vadeyya – ‘ocīrakajāto 9 kho, ambho purisa, kiṃsuko ādinnasipāṭiko – seyyathāpi sirīso’ti. Tena kho pana, bhikkhu, samayena tādisovassa kiṃsuko, yathāpi tassa purisassa dassanaṃ. Atha kho so bhikkhu puriso asantuṭṭho tassa purisassa pañhaveyyākaraṇena , yenaññataro puriso kiṃsukassa dassāvī tenupasaṅkameyya; upasaṅkamitvā taṃ purisaṃ evaṃ vadeyya – ‘kīdiso, bho purisa, kiṃsuko’ti? So evaṃ vadeyya – ‘bahalapattapalāso sandacchāyo 10 kho, ambho purisa, kiṃsuko – seyyathāpi nigrodho’ti. Tena kho pana, bhikkhu, samayena tādisovassa kiṃsuko, yathāpi tassa purisassa dassanaṃ. Evameva kho, bhikkhu, yathā yathā adhimuttānaṃ tesaṃ sappurisānaṃ dassanaṃ suvisuddhaṃ hoti, tathā tathā kho tehi sappurisehi byākataṃ.
‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖు, రఞ్ఞో పచ్చన్తిమం నగరం దళ్హుద్ధాపం 11 దళ్హపాకారతోరణం ఛద్వారం. తత్రస్స దోవారికో పణ్డితో బ్యత్తో మేధావీ, అఞ్ఞాతానం నివారేతా, ఞాతానం పవేసేతా. పురత్థిమాయ దిసాయ ఆగన్త్వా సీఘం దూతయుగం తం దోవారికం ఏవం వదేయ్య – ‘కహం, భో పురిస, ఇమస్స నగరస్స నగరస్సామీ’తి? సో ఏవం వదేయ్య – ‘ఏసో, భన్తే, మజ్ఝే సిఙ్ఘాటకే నిసిన్నో’తి. అథ ఖో తం సీఘం దూతయుగం నగరస్సామికస్స యథాభూతం వచనం నియ్యాతేత్వా యథాగతమగ్గం పటిపజ్జేయ్య. పచ్ఛిమాయ దిసాయ ఆగన్త్వా సీఘం దూతయుగం…పే॰… ఉత్తరాయ దిసాయ… దక్ఖిణాయ దిసాయ ఆగన్త్వా సీఘం దూతయుగం తం దోవారికం ఏవం వదేయ్య – ‘కహం, భో పురిస, ఇమస్స నగరస్సామీ’తి? సో ఏవం వదేయ్య – ‘ఏసో, భన్తే, మజ్ఝే సిఙ్ఘాటకే నిసిన్నో’తి. అథ ఖో తం సీఘం దూతయుగం నగరస్సామికస్స యథాభూతం వచనం నియ్యాతేత్వా యథాగతమగ్గం పటిపజ్జేయ్య.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhu, rañño paccantimaṃ nagaraṃ daḷhuddhāpaṃ 12 daḷhapākāratoraṇaṃ chadvāraṃ. Tatrassa dovāriko paṇḍito byatto medhāvī, aññātānaṃ nivāretā, ñātānaṃ pavesetā. Puratthimāya disāya āgantvā sīghaṃ dūtayugaṃ taṃ dovārikaṃ evaṃ vadeyya – ‘kahaṃ, bho purisa, imassa nagarassa nagarassāmī’ti? So evaṃ vadeyya – ‘eso, bhante, majjhe siṅghāṭake nisinno’ti. Atha kho taṃ sīghaṃ dūtayugaṃ nagarassāmikassa yathābhūtaṃ vacanaṃ niyyātetvā yathāgatamaggaṃ paṭipajjeyya. Pacchimāya disāya āgantvā sīghaṃ dūtayugaṃ…pe… uttarāya disāya… dakkhiṇāya disāya āgantvā sīghaṃ dūtayugaṃ taṃ dovārikaṃ evaṃ vadeyya – ‘kahaṃ, bho purisa, imassa nagarassāmī’ti? So evaṃ vadeyya – ‘eso, bhante, majjhe siṅghāṭake nisinno’ti. Atha kho taṃ sīghaṃ dūtayugaṃ nagarassāmikassa yathābhūtaṃ vacanaṃ niyyātetvā yathāgatamaggaṃ paṭipajjeyya.
‘‘ఉపమా ఖో మ్యాయం, భిక్ఖు, కతా అత్థస్స విఞ్ఞాపనాయ. అయఞ్చేత్థ అత్థో – ‘నగర’న్తి ఖో, భిక్ఖు, ఇమస్సేతం చాతుమహాభూతికస్స కాయస్స అధివచనం మాతాపేత్తికసమ్భవస్స ఓదనకుమ్మాసూపచయస్స అనిచ్చుచ్ఛాదనపరిమద్దనభేదనవిద్ధంసనధమ్మస్స. ‘ఛ ద్వారా’తి ఖో, భిక్ఖు, ఛన్నేతం అజ్ఝత్తికానం ఆయతనానం అధివచనం. ‘దోవారికో’తి ఖో, భిక్ఖు, సతియా ఏతం అధివచనం. ‘సీఘం దూతయుగ’న్తి ఖో, భిక్ఖు, సమథవిపస్సనానేతం అధివచనం. ‘నగరస్సామీ’తి ఖో, భిక్ఖు, విఞ్ఞాణస్సేతం అధివచనం. ‘మజ్ఝే సిఙ్ఘాటకో’తి ఖో , భిక్ఖు, చతున్నేతం మహాభూతానం అధివచనం – పథవీధాతుయా, ఆపోధాతుయా, తేజోధాతుయా, వాయోధాతుయా. ‘యథాభూతం వచన’న్తి ఖో, భిక్ఖు, నిబ్బానస్సేతం అధివచనం. ‘యథాగతమగ్గో’తి ఖో, భిక్ఖు, అరియస్సేతం అట్ఠఙ్గికస్స మగ్గస్స అధివచనం, సేయ్యథిదం – సమ్మాదిట్ఠియా…పే॰… సమ్మాసమాధిస్సా’’తి. అట్ఠమం.
‘‘Upamā kho myāyaṃ, bhikkhu, katā atthassa viññāpanāya. Ayañcettha attho – ‘nagara’nti kho, bhikkhu, imassetaṃ cātumahābhūtikassa kāyassa adhivacanaṃ mātāpettikasambhavassa odanakummāsūpacayassa aniccucchādanaparimaddanabhedanaviddhaṃsanadhammassa. ‘Cha dvārā’ti kho, bhikkhu, channetaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ. ‘Dovāriko’ti kho, bhikkhu, satiyā etaṃ adhivacanaṃ. ‘Sīghaṃ dūtayuga’nti kho, bhikkhu, samathavipassanānetaṃ adhivacanaṃ. ‘Nagarassāmī’ti kho, bhikkhu, viññāṇassetaṃ adhivacanaṃ. ‘Majjhe siṅghāṭako’ti kho , bhikkhu, catunnetaṃ mahābhūtānaṃ adhivacanaṃ – pathavīdhātuyā, āpodhātuyā, tejodhātuyā, vāyodhātuyā. ‘Yathābhūtaṃ vacana’nti kho, bhikkhu, nibbānassetaṃ adhivacanaṃ. ‘Yathāgatamaggo’ti kho, bhikkhu, ariyassetaṃ aṭṭhaṅgikassa maggassa adhivacanaṃ, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhiyā…pe… sammāsamādhissā’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౮. కింసుకోపమసుత్తవణ్ణనా • 8. Kiṃsukopamasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౮. కింసుకోపమసుత్తవణ్ణనా • 8. Kiṃsukopamasuttavaṇṇanā