Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
൩. കിസാഗോതമീസുത്തവണ്ണനാ
3. Kisāgotamīsuttavaṇṇanā
൧൬൪. ‘‘കിസാഗോതമീ’’തി ഏത്ഥ കാ പനായം കിസാഗോതമീ, കിസ്സ അയം ഭിക്ഖുനീ ഹുത്വാ സമണധമ്മം മത്ഥകം പാപേസീതി തമത്ഥം വിഭാവേതും ‘‘പുബ്ബേ കിരാ’’തിആദിമാരദ്ധം. അങ്ഗാരാവാതി അദ്ദാരിട്ഠകവണ്ണഅങ്ഗാരാ ഏവ ജാതാ. ദാരുസാകന്തി അദ്ധമാസകേന ദാരും സാകഞ്ച ആഹരിസ്സാമീതി അന്തരാപണേ അന്തരവീഥിം ഗതാ.
164. ‘‘Kisāgotamī’’ti ettha kā panāyaṃ kisāgotamī, kissa ayaṃ bhikkhunī hutvā samaṇadhammaṃ matthakaṃ pāpesīti tamatthaṃ vibhāvetuṃ ‘‘pubbe kirā’’tiādimāraddhaṃ. Aṅgārāvāti addāriṭṭhakavaṇṇaaṅgārā eva jātā. Dārusākanti addhamāsakena dāruṃ sākañca āharissāmīti antarāpaṇe antaravīthiṃ gatā.
സിദ്ധത്ഥകന്തി സാസപം. സാലായന്തി അനാഥസാലായം. ഖുരഗ്ഗേയേവാതി ഖുരസിഖേ ഏവ, കേസോരോഹനക്ഖണേ ഏവാതി അത്ഥോ.
Siddhatthakanti sāsapaṃ. Sālāyanti anāthasālāyaṃ. Khuraggeyevāti khurasikhe eva, kesorohanakkhaṇe evāti attho.
ഏകമാസീതി ഏത്ഥ മ-കാരോ പദസന്ധികരോ. സംഹിതാവസേന ച പുരിമപദേ വാ രസ്സത്തം. പരപദേ വാ ദീഘത്തന്തി ആഹ ‘‘ഏകാ ആസീ’’തി. ഭാവനപുംസകമേതം ‘‘ഏകമന്തം നിസീദീ’’തിആദീസു വിയ. പുത്തമരണം അന്തം അതീതം ഇദാനി പുത്തമരണസ്സ അഭാവതോ. തേനേവാഹ ‘‘പുത്തമരണം നാമ നത്ഥീ’’തി. പുരിസം ഗവേസിതുന്തി യഥാ മയ്ഹം പുരിസഗവേസനാ നാമ സബ്ബസോ നത്ഥി, തഥാ ഏവ പുത്തഗവേസനാപി നത്ഥി, തസ്മാ മേ പുത്തമരണം ഏതദന്തം, സബ്ബേസു ഖന്ധാദീസു ഭവാദീസു ച തണ്ഹാനന്ദിയാ അഭാവകഥനേന സബ്ബസത്തേസു തണ്ഹാ സബ്ബസോ വിസോസിതാ, തസ്സായേവ കാരകഅവിജ്ജാക്ഖന്ധോ പദാലിതോതി അത്തനോ നിക്കിലേസതം പവേദേന്തീ ഥേരീ സീഹനാദം നദീതി.
Ekamāsīti ettha ma-kāro padasandhikaro. Saṃhitāvasena ca purimapade vā rassattaṃ. Parapade vā dīghattanti āha ‘‘ekā āsī’’ti. Bhāvanapuṃsakametaṃ ‘‘ekamantaṃ nisīdī’’tiādīsu viya. Puttamaraṇaṃ antaṃ atītaṃ idāni puttamaraṇassa abhāvato. Tenevāha ‘‘puttamaraṇaṃ nāma natthī’’ti. Purisaṃ gavesitunti yathā mayhaṃ purisagavesanā nāma sabbaso natthi, tathā eva puttagavesanāpi natthi, tasmā me puttamaraṇaṃ etadantaṃ, sabbesu khandhādīsu bhavādīsu ca taṇhānandiyā abhāvakathanena sabbasattesu taṇhā sabbaso visositā, tassāyeva kārakaavijjākkhandho padālitoti attano nikkilesataṃ pavedentī therī sīhanādaṃ nadīti.
കിസാഗോതമീസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Kisāgotamīsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൩. കിസാഗോതമീസുത്തം • 3. Kisāgotamīsuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൩. കിസാഗോതമീസുത്തവണ്ണനാ • 3. Kisāgotamīsuttavaṇṇanā