| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi |
๒. กิสาโคตมีเถรีอปทานํ
2. Kisāgotamītherīapadānaṃ
๕๕.
55.
‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, สพฺพธมฺมาน ปารคู;
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammāna pāragū;
อิโต สตสหสฺสมฺหิ, กเปฺป อุปฺปชฺชิ นายโกฯ
Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.
๕๖.
56.
‘‘ตทาหํ หํสวติยํ, ชาตา อญฺญตเร กุเล;
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, jātā aññatare kule;
อุเปตฺวา ตํ นรวรํ, สรณํ สมุปาคมิํฯ
Upetvā taṃ naravaraṃ, saraṇaṃ samupāgamiṃ.
๕๗.
57.
‘‘ธมฺมญฺจ ตสฺส อโสฺสสิํ, จตุสจฺจูปสญฺหิตํ;
‘‘Dhammañca tassa assosiṃ, catusaccūpasañhitaṃ;
๕๘.
58.
‘‘ตทา จ ภิกฺขุนิํ วีโร, ลูขจีวรธารินิํ;
‘‘Tadā ca bhikkhuniṃ vīro, lūkhacīvaradhāriniṃ;
ฐเปโนฺต เอตทคฺคมฺหิ, วณฺณยี ปุริสุตฺตโมฯ
Ṭhapento etadaggamhi, vaṇṇayī purisuttamo.
๕๙.
59.
‘‘ชเนตฺวานปฺปกํ ปีติํ, สุตฺวา ภิกฺขุนิยา คุเณ;
‘‘Janetvānappakaṃ pītiṃ, sutvā bhikkhuniyā guṇe;
การํ กตฺวาน พุทฺธสฺส, ยถาสตฺติ ยถาพลํฯ
Kāraṃ katvāna buddhassa, yathāsatti yathābalaṃ.
๖๐.
60.
‘‘นิปจฺจ มุนิวรํ ตํ, ตํ ฐานมภิปตฺถยิํ;
‘‘Nipacca munivaraṃ taṃ, taṃ ṭhānamabhipatthayiṃ;
ตทานุโมทิ สมฺพุโทฺธ, ฐานลาภาย นายโกฯ
Tadānumodi sambuddho, ṭhānalābhāya nāyako.
๖๑.
61.
‘‘‘สตสหสฺสิโต กเปฺป, โอกฺกากกุลสมฺภโว;
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
โคตโม นาม โคเตฺตน, สตฺถา โลเก ภวิสฺสติฯ
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
๖๒.
62.
‘‘‘ตสฺส ธเมฺมสุ ทายาทา, โอรสา ธมฺมนิมฺมิตา;
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādā, orasā dhammanimmitā;
๖๓.
63.
‘‘ตํ สุตฺวา มุทิตา หุตฺวา, ยาวชีวํ ตทา ชินํ;
‘‘Taṃ sutvā muditā hutvā, yāvajīvaṃ tadā jinaṃ;
เมตฺตจิตฺตา ปริจริํ, ปจฺจเยหิ วินายกํฯ
Mettacittā paricariṃ, paccayehi vināyakaṃ.
๖๔.
64.
‘‘เตน กเมฺมน สุกเตน, เจตนาปณิธีหิ จ;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตาวติํสมคจฺฉหํฯ
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
๖๕.
65.
‘‘อิมมฺหิ ภทฺทเก กเปฺป, พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส;
‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;
กสฺสโป นาม โคเตฺตน, อุปฺปชฺชิ วทตํ วโรฯ
Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.
๖๖.
66.
‘‘อุปฎฺฐาโก มเหสิสฺส, ตทา อาสิ นริสฺสโร;
‘‘Upaṭṭhāko mahesissa, tadā āsi narissaro;
กาสิราชา กิกี นาม, พาราณสิปุรุตฺตเมฯ
Kāsirājā kikī nāma, bārāṇasipuruttame.
๖๗.
67.
‘‘ปญฺจมี ตสฺส ธีตาสิํ, ธมฺมา นาเมน วิสฺสุตา;
‘‘Pañcamī tassa dhītāsiṃ, dhammā nāmena vissutā;
ธมฺมํ สุตฺวา ชินคฺคสฺส, ปพฺพชฺชํ สมโรจยิํฯ
Dhammaṃ sutvā jinaggassa, pabbajjaṃ samarocayiṃ.
๖๘.
68.
‘‘อนุชานิ น โน ตาโต, อคาเรว ตทา มยํ;
‘‘Anujāni na no tāto, agāreva tadā mayaṃ;
วีสวสฺสสหสฺสานิ, วิจริมฺห อตนฺทิตาฯ
Vīsavassasahassāni, vicarimha atanditā.
๖๙.
69.
‘‘โกมาริพฺรหฺมจริยํ, ราชกญฺญา สุเขธิตา;
‘‘Komāribrahmacariyaṃ, rājakaññā sukhedhitā;
พุโทฺธปฎฺฐานนิรตา, มุทิตา สตฺต ธีตโรฯ
Buddhopaṭṭhānaniratā, muditā satta dhītaro.
๗๐.
70.
‘‘สมณี สมณคุตฺตา จ, ภิกฺขุนี ภิกฺขุทายิกา;
‘‘Samaṇī samaṇaguttā ca, bhikkhunī bhikkhudāyikā;
ธมฺมา เจว สุธมฺมา จ, สตฺตมี สงฺฆทายิกาฯ
Dhammā ceva sudhammā ca, sattamī saṅghadāyikā.
๗๑.
71.
‘‘เขมา อุปฺปลวณฺณา จ, ปฎาจารา จ กุณฺฑลา;
‘‘Khemā uppalavaṇṇā ca, paṭācārā ca kuṇḍalā;
อหญฺจ ธมฺมทินฺนา จ, วิสาขา โหติ สตฺตมีฯ
Ahañca dhammadinnā ca, visākhā hoti sattamī.
๗๒.
72.
‘‘เตหิ กเมฺมหิ สุกเตหิ, เจตนาปณิธีหิ จ;
‘‘Tehi kammehi sukatehi, cetanāpaṇidhīhi ca;
ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตาวติํสมคจฺฉหํฯ
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
๗๓.
73.
‘‘ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ, ชาตา เสฎฺฐิกุเล อหํ;
‘‘Pacchime ca bhave dāni, jātā seṭṭhikule ahaṃ;
๗๔.
74.
‘‘ปติํ ฐเปตฺวา เสสา เม, เทสฺสนฺติ อธนา อิติ;
‘‘Patiṃ ṭhapetvā sesā me, dessanti adhanā iti;
๗๕.
75.
สปาณมิว กโนฺต เม, ตทา ยมวสํ คโตฯ
Sapāṇamiva kanto me, tadā yamavasaṃ gato.
๗๖.
76.
‘‘โสกฎฺฎา ทีนวทนา , อสฺสุเนตฺตา รุทมฺมุขา;
‘‘Sokaṭṭā dīnavadanā , assunettā rudammukhā;
มตํ กุณปมาทาย, วิลปนฺตี คมามหํฯ
Mataṃ kuṇapamādāya, vilapantī gamāmahaṃ.
๗๗.
77.
‘‘ตทา เอเกน สนฺทิฎฺฐา, อุเปตฺวาภิสกฺกุตฺตมํ;
‘‘Tadā ekena sandiṭṭhā, upetvābhisakkuttamaṃ;
อโวจํ เทหิ เภสชฺชํ, ปุตฺตสญฺชีวนนฺติ โภฯ
Avocaṃ dehi bhesajjaṃ, puttasañjīvananti bho.
๗๘.
78.
‘‘น วิชฺชเนฺต มตา ยสฺมิํ, เคเห สิทฺธตฺถกํ ตโต;
‘‘Na vijjante matā yasmiṃ, gehe siddhatthakaṃ tato;
อาหราติ ชิโน อาห, วินโยปายโกวิโทฯ
Āharāti jino āha, vinayopāyakovido.
๗๙.
79.
‘‘ตทา คมิตฺวา สาวตฺถิํ, น ลภิํ ตาทิสํ ฆรํ;
‘‘Tadā gamitvā sāvatthiṃ, na labhiṃ tādisaṃ gharaṃ;
กุโต สิทฺธตฺถกํ ตสฺมา, ตโต ลทฺธา สติํ อหํฯ
Kuto siddhatthakaṃ tasmā, tato laddhā satiṃ ahaṃ.
๘๐.
80.
‘‘กุณปํ ฉฑฺฑยิตฺวาน, อุเปสิํ โลกนายกํ;
‘‘Kuṇapaṃ chaḍḍayitvāna, upesiṃ lokanāyakaṃ;
ทูรโตว มมํ ทิสฺวา, อโวจ มธุรสฺสโรฯ
Dūratova mamaṃ disvā, avoca madhurassaro.
๘๑.
81.
‘‘‘โย จ วสฺสสตํ ชีเว, อปสฺสํ อุทยพฺพยํ;
‘‘‘Yo ca vassasataṃ jīve, apassaṃ udayabbayaṃ;
เอกาหํ ชีวิตํ เสโยฺย, ปสฺสโต อุทยพฺพยํฯ
Ekāhaṃ jīvitaṃ seyyo, passato udayabbayaṃ.
๘๒.
82.
‘‘‘น คามธโมฺม นิคมสฺส ธโมฺม, น จาปิยํ เอกกุลสฺส ธโมฺม;
‘‘‘Na gāmadhammo nigamassa dhammo, na cāpiyaṃ ekakulassa dhammo;
สพฺพสฺส โลกสฺส สเทวกสฺส, เอเสว ธโมฺม ยทิทํ อนิจฺจตา’ฯ
Sabbassa lokassa sadevakassa, eseva dhammo yadidaṃ aniccatā’.
๘๓.
83.
‘‘สาหํ สุตฺวานิมา 13 คาถา, ธมฺมจกฺขุํ วิโสธยิํ;
‘‘Sāhaṃ sutvānimā 14 gāthā, dhammacakkhuṃ visodhayiṃ;
ตโต วิญฺญาตสทฺธมฺมา, ปพฺพชิํ อนคาริยํฯ
Tato viññātasaddhammā, pabbajiṃ anagāriyaṃ.
๘๔.
84.
‘‘ตถา ปพฺพชิตา สนฺตี, ยุญฺชนฺตี ชินสาสเน;
‘‘Tathā pabbajitā santī, yuñjantī jinasāsane;
น จิเรเนว กาเลน, อรหตฺตมปาปุณิํฯ
Na cireneva kālena, arahattamapāpuṇiṃ.
๘๕.
85.
‘‘อิทฺธีสุ จ วสี โหมิ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา;
‘‘Iddhīsu ca vasī homi, dibbāya sotadhātuyā;
ปรจิตฺตานิ ชานามิ, สตฺถุสาสนการิกาฯ
Paracittāni jānāmi, satthusāsanakārikā.
๘๖.
86.
‘‘ปุเพฺพนิวาสํ ชานามิ, ทิพฺพจกฺขุ วิโสธิตํ;
‘‘Pubbenivāsaṃ jānāmi, dibbacakkhu visodhitaṃ;
เขเปตฺวา อาสเว สเพฺพ, วิสุทฺธาสิํ สุนิมฺมลาฯ
Khepetvā āsave sabbe, visuddhāsiṃ sunimmalā.
๘๗.
87.
‘‘ปริจิโณฺณ มยา สตฺถา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ;
‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;
โอหิโต ครุโก ภาโร, ภวเนตฺติ สมูหตาฯ
Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā.
๘๘.
88.
‘‘ยสฺสตฺถาย ปพฺพชิตา, อคารสฺมานคาริยํ;
‘‘Yassatthāya pabbajitā, agārasmānagāriyaṃ;
โส เม อโตฺถ อนุปฺปโตฺต, สพฺพสํโยชนกฺขโยฯ
So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo.
๘๙.
89.
‘‘อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ, ปฎิภาเน ตเถว จ;
‘‘Atthadhammaniruttīsu, paṭibhāne tatheva ca;
ญาณํ เม วิมลํ สุทฺธํ, พุทฺธเสฎฺฐสฺส วาหสาฯ
Ñāṇaṃ me vimalaṃ suddhaṃ, buddhaseṭṭhassa vāhasā.
๙๐.
90.
‘‘สงฺการกูฎา อาหิตฺวา, สุสานา รถิยาปิ จ;
‘‘Saṅkārakūṭā āhitvā, susānā rathiyāpi ca;
ตโต สงฺฆาฎิกํ กตฺวา, ลูขํ ธาเรมิ จีวรํฯ
Tato saṅghāṭikaṃ katvā, lūkhaṃ dhāremi cīvaraṃ.
๙๑.
91.
‘‘ชิโน ตสฺมิํ คุเณ ตุโฎฺฐ, ลูขจีวรธารเณ;
‘‘Jino tasmiṃ guṇe tuṭṭho, lūkhacīvaradhāraṇe;
ฐเปสิ เอตทคฺคมฺหิ, ปริสาสุ วินายโกฯ
Ṭhapesi etadaggamhi, parisāsu vināyako.
๙๒.
92.
‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสวาฯ
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavā.
๙๓.
93.
‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
๙๔.
94.
‘‘ปฎิสมฺภิทา จตโสฺส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
อิตฺถํ สุทํ กิสาโคตมี ภิกฺขุนี อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ
Itthaṃ sudaṃ kisāgotamī bhikkhunī imā gāthāyo abhāsitthāti.
กิสาโคตมีเถริยาปทานํ ทุติยํฯ
Kisāgotamītheriyāpadānaṃ dutiyaṃ.
Footnotes:
