Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
မဇ္ဈိမ နိကာယ ၇၀
The Middle-Length Suttas Collection 70
ကီဋာဂိရိသုတ္တ
At Kīṭāgiri
ဧဝံ မေ သုတံ—ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ကာသီသု စာရိကံ စရတိ မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ၊ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ:
So I have heard. At one time the Buddha was wandering in the land of the Kāsis together with a large Saṅgha of bhikkhus. There the Buddha addressed the bhikkhus:
“အဟံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အညတြေဝ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇာမိ၊ အညတြ ခေါ ပနာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနော အပ္ပါဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနာမိ အပ္ပါတင်္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စ၊ ဧထ, တုမှေပိ, ဘိက္ခဝေ, အညတြေဝ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇထ၊ အညတြ ခေါ ပန, ဘိက္ခဝေ, တုမှေပိ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနာ အပ္ပါဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနိဿထ အပ္ပါတင်္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စာ”တိ၊
“Bhikkhus, I abstain from eating at night. Doing so, I find that I’m healthy and well, nimble, strong, and living comfortably. You too should abstain from eating at night. Doing so, you’ll find that you’re healthy and well, nimble, strong, and living comfortably.”
“ဧဝံ, ဘန္တေ”တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ၊
“Yes, sir,” they replied.
အထ ခေါ ဘဂဝါ ကာသီသု အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ကီဋာဂိရိ နာမ ကာသီနံ နိဂမော တဒဝသရိ၊ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝိဟရတိ ကာသီနံ နိဂမေ၊
Then the Buddha, traveling stage by stage in the land of the Kāsis, arrived at a town of the Kāsis named Kīṭāgiri, and stayed there.
တေန ခေါ ပန သမယေန အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ နာမ ဘိက္ခူ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသိကာ ဟောန္တိ၊ အထ ခေါ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ယေန အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ: “ဘဂဝါ ခေါ, အာဝုသော, အညတြေဝ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇတိ ဘိက္ခုသင်္ဃော စ၊ အညတြ ခေါ ပနာဝုသော, ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနာ အပ္ပါဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနန္တိ အပ္ပါတင်္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စ၊ ဧထ, တုမှေပိ, အာဝုသော, အညတြေဝ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇထ၊ အညတြ ခေါ ပနာဝုသော, တုမှေပိ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနာ အပ္ပါဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနိဿထ အပ္ပါတင်္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စာ”တိ၊
Now at that time the bhikkhus who followed Assaji and Punabbasuka were residing at Kīṭāgiri. Then several bhikkhus went up to them and said, “Friends, the Buddha abstains from eating at night, and so does the bhikkhu Saṅgha. Doing so, they find that they’re healthy and well, nimble, strong, and living comfortably. You too should abstain from eating at night. Doing so, you’ll find that you’re healthy and well, nimble, strong, and living comfortably.”
ဧဝံ ဝုတ္တေ, အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ: “မယံ ခေါ, အာဝုသော, သာယဉ္စေဝ ဘုဉ္ဇာမ ပါတော စ ဒိဝါ စ ဝိကာလေ၊ တေ မယံ သာယဉ္စေဝ ဘုဉ္ဇမာနာ ပါတော စ ဒိဝါ စ ဝိကာလေ အပ္ပါဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနာမ အပ္ပါတင်္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စ၊ တေ မယံ ကိံ သန္ဒိဋ္ဌိကံ ဟိတွာ ကာလိကံ အနုဓာဝိဿာမ? သာယဉ္စေဝ မယံ ဘုဉ္ဇိဿာမ ပါတော စ ဒိဝါ စ ဝိကာလေ”တိ၊
When they said this, the bhikkhus who followed Assaji and Punabbasuka said to them, “Friends, we eat in the evening, the morning, and at the wrong time of day. Doing so, we find that we’re healthy and well, nimble, strong, and living comfortably. Why should we give up what is visible in the present to chase after what takes effect over time? We shall eat in the evening, the morning, and at the wrong time of day.”
ယတော ခေါ တေ ဘိက္ခူ နာသက္ခိံသု အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ သညာပေတုံ, အထ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ: “ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, ယေန အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိမှ; ဥပသင်္ကမိတွာ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုမှ: ‘ဘဂဝါ ခေါ, အာဝုသော, အညတြေဝ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇတိ ဘိက္ခုသင်္ဃော စ; အညတြ ခေါ ပနာဝုသော, ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနာ အပ္ပါဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနန္တိ အပ္ပါတင်္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စ၊ ဧထ, တုမှေပိ, အာဝုသော, အညတြေဝ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇထ၊ အညတြ ခေါ ပနာဝုသော, တုမှေပိ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနာ အပ္ပါဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနိဿထ အပ္ပါတင်္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စာ'တိ၊ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘန္တေ, အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ အမှေ ဧတဒဝေါစုံ: ‘မယံ ခေါ, အာဝုသော, သာယဉ္စေဝ ဘုဉ္ဇာမ ပါတော စ ဒိဝါ စ ဝိကာလေ၊ တေ မယံ သာယဉ္စေဝ ဘုဉ္ဇမာနာ ပါတော စ ဒိဝါ စ ဝိကာလေ အပ္ပါဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနာမ အပ္ပါတင်္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စ၊ တေ မယံ ကိံ သန္ဒိဋ္ဌိကံ ဟိတွာ ကာလိကံ အနုဓာဝိဿာမ? သာယဉ္စေဝ မယံ ဘုဉ္ဇိဿာမ ပါတော စ ဒိဝါ စ ဝိကာလေ'တိ၊ ယတော ခေါ မယံ, ဘန္တေ, နာသက္ခိမှ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ သညာပေတုံ, အထ မယံ ဧတမတ္ထံ ဘဂဝတော အာရောစေမာ”တိ၊
Since those bhikkhus were unable to persuade the bhikkhus who were followers of Assaji and Punabbasuka, they approached the Buddha, bowed, sat down to one side, and told him what had happened.
အထ ခေါ ဘဂဝါ အညတရံ ဘိက္ခုံ အာမန္တေသိ: “ဧဟိ တွံ, ဘိက္ခု, မမ ဝစနေန အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ အာမန္တေဟိ: ‘သတ္ထာ အာယသ္မန္တေ အာမန္တေတီ'”တိ၊
So the Buddha addressed a certain monk, “Please, monk, in my name tell the bhikkhus who follow Assaji and Punabbasuka that the teacher summons them.”
“ဧဝံ, ဘန္တေ”တိ ခေါ သော ဘိက္ခု ဘဂဝတော ပဋိဿုတွာ ယေန အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ: “သတ္ထာ အာယသ္မန္တေ အာမန္တေတီ”တိ၊
“Yes, sir,” that monk replied. He went to those bhikkhus and said, “Venerables, the teacher summons you.”
“ဧဝမာဝုသော”တိ ခေါ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ တဿ ဘိက္ခုနော ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နေ ခေါ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ:
“Yes, friend,” those bhikkhus replied. They went to the Buddha, bowed, and sat down to one side.
“သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ တုမှေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတဒဝေါစုံ: ‘ဘဂဝါ ခေါ, အာဝုသော, အညတြေဝ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇတိ ဘိက္ခုသင်္ဃော စ၊ အညတြ ခေါ ပနာဝုသော, ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနာ အပ္ပါဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနန္တိ အပ္ပါတင်္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စ၊ ဧထ, တုမှေပိ, အာဝုသော, အညတြေဝ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇထ၊ အညတြ ခေါ ပနာဝုသော, တုမှေပိ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနာ အပ္ပါဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနိဿထ အပ္ပါတင်္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စာ'တိ၊ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ကိရ, ဘိက္ခဝေ, တုမှေ တေ ဘိက္ခူ ဧဝံ အဝစုတ္ထ: ‘မယံ ခေါ ပနာဝုသော, သာယဉ္စေဝ ဘုဉ္ဇာမ ပါတော စ ဒိဝါ စ ဝိကာလေ၊ တေ မယံ သာယဉ္စေဝ ဘုဉ္ဇမာနာ ပါတော စ ဒိဝါ စ ဝိကာလေ အပ္ပါဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနာမ အပ္ပါတင်္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စ၊ တေ မယံ ကိံ သန္ဒိဋ္ဌိကံ ဟိတွာ ကာလိကံ အနုဓာဝိဿာမ? သာယဉ္စေဝ မယံ ဘုဉ္ဇိဿာမ ပါတော စ ဒိဝါ စ ဝိကာလေ'”တိ၊
The Buddha said to them, “Is it really true, bhikkhus, that several bhikkhus went to you and said: ‘Friends, the Buddha abstains from eating at night, and so does the bhikkhu Saṅgha. Doing so, they find that they’re healthy and well, nimble, strong, and living comfortably. You too should abstain from eating at night. Doing so, you’ll find that you’re healthy and well, nimble, strong, and living comfortably.’ When they said this, did you really say to them: ‘Friends, we eat in the evening, the morning, and at the wrong time of day. Doing so, we find that we’re healthy and well, nimble, strong, and living comfortably. Why should we give up what is visible in the present to chase after what takes effect over time? We shall eat in the evening, the morning, and at the wrong time of day.’”
“ဧဝံ, ဘန္တေ”၊
“Yes, sir.”
“ကိံ နု မေ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ဧဝံ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာထ ယံ ကိဉ္စာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော ပဋိသံဝေဒေတိ သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝါ တဿ အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ”တိ?
“Bhikkhus, have you ever known me to teach the Dhamma like this: no matter what this individual experiences—pleasurable, painful, or neutral—their unskillful qualities decline and their skillful qualities grow?”
“နော ဟေတံ, ဘန္တေ”၊
“No, sir.”
“နနု မေ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ဧဝံ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာထ ဣဓေကစ္စဿ ယံ ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ဣဓ ပနေကစ္စဿ ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ဣဓေကစ္စဿ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ဣဓ ပနေကစ္စဿ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ဣဓေကစ္စဿ ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ဣဓ ပနေကစ္စဿ ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ”တိ?
“Haven’t you known me to teach the Dhamma like this: ‘When someone feels this kind of pleasant feeling, unskillful qualities grow and skillful qualities decline. But when someone feels that kind of pleasant feeling, unskillful qualities decline and skillful qualities grow. When someone feels this kind of painful feeling, unskillful qualities grow and skillful qualities decline. But when someone feels that kind of painful feeling, unskillful qualities decline and skillful qualities grow. When someone feels this kind of neutral feeling, unskillful qualities grow and skillful qualities decline. But when someone feels that kind of neutral feeling, unskillful qualities decline and skillful qualities grow’?”
“ဧဝံ, ဘန္တေ”၊
“Yes, sir.”
“သာဓု, ဘိက္ခဝေ၊ မယာ စေတံ, ဘိက္ခဝေ, အညာတံ အဘဝိဿ အဒိဋ္ဌံ အဝိဒိတံ အသစ္ဆိကတံ အဖဿိတံ ပညာယ: ‘ဣဓေကစ္စဿ ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တီ'တိ, ဧဝါဟံ အဇာနန္တော ‘ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ပဇဟထာ'တိ ဝဒေယျံ; အပိ နု မေ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ပတိရူပံ အဘဝိဿာ”တိ?
“Good, bhikkhus! Now, suppose I hadn’t known, seen, understood, realized, and experienced this with wisdom: ‘When someone feels this kind of pleasant feeling, unskillful qualities grow and skillful qualities decline.’ Not knowing this, would it be appropriate for me to say: ‘You should give up this kind of pleasant feeling’?”
“နော ဟေတံ, ဘန္တေ”၊
“No, sir.”
“ယသ္မာ စ ခေါ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, မယာ ဉာတံ ဒိဋ္ဌံ ဝိဒိတံ သစ္ဆိကတံ ဖဿိတံ ပညာယ: ‘ဣဓေကစ္စဿ ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တီ'တိ, တသ္မာဟံ ‘ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ပဇဟထာ'တိ ဝဒါမိ၊ မယာ စေတံ, ဘိက္ခဝေ, အညာတံ အဘဝိဿ အဒိဋ္ဌံ အဝိဒိတံ အသစ္ဆိကတံ အဖဿိတံ ပညာယ: ‘ဣဓေကစ္စဿ ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ'တိ, ဧဝါဟံ အဇာနန္တော ‘ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ'တိ ဝဒေယျံ; အပိ နု မေ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ပတိရူပံ အဘဝိဿာ”တိ?
“But I have known, seen, understood, realized, and experienced this with wisdom: ‘When someone feels this kind of pleasant feeling, unskillful qualities grow and skillful qualities decline.’ Since this is so, that’s why I say: ‘You should give up this kind of pleasant feeling.’ Now, suppose I hadn’t known, seen, understood, realized, and experienced this with wisdom: ‘When someone feels that kind of pleasant feeling, unskillful qualities decline and skillful qualities grow.’ Not knowing this, would it be appropriate for me to say: ‘You should enter and remain in that kind of pleasant feeling’?”
“နော ဟေတံ, ဘန္တေ”၊
“No, sir.”
“ယသ္မာ စ ခေါ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, မယာ ဉာတံ ဒိဋ္ဌံ ဝိဒိတံ သစ္ဆိကတံ ဖဿိတံ ပညာယ: ‘ဣဓေကစ္စဿ ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ'တိ, တသ္မာဟံ ‘ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ'တိ ဝဒါမိ၊
“But I have known, seen, understood, realized, and experienced this with wisdom: ‘When someone feels that kind of pleasant feeling, unskillful qualities decline and skillful qualities grow.’ Since this is so, that’s why I say: ‘You should enter and remain in that kind of pleasant feeling.’
မယာ စေတံ, ဘိက္ခဝေ, အညာတံ အဘဝိဿ အဒိဋ္ဌံ အဝိဒိတံ အသစ္ဆိကတံ အဖဿိတံ ပညာယ: ‘ဣဓေကစ္စဿ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တီ'တိ, ဧဝါဟံ အဇာနန္တော ‘ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ပဇဟထာ'တိ ဝဒေယျံ; အပိ နု မေ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ပတိရူပံ အဘဝိဿာ”တိ?
Now, suppose I hadn’t known, seen, understood, realized, and experienced this with wisdom: ‘When someone feels this kind of painful feeling, unskillful qualities grow and skillful qualities decline.’ Not knowing this, would it be appropriate for me to say: ‘You should give up this kind of painful feeling’?”
“နော ဟေတံ, ဘန္တေ”၊
“No, sir.”
“ယသ္မာ စ ခေါ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, မယာ ဉာတံ ဒိဋ္ဌံ ဝိဒိတံ သစ္ဆိကတံ ဖဿိတံ ပညာယ: ‘ဣဓေကစ္စဿ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တီ'တိ, တသ္မာဟံ ‘ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ပဇဟထာ'တိ ဝဒါမိ၊ မယာ စေတံ, ဘိက္ခဝေ, အညာတံ အဘဝိဿ အဒိဋ္ဌံ အဝိဒိတံ အသစ္ဆိကတံ အဖဿိတံ ပညာယ: ‘ဣဓေကစ္စဿ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ'တိ, ဧဝါဟံ အဇာနန္တော ‘ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ'တိ ဝဒေယျံ; အပိ နု မေ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ပတိရူပံ အဘဝိဿာ”တိ?
“But I have known, seen, understood, realized, and experienced this with wisdom: ‘When someone feels this kind of painful feeling, unskillful qualities grow and skillful qualities decline.’ Since this is so, that’s why I say: ‘You should give up this kind of painful feeling.’ Now, suppose I hadn’t known, seen, understood, realized, and experienced this with wisdom: ‘When someone feels that kind of painful feeling, unskillful qualities decline and skillful qualities grow.’ Not knowing this, would it be appropriate for me to say: ‘You should enter and remain in that kind of painful feeling’?”
“နော ဟေတံ, ဘန္တေ”၊
“No, sir.”
“ယသ္မာ စ ခေါ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, မယာ ဉာတံ ဒိဋ္ဌံ ဝိဒိတံ သစ္ဆိကတံ ဖဿိတံ ပညာယ: ‘ဣဓေကစ္စဿ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ'တိ, တသ္မာဟံ ‘ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ'တိ ဝဒါမိ၊
“But I have known, seen, understood, realized, and experienced this with wisdom: ‘When someone feels that kind of painful feeling, unskillful qualities decline and skillful qualities grow.’ Since this is so, that’s why I say: ‘You should enter and remain in that kind of painful feeling.’
မယာ စေတံ, ဘိက္ခဝေ, အညာတံ အဘဝိဿ အဒိဋ္ဌံ အဝိဒိတံ အသစ္ဆိကတံ အဖဿိတံ ပညာယ: ‘ဣဓေကစ္စဿ ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တီ'တိ, ဧဝါဟံ အဇာနန္တော ‘ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ပဇဟထာ'တိ ဝဒေယျံ; အပိ နု မေ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ပတိရူပံ အဘဝိဿာ”တိ?
Now, suppose I hadn’t known, seen, understood, realized, and experienced this with wisdom: ‘When someone feels this kind of neutral feeling, unskillful qualities grow and skillful qualities decline.’ Not knowing this, would it be appropriate for me to say: ‘You should give up this kind of neutral feeling’?”
“နော ဟေတံ, ဘန္တေ”၊
“No, sir.”
“ယသ္မာ စ ခေါ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, မယာ ဉာတံ ဒိဋ္ဌံ ဝိဒိတံ သစ္ဆိကတံ ဖဿိတံ ပညာယ: ‘ဣဓေကစ္စဿ ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တီ'တိ, တသ္မာဟံ ‘ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ပဇဟထာ'တိ ဝဒါမိ၊ မယာ စေတံ, ဘိက္ခဝေ, အညာတံ အဘဝိဿ အဒိဋ္ဌံ အဝိဒိတံ အသစ္ဆိကတံ အဖဿိတံ ပညာယ: ‘ဣဓေကစ္စဿ ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ'တိ, ဧဝါဟံ အဇာနန္တော ‘ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ'တိ ဝဒေယျံ; အပိ နု မေ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ပတိရူပံ အဘဝိဿာ”တိ?
“But I have known, seen, understood, realized, and experienced this with wisdom: ‘When someone feels this kind of neutral feeling, unskillful qualities grow and skillful qualities decline.’ Since this is so, that’s why I say: ‘You should give up this kind of neutral feeling.’ Now, suppose I hadn’t known, seen, understood, realized, and experienced this with wisdom: ‘When someone feels that kind of neutral feeling, unskillful qualities decline and skillful qualities grow.’ Not knowing this, would it be appropriate for me to say: ‘You should enter and remain in that kind of neutral feeling’?”
“နော ဟေတံ, ဘန္တေ”၊
“No, sir.”
“ယသ္မာ စ ခေါ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, မယာ ဉာတံ ဒိဋ္ဌံ ဝိဒိတံ သစ္ဆိကတံ ဖဿိတံ ပညာယ: ‘ဣဓေကစ္စဿ ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ'တိ, တသ္မာဟံ ‘ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ'တိ ဝဒါမိ၊
“But I have known, seen, understood, realized, and experienced this with wisdom: ‘When someone feels that kind of neutral feeling, unskillful qualities decline and skillful qualities grow.’ Since this is so, that’s why I say: ‘You should enter and remain in that kind of neutral feeling.’
နာဟံ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗေသံယေဝ ဘိက္ခူနံ ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ; န ပနာဟံ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗေသံယေဝ ဘိက္ခူနံ ‘န အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊ ယေ တေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ အရဟန္တော ခီဏာသဝါ ဝုသိတဝန္တော ကတကရဏီယာ ဩဟိတဘာရာ အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထာ ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနာ သမ္မဒညာဝိမုတ္တာ, တထာရူပါနာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူနံ ‘န အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? ကတံ တေသံ အပ္ပမာဒေန၊ အဘဗ္ဗာ တေ ပမဇ္ဇိတုံ၊
Bhikkhus, I don’t say that all these bhikkhus still have work to do with diligence. Nor do I say that all these bhikkhus have no work to do with diligence. I say that bhikkhus don’t have work to do with diligence if they are perfected, with defilements ended, having completed the spiritual journey, done what had to be done, laid down the burden, achieved their own goal, utterly ended the fetters of rebirth, and become rightly freed through enlightenment. Why is that? They’ve done their work with diligence. They’re incapable of being negligent.
ယေ စ ခေါ တေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ သေက္ခာ အပ္ပတ္တမာနသာ အနုတ္တရံ ယောဂက္ခေမံ ပတ္ထယမာနာ ဝိဟရန္တိ, တထာရူပါနာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူနံ ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? အပ္ပေဝ နာမိမေ အာယသ္မန္တော အနုလောမိကာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝမာနာ ကလျာဏမိတ္တေ ဘဇမာနာ ဣန္ဒြိယာနိ သမန္နာနယမာနာ—ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ—ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျုန္တိ၊ ဣမံ ခေါ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေသံ ဘိက္ခူနံ အပ္ပမာဒဖလံ သမ္ပဿမာနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊
I say that bhikkhus still have work to do with diligence if they are trainees, who haven’t achieved their heart’s desire, but live aspiring to the supreme sanctuary from the yoke. Why is that? Thinking: ‘Hopefully this venerable will frequent appropriate lodgings, associate with good friends, and control their faculties. Then they might realize the supreme culmination of the spiritual path in this very life, and live having achieved with their own insight the goal for which gentlemen rightly go forth from the lay life to homelessness.’ Seeing this fruit of diligence for those bhikkhus, I say that they still have work to do with diligence.
သတ္တိမေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ၊ ကတမေ သတ္တ? ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော, ပညာဝိမုတ္တော, ကာယသက္ခိ, ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော, သဒ္ဓါဝိမုတ္တော, ဓမ္မာနုသာရီ, သဒ္ဓါနုသာရီ၊
Bhikkhus, these seven people are found in the world. What seven? One freed both ways, one freed by wisdom, a personal witness, one attained to view, one freed by faith, a follower of the teachings, and a follower by faith.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပါ တေ ကာယေန ဖုသိတွာ ဝိဟရတိ ပညာယ စဿ ဒိသွာ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော ဣမဿ ခေါ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ‘န အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? ကတံ တဿ အပ္ပမာဒေန၊ အဘဗ္ဗော သော ပမဇ္ဇိတုံ၊
And what person is freed both ways? It’s a person who has direct meditative experience of the peaceful liberations that are formless, transcending form. And, having seen with wisdom, their defilements have come to an end. This person is called freed both ways. And I say that this bhikkhu has no work to do with diligence. Why is that? They’ve done their work with diligence. They’re incapable of being negligent.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ပညာဝိမုတ္တော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပါ တေ န ကာယေန ဖုသိတွာ ဝိဟရတိ, ပညာယ စဿ ဒိသွာ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ပညာဝိမုတ္တော၊ ဣမဿပိ ခေါ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ‘န အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? ကတံ တဿ အပ္ပမာဒေန၊ အဘဗ္ဗော သော ပမဇ္ဇိတုံ၊
And what person is freed by wisdom? It’s a person who does not have direct meditative experience of the peaceful liberations that are formless, transcending form. Nevertheless, having seen with wisdom, their defilements have come to an end. This person is called freed by wisdom. I say that this bhikkhu has no work to do with diligence. Why is that? They’ve done their work with diligence. They’re incapable of being negligent.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ကာယသက္ခိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပါ တေ ကာယေန ဖုသိတွာ ဝိဟရတိ, ပညာယ စဿ ဒိသွာ ဧကစ္စေ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ကာယသက္ခိ၊ ဣမဿ ခေါ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? အပ္ပေဝ နာမ အယမာယသ္မာ အနုလောမိကာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝမာနော ကလျာဏမိတ္တေ ဘဇမာနော ဣန္ဒြိယာနိ သမန္နာနယမာနော—ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ—ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျာတိ၊ ဣမံ ခေါ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမဿ ဘိက္ခုနော အပ္ပမာဒဖလံ သမ္ပဿမာနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊
And what person is a personal witness? It’s a person who has direct meditative experience of the peaceful liberations that are formless, transcending form. And, having seen with wisdom, some of their defilements have come to an end. This person is called a personal witness. I say that this bhikkhu still has work to do with diligence. Why is that? Thinking: ‘Hopefully this venerable will frequent appropriate lodgings, associate with good friends, and control their faculties. Then they might realize the supreme culmination of the spiritual path in this very life, and live having achieved with their own insight the goal for which gentlemen rightly go forth from the lay life to homelessness.’ Seeing this fruit of diligence for this bhikkhu, I say that they still have work to do with diligence.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပါ တေ န ကာယေန ဖုသိတွာ ဝိဟရတိ, ပညာယ စဿ ဒိသွာ ဧကစ္စေ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ, တထာဂတပ္ပဝေဒိတာ စဿ ဓမ္မာ ပညာယ ဝေါဒိဋ္ဌာ ဟောန္တိ ဝေါစရိတာ၊ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော၊ ဣမဿပိ ခေါ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? အပ္ပေဝ နာမ အယမာယသ္မာ အနုလောမိကာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝမာနော ကလျာဏမိတ္တေ ဘဇမာနော ဣန္ဒြိယာနိ သမန္နာနယမာနော—ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ—ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျာတိ၊ ဣမံ ခေါ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမဿ ဘိက္ခုနော အပ္ပမာဒဖလံ သမ္ပဿမာနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊
And what person is attained to view? It’s a person who doesn’t have direct meditative experience of the peaceful liberations that are formless, transcending form. Nevertheless, having seen with wisdom, some of their defilements have come to an end. And they have clearly seen and clearly contemplated with wisdom the teaching and training proclaimed by the Realized One. This person is called attained to view. I say that this bhikkhu also still has work to do with diligence. Why is that? Thinking: ‘Hopefully this venerable will frequent appropriate lodgings, associate with good friends, and control their faculties. Then they might realize the supreme culmination of the spiritual path in this very life, and live having achieved with their own insight the goal for which gentlemen rightly go forth from the lay life to homelessness.’ Seeing this fruit of diligence for this bhikkhu, I say that they still have work to do with diligence.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓါဝိမုတ္တော၊ ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပါ တေ န ကာယေန ဖုသိတွာ ဝိဟရတိ, ပညာယ စဿ ဒိသွာ ဧကစ္စေ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ, တထာဂတေ စဿ သဒ္ဓါ နိဝိဋ္ဌာ ဟောတိ မူလဇာတာ ပတိဋ္ဌိတာ၊ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓါဝိမုတ္တော၊ ဣမဿပိ ခေါ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? အပ္ပေဝ နာမ အယမာယသ္မာ အနုလောမိကာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝမာနော ကလျာဏမိတ္တေ ဘဇမာနော ဣန္ဒြိယာနိ သမန္နာနယမာနော—ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ—ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျာတိ၊ ဣမံ ခေါ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမဿ ဘိက္ခုနော အပ္ပမာဒဖလံ သမ္ပဿမာနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊
And what person is freed by faith? It’s a person who doesn’t have direct meditative experience of the peaceful liberations that are formless, transcending form. Nevertheless, having seen with wisdom, some of their defilements have come to an end. And their faith is settled, rooted, and planted in the Realized One. This person is called freed by faith. I say that this bhikkhu also still has work to do with diligence. Why is that? Thinking: ‘Hopefully this venerable will frequent appropriate lodgings, associate with good friends, and control their faculties. Then they might realize the supreme culmination of the spiritual path in this very life, and live having achieved with their own insight the goal for which gentlemen rightly go forth from the lay life to homelessness.’ Seeing this fruit of diligence for this bhikkhu, I say that they still have work to do with diligence.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဓမ္မာနုသာရီ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပါ တေ န ကာယေန ဖုသိတွာ ဝိဟရတိ, ပညာယ စဿ ဒိသွာ ဧကစ္စေ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ, တထာဂတပ္ပဝေဒိတာ စဿ ဓမ္မာ ပညာယ မတ္တသော နိဇ္ဈာနံ ခမန္တိ, အပိ စဿ ဣမေ ဓမ္မာ ဟောန္တိ, သေယျထိဒံ—သဒ္ဓိန္ဒြိယံ, ဝီရိယိန္ဒြိယံ, သတိန္ဒြိယံ, သမာဓိန္ဒြိယံ, ပညိန္ဒြိယံ၊ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဓမ္မာနုသာရီ၊ ဣမဿပိ ခေါ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? အပ္ပေဝ နာမ အယမာယသ္မာ အနုလောမိကာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝမာနော ကလျာဏမိတ္တေ ဘဇမာနော ဣန္ဒြိယာနိ သမန္နာနယမာနော—ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ—ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျာတိ၊ ဣမံ ခေါ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမဿ ဘိက္ခုနော အပ္ပမာဒဖလံ သမ္ပဿမာနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊
And what person is a follower of the teachings? It’s a person who doesn’t have direct meditative experience of the peaceful liberations that are formless, transcending form. Nevertheless, having seen with wisdom, some of their defilements have come to an end. And they accept the teachings proclaimed by the Realized One after considering them with a degree of wisdom. And they have the following qualities: the faculties of faith, energy, mindfulness, immersion, and wisdom. This person is called a follower of the teachings. I say that this bhikkhu also still has work to do with diligence. Why is that? Thinking: ‘Hopefully this venerable will frequent appropriate lodgings, associate with good friends, and control their faculties. Then they might realize the supreme culmination of the spiritual path in this very life, and live having achieved with their own insight the goal for which gentlemen rightly go forth from the lay life to homelessness.’ Seeing this fruit of diligence for this bhikkhu, I say that they still have work to do with diligence.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓါနုသာရီ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပါ တေ န ကာယေန ဖုသိတွာ ဝိဟရတိ, ပညာယ စဿ ဒိသွာ ဧကစ္စေ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ, တထာဂတေ စဿ သဒ္ဓါမတ္တံ ဟောတိ ပေမမတ္တံ, အပိ စဿ ဣမေ ဓမ္မာ ဟောန္တိ, သေယျထိဒံ—သဒ္ဓိန္ဒြိယံ, ဝီရိယိန္ဒြိယံ, သတိန္ဒြိယံ, သမာဓိန္ဒြိယံ, ပညိန္ဒြိယံ၊ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓါနုသာရီ၊ ဣမဿပိ ခေါ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? အပ္ပေဝ နာမ အယမာယသ္မာ အနုလောမိကာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝမာနော ကလျာဏမိတ္တေ ဘဇမာနော ဣန္ဒြိယာနိ သမန္နာနယမာနော—ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ—ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျာတိ၊ ဣမံ ခေါ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမဿ ဘိက္ခုနော အပ္ပမာဒဖလံ သမ္ပဿမာနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယန်'တိ ဝဒါမိ၊
And what person is a follower by faith? It’s a person who doesn’t have direct meditative experience of the peaceful liberations that are formless, transcending form. Nevertheless, having seen with wisdom, some of their defilements have come to an end. And they have a degree of faith and love for the Realized One. And they have the following qualities: the faculties of faith, energy, mindfulness, immersion, and wisdom. This person is called a follower by faith. I say that this bhikkhu also still has work to do with diligence. Why is that? Thinking: ‘Hopefully this venerable will frequent appropriate lodgings, associate with good friends, and control their faculties. Then they might realize the supreme culmination of the spiritual path in this very life, and live having achieved with their own insight the goal for which gentlemen rightly go forth from the lay life to homelessness.’ Seeing this fruit of diligence for this bhikkhu, I say that they still have work to do with diligence.
နာဟံ, ဘိက္ခဝေ, အာဒိကေနေဝ အညာရာဓနံ ဝဒါမိ; အပိ စ, ဘိက္ခဝေ, အနုပုဗ္ဗသိက္ခာ အနုပုဗ္ဗကိရိယာ အနုပုဗ္ဗပဋိပဒါ အညာရာဓနာ ဟောတိ၊
Bhikkhus, I don’t say that enlightenment is achieved right away. Rather, enlightenment is achieved by gradual training, progress, and practice.
ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အနုပုဗ္ဗသိက္ခာ အနုပုဗ္ဗကိရိယာ အနုပုဗ္ဗပဋိပဒါ အညာရာဓနာ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓါဇာတော ဥပသင်္ကမတိ, ဥပသင်္ကမန္တော ပယိရုပါသတိ, ပယိရုပါသန္တော သောတံ ဩဒဟတိ, ဩဟိတသောတော ဓမ္မံ သုဏာတိ, သုတွာ ဓမ္မံ ဓာရေတိ, ဓတာနံ ဓမ္မာနံ အတ္ထံ ဥပပရိက္ခတိ, အတ္ထံ ဥပပရိက္ခတော ဓမ္မာ နိဇ္ဈာနံ ခမန္တိ, ဓမ္မနိဇ္ဈာနက္ခန္တိယာ သတိ ဆန္ဒော ဇာယတိ, ဆန္ဒဇာတော ဥဿဟတိ, ဥဿာဟေတွာ တုလေတိ, တုလယိတွာ ပဒဟတိ, ပဟိတတ္တော သမာနော ကာယေန စေဝ ပရမသစ္စံ သစ္ဆိကရောတိ, ပညာယ စ နံ အတိဝိဇ္ဈ ပဿတိ၊
And how is enlightenment achieved by gradual training, progress, and practice? It’s when someone in whom faith has arisen approaches a teacher. They pay homage, actively listen, hear the teachings, remember the teachings, reflect on their meaning, and accept them after consideration. Then enthusiasm springs up; they make an effort, weigh up, and persevere. Persevering, they directly realize the ultimate truth, and see it with penetrating wisdom.
သာပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓါ နာဟောသိ; တမ္ပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဥပသင်္ကမနံ နာဟောသိ; သာပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ပယိရုပါသနာ နာဟောသိ; တမ္ပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, သောတာဝဓာနံ နာဟောသိ; တမ္ပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မဿဝနံ နာဟောသိ; သာပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မဓာရဏာ နာဟောသိ; သာပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, အတ္ထူပပရိက္ခာ နာဟောသိ; သာပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မနိဇ္ဈာနက္ခန္တိ နာဟောသိ; သောပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒော နာဟောသိ; သောပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဥဿာဟော နာဟောသိ; သာပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, တုလနာ နာဟောသိ; တမ္ပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ပဓာနံ နာဟောသိ၊ ဝိပ္ပဋိပန္နာတ္ထ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာပဋိပန္နာတ္ထ, ဘိက္ခဝေ၊ ကီဝ ဒူရေဝိမေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ အပက္ကန္တာ ဣမမှာ ဓမ္မဝိနယာ၊
Bhikkhus, there has not been that faith, that approaching, that paying homage, that listening, that hearing the teachings, that remembering the teachings, that reflecting on their meaning, that acceptance after consideration, that enthusiasm, that making an effort, that weighing up, or that striving. You’ve lost the way, bhikkhus! You’re practicing the wrong way! Just how far have these foolish people strayed from this teaching and training!
အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, စတုပ္ပဒံ ဝေယျာကရဏံ ယဿုဒ္ဒိဋ္ဌဿ ဝိညူ ပုရိသော နစိရဿေဝ ပညာယတ္ထံ အာဇာနေယျ၊ ဥဒ္ဒိသိဿာမိ ဝေါ, ဘိက္ခဝေ, အာဇာနိဿထ မေ တန်”တိ?
There is an exposition in four parts, which a sensible person would quickly understand when it is recited. I shall recite it for you, bhikkhus. Try to understand it.”
“ကေ စ မယံ, ဘန္တေ, ကေ စ ဓမ္မဿ အညာတာရော”တိ?
“Sir, who are we to be counted alongside those who understand the teaching?”
“ယောပိ သော, ဘိက္ခဝေ, သတ္ထာ အာမိသဂရု အာမိသဒါယာဒေါ အာမိသေဟိ သံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ တဿ ပါယံ ဧဝရူပီ ပဏောပဏဝိယာ န ဥပေတိ: ‘ဧဝဉ္စ နော အဿ အထ နံ ကရေယျာမ, န စ နော ဧဝမဿ န နံ ကရေယျာမာ'တိ, ကိံ ပန, ဘိက္ခဝေ, ယံ တထာဂတော သဗ္ဗသော အာမိသေဟိ ဝိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ၊
“Even with a teacher who values things of the flesh, is an heir in things of the flesh, who lives caught up in things of the flesh, you wouldn’t get into such haggling: ‘If we get this, we’ll do that. If we don’t get this, we won’t do it.’ What then of the Realized One, who lives utterly detached from things of the flesh?
သဒ္ဓဿ, ဘိက္ခဝေ, သာဝကဿ သတ္ထုသာသနေ ပရိယောဂါဟိယ ဝတ္တတော အယမနုဓမ္မော ဟောတိ: ‘သတ္ထာ ဘဂဝါ, သာဝကောဟမသ္မိ; ဇာနာတိ ဘဂဝါ, နာဟံ ဇာနာမီ'တိ၊ သဒ္ဓဿ, ဘိက္ခဝေ, သာဝကဿ သတ္ထုသာသနေ ပရိယောဂါဟိယ ဝတ္တတော ရုဠှနီယံ သတ္ထုသာသနံ ဟောတိ ဩဇဝန္တံ၊ သဒ္ဓဿ, ဘိက္ခဝေ, သာဝကဿ သတ္ထုသာသနေ ပရိယောဂါဟိယ ဝတ္တတော အယမနုဓမ္မော ဟောတိ: ‘ကာမံ တစော စ နှာရု စ အဋ္ဌိ စ အဝသိဿတု, သရီရေ ဥပဿုဿတု မံသလောဟိတံ, ယံ တံ ပုရိသထာမေန ပုရိသဝီရိယေန ပုရိသပရက္ကမေန ပတ္တဗ္ဗံ န တံ အပါပုဏိတွာ ဝီရိယဿ သဏ္ဌာနံ ဘဝိဿတီ'တိ၊ သဒ္ဓဿ, ဘိက္ခဝေ, သာဝကဿ သတ္ထုသာသနေ ပရိယောဂါဟိယ ဝတ္တတော ဒွိန္နံ ဖလာနံ အညတရံ ဖလံ ပါဋိကင်္ခံ—ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အညာ, သတိ ဝါ ဥပါဒိသေသေ အနာဂါမိတာ”တိ၊
For a faithful disciple who is practicing to fathom the Teacher’s instructions, this is in line with the teaching: ‘The Buddha is my Teacher, I am his disciple. The Buddha knows, I do not know.’ For a faithful disciple who is practicing to fathom the Teacher’s instructions, the Teacher’s instructions are nourishing and nutritious. For a faithful disciple who is practicing to fathom the Teacher’s instructions, this is in line with the teaching: ‘Gladly, let only skin, sinews, and bones remain! Let the flesh and blood waste away in my body! I will not relax my energy until I have achieved what is possible by human strength, energy, and vigor.’ A faithful disciple who is practicing to fathom the Teacher’s instructions can expect one of two results: enlightenment in the present life, or if there’s something left over, non-return.”
ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ၊ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ၊
That is what the Buddha said. Satisfied, the bhikkhus approved what the Buddha said.
ကီဋာဂိရိသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ၊
ဘိက္ခုဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော ဒုတိယော၊
တဿုဒ္ဒါနံ
ကုဉ္ဇရ ရာဟုလ သဿတလောကော, မာလုကျပုတ္တော စ ဘဒ္ဒါလိ နာမော; ခုဒ္ဒ ဒိဇာထ သဟမ္ပတိယာစံ, နာဠက ရညိကိဋာဂိရိနာမော၊
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]