| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya |
၁၀. ကီဋာဂိရိသုတ္တံ
10. Kīṭāgirisuttaṃ
၁၇၄. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ကာသီသု စာရိကံ စရတိ မဟတာ ဘိက္ခုသင္ဃေန သဒ္ဓိံ။ တတ္ရ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အဟံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အညတ္ရေဝ ရတ္တိဘောဇနာ 1 ဘုဉ္ဇာမိ။ အညတ္ရ ခော ပနာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနော အပ္ပာဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနာမိ အပ္ပာတင္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စ။ ဧထ, တုမ္ဟေပိ, ဘိက္ခဝေ, အညတ္ရေဝ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇထ။ အညတ္ရ ခော ပန, ဘိက္ခဝေ, တုမ္ဟေပိ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနာ အပ္ပာဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနိသ္သထ အပ္ပာတင္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ အထ ခော ဘဂဝာ ကာသီသု အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ကီဋာဂိရိ နာမ ကာသီနံ နိဂမော တဒဝသရိ။ တတ္ရ သုဒံ ဘဂဝာ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝိဟရတိ ကာသီနံ နိဂမေ။
174. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kāsīsu cārikaṃ carati mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘ahaṃ kho, bhikkhave, aññatreva rattibhojanā 2 bhuñjāmi. Aññatra kho panāhaṃ, bhikkhave, rattibhojanā bhuñjamāno appābādhatañca sañjānāmi appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañca. Etha, tumhepi, bhikkhave, aññatreva rattibhojanā bhuñjatha. Aññatra kho pana, bhikkhave, tumhepi rattibhojanā bhuñjamānā appābādhatañca sañjānissatha appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañcā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Atha kho bhagavā kāsīsu anupubbena cārikaṃ caramāno yena kīṭāgiri nāma kāsīnaṃ nigamo tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā kīṭāgirismiṃ viharati kāsīnaṃ nigame.
၁၇၅. တေန ခော ပန သမယေန အသ္သဇိပုနဗ္ဗသုကာ နာမ ဘိက္ခူ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝာသိကာ ဟောန္တိ။ အထ ခော သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ယေန အသ္သဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အသ္သဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘ဘဂဝာ ခော, အာဝုသော, အညတ္ရေဝ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇတိ ဘိက္ခုသင္ဃော စ။ အညတ္ရ ခော ပနာဝုသော, ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနာ အပ္ပာဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနန္တိ အပ္ပာတင္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စ။ ဧထ, တုမ္ဟေပိ, အာဝုသော, အညတ္ရေဝ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇထ။ အညတ္ရ ခော ပနာဝုသော, တုမ္ဟေပိ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနာ အပ္ပာဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနိသ္သထ အပ္ပာတင္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စာ’’တိ ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, အသ္သဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘မယံ ခော, အာဝုသော, သာယဉ္စေဝ ဘုဉ္ဇာမ ပာတော စ ဒိဝာ စ ဝိကာလေ။ တေ မယံ သာယဉ္စေဝ ဘုဉ္ဇမာနာ ပာတော စ ဒိဝာ စ ဝိကာလေ အပ္ပာဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနာမ အပ္ပာတင္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စ။ တေ မယံ ကိံ သန္ဒိဋ္ဌိကံ ဟိတ္ဝာ ကာလိကံ အနုဓာဝိသ္သာမ? သာယဉ္စေဝ မယံ ဘုဉ္ဇိသ္သာမ ပာတော စ ဒိဝာ စ ဝိကာလေ’’တိ။
175. Tena kho pana samayena assajipunabbasukā nāma bhikkhū kīṭāgirismiṃ āvāsikā honti. Atha kho sambahulā bhikkhū yena assajipunabbasukā bhikkhū tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā assajipunabbasuke bhikkhū etadavocuṃ – ‘‘bhagavā kho, āvuso, aññatreva rattibhojanā bhuñjati bhikkhusaṅgho ca. Aññatra kho panāvuso, rattibhojanā bhuñjamānā appābādhatañca sañjānanti appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañca. Etha, tumhepi, āvuso, aññatreva rattibhojanā bhuñjatha. Aññatra kho panāvuso, tumhepi rattibhojanā bhuñjamānā appābādhatañca sañjānissatha appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañcā’’ti . Evaṃ vutte, assajipunabbasukā bhikkhū te bhikkhū etadavocuṃ – ‘‘mayaṃ kho, āvuso, sāyañceva bhuñjāma pāto ca divā ca vikāle. Te mayaṃ sāyañceva bhuñjamānā pāto ca divā ca vikāle appābādhatañca sañjānāma appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañca. Te mayaṃ kiṃ sandiṭṭhikaṃ hitvā kālikaṃ anudhāvissāma? Sāyañceva mayaṃ bhuñjissāma pāto ca divā ca vikāle’’ti.
ယတော ခော တေ ဘိက္ခူ နာသက္ခိံသု အသ္သဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ သညာပေတုံ, အထ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, ယေန အသ္သဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ တေနုပသင္ကမိမ္ဟ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အသ္သဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစုမ္ဟ – ‘ဘဂဝာ ခော, အာဝုသော, အညတ္ရေဝ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇတိ ဘိက္ခုသင္ဃော စ; အညတ္ရ ခော ပနာဝုသော, ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနာ အပ္ပာဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနန္တိ အပ္ပာတင္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စ။ ဧထ, တုမ္ဟေပိ, အာဝုသော , အညတ္ရေဝ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇထ။ အညတ္ရ ခော ပနာဝုသော, တုမ္ဟေပိ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနာ အပ္ပာဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနိသ္သထ အပ္ပာတင္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စာ’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘန္တေ, အသ္သဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ အမ္ဟေ ဧတဒဝောစုံ – ‘မယံ ခော, အာဝုသော, သာယဉ္စေဝ ဘုဉ္ဇာမ ပာတော စ ဒိဝာ စ ဝိကာလေ။ တေ မယံ သာယဉ္စေဝ ဘုဉ္ဇမာနာ ပာတော စ ဒိဝာ စ ဝိကာလေ အပ္ပာဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနာမ အပ္ပာတင္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စ။ တေ မယံ ကိံ သန္ဒိဋ္ဌိကံ ဟိတ္ဝာ ကာလိကံ အနုဓာဝိသ္သာမ? သာယဉ္စေဝ မယံ ဘုဉ္ဇိသ္သာမ ပာတော စ ဒိဝာ စ ဝိကာလေ’တိ။ ယတော ခော မယံ, ဘန္တေ, နာသက္ခိမ္ဟ အသ္သဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ သညာပေတုံ, အထ မယံ ဧတမတ္ထံ ဘဂဝတော အာရောစေမာ’’တိ။
Yato kho te bhikkhū nāsakkhiṃsu assajipunabbasuke bhikkhū saññāpetuṃ, atha yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘idha mayaṃ, bhante, yena assajipunabbasukā bhikkhū tenupasaṅkamimha; upasaṅkamitvā assajipunabbasuke bhikkhū etadavocumha – ‘bhagavā kho, āvuso, aññatreva rattibhojanā bhuñjati bhikkhusaṅgho ca; aññatra kho panāvuso, rattibhojanā bhuñjamānā appābādhatañca sañjānanti appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañca. Etha, tumhepi, āvuso , aññatreva rattibhojanā bhuñjatha. Aññatra kho panāvuso, tumhepi rattibhojanā bhuñjamānā appābādhatañca sañjānissatha appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañcā’ti. Evaṃ vutte, bhante, assajipunabbasukā bhikkhū amhe etadavocuṃ – ‘mayaṃ kho, āvuso, sāyañceva bhuñjāma pāto ca divā ca vikāle. Te mayaṃ sāyañceva bhuñjamānā pāto ca divā ca vikāle appābādhatañca sañjānāma appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañca. Te mayaṃ kiṃ sandiṭṭhikaṃ hitvā kālikaṃ anudhāvissāma? Sāyañceva mayaṃ bhuñjissāma pāto ca divā ca vikāle’ti. Yato kho mayaṃ, bhante, nāsakkhimha assajipunabbasuke bhikkhū saññāpetuṃ, atha mayaṃ etamatthaṃ bhagavato ārocemā’’ti.
၁၇၆. အထ ခော ဘဂဝာ အညတရံ ဘိက္ခုံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧဟိ တ္ဝံ, ဘိက္ခု, မမ ဝစနေန အသ္သဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ အာမန္တေဟိ – ‘သတ္ထာ အာယသ္မန္တေ အာမန္တေတီ’’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော သော ဘိက္ခု ဘဂဝတော ပဋိသ္သုတ္ဝာ ယေန အသ္သဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အသ္သဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစ – ‘‘သတ္ထာ အာယသ္မန္တေ အာမန္တေတီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခော အသ္သဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ တသ္သ ဘိက္ခုနော ပဋိသ္သုတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နေ ခော အသ္သဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ တုမ္ဟေ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧတဒဝောစုံ – ‘ဘဂဝာ ခော, အာဝုသော, အညတ္ရေဝ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇတိ ဘိက္ခုသင္ဃော စ။ အညတ္ရ ခော ပနာဝုသော, ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနာ အပ္ပာဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနန္တိ အပ္ပာတင္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စ။ ဧထ, တုမ္ဟေပိ, အာဝုသော, အညတ္ရေဝ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇထ။ အညတ္ရ ခော ပနာဝုသော, တုမ္ဟေပိ ရတ္တိဘောဇနာ ဘုဉ္ဇမာနာ အပ္ပာဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနိသ္သထ အပ္ပာတင္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စာ’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ ကိရ 3, ဘိက္ခဝေ, တုမ္ဟေ တေ ဘိက္ခူ ဧဝံ အဝစုတ္ထ – ‘မယံ ခော ပနာဝုသော, သာယဉ္စေဝ ဘုဉ္ဇာမ ပာတော စ ဒိဝာ စ ဝိကာလေ။ တေ မယံ သာယဉ္စေဝ ဘုဉ္ဇမာနာ ပာတော စ ဒိဝာ စ ဝိကာလေ အပ္ပာဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနာမ အပ္ပာတင္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စ။ တေ မယံ ကိံ သန္ဒိဋ္ဌိကံ ဟိတ္ဝာ ကာလိကံ အနုဓာဝိသ္သာမ? သာယဉ္စေဝ မယံ ဘုဉ္ဇိသ္သာမ ပာတော စ ဒိဝာ စ ဝိကာလေ’’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။
176. Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, bhikkhu, mama vacanena assajipunabbasuke bhikkhū āmantehi – ‘satthā āyasmante āmantetī’’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yena assajipunabbasukā bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā assajipunabbasuke bhikkhū etadavoca – ‘‘satthā āyasmante āmantetī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho assajipunabbasukā bhikkhū tassa bhikkhuno paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinne kho assajipunabbasuke bhikkhū bhagavā etadavoca – ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, sambahulā bhikkhū tumhe upasaṅkamitvā etadavocuṃ – ‘bhagavā kho, āvuso, aññatreva rattibhojanā bhuñjati bhikkhusaṅgho ca. Aññatra kho panāvuso, rattibhojanā bhuñjamānā appābādhatañca sañjānanti appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañca. Etha, tumhepi, āvuso, aññatreva rattibhojanā bhuñjatha. Aññatra kho panāvuso, tumhepi rattibhojanā bhuñjamānā appābādhatañca sañjānissatha appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañcā’ti. Evaṃ vutte kira 4, bhikkhave, tumhe te bhikkhū evaṃ avacuttha – ‘mayaṃ kho panāvuso, sāyañceva bhuñjāma pāto ca divā ca vikāle. Te mayaṃ sāyañceva bhuñjamānā pāto ca divā ca vikāle appābādhatañca sañjānāma appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañca. Te mayaṃ kiṃ sandiṭṭhikaṃ hitvā kālikaṃ anudhāvissāma? Sāyañceva mayaṃ bhuñjissāma pāto ca divā ca vikāle’’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’.
၁၇၇. ‘‘ကိံ နု မေ တုမ္ဟေ, ဘိက္ခဝေ, ဧဝံ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာထ ယံ ကိဉ္စာယံ ပုရိသပုဂ္ဂလော ပဋိသံဝေဒေတိ သုခံ ဝာ ဒုက္ခံ ဝာ အဒုက္ခမသုခံ ဝာ တသ္သ အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘နနု မေ တုမ္ဟေ, ဘိက္ခဝေ, ဧဝံ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာထ ဣဓေကစ္စသ္သ ယံ ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ဣဓ ပနေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ , ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ဣဓေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ဣဓ ပနေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ဣဓေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ဣဓ ပနေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။
177. ‘‘Kiṃ nu me tumhe, bhikkhave, evaṃ dhammaṃ desitaṃ ājānātha yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tassa akusalā dhammā parihāyanti kusalā dhammā abhivaḍḍhantī’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Nanu me tumhe, bhikkhave, evaṃ dhammaṃ desitaṃ ājānātha idhekaccassa yaṃ evarūpaṃ sukhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti kusalā dhammā parihāyanti, idha panekaccassa evarūpaṃ sukhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā parihāyanti , kusalā dhammā abhivaḍḍhanti, idhekaccassa evarūpaṃ dukkhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti kusalā dhammā parihāyanti, idha panekaccassa evarūpaṃ dukkhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā parihāyanti kusalā dhammā abhivaḍḍhanti, idhekaccassa evarūpaṃ adukkhamasukhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti kusalā dhammā parihāyanti, idha panekaccassa evarūpaṃ adukkhamasukhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā parihāyanti kusalā dhammā abhivaḍḍhantī’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.
၁၇၈. ‘‘သာဓု, ဘိက္ခဝေ! မယာ စေတံ, ဘိက္ခဝေ, အညာတံ အဘဝိသ္သ အဒိဋ္ဌံ အဝိဒိတံ အသစ္ဆိကတံ အဖသ္သိတံ ပညာယ – ‘ဣဓေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တီ’တိ, ဧဝာဟံ အဇာနန္တော ‘ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ပဇဟထာ’တိ ဝဒေယ္ယံ; အပိ နု မေ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ပတိရူပံ အဘဝိသ္သာ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယသ္မာ စ ခော ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, မယာ ဉာတံ ဒိဋ္ဌံ ဝိဒိတံ သစ္ဆိကတံ ဖသ္သိတံ ပညာယ – ‘ဣဓေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တီ’တိ, တသ္မာဟံ ‘ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ပဇဟထာ’တိ ဝဒာမိ။ မယာ စေတံ, ဘိက္ခဝေ, အညာတံ အဘဝိသ္သ အဒိဋ္ဌံ အဝိဒိတံ အသစ္ဆိကတံ အဖသ္သိတံ ပညာယ – ‘ဣဓေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ’တိ, ဧဝာဟံ အဇာနန္တော ‘ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ’တိ ဝဒေယ္ယံ; အပိ နု မေ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ပတိရူပံ အဘဝိသ္သာ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယသ္မာ စ ခော ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, မယာ ဉာတံ ဒိဋ္ဌံ ဝိဒိတံ သစ္ဆိကတံ ဖသ္သိတံ ပညာယ – ‘ဣဓေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ’တိ, တသ္မာဟံ ‘ဧဝရူပံ သုခံ ဝေဒနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ’တိ ဝဒာမိ။
178. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayā cetaṃ, bhikkhave, aññātaṃ abhavissa adiṭṭhaṃ aviditaṃ asacchikataṃ aphassitaṃ paññāya – ‘idhekaccassa evarūpaṃ sukhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti kusalā dhammā parihāyantī’ti, evāhaṃ ajānanto ‘evarūpaṃ sukhaṃ vedanaṃ pajahathā’ti vadeyyaṃ; api nu me etaṃ, bhikkhave, patirūpaṃ abhavissā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Yasmā ca kho etaṃ, bhikkhave, mayā ñātaṃ diṭṭhaṃ viditaṃ sacchikataṃ phassitaṃ paññāya – ‘idhekaccassa evarūpaṃ sukhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti kusalā dhammā parihāyantī’ti, tasmāhaṃ ‘evarūpaṃ sukhaṃ vedanaṃ pajahathā’ti vadāmi. Mayā cetaṃ, bhikkhave, aññātaṃ abhavissa adiṭṭhaṃ aviditaṃ asacchikataṃ aphassitaṃ paññāya – ‘idhekaccassa evarūpaṃ sukhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā parihāyanti kusalā dhammā abhivaḍḍhantī’ti, evāhaṃ ajānanto ‘evarūpaṃ sukhaṃ vedanaṃ upasampajja viharathā’ti vadeyyaṃ; api nu me etaṃ, bhikkhave, patirūpaṃ abhavissā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Yasmā ca kho etaṃ, bhikkhave, mayā ñātaṃ diṭṭhaṃ viditaṃ sacchikataṃ phassitaṃ paññāya – ‘idhekaccassa evarūpaṃ sukhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhantī’ti, tasmāhaṃ ‘evarūpaṃ sukhaṃ vedanaṃ upasampajja viharathā’ti vadāmi.
၁၇၉. ‘‘မယာ စေတံ, ဘိက္ခဝေ, အညာတံ အဘဝိသ္သ အဒိဋ္ဌံ အဝိဒိတံ အသစ္ဆိကတံ အဖသ္သိတံ ပညာယ – ‘ဣဓေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တီ’တိ, ဧဝာဟံ အဇာနန္တော ‘ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ပဇဟထာ’တိ ဝဒေယ္ယံ; အပိ နု မေ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ပတိရူပံ အဘဝိသ္သာ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယသ္မာ စ ခော ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, မယာ ဉာတံ ဒိဋ္ဌံ ဝိဒိတံ သစ္ဆိကတံ ဖသ္သိတံ ပညာယ – ‘ဣဓေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တီ’တိ, တသ္မာဟံ ‘ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ပဇဟထာ’တိ ဝဒာမိ။ မယာ စေတံ, ဘိက္ခဝေ, အညာတံ အဘဝိသ္သ အဒိဋ္ဌံ အဝိဒိတံ အသစ္ဆိကတံ အဖသ္သိတံ ပညာယ – ‘ဣဓေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ’တိ, ဧဝာဟံ အဇာနန္တော ‘ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ’တိ ဝဒေယ္ယံ; အပိ နု မေ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ပတိရူပံ အဘဝိသ္သာ’’တိ ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယသ္မာ စ ခော ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, မယာ ဉာတံ ဒိဋ္ဌံ ဝိဒိတံ သစ္ဆိကတံ ဖသ္သိတံ ပညာယ – ‘ဣဓေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ’တိ, တသ္မာဟံ ‘ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ’တိ ဝဒာမိ။
179. ‘‘Mayā cetaṃ, bhikkhave, aññātaṃ abhavissa adiṭṭhaṃ aviditaṃ asacchikataṃ aphassitaṃ paññāya – ‘idhekaccassa evarūpaṃ dukkhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti kusalā dhammā parihāyantī’ti, evāhaṃ ajānanto ‘evarūpaṃ dukkhaṃ vedanaṃ pajahathā’ti vadeyyaṃ; api nu me etaṃ, bhikkhave, patirūpaṃ abhavissā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Yasmā ca kho etaṃ, bhikkhave, mayā ñātaṃ diṭṭhaṃ viditaṃ sacchikataṃ phassitaṃ paññāya – ‘idhekaccassa evarūpaṃ dukkhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti kusalā dhammā parihāyantī’ti, tasmāhaṃ ‘evarūpaṃ dukkhaṃ vedanaṃ pajahathā’ti vadāmi. Mayā cetaṃ, bhikkhave, aññātaṃ abhavissa adiṭṭhaṃ aviditaṃ asacchikataṃ aphassitaṃ paññāya – ‘idhekaccassa evarūpaṃ dukkhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā parihāyanti kusalā dhammā abhivaḍḍhantī’ti, evāhaṃ ajānanto ‘evarūpaṃ dukkhaṃ vedanaṃ upasampajja viharathā’ti vadeyyaṃ; api nu me etaṃ, bhikkhave, patirūpaṃ abhavissā’’ti ? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Yasmā ca kho etaṃ, bhikkhave, mayā ñātaṃ diṭṭhaṃ viditaṃ sacchikataṃ phassitaṃ paññāya – ‘idhekaccassa evarūpaṃ dukkhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā parihāyanti kusalā dhammā abhivaḍḍhantī’ti, tasmāhaṃ ‘evarūpaṃ dukkhaṃ vedanaṃ upasampajja viharathā’ti vadāmi.
၁၈၀. ‘‘မယာ စေတံ, ဘိက္ခဝေ, အညာတံ အဘဝိသ္သ အဒိဋ္ဌံ အဝိဒိတံ အသစ္ဆိကတံ အဖသ္သိတံ ပညာယ – ‘ဣဓေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တီ’တိ, ဧဝာဟံ အဇာနန္တော ‘ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ပဇဟထာ’တိ ဝဒေယ္ယံ; အပိ နု မေ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ပတိရူပံ အဘဝိသ္သာ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယသ္မာ စ ခော ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, မယာ ဉာတံ ဒိဋ္ဌံ ဝိဒိတံ သစ္ဆိကတံ ဖသ္သိတံ ပညာယ – ‘ဣဓေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တီ’တိ, တသ္မာဟံ ‘ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ပဇဟထာ’တိ ဝဒာမိ’’။ မယာ စေတံ, ဘိက္ခဝေ, အညာတံ အဘဝိသ္သ အဒိဋ္ဌံ အဝိဒိတံ အသစ္ဆိကတံ အဖသ္သိတံ ပညာယ – ‘ဣဓေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ’တိ, ဧဝာဟံ အဇာနန္တော ‘ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ’တိ ဝဒေယ္ယံ; အပိ နု မေ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ပတိရူပံ အဘဝိသ္သာ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယသ္မာ စ ခော ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, မယာ ဉာတံ ဒိဋ္ဌံ ဝိဒိတံ သစ္ဆိကတံ ဖသ္သိတံ ပညာယ – ‘ဣဓေကစ္စသ္သ ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တီ’တိ, တသ္မာဟံ ‘ဧဝရူပံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ’တိ ဝဒာမိ။
180. ‘‘Mayā cetaṃ, bhikkhave, aññātaṃ abhavissa adiṭṭhaṃ aviditaṃ asacchikataṃ aphassitaṃ paññāya – ‘idhekaccassa evarūpaṃ adukkhamasukhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti kusalā dhammā parihāyantī’ti, evāhaṃ ajānanto ‘evarūpaṃ adukkhamasukhaṃ vedanaṃ pajahathā’ti vadeyyaṃ; api nu me etaṃ, bhikkhave, patirūpaṃ abhavissā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Yasmā ca kho etaṃ, bhikkhave, mayā ñātaṃ diṭṭhaṃ viditaṃ sacchikataṃ phassitaṃ paññāya – ‘idhekaccassa evarūpaṃ adukkhamasukhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti kusalā dhammā parihāyantī’ti, tasmāhaṃ ‘evarūpaṃ adukkhamasukhaṃ vedanaṃ pajahathā’ti vadāmi’’. Mayā cetaṃ, bhikkhave, aññātaṃ abhavissa adiṭṭhaṃ aviditaṃ asacchikataṃ aphassitaṃ paññāya – ‘idhekaccassa evarūpaṃ adukkhamasukhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā parihāyanti kusalā dhammā abhivaḍḍhantī’ti, evāhaṃ ajānanto ‘evarūpaṃ adukkhamasukhaṃ vedanaṃ upasampajja viharathā’ti vadeyyaṃ; api nu me etaṃ, bhikkhave, patirūpaṃ abhavissā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Yasmā ca kho etaṃ, bhikkhave, mayā ñātaṃ diṭṭhaṃ viditaṃ sacchikataṃ phassitaṃ paññāya – ‘idhekaccassa evarūpaṃ adukkhamasukhaṃ vedanaṃ vedayato akusalā dhammā parihāyanti kusalā dhammā abhivaḍḍhantī’ti, tasmāhaṃ ‘evarūpaṃ adukkhamasukhaṃ vedanaṃ upasampajja viharathā’ti vadāmi.
၁၈၁. ‘‘နာဟံ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗေသံယေဝ ဘိက္ခူနံ ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တိ ဝဒာမိ; န ပနာဟံ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗေသံယေဝ ဘိက္ခူနံ ‘န အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တိ ဝဒာမိ။ ယေ တေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ အရဟန္တော ခီဏာသဝာ ဝုသိတဝန္တော ကတကရဏီယာ ဩဟိတဘာရာ အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထာ ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနာ သမ္မဒညာ ဝိမုတ္တာ, တထာရူပာနာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူနံ ‘န အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တိ ဝဒာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ကတံ တေသံ အပ္ပမာဒေန။ အဘဗ္ဗာ တေ ပမဇ္ဇိတုံ။ ယေ စ ခော တေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ သေက္ခာ အပ္ပတ္တမာနသာ အနုတ္တရံ ယောဂက္ခေမံ ပတ္ထယမာနာ ဝိဟရန္တိ, တထာရူပာနာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူနံ ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တ္န္တ္တိ ဝဒာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အပ္ပေဝ နာမိမေ အာယသ္မန္တော အနုလောမိကာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝမာနာ ကလ္ယာဏမိတ္တေ ဘဇမာနာ ဣန္ဒ္ရိယာနိ သမန္နာနယမာနာ – ယသ္သတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ တဒနုတ္တရံ – ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယ္ယုန္တိ! ဣမံ ခော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေသံ ဘိက္ခူနံ အပ္ပမာဒဖလံ သမ္ပသ္သမာနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တ္န္တ္တိ ဝဒာမိ။
181. ‘‘Nāhaṃ, bhikkhave, sabbesaṃyeva bhikkhūnaṃ ‘appamādena karaṇīya’nti vadāmi; na panāhaṃ, bhikkhave, sabbesaṃyeva bhikkhūnaṃ ‘na appamādena karaṇīya’nti vadāmi. Ye te, bhikkhave, bhikkhū arahanto khīṇāsavā vusitavanto katakaraṇīyā ohitabhārā anuppattasadatthā parikkhīṇabhavasaṃyojanā sammadaññā vimuttā, tathārūpānāhaṃ, bhikkhave, bhikkhūnaṃ ‘na appamādena karaṇīya’nti vadāmi. Taṃ kissa hetu? Kataṃ tesaṃ appamādena. Abhabbā te pamajjituṃ. Ye ca kho te, bhikkhave, bhikkhū sekkhā appattamānasā anuttaraṃ yogakkhemaṃ patthayamānā viharanti, tathārūpānāhaṃ, bhikkhave, bhikkhūnaṃ ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi. Taṃ kissa hetu? Appeva nāmime āyasmanto anulomikāni senāsanāni paṭisevamānā kalyāṇamitte bhajamānā indriyāni samannānayamānā – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyunti! Imaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, imesaṃ bhikkhūnaṃ appamādaphalaṃ sampassamāno ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi.
၁၈၂. ‘‘သတ္တိမေ , ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ သတ္တ? ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော, ပညာဝိမုတ္တော, ကာယသက္ခိ, ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော, သဒ္ဓာဝိမုတ္တော, ဓမ္မာနုသာရီ, သဒ္ဓာနုသာရီ။
182. ‘‘Sattime , bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame satta? Ubhatobhāgavimutto, paññāvimutto, kāyasakkhi, diṭṭhippatto, saddhāvimutto, dhammānusārī, saddhānusārī.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပာ တေ ကာယေန ဖုသိတ္ဝာ 5 ဝိဟရတိ ပညာယ စသ္သ ဒိသ္ဝာ အာသဝာ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော ဣမသ္သ ခော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ‘န အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တိ ဝဒာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ကတံ တသ္သ အပ္ပမာဒေန။ အဘဗ္ဗော သော ပမဇ္ဇိတုံ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo ubhatobhāgavimutto? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te kāyena phusitvā 6 viharati paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā honti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo ubhatobhāgavimutto imassa kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno ‘na appamādena karaṇīya’nti vadāmi. Taṃ kissa hetu? Kataṃ tassa appamādena. Abhabbo so pamajjituṃ.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ပညာဝိမုတ္တော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပာ တေ န ကာယေန ဖုသိတ္ဝာ ဝိဟရတိ, ပညာယ စသ္သ ဒိသ္ဝာ အာသဝာ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ပညာဝိမုတ္တော။ ဣမသ္သပိ ခော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ‘န အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တိ ဝဒာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ကတံ တသ္သ အပ္ပမာဒေန။ အဘဗ္ဗော သော ပမဇ္ဇိတုံ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo paññāvimutto? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te na kāyena phusitvā viharati, paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā honti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo paññāvimutto. Imassapi kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno ‘na appamādena karaṇīya’nti vadāmi. Taṃ kissa hetu? Kataṃ tassa appamādena. Abhabbo so pamajjituṃ.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ကာယသက္ခိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပာ တေ ကာယေန ဖုသိတ္ဝာ ဝိဟရတိ, ပညာယ စသ္သ ဒိသ္ဝာ ဧကစ္စေ အာသဝာ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ကာယသက္ခိ။ ဣမသ္သ ခော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တိ ဝဒာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အပ္ပေဝ နာမ အယမာယသ္မာ အနုလောမိကာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝမာနော ကလ္ယာဏမိတ္တေ ဘဇမာနော ဣန္ဒ္ရိယာနိ သမန္နာနယမာနော – ယသ္သတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ တဒနုတ္တရံ – ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယ္ယာတိ! ဣမံ ခော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္သ ဘိက္ခုနော အပ္ပမာဒဖလံ သမ္ပသ္သမာနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တ္န္တ္တိ ဝဒာမိ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo kāyasakkhi? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te kāyena phusitvā viharati, paññāya cassa disvā ekacce āsavā parikkhīṇā honti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo kāyasakkhi. Imassa kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno ‘appamādena karaṇīya’nti vadāmi. Taṃ kissa hetu? Appeva nāma ayamāyasmā anulomikāni senāsanāni paṭisevamāno kalyāṇamitte bhajamāno indriyāni samannānayamāno – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyāti! Imaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, imassa bhikkhuno appamādaphalaṃ sampassamāno ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပာ တေ န ကာယေန ဖုသိတ္ဝာ ဝိဟရတိ, ပညာယ စသ္သ ဒိသ္ဝာ ဧကစ္စေ အာသဝာ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ, တထာဂတပ္ပဝေဒိတာ စသ္သ ဓမ္မာ ပညာယ ဝောဒိဋ္ဌာ ဟောန္တိ ဝောစရိတာ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော။ ဣမသ္သပိ ခော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တိ ဝဒာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အပ္ပေဝ နာမ အယမာယသ္မာ အနုလောမိကာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝမာနော ကလ္ယာဏမိတ္တေ ဘဇမာနော ဣန္ဒ္ရိယာနိ သမန္နာနယမာနော – ယသ္သတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ တဒနုတ္တရံ – ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယ္ယာတိ! ဣမံ ခော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္သ ဘိက္ခုနော အပ္ပမာဒဖလံ သမ္ပသ္သမာနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တ္န္တ္တိ ဝဒာမိ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo diṭṭhippatto? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te na kāyena phusitvā viharati, paññāya cassa disvā ekacce āsavā parikkhīṇā honti, tathāgatappaveditā cassa dhammā paññāya vodiṭṭhā honti vocaritā. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo diṭṭhippatto. Imassapi kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno ‘appamādena karaṇīya’nti vadāmi. Taṃ kissa hetu? Appeva nāma ayamāyasmā anulomikāni senāsanāni paṭisevamāno kalyāṇamitte bhajamāno indriyāni samannānayamāno – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyāti! Imaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, imassa bhikkhuno appamādaphalaṃ sampassamāno ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓာဝိမုတ္တော။ ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပာ တေ န ကာယေန ဖုသိတ္ဝာ ဝိဟရတိ, ပညာယ စသ္သ ဒိသ္ဝာ ဧကစ္စေ အာသဝာ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ, တထာဂတေ စသ္သ သဒ္ဓာ နိဝိဋ္ဌာ ဟောတိ မူလဇာတာ ပတိဋ္ဌိတာ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓာဝိမုတ္တော။ ဣမသ္သပိ ခော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တ္န္တ္တိ ဝဒာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အပ္ပေဝ နာမ အယမာယသ္မာ အနုလောမိကာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝမာနော ကလ္ယာဏမိတ္တေ ဘဇမာနော ဣန္ဒ္ရိယာနိ သမန္နာနယမာနော – ယသ္သတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ တဒနုတ္တရံ – ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယ္ယာတိ! ဣမံ ခော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္သ ဘိက္ခုနော အပ္ပမာဒဖလံ သမ္ပသ္သမာနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တ္န္တ္တိ ဝဒာမိ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo saddhāvimutto. Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te na kāyena phusitvā viharati, paññāya cassa disvā ekacce āsavā parikkhīṇā honti, tathāgate cassa saddhā niviṭṭhā hoti mūlajātā patiṭṭhitā. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo saddhāvimutto. Imassapi kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi. Taṃ kissa hetu? Appeva nāma ayamāyasmā anulomikāni senāsanāni paṭisevamāno kalyāṇamitte bhajamāno indriyāni samannānayamāno – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyāti! Imaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, imassa bhikkhuno appamādaphalaṃ sampassamāno ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဓမ္မာနုသာရီ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပာ တေ န ကာယေန ဖုသိတ္ဝာ ဝိဟရတိ, ပညာယ စသ္သ ဒိသ္ဝာ ဧကစ္စေ အာသဝာ ပရိက္ခီဏာ 7 ဟောန္တိ, တထာဂတပ္ပဝေဒိတာ စသ္သ ဓမ္မာ ပညာယ မတ္တသော နိဇ္ဈာနံ ခမန္တိ, အပိ စသ္သ ဣမေ ဓမ္မာ ဟောန္တိ, သေယ္ယထိဒံ – သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ, ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ, သတိန္ဒ္ရိယံ, သမာဓိန္ဒ္ရိယံ, ပညိန္ဒ္ရိယံ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဓမ္မာနုသာရီ။ ဣမသ္သပိ ခော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တိ ဝဒာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အပ္ပေဝ နာမ အယမာယသ္မာ အနုလောမိကာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝမာနော ကလ္ယာဏမိတ္တေ ဘဇမာနော ဣန္ဒ္ရိယာနိ သမန္နာနယမာနော – ယသ္သတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ တဒနုတ္တရံ – ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယ္ယာတိ ! ဣမံ ခော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္သ ဘိက္ခုနော အပ္ပမာဒဖလံ သမ္ပသ္သမာနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တိ ဝဒာမိ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo dhammānusārī? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te na kāyena phusitvā viharati, paññāya cassa disvā ekacce āsavā parikkhīṇā 8 honti, tathāgatappaveditā cassa dhammā paññāya mattaso nijjhānaṃ khamanti, api cassa ime dhammā honti, seyyathidaṃ – saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo dhammānusārī. Imassapi kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno ‘appamādena karaṇīya’nti vadāmi. Taṃ kissa hetu? Appeva nāma ayamāyasmā anulomikāni senāsanāni paṭisevamāno kalyāṇamitte bhajamāno indriyāni samannānayamāno – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyāti ! Imaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, imassa bhikkhuno appamādaphalaṃ sampassamāno ‘appamādena karaṇīya’nti vadāmi.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓာနုသာရီ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပာ တေ န ကာယေန ဖုသိတ္ဝာ ဝိဟရတိ, ပညာယ စသ္သ ဒိသ္ဝာ ဧကစ္စေ အာသဝာ ပရိက္ခီဏာ 9 ဟောန္တိ, တထာဂတေ စသ္သ သဒ္ဓာမတ္တံ ဟောတိ ပေမမတ္တံ, အပိ စသ္သ ဣမေ ဓမ္မာ ဟောန္တိ, သေယ္ယထိဒံ – သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ, ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ, သတိန္ဒ္ရိယံ, သမာဓိန္ဒ္ရိယံ, ပညိန္ဒ္ရိယံ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော သဒ္ဓာနုသာရီ။ ဣမသ္သပိ ခော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တ္န္တ္တိ ဝဒာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အပ္ပေဝ နာမ အယမာယသ္မာ အနုလောမိကာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝမာနော ကလ္ယာဏမိတ္တေ ဘဇမာနော ဣန္ဒ္ရိယာနိ သမန္နာနယမာနော – ယသ္သတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ တဒနုတ္တရံ – ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယ္ယာတိ! ဣမံ ခော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္သ ဘိက္ခုနော အပ္ပမာဒဖလံ သမ္ပသ္သမာနော ‘အပ္ပမာဒေန ကရဏီယ’န္တ္န္တ္တိ ဝဒာမိ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo saddhānusārī? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te na kāyena phusitvā viharati, paññāya cassa disvā ekacce āsavā parikkhīṇā 10 honti, tathāgate cassa saddhāmattaṃ hoti pemamattaṃ, api cassa ime dhammā honti, seyyathidaṃ – saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo saddhānusārī. Imassapi kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi. Taṃ kissa hetu? Appeva nāma ayamāyasmā anulomikāni senāsanāni paṭisevamāno kalyāṇamitte bhajamāno indriyāni samannānayamāno – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyāti! Imaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, imassa bhikkhuno appamādaphalaṃ sampassamāno ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi.
၁၈၃. ‘‘နာဟံ, ဘိက္ခဝေ, အာဒိကေနေဝ အညာရာဓနံ ဝဒာမိ; အပိ စ, ဘိက္ခဝေ, အနုပုဗ္ဗသိက္ခာ အနုပုဗ္ဗကိရိယာ အနုပုဗ္ဗပဋိပဒာ အညာရာဓနာ ဟောတိ။ ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အနုပုဗ္ဗသိက္ခာ အနုပုဗ္ဗကိရိယာ အနုပုဗ္ဗပဋိပဒာ အညာရာဓနာ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓာဇာတော ဥပသင္ကမတိ, ဥပသင္ကမန္တော ပယိရုပာသတိ, ပယိရုပာသန္တော သောတံ ဩဒဟတိ, ဩဟိတသောတော ဓမ္မံ သုဏာတိ, သုတ္ဝာ ဓမ္မံ ဓာရေတိ, ဓတာနံ 11 ဓမ္မာနံ အတ္ထံ ဥပပရိက္ခတိ, အတ္ထံ ဥပပရိက္ခတော ဓမ္မာ နိဇ္ဈာနံ ခမန္တိ, ဓမ္မနိဇ္ဈာနက္ခန္တိယာ သတိ ဆန္ဒော ဇာယတိ, ဆန္ဒဇာတော ဥသ္သဟတိ, ဥသ္သာဟေတ္ဝာ တုလေတိ, တုလယိတ္ဝာ ပဒဟတိ, ပဟိတတ္တော သမာနော ကာယေန စေဝ ပရမသစ္စံ သစ္ဆိကရောတိ, ပညာယ စ နံ အတိဝိဇ္ဈ ပသ္သတိ။ သာပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓာ နာဟောသိ; တမ္ပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဥပသင္ကမနံ နာဟောသိ; သာပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ပယိရုပာသနာ နာဟောသိ; တမ္ပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, သောတာဝဓာနံ နာဟောသိ ; တမ္ပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသ္သဝနံ နာဟောသိ; သာပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မဓာရဏာ နာဟောသိ; သာပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, အတ္ထူပပရိက္ခာ နာဟောသိ; သာပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မနိဇ္ဈာနက္ခန္တိ နာဟောသိ; သောပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒော နာဟောသိ; သောပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဥသ္သာဟော နာဟောသိ; သာပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, တုလနာ နာဟောသိ; တမ္ပိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ပဓာနံ နာဟောသိ။ ဝိပ္ပဋိပန္နာတ္ထ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာပဋိပန္နာတ္ထ, ဘိက္ခဝေ။ ကီဝ ဒူရေဝိမေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ အပက္ကန္တာ ဣမမ္ဟာ ဓမ္မဝိနယာ။
183. ‘‘Nāhaṃ, bhikkhave, ādikeneva aññārādhanaṃ vadāmi; api ca, bhikkhave, anupubbasikkhā anupubbakiriyā anupubbapaṭipadā aññārādhanā hoti. Kathañca, bhikkhave, anupubbasikkhā anupubbakiriyā anupubbapaṭipadā aññārādhanā hoti? Idha, bhikkhave, saddhājāto upasaṅkamati, upasaṅkamanto payirupāsati, payirupāsanto sotaṃ odahati, ohitasoto dhammaṃ suṇāti, sutvā dhammaṃ dhāreti, dhatānaṃ 12 dhammānaṃ atthaṃ upaparikkhati, atthaṃ upaparikkhato dhammā nijjhānaṃ khamanti, dhammanijjhānakkhantiyā sati chando jāyati, chandajāto ussahati, ussāhetvā tuleti, tulayitvā padahati, pahitatto samāno kāyena ceva paramasaccaṃ sacchikaroti, paññāya ca naṃ ativijjha passati. Sāpi nāma, bhikkhave, saddhā nāhosi; tampi nāma, bhikkhave, upasaṅkamanaṃ nāhosi; sāpi nāma, bhikkhave, payirupāsanā nāhosi; tampi nāma, bhikkhave, sotāvadhānaṃ nāhosi ; tampi nāma, bhikkhave, dhammassavanaṃ nāhosi; sāpi nāma, bhikkhave, dhammadhāraṇā nāhosi; sāpi nāma, bhikkhave, atthūpaparikkhā nāhosi; sāpi nāma, bhikkhave, dhammanijjhānakkhanti nāhosi; sopi nāma, bhikkhave, chando nāhosi; sopi nāma, bhikkhave, ussāho nāhosi; sāpi nāma, bhikkhave, tulanā nāhosi; tampi nāma, bhikkhave, padhānaṃ nāhosi. Vippaṭipannāttha, bhikkhave, micchāpaṭipannāttha, bhikkhave. Kīva dūrevime, bhikkhave, moghapurisā apakkantā imamhā dhammavinayā.
၁၈၄. ‘‘အတ္ထိ , ဘိက္ခဝေ, စတုပ္ပဒံ ဝေယ္ယာကရဏံ ယသ္သုဒ္ဒိဋ္ဌသ္သ ဝိညူ ပုရိသော နစိရသ္သေဝ ပညာယတ္ထံ အာဇာနေယ္ယ။ ဥဒ္ဒိသိသ္သာမိ ဝော 13, ဘိက္ခဝေ, အာဇာနိသ္သထ မေ တ’’န္တိ? ‘‘ကေ စ မယံ, ဘန္တေ, ကေ စ ဓမ္မသ္သ အညာတာရော’’တိ? ယောပိ သော, ဘိက္ခဝေ, သတ္ထာ အာမိသဂရု အာမိသဒာယာဒော အာမိသေဟိ သံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ တသ္သ ပာယံ ဧဝရူပီ ပဏောပဏဝိယာ န ဥပေတိ – ‘ဧဝဉ္စ နော အသ္သ အထ နံ ကရေယ္ယာမ, န စ နော ဧဝမသ္သ န နံ ကရေယ္ယာမာ’တိ, ကိံ ပန, ဘိက္ခဝေ, ယံ တထာဂတော သဗ္ဗသော အာမိသေဟိ ဝိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ။ သဒ္ဓသ္သ, ဘိက္ခဝေ, သာဝကသ္သ သတ္ထုသာသနေ ပရိယောဂာဟိယ 14 ဝတ္တတော အယမနုဓမ္မော ဟောတိ – ‘သတ္ထာ ဘဂဝာ, သာဝကောဟမသ္မိ; ဇာနာတိ ဘဂဝာ, နာဟံ ဇာနာမီ’တိ။ သဒ္ဓသ္သ, ဘိက္ခဝေ, သာဝကသ္သ သတ္ထုသာသနေ ပရိယောဂာဟိယ ဝတ္တတော ရုဠ္ဟနီယံ 15 သတ္ထုသာသနံ ဟောတိ ဩဇဝန္တံ။ သဒ္ဓသ္သ, ဘိက္ခဝေ, သာဝကသ္သ သတ္ထုသာသနေ ပရိယောဂာဟိယ ဝတ္တတော အယမနုဓမ္မော ဟောတိ – ‘ကာမံ တစော စ န္ဟာရု စ အဋ္ဌိ စ အဝသိသ္သတု, သရီရေ ဥပသုသ္သတု 16 မံသလောဟိတံ, ယံ တံ ပုရိသထာမေန ပုရိသဝီရိယေန ပုရိသပရက္ကမေန ပတ္တဗ္ဗံ န တံ အပာပုဏိတ္ဝာ ဝီရိယသ္သ သဏ္ဌာနံ 17 ဘဝိသ္သတီ’တိ။ သဒ္ဓသ္သ, ဘိက္ခဝေ, သာဝကသ္သ သတ္ထုသာသနေ ပရိယောဂာဟိယ ဝတ္တတော ဒ္ဝိန္နံ ဖလာနံ အညတရံ ဖလံ ပာဋိကင္ခံ – ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အညာ, သတိ ဝာ ဥပာဒိသေသေ အနာဂာမိတာ’’တိ။
184. ‘‘Atthi , bhikkhave, catuppadaṃ veyyākaraṇaṃ yassuddiṭṭhassa viññū puriso nacirasseva paññāyatthaṃ ājāneyya. Uddisissāmi vo 18, bhikkhave, ājānissatha me ta’’nti? ‘‘Ke ca mayaṃ, bhante, ke ca dhammassa aññātāro’’ti? Yopi so, bhikkhave, satthā āmisagaru āmisadāyādo āmisehi saṃsaṭṭho viharati tassa pāyaṃ evarūpī paṇopaṇaviyā na upeti – ‘evañca no assa atha naṃ kareyyāma, na ca no evamassa na naṃ kareyyāmā’ti, kiṃ pana, bhikkhave, yaṃ tathāgato sabbaso āmisehi visaṃsaṭṭho viharati. Saddhassa, bhikkhave, sāvakassa satthusāsane pariyogāhiya 19 vattato ayamanudhammo hoti – ‘satthā bhagavā, sāvakohamasmi; jānāti bhagavā, nāhaṃ jānāmī’ti. Saddhassa, bhikkhave, sāvakassa satthusāsane pariyogāhiya vattato ruḷhanīyaṃ 20 satthusāsanaṃ hoti ojavantaṃ. Saddhassa, bhikkhave, sāvakassa satthusāsane pariyogāhiya vattato ayamanudhammo hoti – ‘kāmaṃ taco ca nhāru ca aṭṭhi ca avasissatu, sarīre upasussatu 21 maṃsalohitaṃ, yaṃ taṃ purisathāmena purisavīriyena purisaparakkamena pattabbaṃ na taṃ apāpuṇitvā vīriyassa saṇṭhānaṃ 22 bhavissatī’ti. Saddhassa, bhikkhave, sāvakassa satthusāsane pariyogāhiya vattato dvinnaṃ phalānaṃ aññataraṃ phalaṃ pāṭikaṅkhaṃ – diṭṭheva dhamme aññā, sati vā upādisese anāgāmitā’’ti.
ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
ကီဋာဂိရိသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ။
Kīṭāgirisuttaṃ niṭṭhitaṃ dasamaṃ.
ဘိက္ခုဝဂ္ဂော နိဋ္ဌိတော ဒုတိယော။
Bhikkhuvaggo niṭṭhito dutiyo.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
ကုဉ္ဇရ-ရာဟုလ-သသ္သတလောကော၊ မာလုက္ယပုတ္တော စ ဘဒ္ဒာလိ-နာမော။
Kuñjara-rāhula-sassataloko, mālukyaputto ca bhaddāli-nāmo;
ခုဒ္ဒ-ဒိဇာထ-သဟမ္ပတိယာစံ၊ နာဠက-ရညိကိဋာဂိရိနာမော။
Khudda-dijātha-sahampatiyācaṃ, nāḷaka-raññikiṭāgirināmo.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. ကီဋာဂိရိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Kīṭāgirisuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၁၀. ကီဋာဂိရိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Kīṭāgirisuttavaṇṇanā
