Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
១១. កោធនសុត្តវណ្ណនា
11. Kodhanasuttavaṇṇanā
៦៤. ឯកាទសមេ សបត្តកន្តាតិ សបត្តានំ វេរីនំ កន្តា បិយា តេហិ ឥច្ឆិតបត្ថិតា។ សបត្តករណាតិ សបត្តានំ វេរីនំ អត្ថករណា។ កោធបរេតោតិ កោធានុគតោ។ បចុរត្ថតាយាតិ ពហុអត្ថតាយ ពហុហិតតាយ។ អនត្ថម្បីតិ អវុទ្ធិម្បិ។ អត្ថោ មេ គហិតោតិ វុឌ្ឍិ មេ គហិតា។
64. Ekādasame sapattakantāti sapattānaṃ verīnaṃ kantā piyā tehi icchitapatthitā. Sapattakaraṇāti sapattānaṃ verīnaṃ atthakaraṇā. Kodhaparetoti kodhānugato. Pacuratthatāyāti bahuatthatāya bahuhitatāya. Anatthampīti avuddhimpi. Attho me gahitoti vuḍḍhi me gahitā.
អថោ អត្ថំ គហេត្វានាតិ អថោ វុទ្ធិំ គហេត្វា។ អនត្ថំ អធិបជ្ជតីតិ អនត្ថោ មេ គហិតោតិ សល្លក្ខេតិ។ វធំ កត្វានាតិ បាណាតិបាតកម្មំ កត្វា។ កោធសម្មទសម្មត្តោតិ កោធមទេន មត្តោ, អាទិន្នគហិតបរាមដ្ឋោតិ អត្ថោ។ អាយសក្យន្តិ អយសភាវំ, អយសោ និយសោ ហោតីតិ អត្ថោ។ អន្តរតោ ជាតន្តិ អព្ភន្តរេ ឧប្បន្នំ។ អត្ថំ ន ជានាតីតិ វុទ្ធិអត្ថំ ន ជានាតិ។ ធម្មំ ន បស្សតីតិ សមថវិបស្សនាធម្មំ ន បស្សតិ។ អន្ធតមន្តិ អន្ធភាវករំ តមំ ពហលតមំ។ សហតេតិ អភិភវតិ។
Atho atthaṃ gahetvānāti atho vuddhiṃ gahetvā. Anatthaṃ adhipajjatīti anattho me gahitoti sallakkheti. Vadhaṃ katvānāti pāṇātipātakammaṃ katvā. Kodhasammadasammattoti kodhamadena matto, ādinnagahitaparāmaṭṭhoti attho. Āyasakyanti ayasabhāvaṃ, ayaso niyaso hotīti attho. Antarato jātanti abbhantare uppannaṃ. Atthaṃ na jānātīti vuddhiatthaṃ na jānāti. Dhammaṃ na passatīti samathavipassanādhammaṃ na passati. Andhatamanti andhabhāvakaraṃ tamaṃ bahalatamaṃ. Sahateti abhibhavati.
ទុម្មង្កុយន្តិ ទុម្មង្កុភាវំ និត្តេជតំ ទុព្ពណ្ណមុខតំ។ យតោ បតាយតីតិ យទា និព្ពត្តតិ។ ន វាចោ ហោតិ គារវោតិ វចនស្សបិ គរុភាវោ ន ហោតិ។ ន ទីបំ ហោតិ កិញ្ចនន្តិ កាចិ បតិដ្ឋា នាម ន ហោតិ។ តបនីយានីតិ តាបជនកានិ។ ធម្មេហីតិ សមថវិបស្សនាធម្មេហិ។ អារកាតិ ទូរេ។ ព្រាហ្មណន្តិ ខីណាសវព្រាហ្មណំ។ យាយ មាតុ ភតោតិ យាយ មាតរា ភតោ បោសិតោ។ បាណទទិំ សន្តិន្តិ ជីវិតទាយិកំ សមានំ។ ហន្តិ កុទ្ធោ បុថុត្តានន្តិ កុទ្ធោ បុគ្គលោ បុថុ នានាការណេហិ អត្តានំ ហន្តិ។ នានារូបេសុ មុច្ឆិតោតិ នានារម្មណេសុ អធិមុច្ឆិតោ ហុត្វា។ រជ្ជុយា ពជ្ឈ មីយន្តីតិ រជ្ជុយា ពន្ធិត្វា មរន្តិ។ បព្ពតាមបិ កន្ទរេតិ បព្ពតកន្ទរេបិ បតិត្វា មរន្តិ។
Dummaṅkuyanti dummaṅkubhāvaṃ nittejataṃ dubbaṇṇamukhataṃ. Yato patāyatīti yadā nibbattati. Na vāco hoti gāravoti vacanassapi garubhāvo na hoti. Na dīpaṃ hoti kiñcananti kāci patiṭṭhā nāma na hoti. Tapanīyānīti tāpajanakāni. Dhammehīti samathavipassanādhammehi. Ārakāti dūre. Brāhmaṇanti khīṇāsavabrāhmaṇaṃ. Yāya mātu bhatoti yāya mātarā bhato posito. Pāṇadadiṃ santinti jīvitadāyikaṃ samānaṃ. Hanti kuddho puthuttānanti kuddho puggalo puthu nānākāraṇehi attānaṃ hanti. Nānārūpesu mucchitoti nānārammaṇesu adhimucchito hutvā. Rajjuyā bajjha mīyantīti rajjuyā bandhitvā maranti. Pabbatāmapi kandareti pabbatakandarepi patitvā maranti.
ភូនហច្ចានីតិ ហតវុទ្ធីនិ។ ឥតាយន្តិ ឥតិ អយំ។ តំ ទមេន សមុច្ឆិន្ទេតិ តំ កោធំ ទមេន ឆិន្ទេយ្យ។ កតរេន ទមេនាតិ? បញ្ញាវីរិយេន ទិដ្ឋិយាតិ វិបស្សនាបញ្ញាយ ចេវ វិបស្សនាសម្បយុត្តេន កាយិកចេតសិកវីរិយេន ច មគ្គសម្មាទិដ្ឋិយា ច។ តថេវ ធម្មេ សិក្ខេថាតិ យថា អកុសលំ សមុច្ឆិន្ទេយ្យ, សមថវិបស្សនាធម្មេបិ តថេវ សិក្ខេយ្យ។ មា នោ ទុម្មង្កុយំ អហូតិ មា អម្ហាកំ ទុម្មង្កុភាវោ អហោសីតិ ឥមមត្ថំ បត្ថយមានា។ អនាយាសាតិ អនុបាយាសា។ អនុស្សុកាតិ កត្ថចិ ឧស្សុក្កំ អនាបន្នា។ សេសំ សព្ពត្ថ ឧត្តានមេវាតិ។
Bhūnahaccānīti hatavuddhīni. Itāyanti iti ayaṃ. Taṃ damena samucchindeti taṃ kodhaṃ damena chindeyya. Katarena damenāti? Paññāvīriyena diṭṭhiyāti vipassanāpaññāya ceva vipassanāsampayuttena kāyikacetasikavīriyena ca maggasammādiṭṭhiyā ca. Tatheva dhamme sikkhethāti yathā akusalaṃ samucchindeyya, samathavipassanādhammepi tatheva sikkheyya. Mā no dummaṅkuyaṃ ahūti mā amhākaṃ dummaṅkubhāvo ahosīti imamatthaṃ patthayamānā. Anāyāsāti anupāyāsā. Anussukāti katthaci ussukkaṃ anāpannā. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
អព្យាកតវគ្គោ ឆដ្ឋោ។
Abyākatavaggo chaṭṭho.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ១១. កោធនសុត្តំ • 11. Kodhanasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១១. កោធនសុត្តវណ្ណនា • 11. Kodhanasuttavaṇṇanā