Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සුත්තනිපාතපාළි • Suttanipātapāḷi |
10. කොකාලිකසුත්තං
10. Kokālikasuttaṃ
එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. අථ ඛො කොකාලිකො භික්ඛු යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො කොකාලිකො භික්ඛු භගවන්තං එතදවොච – ‘‘පාපිච්ඡා, භන්තෙ, සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානා, පාපිකානං ඉච්ඡානං වසං ගතා’’ති.
Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho kokāliko bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho kokāliko bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘pāpicchā, bhante, sāriputtamoggallānā, pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṃ gatā’’ti.
එවං වුත්තෙ, භගවා කොකාලිකං භික්ඛුං එතදවොච – ‘‘මා හෙවං, කොකාලික, මා හෙවං, කොකාලික! පසාදෙහි, කොකාලික, සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානෙසු චිත්තං. පෙසලා සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානා’’ති.
Evaṃ vutte, bhagavā kokālikaṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘mā hevaṃ, kokālika, mā hevaṃ, kokālika! Pasādehi, kokālika, sāriputtamoggallānesu cittaṃ. Pesalā sāriputtamoggallānā’’ti.
දුතියම්පි ඛො…පෙ.… තතියම්පි ඛො කොකාලිකො භික්ඛු භගවන්තං එතදවොච – ‘‘කිඤ්චාපි මෙ, භන්තෙ, භගවා සද්ධායිකො පච්චයිකො, අථ ඛො පාපිච්ඡාව සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානා, පාපිකානං ඉච්ඡානං වසං ගතා’’ති. තතියම්පි ඛො භගවා කොකාලිකං භික්ඛුං එතදවොච – ‘‘මා හෙවං, කොකාලික , මා හෙවං, කොකාලික! පසාදෙහි, කොකාලික, සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානෙසු චිත්තං. පෙසලා සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානා’’ති.
Dutiyampi kho…pe… tatiyampi kho kokāliko bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kiñcāpi me, bhante, bhagavā saddhāyiko paccayiko, atha kho pāpicchāva sāriputtamoggallānā, pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṃ gatā’’ti. Tatiyampi kho bhagavā kokālikaṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘mā hevaṃ, kokālika , mā hevaṃ, kokālika! Pasādehi, kokālika, sāriputtamoggallānesu cittaṃ. Pesalā sāriputtamoggallānā’’ti.
අථ ඛො කොකාලිකො භික්ඛු උට්ඨායාසනා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා පක්කාමි. අචිරප්පක්කන්තස්ස ච කොකාලිකස්ස භික්ඛුනො සාසපමත්තීහි පිළකාහි සබ්බො කායො ඵුටො 1 අහොසි; සාසපමත්තියො හුත්වා මුග්ගමත්තියො අහෙසුං; මුග්ගමත්තියො හුත්වා කළායමත්තියො අහෙසුං; කළායමත්තියො හුත්වා කොලට්ඨිමත්තියො අහෙසුං; කොලට්ඨිමත්තියො හුත්වා කොලමත්තියො අහෙසුං; කොලමත්තියො හුත්වා ආමලකමත්තියො අහෙසුං; ආමලකමත්තියො හුත්වා බෙළුවසලාටුකමත්තියො අහෙසුං; බෙළුවසලාටුකමත්තියො හුත්වා බිල්ලමත්තියො අහෙසුං; බිල්ලමත්තියො හුත්වා පභිජ්ජිංසු; පුබ්බඤ්ච ලොහිතඤ්ච පග්ඝරිංසු. අථ ඛො කොකාලිකො භික්ඛු තෙනෙවාබාධෙන කාලමකාසි. කාලඞ්කතො ච කොකාලිකො භික්ඛු පදුමං නිරයං උපපජ්ජි සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානෙසු චිත්තං ආඝාතෙත්වා .
Atha kho kokāliko bhikkhu uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Acirappakkantassa ca kokālikassa bhikkhuno sāsapamattīhi piḷakāhi sabbo kāyo phuṭo 2 ahosi; sāsapamattiyo hutvā muggamattiyo ahesuṃ; muggamattiyo hutvā kaḷāyamattiyo ahesuṃ; kaḷāyamattiyo hutvā kolaṭṭhimattiyo ahesuṃ; kolaṭṭhimattiyo hutvā kolamattiyo ahesuṃ; kolamattiyo hutvā āmalakamattiyo ahesuṃ; āmalakamattiyo hutvā beḷuvasalāṭukamattiyo ahesuṃ; beḷuvasalāṭukamattiyo hutvā billamattiyo ahesuṃ; billamattiyo hutvā pabhijjiṃsu; pubbañca lohitañca pagghariṃsu. Atha kho kokāliko bhikkhu tenevābādhena kālamakāsi. Kālaṅkato ca kokāliko bhikkhu padumaṃ nirayaṃ upapajji sāriputtamoggallānesu cittaṃ āghātetvā .
අථ ඛො බ්රහ්මා සහම්පති අභික්කන්තාය රත්තියා අභික්කන්තවණ්ණො කෙවලකප්පං ජෙතවනං ඔභාසෙත්වා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං අට්ඨාසි . එකමන්තං, ඨිතො ඛො බ්රහ්මා සහම්පති භගවන්තං එතදවොච – ‘‘කොකාලිකො, භන්තෙ, භික්ඛු කාලඞ්කතො; කාලඞ්කතො ච, භන්තෙ, කොකාලිකො භික්ඛු පදුමං නිරයං උපපන්නො සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානෙසු චිත්තං ආඝාතෙත්වා’’ති. ඉදමවොච බ්රහ්මා සහම්පති; ඉදං වත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා තත්ථෙවන්තරධායි.
Atha kho brahmā sahampati abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi . Ekamantaṃ, ṭhito kho brahmā sahampati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kokāliko, bhante, bhikkhu kālaṅkato; kālaṅkato ca, bhante, kokāliko bhikkhu padumaṃ nirayaṃ upapanno sāriputtamoggallānesu cittaṃ āghātetvā’’ti. Idamavoca brahmā sahampati; idaṃ vatvā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyi.
අථ ඛො භගවා තස්සා රත්තියා අච්චයෙන භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘ඉමං, භික්ඛවෙ, රත්තිං බ්රහ්මා සහම්පති අභික්කන්තාය රත්තියා…පෙ.… ඉදමවොච, භික්ඛවෙ, බ්රහ්මා සහම්පති, ඉදං වත්වා මං පදක්ඛිණං කත්වා තත්ථෙවන්තරධායී’’ති.
Atha kho bhagavā tassā rattiyā accayena bhikkhū āmantesi – ‘‘imaṃ, bhikkhave, rattiṃ brahmā sahampati abhikkantāya rattiyā…pe… idamavoca, bhikkhave, brahmā sahampati, idaṃ vatvā maṃ padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyī’’ti.
එවං වුත්තෙ, අඤ්ඤතරො භික්ඛු භගවන්තං එතදවොච – ‘‘කීවදීඝං නු ඛො, භන්තෙ, පදුමෙ නිරයෙ ආයුප්පමාණ’’න්ති? ‘‘දීඝං ඛො, භික්ඛු, පදුමෙ නිරයෙ ආයුප්පමාණං; තං න සුකරං සඞ්ඛාතුං එත්තකානි වස්සානි ඉති වා එත්තකානි වස්සසතානි ඉති වා එත්තකානි වස්සසහස්සානි ඉති වා එත්තකානි වස්සසතසහස්සානි ඉති වා’’ති. ‘‘සක්කා පන, භන්තෙ, උපමා 3 කාතු’’න්ති? ‘‘සක්කා, භික්ඛූ’’ති භගවා අවොච –
Evaṃ vutte, aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kīvadīghaṃ nu kho, bhante, padume niraye āyuppamāṇa’’nti? ‘‘Dīghaṃ kho, bhikkhu, padume niraye āyuppamāṇaṃ; taṃ na sukaraṃ saṅkhātuṃ ettakāni vassāni iti vā ettakāni vassasatāni iti vā ettakāni vassasahassāni iti vā ettakāni vassasatasahassāni iti vā’’ti. ‘‘Sakkā pana, bhante, upamā 4 kātu’’nti? ‘‘Sakkā, bhikkhū’’ti bhagavā avoca –
‘‘සෙය්යථාපි, භික්ඛු, වීසතිඛාරිකො කොසලකො තිලවාහො; තතො පුරිසො වස්සසතස්ස වස්සසතස්ස අච්චයෙන එකමෙකං තිලං උද්ධරෙය්ය. ඛිප්පතරං ඛො සො භික්ඛු වීසතිඛාරිකො කොසලකො තිලවාහො ඉමිනා උපක්කමෙන පරික්ඛයං පරියාදානං ගච්ඡෙය්ය, නත්වෙව එකො අබ්බුදො නිරයො. සෙය්යථාපි, භික්ඛු, වීසති අබ්බුදා නිරයා එවමෙකො නිරබ්බුදො නිරයො. සෙය්යථාපි, භික්ඛු, වීසති නිරබ්බුදා නිරයා එවමෙකො අබබො නිරයො. සෙය්යථාපි, භික්ඛු, වීසති අබබා නිරයා එවමෙකො අහහො නිරයො. සෙය්යථාපි, භික්ඛු, වීසති අහහා නිරයා එවමෙකො අටටො නිරයො. සෙය්යථාපි, භික්ඛු, වීසති අටටා නිරයා එවමෙකො කුමුදො නිරයො. සෙය්යථාපි, භික්ඛු, වීසති කුමුදා නිරයා එවමෙකො සොගන්ධිකො නිරයො. සෙය්යථාපි, භික්ඛු, වීසති සොගන්ධිකා නිරයා එවමෙකො උප්පලකො නිරයො. සෙය්යථාපි, භික්ඛු, වීසති උප්පලකා නිරයා එවමෙකො පුණ්ඩරීකො නිරයො. සෙය්යථාපි, භික්ඛු, වීසති පුණ්ඩරීකා නිරයා එවමෙකො පදුමො නිරයො. පදුමං ඛො පන භික්ඛු නිරයං කොකාලිකො භික්ඛු උපපන්නො සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානෙසු චිත්තං ආඝාතෙත්වා’’ති. ඉදමවොච භගවා, ඉදං වත්වාන සුගතො අථාපරං එතදවොච සත්ථා –
‘‘Seyyathāpi, bhikkhu, vīsatikhāriko kosalako tilavāho; tato puriso vassasatassa vassasatassa accayena ekamekaṃ tilaṃ uddhareyya. Khippataraṃ kho so bhikkhu vīsatikhāriko kosalako tilavāho iminā upakkamena parikkhayaṃ pariyādānaṃ gaccheyya, natveva eko abbudo nirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati abbudā nirayā evameko nirabbudo nirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati nirabbudā nirayā evameko ababo nirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati ababā nirayā evameko ahaho nirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati ahahā nirayā evameko aṭaṭo nirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati aṭaṭā nirayā evameko kumudo nirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati kumudā nirayā evameko sogandhiko nirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati sogandhikā nirayā evameko uppalako nirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati uppalakā nirayā evameko puṇḍarīko nirayo. Seyyathāpi, bhikkhu, vīsati puṇḍarīkā nirayā evameko padumo nirayo. Padumaṃ kho pana bhikkhu nirayaṃ kokāliko bhikkhu upapanno sāriputtamoggallānesu cittaṃ āghātetvā’’ti. Idamavoca bhagavā, idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
662.
662.
යාය ඡින්දති අත්තානං, බාලො දුබ්භාසිතං භණං.
Yāya chindati attānaṃ, bālo dubbhāsitaṃ bhaṇaṃ.
663.
663.
‘‘යො නින්දියං පසංසති, තං වා නින්දති යො පසංසියො;
‘‘Yo nindiyaṃ pasaṃsati, taṃ vā nindati yo pasaṃsiyo;
විචිනාති මුඛෙන සො කලිං, කලිනා තෙන සුඛං න වින්දති.
Vicināti mukhena so kaliṃ, kalinā tena sukhaṃ na vindati.
664.
664.
‘‘අප්පමත්තො අයං කලි, යො අක්ඛෙසු ධනපරාජයො;
‘‘Appamatto ayaṃ kali, yo akkhesu dhanaparājayo;
සබ්බස්සාපි සහාපි අත්තනා, අයමෙව මහත්තරො 7 කලි;
Sabbassāpi sahāpi attanā, ayameva mahattaro 8 kali;
යො සුගතෙසු මනං පදොසයෙ.
Yo sugatesu manaṃ padosaye.
665.
665.
‘‘සතං සහස්සානං නිරබ්බුදානං, ඡත්තිංසති පඤ්ච ච අබ්බුදානි 9;
‘‘Sataṃ sahassānaṃ nirabbudānaṃ, chattiṃsati pañca ca abbudāni 10;
යමරියගරහී නිරයං උපෙති, වාචං මනඤ්ච පණිධාය පාපකං.
Yamariyagarahī nirayaṃ upeti, vācaṃ manañca paṇidhāya pāpakaṃ.
666.
666.
‘‘අභූතවාදී නිරයං උපෙති, යො වාපි කත්වා න කරොමිචාහ;
‘‘Abhūtavādī nirayaṃ upeti, yo vāpi katvā na karomicāha;
උභොපි තෙ පෙච්ච සමා භවන්ති, නිහීනකම්මා මනුජා පරත්ථ.
Ubhopi te pecca samā bhavanti, nihīnakammā manujā parattha.
667.
667.
‘‘යො අප්පදුට්ඨස්ස නරස්ස දුස්සති, සුද්ධස්ස පොසස්ස අනඞ්ගණස්ස;
‘‘Yo appaduṭṭhassa narassa dussati, suddhassa posassa anaṅgaṇassa;
තමෙව බාලං පච්චෙති පාපං, සුඛුමො රජො පටිවාතංව ඛිත්තො.
Tameva bālaṃ pacceti pāpaṃ, sukhumo rajo paṭivātaṃva khitto.
668.
668.
‘‘යො ලොභගුණෙ අනුයුත්තො, සො වචසා පරිභාසති අඤ්ඤෙ;
‘‘Yo lobhaguṇe anuyutto, so vacasā paribhāsati aññe;
අසද්ධො කදරියො අවදඤ්ඤූ, මච්ඡරි පෙසුණියං 11 අනුයුත්තො.
Asaddho kadariyo avadaññū, macchari pesuṇiyaṃ 12 anuyutto.
669.
669.
‘‘මුඛදුග්ග විභූත අනරිය, භූනහු 13 පාපක දුක්කටකාරි;
‘‘Mukhadugga vibhūta anariya, bhūnahu 14 pāpaka dukkaṭakāri;
පුරිසන්ත කලී අවජාත, මා බහුභාණිධ නෙරයිකොසි.
Purisanta kalī avajāta, mā bahubhāṇidha nerayikosi.
670.
670.
‘‘රජමාකිරසී අහිතාය, සන්තෙ ගරහසි කිබ්බිසකාරී;
‘‘Rajamākirasī ahitāya, sante garahasi kibbisakārī;
බහූනි දුච්චරිතානි චරිත්වා, ගච්ඡසි ඛො පපතං චිරරත්තං.
Bahūni duccaritāni caritvā, gacchasi kho papataṃ cirarattaṃ.
671.
671.
‘‘න හි නස්සති කස්සචි කම්මං, එති හතං ලභතෙව සුවාමි;
‘‘Na hi nassati kassaci kammaṃ, eti hataṃ labhateva suvāmi;
දුක්ඛං මන්දො පරලොකෙ, අත්තනි පස්සති කිබ්බිසකාරී.
Dukkhaṃ mando paraloke, attani passati kibbisakārī.
672.
672.
‘‘අයොසඞ්කුසමාහතට්ඨානං , තිණ්හධාරමයසූලමුපෙති;
‘‘Ayosaṅkusamāhataṭṭhānaṃ , tiṇhadhāramayasūlamupeti;
අථ තත්තඅයොගුළසන්නිභං, භොජනමත්ථි තථා පතිරූපං.
Atha tattaayoguḷasannibhaṃ, bhojanamatthi tathā patirūpaṃ.
673.
673.
‘‘න හි වග්ගු වදන්ති වදන්තා, නාභිජවන්ති න තාණමුපෙන්ති;
‘‘Na hi vaggu vadanti vadantā, nābhijavanti na tāṇamupenti;
අඞ්ගාරෙ සන්ථතෙ සයන්ති 15, ගිනිසම්පජ්ජලිතං පවිසන්ති.
Aṅgāre santhate sayanti 16, ginisampajjalitaṃ pavisanti.
674.
674.
‘‘ජාලෙන ච ඔනහියාන, තත්ථ හනන්ති අයොමයකුටෙභි 17;
‘‘Jālena ca onahiyāna, tattha hananti ayomayakuṭebhi 18;
අන්ධංව තිමිසමායන්ති, තං විතතඤ්හි යථා මහිකායො.
Andhaṃva timisamāyanti, taṃ vitatañhi yathā mahikāyo.
675.
675.
‘‘අථ ලොහමයං පන කුම්භිං, ගිනිසම්පජ්ජලිතං පවිසන්ති;
‘‘Atha lohamayaṃ pana kumbhiṃ, ginisampajjalitaṃ pavisanti;
පච්චන්ති හි තාසු චිරරත්තං, අග්ගිනිසමාසු 19 සමුප්පිලවාතෙ.
Paccanti hi tāsu cirarattaṃ, agginisamāsu 20 samuppilavāte.
676.
676.
‘‘අථ පුබ්බලොහිතමිස්සෙ, තත්ථ කිං පච්චති කිබ්බිසකාරී;
‘‘Atha pubbalohitamisse, tattha kiṃ paccati kibbisakārī;
යං යං දිසකං 21 අධිසෙති, තත්ථ කිලිස්සති සම්ඵුසමානො.
Yaṃ yaṃ disakaṃ 22 adhiseti, tattha kilissati samphusamāno.
677.
677.
‘‘පුළවාවසථෙ සලිලස්මිං, තත්ථ කිං පච්චති කිබ්බිසකාරී;
‘‘Puḷavāvasathe salilasmiṃ, tattha kiṃ paccati kibbisakārī;
ගන්තුං න හි තීරමපත්ථි, සබ්බසමා හි සමන්තකපල්ලා.
Gantuṃ na hi tīramapatthi, sabbasamā hi samantakapallā.
678.
678.
‘‘අසිපත්තවනං පන තිණ්හං, තං පවිසන්ති සමුච්ඡිදගත්තා;
‘‘Asipattavanaṃ pana tiṇhaṃ, taṃ pavisanti samucchidagattā;
ජිව්හං බලිසෙන ගහෙත්වා, ආරජයාරජයා විහනන්ති.
Jivhaṃ balisena gahetvā, ārajayārajayā vihananti.
679.
679.
‘‘අථ වෙතරණිං පන දුග්ගං, තිණ්හධාරඛුරධාරමුපෙන්ති;
‘‘Atha vetaraṇiṃ pana duggaṃ, tiṇhadhārakhuradhāramupenti;
තත්ථ මන්දා පපතන්ති, පාපකරා පාපානි කරිත්වා.
Tattha mandā papatanti, pāpakarā pāpāni karitvā.
680.
680.
‘‘ඛාදන්ති හි තත්ථ රුදන්තෙ, සාමා සබලා කාකොලගණා ච;
‘‘Khādanti hi tattha rudante, sāmā sabalā kākolagaṇā ca;
681.
681.
‘‘කිච්ඡා වතයං ඉධ වුත්ති, යං ජනො ඵුසති 29 කිබ්බිසකාරී;
‘‘Kicchā vatayaṃ idha vutti, yaṃ jano phusati 30 kibbisakārī;
තස්මා ඉධ ජීවිතසෙසෙ, කිච්චකරො සියා නරො න චප්පමජ්ජෙ.
Tasmā idha jīvitasese, kiccakaro siyā naro na cappamajje.
682.
682.
‘‘තෙ ගණිතා විදූහි තිලවාහා, යෙ පදුමෙ නිරයෙ උපනීතා;
‘‘Te gaṇitā vidūhi tilavāhā, ye padume niraye upanītā;
නහුතානි හි කොටියො පඤ්ච භවන්ති, ද්වාදස කොටිසතානි පුනඤ්ඤා 31.
Nahutāni hi koṭiyo pañca bhavanti, dvādasa koṭisatāni punaññā 32.
683.
683.
‘‘යාව දුඛා 33 නිරයා ඉධ වුත්තා, තත්ථපි තාව චිරං වසිතබ්බං;
‘‘Yāva dukhā 34 nirayā idha vuttā, tatthapi tāva ciraṃ vasitabbaṃ;
තස්මා සුචිපෙසලසාධුගුණෙසු, වාචං මනං සතතං 35 පරිරක්ඛෙ’’ති.
Tasmā sucipesalasādhuguṇesu, vācaṃ manaṃ satataṃ 36 parirakkhe’’ti.
කොකාලිකසුත්තං දසමං නිට්ඨිතං.
Kokālikasuttaṃ dasamaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්දකනිකාය (අට්ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / සුත්තනිපාත-අට්ඨකථා • Suttanipāta-aṭṭhakathā / 10. කොකාලිකසුත්තවණ්ණනා • 10. Kokālikasuttavaṇṇanā