| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
६. कोकनुदसुत्तवण्णना
6. Kokanudasuttavaṇṇanā
९६. छट्ठे पुब्बापयमानोति पुब्बसदिसानि निरुदकानि कुरुमानो। क्वेत्थ, आवुसोति को एत्थ, आवुसो। यावता, आवुसो, दिट्ठीति यत्तिका द्वासट्ठिविधापि दिट्ठि नाम अत्थि। यावता दिट्ठिट्ठानन्ति ‘‘खन्धापि दिट्ठिट्ठानं, अविज्जापि, फस्सोपि, सञ्ञापि, वितक्कोपि अयोनिसोमनसिकारोपि, पापमित्तोपि , परतोघोसोपि दिट्ठिट्ठान’’न्ति एवं यत्तकं अट्ठविधम्पि दिट्ठिट्ठानं दिट्ठिकारणं नाम अत्थि। दिट्ठाधिट्ठानन्ति दिट्ठीनं अधिट्ठानं, अधिठत्वा अधिभवित्वा पवत्ताय दिट्ठिया एतं नामं। दिट्ठिपरियुट्ठानन्ति ‘‘कतमानि अट्ठारस दिट्ठिपरियुट्ठानानि? या दिट्ठि दिट्ठिगतं दिट्ठिगहनं दिट्ठिकन्तारं दिट्ठिविसूकं दिट्ठिविप्फन्दितं दिट्ठिसंयोजनं दिट्ठिसल्लं दिट्ठिसम्बाधो दिट्ठिपलिबोधो दिट्ठिबन्धनं दिट्ठिपपातो दिट्ठानुसयो दिट्ठिसन्तापो दिट्ठिपरिळाहो दिट्ठिगन्थो दिट्ठुपादानं दिट्ठाभिनिवेसो दिट्ठिपरामासो। इमानि अट्ठारस दिट्ठिपरियुट्ठानानी’’ति एवं वुत्तं दिट्ठिपरियुट्ठानं। समुट्ठानन्ति दिट्ठिट्ठानस्सेव वेवचनं। वुत्तञ्हेतं – ‘‘खन्धा पच्चयो दिट्ठीनं उपादाय समुट्ठानट्ठेना’’ति (पटि॰ म॰ १.१२४) सब्बं वित्थारेतब्बं। सोतापत्तिमग्गो पन दिट्ठिसमुग्घातो नाम सब्बदिट्ठीनं समुग्घातकत्ता। तमहन्ति तं सब्बं अहं जानामि। क्याहं वक्खामीति किंकारणा अहं वक्खामि।
96. Chaṭṭhe pubbāpayamānoti pubbasadisāni nirudakāni kurumāno. Kvettha, āvusoti ko ettha, āvuso. Yāvatā, āvuso, diṭṭhīti yattikā dvāsaṭṭhividhāpi diṭṭhi nāma atthi. Yāvatā diṭṭhiṭṭhānanti ‘‘khandhāpi diṭṭhiṭṭhānaṃ, avijjāpi, phassopi, saññāpi, vitakkopi ayonisomanasikāropi, pāpamittopi , paratoghosopi diṭṭhiṭṭhāna’’nti evaṃ yattakaṃ aṭṭhavidhampi diṭṭhiṭṭhānaṃ diṭṭhikāraṇaṃ nāma atthi. Diṭṭhādhiṭṭhānanti diṭṭhīnaṃ adhiṭṭhānaṃ, adhiṭhatvā adhibhavitvā pavattāya diṭṭhiyā etaṃ nāmaṃ. Diṭṭhipariyuṭṭhānanti ‘‘katamāni aṭṭhārasa diṭṭhipariyuṭṭhānāni? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāraṃ diṭṭhivisūkaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ diṭṭhisallaṃ diṭṭhisambādho diṭṭhipalibodho diṭṭhibandhanaṃ diṭṭhipapāto diṭṭhānusayo diṭṭhisantāpo diṭṭhipariḷāho diṭṭhigantho diṭṭhupādānaṃ diṭṭhābhiniveso diṭṭhiparāmāso. Imāni aṭṭhārasa diṭṭhipariyuṭṭhānānī’’ti evaṃ vuttaṃ diṭṭhipariyuṭṭhānaṃ. Samuṭṭhānanti diṭṭhiṭṭhānasseva vevacanaṃ. Vuttañhetaṃ – ‘‘khandhā paccayo diṭṭhīnaṃ upādāya samuṭṭhānaṭṭhenā’’ti (paṭi. ma. 1.124) sabbaṃ vitthāretabbaṃ. Sotāpattimaggo pana diṭṭhisamugghāto nāma sabbadiṭṭhīnaṃ samugghātakattā. Tamahanti taṃ sabbaṃ ahaṃ jānāmi. Kyāhaṃ vakkhāmīti kiṃkāraṇā ahaṃ vakkhāmi.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ६. कोकनुदसुत्तं • 6. Kokanudasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ६-८. कोकनुदसुत्तादिवण्णना • 6-8. Kokanudasuttādivaṇṇanā
