| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
៦. កោកនុទសុត្តវណ្ណនា
6. Kokanudasuttavaṇṇanā
៩៦. ឆដ្ឋេ បុព្ពាបយមានោតិ បុព្ពសទិសានិ និរុទកានិ កុរុមានោ។ ក្វេត្ថ, អាវុសោតិ កោ ឯត្ថ, អាវុសោ។ យាវតា, អាវុសោ, ទិដ្ឋីតិ យត្តិកា ទ្វាសដ្ឋិវិធាបិ ទិដ្ឋិ នាម អត្ថិ។ យាវតា ទិដ្ឋិដ្ឋានន្តិ ‘‘ខន្ធាបិ ទិដ្ឋិដ្ឋានំ, អវិជ្ជាបិ, ផស្សោបិ, សញ្ញាបិ, វិតក្កោបិ អយោនិសោមនសិការោបិ, បាបមិត្តោបិ , បរតោឃោសោបិ ទិដ្ឋិដ្ឋាន’’ន្តិ ឯវំ យត្តកំ អដ្ឋវិធម្បិ ទិដ្ឋិដ្ឋានំ ទិដ្ឋិការណំ នាម អត្ថិ។ ទិដ្ឋាធិដ្ឋានន្តិ ទិដ្ឋីនំ អធិដ្ឋានំ, អធិឋត្វា អធិភវិត្វា បវត្តាយ ទិដ្ឋិយា ឯតំ នាមំ។ ទិដ្ឋិបរិយុដ្ឋានន្តិ ‘‘កតមានិ អដ្ឋារស ទិដ្ឋិបរិយុដ្ឋានានិ? យា ទិដ្ឋិ ទិដ្ឋិគតំ ទិដ្ឋិគហនំ ទិដ្ឋិកន្តារំ ទិដ្ឋិវិសូកំ ទិដ្ឋិវិប្ផន្ទិតំ ទិដ្ឋិសំយោជនំ ទិដ្ឋិសល្លំ ទិដ្ឋិសម្ពាធោ ទិដ្ឋិបលិពោធោ ទិដ្ឋិពន្ធនំ ទិដ្ឋិបបាតោ ទិដ្ឋានុសយោ ទិដ្ឋិសន្តាបោ ទិដ្ឋិបរិឡាហោ ទិដ្ឋិគន្ថោ ទិដ្ឋុបាទានំ ទិដ្ឋាភិនិវេសោ ទិដ្ឋិបរាមាសោ។ ឥមានិ អដ្ឋារស ទិដ្ឋិបរិយុដ្ឋានានី’’តិ ឯវំ វុត្តំ ទិដ្ឋិបរិយុដ្ឋានំ។ សមុដ្ឋានន្តិ ទិដ្ឋិដ្ឋានស្សេវ វេវចនំ។ វុត្តញ្ហេតំ – ‘‘ខន្ធា បច្ចយោ ទិដ្ឋីនំ ឧបាទាយ សមុដ្ឋានដ្ឋេនា’’តិ (បដិ. ម. ១.១២៤) សព្ពំ វិត្ថារេតព្ពំ។ សោតាបត្តិមគ្គោ បន ទិដ្ឋិសមុគ្ឃាតោ នាម សព្ពទិដ្ឋីនំ សមុគ្ឃាតកត្តា។ តមហន្តិ តំ សព្ពំ អហំ ជានាមិ។ ក្យាហំ វក្ខាមីតិ កិំការណា អហំ វក្ខាមិ។
96. Chaṭṭhe pubbāpayamānoti pubbasadisāni nirudakāni kurumāno. Kvettha, āvusoti ko ettha, āvuso. Yāvatā, āvuso, diṭṭhīti yattikā dvāsaṭṭhividhāpi diṭṭhi nāma atthi. Yāvatā diṭṭhiṭṭhānanti ‘‘khandhāpi diṭṭhiṭṭhānaṃ, avijjāpi, phassopi, saññāpi, vitakkopi ayonisomanasikāropi, pāpamittopi , paratoghosopi diṭṭhiṭṭhāna’’nti evaṃ yattakaṃ aṭṭhavidhampi diṭṭhiṭṭhānaṃ diṭṭhikāraṇaṃ nāma atthi. Diṭṭhādhiṭṭhānanti diṭṭhīnaṃ adhiṭṭhānaṃ, adhiṭhatvā adhibhavitvā pavattāya diṭṭhiyā etaṃ nāmaṃ. Diṭṭhipariyuṭṭhānanti ‘‘katamāni aṭṭhārasa diṭṭhipariyuṭṭhānāni? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāraṃ diṭṭhivisūkaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ diṭṭhisallaṃ diṭṭhisambādho diṭṭhipalibodho diṭṭhibandhanaṃ diṭṭhipapāto diṭṭhānusayo diṭṭhisantāpo diṭṭhipariḷāho diṭṭhigantho diṭṭhupādānaṃ diṭṭhābhiniveso diṭṭhiparāmāso. Imāni aṭṭhārasa diṭṭhipariyuṭṭhānānī’’ti evaṃ vuttaṃ diṭṭhipariyuṭṭhānaṃ. Samuṭṭhānanti diṭṭhiṭṭhānasseva vevacanaṃ. Vuttañhetaṃ – ‘‘khandhā paccayo diṭṭhīnaṃ upādāya samuṭṭhānaṭṭhenā’’ti (paṭi. ma. 1.124) sabbaṃ vitthāretabbaṃ. Sotāpattimaggo pana diṭṭhisamugghāto nāma sabbadiṭṭhīnaṃ samugghātakattā. Tamahanti taṃ sabbaṃ ahaṃ jānāmi. Kyāhaṃ vakkhāmīti kiṃkāraṇā ahaṃ vakkhāmi.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៦. កោកនុទសុត្តំ • 6. Kokanudasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៦-៨. កោកនុទសុត្តាទិវណ្ណនា • 6-8. Kokanudasuttādivaṇṇanā
