| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
၆. ကောကနုဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ
6. Kokanudasuttavaṇṇanā
၉၆. ဆဋ္ဌေ ပုဗ္ဗာပယမာနောတိ ပုဗ္ဗသဒိသာနိ နိရုဒကာနိ ကုရုမာနော။ က္ဝေတ္ထ, အာဝုသောတိ ကော ဧတ္ထ, အာဝုသော။ ယာဝတာ, အာဝုသော, ဒိဋ္ဌီတိ ယတ္တိကာ ဒ္ဝာသဋ္ဌိဝိဓာပိ ဒိဋ္ဌိ နာမ အတ္ထိ။ ယာဝတာ ဒိဋ္ဌိဋ္ဌာနန္တိ ‘‘ခန္ဓာပိ ဒိဋ္ဌိဋ္ဌာနံ, အဝိဇ္ဇာပိ, ဖသ္သောပိ, သညာပိ, ဝိတက္ကောပိ အယောနိသောမနသိကာရောပိ, ပာပမိတ္တောပိ , ပရတောဃောသောပိ ဒိဋ္ဌိဋ္ဌာန’’န္တိ ဧဝံ ယတ္တကံ အဋ္ဌဝိဓမ္ပိ ဒိဋ္ဌိဋ္ဌာနံ ဒိဋ္ဌိကာရဏံ နာမ အတ္ထိ။ ဒိဋ္ဌာဓိဋ္ဌာနန္တိ ဒိဋ္ဌီနံ အဓိဋ္ဌာနံ, အဓိဌတ္ဝာ အဓိဘဝိတ္ဝာ ပဝတ္တာယ ဒိဋ္ဌိယာ ဧတံ နာမံ။ ဒိဋ္ဌိပရိယုဋ္ဌာနန္တိ ‘‘ကတမာနိ အဋ္ဌာရသ ဒိဋ္ဌိပရိယုဋ္ဌာနာနိ? ယာ ဒိဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဒိဋ္ဌိဂဟနံ ဒိဋ္ဌိကန္တာရံ ဒိဋ္ဌိဝိသူကံ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ဖန္ဒိတံ ဒိဋ္ဌိသံယောဇနံ ဒိဋ္ဌိသလ္လံ ဒိဋ္ဌိသမ္ဗာဓော ဒိဋ္ဌိပလိဗောဓော ဒိဋ္ဌိဗန္ဓနံ ဒိဋ္ဌိပပာတော ဒိဋ္ဌာနုသယော ဒိဋ္ဌိသန္တာပော ဒိဋ္ဌိပရိဠာဟော ဒိဋ္ဌိဂန္ထော ဒိဋ္ဌုပာဒာနံ ဒိဋ္ဌာဘိနိဝေသော ဒိဋ္ဌိပရာမာသော။ ဣမာနိ အဋ္ဌာရသ ဒိဋ္ဌိပရိယုဋ္ဌာနာနီ’’တိ ဧဝံ ဝုတ္တံ ဒိဋ္ဌိပရိယုဋ္ဌာနံ။ သမုဋ္ဌာနန္တိ ဒိဋ္ဌိဋ္ဌာနသ္သေဝ ဝေဝစနံ။ ဝုတ္တဉ္ဟေတံ – ‘‘ခန္ဓာ ပစ္စယော ဒိဋ္ဌီနံ ဥပာဒာယ သမုဋ္ဌာနဋ္ဌေနာ’’တိ (ပဋိ. မ. ၁.၁၂၄) သဗ္ဗံ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ။ သောတာပတ္တိမဂ္ဂော ပန ဒိဋ္ဌိသမုဂ္ဃာတော နာမ သဗ္ဗဒိဋ္ဌီနံ သမုဂ္ဃာတကတ္တာ။ တမဟန္တိ တံ သဗ္ဗံ အဟံ ဇာနာမိ။ က္ယာဟံ ဝက္ခာမီတိ ကိံကာရဏာ အဟံ ဝက္ခာမိ။
96. Chaṭṭhe pubbāpayamānoti pubbasadisāni nirudakāni kurumāno. Kvettha, āvusoti ko ettha, āvuso. Yāvatā, āvuso, diṭṭhīti yattikā dvāsaṭṭhividhāpi diṭṭhi nāma atthi. Yāvatā diṭṭhiṭṭhānanti ‘‘khandhāpi diṭṭhiṭṭhānaṃ, avijjāpi, phassopi, saññāpi, vitakkopi ayonisomanasikāropi, pāpamittopi , paratoghosopi diṭṭhiṭṭhāna’’nti evaṃ yattakaṃ aṭṭhavidhampi diṭṭhiṭṭhānaṃ diṭṭhikāraṇaṃ nāma atthi. Diṭṭhādhiṭṭhānanti diṭṭhīnaṃ adhiṭṭhānaṃ, adhiṭhatvā adhibhavitvā pavattāya diṭṭhiyā etaṃ nāmaṃ. Diṭṭhipariyuṭṭhānanti ‘‘katamāni aṭṭhārasa diṭṭhipariyuṭṭhānāni? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāraṃ diṭṭhivisūkaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ diṭṭhisallaṃ diṭṭhisambādho diṭṭhipalibodho diṭṭhibandhanaṃ diṭṭhipapāto diṭṭhānusayo diṭṭhisantāpo diṭṭhipariḷāho diṭṭhigantho diṭṭhupādānaṃ diṭṭhābhiniveso diṭṭhiparāmāso. Imāni aṭṭhārasa diṭṭhipariyuṭṭhānānī’’ti evaṃ vuttaṃ diṭṭhipariyuṭṭhānaṃ. Samuṭṭhānanti diṭṭhiṭṭhānasseva vevacanaṃ. Vuttañhetaṃ – ‘‘khandhā paccayo diṭṭhīnaṃ upādāya samuṭṭhānaṭṭhenā’’ti (paṭi. ma. 1.124) sabbaṃ vitthāretabbaṃ. Sotāpattimaggo pana diṭṭhisamugghāto nāma sabbadiṭṭhīnaṃ samugghātakattā. Tamahanti taṃ sabbaṃ ahaṃ jānāmi. Kyāhaṃ vakkhāmīti kiṃkāraṇā ahaṃ vakkhāmi.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၆. ကောကနုဒသုတ္တံ • 6. Kokanudasuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၆-၈. ကောကနုဒသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 6-8. Kokanudasuttādivaṇṇanā
