| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
6. කොකනුදසුත්‌තවණ්‌ණනා
6. Kokanudasuttavaṇṇanā
96. ඡට්‌ඨෙ පුබ්‌බාපයමානොති පුබ්‌බසදිසානි නිරුදකානි කුරුමානො. ක්‌වෙත්‌ථ, ආවුසොති කො එත්‌ථ, ආවුසො. යාවතා, ආවුසො, දිට්‌ඨීති යත්‌තිකා ද්‌වාසට්‌ඨිවිධාපි දිට්‌ඨි නාම අත්‌ථි. යාවතා දිට්‌ඨිට්‌ඨානන්‌ති ‘‘ඛන්‌ධාපි දිට්‌ඨිට්‌ඨානං, අවිජ්‌ජාපි, ඵස්‌සොපි, සඤ්‌ඤාපි, විතක්‌කොපි අයොනිසොමනසිකාරොපි, පාපමිත්‌තොපි , පරතොඝොසොපි දිට්‌ඨිට්‌ඨාන’’න්‌ති එවං යත්‌තකං අට්‌ඨවිධම්‌පි දිට්‌ඨිට්‌ඨානං දිට්‌ඨිකාරණං නාම අත්‌ථි. දිට්‌ඨාධිට්‌ඨානන්‌ති දිට්‌ඨීනං අධිට්‌ඨානං, අධිඨත්‌වා අධිභවිත්‌වා පවත්‌තාය දිට්‌ඨියා එතං නාමං. දිට්‌ඨිපරියුට්‌ඨානන්‌ති ‘‘කතමානි අට්‌ඨාරස දිට්‌ඨිපරියුට්‌ඨානානි? යා දිට්‌ඨි දිට්‌ඨිගතං දිට්‌ඨිගහනං දිට්‌ඨිකන්‌තාරං දිට්‌ඨිවිසූකං දිට්‌ඨිවිප්‌ඵන්‌දිතං දිට්‌ඨිසංයොජනං දිට්‌ඨිසල්‌ලං දිට්‌ඨිසම්‌බාධො දිට්‌ඨිපලිබොධො දිට්‌ඨිබන්‌ධනං දිට්‌ඨිපපාතො දිට්‌ඨානුසයො දිට්‌ඨිසන්‌තාපො දිට්‌ඨිපරිළාහො දිට්‌ඨිගන්‌ථො දිට්‌ඨුපාදානං දිට්‌ඨාභිනිවෙසො දිට්‌ඨිපරාමාසො. ඉමානි අට්‌ඨාරස දිට්‌ඨිපරියුට්‌ඨානානී’’ති එවං වුත්‌තං දිට්‌ඨිපරියුට්‌ඨානං. සමුට්‌ඨානන්‌ති දිට්‌ඨිට්‌ඨානස්‌සෙව වෙවචනං. වුත්‌තඤ්‌හෙතං – ‘‘ඛන්‌ධා පච්‌චයො දිට්‌ඨීනං උපාදාය සමුට්‌ඨානට්‌ඨෙනා’’ති (පටි. ම. 1.124) සබ්‌බං විත්‌ථාරෙතබ්‌බං. සොතාපත්‌තිමග්‌ගො පන දිට්‌ඨිසමුග්‌ඝාතො නාම සබ්‌බදිට්‌ඨීනං සමුග්‌ඝාතකත්‌තා. තමහන්‌ති තං සබ්‌බං අහං ජානාමි. ක්‍යාහං වක්‌ඛාමීති කිංකාරණා අහං වක්‌ඛාමි.
96. Chaṭṭhe pubbāpayamānoti pubbasadisāni nirudakāni kurumāno. Kvettha, āvusoti ko ettha, āvuso. Yāvatā, āvuso, diṭṭhīti yattikā dvāsaṭṭhividhāpi diṭṭhi nāma atthi. Yāvatā diṭṭhiṭṭhānanti ‘‘khandhāpi diṭṭhiṭṭhānaṃ, avijjāpi, phassopi, saññāpi, vitakkopi ayonisomanasikāropi, pāpamittopi , paratoghosopi diṭṭhiṭṭhāna’’nti evaṃ yattakaṃ aṭṭhavidhampi diṭṭhiṭṭhānaṃ diṭṭhikāraṇaṃ nāma atthi. Diṭṭhādhiṭṭhānanti diṭṭhīnaṃ adhiṭṭhānaṃ, adhiṭhatvā adhibhavitvā pavattāya diṭṭhiyā etaṃ nāmaṃ. Diṭṭhipariyuṭṭhānanti ‘‘katamāni aṭṭhārasa diṭṭhipariyuṭṭhānāni? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāraṃ diṭṭhivisūkaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ diṭṭhisallaṃ diṭṭhisambādho diṭṭhipalibodho diṭṭhibandhanaṃ diṭṭhipapāto diṭṭhānusayo diṭṭhisantāpo diṭṭhipariḷāho diṭṭhigantho diṭṭhupādānaṃ diṭṭhābhiniveso diṭṭhiparāmāso. Imāni aṭṭhārasa diṭṭhipariyuṭṭhānānī’’ti evaṃ vuttaṃ diṭṭhipariyuṭṭhānaṃ. Samuṭṭhānanti diṭṭhiṭṭhānasseva vevacanaṃ. Vuttañhetaṃ – ‘‘khandhā paccayo diṭṭhīnaṃ upādāya samuṭṭhānaṭṭhenā’’ti (paṭi. ma. 1.124) sabbaṃ vitthāretabbaṃ. Sotāpattimaggo pana diṭṭhisamugghāto nāma sabbadiṭṭhīnaṃ samugghātakattā. Tamahanti taṃ sabbaṃ ahaṃ jānāmi. Kyāhaṃ vakkhāmīti kiṃkāraṇā ahaṃ vakkhāmi.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 6. කොකනුදසුත්‌තං • 6. Kokanudasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 6-8. කොකනුදසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 6-8. Kokanudasuttādivaṇṇanā
