| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๑๐. ภิกฺขุสํยุตฺตํ
10. Bhikkhusaṃyuttaṃ
๑. โกลิตสุตฺตวณฺณนา
1. Kolitasuttavaṇṇanā
๒๓๕. สาวกานํ อาลาโปติ สาวกานํ สพฺรหฺมจาริํ อุทฺทิสฺส อาลาโปฯ พุเทฺธหิ สทิสา มา โหมาติ พุทฺธาจิณฺณํ สมุทาจารํ อกเถเนฺตหิ สาวเกหิ, ‘‘อาวุโส ภิกฺขเว’’ติ อาลปิตา ภิกฺขู, ‘‘อาวุโส’’ติ ปฎิวจนํ เทนฺติ, น, ‘‘ภเนฺต’’ติฯ ทุติยชฺฌาเน วิตกฺกวิจารา นิรุชฺฌนฺติ เตสํ นิโรเธเนว ตสฺส ฌานสฺส อุปฺปาเทตพฺพโตฯ เยสํ นิโรธาติ เยสํ วจีสงฺคารานํ วิตกฺกวิจารานํ นิรุชฺฌเนน สุวิกฺขมฺภิตภาเวน สทฺทายตนํ อปฺปวตฺติํ คจฺฉติ การณสฺส ทูรโต ปสฺสมฺภิตตฺตาฯ อริโยติ นิโทฺทโสฯ ปริสุโทฺธ ตุณฺหีภาโว, น ติตฺถิยานํ มูคพฺพตคฺคหณํ วิย อปริสุโทฺธติ อธิปฺปาโยฯ ปฐมชฺฌานาทีนีติ อาทิ-สเทฺทน ตติยชฺฌานาทีนิ สงฺคณฺหาติฯ
235.Sāvakānaṃālāpoti sāvakānaṃ sabrahmacāriṃ uddissa ālāpo. Buddhehi sadisā mā homāti buddhāciṇṇaṃ samudācāraṃ akathentehi sāvakehi, ‘‘āvuso bhikkhave’’ti ālapitā bhikkhū, ‘‘āvuso’’ti paṭivacanaṃ denti, na, ‘‘bhante’’ti. Dutiyajjhāne vitakkavicārā nirujjhanti tesaṃ nirodheneva tassa jhānassa uppādetabbato. Yesaṃ nirodhāti yesaṃ vacīsaṅgārānaṃ vitakkavicārānaṃ nirujjhanena suvikkhambhitabhāvena saddāyatanaṃ appavattiṃ gacchati kāraṇassa dūrato passambhitattā. Ariyoti niddoso. Parisuddho tuṇhībhāvo, na titthiyānaṃ mūgabbataggahaṇaṃ viya aparisuddhoti adhippāyo. Paṭhamajjhānādīnīti ādi-saddena tatiyajjhānādīni saṅgaṇhāti.
อารมฺมณภูเตน วิตเกฺกน สห คตา ปวตฺตาติ วิตกฺกสหคตาติ อาห ‘‘วิตกฺการมฺมณา’’ติฯ วิตกฺการมฺมณตา จ สญฺญามนสิการานํ สุขุมอารมฺมณคฺคหณวเสน ทฎฺฐพฺพาฯ เตนาห ‘‘น สนฺตโต อุปฎฺฐหิํสู’’ติฯ น ปคุณํ สมฺมเทว วสีภาวสฺส อนาปาทิตตฺตาฯ สญฺญามนสิการาปีติ ตติยชฺฌานาธิคมาย ปวตฺติยมานา สญฺญามนสิการาปิ หานภาคิยาว อเหสุํ, น วิเสสภาคิยาฯ สมฺมา ฐเปหีติ พหิทฺธา วิเกฺขปํ ปหาย สมฺมา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ ฐเปหิฯ เอกคฺคํ กโรหีติ เตเนว วิเกฺขปปฎิพาหเนน อวิหตมานสตาย จิตฺตสมาธานวเสน เอกคฺคํ กโรหิฯ อาโรเปหีติ อีสกมฺปิ พหุมฺปิ อปติตํ กตฺวา กมฺมฎฺฐานารมฺมเณ อาโรเปหิฯ ทุติยอคฺคสาวกภูมิยา ปาริปูริยา อายสฺมา มหาภิโญฺญ, น ยถา ตถาติ อาห ‘‘มหาภิญฺญตนฺติ ฉฬภิญฺญต’’นฺติฯ อิมินา อุปาเยนาติ อิมินา ‘‘อถ โข มํ, อาวุโส’’ติอาทินา วุเตฺตน อุปาเยนฯ วเฑฺฒตฺวาติ อุตฺตริ อุตฺตริ วิเสสภาคิยภาวาปาทเนน สมาธิํ ปญฺญญฺจ พฺรูเหตฺวา พฺรูเหตฺวาฯ
Ārammaṇabhūtena vitakkena saha gatā pavattāti vitakkasahagatāti āha ‘‘vitakkārammaṇā’’ti. Vitakkārammaṇatā ca saññāmanasikārānaṃ sukhumaārammaṇaggahaṇavasena daṭṭhabbā. Tenāha ‘‘na santato upaṭṭhahiṃsū’’ti. Na paguṇaṃ sammadeva vasībhāvassa anāpāditattā. Saññāmanasikārāpīti tatiyajjhānādhigamāya pavattiyamānā saññāmanasikārāpi hānabhāgiyāva ahesuṃ, na visesabhāgiyā. Sammā ṭhapehīti bahiddhā vikkhepaṃ pahāya sammā ajjhattameva cittaṃ ṭhapehi. Ekaggaṃ karohīti teneva vikkhepapaṭibāhanena avihatamānasatāya cittasamādhānavasena ekaggaṃ karohi. Āropehīti īsakampi bahumpi apatitaṃ katvā kammaṭṭhānārammaṇe āropehi. Dutiyaaggasāvakabhūmiyā pāripūriyā āyasmā mahābhiñño, na yathā tathāti āha ‘‘mahābhiññatanti chaḷabhiññata’’nti. Iminā upāyenāti iminā ‘‘atha kho maṃ, āvuso’’tiādinā vuttena upāyena. Vaḍḍhetvāti uttari uttari visesabhāgiyabhāvāpādanena samādhiṃ paññañca brūhetvā brūhetvā.
โกลิตสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Kolitasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑. โกลิตสุตฺตํ • 1. Kolitasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑. โกลิตสุตฺตวณฺณนา • 1. Kolitasuttavaṇṇanā
