| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / बुद्धवंसपाळि • Buddhavaṃsapāḷi |
२५. कोणागमनबुद्धवंसो
25. Koṇāgamanabuddhavaṃso
१.
1.
ककुसन्धस्स अपरेन, सम्बुद्धो द्विपदुत्तमो।
Kakusandhassa aparena, sambuddho dvipaduttamo;
कोणागमनो नाम जिनो, लोकजेट्ठो नरासभो॥
Koṇāgamano nāma jino, lokajeṭṭho narāsabho.
२.
2.
दसधम्मे पूरयित्वान, कन्तारं समतिक्कमि।
Dasadhamme pūrayitvāna, kantāraṃ samatikkami;
पवाहिय मलं सब्बं, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥
Pavāhiya malaṃ sabbaṃ, patto sambodhimuttamaṃ.
३.
3.
धम्मचक्कं पवत्तेन्ते, कोणागमननायके।
Dhammacakkaṃ pavattente, koṇāgamananāyake;
तिंसकोटिसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥
Tiṃsakoṭisahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.
४.
4.
पाटिहीरं करोन्ते च, परवादप्पमद्दने।
Pāṭihīraṃ karonte ca, paravādappamaddane;
वीसतिकोटिसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥
Vīsatikoṭisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.
५.
5.
ततो विकुब्बनं कत्वा, जिनो देवपुरं गतो।
Tato vikubbanaṃ katvā, jino devapuraṃ gato;
वसते तत्थ सम्बुद्धो, सिलाय पण्डुकम्बले॥
Vasate tattha sambuddho, silāya paṇḍukambale.
६.
6.
पकरणे सत्त देसेन्तो, वस्सं वसति सो मुनि।
Pakaraṇe satta desento, vassaṃ vasati so muni;
दसकोटिसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥
Dasakoṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.
७.
7.
तस्सापि देवदेवस्स, एको आसि समागमो।
Tassāpi devadevassa, eko āsi samāgamo;
खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
८.
8.
तिंसभिक्खुसहस्सानं , तदा आसि समागमो।
Tiṃsabhikkhusahassānaṃ , tadā āsi samāgamo;
ओघानमतिक्कन्तानं, भिज्जितानञ्च मच्चुया॥
Oghānamatikkantānaṃ, bhijjitānañca maccuyā.
९.
9.
अहं तेन समयेन, पब्बतो नाम खत्तियो।
Ahaṃ tena samayena, pabbato nāma khattiyo;
मित्तामच्चेहि सम्पन्नो, अनन्तबलवाहनो॥
Mittāmaccehi sampanno, anantabalavāhano.
१०.
10.
सम्बुद्धदस्सनं गन्त्वा, सुत्वा धम्ममनुत्तरं।
Sambuddhadassanaṃ gantvā, sutvā dhammamanuttaraṃ;
निमन्तेत्वा सजिनसङ्घं, दानं दत्वा यदिच्छकं॥
Nimantetvā sajinasaṅghaṃ, dānaṃ datvā yadicchakaṃ.
११.
11.
पट्टुण्णं चीनपट्टञ्च, कोसेय्यं कम्बलम्पि च।
Paṭṭuṇṇaṃ cīnapaṭṭañca, koseyyaṃ kambalampi ca;
सोवण्णपादुकञ्चेव, अदासिं सत्थुसावके॥
Sovaṇṇapādukañceva, adāsiṃ satthusāvake.
१२.
12.
सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, सङ्घमज्झे निसीदिय।
Sopi maṃ buddho byākāsi, saṅghamajjhe nisīdiya;
‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥
‘‘Imamhi bhaddake kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
१३.
13.
‘‘अहु कपिलव्हया रम्मा…पे॰… हेस्साम सम्मुखा इमं’’॥
‘‘Ahu kapilavhayā rammā…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
१४.
14.
तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।
Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;
उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.
१५.
15.
सब्बञ्ञुतं गवेसन्तो, दानं दत्वा नरुत्तमे।
Sabbaññutaṃ gavesanto, dānaṃ datvā naruttame;
१६.
16.
नगरं सोभवती नाम, सोभो नामासि खत्तियो।
Nagaraṃ sobhavatī nāma, sobho nāmāsi khattiyo;
वसते तत्थ नगरे, सम्बुद्धस्स महाकुलं॥
Vasate tattha nagare, sambuddhassa mahākulaṃ.
१७.
17.
ब्राह्मणो यञ्ञदत्तो च, आसि बुद्धस्स सो पिता।
Brāhmaṇo yaññadatto ca, āsi buddhassa so pitā;
उत्तरा नाम जनिका, कोणागमनस्स सत्थुनो॥
Uttarā nāma janikā, koṇāgamanassa satthuno.
१८.
18.
तीणि वस्ससहस्सानि, अगारं अज्झ सो वसि।
Tīṇi vassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi;
तुसितसन्तुसितसन्तुट्ठा, तयो पासादमुत्तमा॥
Tusitasantusitasantuṭṭhā, tayo pāsādamuttamā.
१९.
19.
अनूनसोळससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।
Anūnasoḷasasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
रुचिगत्ता नाम नारी, सत्थवाहो नाम अत्रजो॥
Rucigattā nāma nārī, satthavāho nāma atrajo.
२०.
20.
निमित्ते चतुरो दिस्वा, हत्थियानेन निक्खमि।
Nimitte caturo disvā, hatthiyānena nikkhami;
छमासं पधानचारं, अचरी पुरिसुत्तमो॥
Chamāsaṃ padhānacāraṃ, acarī purisuttamo.
२१.
21.
ब्रह्मुना याचितो सन्तो, कोणागमननायको।
Brahmunā yācito santo, koṇāgamananāyako;
वत्ति चक्कं महावीरो, मिगदाये नरुत्तमो॥
Vatti cakkaṃ mahāvīro, migadāye naruttamo.
२२.
22.
भिय्यसो उत्तरो नाम, अहेसुं अग्गसावका।
Bhiyyaso uttaro nāma, ahesuṃ aggasāvakā;
सोत्थिजो नामुपट्ठाको, कोणागमनस्स सत्थुनो॥
Sotthijo nāmupaṭṭhāko, koṇāgamanassa satthuno.
२३.
23.
समुद्दा उत्तरा चेव, अहेसुं अग्गसाविका।
Samuddā uttarā ceva, ahesuṃ aggasāvikā;
बोधि तस्स भगवतो, उदुम्बरोति पवुच्चति॥
Bodhi tassa bhagavato, udumbaroti pavuccati.
२४.
24.
उग्गो च सोमदेवो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।
Uggo ca somadevo ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
सीवला चेव सामा च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥
Sīvalā ceva sāmā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.
२५.
25.
उच्चत्तनेन सो बुद्धो, तिंसहत्थसमुग्गतो।
Uccattanena so buddho, tiṃsahatthasamuggato;
उक्कामुखे यथा कम्बु, एवं रंसीहि मण्डितो॥
Ukkāmukhe yathā kambu, evaṃ raṃsīhi maṇḍito.
२६.
26.
तिंसवस्ससहस्सानि, आयु बुद्धस्स तावदे।
Tiṃsavassasahassāni, āyu buddhassa tāvade;
तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
२७.
27.
धम्मचेतिं समुस्सेत्वा, धम्मदुस्सविभूसितं।
Dhammacetiṃ samussetvā, dhammadussavibhūsitaṃ;
धम्मपुप्फगुळं कत्वा, निब्बुतो सो ससावको॥
Dhammapupphaguḷaṃ katvā, nibbuto so sasāvako.
२८.
28.
महाविलासो तस्स जनो, सिरिधम्मप्पकासनो।
Mahāvilāso tassa jano, siridhammappakāsano;
सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥
Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā.
२९.
29.
कोणागमनो सम्बुद्धो, पब्बतारामम्हि निब्बुतो।
Koṇāgamano sambuddho, pabbatārāmamhi nibbuto;
धातुवित्थारिकं आसि, तेसु तेसु पदेसतोति॥
Dhātuvitthārikaṃ āsi, tesu tesu padesatoti.
कोणागमनस्स भगवतो वंसो तेवीसतिमो।
Koṇāgamanassa bhagavato vaṃso tevīsatimo.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / बुद्धवंस-अट्ठकथा • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / २५. कोणागमनबुद्धवंसवण्णना • 25. Koṇāgamanabuddhavaṃsavaṇṇanā
