Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ബുദ്ധവംസപാളി • Buddhavaṃsapāḷi

    ൪. കോണ്ഡഞ്ഞബുദ്ധവംസോ

    4. Koṇḍaññabuddhavaṃso

    .

    1.

    ദീപങ്കരസ്സ അപരേന, കോണ്ഡഞ്ഞോ നാമ നായകോ;

    Dīpaṅkarassa aparena, koṇḍañño nāma nāyako;

    അനന്തതേജോ അമിതയസോ, അപ്പമേയ്യോ ദുരാസദോ.

    Anantatejo amitayaso, appameyyo durāsado.

    .

    2.

    ധരണൂപമോ ഖമനേന, സീലേന സാഗരൂപമോ;

    Dharaṇūpamo khamanena, sīlena sāgarūpamo;

    സമാധിനാ മേരൂപമോ, ഞാണേന ഗഗനൂപമോ.

    Samādhinā merūpamo, ñāṇena gaganūpamo.

    .

    3.

    ഇന്ദ്രിയബലബോജ്ഝങ്ഗ-മഗ്ഗസച്ചപ്പകാസനം;

    Indriyabalabojjhaṅga-maggasaccappakāsanaṃ;

    പകാസേസി സദാ ബുദ്ധോ, ഹിതായ സബ്ബപാണിനം.

    Pakāsesi sadā buddho, hitāya sabbapāṇinaṃ.

    .

    4.

    ധമ്മചക്കം പവത്തേന്തേ, കോണ്ഡഞ്ഞേ ലോകനായകേ;

    Dhammacakkaṃ pavattente, koṇḍaññe lokanāyake;

    കോടിസതസഹസ്സാനം, പഠമാഭിസമയോ അഹു.

    Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.

    .

    5.

    തതോ പരമ്പി ദേസേന്തേ, നരമരൂനം സമാഗമേ;

    Tato parampi desente, naramarūnaṃ samāgame;

    നവുതികോടിസഹസ്സാനം, ദുതിയാഭിസമയോ അഹു.

    Navutikoṭisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.

    .

    6.

    തിത്ഥിയേ അഭിമദ്ദന്തോ, യദാ ധമ്മമദേസയി;

    Titthiye abhimaddanto, yadā dhammamadesayi;

    അസീതികോടിസഹസ്സാനം, തതിയാഭിസമയോ അഹു.

    Asītikoṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.

    .

    7.

    സന്നിപാതാ തയോ ആസും, കോണ്ഡഞ്ഞസ്സ മഹേസിനോ;

    Sannipātā tayo āsuṃ, koṇḍaññassa mahesino;

    ഖീണാസവാനം വിമലാനം, സന്തചിത്താന താദിനം.

    Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.

    .

    8.

    കോടിസതസഹസ്സാനം, പഠമോ ആസി സമാഗമോ;

    Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamo āsi samāgamo;

    ദുതിയോ കോടിസഹസ്സാനം, തതിയോ നവുതികോടിനം.

    Dutiyo koṭisahassānaṃ, tatiyo navutikoṭinaṃ.

    .

    9.

    അഹം തേന സമയേന, വിജിതാവീ നാമ ഖത്തിയോ;

    Ahaṃ tena samayena, vijitāvī nāma khattiyo;

    സമുദ്ദം അന്തമന്തേന, ഇസ്സരിയം വത്തയാമഹം.

    Samuddaṃ antamantena, issariyaṃ vattayāmahaṃ.

    ൧൦.

    10.

    കോടിസതസഹസ്സാനം , വിമലാനം മഹേസിനം;

    Koṭisatasahassānaṃ , vimalānaṃ mahesinaṃ;

    സഹ ലോകഗ്ഗനാഥേന, പരമന്നേന തപ്പയിം.

    Saha lokagganāthena, paramannena tappayiṃ.

    ൧൧.

    11.

    സോപി മം ബുദ്ധോ ബ്യാകാസി, കോണ്ഡഞ്ഞോ ലോകനായകോ;

    Sopi maṃ buddho byākāsi, koṇḍañño lokanāyako;

    ‘‘അപരിമേയ്യിതോ കപ്പേ, ബുദ്ധോ ലോകേ ഭവിസ്സതി.

    ‘‘Aparimeyyito kappe, buddho loke bhavissati.

    ൧൨.

    12.

    ‘‘പധാനം പദഹിത്വാന, കത്വാ ദുക്കരകാരികം;

    ‘‘Padhānaṃ padahitvāna, katvā dukkarakārikaṃ;

    അസ്സത്ഥമൂലേ സമ്ബുദ്ധോ, ബുജ്ഝിസ്സതി മഹായസോ.

    Assatthamūle sambuddho, bujjhissati mahāyaso.

    ൧൩.

    13.

    ‘‘ഇമസ്സ ജനികാ മാതാ, മായാ നാമ ഭവിസ്സതി;

    ‘‘Imassa janikā mātā, māyā nāma bhavissati;

    പിതാ സുദ്ധോദനോ നാമ, അയം ഹേസ്സതി ഗോതമോ.

    Pitā suddhodano nāma, ayaṃ hessati gotamo.

    ൧൪.

    14.

    ‘‘കോലിതോ ഉപതിസ്സോ ച, അഗ്ഗാ ഹേസ്സന്തി സാവകാ;

    ‘‘Kolito upatisso ca, aggā hessanti sāvakā;

    ആനന്ദോ നാമുപട്ഠാകോ, ഉപട്ഠിസ്സതിമം ജിനം.

    Ānando nāmupaṭṭhāko, upaṭṭhissatimaṃ jinaṃ.

    ൧൫.

    15.

    ‘‘ഖേമാ ഉപ്പലവണ്ണാ ച, അഗ്ഗാ ഹേസ്സന്തി സാവികാ;

    ‘‘Khemā uppalavaṇṇā ca, aggā hessanti sāvikā;

    ബോധി തസ്സ ഭഗവതോ, അസ്സത്ഥോതി പവുച്ചതി.

    Bodhi tassa bhagavato, assatthoti pavuccati.

    ൧൬.

    16.

    ‘‘ചിത്തോ ച ഹത്ഥാളവകോ, അഗ്ഗാ ഹേസ്സന്തുപട്ഠകാ;

    ‘‘Citto ca hatthāḷavako, aggā hessantupaṭṭhakā;

    നന്ദമാതാ ച ഉത്തരാ, അഗ്ഗാ ഹേസ്സന്തുപട്ഠികാ;

    Nandamātā ca uttarā, aggā hessantupaṭṭhikā;

    ആയു വസ്സസതം തസ്സ, ഗോതമസ്സ യസസ്സിനോ’’.

    Āyu vassasataṃ tassa, gotamassa yasassino’’.

    ൧൭.

    17.

    ഇദം സുത്വാന വചനം, അസമസ്സ മഹേസിനോ;

    Idaṃ sutvāna vacanaṃ, asamassa mahesino;

    ആമോദിതാ നരമരൂ, ബുദ്ധബീജം കിര അയം.

    Āmoditā naramarū, buddhabījaṃ kira ayaṃ.

    ൧൮.

    18.

    ഉക്കുട്ഠിസദ്ദാ വത്തന്തി, അപ്ഫോടേന്തി ഹസന്തി ച;

    Ukkuṭṭhisaddā vattanti, apphoṭenti hasanti ca;

    കതഞ്ജലീ നമസ്സന്തി, ദസസഹസ്സിദേവതാ.

    Katañjalī namassanti, dasasahassidevatā.

    ൧൯.

    19.

    ‘‘യദിമസ്സ ലോകനാഥസ്സ, വിരജ്ഝിസ്സാമ സാസനം;

    ‘‘Yadimassa lokanāthassa, virajjhissāma sāsanaṃ;

    അനാഗതമ്ഹി അദ്ധാനേ, ഹേസ്സാമ സമ്മുഖാ ഇമം.

    Anāgatamhi addhāne, hessāma sammukhā imaṃ.

    ൨൦.

    20.

    ‘‘യഥാ മനുസ്സാ നദിം തരന്താ, പടിതിത്ഥം വിരജ്ഝിയ;

    ‘‘Yathā manussā nadiṃ tarantā, paṭititthaṃ virajjhiya;

    ഹേട്ഠാതിത്ഥേ ഗഹേത്വാന, ഉത്തരന്തി മഹാനദിം.

    Heṭṭhātitthe gahetvāna, uttaranti mahānadiṃ.

    ൨൧.

    21.

    ‘‘ഏവമേവ മയം സബ്ബേ, യദി മുഞ്ചാമിമം ജിനം;

    ‘‘Evameva mayaṃ sabbe, yadi muñcāmimaṃ jinaṃ;

    അനാഗതമ്ഹി അദ്ധാനേ, ഹേസ്സാമ സമ്മുഖാ ഇമം’’.

    Anāgatamhi addhāne, hessāma sammukhā imaṃ’’.

    ൨൨.

    22.

    തസ്സാഹം വചനം സുത്വാ, ഭിയ്യോ ചിത്തം പസാദയിം;

    Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;

    തമേവ അത്ഥം സാധേന്തോ, മഹാരജ്ജം ജിനേ അദം;

    Tameva atthaṃ sādhento, mahārajjaṃ jine adaṃ;

    മഹാരജ്ജം ദദിത്വാന 1, പബ്ബജിം തസ്സ സന്തികേ.

    Mahārajjaṃ daditvāna 2, pabbajiṃ tassa santike.

    ൨൩.

    23.

    സുത്തന്തം വിനയഞ്ചാപി, നവങ്ഗം സത്ഥുസാസനം;

    Suttantaṃ vinayañcāpi, navaṅgaṃ satthusāsanaṃ;

    സബ്ബം പരിയാപുണിത്വാന, സോഭയിം ജിനസാസനം.

    Sabbaṃ pariyāpuṇitvāna, sobhayiṃ jinasāsanaṃ.

    ൨൪.

    24.

    തത്ഥപ്പമത്തോ വിഹരന്തോ, നിസജ്ജട്ഠാനചങ്കമേ;

    Tatthappamatto viharanto, nisajjaṭṭhānacaṅkame;

    അഭിഞ്ഞാപാരമിം ഗന്ത്വാ, ബ്രഹ്മലോകമഗഞ്ഛഹം.

    Abhiññāpāramiṃ gantvā, brahmalokamagañchahaṃ.

    ൨൫.

    25.

    നഗരം രമ്മവതീ നാമ, സുനന്ദോ നാമ ഖത്തിയോ;

    Nagaraṃ rammavatī nāma, sunando nāma khattiyo;

    സുജാതാ നാമ ജനികാ, കോണ്ഡഞ്ഞസ്സ മഹേസിനോ.

    Sujātā nāma janikā, koṇḍaññassa mahesino.

    ൨൬.

    26.

    ദസവസ്സസഹസ്സാനി, അഗാരം അജ്ഝ സോ വസി 3;

    Dasavassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi 4;

    സുചി സുരുചി സുഭോ ച, തയോ പാസാദമുത്തമാ.

    Suci suruci subho ca, tayo pāsādamuttamā.

    ൨൭.

    27.

    തീണിസതസഹസ്സാനി, നാരിയോ സമലങ്കതാ;

    Tīṇisatasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;

    രുചിദേവീ നാമ നാരീ, വിജിതസേനോ അത്രജോ.

    Rucidevī nāma nārī, vijitaseno atrajo.

    ൨൮.

    28.

    നിമിത്തേ ചതുരോ ദിസ്വാ, രഥയാനേന നിക്ഖമി;

    Nimitte caturo disvā, rathayānena nikkhami;

    അനൂനദസമാസാനി, പധാനം പദഹീ ജിനോ.

    Anūnadasamāsāni, padhānaṃ padahī jino.

    ൨൯.

    29.

    ബ്രഹ്മുനാ യാചിതോ സന്തോ, കോണ്ഡഞ്ഞോ ദ്വിപദുത്തമോ;

    Brahmunā yācito santo, koṇḍañño dvipaduttamo;

    വത്തി ചക്കം മഹാവീരോ, ദേവാനം നഗരുത്തമേ.

    Vatti cakkaṃ mahāvīro, devānaṃ nagaruttame.

    ൩൦.

    30.

    ഭദ്ദോ ചേവ സുഭദ്ദോ ച, അഹേസും അഗ്ഗസാവകാ;

    Bhaddo ceva subhaddo ca, ahesuṃ aggasāvakā;

    അനുരുദ്ധോ നാമുപട്ഠാകോ, കോണ്ഡഞ്ഞസ്സ മഹേസിനോ.

    Anuruddho nāmupaṭṭhāko, koṇḍaññassa mahesino.

    ൩൧.

    31.

    തിസ്സാ ച ഉപതിസ്സാ ച, അഹേസും അഗ്ഗസാവികാ;

    Tissā ca upatissā ca, ahesuṃ aggasāvikā;

    സാലകല്യാണികോ ബോധി, കോണ്ഡഞ്ഞസ്സ മഹേസിനോ.

    Sālakalyāṇiko bodhi, koṇḍaññassa mahesino.

    ൩൨.

    32.

    സോണോ ച ഉപസോണോ ച, അഹേസും അഗ്ഗുപട്ഠകാ;

    Soṇo ca upasoṇo ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;

    നന്ദാ ചേവ സിരീമാ ച, അഹേസും അഗ്ഗുപട്ഠികാ.

    Nandā ceva sirīmā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.

    ൩൩.

    33.

    സോ അട്ഠാസീതി ഹത്ഥാനി, അച്ചുഗ്ഗതോ മഹാമുനി;

    So aṭṭhāsīti hatthāni, accuggato mahāmuni;

    സോഭതേ ഉളുരാജാവ സൂരിയോ മജ്ഝന്ഹികേ യഥാ.

    Sobhate uḷurājāva sūriyo majjhanhike yathā.

    ൩൪.

    34.

    വസ്സസതസഹസ്സാനി , ആയു വിജ്ജതി താവദേ;

    Vassasatasahassāni , āyu vijjati tāvade;

    താവതാ തിട്ഠമാനോ സോ, താരേസി ജനതം ബഹും.

    Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.

    ൩൫.

    35.

    ഖീണാസവേഹി വിമലേഹി, വിചിത്താ ആസി മേദനീ;

    Khīṇāsavehi vimalehi, vicittā āsi medanī;

    യഥാ ഗഗനമുളൂഹി, ഏവം സോ ഉപസോഭഥ.

    Yathā gaganamuḷūhi, evaṃ so upasobhatha.

    ൩൬.

    36.

    തേപി നാഗാ അപ്പമേയ്യാ, അസങ്ഖോഭാ ദുരാസദാ;

    Tepi nāgā appameyyā, asaṅkhobhā durāsadā;

    വിജ്ജുപാതംവ ദസ്സേത്വാ, നിബ്ബുതാ തേ മഹായസാ.

    Vijjupātaṃva dassetvā, nibbutā te mahāyasā.

    ൩൭.

    37.

    സാ ച അതുലിയാ ജിനസ്സ ഇദ്ധി, ഞാണപരിഭാവിതോ ച സമാധി;

    Sā ca atuliyā jinassa iddhi, ñāṇaparibhāvito ca samādhi;

    സബ്ബം തമന്തരഹിതം, നനു രിത്താ സബ്ബസങ്ഖാരാ.

    Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā.

    ൩൮.

    38.

    കോണ്ഡഞ്ഞോ പവരോ ബുദ്ധോ, ചന്ദാരാമമ്ഹി നിബ്ബുതോ;

    Koṇḍañño pavaro buddho, candārāmamhi nibbuto;

    തത്ഥേവ ചേതിയോ ചിത്തോ, സത്ത യോജനമുസ്സിതോതി.

    Tattheva cetiyo citto, satta yojanamussitoti.

    കോണ്ഡഞ്ഞസ്സ ഭഗവതോ വംസോ ദുതിയോ.

    Koṇḍaññassa bhagavato vaṃso dutiyo.







    Footnotes:
    1. ചജിത്വാ (സീ॰)
    2. cajitvā (sī.)
    3. അഗാരമജ്ഝേ ച സോ വസി (സ്യാ॰)
    4. agāramajjhe ca so vasi (syā.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ബുദ്ധവംസ-അട്ഠകഥാ • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ൪. കോണ്ഡഞ്ഞബുദ്ധവംസവണ്ണനാ • 4. Koṇḍaññabuddhavaṃsavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact