| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
9. කොණ්‌ඩඤ්‌ඤසුත්‌තවණ්‌ණනා
9. Koṇḍaññasuttavaṇṇanā
217. එවංගහිතනාමොති ‘‘අඤ්‌ඤාසි වත, භො, කොණ්‌ඩඤ්‌ඤො’’ති සත්‌ථු වචනං නිස්‌සාය භික්‌ඛූහි අඤ්‌ඤෙහි කොණ්‌ඩඤ්‌ඤනාමකෙහි විසෙසනත්‌ථං එවංගහිතනාමො. ද්‌වාදසන්‌නං සංවච්‌ඡරානං වසෙන චිරස්‌සං. ඡද්‌දන්‌තභවනෙති ඡද්‌දන්‌තනාගරාජභවනට්‌ඨානෙ. පඤ්‌ඤවා මහාසාවකො රත්‌තඤ්‌ඤුතාය. ‘‘දසසහස්‌සචක්‌කවාළෙ දෙවමනුස්‌සානන්‌ති දසසහස්‌සචක්‌කවාළෙ දෙවානං, ඉමස්‌මිං චක්‌කවාළෙ දෙවමනුස්‌සානඤ්‌චාති එවං දසසහස්‌සචක්‌කවාළෙ දෙවමනුස්‌සාන’’න්‌ති වදන්‌ති. අග්‌ගන්‌තිආදිතො. තත්‌ථාති මන්‌දාකිනිතීරෙ.
217.Evaṃgahitanāmoti ‘‘aññāsi vata, bho, koṇḍañño’’ti satthu vacanaṃ nissāya bhikkhūhi aññehi koṇḍaññanāmakehi visesanatthaṃ evaṃgahitanāmo. Dvādasannaṃ saṃvaccharānaṃ vasena cirassaṃ. Chaddantabhavaneti chaddantanāgarājabhavanaṭṭhāne. Paññavā mahāsāvako rattaññutāya. ‘‘Dasasahassacakkavāḷe devamanussānanti dasasahassacakkavāḷe devānaṃ, imasmiṃ cakkavāḷe devamanussānañcāti evaṃ dasasahassacakkavāḷe devamanussāna’’nti vadanti. Aggantiādito. Tatthāti mandākinitīre.
වස්‌සග්‌ගෙනාති වස්‌සපටිපාටියා. තන්‌ති අඤ්‌ඤාසිකොණ්‌ඩඤ්‌ඤත්‌ථෙරං. මහාබ්‍රහ්‌මානං විය ලොකියමනුස්‌සා හරායන්‌ති. පාමොක්‌ඛභූතො ආයස්‌මා ථෙරො අන්‌තරන්‌තරා තත්‌ථ තත්‌ථ ජනපදෙ වසිත්‌වා තදනුක්‌කමෙන මන්‌දාකිනිතීරං උපගතො, තස්‌මා වුත්‌තං – ‘‘ඉච්‌ඡාමහං, භන්‌තෙ, ජනපදෙ වසිතු’’න්‌ති.
Vassaggenāti vassapaṭipāṭiyā. Tanti aññāsikoṇḍaññattheraṃ. Mahābrahmānaṃ viya lokiyamanussā harāyanti. Pāmokkhabhūto āyasmā thero antarantarā tattha tattha janapade vasitvā tadanukkamena mandākinitīraṃ upagato, tasmā vuttaṃ – ‘‘icchāmahaṃ, bhante, janapade vasitu’’nti.
ආනුභාවසම්‌පන්‌නා දිබ්‌බායුකා තෙ හත්‌ථිනාගාති වුත්‌තං ‘‘පුබ්‌බෙ පච්‌චෙකබුද්‌ධානං පාරිචරියාය කතපරිචයා’’ති. ථෙරස්‌ස සඤ්‌චරණට්‌ඨානෙ ආවරණසාඛා හරිත්‌වා අපනෙත්‌වා. මුඛොදකඤ්‌චෙව දන්‌තකට්‌ඨඤ්‌ච ඨපෙතීති සළලදෙවදාරුකට්‌ඨාදීනි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං ඝංසිත්‌වා අග්‌ගිං නිබ්‌බත්‌තෙත්‌වා ජාලෙත්‌වා තත්‌ථ පාසාණඛණ්‌ඩානි තාපෙත්‌වා තානි දණ්‌ඩකෙහි වට්‌ටෙත්‌වා තළාකාසු උදකසොණ්‌ඩීසු ඛිපිත්‌වා උදකස්‌ස තත්‌තභාවං ඤත්‌වා නාගලතාදන්‌තකට්‌ඨං උපනෙන්‌තො මුඛොදකඤ්‌ච ඨපෙති. වත්‌තං කරොතීති අන්‌තොකුටියා බහි ච පමුඛෙපි අඞ්‌ගණෙපි සාඛාභඞ්‌ගෙහි සම්‌මජ්‌ජන්‌තො වක්‌ඛමානනයෙන ආහාරං උපනෙන්‌තො වත්‌තං කරොති.
Ānubhāvasampannā dibbāyukā te hatthināgāti vuttaṃ ‘‘pubbe paccekabuddhānaṃ pāricariyāya kataparicayā’’ti. Therassa sañcaraṇaṭṭhāne āvaraṇasākhā haritvā apanetvā. Mukhodakañceva dantakaṭṭhañca ṭhapetīti saḷaladevadārukaṭṭhādīni aññamaññaṃ ghaṃsitvā aggiṃ nibbattetvā jāletvā tattha pāsāṇakhaṇḍāni tāpetvā tāni daṇḍakehi vaṭṭetvā taḷākāsu udakasoṇḍīsu khipitvā udakassa tattabhāvaṃ ñatvā nāgalatādantakaṭṭhaṃ upanento mukhodakañca ṭhapeti. Vattaṃ karotīti antokuṭiyā bahi ca pamukhepi aṅgaṇepi sākhābhaṅgehi sammajjanto vakkhamānanayena āhāraṃ upanento vattaṃ karoti.
පතිට්‌ඨප්‌පමාණෙති කටිප්‌පමාණෙ, අයමෙව වා පාඨො තාව මහන්‌තමෙවාති යාව මහන්‌තං සෙතපදුමවනං , තාව මහන්‌තමෙව. එසෙව නයො රත්‌තකුමුදවනාදීසු. ඛාදන්‌තා මනුස්‌සා. පක්‌කපයොඝනිකා වියාති සුපක්‌කපයොඝනං විය. ඝනභාවෙන පන පක්‌ඛිත්‌තඛුද්‌දමධු විය හොති. තෙනාහ ‘‘එතං පොක්‌ඛරමධු නාමා’’ති. මුළාලන්‌ති සෙතපදුමානං මූලං. භිසන්‌ති තෙසංයෙව කන්‌දං. එකස්‌මිං පබ්‌බෙති එකෙකස්‌මිං පබ්‌බන්‌තරෙ. පාදඝටකන්‌ති දොණස්‌ස චතුභාගො සණ්‌ඨානතො ඛුද්‌දකො, තස්‌මා පාදඝටකප්‌පමාණන්‌ති තුම්‌බමත්‌තං. සොණ්‌ඩිආවාටෙති ඛුද්‌දකසොණ්‌ඩියො චෙව ඛුද්‌දකආවාටෙ ච.
Patiṭṭhappamāṇeti kaṭippamāṇe, ayameva vā pāṭho tāva mahantamevāti yāva mahantaṃ setapadumavanaṃ , tāva mahantameva. Eseva nayo rattakumudavanādīsu. Khādantā manussā. Pakkapayoghanikā viyāti supakkapayoghanaṃ viya. Ghanabhāvena pana pakkhittakhuddamadhu viya hoti. Tenāha ‘‘etaṃ pokkharamadhu nāmā’’ti. Muḷālanti setapadumānaṃ mūlaṃ. Bhisanti tesaṃyeva kandaṃ. Ekasmiṃ pabbeti ekekasmiṃ pabbantare. Pādaghaṭakanti doṇassa catubhāgo saṇṭhānato khuddako, tasmā pādaghaṭakappamāṇanti tumbamattaṃ. Soṇḍiāvāṭeti khuddakasoṇḍiyo ceva khuddakaāvāṭe ca.
එතං භොජනන්‌ති යථාවුත්‌තං නිරුදකපායසභොජනං. කෙචි සඤ්‌ජානන්‌ති යෙ ථෙරා වුඩ්‌ඪතරා. කෙචි න සඤ්‌ජානන්‌ති යෙ නවා අචිරපබ්‌බජිතා.
Etaṃ bhojananti yathāvuttaṃ nirudakapāyasabhojanaṃ. Keci sañjānanti ye therā vuḍḍhatarā. Keci na sañjānanti ye navā acirapabbajitā.
බුද්‌ධානුබුද්‌ධොති බුද්‌ධස්‌ස අනුබුද්‌ධො. බාළ්‌හවීරියොති චතුන්‌නං සම්‌මප්‌පධානානං වසෙන චිරනිචිතවීරියො. තිණ්‌ණං විවෙකානන්‌ති කායචිත්‌තඋපධිවිවෙකානං ලාභීති යොජනා. චතස්‌සො වදති වඞ්‌ගීසත්‌ථෙරො සයංපටිභානං, න සෙසාභිඤ්‌ඤානං අභාවතොති ආහ ‘‘ඉතරා’’තිආදි. පරිසා සන්‌නිසීදි නිස්‌සද්‌දභාවෙන තුණ්‌හී අහොසීති අත්‌ථො. අනුජානාපෙසීති පඨමං අත්‌තනා ඤාතං උපට්‌ඨිතං අත්‌තනො පරිනිබ්‌බානකාලං අනු පච්‌ඡා සත්‌ථාරං ජානාපෙසීති එවං එත්‌ථ අත්‌ථො දට්‌ඨබ්‌බො.
Buddhānubuddhoti buddhassa anubuddho. Bāḷhavīriyoti catunnaṃ sammappadhānānaṃ vasena ciranicitavīriyo. Tiṇṇaṃ vivekānanti kāyacittaupadhivivekānaṃ lābhīti yojanā. Catasso vadati vaṅgīsatthero sayaṃpaṭibhānaṃ, na sesābhiññānaṃ abhāvatoti āha ‘‘itarā’’tiādi. Parisā sannisīdi nissaddabhāvena tuṇhī ahosīti attho. Anujānāpesīti paṭhamaṃ attanā ñātaṃ upaṭṭhitaṃ attano parinibbānakālaṃ anu pacchā satthāraṃ jānāpesīti evaṃ ettha attho daṭṭhabbo.
තන්‌ති ආසාළ්‌හිපුණ්‌ණමාය ඉසිපතනෙ යං දස්‌සනං, යං වා දුක්‌කරචරියායං තුම්‌හාකං උපට්‌ඨානං ආදිතො දස්‌සනං, තං, භන්‌තෙ, පඨමදස්‌සනං. ඔනතවිනතාති හෙට්‌ඨා උපරි ච ඔනතා විනතා. කම්‌පෙත්‌වාති ථොකං චාලෙත්‌වා දස්‌සනත්‌ථං එකනින්‌නාදො තෙසං හත්‌ථිනාගානඤ්‌චෙව නාගයක්‌ඛකුම්‌භණ්‌ඩානං දෙවතානඤ්‌ච සද්‌දෙන. බ්‍රහ්‌මානො දෙවානං අදංසූති සම්‌බන්‌ධො.
Tanti āsāḷhipuṇṇamāya isipatane yaṃ dassanaṃ, yaṃ vā dukkaracariyāyaṃ tumhākaṃ upaṭṭhānaṃ ādito dassanaṃ, taṃ, bhante, paṭhamadassanaṃ. Onatavinatāti heṭṭhā upari ca onatā vinatā. Kampetvāti thokaṃ cāletvā dassanatthaṃ ekaninnādo tesaṃ hatthināgānañceva nāgayakkhakumbhaṇḍānaṃ devatānañca saddena. Brahmāno devānaṃ adaṃsūti sambandho.
සජ්‌ඣායමකංසු පසාදනීයෙසු පසාදවසෙන සන්‌නිපතිතපරිසාය පසාදජනනත්‌ථං භගවති නික්‌ඛමිත්‌වාති භගවති ගන්‌ධකුටිතො නික්‌ඛමිත්‌වා. ධරතියෙවාති අදුට්‌ඨතං පත්‌වා තිට්‌ඨතෙව.
Sajjhāyamakaṃsu pasādanīyesu pasādavasena sannipatitaparisāya pasādajananatthaṃ bhagavati nikkhamitvāti bhagavati gandhakuṭito nikkhamitvā. Dharatiyevāti aduṭṭhataṃ patvā tiṭṭhateva.
කොණ්‌ඩඤ්‌ඤසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Koṇḍaññasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 9. කොණ්‌ඩඤ්‌ඤසුත්‌තං • 9. Koṇḍaññasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 9. කොණ්‌ඩඤ්‌ඤසුත්‌තවණ්‌ණනා • 9. Koṇḍaññasuttavaṇṇanā
