| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi |
10. கோஸம்ப³கக்க²ந்த⁴கங்
10. Kosambakakkhandhakaṃ
271. கோஸம்ப³கவிவாத³கதா²
271. Kosambakavivādakathā
451. கோஸம்ப³கக்க²ந்த⁴கே அயமனுபுப்³பி³கதா² ஏவங் வேதி³தப்³பா³தி யோஜனா. வினயங் பாளிதோ ச, தத³த்த²தோ ச தா⁴ரேதீதி வினயத⁴ரோ, ததா² ஸுத்தந்தங் தா⁴ரேதீதி ஸுத்தந்திகோ. தேஸூதி த்³வீஸு பி⁴க்கூ²ஸு. ஸுத்தந்திகோ பி⁴க்கு² நிக்க²மீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஆசமனஉத³காவஸேஸந்தி ஆசமேதி தோ⁴வதி அனேனாதி ஆசமனங், தமேவ உத³கங் ஆசமனஉத³கங், தமேவ அவஸேஸங் ஆசமனஉத³காவஸேஸங், அவஸேஸஆசமனஉத³கந்தி அத்தோ². தங் பி⁴க்கு²ந்தி ஸுத்தந்திகங் பி⁴க்கு²ங். எத்தா²தி ஆசமனஉத³காவஸேஸட்ட²பனே. ‘‘ஸசே ஹோதி, தே³ஸெஸ்ஸாமீ’’தி இமினா அத்தனோ ஸுப்³ப³சபா⁴வஞ்ச ஸிக்கா²காமதஞ்ச த³ஸ்ஸேதி. தேதி தயா, கத²ந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. அத² வா தேதி துய்ஹங், நத்தீ²தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. அஸஞ்சிச்ச அஸதியா கதத்தா அனாபத்திபக்கோ²பி ப⁴வெய்யாதி ஆஹ ‘‘நத்தி² ஆபத்தீ’’தி. எத்த² பன ஆபத்தியேவ. ஸோதி ஸுத்தந்திகோ.
451. Kosambakakkhandhake ayamanupubbikathā evaṃ veditabbāti yojanā. Vinayaṃ pāḷito ca, tadatthato ca dhāretīti vinayadharo, tathā suttantaṃ dhāretīti suttantiko. Tesūti dvīsu bhikkhūsu. Suttantiko bhikkhu nikkhamīti sambandho. Ācamanaudakāvasesanti ācameti dhovati anenāti ācamanaṃ, tameva udakaṃ ācamanaudakaṃ, tameva avasesaṃ ācamanaudakāvasesaṃ, avasesaācamanaudakanti attho. Taṃ bhikkhunti suttantikaṃ bhikkhuṃ. Etthāti ācamanaudakāvasesaṭṭhapane. ‘‘Sace hoti, desessāmī’’ti iminā attano subbacabhāvañca sikkhākāmatañca dasseti. Teti tayā, kathanti sambandho. Atha vā teti tuyhaṃ, natthīti sambandho. Asañcicca asatiyā katattā anāpattipakkhopi bhaveyyāti āha ‘‘natthi āpattī’’ti. Ettha pana āpattiyeva. Soti suttantiko.
வினயத⁴ரோபீதி வினயத⁴ரோ பன, ஆரோசேஸீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஆபஜ்ஜமானோபீதி பிஸத்³தோ³ க³ரஹத்தோ². தேதி வினயத⁴ரஸ்ஸ நிஸ்ஸிதகா, ஆஹங்ஸூதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தஸ்ஸாதி ஸுத்தந்திகஸ்ஸ. தேதி ஸுத்தந்திகஸ்ஸ நிஸ்ஸிதகா, ஆரோசேஸுந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஸோதி ஸுத்தந்திகோ. முஸாவாதீ³தி அபூ⁴ததோ, அபூ⁴தங் வா வசனங் வத³னஸீலோ. ஏஸோதி வினயத⁴ரோ. தேதி ஸுத்தந்திகஸ்ஸ நிஸ்ஸிதகா, ஆஹங்ஸூதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ததோதி கலஹவட்³ட⁴னகாரணா. வினயத⁴ரோ அகாஸீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
Vinayadharopīti vinayadharo pana, ārocesīti sambandho. Āpajjamānopīti pisaddo garahattho. Teti vinayadharassa nissitakā, āhaṃsūti sambandho. Tassāti suttantikassa. Teti suttantikassa nissitakā, ārocesunti sambandho. Soti suttantiko. Musāvādīti abhūtato, abhūtaṃ vā vacanaṃ vadanasīlo. Esoti vinayadharo. Teti suttantikassa nissitakā, āhaṃsūti sambandho. Tatoti kalahavaḍḍhanakāraṇā. Vinayadharo akāsīti sambandho.
453. ‘‘ந தாவ பி⁴ன்னோ’’தி இமினா பி⁴ன்னோதி எத்த² தபச்சயஸ்ஸ அவஸ்ஸம்பா⁴வியத்தே² அனாக³தகாலிகதங் த³ஸ்ஸேதி. தமேவத்த²ங் ஸஹ உபமாய த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘அபிசா’’திஆதி³. தந்தி ஸஸ்ஸங். ‘‘பி⁴ஜ்ஜிஸ்ஸதீ’’தி இமினா பி⁴ஜ்ஜிஸ்ஸதீதி பி⁴ன்னோதி வசனத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி. ஸோ ச கோ²தி ஸங்கோ⁴. கலஹவஸேன பி⁴ஜ்ஜிஸ்ஸதீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஸம்ப⁴மஅத்த²வஸேனாதி ஸங்வேக³அத்த²வஸேன. ஸம்ப⁴மஸத்³தோ³ ஹி தீஸு அத்தே²ஸு வத்ததி கா³ரவே, பீ⁴தியங், ஸங்வேகே³ சாதி. இத⁴ பன ஸங்வேகே³ வத்ததி. பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ பி⁴ன்னே ஸங்வேக³அத்த²வஸேனாதி அதி⁴ப்பாயோ. இத³ங் ஹெட்டா² கதி²தாய ‘‘ப⁴யே கோதே⁴ பஸங்ஸாய’’ந்தி கா³தா²ய (பாரா॰ அட்ட²॰ 1.15) சஸத்³தே³ன ஸம்பிண்டி³தங் ஸம்ப⁴மஅத்த²ங் ஸந்தா⁴ய வுத்தந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். எத்தா²தி ‘‘பி⁴ன்னோ பி⁴க்கு²ஸங்கோ⁴ பி⁴ன்னோ பி⁴க்கு²ஸங்கோ⁴’’தி பாடே². ஆமேடி³தந்தி ஆ புனப்புனங் ப⁴யாதி³பீளிதத்தா மேடே³ன உம்மாதே³ன இதங் கதி²தங் ஆமேடி³தங்.
453. ‘‘Na tāva bhinno’’ti iminā bhinnoti ettha tapaccayassa avassambhāviyatthe anāgatakālikataṃ dasseti. Tamevatthaṃ saha upamāya dassento āha ‘‘apicā’’tiādi. Tanti sassaṃ. ‘‘Bhijjissatī’’ti iminā bhijjissatīti bhinnoti vacanatthaṃ dasseti. So ca khoti saṅgho. Kalahavasena bhijjissatīti sambandho. Sambhamaatthavasenāti saṃvegaatthavasena. Sambhamasaddo hi tīsu atthesu vattati gārave, bhītiyaṃ, saṃvege cāti. Idha pana saṃvege vattati. Bhikkhusaṅghassa bhinne saṃvegaatthavasenāti adhippāyo. Idaṃ heṭṭhā kathitāya ‘‘bhaye kodhe pasaṃsāya’’nti gāthāya (pārā. aṭṭha. 1.15) casaddena sampiṇḍitaṃ sambhamaatthaṃ sandhāya vuttanti daṭṭhabbaṃ. Etthāti ‘‘bhinno bhikkhusaṅgho bhinno bhikkhusaṅgho’’ti pāṭhe. Āmeḍitanti ā punappunaṃ bhayādipīḷitattā meḍena ummādena itaṃ kathitaṃ āmeḍitaṃ.
454. ஹீதி வித்தா²ரோ. ப⁴க³வா வதெ³ய்யாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. உக்கி²பந்தி அபனெந்தீதி உக்கே²பகா. உக்கி²த்தமனுவத்தந்தீதி உக்கி²த்தானுவத்தகா. ஏதேஸந்தி உக்கி²த்தானுவத்தகானங். புன ஏதேஸந்தி உக்கே²பகானங். பக்கோ²தி ஸகா². தந்திமேவாதி பாளிமேவ, ப்³யாபாரமேவ வா.
454.Hīti vitthāro. Bhagavā vadeyyāti sambandho. Ukkhipanti apanentīti ukkhepakā. Ukkhittamanuvattantīti ukkhittānuvattakā. Etesanti ukkhittānuvattakānaṃ. Puna etesanti ukkhepakānaṃ. Pakkhoti sakhā. Tantimevāti pāḷimeva, byāpārameva vā.
455. யோதி பி⁴க்கு². சித்தங் உப்பாதே³தீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தும்ஹேதி த⁴ம்மவாதி³னோ ஸந்தா⁴ய வுத்தங். கிங் ப⁴ணதா²தி கிங் வசனங் ப⁴ணத². இதி புச்சி²த்வாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தேஸஞ்சாதி த⁴ம்மவாதீ³னஞ்ச. இதரேஸஞ்சாதி அத⁴ம்மவாதீ³னஞ்ச. இமேதி அத்தனோ பக்கே² இமே பி⁴க்கூ². தேஸந்தி அத⁴ம்மவாதீ³னங். ‘‘கம்மங் கோபேதீ’’தி ‘‘நானாஸங்வாஸகசதுத்தோ² சே பி⁴க்க²வே கம்மங் கரெய்ய, அகம்மங், ந ச கரணீய’’ந்தி வசனதோ (மஹாவ॰ 389) கம்மங் கோபேதி. இதரேஸம்பீதி த⁴ம்மவாதீ³னம்பி. த⁴ம்மவாதீ³னங் பக்கே² நிஸீதி³த்வா அத⁴ம்மவாதீ³னங் லத்³தி⁴ங் க³ண்ஹந்தோபி த⁴ம்மவாதீ³னங் நானாஸங்வாஸகோ ஹோதியேவ, அயங் நயோ வுத்தனயஸ்ஸ அத்த²தோ ஸித்³தோ⁴தி கத்வா இத⁴ ந வுத்தோ. ஏவந்திஆதி³ நிக³மனங். யோதி பி⁴க்கு², பவிஸதி க³ண்ஹாதீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. நிஸின்னோ ஹுத்வாதி யோஜனா. இமேதி அத்தனோ பக்கே² இமே பி⁴க்கூ². இதரேதி பரபக்கே² இதரே பி⁴க்கூ². தேஸந்தி த⁴ம்மவாதீ³னங். யத்த² தத்த² வா பன பக்கே²தி யஸ்மிங் கஸ்மிங்சி வா த⁴ம்மவாதீ³னங் பக்கே². இமே த⁴ம்மவாதி³னோதி க³ண்ஹாதீதி தங்தங்பக்க²க³தே பி⁴க்கூ² யாதா²வதோ வா அயாதா²வதோ வா ‘‘இமே த⁴ம்மவாதி³னோ’’தி க³ண்ஹாதி.
455.Yoti bhikkhu. Cittaṃ uppādetīti sambandho. Tumheti dhammavādino sandhāya vuttaṃ. Kiṃ bhaṇathāti kiṃ vacanaṃ bhaṇatha. Iti pucchitvāti sambandho. Tesañcāti dhammavādīnañca. Itaresañcāti adhammavādīnañca. Imeti attano pakkhe ime bhikkhū. Tesanti adhammavādīnaṃ. ‘‘Kammaṃ kopetī’’ti ‘‘nānāsaṃvāsakacatuttho ce bhikkhave kammaṃ kareyya, akammaṃ, na ca karaṇīya’’nti vacanato (mahāva. 389) kammaṃ kopeti. Itaresampīti dhammavādīnampi. Dhammavādīnaṃ pakkhe nisīditvā adhammavādīnaṃ laddhiṃ gaṇhantopi dhammavādīnaṃ nānāsaṃvāsako hotiyeva, ayaṃ nayo vuttanayassa atthato siddhoti katvā idha na vutto. Evantiādi nigamanaṃ. Yoti bhikkhu, pavisati gaṇhātīti sambandho. Nisinno hutvāti yojanā. Imeti attano pakkhe ime bhikkhū. Itareti parapakkhe itare bhikkhū. Tesanti dhammavādīnaṃ. Yattha tattha vā pana pakkheti yasmiṃ kasmiṃci vā dhammavādīnaṃ pakkhe. Ime dhammavādinoti gaṇhātīti taṃtaṃpakkhagate bhikkhū yāthāvato vā ayāthāvato vā ‘‘ime dhammavādino’’ti gaṇhāti.
456. காயேன கதங் கம்மங் காயகம்மங், வசியா கதங் கம்மங் வசீகம்மங். தத்த² காயகம்மங் உபத³ங்ஸெந்தா பி⁴க்கூ² பஹரந்தா உபத³ங்ஸெந்தி. வசீகம்மங் உபத³ங்ஸெந்தா பி⁴க்கூ² ப²ருஸங் வத³ந்தா உபத³ங்ஸெந்தி. தேன வுத்தங் ‘‘காயேன பஹரந்தா’’திஆதி³. உபத³ங்ஸெந்தீதி பவத்தெந்தி. ‘‘கோத⁴வஸேனா’’தி இமினா பேமவஸேனாதி அத்த²ங் நிவத்தேதி. அத⁴ம்மியானீதி அத⁴ம்மேன கத்தப்³பா³னி. ‘‘கிச்சானீ’’தி இமினா இயபச்சயஸ்ஸ ஸரூபங் த³ஸ்ஸேதி. அஸம்மோதி³காதி எத்த² யகாரலோபோதி ஆஹ ‘‘அஸம்மோதி³காயா’’தி. ‘‘கதா²யா’’தி இமினா அஸம்மோத³ங் ஜனேதீதி அஸம்மோதி³காதி கத்வா ணிகபச்சயஸ்ஸ ஸரூபங் த³ஸ்ஸேதி. உபசாரங் முஞ்சித்வாதி எத்த² உபசாரோ நாம அஞ்ஞமஞ்ஞங் பஹரந்தானங் ஹத்த²ஸ்ஸ பாபுணனட்டா²னங், தங் முஞ்சித்வாதி அத்தோ². ஆஸனந்தரிகாயாதி எத்த² ஏகங் ஆஸனங் அந்தரங் ப்³யவஹிதங் இமிஸ்ஸா நிஸின்னகிரியாயாதி ஆஸனந்தரிகாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘ஏகேகங் ஆஸனங் அந்தர’’ந்தி. ‘‘கத்வா’’தி இமினா கிரியாவிஸேஸனபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி.
456. Kāyena kataṃ kammaṃ kāyakammaṃ, vaciyā kataṃ kammaṃ vacīkammaṃ. Tattha kāyakammaṃ upadaṃsentā bhikkhū paharantā upadaṃsenti. Vacīkammaṃ upadaṃsentā bhikkhū pharusaṃ vadantā upadaṃsenti. Tena vuttaṃ ‘‘kāyena paharantā’’tiādi. Upadaṃsentīti pavattenti. ‘‘Kodhavasenā’’ti iminā pemavasenāti atthaṃ nivatteti. Adhammiyānīti adhammena kattabbāni. ‘‘Kiccānī’’ti iminā iyapaccayassa sarūpaṃ dasseti. Asammodikāti ettha yakāralopoti āha ‘‘asammodikāyā’’ti. ‘‘Kathāyā’’ti iminā asammodaṃ janetīti asammodikāti katvā ṇikapaccayassa sarūpaṃ dasseti. Upacāraṃ muñcitvāti ettha upacāro nāma aññamaññaṃ paharantānaṃ hatthassa pāpuṇanaṭṭhānaṃ, taṃ muñcitvāti attho. Āsanantarikāyāti ettha ekaṃ āsanaṃ antaraṃ byavahitaṃ imissā nisinnakiriyāyāti āsanantarikāti dassento āha ‘‘ekekaṃ āsanaṃ antara’’nti. ‘‘Katvā’’ti iminā kiriyāvisesanabhāvaṃ dasseti.
457-8. அயங் அஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ அதி⁴ப்பாயோ கிராதி யோஜனா. ஏதேதி கோதா⁴பி⁴பூ⁴தே பி⁴க்கூ². ப⁴க³வா பன கதே²ஸீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ‘‘அனத்தோ² அதோ’’தி இமினா அனத்த²தோதி பத³ஸ்ஸ ஓகாரலோபஸந்தி⁴ங் த³ஸ்ஸேதி. தேஸங் பதா³னமத்த²ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘ஏதஸ்மா’’திஆதி³. ‘‘அத² வா’’திஆதி³னா ‘‘அனத்த²தோ³’’தி வத்தப்³பே³ ‘‘ஸுக³தோ’’திஆதீ³ஸு விய த³-காரஸ்ஸ த-காரங் கத்வா அனத்த²தோதி வுத்தந்தி த³ஸ்ஸேதி. அனத்த²தோ³தி அனத்த²ங் த³தா³தீதி அனத்த²தோ³.
457-8. Ayaṃ assa bhikkhuno adhippāyo kirāti yojanā. Eteti kodhābhibhūte bhikkhū. Bhagavā pana kathesīti sambandho. ‘‘Anattho ato’’ti iminā anatthatoti padassa okāralopasandhiṃ dasseti. Tesaṃ padānamatthaṃ dassento āha ‘‘etasmā’’tiādi. ‘‘Atha vā’’tiādinā ‘‘anatthado’’ti vattabbe ‘‘sugato’’tiādīsu viya da-kārassa ta-kāraṃ katvā anatthatoti vuttanti dasseti. Anatthadoti anatthaṃ dadātīti anatthado.
464. புது²ஸத்³தோ³தி எத்த² புது²ஸத்³தோ³ மஹந்தபரியாயோதி ஆஹ ‘‘மஹா’’தி. அஸ்ஸாதி ப⁴ண்ட³னகாரகஸ்ஸ ஜனஸ்ஸ. ஸமஜனோதி எத்த² ஸமஸத்³தோ³ ஸதி³ஸபரியாயோதி ஆஹ ‘‘ஏகஸதி³ஸோ’’தி, துல்யாதி⁴கரணஸமாஸோயங். ப⁴ண்ட³னகாரகோ அயங் ஜனோதி யோஜனா. தத்தா²தி ப⁴ண்ட³னகாரகேஸு ஜனேஸு. அஞ்ஞம்பி ஏகங் இத³ங் காரணந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ந மஞ்ஞித்தா²தி கோசி ஏகோபி ந மஞ்ஞித்தா²தி யோஜனா. இமினா அமஞ்ஞருந்தி எத்த² ஆவிப⁴த்தியா ‘‘ரு’’ந்தி ஆதே³ஸோ த³ஸ்ஸிதோ.
464.Puthusaddoti ettha puthusaddo mahantapariyāyoti āha ‘‘mahā’’ti. Assāti bhaṇḍanakārakassa janassa. Samajanoti ettha samasaddo sadisapariyāyoti āha ‘‘ekasadiso’’ti, tulyādhikaraṇasamāsoyaṃ. Bhaṇḍanakārako ayaṃ janoti yojanā. Tatthāti bhaṇḍanakārakesu janesu. Aññampi ekaṃ idaṃ kāraṇanti sambandho. Na maññitthāti koci ekopi na maññitthāti yojanā. Iminā amaññarunti ettha āvibhattiyā ‘‘ru’’nti ādeso dassito.
பரிமுட்டா²தி பரிமுட்டா² ஸதி ஏதேஸந்தி பரிமுட்டா²தி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘பரிமுட்ட²ஸதினோ’’தி. அட்ட²க்க²ரகா³தா²யங் ‘‘பஞ்சமங் லகு⁴ ஸப்³ப³த்தா²’’தி வுத்தத்தா பஞ்சமஸ்ஸ ராகாரஸ்ஸ ரஸ்ஸோ ஹோதி. தேன வுத்தங் ‘‘ராகாரஸ்ஸ ரஸ்ஸாதே³ஸோ கதோ’’தி. கத²ங் பா⁴ணினோதி வாசங் பா⁴ணினோ. முகா²யாமந்தி எத்த² ஆயாமஸத்³தோ³ வித்தா²ரபரியாயோ, வித்தா²ரோ ச நாம பஸாரணந்தி ஆஹ ‘‘பஸாரேது’’ந்தி. ஸம்பதா³னத்த²ஜோதகேன துங்பச்சயேன ஸம்பதா³னத்தே² உபயோக³வசனந்தி த³ஸ்ஸேதி. நீதாதி கம்மவாசகஸ்ஸ கிதஸ்ஸ அப்பதா⁴னகம்மங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘இமங் நில்லஜ்ஜபா⁴வ’’ந்தி. த்³விகம்மகதா⁴துபா⁴வதோ ‘‘அத்தனோ’’தி பதா⁴னகம்மம்பி அஜ்ஜா²ஹரிதப்³ப³ங். தந்தி கலஹங். ‘‘ஜான’’ந்தி பதே³ன ‘‘விதூ³’’தி பத³ஸ்ஸ அத்த²ஞ்ச வாக்யஞ்ச த³ஸ்ஸேதி. வித³ந்தி ஜானந்தீதி விதூ³தி வசனத்தோ² காதப்³போ³தி அதி⁴ப்பாயோ. ஸாதீ³னவோதிஆதீ³னவேன தோ³ஸேன ஸஹ பவத்தோ. அயந்தி கலஹோ.
Parimuṭṭhāti parimuṭṭhā sati etesanti parimuṭṭhāti dassento āha ‘‘parimuṭṭhasatino’’ti. Aṭṭhakkharagāthāyaṃ ‘‘pañcamaṃ laghu sabbatthā’’ti vuttattā pañcamassa rākārassa rasso hoti. Tena vuttaṃ ‘‘rākārassa rassādeso kato’’ti. Kathaṃ bhāṇinoti vācaṃ bhāṇino. Mukhāyāmanti ettha āyāmasaddo vitthārapariyāyo, vitthāro ca nāma pasāraṇanti āha ‘‘pasāretu’’nti. Sampadānatthajotakena tuṃpaccayena sampadānatthe upayogavacananti dasseti. Nītāti kammavācakassa kitassa appadhānakammaṃ dassento āha ‘‘imaṃ nillajjabhāva’’nti. Dvikammakadhātubhāvato ‘‘attano’’ti padhānakammampi ajjhāharitabbaṃ. Tanti kalahaṃ. ‘‘Jāna’’nti padena ‘‘vidū’’ti padassa atthañca vākyañca dasseti. Vidanti jānantīti vidūti vacanattho kātabboti adhippāyo. Sādīnavotiādīnavena dosena saha pavatto. Ayanti kalaho.
யே ச தங் உபனய்ஹந்தீதி எத்த² தஸத்³த³ஸ்ஸ விஸயங் த³ஸ்ஸேதுங் வுத்தங் ‘‘ஆகா⁴த’’ந்தி. யேதி ஜனா. உபனய்ஹந்தி உபனஹந்தி ப³ந்த⁴ந்தி. ஸனந்தனோதி எத்த² ஸனந்தனஸத்³தோ³ புராணபரியாயோதி ஆஹ ‘‘போராணோ’’தி.
Yeca taṃ upanayhantīti ettha tasaddassa visayaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘āghāta’’nti. Yeti janā. Upanayhanti upanahanti bandhanti. Sanantanoti ettha sanantanasaddo purāṇapariyāyoti āha ‘‘porāṇo’’ti.
‘‘அஞ்ஞே’’தி இமினா பரேதி எத்த² பரஸத்³த³ஸ்ஸ பச்சா²பா⁴க³த்தா²த³யோ நிவாரேதி. மயமெத்த² யமாமஸேதி எத்த² ஏதஸத்³த³ஸ்ஸ விஸயங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘ஸங்க⁴மஜ்ஜே²’’தி. யமுதா⁴து உபயமனத்தோ² ஸேகாரோ நிபாதமத்தோதி ஆஹ ‘‘உபயமாமா’’தி. ‘‘ஸததங் ஸமிதங் மச்சுஸந்திகங் க³ச்சா²மா’’தி இமினா ‘‘ந ஜானந்தீ’’தி பத³ஸ்ஸ ஆகாரங் த³ஸ்ஸேதி. தத்தா²தி மஹாஜனகாயே யே பண்டி³தாதி யோஜனா. ஏவங் ஹீதி ஏவமேவ. ஜானந்தா தே பண்டி³தா படிபஜ்ஜந்தீதி யோஜனா. மேத⁴ந்தா ஹிங்ஸந்தா க³ச்ச²ந்தி பவத்தந்தீதி மேத⁴கா³ கலஹா. கேசி மேத⁴தா⁴துதோ ண்வுபச்சயங் வத³ந்தி, தேஸங் மதேன மேத⁴காதி பட²மக்க²ரேன பாடோ² ப⁴வெய்ய.
‘‘Aññe’’ti iminā pareti ettha parasaddassa pacchābhāgatthādayo nivāreti. Mayamettha yamāmaseti ettha etasaddassa visayaṃ dassento āha ‘‘saṅghamajjhe’’ti. Yamudhātu upayamanattho sekāro nipātamattoti āha ‘‘upayamāmā’’ti. ‘‘Satataṃ samitaṃ maccusantikaṃ gacchāmā’’ti iminā ‘‘na jānantī’’ti padassa ākāraṃ dasseti. Tatthāti mahājanakāye ye paṇḍitāti yojanā. Evaṃ hīti evameva. Jānantā te paṇḍitā paṭipajjantīti yojanā. Medhantā hiṃsantā gacchanti pavattantīti medhagā kalahā. Keci medhadhātuto ṇvupaccayaṃ vadanti, tesaṃ matena medhakāti paṭhamakkharena pāṭho bhaveyya.
தேஸம்பீதி ப்³ரஹ்மத³த்ததீ³கா⁴வுகுமாரானம்பி. ஸங்க³தீதி ஸமாக³மோ. வோதி தும்ஹாகங். யேஸங் தும்ஹாகங் நேவ மாதாபிதூனங் அட்டீ²னி சி²ன்னானி, ந பாணா ஹதா, ந க³வஸ்ஸத⁴னானி ஹடானி. தேஸங் தும்ஹாகங் கஸ்மா ஸங்க³தி ந ஹோதீதி யோஜனா.
Tesampīti brahmadattadīghāvukumārānampi. Saṅgatīti samāgamo. Voti tumhākaṃ. Yesaṃ tumhākaṃ neva mātāpitūnaṃ aṭṭhīni chinnāni, na pāṇā hatā, na gavassadhanāni haṭāni. Tesaṃ tumhākaṃ kasmā saṅgati na hotīti yojanā.
ஸப்³பா³னி பரிஸ்ஸயானீதி எத்த² ஸப்³பா³னீதி வுத்தகாரணஞ்ச லிங்க³விபல்லாஸஞ்ச த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘பாகடபரிஸ்ஸயே ச படிச்ச²ன்னபரிஸ்ஸயே சா’’தி. ‘‘அபி⁴ப⁴வித்வா’’தி இமினா அபி⁴பு⁴ய்யாதி பத³ஸ்ஸ த்வாபச்சயந்தபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. தேனாதி நிபகேன ஸஹாயேன.
Sabbāni parissayānīti ettha sabbānīti vuttakāraṇañca liṅgavipallāsañca dassento āha ‘‘pākaṭaparissaye ca paṭicchannaparissaye cā’’ti. ‘‘Abhibhavitvā’’ti iminā abhibhuyyāti padassa tvāpaccayantabhāvaṃ dasseti. Tenāti nipakena sahāyena.
ராஜாவாதி எத்த² ராஜா இவாதி பத³விபா⁴க³ங் கத்வா ராஜஸத்³த³ஸ்ஸ உபலக்க²ணவஸேன மஹாஜனக, அரிந்த³மராஜானோ ச இவஸத்³த³ஸ்ஸ ஓபம்மத்த²ஜோதகஞ்ச த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘யதா²’’திஆதி³. ரட்ட²விஜிதஸத்³தா³ அஞ்ஞமஞ்ஞபரியாயா. விஸேஸனவிஸெஸ்யானங் காமாசாரதோ க³ம்யமானத்தா வுத்தங் ‘‘விஜிதங் ரட்ட²’’ந்தி. ‘‘மாதங்கோ³ அரஞ்ஞே நாகோ³ இவா’’தி இமினா பத³விபா⁴க³ங் த³ஸ்ஸேதி. தேஸங் பதா³னங் அத்த²ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘மாதங்கோ³தி ஹத்தீ² வுச்சதீ’’திஆதி³. ‘‘ஹத்தீ² வுச்சதீ’’தி இமினா மஹந்தோ அங்கோ³ ஸரீரமேதஸ்ஸாதி மாதங்கோ³தி வசனத்தே²ன ஹத்தீ² மாதங்கோ³ நாமாதி த³ஸ்ஸேதி. மஹந்தஸத்³த³ஸ்ஸ மாதாதே³ஸோ. நாக³ஸத்³தோ³ உரகே³ ச ஹத்தி²ம்ஹி ச நாக³ருக்கே² ச உத்தமே ச நாமபஞ்ஞத்தியஞ்சாதி பஞ்சஸு அத்தே²ஸு வத்ததி, இத⁴ உத்தமத்தே²தி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘நாகோ³தி மஹந்தாதி⁴வசனமேத’’ந்தி. மாதங்க³ரஞ்ஞேவாதி எத்த² இவஸத்³த³ஸ்ஸ ஓபம்மத்த²ஜோதகபா⁴வங் த³ஸ்ஸெத்வா அத்த²யோஜனங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘யதா² ஹீ’’திஆதி³. ‘‘யதா² ச பாலிலெய்யகோ’’தி இமினா மாதங்க³னாக³ஸ்ஸ ஸரூபங் உபலக்க²ணேன த³ஸ்ஸேதி.
Rājāvāti ettha rājā ivāti padavibhāgaṃ katvā rājasaddassa upalakkhaṇavasena mahājanaka, arindamarājāno ca ivasaddassa opammatthajotakañca dassento āha ‘‘yathā’’tiādi. Raṭṭhavijitasaddā aññamaññapariyāyā. Visesanavisesyānaṃ kāmācārato gamyamānattā vuttaṃ ‘‘vijitaṃ raṭṭha’’nti. ‘‘Mātaṅgo araññe nāgo ivā’’ti iminā padavibhāgaṃ dasseti. Tesaṃ padānaṃ atthaṃ dassento āha ‘‘mātaṅgoti hatthī vuccatī’’tiādi. ‘‘Hatthī vuccatī’’ti iminā mahanto aṅgo sarīrametassāti mātaṅgoti vacanatthena hatthī mātaṅgo nāmāti dasseti. Mahantasaddassa mātādeso. Nāgasaddo urage ca hatthimhi ca nāgarukkhe ca uttame ca nāmapaññattiyañcāti pañcasu atthesu vattati, idha uttamattheti dassento āha ‘‘nāgoti mahantādhivacanameta’’nti. Mātaṅgaraññevāti ettha ivasaddassa opammatthajotakabhāvaṃ dassetvā atthayojanaṃ dassento āha ‘‘yathā hī’’tiādi. ‘‘Yathā ca pālileyyako’’ti iminā mātaṅganāgassa sarūpaṃ upalakkhaṇena dasseti.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவக்³க³பாளி • Mahāvaggapāḷi
271. கோஸம்ப³கவிவாத³கதா² • 271. Kosambakavivādakathā
272. தீ³கா⁴வுவத்து² • 272. Dīghāvuvatthu
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவக்³க³-அட்ட²கதா² • Mahāvagga-aṭṭhakathā / கோஸம்ப³கவிவாத³கதா² • Kosambakavivādakathā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā
கோஸம்ப³கவிவாத³கதா²வண்ணனா • Kosambakavivādakathāvaṇṇanā
தீ³கா⁴வுவத்து²கதா²வண்ணனா • Dīghāvuvatthukathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā
கோஸம்ப³கவிவாத³கதா²வண்ணனா • Kosambakavivādakathāvaṇṇanā
தீ³கா⁴வுவத்து²கதா²வண்ணனா • Dīghāvuvatthukathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / கோஸம்ப³கவிவாத³கதா²வண்ணனா • Kosambakavivādakathāvaṇṇanā
