Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi |
၁၀. ကောသမ္ဗကက္ခန္ဓကော
10. Kosambakakkhandhako
၂၇၁. ကောသမ္ဗကဝိဝာဒကထာ
271. Kosambakavivādakathā
၄၅၁. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ ကောသမ္ဗိယံ ဝိဟရတိ ဃောသိတာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ။ သော တသ္သာ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိဒိဋ္ဌိ 1 ဟောတိ; အညေ ဘိက္ခူ တသ္သာ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ။ သော အပရေန သမယေန တသ္သာ အာပတ္တိယာ အနာ ပတ္တိဒိဋ္ဌိ ဟောတိ; အညေ ဘိက္ခူ တသ္သာ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ။ အထ ခော တေ ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘အာပတ္တိံ တ္ဝံ, အာဝုသော, အာပန္နော, ပသ္သသေတံ အာပတ္တိ’’န္တိ? ‘‘နတ္ထိ မေ, အာဝုသော, အာပတ္တိ ယမဟံ ပသ္သေယ္ယ’’န္တိ။ အထ ခော တေ ဘိက္ခူ သာမဂ္ဂိံ လဘိတ္ဝာ တံ ဘိက္ခုံ အာပတ္တိယာ အဒသ္သနေ ဥက္ခိပိံသု။ သော စ ဘိက္ခု ဗဟုသ္သုတော ဟောတိ အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဗ္ယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ အထ ခော သော ဘိက္ခု သန္ဒိဋ္ဌေ သမ္ဘတ္တေ ဘိက္ခူ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘အနာပတ္တိ ဧသာ, အာဝုသော, နေသာ အာပတ္တိ။ အနာပန္နောမ္ဟိ, နမ္ဟိ အာပန္နော။ အနုက္ခိတ္တောမ္ဟိ, နမ္ဟိ ဥက္ခိတ္တော။ အဓမ္မိကေနမ္ဟိ ကမ္မေန ဥက္ခိတ္တော ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန။ ဟောထ မေ အာယသ္မန္တော ဓမ္မတော ဝိနယတော ပက္ခာ’’တိ။ အလဘိ ခော သော ဘိက္ခု သန္ဒိဋ္ဌေ သမ္ဘတ္တေ ဘိက္ခူ ပက္ခေ။ ဇာနပဒာနမ္ပိ သန္ဒိဋ္ဌာနံ သမ္ဘတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ သန္တိကေ ဒူတံ ပာဟေသိ – အနာပတ္တိ ဧသာ, အာဝုသော, နေသာ အာပတ္တိ။ အနာပန္နောမ္ဟိ, နမ္ဟိ အာပန္နော။ အနုက္ခိတ္တောမ္ဟိ, နမ္ဟိ ဥက္ခိတ္တော။ အဓမ္မိကေနမ္ဟိ ကမ္မေန ဥက္ခိတ္တော ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန။ ဟောန္တု မေ အာယသ္မန္တော ဓမ္မတော ဝိနယတော ပက္ခာ’’တိ။ အလဘိ ခော သော ဘိက္ခု ဇာနပဒေပိ သန္ဒိဋ္ဌေ သမ္ဘတ္တေ ဘိက္ခူ ပက္ခေ။ အထ ခော တေ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ ယေန ဥက္ခေပကာ ဘိက္ခူ တေနုပသင္ကမိံသု, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဥက္ခေပကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘အနာပတ္တိ ဧသာ, အာဝုသော, နေသာ အာပတ္တိ။ အနာပန္နော ဧသော ဘိက္ခု, နေသော ဘိက္ခု အာပန္နော။ အနုက္ခိတ္တော ဧသော ဘိက္ခု, နေသော ဘိက္ခု ဥက္ခိတ္တော ။ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ဥက္ခိတ္တော ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေနာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ ဥက္ခေပကာ ဘိက္ခူ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘အာပတ္တိ ဧသာ အာဝုသော, နေသာ အနာပတ္တိ။ အာပန္နော ဧသော ဘိက္ခု, နေသော ဘိက္ခု အနာပန္နော။ ဥက္ခိတ္တော ဧသော ဘိက္ခု, နေသော ဘိက္ခု အနုက္ခိတ္တော။ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန ဥက္ခိတ္တော အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန။ မာ ခော တုမ္ဟေ အာယသ္မန္တော ဧတံ ဥက္ခိတ္တကံ ဘိက္ခုံ အနုဝတ္တိတ္ထ အနုပရိဝာရေထာ’’တိ။ ဧဝမ္ပိ ခော တေ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ ဥက္ခေပကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနာ တထေဝ တံ ဥက္ခိတ္တကံ ဘိက္ခုံ အနုဝတ္တိံသု အနုပရိဝာရေသုံ။
451. Tena samayena buddho bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu āpattiṃ āpanno hoti. So tassā āpattiyā āpattidiṭṭhi 2 hoti; aññe bhikkhū tassā āpattiyā anāpattidiṭṭhino honti. So aparena samayena tassā āpattiyā anā pattidiṭṭhi hoti; aññe bhikkhū tassā āpattiyā āpattidiṭṭhino honti. Atha kho te bhikkhū taṃ bhikkhuṃ etadavocuṃ – ‘‘āpattiṃ tvaṃ, āvuso, āpanno, passasetaṃ āpatti’’nti? ‘‘Natthi me, āvuso, āpatti yamahaṃ passeyya’’nti. Atha kho te bhikkhū sāmaggiṃ labhitvā taṃ bhikkhuṃ āpattiyā adassane ukkhipiṃsu. So ca bhikkhu bahussuto hoti āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo paṇḍito byatto medhāvī lajjī kukkuccako sikkhākāmo. Atha kho so bhikkhu sandiṭṭhe sambhatte bhikkhū upasaṅkamitvā etadavoca – ‘‘anāpatti esā, āvuso, nesā āpatti. Anāpannomhi, namhi āpanno. Anukkhittomhi, namhi ukkhitto. Adhammikenamhi kammena ukkhitto kuppena aṭṭhānārahena. Hotha me āyasmanto dhammato vinayato pakkhā’’ti. Alabhi kho so bhikkhu sandiṭṭhe sambhatte bhikkhū pakkhe. Jānapadānampi sandiṭṭhānaṃ sambhattānaṃ bhikkhūnaṃ santike dūtaṃ pāhesi – anāpatti esā, āvuso, nesā āpatti. Anāpannomhi, namhi āpanno. Anukkhittomhi, namhi ukkhitto. Adhammikenamhi kammena ukkhitto kuppena aṭṭhānārahena. Hontu me āyasmanto dhammato vinayato pakkhā’’ti. Alabhi kho so bhikkhu jānapadepi sandiṭṭhe sambhatte bhikkhū pakkhe. Atha kho te ukkhittānuvattakā bhikkhū yena ukkhepakā bhikkhū tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā ukkhepake bhikkhū etadavocuṃ – ‘‘anāpatti esā, āvuso, nesā āpatti. Anāpanno eso bhikkhu, neso bhikkhu āpanno. Anukkhitto eso bhikkhu, neso bhikkhu ukkhitto . Adhammikena kammena ukkhitto kuppena aṭṭhānārahenā’’ti. Evaṃ vutte ukkhepakā bhikkhū ukkhittānuvattake bhikkhū etadavocuṃ – ‘‘āpatti esā āvuso, nesā anāpatti. Āpanno eso bhikkhu, neso bhikkhu anāpanno. Ukkhitto eso bhikkhu, neso bhikkhu anukkhitto. Dhammikena kammena ukkhitto akuppena ṭhānārahena. Mā kho tumhe āyasmanto etaṃ ukkhittakaṃ bhikkhuṃ anuvattittha anuparivārethā’’ti. Evampi kho te ukkhittānuvattakā bhikkhū ukkhepakehi bhikkhūhi vuccamānā tatheva taṃ ukkhittakaṃ bhikkhuṃ anuvattiṃsu anuparivāresuṃ.
၄၅၂. အထ ခော အညတရော ဘိက္ခု ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော သော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, အညတရော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပန္နော အဟောသိ။ သော တသ္သာ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိဒိဋ္ဌိ အဟောသိ, အညေ ဘိက္ခူ တသ္သာ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိနော အဟေသုံ။ သော အပရေန သမယေန တသ္သာ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိ အဟောသိ, အညေ ဘိက္ခူ တသ္သာ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိဒိဋ္ဌိနော အဟေသုံ။ အထ ခော တေ, ဘန္တေ, ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝောစုံ – ‘အာပတ္တိံ တ္ဝံ, အာဝုသော, အာပန္နော, ပသ္သသေတံ အာပတ္တိ’န္တိ? ‘‘နတ္ထိ မေ, အာဝုသော, အာပတ္တိ ယမဟံ ပသ္သေယ္ယ’’န္တိ။ အထ ခော တေ, ဘန္တေ, ဘိက္ခူ သာမဂ္ဂိံ လဘိတ္ဝာ တံ ဘိက္ခုံ အာပတ္တိယာ အဒသ္သနေ ဥက္ခိပိံသု။ သော စ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ဗဟုသ္သုတော အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဗ္ယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ အထ ခော သော, ဘန္တေ, ဘိက္ခု သန္ဒိဋ္ဌေ သမ္ဘတ္တေ ဘိက္ခူ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧတဒဝောစ – ‘အနာပတ္တိ ဧသာ, အာဝုသော; နေသာ အာပတ္တိ။ အနာပန္နောမ္ဟိ, နမ္ဟိ အာပန္နော။ အနုက္ခိတ္တောမ္ဟိ, နမ္ဟိ ဥက္ခိတ္တော။ အဓမ္မိကေနမ္ဟိ ကမ္မေန ဥက္ခိတ္တော ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန။ ဟောထ မေ အာယသ္မန္တော ဓမ္မတော ဝိနယတော ပက္ခာ’တိ။ အလဘိ ခော သော, ဘန္တေ, ဘိက္ခု သန္ဒိဋ္ဌေ သမ္ဘတ္တေ ဘိက္ခူ ပက္ခေ။ ဇာနပဒာနမ္ပိ သန္ဒိဋ္ဌာနံ သမ္ဘတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ သန္တိကေ ဒူတံ ပာဟေသိ – ‘အနာပတ္တိ ဧသာ, အာဝုသော; နေသာ အာပတ္တိ။ အနာပန္နောမ္ဟိ, နမ္ဟိ အာပန္နော။ အနုက္ခိတ္တောမ္ဟိ, နမ္ဟိ ဥက္ခိတ္တော။ အဓမ္မိကေနမ္ဟိ ကမ္မေန ဥက္ခိတ္တော ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန။ ဟောန္တု မေ အာယသ္မန္တော ဓမ္မတော ဝိနယတော ပက္ခာ’တိ။ အလဘိ ခော သော, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ဇာနပဒေပိ သန္ဒိဋ္ဌေ သမ္ဘတ္တေ ဘိက္ခူ ပက္ခေ။ အထ ခော တေ, ဘန္တေ, ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ ယေန ဥက္ခေပကာ ဘိက္ခူ တေနုပသင္ကမိံသု, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဥက္ခေပကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစုံ – ‘အနာပတ္တိ ဧသာ, အာဝုသော; နေသာ အာပတ္တိ။ အနာပန္နော ဧသော ဘိက္ခု, နေသော ဘိက္ခု အာပန္နော။ အနုက္ခိတ္တော ဧသော ဘိက္ခု, နေသော ဘိက္ခု ဥက္ခိတ္တော။ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ဥက္ခိတ္တော ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေနာ’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ တေ, ဘန္တေ, ဥက္ခေပကာ ဘိက္ခူ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစုံ – ‘အာပတ္တိ ဧသာ, အာဝုသော; နေသာ အနာပတ္တိ။ အာပန္နော ဧသော ဘိက္ခု, နေသော ဘိက္ခု အနာပန္နော။ ဥက္ခိတ္တော ဧသော ဘိက္ခု, နေသော ဘိက္ခု အနုက္ခိတ္တော။ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန ဥက္ခိတ္တော အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန။ မာ ခော တုမ္ဟေ အာယသ္မန္တော ဧတံ ဥက္ခိတ္တကံ ဘိက္ခုံ အနုဝတ္တိတ္ထ အနုပရိဝာရေထာ’တိ။ ဧဝမ္ပိ ခော တေ, ဘန္တေ, ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ ဥက္ခေပကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနာ တထေဝ တံ ဥက္ခိတ္တကံ ဘိက္ခုံ အနုဝတ္တန္တိ အနုပရိဝာရေန္တီ’’တိ။
452. Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha, bhante, aññataro bhikkhu āpattiṃ āpanno ahosi. So tassā āpattiyā āpattidiṭṭhi ahosi, aññe bhikkhū tassā āpattiyā anāpattidiṭṭhino ahesuṃ. So aparena samayena tassā āpattiyā anāpattidiṭṭhi ahosi, aññe bhikkhū tassā āpattiyā āpattidiṭṭhino ahesuṃ. Atha kho te, bhante, bhikkhū taṃ bhikkhuṃ etadavocuṃ – ‘āpattiṃ tvaṃ, āvuso, āpanno, passasetaṃ āpatti’nti? ‘‘Natthi me, āvuso, āpatti yamahaṃ passeyya’’nti. Atha kho te, bhante, bhikkhū sāmaggiṃ labhitvā taṃ bhikkhuṃ āpattiyā adassane ukkhipiṃsu. So ca, bhante, bhikkhu bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo paṇḍito byatto medhāvī lajjī kukkuccako sikkhākāmo. Atha kho so, bhante, bhikkhu sandiṭṭhe sambhatte bhikkhū upasaṅkamitvā etadavoca – ‘anāpatti esā, āvuso; nesā āpatti. Anāpannomhi, namhi āpanno. Anukkhittomhi, namhi ukkhitto. Adhammikenamhi kammena ukkhitto kuppena aṭṭhānārahena. Hotha me āyasmanto dhammato vinayato pakkhā’ti. Alabhi kho so, bhante, bhikkhu sandiṭṭhe sambhatte bhikkhū pakkhe. Jānapadānampi sandiṭṭhānaṃ sambhattānaṃ bhikkhūnaṃ santike dūtaṃ pāhesi – ‘anāpatti esā, āvuso; nesā āpatti. Anāpannomhi, namhi āpanno. Anukkhittomhi, namhi ukkhitto. Adhammikenamhi kammena ukkhitto kuppena aṭṭhānārahena. Hontu me āyasmanto dhammato vinayato pakkhā’ti. Alabhi kho so, bhante, bhikkhu jānapadepi sandiṭṭhe sambhatte bhikkhū pakkhe. Atha kho te, bhante, ukkhittānuvattakā bhikkhū yena ukkhepakā bhikkhū tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā ukkhepake bhikkhū etadavocuṃ – ‘anāpatti esā, āvuso; nesā āpatti. Anāpanno eso bhikkhu, neso bhikkhu āpanno. Anukkhitto eso bhikkhu, neso bhikkhu ukkhitto. Adhammikena kammena ukkhitto kuppena aṭṭhānārahenā’ti. Evaṃ vutte te, bhante, ukkhepakā bhikkhū ukkhittānuvattake bhikkhū etadavocuṃ – ‘āpatti esā, āvuso; nesā anāpatti. Āpanno eso bhikkhu, neso bhikkhu anāpanno. Ukkhitto eso bhikkhu, neso bhikkhu anukkhitto. Dhammikena kammena ukkhitto akuppena ṭhānārahena. Mā kho tumhe āyasmanto etaṃ ukkhittakaṃ bhikkhuṃ anuvattittha anuparivārethā’ti. Evampi kho te, bhante, ukkhittānuvattakā bhikkhū ukkhepakehi bhikkhūhi vuccamānā tatheva taṃ ukkhittakaṃ bhikkhuṃ anuvattanti anuparivārentī’’ti.
၄၅၃. အထ ခော ဘဂဝာ ‘ဘိန္နော ဘိက္ခုသင္ဃော, ဘိန္နော ဘိက္ခုသင္ဃော’တိ – ဥဋ္ဌာယာသနာ ယေန ဥက္ခေပကာ ဘိက္ခူ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ, နိသဇ္ဇ ခော ဘဂဝာ ဥက္ခေပကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစ – ‘‘မာ ခော တုမ္ဟေ, ဘိက္ခဝေ, ‘ပဋိဘာတိ နော, ပဋိဘာတိ နော’တိ ယသ္မိံ ဝာ တသ္မိံ ဝာ ဘိက္ခုံ ဥက္ခိပိတဗ္ဗံ မညိတ္ထ’’။
453. Atha kho bhagavā ‘bhinno bhikkhusaṅgho, bhinno bhikkhusaṅgho’ti – uṭṭhāyāsanā yena ukkhepakā bhikkhū tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi, nisajja kho bhagavā ukkhepake bhikkhū etadavoca – ‘‘mā kho tumhe, bhikkhave, ‘paṭibhāti no, paṭibhāti no’ti yasmiṃ vā tasmiṃ vā bhikkhuṃ ukkhipitabbaṃ maññittha’’.
‘‘ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ။ သော တသ္သာ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အညေ ဘိက္ခူ တသ္သာ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ ။ တေ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ ဧဝံ ဇာနန္တိ – ‘အယံ ခော အာယသ္မာ ဗဟုသ္သုတော အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဗ္ယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ သစေ မယံ ဣမံ ဘိက္ခုံ အာပတ္တိယာ အဒသ္သနေ ဥက္ခိပိသ္သာမ, န မယံ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဥပောသထံ ကရိသ္သာမ, ဝိနာ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ ဥပောသထံ ကရိသ္သာမ, ဘဝိသ္သတိ သင္ဃသ္သ တတောနိဒာနံ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝာဒော သင္ဃဘေဒော သင္ဃရာဇိ သင္ဃဝဝတ္ထာနံ သင္ဃနာနာကရဏ’န္တိ, ဘေဒဂရုကေဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူဟိ န သော ဘိက္ခု အာပတ္တိယာ အဒသ္သနေ ဥက္ခိပိတဗ္ဗော။
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu āpattiṃ āpanno hoti. So tassā āpattiyā anāpattidiṭṭhi hoti, aññe bhikkhū tassā āpattiyā āpattidiṭṭhino honti . Te ce, bhikkhave, bhikkhū taṃ bhikkhuṃ evaṃ jānanti – ‘ayaṃ kho āyasmā bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo paṇḍito byatto medhāvī lajjī kukkuccako sikkhākāmo. Sace mayaṃ imaṃ bhikkhuṃ āpattiyā adassane ukkhipissāma, na mayaṃ iminā bhikkhunā saddhiṃ uposathaṃ karissāma, vinā iminā bhikkhunā uposathaṃ karissāma, bhavissati saṅghassa tatonidānaṃ bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo saṅghabhedo saṅgharāji saṅghavavatthānaṃ saṅghanānākaraṇa’nti, bhedagarukehi, bhikkhave, bhikkhūhi na so bhikkhu āpattiyā adassane ukkhipitabbo.
‘‘ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ။ သော တသ္သာ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အညေ ဘိက္ခူ တသ္သာ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ။ တေ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ ဧဝံ ဇာနန္တိ – ‘အယံ ခော အာယသ္မာ ဗဟုသ္သုတော အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဗ္ယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ သစေ မယံ ဣမံ ဘိက္ခုံ အာပတ္တိယာ အဒသ္သနေ ဥက္ခိပိသ္သာမ, န မယံ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ပဝာရေသ္သာမ, ဝိနာ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ ပဝာရေသ္သာမ။ န မယံ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ သင္ဃကမ္မံ ကရိသ္သာမ, ဝိနာ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ သင္ဃကမ္မံ ကရိသ္သာမ။ န မယံ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ အာသနေ နိသီဒိသ္သာမ, ဝိနာ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ အာသနေ နိသီဒိသ္သာမ။ န မယံ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ယာဂုပာနေ နိသီဒိသ္သာမ, ဝိနာ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ ယာဂုပာနေ နိသီဒိသ္သာမ ။ န မယံ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဘတ္တဂ္ဂေ နိသီဒိသ္သာမ, ဝိနာ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ ဘတ္တဂ္ဂေ နိသီဒိသ္သာမ။ န မယံ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ ဝသိသ္သာမ, ဝိနာ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ ဧကစ္ဆန္နေ ဝသိသ္သာမ။ န မယံ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ယထာဝုဍ္ဎံ အဘိဝာဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ အဉ္ဇလိကမ္မံ သာမီစိကမ္မံ ကရိသ္သာမ, ဝိနာ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ ယထာဝုဍ္ဎံ အဘိဝာဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ အဉ္ဇလိကမ္မံ သာမီစိကမ္မံ ကရိသ္သာမ။ ဘဝိသ္သတိ သင္ဃသ္သ တတောနိဒာနံ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝာဒော သင္ဃဘေဒော သင္ဃရာဇိ သင္ဃဝဝတ္ထာနံ သင္ဃနာနာကရဏ’န္တိ, ဘေဒဂရုကေဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူဟိ န သော ဘိက္ခု အာပတ္တိယာ အဒသ္သနေ ဥက္ခိပိတဗ္ဗော’’တိ။
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu āpattiṃ āpanno hoti. So tassā āpattiyā anāpattidiṭṭhi hoti, aññe bhikkhū tassā āpattiyā āpattidiṭṭhino honti. Te ce, bhikkhave, bhikkhū taṃ bhikkhuṃ evaṃ jānanti – ‘ayaṃ kho āyasmā bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo paṇḍito byatto medhāvī lajjī kukkuccako sikkhākāmo. Sace mayaṃ imaṃ bhikkhuṃ āpattiyā adassane ukkhipissāma, na mayaṃ iminā bhikkhunā saddhiṃ pavāressāma, vinā iminā bhikkhunā pavāressāma. Na mayaṃ iminā bhikkhunā saddhiṃ saṅghakammaṃ karissāma, vinā iminā bhikkhunā saṅghakammaṃ karissāma. Na mayaṃ iminā bhikkhunā saddhiṃ āsane nisīdissāma, vinā iminā bhikkhunā āsane nisīdissāma. Na mayaṃ iminā bhikkhunā saddhiṃ yāgupāne nisīdissāma, vinā iminā bhikkhunā yāgupāne nisīdissāma . Na mayaṃ iminā bhikkhunā saddhiṃ bhattagge nisīdissāma, vinā iminā bhikkhunā bhattagge nisīdissāma. Na mayaṃ iminā bhikkhunā saddhiṃ ekacchanne vasissāma, vinā iminā bhikkhunā ekacchanne vasissāma. Na mayaṃ iminā bhikkhunā saddhiṃ yathāvuḍḍhaṃ abhivādanaṃ paccuṭṭhānaṃ añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ karissāma, vinā iminā bhikkhunā yathāvuḍḍhaṃ abhivādanaṃ paccuṭṭhānaṃ añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ karissāma. Bhavissati saṅghassa tatonidānaṃ bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo saṅghabhedo saṅgharāji saṅghavavatthānaṃ saṅghanānākaraṇa’nti, bhedagarukehi, bhikkhave, bhikkhūhi na so bhikkhu āpattiyā adassane ukkhipitabbo’’ti.
၄၅၄. အထ ခော ဘဂဝာ ဥက္ခေပကာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ ဘာသိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ယေန ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ, နိသဇ္ဇ ခော ဘဂဝာ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစ – ‘‘မာ ခော တုမ္ဟေ, ဘိက္ခဝေ, အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတ္ဝာ ‘နာမ္ဟ အာပန္နာ, နာမ္ဟ အာပန္နာ’တိ အာပတ္တိံ န ပဋိကာတဗ္ဗံ မညိတ္ထ’’။
454. Atha kho bhagavā ukkhepakānaṃ bhikkhūnaṃ etamatthaṃ bhāsitvā uṭṭhāyāsanā yena ukkhittānuvattakā bhikkhū tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi, nisajja kho bhagavā ukkhittānuvattake bhikkhū etadavoca – ‘‘mā kho tumhe, bhikkhave, āpattiṃ āpajjitvā ‘nāmha āpannā, nāmha āpannā’ti āpattiṃ na paṭikātabbaṃ maññittha’’.
‘‘ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ။ သော တသ္သာ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အညေ ဘိက္ခူ တသ္သာ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ။ သော စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု တေ ဘိက္ခူ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣမေ ခော အာယသ္မန္တော 3 ဗဟုသ္သုတာ အာဂတာဂမာ ဓမ္မဓရာ ဝိနယဓရာ မာတိကာဓရာ ပဏ္ဍိတာ ဗ္ယတ္တာ မေဓာဝိနော လဇ္ဇိနော ကုက္ကုစ္စကာ သိက္ခာကာမာ, နာလံ မမံ ဝာ ကာရဏာ အညေသံ ဝာ ကာရဏာ ဆန္ဒာ ဒောသာ မောဟာ ဘယာ အဂတိံ ဂန္တုံ။ သစေ မံ ဣမေ ဘိက္ခူ အာပတ္တိယာ အဒသ္သနေ ဥက္ခိပိသ္သန္တိ , န မယာ သဒ္ဓိံ ဥပောသထံ ကရိသ္သန္တိ, ဝိနာ မယာ ဥပောသထံ ကရိသ္သန္တိ, ဘဝိသ္သတိ သင္ဃသ္သ တတောနိဒာနံ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝာဒော သင္ဃဘေဒော သင္ဃရာဇိ သင္ဃဝဝတ္ထာနံ သင္ဃနာနာကရဏ’န္တိ, ဘေဒဂရုကေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ပရေသမ္ပိ သဒ္ဓာယ သာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu āpattiṃ āpanno hoti. So tassā āpattiyā anāpattidiṭṭhi hoti, aññe bhikkhū tassā āpattiyā āpattidiṭṭhino honti. So ce, bhikkhave, bhikkhu te bhikkhū evaṃ jānāti – ‘ime kho āyasmanto 4 bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā paṇḍitā byattā medhāvino lajjino kukkuccakā sikkhākāmā, nālaṃ mamaṃ vā kāraṇā aññesaṃ vā kāraṇā chandā dosā mohā bhayā agatiṃ gantuṃ. Sace maṃ ime bhikkhū āpattiyā adassane ukkhipissanti , na mayā saddhiṃ uposathaṃ karissanti, vinā mayā uposathaṃ karissanti, bhavissati saṅghassa tatonidānaṃ bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo saṅghabhedo saṅgharāji saṅghavavatthānaṃ saṅghanānākaraṇa’nti, bhedagarukena, bhikkhave, bhikkhunā paresampi saddhāya sā āpatti desetabbā.
‘‘ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ။ သော တသ္သာ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အညေ ဘိက္ခူ တသ္သာ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ။ သော စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု တေ ဘိက္ခူ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣမေ ခော အာယသ္မန္တော ဗဟုသ္သုတာ အာဂတာဂမာ ဓမ္မဓရာ ဝိနယဓရာ မာတိကာဓရာ ပဏ္ဍိတာ ဗ္ယတ္တာ မေဓာဝိနော လဇ္ဇိနော ကုက္ကုစ္စကာ သိက္ခာကာမာ, နာလံ မမံ ဝာ ကာရဏာ အညေသံ ဝာ ကာရဏာ ဆန္ဒာ ဒောသာ မောဟာ ဘယာ အဂတိံ ဂန္တုံ။ သစေ မံ ဣမေ ဘိက္ခူ အာပတ္တိယာ အဒသ္သနေ ဥက္ခိပိသ္သန္တိ, န မယာ သဒ္ဓိံ ပဝာရေသ္သန္တိ , ဝိနာ မယာ ပဝာရေသ္သန္တိ။ န မယာ သဒ္ဓိံ သင္ဃကမ္မံ ကရိသ္သန္တိ, ဝိနာ မယာ သင္ဃကမ္မံ ကရိသ္သန္တိ။ န မယာ သဒ္ဓိံ အာသနေ နိသီဒိသ္သန္တိ, ဝိနာ မယာ အာသနေ နိသီဒိသ္သန္တိ။ န မယာ သဒ္ဓိံ ယာဂုပာနေ နိသီဒိသ္သန္တိ, ဝိနာ မယာ ယာဂုပာနေ နိသီဒိသ္သန္တိ။ န မယာ သဒ္ဓိံ ဘတ္တဂ္ဂေ နိသီဒိသ္သန္တိ ဝိနာ မယာ ဘတ္တဂ္ဂေ နိသီဒိသ္သန္တိ။ န မယာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ ဝသိသ္သန္တိ, ဝိနာ မယာ ဧကစ္ဆန္နေ ဝသိသ္သန္တိ။ န မယာ သဒ္ဓိံ ယထာဝုဍ္ဎံ အဘိဝာဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ အဉ္ဇလိကမ္မံ သာမီစိကမ္မံ ကရိသ္သန္တိ, ဝိနာ မယာ ယထာဝုဍ္ဎံ အဘိဝာဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ အဉ္ဇလိကမ္မံ သာမီစိကမ္မံ ကရိသ္သန္တိ, ဘဝိသ္သတိ သင္ဃသ္သ တတောနိဒာနံ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝာဒော သင္ဃဘေဒော သင္ဃရာဇိ သင္ဃဝဝတ္ထာနံ သင္ဃနာနာကရဏ’န္တိ , ဘေဒဂရုကေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ပရေသမ္ပိ သဒ္ဓာယ သာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ’’တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ ဘာသိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu āpattiṃ āpanno hoti. So tassā āpattiyā anāpattidiṭṭhi hoti, aññe bhikkhū tassā āpattiyā āpattidiṭṭhino honti. So ce, bhikkhave, bhikkhu te bhikkhū evaṃ jānāti – ‘ime kho āyasmanto bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā paṇḍitā byattā medhāvino lajjino kukkuccakā sikkhākāmā, nālaṃ mamaṃ vā kāraṇā aññesaṃ vā kāraṇā chandā dosā mohā bhayā agatiṃ gantuṃ. Sace maṃ ime bhikkhū āpattiyā adassane ukkhipissanti, na mayā saddhiṃ pavāressanti , vinā mayā pavāressanti. Na mayā saddhiṃ saṅghakammaṃ karissanti, vinā mayā saṅghakammaṃ karissanti. Na mayā saddhiṃ āsane nisīdissanti, vinā mayā āsane nisīdissanti. Na mayā saddhiṃ yāgupāne nisīdissanti, vinā mayā yāgupāne nisīdissanti. Na mayā saddhiṃ bhattagge nisīdissanti vinā mayā bhattagge nisīdissanti. Na mayā saddhiṃ ekacchanne vasissanti, vinā mayā ekacchanne vasissanti. Na mayā saddhiṃ yathāvuḍḍhaṃ abhivādanaṃ paccuṭṭhānaṃ añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ karissanti, vinā mayā yathāvuḍḍhaṃ abhivādanaṃ paccuṭṭhānaṃ añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ karissanti, bhavissati saṅghassa tatonidānaṃ bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo saṅghabhedo saṅgharāji saṅghavavatthānaṃ saṅghanānākaraṇa’nti , bhedagarukena, bhikkhave, bhikkhunā paresampi saddhāya sā āpatti desetabbā’’ti. Atha kho bhagavā ukkhittānuvattakānaṃ bhikkhūnaṃ etamatthaṃ bhāsitvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
၄၅၅. တေန ခော ပန သမယေန ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ တတ္ထေဝ အန္တောသီမာယ ဥပောသထံ ကရောန္တိ, သင္ဃကမ္မံ ကရောန္တိ။ ဥက္ခေပကာ ပန ဘိက္ခူ နိသ္သီမံ ဂန္တ္ဝာ ဥပောသထံ ကရောန္တိ, သင္ဃကမ္မံ ကရောန္တိ။ အထ ခော အညတရော ဥက္ခေပကော ဘိက္ခု ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော သော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘တေ, ဘန္တေ, ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ တတ္ထေဝ အန္တောသီမာယ ဥပောသထံ ကရောန္တိ, သင္ဃကမ္မံ ကရောန္တိ။ မယံ ပန ဥက္ခေပကာ ဘိက္ခူ နိသ္သီမံ ဂန္တ္ဝာ ဥပောသထံ ကရောမ, သင္ဃကမ္မံ ကရောမာ’’တိ။ ‘‘တေ စေ, ဘိက္ခု, ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ တတ္ထေဝ အန္တောသီမာယ ဥပောသထံ ကရိသ္သန္တိ, သင္ဃကမ္မံ ကရိသ္သန္တိ, ယထာ မယာ ဉတ္တိ စ အနုသ္သာဝနာ စ ပညတ္တာ, တေသံ တာနိ ကမ္မာနိ ဓမ္မိကာနိ ကမ္မာနိ ဘဝိသ္သ’’န္တိ အကုပ္ပာနိ ဌာနာရဟာနိ။ တုမ္ဟေ စေ, ဘိက္ခု, ဥက္ခေပကာ ဘိက္ခူ တတ္ထေဝ အန္တောသီမာယ ဥပောသထံ ကရိသ္သထ, သင္ဃကမ္မံ ကရိသ္သထ, ယထာ မယာ ဉတ္တိ စ အနုသ္သာဝနာ စ ပညတ္တာ, တုမ္ဟာကမ္ပိ တာနိ ကမ္မာနိ ဓမ္မိကာနိ ကမ္မာနိ ဘဝိသ္သန္တိ အကုပ္ပာနိ ဌာနာရဟာနိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? နာနာသံဝာသကာ ဧတေ 5 ဘိက္ခူ 6 တုမ္ဟေဟိ, တုမ္ဟေ စ တေဟိ နာနာသံဝာသကာ။
455. Tena kho pana samayena ukkhittānuvattakā bhikkhū tattheva antosīmāya uposathaṃ karonti, saṅghakammaṃ karonti. Ukkhepakā pana bhikkhū nissīmaṃ gantvā uposathaṃ karonti, saṅghakammaṃ karonti. Atha kho aññataro ukkhepako bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘te, bhante, ukkhittānuvattakā bhikkhū tattheva antosīmāya uposathaṃ karonti, saṅghakammaṃ karonti. Mayaṃ pana ukkhepakā bhikkhū nissīmaṃ gantvā uposathaṃ karoma, saṅghakammaṃ karomā’’ti. ‘‘Te ce, bhikkhu, ukkhittānuvattakā bhikkhū tattheva antosīmāya uposathaṃ karissanti, saṅghakammaṃ karissanti, yathā mayā ñatti ca anussāvanā ca paññattā, tesaṃ tāni kammāni dhammikāni kammāni bhavissa’’nti akuppāni ṭhānārahāni. Tumhe ce, bhikkhu, ukkhepakā bhikkhū tattheva antosīmāya uposathaṃ karissatha, saṅghakammaṃ karissatha, yathā mayā ñatti ca anussāvanā ca paññattā, tumhākampi tāni kammāni dhammikāni kammāni bhavissanti akuppāni ṭhānārahāni. Taṃ kissa hetu? Nānāsaṃvāsakā ete 7 bhikkhū 8 tumhehi, tumhe ca tehi nānāsaṃvāsakā.
‘‘ဒ္ဝေမာ, ဘိက္ခု, နာနာသံဝာသကဘူမိယော – အတ္တနာ ဝာ အတ္တာနံ နာနာသံဝာသကံ ကရောတိ, သမဂ္ဂော ဝာ နံ သင္ဃော ဥက္ခိပတိ အဒသ္သနေ ဝာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဝာ အပ္ပဋိနိသ္သဂ္ဂေ ဝာ။ ဣမာ ခော, ဘိက္ခု, ဒ္ဝေ နာနာသံဝာသကဘူမိယော။ ဒ္ဝေမာ, ဘိက္ခု, သမာနသံဝာသကဘူမိယော – အတ္တနာ ဝာ အတ္တာနံ သမာနသံဝာသံ ကရောတိ, သမဂ္ဂော ဝာ နံ သင္ဃော ဥက္ခိတ္တံ ဩသာရေတိ အဒသ္သနေ ဝာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဝာ အပ္ပဋိနိသ္သဂ္ဂေ ဝာ။ ဣမာ ခော, ဘိက္ခု, ဒ္ဝေ သမာနသံဝာသကဘူမိယော’’တိ။
‘‘Dvemā, bhikkhu, nānāsaṃvāsakabhūmiyo – attanā vā attānaṃ nānāsaṃvāsakaṃ karoti, samaggo vā naṃ saṅgho ukkhipati adassane vā appaṭikamme vā appaṭinissagge vā. Imā kho, bhikkhu, dve nānāsaṃvāsakabhūmiyo. Dvemā, bhikkhu, samānasaṃvāsakabhūmiyo – attanā vā attānaṃ samānasaṃvāsaṃ karoti, samaggo vā naṃ saṅgho ukkhittaṃ osāreti adassane vā appaṭikamme vā appaṭinissagge vā. Imā kho, bhikkhu, dve samānasaṃvāsakabhūmiyo’’ti.
၄၅၆. တေန ခော ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဘတ္တဂ္ဂေ အန္တရဃရေ ဘဏ္ဍနဇာတာ ကလဟဇာတာ ဝိဝာဒာပန္နာ အညမညံ အနနုလောမိကံ ကာယကမ္မံ ဝစီကမ္မံ ဥပဒံသေန္တိ, ဟတ္ထပရာမာသံ ကရောန္တိ။ မနုသ္သာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ သမဏာ သက္ယပုတ္တိယာ ဘတ္တဂ္ဂေ အန္တရဃရေ ဘဏ္ဍနဇာတာ ကလဟဇာတာ ဝိဝာဒာပန္နာ အညမညံ အနနုလောမိကံ ကာယကမ္မံ ဝစီကမ္မံ ဥပဒံသေသ္သန္တိ, ဟတ္ထပရာမာသံ ကရိသ္သန္တီ’’တိ။ အသ္သောသုံ ခော ဘိက္ခူ တေသံ မနုသ္သာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယ္ယန္တာနံ ဝိပာစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ ဘိက္ခူ ဘတ္တဂ္ဂေ အန္တရဃရေ ဘဏ္ဍနဇာတာ ကလဟဇာတာ ဝိဝာဒာပန္နာ အညမညံ အနနုလောမိကံ ကာယကမ္မံ ဝစီကမ္မံ ဥပဒံသေသ္သန္တိ , ဟတ္ထပရာမာသံ ကရိသ္သန္တီ’’တိ။ အထ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ ဘတ္တဂ္ဂေ အန္တရဃရေ ဘဏ္ဍနဇာတာ။ပေ.။ ဟတ္ထပရာမာသံ ကရောန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝာ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတ္ဝာ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိန္နေ, ဘိက္ခဝေ, သင္ဃေ အဓမ္မိယာယမာနေ 9 အသမ္မောဒိကာယ ဝတ္တမာနာယ 10 ‘ဧတ္တာဝတာ န အညမညံ အနနုလောမိကံ ကာယကမ္မံ ဝစီကမ္မံ ဥပဒံသေသ္သာမ, ဟတ္ထပရာမာသံ ကရိသ္သာမာ’တိ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ ဘိန္နေ, ဘိက္ခဝေ, သင္ဃေ ဓမ္မိယာယမာနေ သမ္မောဒိကာယ ဝတ္တမာနာယ အာသနန္တရိကာယ နိသီဒိတဗ္ဗ’’န္တိ။
456. Tena kho pana samayena bhikkhū bhattagge antaraghare bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ ananulomikaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ upadaṃsenti, hatthaparāmāsaṃ karonti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā bhattagge antaraghare bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ ananulomikaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ upadaṃsessanti, hatthaparāmāsaṃ karissantī’’ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhū bhattagge antaraghare bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ ananulomikaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ upadaṃsessanti , hatthaparāmāsaṃ karissantī’’ti. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhū bhattagge antaraghare bhaṇḍanajātā…pe… hatthaparāmāsaṃ karontī’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhinne, bhikkhave, saṅghe adhammiyāyamāne 11 asammodikāya vattamānāya 12 ‘ettāvatā na aññamaññaṃ ananulomikaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ upadaṃsessāma, hatthaparāmāsaṃ karissāmā’ti āsane nisīditabbaṃ. Bhinne, bhikkhave, saṅghe dhammiyāyamāne sammodikāya vattamānāya āsanantarikāya nisīditabba’’nti.
၄၅၇. 13 တေန ခော ပန သမယေန ဘိက္ခူ သင္ဃမဇ္ဈေ ဘဏ္ဍနဇာတာ ကလဟဇာတာ ဝိဝာဒာပန္နာ အညမညံ မုခသတ္တီဟိ ဝိတုဒန္တာ ဝိဟရန္တိ။ တေ န သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ အထ ခော အညတရော ဘိက္ခု ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခော သော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, ဘိက္ခူ သင္ဃမဇ္ဈေ ဘဏ္ဍနဇာတာ ကလဟဇာတာ ဝိဝာဒာပန္နာ အညမညံ မုခသတ္တီဟိ ဝိတုဒန္တာ ဝိဟရန္တိ။ တေ န သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ သာဓု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ယေန တေ ဘိက္ခူ တေနုပသင္ကမတု အနုကမ္ပံ ဥပာဒာယာ’’တိ။ အဓိဝာသေသိ ဘဂဝာ တုဏ္ဟီဘာဝေန။ အထ ခော ဘဂဝာ ယေန တေ ဘိက္ခူ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ, နိသဇ္ဇ ခော ဘဂဝာ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစ – ‘‘အလံ, ဘိက္ခဝေ, မာ ဘဏ္ဍနံ မာ ကလဟံ မာ ဝိဂ္ဂဟံ မာ ဝိဝာဒ’’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ အညတရော အဓမ္မဝာဒီ ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အာဂမေတု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဓမ္မသ္သာမီ; အပ္ပောသ္သုက္ကော, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရမနုယုတ္တော ဝိဟရတု။ မယမေတေန ဘဏ္ဍနေန ကလဟေန ဝိဂ္ဂဟေန ဝိဝာဒေန ပညာယိသ္သာမာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော ဘဂဝာ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစ – ‘‘အလံ, ဘိက္ခဝေ, မာ ဘဏ္ဍနံ မာ ကလဟံ မာ ဝိဂ္ဂဟံ မာ ဝိဝာဒ’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော သော အဓမ္မဝာဒီ ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အာဂမေတု , ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဓမ္မသ္သာမီ; အပ္ပောသ္သုက္ကော, ဘန္တေ , ဘဂဝာ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရမနုယုတ္တော ဝိဟရတု။ မယမေတေန ဘဏ္ဍနေန ကလဟေန ဝိဂ္ဂဟေန ဝိဝာဒေန ပညာယိသ္သာမာ’’တိ။
457.14 Tena kho pana samayena bhikkhū saṅghamajjhe bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti. Te na sakkonti taṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ. Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha, bhante, bhikkhū saṅghamajjhe bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti. Te na sakkonti taṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ. Sādhu, bhante, bhagavā yena te bhikkhū tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho bhagavā yena te bhikkhū tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi, nisajja kho bhagavā te bhikkhū etadavoca – ‘‘alaṃ, bhikkhave, mā bhaṇḍanaṃ mā kalahaṃ mā viggahaṃ mā vivāda’’nti. Evaṃ vutte aññataro adhammavādī bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āgametu, bhante, bhagavā dhammassāmī; appossukko, bhante, bhagavā diṭṭhadhammasukhavihāramanuyutto viharatu. Mayametena bhaṇḍanena kalahena viggahena vivādena paññāyissāmā’’ti. Dutiyampi kho bhagavā te bhikkhū etadavoca – ‘‘alaṃ, bhikkhave, mā bhaṇḍanaṃ mā kalahaṃ mā viggahaṃ mā vivāda’’nti. Dutiyampi kho so adhammavādī bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āgametu , bhante, bhagavā dhammassāmī; appossukko, bhante , bhagavā diṭṭhadhammasukhavihāramanuyutto viharatu. Mayametena bhaṇḍanena kalahena viggahena vivādena paññāyissāmā’’ti.
ကောသမ္ဗကဝိဝာဒကထာ နိဋ္ဌိတာ။
Kosambakavivādakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ကောသမ္ဗကဝိဝာဒကထာ • Kosambakavivādakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ကောသမ္ဗကဝိဝာဒကထာဝဏ္ဏနာ • Kosambakavivādakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ကောသမ္ဗကဝိဝာဒကထာဝဏ္ဏနာ • Kosambakavivādakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ကောသမ္ဗကဝိဝာဒကထာဝဏ္ဏနာ • Kosambakavivādakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၂၇၁. ကောသမ္ဗကဝိဝာဒကထာ • 271. Kosambakavivādakathā