| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៨. កោសម្ពិសុត្តវណ្ណនា
8. Kosambisuttavaṇṇanā
៦៨. អដ្ឋមេ អញ្ញត្រេវាតិ ឯកច្ចោ ហិ បរស្ស សទ្ទហិត្វា យំ ឯស ភណតិ, តំ ភូតន្តិ គណ្ហាតិ។ អបរស្ស និសីទិត្វា ចិន្តេន្តស្ស យំ ការណំ រុច្ចតិ, សោ ‘‘អត្ថិ ឯត’’ន្តិ រុចិយា គណ្ហាតិ។ ឯកោ ‘‘ចិរកាលតោ បដ្ឋាយ ឯវំ អនុស្សវោ អត្ថិ, ភូតមេត’’ន្តិ អនុស្សវេន គណ្ហាតិ។ អញ្ញស្ស វិតក្កយតោ ឯកំ ការណំ ឧបដ្ឋាតិ, សោ ‘‘អត្ថេត’’ន្តិ អាការបរិវិតក្កេន គណ្ហាតិ។ អបរស្ស ចិន្តយតោ ឯកា ទិដ្ឋិ ឧប្បជ្ជតិ, យាយស្ស តំ ការណំ និជ្ឈាយន្តស្ស ខមតិ, សោ ‘‘អត្ថេត’’ន្តិ ទិដ្ឋិនិជ្ឈានក្ខន្តិយា គណ្ហាតិ។ ថេរោ បន បញ្ចបិ ឯតានិ ការណានិ បដិក្ខិបិត្វា បច្ចក្ខញាណេន បដិវិទ្ធភាវំ បុច្ឆន្តោ អញ្ញត្រេវ, អាវុសោ មុសិល, សទ្ធាយាតិអាទិមាហ។ តត្ថ អញ្ញត្រេវាតិ សទ្ធាទីនិ ការណានិ ឋបេត្វា, វិនា ឯតេហិ ការណេហីតិ អត្ថោ។ ភវនិរោធោ និព្ពានន្តិ បញ្ចក្ខន្ធនិរោធោ និព្ពានំ។
68. Aṭṭhame aññatrevāti ekacco hi parassa saddahitvā yaṃ esa bhaṇati, taṃ bhūtanti gaṇhāti. Aparassa nisīditvā cintentassa yaṃ kāraṇaṃ ruccati, so ‘‘atthi eta’’nti ruciyā gaṇhāti. Eko ‘‘cirakālato paṭṭhāya evaṃ anussavo atthi, bhūtameta’’nti anussavena gaṇhāti. Aññassa vitakkayato ekaṃ kāraṇaṃ upaṭṭhāti, so ‘‘attheta’’nti ākāraparivitakkena gaṇhāti. Aparassa cintayato ekā diṭṭhi uppajjati, yāyassa taṃ kāraṇaṃ nijjhāyantassa khamati, so ‘‘attheta’’nti diṭṭhinijjhānakkhantiyā gaṇhāti. Thero pana pañcapi etāni kāraṇāni paṭikkhipitvā paccakkhañāṇena paṭividdhabhāvaṃ pucchanto aññatreva, āvuso musila, saddhāyātiādimāha. Tattha aññatrevāti saddhādīni kāraṇāni ṭhapetvā, vinā etehi kāraṇehīti attho. Bhavanirodho nibbānanti pañcakkhandhanirodho nibbānaṃ.
តុណ្ហី អហោសីតិ ថេរោ ខីណាសវោ, អហំ បន ខីណាសវោតិ វា ន វាតិ វា អវត្វា តុណ្ហីយេវ អហោសិ។ អាយស្មា នារទោ អាយស្មន្តំ បវិដ្ឋំ ឯតទវោចាតិ កស្មា អវោច? សោ កិរ ចិន្តេសិ – ‘‘ភវនិរោធោ និព្ពានំ នាមាតិ សេខេហិបិ ជានិតព្ពោ បញ្ហោ ឯស, អយំ បន ថេរោ ឥមំ ថេរំ អសេខភូមិយា ការេតិ, ឥមំ ឋានំ ជានាបេស្សាមី’’តិ ឯតំ អវោច។
Tuṇhī ahosīti thero khīṇāsavo, ahaṃ pana khīṇāsavoti vā na vāti vā avatvā tuṇhīyeva ahosi. Āyasmā nārado āyasmantaṃ paviṭṭhaṃ etadavocāti kasmā avoca? So kira cintesi – ‘‘bhavanirodho nibbānaṃ nāmāti sekhehipi jānitabbo pañho esa, ayaṃ pana thero imaṃ theraṃ asekhabhūmiyā kāreti, imaṃ ṭhānaṃ jānāpessāmī’’ti etaṃ avoca.
សម្មប្បញ្ញាយ សុទិដ្ឋន្តិ សហ វិបស្សនាយ មគ្គបញ្ញាយ សុដ្ឋុ ទិដ្ឋំ។ ន ចម្ហិ អរហន្តិ អនាគាមិមគ្គេ ឋិតត្តា អរហំ ន ហោមីតិ ទីបេតិ។ យំ បនស្ស ឥទានិ ‘‘ភវនិរោធោ និព្ពាន’’ន្តិ ញាណំ, តំ ឯកូនវីសតិយា បច្ចវេក្ខណញាណេហិ វិមុត្តំ បច្ចវេក្ខណញាណំ។ ឧទបានោតិ វីសតិំសហត្ថគម្ភីរោ បានីយកូបោ។ ឧទកវារកោតិ ឧទកឧស្សិញ្ចនវារកោ។ ឧទកន្តិ ហិ ខោ ញាណំ អស្សាតិ តីរេ ឋិតស្ស ឱលោកយតោ ឯវំ ញាណំ ភវេយ្យ។ ន ច កាយេន ផុសិត្វាតិ ឧទកំ បន នីហរិត្វា កាយេន ផុសិត្វា វិហរិតុំ ន សក្កុណេយ្យ។ ឧទបានេ ឧទកទស្សនំ វិយ ហិ អនាគាមិនោ និព្ពានទស្សនំ, ឃម្មាភិតត្តបុរិសោ វិយ អនាគាមី, ឧទកវារកោ វិយ អរហត្តមគ្គោ, យថា ឃម្មាភិតត្តបុរិសោ ឧទបានេ ឧទកំ បស្សតិ។ ឯវំ អនាគាមី បច្ចវេក្ខណញាណេន ‘‘ឧបរិ អរហត្តផលសមយោ នាម អត្ថី’’តិ ជានាតិ។ យថា បន សោ បុរិសោ ឧទកវារកស្ស នត្ថិតាយ ឧទកំ នីហរិត្វា កាយេន ផុសិតុំ ន លភតិ, ឯវំ អនាគាមី អរហត្តមគ្គស្ស នត្ថិតាយ និព្ពានំ អារម្មណំ កត្វា អរហត្តផលសមាបត្តិំ អប្បេត្វា និសីទិតុំ ន លភតិ។ អដ្ឋមំ។
Sammappaññāyasudiṭṭhanti saha vipassanāya maggapaññāya suṭṭhu diṭṭhaṃ. Na camhi arahanti anāgāmimagge ṭhitattā arahaṃ na homīti dīpeti. Yaṃ panassa idāni ‘‘bhavanirodho nibbāna’’nti ñāṇaṃ, taṃ ekūnavīsatiyā paccavekkhaṇañāṇehi vimuttaṃ paccavekkhaṇañāṇaṃ. Udapānoti vīsatiṃsahatthagambhīro pānīyakūpo. Udakavārakoti udakaussiñcanavārako. Udakanti hi kho ñāṇaṃ assāti tīre ṭhitassa olokayato evaṃ ñāṇaṃ bhaveyya. Na ca kāyena phusitvāti udakaṃ pana nīharitvā kāyena phusitvā viharituṃ na sakkuṇeyya. Udapāne udakadassanaṃ viya hi anāgāmino nibbānadassanaṃ, ghammābhitattapuriso viya anāgāmī, udakavārako viya arahattamaggo, yathā ghammābhitattapuriso udapāne udakaṃ passati. Evaṃ anāgāmī paccavekkhaṇañāṇena ‘‘upari arahattaphalasamayo nāma atthī’’ti jānāti. Yathā pana so puriso udakavārakassa natthitāya udakaṃ nīharitvā kāyena phusituṃ na labhati, evaṃ anāgāmī arahattamaggassa natthitāya nibbānaṃ ārammaṇaṃ katvā arahattaphalasamāpattiṃ appetvā nisīdituṃ na labhati. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៨. កោសម្ពិសុត្តំ • 8. Kosambisuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៨. កោសម្ពិសុត្តវណ្ណនា • 8. Kosambisuttavaṇṇanā
