| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៨. កោសម្ពិសុត្តវណ្ណនា
8. Kosambisuttavaṇṇanā
៦៨. អដ្ឋមេ បរស្ស សទ្ទហិត្វាតិ បរស្ស វចនំ សទ្ទហិត្វា។ តេនាហ ‘‘យំ ឯស ភណតិ, តំ ភូតន្តិ គណ្ហាតី’’តិ។ បរបត្តិយោ ហិ ឯសោ បរនេយ្យពុទ្ធិកោ។ យំ ការណន្តិ យំ អត្តនា ចិន្តិតវត្ថុ។ រុច្ចតីតិ ‘‘ឯវមេតំ ភវិស្សតិ, ន អញ្ញថា’’តិ អត្តនោ មតិយា ចិន្តេន្តស្ស រុច្ចតិ។ រុចិយា គណ្ហាតីតិ បរបត្តិយោ អហុត្វា សយមេវ តថា រោចេន្តោ គណ្ហាតិ។ អនុស្សវោតិ ‘‘អនុ អនុ សុត’’ន្តិ ឯវំ ចិរកាលគតាយ អនុស្សុតិយា លព្ភមានំ ‘‘កថមិទំ សិយា, កស្មា ភូតមេត’’ន្តិ អនុស្សវេន គណ្ហាតិ។ វិតក្កយតោតិ ‘‘ឯវមេតំ សិយា’’តិ បរិកប្បេន្តស្ស។ ឯកំ ការណំ ឧបដ្ឋាតីតិ យថាបរិកប្បិតវត្ថុ ចិត្តស្ស ឧបដ្ឋាតិ។ អាការបរិវិតក្កេនាតិ អត្តនា កប្បិតាការេនា តំ គណ្ហាតិ។ ឯកា ទិដ្ឋិ ឧប្បជ្ជតីតិ ‘‘យថាបរិកប្បិតំ កិញ្ចិ អត្ថំ ឯវមេតំ, នាញ្ញថា’’តិ អភិនិវិសន្តស្ស ឯកោ អភិនិវេសោ ឧប្បជ្ជតិ។ យាយស្សាតិ យាយ ទិដ្ឋិយា អស្ស បុគ្គលស្ស។ និជ្ឈាយន្តស្សាតិ បច្ចក្ខំ វិយ និរូបេត្វា ចិន្តេន្តស្ស។ ខមតីតិ តថា គហណក្ខមោ ហោតិ។ តេនាហ ‘‘សោ…បេ.… គណ្ហាតី’’តិ។ ឯតានីតិ សទ្ធាទីនិ។ តានិ ហិ សទ្ធេយ្យានំ វត្ថូនំ គហណហេតុភាវតោ ‘‘ការណានី’’តិ វុត្តានិ។ ភវនិរោធោ និព្ពានន្តិ នវវិធោបិ ភវោ និរុជ្ឈតិ ឯត្ថ ឯតស្មិំ អធិគតេតិ ភវនិរោធោ, និព្ពានំ។ ស្វាយំ ភវោ បញ្ចក្ខន្ធសង្គហោ តព្ពិនិមុត្តោ នត្ថីតិ អាហ ‘‘បញ្ចក្ខន្ធនិរោធោ និព្ពាន’’ន្តិ។ ភវនិរោធោ និព្ពានំ នាមាតិ ‘‘និព្ពានំ នាម ភវនិរោធោ’’តិ ឯស បញ្ហោ សេក្ខេហិបិ ជានិតព្ពោ, ន អសេក្ខេហេវ។ ឥមំ ឋានន្តិ ឥមំ យាថាវការណំ។
68. Aṭṭhame parassa saddahitvāti parassa vacanaṃ saddahitvā. Tenāha ‘‘yaṃ esa bhaṇati, taṃ bhūtanti gaṇhātī’’ti. Parapattiyo hi eso paraneyyabuddhiko. Yaṃ kāraṇanti yaṃ attanā cintitavatthu. Ruccatīti ‘‘evametaṃ bhavissati, na aññathā’’ti attano matiyā cintentassa ruccati. Ruciyā gaṇhātīti parapattiyo ahutvā sayameva tathā rocento gaṇhāti. Anussavoti ‘‘anu anu suta’’nti evaṃ cirakālagatāya anussutiyā labbhamānaṃ ‘‘kathamidaṃ siyā, kasmā bhūtameta’’nti anussavena gaṇhāti. Vitakkayatoti ‘‘evametaṃ siyā’’ti parikappentassa. Ekaṃ kāraṇaṃ upaṭṭhātīti yathāparikappitavatthu cittassa upaṭṭhāti. Ākāraparivitakkenāti attanā kappitākārenā taṃ gaṇhāti. Ekā diṭṭhi uppajjatīti ‘‘yathāparikappitaṃ kiñci atthaṃ evametaṃ, nāññathā’’ti abhinivisantassa eko abhiniveso uppajjati. Yāyassāti yāya diṭṭhiyā assa puggalassa. Nijjhāyantassāti paccakkhaṃ viya nirūpetvā cintentassa. Khamatīti tathā gahaṇakkhamo hoti. Tenāha ‘‘so…pe… gaṇhātī’’ti. Etānīti saddhādīni. Tāni hi saddheyyānaṃ vatthūnaṃ gahaṇahetubhāvato ‘‘kāraṇānī’’ti vuttāni. Bhavanirodho nibbānanti navavidhopi bhavo nirujjhati ettha etasmiṃ adhigateti bhavanirodho, nibbānaṃ. Svāyaṃ bhavo pañcakkhandhasaṅgaho tabbinimutto natthīti āha ‘‘pañcakkhandhanirodho nibbāna’’nti. Bhavanirodho nibbānaṃ nāmāti ‘‘nibbānaṃ nāma bhavanirodho’’ti esa pañho sekkhehipi jānitabbo, na asekkheheva. Imaṃ ṭhānanti imaṃ yāthāvakāraṇaṃ.
សុដ្ឋុ ទិដ្ឋន្តិ ‘‘ភវនិរោធោ និព្ពាន’’ន្តិ មយា សុដ្ឋុ យាថាវតោ ទិដ្ឋំ, ភវស្ស បីឡនសង្ខតសន្តាបវិបរិណាមដ្ឋានំ, ភវនិរោធស្ស ច និស្សរណវិវេកាសង្ខតាមតដ្ឋានំ យថាភូតំ សម្មប្បញ្ញាយ ទិដ្ឋត្តា។ អនាគាមិផលេ ឋិតោ ហិ អនាគាមិមគ្គេ ឋិតោ ឯវ នាម ឧបរិមគ្គស្ស អនធិគតត្តាតិ វុត្តំ ‘‘អនាគាមិមគ្គេ ឋិតត្តា’’តិ។ និព្ពានំ អារព្ភ បវត្តម្បិ ថេរស្សេតំ ញាណំ ‘‘និព្ពានំ បច្ចវេក្ខតី’’តិ វុត្តញាណំ វិយ ន ហោតីតិ វុត្តំ ‘‘ឯកូនវីសតិយា…បេ.… បច្ចវេក្ខណញាណ’’ន្តិ។ ឯតេន ឯតំ និព្ពានបច្ចវេក្ខណា វិយ ន ហោតិ សប្បទេសភាវតោតិ ទស្សេតិ។ ឯវញ្ច កត្វា ឥធ ឧទបាននិទស្សនម្បិ សមត្ថិតន្តិ ទដ្ឋព្ពំ។ បច្ចវេក្ខណញាណេនាតិ អវសេសកិលេសានំ, និព្ពានស្សេវ វា បច្ចវេក្ខណញាណេន។ ឧបរិ អរហត្តផលសមយោតិ ឧបរិ សិជ្ឈនតោ អរហត្តបដិលាភោ តថា អត្ថិ។ ‘‘យេនាហំ តំ បរិយេសតោ និព្ពានំ សច្ឆិករិស្សាមី’’តិ ជានាតិ។
Suṭṭhu diṭṭhanti ‘‘bhavanirodho nibbāna’’nti mayā suṭṭhu yāthāvato diṭṭhaṃ, bhavassa pīḷanasaṅkhatasantāpavipariṇāmaṭṭhānaṃ, bhavanirodhassa ca nissaraṇavivekāsaṅkhatāmataṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya diṭṭhattā. Anāgāmiphale ṭhito hi anāgāmimagge ṭhito eva nāma uparimaggassa anadhigatattāti vuttaṃ ‘‘anāgāmimagge ṭhitattā’’ti. Nibbānaṃ ārabbha pavattampi therassetaṃ ñāṇaṃ ‘‘nibbānaṃ paccavekkhatī’’ti vuttañāṇaṃ viya na hotīti vuttaṃ ‘‘ekūnavīsatiyā…pe… paccavekkhaṇañāṇa’’nti. Etena etaṃ nibbānapaccavekkhaṇā viya na hoti sappadesabhāvatoti dasseti. Evañca katvā idha udapānanidassanampi samatthitanti daṭṭhabbaṃ. Paccavekkhaṇañāṇenāti avasesakilesānaṃ, nibbānasseva vā paccavekkhaṇañāṇena. Upari arahattaphalasamayoti upari sijjhanato arahattapaṭilābho tathā atthi. ‘‘Yenāhaṃ taṃ pariyesato nibbānaṃ sacchikarissāmī’’ti jānāti.
កោសម្ពិសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Kosambisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៨. កោសម្ពិសុត្តំ • 8. Kosambisuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៨. កោសម្ពិសុត្តវណ្ណនា • 8. Kosambisuttavaṇṇanā
