Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya |
౮. కోసమ్బియసుత్తం
8. Kosambiyasuttaṃ
౪౯౧. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా కోసమ్బియం విహరతి ఘోసితారామే. తేన ఖో పన సమయేన కోసమ్బియం భిక్ఖూ భణ్డనజాతా కలహజాతా వివాదాపన్నా అఞ్ఞమఞ్ఞం ముఖసత్తీహి వితుదన్తా విహరన్తి. తే న చేవ అఞ్ఞమఞ్ఞం సఞ్ఞాపేన్తి న చ సఞ్ఞత్తిం ఉపేన్తి, న చ అఞ్ఞమఞ్ఞం నిజ్ఝాపేన్తి, న చ నిజ్ఝత్తిం ఉపేన్తి. అథ ఖో అఞ్ఞతరో భిక్ఖు యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో సో భిక్ఖు భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఇధ, భన్తే, కోసమ్బియం భిక్ఖూ భణ్డనజాతా కలహజాతా వివాదాపన్నా అఞ్ఞమఞ్ఞం ముఖసత్తీహి వితుదన్తా విహరన్తి, తే న చేవ అఞ్ఞమఞ్ఞం సఞ్ఞాపేన్తి, న చ సఞ్ఞత్తిం ఉపేన్తి, న చ అఞ్ఞమఞ్ఞం నిజ్ఝాపేన్తి, న చ నిజ్ఝత్తిం ఉపేన్తీ’’తి.
491. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Tena kho pana samayena kosambiyaṃ bhikkhū bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti. Te na ceva aññamaññaṃ saññāpenti na ca saññattiṃ upenti, na ca aññamaññaṃ nijjhāpenti, na ca nijjhattiṃ upenti. Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha, bhante, kosambiyaṃ bhikkhū bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti, te na ceva aññamaññaṃ saññāpenti, na ca saññattiṃ upenti, na ca aññamaññaṃ nijjhāpenti, na ca nijjhattiṃ upentī’’ti.
అథ ఖో భగవా అఞ్ఞతరం భిక్ఖుం ఆమన్తేసి – ‘‘ఏహి త్వం, భిక్ఖు, మమ వచనేన తే భిక్ఖూ ఆమన్తేహి – ‘సత్థా వో ఆయస్మన్తే ఆమన్తేతీ’’’తి. ‘‘ఏవం , భన్తే’’తి ఖో సో భిక్ఖు భగవతో పటిస్సుత్వా యేన తే భిక్ఖూ తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా తే భిక్ఖూ ఏతదవోచ – ‘‘సత్థా ఆయస్మన్తే ఆమన్తేతీ’’తి. ‘‘ఏవమావుసో’’తి ఖో తే భిక్ఖూ తస్స భిక్ఖునో పటిస్సుత్వా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమింసు; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు. ఏకమన్తం నిసిన్నే ఖో తే భిక్ఖూ భగవా ఏతదవోచ – ‘‘సచ్చం కిర తుమ్హే, భిక్ఖవే, భణ్డనజాతా కలహజాతా వివాదాపన్నా అఞ్ఞమఞ్ఞం ముఖసత్తీహి వితుదన్తా విహరథ, తే న చేవ అఞ్ఞమఞ్ఞం సఞ్ఞాపేథ, న చ సఞ్ఞత్తిం ఉపేథ, న చ అఞ్ఞమఞ్ఞం నిజ్ఝాపేథ, న చ నిజ్ఝత్తిం ఉపేథా’’తి? ‘‘ఏవం, భన్తే’’. ‘‘తం కిం మఞ్ఞథ, భిక్ఖవే, యస్మిం తుమ్హే సమయే భణ్డనజాతా కలహజాతా వివాదాపన్నా అఞ్ఞమఞ్ఞం ముఖసత్తీహి వితుదన్తా విహరథ, అపి ను తుమ్హాకం తస్మిం సమయే మేత్తం కాయకమ్మం పచ్చుపట్ఠితం హోతి సబ్రహ్మచారీసు ఆవి చేవ రహో చ, మేత్తం వచీకమ్మం…పే॰… మేత్తం మనోకమ్మం పచ్చుపట్ఠితం హోతి సబ్రహ్మచారీసు ఆవి చేవ రహో చా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘ఇతి కిర, భిక్ఖవే, యస్మిం తుమ్హే సమయే భణ్డనజాతా కలహజాతా వివాదాపన్నా అఞ్ఞమఞ్ఞం ముఖసత్తీహి వితుదన్తా విహరథ, నేవ తుమ్హాకం తస్మిం సమయే మేత్తం కాయకమ్మం పచ్చుపట్ఠితం హోతి సబ్రహ్మచారీసు ఆవి చేవ రహో చ, న మేత్తం వచీకమ్మం…పే॰… న మేత్తం మనోకమ్మం పచ్చుపట్ఠితం హోతి సబ్రహ్మచారీసు ఆవి చేవ రహో చ. అథ కిఞ్చరహి తుమ్హే, మోఘపురిసా, కిం జానన్తా కిం పస్సన్తా భణ్డనజాతా కలహజాతా వివాదాపన్నా అఞ్ఞమఞ్ఞం ముఖసత్తీహి వితుదన్తా విహరథ, తే న చేవ అఞ్ఞమఞ్ఞం సఞ్ఞాపేథ, న చ సఞ్ఞత్తిం ఉపేథ, న చ అఞ్ఞమఞ్ఞం నిజ్ఝాపేథ, న చ నిజ్ఝత్తిం ఉపేథ ? తఞ్హి తుమ్హాకం, మోఘపురిసా, భవిస్సతి దీఘరత్తం అహితాయ దుక్ఖాయా’’తి.
Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, bhikkhu, mama vacanena te bhikkhū āmantehi – ‘satthā vo āyasmante āmantetī’’’ti. ‘‘Evaṃ , bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yena te bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā te bhikkhū etadavoca – ‘‘satthā āyasmante āmantetī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū tassa bhikkhuno paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinne kho te bhikkhū bhagavā etadavoca – ‘‘saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharatha, te na ceva aññamaññaṃ saññāpetha, na ca saññattiṃ upetha, na ca aññamaññaṃ nijjhāpetha, na ca nijjhattiṃ upethā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, yasmiṃ tumhe samaye bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharatha, api nu tumhākaṃ tasmiṃ samaye mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca, mettaṃ vacīkammaṃ…pe… mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho cā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Iti kira, bhikkhave, yasmiṃ tumhe samaye bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharatha, neva tumhākaṃ tasmiṃ samaye mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca, na mettaṃ vacīkammaṃ…pe… na mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca. Atha kiñcarahi tumhe, moghapurisā, kiṃ jānantā kiṃ passantā bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharatha, te na ceva aññamaññaṃ saññāpetha, na ca saññattiṃ upetha, na ca aññamaññaṃ nijjhāpetha, na ca nijjhattiṃ upetha ? Tañhi tumhākaṃ, moghapurisā, bhavissati dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’’ti.
౪౯౨. అథ ఖో భగవా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘ఛయిమే, భిక్ఖవే, ధమ్మా సారణీయా పియకరణా గరుకరణా సఙ్గహాయ అవివాదాయ సామగ్గియా ఏకీభావాయ సంవత్తన్తి. కతమే ఛ? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖునో మేత్తం కాయకమ్మం పచ్చుపట్ఠితం హోతి సబ్రహ్మచారీసు ఆవి చేవ రహో చ. అయమ్పి ధమ్మో సారణీయో పియకరణో గరుకరణో సఙ్గహాయ అవివాదాయ సామగ్గియా ఏకీభావాయ సంవత్తతి.
492. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘chayime, bhikkhave, dhammā sāraṇīyā piyakaraṇā garukaraṇā saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattanti. Katame cha? Idha, bhikkhave, bhikkhuno mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, భిక్ఖునో మేత్తం వచీకమ్మం పచ్చుపట్ఠితం హోతి సబ్రహ్మచారీసు ఆవి చేవ రహో చ. అయమ్పి ధమ్మో సారణీయో పియకరణో గరుకరణో సఙ్గహాయ అవివాదాయ సామగ్గియా ఏకిభావాయ సంవత్తతి.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno mettaṃ vacīkammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekibhāvāya saṃvattati.
‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, భిక్ఖునో మేత్తం మనోకమ్మం పచ్చుపట్ఠితం హోతి సబ్రహ్మచారీసు ఆవి చేవ రహో చ. అయమ్పి ధమ్మో సారణీయో పియకరణో గరుకరణో సఙ్గహాయ అవివాదాయ సామగ్గియా ఏకీభావాయ సంవత్తతి.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, భిక్ఖు యే తే లాభా ధమ్మికా ధమ్మలద్ధా అన్తమసో పత్తపరియాపన్నమత్తమ్పి, తథారూపేహి లాభేహి అప్పటివిభత్తభోగీ హోతి సీలవన్తేహి సబ్రహ్మచారీహి సాధారణభోగీ. అయమ్పి ధమ్మో సారణీయో పియకరణో గరుకరణో సఙ్గహాయ అవివాదాయ సామగ్గియా ఏకీభావాయ సంవత్తతి.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu ye te lābhā dhammikā dhammaladdhā antamaso pattapariyāpannamattampi, tathārūpehi lābhehi appaṭivibhattabhogī hoti sīlavantehi sabrahmacārīhi sādhāraṇabhogī. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, భిక్ఖు యాని తాని సీలాని అఖణ్డాని అచ్ఛిద్దాని అసబలాని అకమ్మాసాని భుజిస్సాని విఞ్ఞుప్పసత్థాని అపరామట్ఠాని సమాధిసంవత్తనికాని తథారూపేసు సీలేసు సీలసామఞ్ఞగతో విహరతి సబ్రహ్మచారీహి ఆవి చేవ రహో చ. అయమ్పి ధమ్మో సారణీయో పియకరణో గరుకరణో సఙ్గహాయ అవివాదాయ సామగ్గియా ఏకీభావాయ సంవత్తతి.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu yāni tāni sīlāni akhaṇḍāni acchiddāni asabalāni akammāsāni bhujissāni viññuppasatthāni aparāmaṭṭhāni samādhisaṃvattanikāni tathārūpesu sīlesu sīlasāmaññagato viharati sabrahmacārīhi āvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, భిక్ఖు యాయం దిట్ఠి అరియా నియ్యానికా నియ్యాతి తక్కరస్స సమ్మా దుక్ఖక్ఖయాయ తథారూపాయ దిట్ఠియా దిట్ఠిసామఞ్ఞగతో విహరతి సబ్రహ్మచారీహి ఆవి చేవ రహో చ. అయమ్పి ధమ్మో సారణీయో పియకరణో గరుకరణో సఙ్గహాయ అవివాదాయ సామగ్గియా ఏకీభావాయ సంవత్తతి.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu yāyaṃ diṭṭhi ariyā niyyānikā niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya tathārūpāya diṭṭhiyā diṭṭhisāmaññagato viharati sabrahmacārīhi āvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘ఇమే ఖో, భిక్ఖవే, ఛ సారణీయా ధమ్మా పియకరణా గరుకరణా సఙ్గహాయ అవివాదాయ సామగ్గియా ఏకీభావాయ సంవత్తన్తి. ఇమేసం ఖో, భిక్ఖవే, ఛన్నం సారణీయానం ధమ్మానం ఏతం అగ్గం ఏతం సఙ్గాహికం 1 ఏతం సఙ్ఘాటనికం – యదిదం యాయం దిట్ఠి అరియా నియ్యానికా నియ్యాతి తక్కరస్స సమ్మా దుక్ఖక్ఖయాయ. సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, కూటాగారస్స ఏతం అగ్గం ఏతం సఙ్గాహికం ఏతం సఙ్ఘాటనికం యదిదం కూటం; ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే , ఇమేసం ఛన్నం సారణీయానం ధమ్మానం ఏతం అగ్గం ఏతం సఙ్గాహికం ఏతం సఙ్ఘాటనికం యదిదం యాయం దిట్ఠి అరియా నియ్యానికా నియ్యాతి తక్కరస్స సమ్మా దుక్ఖక్ఖయాయ.
‘‘Ime kho, bhikkhave, cha sāraṇīyā dhammā piyakaraṇā garukaraṇā saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattanti. Imesaṃ kho, bhikkhave, channaṃ sāraṇīyānaṃ dhammānaṃ etaṃ aggaṃ etaṃ saṅgāhikaṃ 2 etaṃ saṅghāṭanikaṃ – yadidaṃ yāyaṃ diṭṭhi ariyā niyyānikā niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya. Seyyathāpi, bhikkhave, kūṭāgārassa etaṃ aggaṃ etaṃ saṅgāhikaṃ etaṃ saṅghāṭanikaṃ yadidaṃ kūṭaṃ; evameva kho, bhikkhave , imesaṃ channaṃ sāraṇīyānaṃ dhammānaṃ etaṃ aggaṃ etaṃ saṅgāhikaṃ etaṃ saṅghāṭanikaṃ yadidaṃ yāyaṃ diṭṭhi ariyā niyyānikā niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya.
౪౯౩. ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, యాయం దిట్ఠి అరియా నియ్యానికా నియ్యాతి తక్కరస్స సమ్మా దుక్ఖక్ఖయాయ? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు అరఞ్ఞగతో వా రుక్ఖమూలగతో వా సుఞ్ఞాగారగతో వా ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘అత్థి ను ఖో మే తం పరియుట్ఠానం అజ్ఝత్తం అప్పహీనం, యేనాహం పరియుట్ఠానేన పరియుట్ఠితచిత్తో యథాభూతం నప్పజానేయ్యం న పస్సేయ్య’న్తి? సచే, భిక్ఖవే, భిక్ఖు కామరాగపరియుట్ఠితో హోతి, పరియుట్ఠితచిత్తోవ హోతి. సచే, భిక్ఖవే, భిక్ఖు బ్యాపాదపరియుట్ఠితో హోతి, పరియుట్ఠితచిత్తోవ హోతి. సచే, భిక్ఖవే, భిక్ఖు థీనమిద్ధపరియుట్ఠితో హోతి, పరియుట్ఠితచిత్తోవ హోతి. సచే, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఉద్ధచ్చకుక్కుచ్చపరియుట్ఠితో హోతి, పరియుట్ఠితచిత్తోవ హోతి. సచే, భిక్ఖవే, భిక్ఖు విచికిచ్ఛాపరియుట్ఠితో హోతి, పరియుట్ఠితచిత్తోవ హోతి. సచే, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఇధలోకచిన్తాయ పసుతో హోతి, పరియుట్ఠితచిత్తోవ హోతి. సచే, భిక్ఖవే, భిక్ఖు పరలోకచిన్తాయ పసుతో హోతి, పరియుట్ఠితచిత్తోవ హోతి. సచే, భిక్ఖవే, భిక్ఖు భణ్డనజాతో కలహజాతో వివాదాపన్నో అఞ్ఞమఞ్ఞం ముఖసత్తీహి వితుదన్తో విహరతి, పరియుట్ఠితచిత్తోవ హోతి . సో ఏవం పజానాతి – ‘నత్థి ఖో మే తం పరియుట్ఠానం అజ్ఝత్తం అప్పహీనం, యేనాహం పరియుట్ఠానేన పరియుట్ఠితచిత్తో యథాభూతం నప్పజానేయ్యం న పస్సేయ్యం. సుప్పణిహితం మే మానసం సచ్చానం బోధాయా’తి. ఇదమస్స పఠమం ఞాణం అధిగతం హోతి అరియం లోకుత్తరం అసాధారణం పుథుజ్జనేహి.
493. ‘‘Kathañca, bhikkhave, yāyaṃ diṭṭhi ariyā niyyānikā niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya? Idha, bhikkhave, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā iti paṭisañcikkhati – ‘atthi nu kho me taṃ pariyuṭṭhānaṃ ajjhattaṃ appahīnaṃ, yenāhaṃ pariyuṭṭhānena pariyuṭṭhitacitto yathābhūtaṃ nappajāneyyaṃ na passeyya’nti? Sace, bhikkhave, bhikkhu kāmarāgapariyuṭṭhito hoti, pariyuṭṭhitacittova hoti. Sace, bhikkhave, bhikkhu byāpādapariyuṭṭhito hoti, pariyuṭṭhitacittova hoti. Sace, bhikkhave, bhikkhu thīnamiddhapariyuṭṭhito hoti, pariyuṭṭhitacittova hoti. Sace, bhikkhave, bhikkhu uddhaccakukkuccapariyuṭṭhito hoti, pariyuṭṭhitacittova hoti. Sace, bhikkhave, bhikkhu vicikicchāpariyuṭṭhito hoti, pariyuṭṭhitacittova hoti. Sace, bhikkhave, bhikkhu idhalokacintāya pasuto hoti, pariyuṭṭhitacittova hoti. Sace, bhikkhave, bhikkhu paralokacintāya pasuto hoti, pariyuṭṭhitacittova hoti. Sace, bhikkhave, bhikkhu bhaṇḍanajāto kalahajāto vivādāpanno aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudanto viharati, pariyuṭṭhitacittova hoti . So evaṃ pajānāti – ‘natthi kho me taṃ pariyuṭṭhānaṃ ajjhattaṃ appahīnaṃ, yenāhaṃ pariyuṭṭhānena pariyuṭṭhitacitto yathābhūtaṃ nappajāneyyaṃ na passeyyaṃ. Suppaṇihitaṃ me mānasaṃ saccānaṃ bodhāyā’ti. Idamassa paṭhamaṃ ñāṇaṃ adhigataṃ hoti ariyaṃ lokuttaraṃ asādhāraṇaṃ puthujjanehi.
౪౯౪. ‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘ఇమం ను ఖో అహం దిట్ఠిం ఆసేవన్తో భావేన్తో బహులీకరోన్తో లభామి పచ్చత్తం సమథం, లభామి పచ్చత్తం నిబ్బుతి’న్తి? సో ఏవం పజానాతి – ‘ఇమం ఖో అహం దిట్ఠిం ఆసేవన్తో భావేన్తో బహులీకరోన్తో లభామి పచ్చత్తం సమథం, లభామి పచ్చత్తం నిబ్బుతి’న్తి. ఇదమస్స దుతియం ఞాణం అధిగతం హోతి అరియం లోకుత్తరం అసాధారణం పుథుజ్జనేహి.
494. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘imaṃ nu kho ahaṃ diṭṭhiṃ āsevanto bhāvento bahulīkaronto labhāmi paccattaṃ samathaṃ, labhāmi paccattaṃ nibbuti’nti? So evaṃ pajānāti – ‘imaṃ kho ahaṃ diṭṭhiṃ āsevanto bhāvento bahulīkaronto labhāmi paccattaṃ samathaṃ, labhāmi paccattaṃ nibbuti’nti. Idamassa dutiyaṃ ñāṇaṃ adhigataṃ hoti ariyaṃ lokuttaraṃ asādhāraṇaṃ puthujjanehi.
౪౯౫. ‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యథా రూపాయాహం దిట్ఠియా సమన్నాగతో, అత్థి ను ఖో ఇతో బహిద్ధా అఞ్ఞో సమణో వా బ్రాహ్మణో వా తథారూపాయ దిట్ఠియా సమన్నాగతో’తి? సో ఏవం పజానాతి – ‘యథారూపాయాహం దిట్ఠియా సమన్నాగతో, నత్థి ఇతో బహిద్ధా అఞ్ఞో సమణో వా బ్రాహ్మణో వా తథారూపాయ దిట్ఠియా సమన్నాగతో’తి. ఇదమస్స తతియం ఞాణం అధిగతం హోతి అరియం లోకుత్తరం అసాధారణం పుథుజ్జనేహి.
495. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yathā rūpāyāhaṃ diṭṭhiyā samannāgato, atthi nu kho ito bahiddhā añño samaṇo vā brāhmaṇo vā tathārūpāya diṭṭhiyā samannāgato’ti? So evaṃ pajānāti – ‘yathārūpāyāhaṃ diṭṭhiyā samannāgato, natthi ito bahiddhā añño samaṇo vā brāhmaṇo vā tathārūpāya diṭṭhiyā samannāgato’ti. Idamassa tatiyaṃ ñāṇaṃ adhigataṃ hoti ariyaṃ lokuttaraṃ asādhāraṇaṃ puthujjanehi.
౪౯౬. ‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యథారూపాయ ధమ్మతాయ దిట్ఠిసమ్పన్నో పుగ్గలో సమన్నాగతో, అహమ్పి తథారూపాయ ధమ్మతాయ సమన్నాగతో’తి. కథంరూపాయ చ, భిక్ఖవే, ధమ్మతాయ దిట్ఠిసమ్పన్నో పుగ్గలో సమన్నాగతో? ధమ్మతా ఏసా, భిక్ఖవే, దిట్ఠిసమ్పన్నస్స పుగ్గలస్స – ‘కిఞ్చాపి తథారూపిం ఆపత్తిం ఆపజ్జతి, యథారూపాయ ఆపత్తియా వుట్ఠానం పఞ్ఞాయతి, అథ ఖో నం ఖిప్పమేవ సత్థరి వా విఞ్ఞూసు వా సబ్రహ్మచారీసు దేసేతి వివరతి ఉత్తానీకరోతి; దేసేత్వా వివరిత్వా ఉత్తానీకత్వా ఆయతిం సంవరం ఆపజ్జతి’. సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, దహరో కుమారో మన్దో ఉత్తానసేయ్యకో హత్థేన వా పాదేన వా అఙ్గారం అక్కమిత్వా ఖిప్పమేవ పటిసంహరతి; ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, ధమ్మతా ఏసా దిట్ఠిసమ్పన్నస్స పుగ్గలస్స – ‘కిఞ్చాపి తథారూపిం ఆపత్తిం ఆపజ్జతి యథారూపాయ ఆపత్తియా వుట్ఠానం పఞ్ఞాయతి, అథ ఖో నం ఖిప్పమేవ సత్థరి వా విఞ్ఞూసు వా సబ్రహ్మచారీసు దేసేతి వివరతి ఉత్తానీకరోతి; దేసేత్వా వివరిత్వా ఉత్తానీకత్వా ఆయతిం సంవరం ఆపజ్జతి’. సో ఏవం పజానాతి – ‘యథారూపాయ ధమ్మతాయ దిట్ఠిసమ్పన్నో పుగ్గలో సమన్నాగతో, అహమ్పి తథారూపాయ ధమ్మతాయ సమన్నాగతో’తి. ఇదమస్స చతుత్థం ఞాణం అధిగతం హోతి అరియం లోకుత్తరం అసాధారణం పుథుజ్జనేహి.
496. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yathārūpāya dhammatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya dhammatāya samannāgato’ti. Kathaṃrūpāya ca, bhikkhave, dhammatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato? Dhammatā esā, bhikkhave, diṭṭhisampannassa puggalassa – ‘kiñcāpi tathārūpiṃ āpattiṃ āpajjati, yathārūpāya āpattiyā vuṭṭhānaṃ paññāyati, atha kho naṃ khippameva satthari vā viññūsu vā sabrahmacārīsu deseti vivarati uttānīkaroti; desetvā vivaritvā uttānīkatvā āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjati’. Seyyathāpi, bhikkhave, daharo kumāro mando uttānaseyyako hatthena vā pādena vā aṅgāraṃ akkamitvā khippameva paṭisaṃharati; evameva kho, bhikkhave, dhammatā esā diṭṭhisampannassa puggalassa – ‘kiñcāpi tathārūpiṃ āpattiṃ āpajjati yathārūpāya āpattiyā vuṭṭhānaṃ paññāyati, atha kho naṃ khippameva satthari vā viññūsu vā sabrahmacārīsu deseti vivarati uttānīkaroti; desetvā vivaritvā uttānīkatvā āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjati’. So evaṃ pajānāti – ‘yathārūpāya dhammatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya dhammatāya samannāgato’ti. Idamassa catutthaṃ ñāṇaṃ adhigataṃ hoti ariyaṃ lokuttaraṃ asādhāraṇaṃ puthujjanehi.
౪౯౭. ‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యథారూపాయ ధమ్మతాయ దిట్ఠిసమ్పన్నో పుగ్గలో సమన్నాగతో, అహమ్పి తథారూపాయ ధమ్మతాయ సమన్నాగతో’తి. కథంరూపాయ చ, భిక్ఖవే, ధమ్మతాయ దిట్ఠిసమ్పన్నో పుగ్గలో సమన్నాగతో? ధమ్మతా ఏసా, భిక్ఖవే, దిట్ఠిసమ్పన్నస్స పుగ్గలస్స – ‘కిఞ్చాపి యాని తాని సబ్రహ్మచారీనం ఉచ్చావచాని కింకరణీయాని తత్థ ఉస్సుక్కం ఆపన్నో హోతి, అథ ఖ్వాస్స తిబ్బాపేక్ఖా హోతి అధిసీలసిక్ఖాయ అధిచిత్తసిక్ఖాయ అధిపఞ్ఞాసిక్ఖాయ’. సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, గావీ తరుణవచ్ఛా థమ్బఞ్చ ఆలుమ్పతి వచ్ఛకఞ్చ అపచినతి; ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే , ధమ్మతా ఏసా దిట్ఠిసమ్పన్నస్స పుగ్గలస్స – ‘కిఞ్చాపి యాని తాని సబ్రహ్మచారీనం ఉచ్చావచాని కింకరణీయాని తత్థ ఉస్సుక్కం ఆపన్నో హోతి, అథ ఖ్వాస్స తిబ్బాపేక్ఖా హోతి అధిసీలసిక్ఖాయ అధిచిత్తసిక్ఖాయ అధిపఞ్ఞాసిక్ఖాయ’. సో ఏవం పజానాతి – ‘యథారూపాయ ధమ్మతాయ దిట్ఠిసమ్పన్నో పుగ్గలో సమన్నాగతో, అహమ్పి తథారూపాయ ధమ్మతాయ సమన్నాగతో’తి. ఇదమస్స పఞ్చమం ఞాణం అధిగతం హోతి అరియం లోకుత్తరం అసాధారణం పుథుజ్జనేహి.
497. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yathārūpāya dhammatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya dhammatāya samannāgato’ti. Kathaṃrūpāya ca, bhikkhave, dhammatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato? Dhammatā esā, bhikkhave, diṭṭhisampannassa puggalassa – ‘kiñcāpi yāni tāni sabrahmacārīnaṃ uccāvacāni kiṃkaraṇīyāni tattha ussukkaṃ āpanno hoti, atha khvāssa tibbāpekkhā hoti adhisīlasikkhāya adhicittasikkhāya adhipaññāsikkhāya’. Seyyathāpi, bhikkhave, gāvī taruṇavacchā thambañca ālumpati vacchakañca apacinati; evameva kho, bhikkhave , dhammatā esā diṭṭhisampannassa puggalassa – ‘kiñcāpi yāni tāni sabrahmacārīnaṃ uccāvacāni kiṃkaraṇīyāni tattha ussukkaṃ āpanno hoti, atha khvāssa tibbāpekkhā hoti adhisīlasikkhāya adhicittasikkhāya adhipaññāsikkhāya’. So evaṃ pajānāti – ‘yathārūpāya dhammatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya dhammatāya samannāgato’ti. Idamassa pañcamaṃ ñāṇaṃ adhigataṃ hoti ariyaṃ lokuttaraṃ asādhāraṇaṃ puthujjanehi.
౪౯౮. ‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యథారూపాయ బలతాయ దిట్ఠిసమ్పన్నో పుగ్గలో సమన్నాగతో, అహమ్పి తథారూపాయ బలతాయ సమన్నాగతో’తి. కథంరూపాయ చ, భిక్ఖవే, బలతాయ దిట్ఠిసమ్పన్నో పుగ్గలో సమన్నాగతో? బలతా ఏసా, భిక్ఖవే, దిట్ఠిసమ్పన్నస్స పుగ్గలస్స యం తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే దేసియమానే అట్ఠింకత్వా మనసికత్వా సబ్బచేతసా 3 సమన్నాహరిత్వా ఓహితసోతో ధమ్మం సుణాతి. సో ఏవం పజానాతి – ‘యథారూపాయ బలతాయ దిట్ఠిసమ్పన్నో పుగ్గలో సమన్నాగతో, అహమ్పి తథారూపాయ బలతాయ సమన్నాగతో’తి. ఇదమస్స ఛట్ఠం ఞాణం అధిగతం హోతి అరియం లోకుత్తరం అసాధారణం పుథుజ్జనేహి.
498. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yathārūpāya balatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya balatāya samannāgato’ti. Kathaṃrūpāya ca, bhikkhave, balatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato? Balatā esā, bhikkhave, diṭṭhisampannassa puggalassa yaṃ tathāgatappavedite dhammavinaye desiyamāne aṭṭhiṃkatvā manasikatvā sabbacetasā 4 samannāharitvā ohitasoto dhammaṃ suṇāti. So evaṃ pajānāti – ‘yathārūpāya balatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya balatāya samannāgato’ti. Idamassa chaṭṭhaṃ ñāṇaṃ adhigataṃ hoti ariyaṃ lokuttaraṃ asādhāraṇaṃ puthujjanehi.
౪౯౯. ‘‘పున చపరం, భిక్ఖవే, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యథారూపాయ బలతాయ దిట్ఠిసమ్పన్నో పుగ్గలో సమన్నాగతో, అహమ్పి తథారూపాయ బలతాయ సమన్నాగతో’తి. కథంరూపాయ చ, భిక్ఖవే, బలతాయ దిట్ఠిసమ్పన్నో పుగ్గలో సమన్నాగతో? బలతా ఏసా, భిక్ఖవే, దిట్ఠిసమ్పన్నస్స పుగ్గలస్స యం తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే దేసియమానే లభతి అత్థవేదం, లభతి ధమ్మవేదం, లభతి ధమ్మూపసంహితం పామోజ్జం. సో ఏవం పజానాతి – ‘యథారూపాయ బలతాయ దిట్ఠిసమ్పన్నో పుగ్గలో సమన్నాగతో, అహమ్పి తథారూపాయ బలతాయ సమన్నాగతో’తి. ఇదమస్స సత్తమం ఞాణం అధిగతం హోతి అరియం లోకుత్తరం అసాధారణం పుథుజ్జనేహి.
499. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yathārūpāya balatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya balatāya samannāgato’ti. Kathaṃrūpāya ca, bhikkhave, balatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato? Balatā esā, bhikkhave, diṭṭhisampannassa puggalassa yaṃ tathāgatappavedite dhammavinaye desiyamāne labhati atthavedaṃ, labhati dhammavedaṃ, labhati dhammūpasaṃhitaṃ pāmojjaṃ. So evaṃ pajānāti – ‘yathārūpāya balatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya balatāya samannāgato’ti. Idamassa sattamaṃ ñāṇaṃ adhigataṃ hoti ariyaṃ lokuttaraṃ asādhāraṇaṃ puthujjanehi.
౫౦౦. ‘‘ఏవం సత్తఙ్గసమన్నాగతస్స ఖో, భిక్ఖవే, అరియసావకస్స ధమ్మతా సుసమన్నిట్ఠా హోతి సోతాపత్తిఫలసచ్ఛికిరియాయ. ఏవం సత్తఙ్గసమన్నాగతో ఖో, భిక్ఖవే, అరియసావకో సోతాపత్తిఫలసమన్నాగతో హోతీ’’తి.
500. ‘‘Evaṃ sattaṅgasamannāgatassa kho, bhikkhave, ariyasāvakassa dhammatā susamanniṭṭhā hoti sotāpattiphalasacchikiriyāya. Evaṃ sattaṅgasamannāgato kho, bhikkhave, ariyasāvako sotāpattiphalasamannāgato hotī’’ti.
ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనా తే భిక్ఖూ భగవతో భాసితం అభినన్దున్తి.
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
కోసమ్బియసుత్తం నిట్ఠితం అట్ఠమం.
Kosambiyasuttaṃ niṭṭhitaṃ aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౮. కోసమ్బియసుత్తవణ్ణనా • 8. Kosambiyasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౮. కోసమ్బియసుత్తవణ్ణనా • 8. Kosambiyasuttavaṇṇanā