| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya |
੮. ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਸੁਤ੍ਤਂ
8. Kosambiyasuttaṃ
੪੯੧. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਘੋਸਿਤਾਰਾਮੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਣ੍ਡਨਜਾਤਾ ਕਲਹਜਾਤਾ વਿવਾਦਾਪਨ੍ਨਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਮੁਖਸਤ੍ਤੀਹਿ વਿਤੁਦਨ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਨ ਚੇવ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਿ ਨ ਚ ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਉਪੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨਿਜ੍ਝਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਨਿਜ੍ਝਤ੍ਤਿਂ ਉਪੇਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਇਧ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਣ੍ਡਨਜਾਤਾ ਕਲਹਜਾਤਾ વਿવਾਦਾਪਨ੍ਨਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਮੁਖਸਤ੍ਤੀਹਿ વਿਤੁਦਨ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਨ ਚੇવ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਉਪੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨਿਜ੍ਝਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ ਨਿਜ੍ਝਤ੍ਤਿਂ ਉਪੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
491. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Tena kho pana samayena kosambiyaṃ bhikkhū bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti. Te na ceva aññamaññaṃ saññāpenti na ca saññattiṃ upenti, na ca aññamaññaṃ nijjhāpenti, na ca nijjhattiṃ upenti. Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha, bhante, kosambiyaṃ bhikkhū bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti, te na ceva aññamaññaṃ saññāpenti, na ca saññattiṃ upenti, na ca aññamaññaṃ nijjhāpenti, na ca nijjhattiṃ upentī’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਹਿ ਤ੍વਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਮਮ વਚਨੇਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਹਿ – ‘ਸਤ੍ਥਾ વੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੇ ਆਮਨ੍ਤੇਤੀ’’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ , ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੇ ਆਮਨ੍ਤੇਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮਾવੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਣ੍ਡਨਜਾਤਾ ਕਲਹਜਾਤਾ વਿવਾਦਾਪਨ੍ਨਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਮੁਖਸਤ੍ਤੀਹਿ વਿਤੁਦਨ੍ਤਾ વਿਹਰਥ, ਤੇ ਨ ਚੇવ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਥ, ਨ ਚ ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਉਪੇਥ, ਨ ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨਿਜ੍ਝਾਪੇਥ, ਨ ਚ ਨਿਜ੍ਝਤ੍ਤਿਂ ਉਪੇਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਮਯੇ ਭਣ੍ਡਨਜਾਤਾ ਕਲਹਜਾਤਾ વਿવਾਦਾਪਨ੍ਨਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਮੁਖਸਤ੍ਤੀਹਿ વਿਤੁਦਨ੍ਤਾ વਿਹਰਥ, ਅਪਿ ਨੁ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਆવਿ ਚੇવ ਰਹੋ ਚ, ਮੇਤ੍ਤਂ વਚੀਕਮ੍ਮਂ…ਪੇ॰… ਮੇਤ੍ਤਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਆવਿ ਚੇવ ਰਹੋ ਚਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਇਤਿ ਕਿਰ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਮਯੇ ਭਣ੍ਡਨਜਾਤਾ ਕਲਹਜਾਤਾ વਿવਾਦਾਪਨ੍ਨਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਮੁਖਸਤ੍ਤੀਹਿ વਿਤੁਦਨ੍ਤਾ વਿਹਰਥ, ਨੇવ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਆવਿ ਚੇવ ਰਹੋ ਚ, ਨ ਮੇਤ੍ਤਂ વਚੀਕਮ੍ਮਂ…ਪੇ॰… ਨ ਮੇਤ੍ਤਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਆવਿ ਚੇવ ਰਹੋ ਚ। ਅਥ ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ, ਕਿਂ ਜਾਨਨ੍ਤਾ ਕਿਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਭਣ੍ਡਨਜਾਤਾ ਕਲਹਜਾਤਾ વਿવਾਦਾਪਨ੍ਨਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਮੁਖਸਤ੍ਤੀਹਿ વਿਤੁਦਨ੍ਤਾ વਿਹਰਥ, ਤੇ ਨ ਚੇવ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਥ, ਨ ਚ ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਉਪੇਥ, ਨ ਚ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨਿਜ੍ਝਾਪੇਥ, ਨ ਚ ਨਿਜ੍ਝਤ੍ਤਿਂ ਉਪੇਥ ? ਤਞ੍ਹਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ, ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ, ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯਾ’’ਤਿ।
Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, bhikkhu, mama vacanena te bhikkhū āmantehi – ‘satthā vo āyasmante āmantetī’’’ti. ‘‘Evaṃ , bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yena te bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā te bhikkhū etadavoca – ‘‘satthā āyasmante āmantetī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū tassa bhikkhuno paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinne kho te bhikkhū bhagavā etadavoca – ‘‘saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharatha, te na ceva aññamaññaṃ saññāpetha, na ca saññattiṃ upetha, na ca aññamaññaṃ nijjhāpetha, na ca nijjhattiṃ upethā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, yasmiṃ tumhe samaye bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharatha, api nu tumhākaṃ tasmiṃ samaye mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca, mettaṃ vacīkammaṃ…pe… mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho cā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Iti kira, bhikkhave, yasmiṃ tumhe samaye bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharatha, neva tumhākaṃ tasmiṃ samaye mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca, na mettaṃ vacīkammaṃ…pe… na mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca. Atha kiñcarahi tumhe, moghapurisā, kiṃ jānantā kiṃ passantā bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharatha, te na ceva aññamaññaṃ saññāpetha, na ca saññattiṃ upetha, na ca aññamaññaṃ nijjhāpetha, na ca nijjhattiṃ upetha ? Tañhi tumhākaṃ, moghapurisā, bhavissati dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’’ti.
੪੯੨. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਛਯਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਸਾਰਣੀਯਾ ਪਿਯਕਰਣਾ ਗਰੁਕਰਣਾ ਸਙ੍ਗਹਾਯ ਅવਿવਾਦਾਯ ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਏਕੀਭਾવਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਕਤਮੇ ਛ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਆવਿ ਚੇવ ਰਹੋ ਚ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮੋ ਸਾਰਣੀਯੋ ਪਿਯਕਰਣੋ ਗਰੁਕਰਣੋ ਸਙ੍ਗਹਾਯ ਅવਿવਾਦਾਯ ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਏਕੀਭਾવਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ।
492. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘chayime, bhikkhave, dhammā sāraṇīyā piyakaraṇā garukaraṇā saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattanti. Katame cha? Idha, bhikkhave, bhikkhuno mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਮੇਤ੍ਤਂ વਚੀਕਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਆવਿ ਚੇવ ਰਹੋ ਚ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮੋ ਸਾਰਣੀਯੋ ਪਿਯਕਰਣੋ ਗਰੁਕਰਣੋ ਸਙ੍ਗਹਾਯ ਅવਿવਾਦਾਯ ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਏਕਿਭਾવਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno mettaṃ vacīkammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekibhāvāya saṃvattati.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਮੇਤ੍ਤਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਆવਿ ਚੇવ ਰਹੋ ਚ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮੋ ਸਾਰਣੀਯੋ ਪਿਯਕਰਣੋ ਗਰੁਕਰਣੋ ਸਙ੍ਗਹਾਯ ਅવਿવਾਦਾਯ ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਏਕੀਭਾવਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਯੇ ਤੇ ਲਾਭਾ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਧਮ੍ਮਲਦ੍ਧਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਪਤ੍ਤਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ, ਤਥਾਰੂਪੇਹਿ ਲਾਭੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਭਤ੍ਤਭੋਗੀ ਹੋਤਿ ਸੀਲવਨ੍ਤੇਹਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਹਿ ਸਾਧਾਰਣਭੋਗੀ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮੋ ਸਾਰਣੀਯੋ ਪਿਯਕਰਣੋ ਗਰੁਕਰਣੋ ਸਙ੍ਗਹਾਯ ਅવਿવਾਦਾਯ ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਏਕੀਭਾવਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu ye te lābhā dhammikā dhammaladdhā antamaso pattapariyāpannamattampi, tathārūpehi lābhehi appaṭivibhattabhogī hoti sīlavantehi sabrahmacārīhi sādhāraṇabhogī. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਸੀਲਾਨਿ ਅਖਣ੍ਡਾਨਿ ਅਚ੍ਛਿਦ੍ਦਾਨਿ ਅਸਬਲਾਨਿ ਅਕਮ੍ਮਾਸਾਨਿ ਭੁਜਿਸ੍ਸਾਨਿ વਿਞ੍ਞੁਪ੍ਪਸਤ੍ਥਾਨਿ ਅਪਰਾਮਟ੍ਠਾਨਿ ਸਮਾਧਿਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਾਨਿ ਤਥਾਰੂਪੇਸੁ ਸੀਲੇਸੁ ਸੀਲਸਾਮਞ੍ਞਗਤੋ વਿਹਰਤਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਹਿ ਆવਿ ਚੇવ ਰਹੋ ਚ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮੋ ਸਾਰਣੀਯੋ ਪਿਯਕਰਣੋ ਗਰੁਕਰਣੋ ਸਙ੍ਗਹਾਯ ਅવਿવਾਦਾਯ ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਏਕੀਭਾવਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu yāni tāni sīlāni akhaṇḍāni acchiddāni asabalāni akammāsāni bhujissāni viññuppasatthāni aparāmaṭṭhāni samādhisaṃvattanikāni tathārūpesu sīlesu sīlasāmaññagato viharati sabrahmacārīhi āvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਾਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਅਰਿਯਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ ਤਕ੍ਕਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਾਯ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸਾਮਞ੍ਞਗਤੋ વਿਹਰਤਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਹਿ ਆવਿ ਚੇવ ਰਹੋ ਚ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮੋ ਸਾਰਣੀਯੋ ਪਿਯਕਰਣੋ ਗਰੁਕਰਣੋ ਸਙ੍ਗਹਾਯ ਅવਿવਾਦਾਯ ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਏਕੀਭਾવਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu yāyaṃ diṭṭhi ariyā niyyānikā niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya tathārūpāya diṭṭhiyā diṭṭhisāmaññagato viharati sabrahmacārīhi āvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਛ ਸਾਰਣੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਪਿਯਕਰਣਾ ਗਰੁਕਰਣਾ ਸਙ੍ਗਹਾਯ ਅવਿવਾਦਾਯ ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ ਏਕੀਭਾવਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਇਮੇਸਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਛਨ੍ਨਂ ਸਾਰਣੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਏਤਂ ਅਗ੍ਗਂ ਏਤਂ ਸਙ੍ਗਾਹਿਕਂ 1 ਏਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਨਿਕਂ – ਯਦਿਦਂ ਯਾਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਅਰਿਯਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ ਤਕ੍ਕਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਾਯ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕੂਟਾਗਾਰਸ੍ਸ ਏਤਂ ਅਗ੍ਗਂ ਏਤਂ ਸਙ੍ਗਾਹਿਕਂ ਏਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਨਿਕਂ ਯਦਿਦਂ ਕੂਟਂ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ , ਇਮੇਸਂ ਛਨ੍ਨਂ ਸਾਰਣੀਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਏਤਂ ਅਗ੍ਗਂ ਏਤਂ ਸਙ੍ਗਾਹਿਕਂ ਏਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਨਿਕਂ ਯਦਿਦਂ ਯਾਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਅਰਿਯਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ ਤਕ੍ਕਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਾਯ।
‘‘Ime kho, bhikkhave, cha sāraṇīyā dhammā piyakaraṇā garukaraṇā saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattanti. Imesaṃ kho, bhikkhave, channaṃ sāraṇīyānaṃ dhammānaṃ etaṃ aggaṃ etaṃ saṅgāhikaṃ 2 etaṃ saṅghāṭanikaṃ – yadidaṃ yāyaṃ diṭṭhi ariyā niyyānikā niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya. Seyyathāpi, bhikkhave, kūṭāgārassa etaṃ aggaṃ etaṃ saṅgāhikaṃ etaṃ saṅghāṭanikaṃ yadidaṃ kūṭaṃ; evameva kho, bhikkhave , imesaṃ channaṃ sāraṇīyānaṃ dhammānaṃ etaṃ aggaṃ etaṃ saṅgāhikaṃ etaṃ saṅghāṭanikaṃ yadidaṃ yāyaṃ diṭṭhi ariyā niyyānikā niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya.
੪੯੩. ‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਾਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਅਰਿਯਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ ਤਕ੍ਕਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਾਯ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਞ੍ਞਗਤੋ વਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਤੋ વਾ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਗਤੋ વਾ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਤਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਂ, ਯੇਨਾਹਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ? ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਮਰਾਗਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋવ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋવ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਥੀਨਮਿਦ੍ਧਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋવ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋવ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋવ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਧਲੋਕਚਿਨ੍ਤਾਯ ਪਸੁਤੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋવ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਲੋਕਚਿਨ੍ਤਾਯ ਪਸੁਤੋ ਹੋਤਿ, ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋવ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਣ੍ਡਨਜਾਤੋ ਕਲਹਜਾਤੋ વਿવਾਦਾਪਨ੍ਨੋ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਮੁਖਸਤ੍ਤੀਹਿ વਿਤੁਦਨ੍ਤੋ વਿਹਰਤਿ, ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋવ ਹੋਤਿ । ਸੋ ਏવਂ ਪਜਾਨਾਤਿ – ‘ਨਤ੍ਥਿ ਖੋ ਮੇ ਤਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਹੀਨਂ, ਯੇਨਾਹਂ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨੇਯ੍ਯਂ ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਂ। ਸੁਪ੍ਪਣਿਹਿਤਂ ਮੇ ਮਾਨਸਂ ਸਚ੍ਚਾਨਂ ਬੋਧਾਯਾ’ਤਿ। ਇਦਮਸ੍ਸ ਪਠਮਂ ਞਾਣਂ ਅਧਿਗਤਂ ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇਹਿ।
493. ‘‘Kathañca, bhikkhave, yāyaṃ diṭṭhi ariyā niyyānikā niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya? Idha, bhikkhave, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā iti paṭisañcikkhati – ‘atthi nu kho me taṃ pariyuṭṭhānaṃ ajjhattaṃ appahīnaṃ, yenāhaṃ pariyuṭṭhānena pariyuṭṭhitacitto yathābhūtaṃ nappajāneyyaṃ na passeyya’nti? Sace, bhikkhave, bhikkhu kāmarāgapariyuṭṭhito hoti, pariyuṭṭhitacittova hoti. Sace, bhikkhave, bhikkhu byāpādapariyuṭṭhito hoti, pariyuṭṭhitacittova hoti. Sace, bhikkhave, bhikkhu thīnamiddhapariyuṭṭhito hoti, pariyuṭṭhitacittova hoti. Sace, bhikkhave, bhikkhu uddhaccakukkuccapariyuṭṭhito hoti, pariyuṭṭhitacittova hoti. Sace, bhikkhave, bhikkhu vicikicchāpariyuṭṭhito hoti, pariyuṭṭhitacittova hoti. Sace, bhikkhave, bhikkhu idhalokacintāya pasuto hoti, pariyuṭṭhitacittova hoti. Sace, bhikkhave, bhikkhu paralokacintāya pasuto hoti, pariyuṭṭhitacittova hoti. Sace, bhikkhave, bhikkhu bhaṇḍanajāto kalahajāto vivādāpanno aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudanto viharati, pariyuṭṭhitacittova hoti . So evaṃ pajānāti – ‘natthi kho me taṃ pariyuṭṭhānaṃ ajjhattaṃ appahīnaṃ, yenāhaṃ pariyuṭṭhānena pariyuṭṭhitacitto yathābhūtaṃ nappajāneyyaṃ na passeyyaṃ. Suppaṇihitaṃ me mānasaṃ saccānaṃ bodhāyā’ti. Idamassa paṭhamaṃ ñāṇaṃ adhigataṃ hoti ariyaṃ lokuttaraṃ asādhāraṇaṃ puthujjanehi.
੪੯੪. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘ਇਮਂ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਆਸੇવਨ੍ਤੋ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਬਹੁਲੀਕਰੋਨ੍ਤੋ ਲਭਾਮਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਸਮਥਂ, ਲਭਾਮਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿ’ਨ੍ਤਿ? ਸੋ ਏવਂ ਪਜਾਨਾਤਿ – ‘ਇਮਂ ਖੋ ਅਹਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਆਸੇવਨ੍ਤੋ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਬਹੁਲੀਕਰੋਨ੍ਤੋ ਲਭਾਮਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਸਮਥਂ, ਲਭਾਮਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬੁਤਿ’ਨ੍ਤਿ। ਇਦਮਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਂ ਞਾਣਂ ਅਧਿਗਤਂ ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇਹਿ।
494. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘imaṃ nu kho ahaṃ diṭṭhiṃ āsevanto bhāvento bahulīkaronto labhāmi paccattaṃ samathaṃ, labhāmi paccattaṃ nibbuti’nti? So evaṃ pajānāti – ‘imaṃ kho ahaṃ diṭṭhiṃ āsevanto bhāvento bahulīkaronto labhāmi paccattaṃ samathaṃ, labhāmi paccattaṃ nibbuti’nti. Idamassa dutiyaṃ ñāṇaṃ adhigataṃ hoti ariyaṃ lokuttaraṃ asādhāraṇaṃ puthujjanehi.
੪੯੫. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘ਯਥਾ ਰੂਪਾਯਾਹਂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਅਞ੍ਞੋ ਸਮਣੋ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ વਾ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’ਤਿ? ਸੋ ਏવਂ ਪਜਾਨਾਤਿ – ‘ਯਥਾਰੂਪਾਯਾਹਂ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਅਞ੍ਞੋ ਸਮਣੋ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ વਾ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’ਤਿ। ਇਦਮਸ੍ਸ ਤਤਿਯਂ ਞਾਣਂ ਅਧਿਗਤਂ ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇਹਿ।
495. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yathā rūpāyāhaṃ diṭṭhiyā samannāgato, atthi nu kho ito bahiddhā añño samaṇo vā brāhmaṇo vā tathārūpāya diṭṭhiyā samannāgato’ti? So evaṃ pajānāti – ‘yathārūpāyāhaṃ diṭṭhiyā samannāgato, natthi ito bahiddhā añño samaṇo vā brāhmaṇo vā tathārūpāya diṭṭhiyā samannāgato’ti. Idamassa tatiyaṃ ñāṇaṃ adhigataṃ hoti ariyaṃ lokuttaraṃ asādhāraṇaṃ puthujjanehi.
੪੯੬. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘ਯਥਾਰੂਪਾਯ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’ਤਿ। ਕਥਂਰੂਪਾਯ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ? ਧਮ੍ਮਤਾ ਏਸਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ – ‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਤਥਾਰੂਪਿਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਯਥਾਰੂਪਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ વੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਨਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਸਤ੍ਥਰਿ વਾ વਿਞ੍ਞੂਸੁ વਾ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਦੇਸੇਤਿ વਿવਰਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਤਿ; ਦੇਸੇਤ੍વਾ વਿવਰਿਤ੍વਾ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਤ੍વਾ ਆਯਤਿਂ ਸਂવਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ’। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦਹਰੋ ਕੁਮਾਰੋ ਮਨ੍ਦੋ ਉਤ੍ਤਾਨਸੇਯ੍ਯਕੋ ਹਤ੍ਥੇਨ વਾ ਪਾਦੇਨ વਾ ਅਙ੍ਗਾਰਂ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਪਟਿਸਂਹਰਤਿ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਤਾ ਏਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ – ‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਤਥਾਰੂਪਿਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਯਥਾਰੂਪਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ વੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਨਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਸਤ੍ਥਰਿ વਾ વਿਞ੍ਞੂਸੁ વਾ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਦੇਸੇਤਿ વਿવਰਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਤਿ; ਦੇਸੇਤ੍વਾ વਿવਰਿਤ੍વਾ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਤ੍વਾ ਆਯਤਿਂ ਸਂવਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ’। ਸੋ ਏવਂ ਪਜਾਨਾਤਿ – ‘ਯਥਾਰੂਪਾਯ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’ਤਿ। ਇਦਮਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਞਾਣਂ ਅਧਿਗਤਂ ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇਹਿ।
496. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yathārūpāya dhammatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya dhammatāya samannāgato’ti. Kathaṃrūpāya ca, bhikkhave, dhammatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato? Dhammatā esā, bhikkhave, diṭṭhisampannassa puggalassa – ‘kiñcāpi tathārūpiṃ āpattiṃ āpajjati, yathārūpāya āpattiyā vuṭṭhānaṃ paññāyati, atha kho naṃ khippameva satthari vā viññūsu vā sabrahmacārīsu deseti vivarati uttānīkaroti; desetvā vivaritvā uttānīkatvā āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjati’. Seyyathāpi, bhikkhave, daharo kumāro mando uttānaseyyako hatthena vā pādena vā aṅgāraṃ akkamitvā khippameva paṭisaṃharati; evameva kho, bhikkhave, dhammatā esā diṭṭhisampannassa puggalassa – ‘kiñcāpi tathārūpiṃ āpattiṃ āpajjati yathārūpāya āpattiyā vuṭṭhānaṃ paññāyati, atha kho naṃ khippameva satthari vā viññūsu vā sabrahmacārīsu deseti vivarati uttānīkaroti; desetvā vivaritvā uttānīkatvā āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjati’. So evaṃ pajānāti – ‘yathārūpāya dhammatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya dhammatāya samannāgato’ti. Idamassa catutthaṃ ñāṇaṃ adhigataṃ hoti ariyaṃ lokuttaraṃ asādhāraṇaṃ puthujjanehi.
੪੯੭. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘ਯਥਾਰੂਪਾਯ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’ਤਿ। ਕਥਂਰੂਪਾਯ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ? ਧਮ੍ਮਤਾ ਏਸਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ – ‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ ਉਚ੍ਚਾવਚਾਨਿ ਕਿਂਕਰਣੀਯਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਆਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖ੍વਾਸ੍ਸ ਤਿਬ੍ਬਾਪੇਕ੍ਖਾ ਹੋਤਿ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾਯ’। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਗਾવੀ ਤਰੁਣવਚ੍ਛਾ ਥਮ੍ਬਞ੍ਚ ਆਲੁਮ੍ਪਤਿ વਚ੍ਛਕਞ੍ਚ ਅਪਚਿਨਤਿ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ , ਧਮ੍ਮਤਾ ਏਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ – ‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ ਉਚ੍ਚਾવਚਾਨਿ ਕਿਂਕਰਣੀਯਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਆਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖ੍વਾਸ੍ਸ ਤਿਬ੍ਬਾਪੇਕ੍ਖਾ ਹੋਤਿ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਧਿਪਞ੍ਞਾਸਿਕ੍ਖਾਯ’। ਸੋ ਏવਂ ਪਜਾਨਾਤਿ – ‘ਯਥਾਰੂਪਾਯ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’ਤਿ। ਇਦਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਮਂ ਞਾਣਂ ਅਧਿਗਤਂ ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇਹਿ।
497. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yathārūpāya dhammatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya dhammatāya samannāgato’ti. Kathaṃrūpāya ca, bhikkhave, dhammatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato? Dhammatā esā, bhikkhave, diṭṭhisampannassa puggalassa – ‘kiñcāpi yāni tāni sabrahmacārīnaṃ uccāvacāni kiṃkaraṇīyāni tattha ussukkaṃ āpanno hoti, atha khvāssa tibbāpekkhā hoti adhisīlasikkhāya adhicittasikkhāya adhipaññāsikkhāya’. Seyyathāpi, bhikkhave, gāvī taruṇavacchā thambañca ālumpati vacchakañca apacinati; evameva kho, bhikkhave , dhammatā esā diṭṭhisampannassa puggalassa – ‘kiñcāpi yāni tāni sabrahmacārīnaṃ uccāvacāni kiṃkaraṇīyāni tattha ussukkaṃ āpanno hoti, atha khvāssa tibbāpekkhā hoti adhisīlasikkhāya adhicittasikkhāya adhipaññāsikkhāya’. So evaṃ pajānāti – ‘yathārūpāya dhammatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya dhammatāya samannāgato’ti. Idamassa pañcamaṃ ñāṇaṃ adhigataṃ hoti ariyaṃ lokuttaraṃ asādhāraṇaṃ puthujjanehi.
੪੯੮. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘ਯਥਾਰੂਪਾਯ ਬਲਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਬਲਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’ਤਿ। ਕਥਂਰੂਪਾਯ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਬਲਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ? ਬਲਤਾ ਏਸਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਯਂ ਤਥਾਗਤਪ੍ਪવੇਦਿਤੇ ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ ਦੇਸਿਯਮਾਨੇ ਅਟ੍ਠਿਂਕਤ੍વਾ ਮਨਸਿਕਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਚੇਤਸਾ 3 ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਿਤ੍વਾ ਓਹਿਤਸੋਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ। ਸੋ ਏવਂ ਪਜਾਨਾਤਿ – ‘ਯਥਾਰੂਪਾਯ ਬਲਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਬਲਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’ਤਿ। ਇਦਮਸ੍ਸ ਛਟ੍ਠਂ ਞਾਣਂ ਅਧਿਗਤਂ ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇਹਿ।
498. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yathārūpāya balatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya balatāya samannāgato’ti. Kathaṃrūpāya ca, bhikkhave, balatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato? Balatā esā, bhikkhave, diṭṭhisampannassa puggalassa yaṃ tathāgatappavedite dhammavinaye desiyamāne aṭṭhiṃkatvā manasikatvā sabbacetasā 4 samannāharitvā ohitasoto dhammaṃ suṇāti. So evaṃ pajānāti – ‘yathārūpāya balatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya balatāya samannāgato’ti. Idamassa chaṭṭhaṃ ñāṇaṃ adhigataṃ hoti ariyaṃ lokuttaraṃ asādhāraṇaṃ puthujjanehi.
੪੯੯. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘ਯਥਾਰੂਪਾਯ ਬਲਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਬਲਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’ਤਿ। ਕਥਂਰੂਪਾਯ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਬਲਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ? ਬਲਤਾ ਏਸਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਯਂ ਤਥਾਗਤਪ੍ਪવੇਦਿਤੇ ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ ਦੇਸਿਯਮਾਨੇ ਲਭਤਿ ਅਤ੍ਥવੇਦਂ, ਲਭਤਿ ਧਮ੍ਮવੇਦਂ, ਲਭਤਿ ਧਮ੍ਮੂਪਸਂਹਿਤਂ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ। ਸੋ ਏવਂ ਪਜਾਨਾਤਿ – ‘ਯਥਾਰੂਪਾਯ ਬਲਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਬਲਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’ਤਿ। ਇਦਮਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਮਂ ਞਾਣਂ ਅਧਿਗਤਂ ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਂ ਅਸਾਧਾਰਣਂ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੇਹਿ।
499. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yathārūpāya balatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya balatāya samannāgato’ti. Kathaṃrūpāya ca, bhikkhave, balatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato? Balatā esā, bhikkhave, diṭṭhisampannassa puggalassa yaṃ tathāgatappavedite dhammavinaye desiyamāne labhati atthavedaṃ, labhati dhammavedaṃ, labhati dhammūpasaṃhitaṃ pāmojjaṃ. So evaṃ pajānāti – ‘yathārūpāya balatāya diṭṭhisampanno puggalo samannāgato, ahampi tathārūpāya balatāya samannāgato’ti. Idamassa sattamaṃ ñāṇaṃ adhigataṃ hoti ariyaṃ lokuttaraṃ asādhāraṇaṃ puthujjanehi.
੫੦੦. ‘‘ਏવਂ ਸਤ੍ਤਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਸਾવਕਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਤਾ ਸੁਸਮਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾ ਹੋਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ। ਏવਂ ਸਤ੍ਤਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ।
500. ‘‘Evaṃ sattaṅgasamannāgatassa kho, bhikkhave, ariyasāvakassa dhammatā susamanniṭṭhā hoti sotāpattiphalasacchikiriyāya. Evaṃ sattaṅgasamannāgato kho, bhikkhave, ariyasāvako sotāpattiphalasamannāgato hotī’’ti.
ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ। ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦੁਨ੍ਤਿ।
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਅਟ੍ਠਮਂ।
Kosambiyasuttaṃ niṭṭhitaṃ aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੮. ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Kosambiyasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੮. ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Kosambiyasuttavaṇṇanā
