Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga |
၂. ကောသိယဝဂ္ဂော
2. Kosiyavaggo
၁. ကောသိယသိက္ခာပဒံ
1. Kosiyasikkhāpadaṃ
၅၄၂. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ အာဠဝိယံ ဝိဟရတိ အဂ္ဂာဠဝေ စေတိယေ။ တေန ခော ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကောသိယကာရကေ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ, အမ္ဟာကမ္ပိ ဒသ္သထ, မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယမိသ္သကံ သန္ထတံ ကာတု’’န္တိ။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ သမဏာ သက္ယပုတ္တိယာ အမ္ဟေ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝံ ဝက္ခန္တိ – ‘ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ, အမ္ဟာကမ္ပိ ဒသ္သထ, မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယမိသ္သကံ သန္ထတံ ကာတု’န္တိ! အမ္ဟာကမ္ပိ အလာဘာ, အမ္ဟာကမ္ပိ ဒုလ္လဒ္ဓံ, ယေ မယံ အာဇီဝသ္သ ဟေတု ပုတ္တဒာရသ္သ ကာရဏာ ဗဟူ ခုဒ္ဒကေ ပာဏေ သင္ဃာတံ အာပာဒေမာ’’တိ။ အသ္သောသုံ ခော ဘိက္ခူ တေသံ မနုသ္သာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယ္ယန္တာနံ ဝိပာစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကောသိယကာရကေ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝံ ဝက္ခန္တိ – ‘ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ, အမ္ဟာကမ္ပိ ဒသ္သထ, မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယမိသ္သကံ သန္ထတံ ကာတု’’’န္တိ! အထ ခော တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတ္ဝာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမ္ဟေ, ဘိက္ခဝေ, ကောသိယကာရကေ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝံ ဝဒေထ – ‘ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ, အမ္ဟာကမ္ပိ ဒသ္သထ, မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယမိသ္သကံ သန္ထတံ ကာတု’’’န္တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝာ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ပေ.။ ကထဉ္ဟိ နာမ တုမ္ဟေ, မောဃပုရိသာ, ကောသိယကာရကေ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝံ ဝက္ခထ – ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ, အမ္ဟာကမ္ပိ ဒသ္သထ, မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယမိသ္သကံ သန္ထတံ ကာတုန္တိ။ နေတံ , မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
542. Tena samayena buddho bhagavā āḷaviyaṃ viharati aggāḷave cetiye. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū kosiyakārake upasaṅkamitvā evaṃ vadanti – ‘‘bahū, āvuso, kosakārake pacatha, amhākampi dassatha, mayampi icchāma kosiyamissakaṃ santhataṃ kātu’’nti. Te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā amhe upasaṅkamitvā evaṃ vakkhanti – ‘bahū, āvuso, kosakārake pacatha, amhākampi dassatha, mayampi icchāma kosiyamissakaṃ santhataṃ kātu’nti! Amhākampi alābhā, amhākampi dulladdhaṃ, ye mayaṃ ājīvassa hetu puttadārassa kāraṇā bahū khuddake pāṇe saṅghātaṃ āpādemā’’ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū kosiyakārake upasaṅkamitvā evaṃ vakkhanti – ‘bahū, āvuso, kosakārake pacatha, amhākampi dassatha, mayampi icchāma kosiyamissakaṃ santhataṃ kātu’’’nti! Atha kho te bhikkhū chabbaggiye bhikkhū anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, kosiyakārake upasaṅkamitvā evaṃ vadetha – ‘bahū, āvuso, kosakārake pacatha, amhākampi dassatha, mayampi icchāma kosiyamissakaṃ santhataṃ kātu’’’nti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, kosiyakārake upasaṅkamitvā evaṃ vakkhatha – bahū, āvuso, kosakārake pacatha, amhākampi dassatha, mayampi icchāma kosiyamissakaṃ santhataṃ kātunti. Netaṃ , moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
၅၄၃. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ကောသိယမိသ္သကံ သန္ထတံ ကာရာပေယ္ယ, နိသ္သဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယ’’န္တိ။
543.‘‘Yo pana bhikkhu kosiyamissakaṃ santhataṃ kārāpeyya, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
၅၄၄. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
544.Yo panāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.
သန္ထတံ နာမ သန္ထရိတ္ဝာ ကတံ ဟောတိ အဝာယိမံ။
Santhataṃ nāma santharitvā kataṃ hoti avāyimaṃ.
ကာရာပေယ္ယာတိ ဧကေနပိ ကောသိယံသုနာ မိသ္သိတ္ဝာ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိသ္သဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိသ္သဇ္ဇိတဗ္ဗံ သင္ဃသ္သ ဝာ ဂဏသ္သ ဝာ ပုဂ္ဂလသ္သ ဝာ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိသ္သဇ္ဇိတဗ္ဗ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, ကောသိယမိသ္သကံ သန္ထတံ ကာရာပိတံ နိသ္သဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သင္ဃသ္သ နိသ္သဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယ္ယာတိ။ပေ.။ ဒဒေယ္ယုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
Kārāpeyyāti ekenapi kosiyaṃsunā missitvā karoti vā kārāpeti vā, payoge dukkaṭaṃ. Paṭilābhena nissaggiyaṃ hoti. Nissajjitabbaṃ saṅghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā. Evañca pana, bhikkhave, nissajjitabba…pe… idaṃ me, bhante, kosiyamissakaṃ santhataṃ kārāpitaṃ nissaggiyaṃ. Imāhaṃ saṅghassa nissajjāmīti…pe… dadeyyāti…pe… dadeyyunti…pe… āyasmato dammīti.
၅၄၅. အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိသ္သဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိသ္သဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိသ္သဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိသ္သဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ။
545. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
အညသ္သတ္ထာယ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ ။ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။
Aññassatthāya karoti vā kārāpeti vā, āpatti dukkaṭassa . Aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa.
၅၄၆. အနာပတ္တိ ဝိတာနံ ဝာ ဘူမတ္ထရဏံ ဝာ သာဏိပာကာရံ ဝာ ဘိသိံ ဝာ ဗိဗ္ဗောဟနံ ဝာ ကရောတိ, ဥမ္မတ္တကသ္သ, အာဒိကမ္မိကသ္သာတိ။
546. Anāpatti vitānaṃ vā bhūmattharaṇaṃ vā sāṇipākāraṃ vā bhisiṃ vā bibbohanaṃ vā karoti, ummattakassa, ādikammikassāti.
ကောသိယသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။
Kosiyasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၁. ကောသိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Kosiyasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၁. ကောသိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Kosiyasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၁. ကောသိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Kosiyasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၁. ကောသိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Kosiyasikkhāpadavaṇṇanā