| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / កង្ខាវិតរណី-អភិនវ-ដីកា • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
២. ឯឡកលោមវគ្គោ
2. Eḷakalomavaggo
១. កោសិយសិក្ខាបទវណ្ណនា
1. Kosiyasikkhāpadavaṇṇanā
កោសិយមិស្សកន្តិ ‘‘កោសការកា’’តិ លទ្ធវោហារានំ បាណកានំ កោសតោ និព្ពត្តំ អំសុ កោសិយំ, តេន មិស្សំ កោសិយមិស្សកំ។ តេន បន កោសិយេន អប្បកេនាបិ មិស្សិតំ កោសិយមិស្សកមេវ, ន ឥទំ អព្ពោហារិកន្តិ វត្តុំ លព្ភា។ តេនាហ ‘‘ឯកេនាបី’’តិអាទិ។ កោសិយំសុនាតិ កិមិកោសសម្ភវេន អំសុនា។ ‘‘អន្តមសោ’’តិអាទិកំ បន ឥមស្ស សិក្ខាបទស្ស អចិត្តកត្តា វុត្តំ។ សន្ថតំ នាម សន្ថរិត្វា កតំ អវាយិមំ។ តេនាហ ‘‘សមេ ភូមិភាគេ’’តិអាទិ។ ឥមស្សេវ វចនស្ស អនុសារេនាតិ ឥមស្សេវ បឋមសន្ថតស្ស និស្សជ្ជនវិធានវចនានុសារេន។ សព្ពសន្ថតន្តិ សព្ពសន្ថតនិស្សជ្ជនវិធានំ។
Kosiyamissakanti ‘‘kosakārakā’’ti laddhavohārānaṃ pāṇakānaṃ kosato nibbattaṃ aṃsu kosiyaṃ, tena missaṃ kosiyamissakaṃ. Tena pana kosiyena appakenāpi missitaṃ kosiyamissakameva, na idaṃ abbohārikanti vattuṃ labbhā. Tenāha ‘‘ekenāpī’’tiādi. Kosiyaṃsunāti kimikosasambhavena aṃsunā. ‘‘Antamaso’’tiādikaṃ pana imassa sikkhāpadassa acittakattā vuttaṃ. Santhataṃ nāma santharitvā kataṃ avāyimaṃ. Tenāha ‘‘same bhūmibhāge’’tiādi. Imasseva vacanassa anusārenāti imasseva paṭhamasanthatassa nissajjanavidhānavacanānusārena. Sabbasanthatanti sabbasanthatanissajjanavidhānaṃ.
អញ្ញស្សត្ថាយ ការាបនេ ទុក្កដត្តា អត្តនោ អត្ថាយ ការាបនវសេន ‘‘សាណត្តិក’’ន្តិ វុត្តំ។ អត្តនា វិប្បកតបរិយោសាបននយេនាតិ ‘‘អត្តនា វិប្បកតំ អត្តនា បរិយោសាបេតិ, និស្សគ្គិយំ បាចិត្តិយំ។ អត្តនា វិប្បកតំ បរេហិ បរិយោសាបេតិ, និស្សគ្គិយំ បាចិត្តិយំ។ បរេហិ វិប្បកតំ អត្តនា បរិយោសាបេតិ, និស្សគ្គិយំ បាចិត្តិយំ។ បរេហិ វិប្បកតំ បរេហិ បរិយោសាបេតិ, និស្សគ្គិយំ បាចិត្តិយ’’ន្តិ (បារា. ៥៤៥) ឥមិនា នយេន។ វិតានាទិករណេតិ វិតានភូមត្ថរណសាណិបាការភិសិពិព្ពោហនករណេ។ យថា ច វិតានាទិករណេ, ឯវំ តេនាការេន បរិភោគេបិ អនាបត្តិ។ ‘‘អវាយិម’’ន្តិ (បារា. ៥៤៤) វុត្តត្តា វាយិត្វា ករោន្តស្សាបិ អនាបត្តិ។
Aññassatthāya kārāpane dukkaṭattā attano atthāya kārāpanavasena ‘‘sāṇattika’’nti vuttaṃ. Attanā vippakatapariyosāpananayenāti ‘‘attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti (pārā. 545) iminā nayena. Vitānādikaraṇeti vitānabhūmattharaṇasāṇipākārabhisibibbohanakaraṇe. Yathā ca vitānādikaraṇe, evaṃ tenākārena paribhogepi anāpatti. ‘‘Avāyima’’nti (pārā. 544) vuttattā vāyitvā karontassāpi anāpatti.
កោសិយសិក្ខាបទវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Kosiyasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
