Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ၁၂. ကောသိယတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ

    12. Kosiyattheragāthāvaṇṇanā

    ယော ဧဝ ဂရူနန္တိအာဒိကာ အာယသ္မတော ကောသိယတ္ထေရသ္သ ဂာထာ။ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိသ္သယံ ကုသလံ ဥပစိနန္တော ဝိပသ္သိသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ ဝိညုတံ ပတ္တော ဧကဒိဝသံ သတ္ထာရံ ဒိသ္ဝာ ပသန္နစိတ္တော ဥစ္ဆုခဏ္ဍိကံ အဒာသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုသ္သေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ မဂဓရဋ္ဌေ ဗ္ရာဟ္မဏကုလေ နိဗ္ဗတ္တိ, ကောသိယောတိသ္သ ဂောတ္တဝသေန နာမံ အကာသိ။ သော ဝိညုတံ ပတ္တော အာယသ္မန္တံ ဓမ္မသေနာပတိံ အဘိဏ္ဟံ ဥပသင္ကမတိ, တသ္သ သန္တိကေ ဓမ္မံ သုဏာတိ။ သော တေန သာသနေ ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓော ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ ကမ္မဋ္ဌာနံ အနုယုဉ္ဇန္တော နစိရသ္သေဝ အရဟတ္တံ ပာပုဏိ။ တေန ဝုတ္တံ အပဒာနေ (အပ. ထေရ ၂.၄၄.၄၄-၄၉) –

    Yoeva garūnantiādikā āyasmato kosiyattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinanto vipassissa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ satthāraṃ disvā pasannacitto ucchukhaṇḍikaṃ adāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde magadharaṭṭhe brāhmaṇakule nibbatti, kosiyotissa gottavasena nāmaṃ akāsi. So viññutaṃ patto āyasmantaṃ dhammasenāpatiṃ abhiṇhaṃ upasaṅkamati, tassa santike dhammaṃ suṇāti. So tena sāsane paṭiladdhasaddho pabbajitvā kammaṭṭhānaṃ anuyuñjanto nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.44.44-49) –

    ‘‘နဂရေ ဗန္ဓုမတိယာ၊ ဒ္ဝာရပာလော အဟောသဟံ။

    ‘‘Nagare bandhumatiyā, dvārapālo ahosahaṃ;

    အဒ္ဒသံ ဝိရဇံ ဗုဒ္ဓံ၊ သဗ္ဗဓမ္မာန ပာရဂုံ။

    Addasaṃ virajaṃ buddhaṃ, sabbadhammāna pāraguṃ.

    ‘‘ဥစ္ဆုခဏ္ဍိကမာဒာယ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌသ္သဒာသဟံ။

    ‘‘Ucchukhaṇḍikamādāya buddhaseṭṭhassadāsahaṃ;

    ပသန္နစိတ္တော သုမနော၊ ဝိပသ္သိသ္သ မဟေသိနော။

    Pasannacitto sumano, vipassissa mahesino.

    ‘‘ဧကနဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ယံ ဥစ္ဆုမဒဒိံ တဒာ။

    ‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ ucchumadadiṃ tadā;

    ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဥစ္ဆုခဏ္ဍသ္သိဒံ ဖလံ။

    Duggatiṃ nābhijānāmi, ucchukhaṇḍassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယ္ဟံ။ပေ.။ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသန’’န္တိ။

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    အရဟတ္တံ ပန ပတ္ဝာ အတ္တနော ပဋိပတ္တိံ ပစ္စဝေက္ခိတ္ဝာ ဂရုဝာသံ သပ္ပုရိသူပနိသ္သယဉ္စ ပသံသန္တော –

    Arahattaṃ pana patvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā garuvāsaṃ sappurisūpanissayañca pasaṃsanto –

    ၃၇၀.

    370.

    ‘‘ယော ဝေ ဂရူနံ ဝစနညု ဓီရော၊ ဝသေ စ တမ္ဟိ ဇနယေထ ပေမံ။

    ‘‘Yo ve garūnaṃ vacanaññu dhīro, vase ca tamhi janayetha pemaṃ;

    သော ဘတ္တိမာ နာမ စ ဟောတိ ပဏ္ဍိတော၊ ဉတ္ဝာ စ ဓမ္မေသု ဝိသေသိ အသ္သ။

    So bhattimā nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.

    ၃၇၁.

    371.

    ‘‘ယံ အာပဒာ ဥပ္ပတိတာ ဥဠာရာ၊ နက္ခမ္ဘယန္တေ ပဋိသင္ခယန္တံ။

    ‘‘Yaṃ āpadā uppatitā uḷārā, nakkhambhayante paṭisaṅkhayantaṃ;

    သော ထာမဝာ နာမ စ ဟောတိ ပဏ္ဍိတော၊ ဉတ္ဝာ စ ဓမ္မေသု ဝိသေသိ အသ္သ။

    So thāmavā nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.

    ၃၇၂.

    372.

    ‘‘ယော ဝေ သမုဒ္ဒောဝ ဌိတော အနေဇော၊ ဂမ္ဘီရပညော နိပုဏတ္ထဒသ္သီ။

    ‘‘Yo ve samuddova ṭhito anejo, gambhīrapañño nipuṇatthadassī;

    အသံဟာရိယော နာမ စ ဟောတိ ပဏ္ဍိတော၊ ဉတ္ဝာ စ ဓမ္မေသု ဝိသေသိ အသ္သ။

    Asaṃhāriyo nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.

    ၃၇၃.

    373.

    ‘‘ဗဟုသ္သုတော ဓမ္မဓရော စ ဟောတိ၊ ဓမ္မသ္သ ဟောတိ အနုဓမ္မစာရီ။

    ‘‘Bahussuto dhammadharo ca hoti, dhammassa hoti anudhammacārī;

    သော တာဒိသော နာမ စ ဟောတိ ပဏ္ဍိတော၊ ဉတ္ဝာ စ ဓမ္မေသု ဝိသေသိ အသ္သ။

    So tādiso nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.

    ၃၇၄.

    374.

    ‘‘အတ္ထဉ္စ ယော ဇာနာတိ ဘာသိတသ္သ၊

    ‘‘Atthañca yo jānāti bhāsitassa,

    အတ္ထဉ္စ ဉတ္ဝာန တထာ ကရောတိ။

    Atthañca ñatvāna tathā karoti;

    အတ္ထန္တရော နာမ သ ဟောတိ ပဏ္ဍိတော၊

    Atthantaro nāma sa hoti paṇḍito,

    ဉတ္ဝာ စ ဓမ္မေသု ဝိသေသိ အသ္သာ’’တိ။ –

    Ñatvā ca dhammesu visesi assā’’ti. –

    ဣမာ ပဉ္စ ဂာထာ အဘာသိ။

    Imā pañca gāthā abhāsi.

    တတ္ထ ယောတိ ခတ္တိယာဒီသု စတူသု ပရိသာသု ယော ကောစိ။ ဝေတိ ဗ္ယတ္တံ။ ဂရူနန္တိ သီလာဒိဂရုဂုဏယုတ္တာနံ ပဏ္ဍိတာနံ။ ဝစနညူတိ တေသံ အနုသာသနီဝစနံ ဇာနန္တော, ယထာနုသိဋ္ဌံ ပဋိပဇ္ဇမာနော ပဋိပဇ္ဇိတ္ဝာ စ တသ္သ ဖလံ ဇာနန္တောတိ အတ္ထော။ ဓီရောတိ ဓိတိသမ္ပန္နော။ ဝသေ စ တမ္ဟိ ဇနယေထ ပေမန္တိ တသ္မိံ ဂရူနံ ဝစနေ ဩဝာဒေ ဝသေယ္ယ ယထာနုသိဋ္ဌံ ပဋိပဇ္ဇေယ္ယ, ပဋိပဇ္ဇိတ္ဝာ ‘‘ဣမိနာ ဝတာဟံ ဩဝာဒေန ဣမံ ဇာတိအာဒိဒုက္ခံ ဝီတိဝတ္တော’’တိ တတ္ထ ဇနယေထ ပေမံ ဂာရဝံ ဥပ္ပာဒေယ္ယ။ ဣဒဉ္ဟိ ဒ္ဝယံ ‘‘ဂရူနံ ဝစနညု ဓီရော’’တိ ပဒဒ္ဝယေန ဝုတ္တသ္သေဝတ္ထသ္သ ပာကဋကရဏံ။ သောတိ ယော ဂရူနံ ဝစနညူ ဓီရော, သော ယထာနုသိဋ္ဌံ ပဋိပတ္တိယာ တတ္ထ ဘတ္တိမာ စ နာမ ဟောတိ, ဇီဝိတဟေတုပိ တသ္သ အနတိက္ကမနတော ပဏ္ဍိတော စ နာမ ဟောတိ။ ဉတ္ဝာ စ ဓမ္မေသု ဝိသေသိ အသ္သာတိ တထာ ပဋိပဇ္ဇန္တော စ တာယ ဧဝ ပဋိပတ္တိယာ စတုန္နံ အရိယသစ္စာနံ ဇာနနဟေတု လောကိယလောကုတ္တရဓမ္မေသု ဝိဇ္ဇာတ္တယာဒိဝသေန ‘‘တေဝိဇ္ဇော, ဆဠဘိညော, ပဋိသမ္ဘိဒာပတ္တော’’တိ ဝိသေသိ ဝိသေသဝာ သိယာတိ အတ္ထော။

    Tattha yoti khattiyādīsu catūsu parisāsu yo koci. Veti byattaṃ. Garūnanti sīlādigaruguṇayuttānaṃ paṇḍitānaṃ. Vacanaññūti tesaṃ anusāsanīvacanaṃ jānanto, yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjamāno paṭipajjitvā ca tassa phalaṃ jānantoti attho. Dhīroti dhitisampanno. Vase ca tamhi janayetha pemanti tasmiṃ garūnaṃ vacane ovāde vaseyya yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjeyya, paṭipajjitvā ‘‘iminā vatāhaṃ ovādena imaṃ jātiādidukkhaṃ vītivatto’’ti tattha janayetha pemaṃ gāravaṃ uppādeyya. Idañhi dvayaṃ ‘‘garūnaṃ vacanaññu dhīro’’ti padadvayena vuttassevatthassa pākaṭakaraṇaṃ. Soti yo garūnaṃ vacanaññū dhīro, so yathānusiṭṭhaṃ paṭipattiyā tattha bhattimā ca nāma hoti, jīvitahetupi tassa anatikkamanato paṇḍito ca nāma hoti. Ñatvā ca dhammesu visesi assāti tathā paṭipajjanto ca tāya eva paṭipattiyā catunnaṃ ariyasaccānaṃ jānanahetu lokiyalokuttaradhammesu vijjāttayādivasena ‘‘tevijjo, chaḷabhiñño, paṭisambhidāpatto’’ti visesi visesavā siyāti attho.

    န္တိ ယံ ပုဂ္ဂလံ ပဋိပတ္တိယာ အန္တရာယကရဏတော ‘‘အာပဒာ’’တိ လဒ္ဓဝောဟာရာ သောတုဏ္ဟခုပ္ပိပာသာဒိပာကဋပရိသ္သယာ စေဝ ရာဂာဒိပဋိစ္ဆန္နပရိသ္သယာ စ ဥပ္ပတိတာ ဥပ္ပန္နာ, ဥဠာရာ ဗလဝန္တောပိ နက္ခမ္ဘယန္တေ န ကိဉ္စိ စာလေန္တိ။ ကသ္မာ? ပဋိသင္ခယန္တန္တိ ပဋိသင္ခာယမာနံ ပဋိသင္ခာနဗလေ ဌိတန္တိ အတ္ထော။ သောတိ ယော ဒဠ္ဟတရာဟိ အာပဒာဟိပိ အက္ခမ္ဘနီယော, သော ထာမဝာ ဓိတိမာ ဒဠ္ဟပရက္ကမော နာမ ဟောတိ။ အနဝသေသသံကိလေသပက္ခသ္သ အဘိဘဝနကပညာဗလသမင္ဂိတာယ ပဏ္ဍိတော စ နာမ ဟောတိ။ တထာဘူတော စ ဉတ္ဝာ စ ဓမ္မေသု ဝိသေသိ အသ္သာတိ တံ ဝုတ္တတ္ထမေဝ။

    Yanti yaṃ puggalaṃ paṭipattiyā antarāyakaraṇato ‘‘āpadā’’ti laddhavohārā sotuṇhakhuppipāsādipākaṭaparissayā ceva rāgādipaṭicchannaparissayā ca uppatitā uppannā, uḷārā balavantopi nakkhambhayante na kiñci cālenti. Kasmā? Paṭisaṅkhayantanti paṭisaṅkhāyamānaṃ paṭisaṅkhānabale ṭhitanti attho. Soti yo daḷhatarāhi āpadāhipi akkhambhanīyo, so thāmavā dhitimā daḷhaparakkamo nāma hoti. Anavasesasaṃkilesapakkhassa abhibhavanakapaññābalasamaṅgitāya paṇḍito ca nāma hoti. Tathābhūto ca ñatvā ca dhammesu visesi assāti taṃ vuttatthameva.

    သမုဒ္ဒောဝ ဌိတောတိ သမုဒ္ဒော ဝိယ ဌိတသဘာဝော။ ယထာ ဟိ စတုရာသီတိယောဇနသဟသ္သဂမ္ဘီရေ သိနေရုပာဒသမီပေ မဟာသမုဒ္ဒော အဋ္ဌဟိပိ ဒိသာဟိ ဥဋ္ဌိတေဟိ ပကတိဝာတေဟိ အနိဉ္ဇနတော ဌိတော အနေဇော ဂမ္ဘီရော စ, ဧဝံ ကိလေသဝာတေဟိ တိတ္ထိယဝာဒဝာတေဟိ စ အကမ္ပနီယတော ဌိတော အနေဇော။ ဂမ္ဘီရသ္သ အနုပစိတဉာဏသမ္ဘာရေဟိ အလဒ္ဓဂာဓသ္သ နိပုဏသ္သ သုခုမသ္သ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒာဒိအတ္ထသ္သ ပဋိဝိဇ္ဈနေန ဂမ္ဘီရပညော နိပုဏတ္ထဒသ္သီ။ အသံဟာရိယော နာမ စ ဟောတိ ပဏ္ဍိတော သော တာဒိသော ပုဂ္ဂလော ကိလေသေဟိ ဒေဝပုတ္တမာရာဒီသု ဝာ ကေနစိ အသံဟာရိယတာယ အသံဟာရိယော နာမ ဟောတိ, ယထာဝုတ္တေန အတ္ထေန ပဏ္ဍိတော စ နာမ ဟောတိ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။

    Samuddovaṭhitoti samuddo viya ṭhitasabhāvo. Yathā hi caturāsītiyojanasahassagambhīre sinerupādasamīpe mahāsamuddo aṭṭhahipi disāhi uṭṭhitehi pakativātehi aniñjanato ṭhito anejo gambhīro ca, evaṃ kilesavātehi titthiyavādavātehi ca akampanīyato ṭhito anejo. Gambhīrassa anupacitañāṇasambhārehi aladdhagādhassa nipuṇassa sukhumassa paṭiccasamuppādādiatthassa paṭivijjhanena gambhīrapañño nipuṇatthadassī. Asaṃhāriyo nāma ca hoti paṇḍito so tādiso puggalo kilesehi devaputtamārādīsu vā kenaci asaṃhāriyatāya asaṃhāriyo nāma hoti, yathāvuttena atthena paṇḍito ca nāma hoti. Sesaṃ vuttanayameva.

    ဗဟုသ္သုတောတိ ပရိယတ္တိဗာဟုသစ္စဝသေန ဗဟုသ္သုတော, သုတ္တဂေယ္ယာဒိ ဗဟုံ သုတံ ဧတသ္သာတိ ဗဟုသ္သုတော။ တမေဝ ဓမ္မံ သုဝဏ္ဏဘာဇနေ ပက္ခိတ္တသီဟဝသံ ဝိယ အဝိနသ္သန္တမေဝ ဓာရေတီတိ ဓမ္မဓရော စ ဟောတိ။ ဓမ္မသ္သ ဟောတိ အနုဓမ္မစာရီတိ ယထာသုတသ္သ ယထာပရိယတ္တသ္သ ဓမ္မသ္သ အတ္ထမညာယ ဓမ္မမညာယ နဝလောကုတ္တရဓမ္မသ္သ အနုရူပံ ဓမ္မံ ပုဗ္ဗဘာဂပဋိပဒာသင္ခာတံ စတုပာရိသုဒ္ဓိသီလဓုတင္ဂအသုဘကမ္မဋ္ဌာနာဒိဘေဒံ စရတိ ပဋိပဇ္ဇတီတိ အနုဓမ္မစာရီ ဟောတိ, ‘‘အဇ္ဇ အဇ္ဇေဝာ’’တိ ပဋိဝေဓံ အာကင္ခန္တော ဝိစရတိ။ သော တာဒိသော နာမ စ ဟောတိ ပဏ္ဍိတောတိ ယော ပုဂ္ဂလော ယံ ဂရုံ နိသ္သာယ ဗဟုသ္သုတော ဓမ္မဓရော ဓမ္မသ္သ စ အနုဓမ္မစာရီ ဟောတိ။ သော စ တာဒိသော တေန ဂရုနာ သဒိသော ပဏ္ဍိတော နာမ ဟောတိ ပဋိပတ္တိယာ သဒိသဘာဝတော။ တထာဘူတော ပန သော ဉတ္ဝာ စ ဓမ္မေသု ဝိသေသိ အသ္သ, တံ ဝုတ္တတ္ထံဝ။

    Bahussutoti pariyattibāhusaccavasena bahussuto, suttageyyādi bahuṃ sutaṃ etassāti bahussuto. Tameva dhammaṃ suvaṇṇabhājane pakkhittasīhavasaṃ viya avinassantameva dhāretīti dhammadharo ca hoti. Dhammassa hoti anudhammacārīti yathāsutassa yathāpariyattassa dhammassa atthamaññāya dhammamaññāya navalokuttaradhammassa anurūpaṃ dhammaṃ pubbabhāgapaṭipadāsaṅkhātaṃ catupārisuddhisīladhutaṅgaasubhakammaṭṭhānādibhedaṃ carati paṭipajjatīti anudhammacārī hoti, ‘‘ajja ajjevā’’ti paṭivedhaṃ ākaṅkhanto vicarati. So tādiso nāma ca hoti paṇḍitoti yo puggalo yaṃ garuṃ nissāya bahussuto dhammadharo dhammassa ca anudhammacārī hoti. So ca tādiso tena garunā sadiso paṇḍito nāma hoti paṭipattiyā sadisabhāvato. Tathābhūto pana so ñatvā ca dhammesu visesi assa, taṃ vuttatthaṃva.

    အတ္ထဉ္စ ယော ဇာနာတိ ဘာသိတသ္သာတိ ယော ပုဂ္ဂလော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဘာသိတသ္သ ပရိယတ္တိဓမ္မသ္သ အတ္ထံ ဇာနာတိ။ ဇာနန္တော ပန ‘‘ဣဓ သီလံ ဝုတ္တံ, ဣဓ သမာဓိ, ဣဓ ပညာ’’တိ တတ္ထ တတ္ထ ယထာဝုတ္တံ အတ္ထဉ္စ ဉတ္ဝာန တထာ ကရောတိ ယထာ သတ္ထာရာ အနုသိဋ္ဌံ, တထာ ပဋိပဇ္ဇတိ။ အတ္ထန္တရော နာမ သ ဟောတိ ပဏ္ဍိတောတိ သော ဧဝရူပော ပုဂ္ဂလော အတ္ထန္တရော အတ္ထကာရဏာ သီလာဒိအတ္ထဇာနနမတ္တမေဝ ဥပနိသ္သယံ ကတ္ဝာ ပဏ္ဍိတော ဟောတိ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။

    Atthañca yo jānāti bhāsitassāti yo puggalo sammāsambuddhena bhāsitassa pariyattidhammassa atthaṃ jānāti. Jānanto pana ‘‘idha sīlaṃ vuttaṃ, idha samādhi, idha paññā’’ti tattha tattha yathāvuttaṃ atthañca ñatvāna tathā karoti yathā satthārā anusiṭṭhaṃ, tathā paṭipajjati. Atthantaro nāma sa hoti paṇḍitoti so evarūpo puggalo atthantaro atthakāraṇā sīlādiatthajānanamattameva upanissayaṃ katvā paṇḍito hoti. Sesaṃ vuttanayameva.

    ဧတ္ထ စ ပဌမဂာထာယ ‘‘ယော ဝေ ဂရူန’’န္တိအာဒိနာ သဒ္ဓူပနိသ္သယော ဝိသေသဘာဝော ဝုတ္တော, ဒုတိယဂာထာယ ‘‘ယံ အာပဒာ’’တိ အာဒိနာ ဝီရိယူပနိသ္သယော, တတိယဂာထာယ ‘‘ယော ဝေ သမုဒ္ဒောဝ ဌိတော’’တိအာဒိနာ သမာဓူပနိသ္သယော, စတုတ္ထဂာထာယ ‘‘ဗဟုသ္သုတော’’တိအာဒိနာ သတူပနိသ္သယော, ပဉ္စမဂာထာယ ‘‘အတ္ထဉ္စ ယော ဇာနာတီ’’တိအာဒိနာ ပညူပနိသ္သယော ဝိသေသဘာဝော ဝုတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

    Ettha ca paṭhamagāthāya ‘‘yo ve garūna’’ntiādinā saddhūpanissayo visesabhāvo vutto, dutiyagāthāya ‘‘yaṃ āpadā’’ti ādinā vīriyūpanissayo, tatiyagāthāya ‘‘yo ve samuddova ṭhito’’tiādinā samādhūpanissayo, catutthagāthāya ‘‘bahussuto’’tiādinā satūpanissayo, pañcamagāthāya ‘‘atthañca yo jānātī’’tiādinā paññūpanissayo visesabhāvo vuttoti veditabbo.

    ကောသိယတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Kosiyattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.

    ပဉ္စကနိပာတဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Pañcakanipātavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ထေရဂာထာပာဠိ • Theragāthāpāḷi / ၁၂. ကောသိယတ္ထေရဂာထာ • 12. Kosiyattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact